Artıq şəhərin “28 May” tərəfəni deyəndə gözümüz önünə xaotik və baxımsız meydan deyil, gözəl ictimai məkan gəlir.
⠀
🇦🇿 Bayramınız mübarək!

🇦🇿 28 May 1918-ci il tarixində yaradılan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin parlament binası Bakıda deyil, məhz Gəncədə yerləşmişdi.
⠀
Gəncə vloqumuzda bu bina haqqında ayrıca olaraq danışdıq.

💬 Bakının tarixi kvartalları və binaların söküntüsü haqqında memar və dizayner Fəridə Kassumova yazır:
⠀
Mən ömrüm boyu Bakıda yaşamışam. Şəhərimizi müxtəlif tarixi dövrlərdə, fərqli simalarda görmüşəm və yadda saxlamışam. Mənim üçün qürurvericidir ki, mən bakılıyam. Baxmayaraq ki, mənim ulu babalarım təkcə Bakıdan yox, Azərbaycanın bölgələrindən, həmçinin qonşu Gürcüstan və Rusiyadan da olublar.
⠀
Dəfələrlə müxtəlif ölkələrdə olmuşam, möhtəşəm memarlıq nümunələrini, şəhərsalma zərifliyini və mükəmməl şəhər mühitlərini görmüşəm. Amma bizim Bakı kimi bir şəhər yoxdur – buna inanın. Orta əsr qalası, nə qədər cilalansa da, yerindədir, kapitalist dövrünün villaları, nə qədər “lagunda” ilə ovulsa da, hələ nəfəs alır, sovet memarlığının nəhəng konstruktivizm qalıqları, "stalinka" binaları, "xruşşovkalar", sovet modernizminə aid abidələr – çoxu baxımsız olsa da, hələ də qalıb, hələ yaşayır…
⠀
Mən artıq 41 ildir təhsil sistemində çalışıram, onun 25 ilini isə gözəllik, mədəniyyət, forma və funksionallıq, etika və tarix dərslərinə həsr etmişəm – memarlıq və dizayn öyrədirəm, neçə-neçə nəsilə. Gəncləri şəhərimizin tarixi ilə təkcə slaydlarla deyil, canlı şəkildə tanış etməyə çalışıram – onları Bakının ən maraqlı və dəyərli məkanlarına ekskursiyalara aparıram. Amma son illərdə bir çox tarixi məhəllələr məqsədli şəkildə və ictimaiyyətin fikri nəzərə alınmadan dağıdılır. Tarixi irs siyahısına salınmış memarlıq abidələri sökülür.
⠀
Biz gələcək nəsillərə nə göstərəcəyik? Bir-birindən fərqlənməyən, insana yad, anti-erqonomik və soyuq şüşə və betonu? Bəs bizim dar küçələrimizin iqlimə uyğun planlaşdırılmış o İtalyan həyətləri, memarlıq detallarının zənginliyi ilə dolu fasadlarımız, o bir daha təkrarlana bilməyəcək Bakı ruhu necə olsun?
⠀
Mən anlamıram – nəyə görə bizi və gələcək nəsilləri bu şəhərin tarixindən, gözəlliyindən, mədəniyyətindən məhrum edirlər? Axı bu dəyərlər bir millətin genetik yaddaşını təşkil edir.

🚲 Velosipedlə şəhər küçələrində təkbaşına hərəkət edən uşaqlar.
⠀
🔹 Artıq Bakının velosiped zolaqlarında müstəqil şəkildə hərəkət edən 10-12 yaşında uşaqlara rast gəlmək olur. Urbanistikada belə bir prinsip var: əgər bir uşağı təkbaşına velozolaqlara rahatlıqla buraxa bilirsinizsə, deməli bu zolaqlar həqiqətən təhlükəsizdir.
⠀
🔸 Təbii ki, Bakıda tam əminliklə “uşaqları tək buraxmaq olar” demək tezdir. Kəsişmələr təhlükəsiz və nizamlanan olmalıdır, böyük velosiped şəbəkəsi yaradılmalıdır. Amma 4-5 il əvvəl belə mənzərəyə çətin rast gələrdik.

🔹 Gələcək nəsil üçün bu tam hüquqlu nəqliyyat vasitəsi olacaq.
⠀
#velosipedzolaqları

🇵🇱 Bura Polşanın Lodz şəhərinin bərpa edilmiş sənaye binalarıdır.

Onlar bu tikililərdə dəyər görürlər və onların bazasında yeni ictimai məkan yaradırlar.

Bizdə isə Təzəpir məscidininin ətrafında tarixi məhəllələri məhv etmək istəyirlər.

©️ Transport for Baku.

❓ Piyadalaşan küçələrin ardı gəlir?
⠀
🔹 Keçən il "COP29" ərəfəsində Bakının bəzi tarixi mərkəzi küçələri piyadalaşdı. Xaqani bağının ətrafında yenidənqurma işləri görüldü, tarixi küçələrdə isə şənbə və bazar avtomobil hərəkəti məhdudlaşdırdı. Bəs bu islahatlar hansı nəticə verdi? Bunun ardı niyə gəlmir və ümumiyyətlə gəlməlidirmi?
⠀
🚶‍♂️ Yeni vloqda bu əraziləri bağlanandan bir il sonrakı vəziyyətinə baxdım, eyni zamanda piyadalaşmaya namizəd olan növbəti küçəni göstərdim:
⠀
➡️ https://youtu.be/SSZVYMGbZIc
⠀
☑️ Patreon-da dəstək olmaq.
🔈 "Urban patrons" qrupuna qoşulmaq.
🤝 Əməkdaşlıq üçün müraciət etmək.
⠀
#piyadalaşma #vloq

👶 Əgər bir şəhər uşaqlar üçün təhlükəsizdirsə, demək hər kəsin hərəkəti üçün təhlükəsiz olacaq.
⠀
🔸 Böyüklərin əsas məsuliyyəti “küçəyə çıxanda ehtiyatlı ol” demək deyil, uşaqların təhlükəsizliyini öncədən nəzərə alan bir şəhər salmaqdır.

#təhlükəsizlik #uşaqlar

🚘 İçərişəhərə kənar avtomobillərin girişinə yenidən icazə verilib.
⠀
✍️ İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsindən məlumat verilib ki, qeyri-rezindentlərin girişi aşağı tariflərə uyğun olaraq həyata keçirilir: ilk 15 dəqiqə üçün 3 AZN, bu müddətdən sonra növbəti hər saat üçün 5 AZN. Eyni anda maksimum 300 avtomobil buraxılacaq.
⠀
🔹 Keçən ilin oktyabr ayında Qoruğun ərazisinə avtomobillərin girişi bağlanmışdır. Yalnız rezidentlər və diplomatik korpusların avtomobillərinə girişə icazə verilmişdir.
⠀
❌ Görünür, İçərişəhərin qorunması məsələsi artıq prioritet məsələ deyil, çox heyif.
⠀
#içərişəhər

Dünyada küçələr avtomobillər üçün bağlanır, İçərişəhərdə isə əks proseslər baş verir.

Adətən süni zəka ilə küçəni avtomobilsiz təsəvvür edirik, amma yeni qərar məhs aşağıdakı mənzərəyə gətirib çıxara bilər.

#içərişəhər

💡 Keçmiş Sovetski ərazisində söküntü işlərinin dayandırılması məqsədilə onlayn-petisiya yaradıb və 400-dən çox imza toplayıb.

🔸 Memarlar, urbanistlər və sadəcə Bakının tarixini qorumaq istəyən vətəndaşlar bu tarixi kvartalların qorumağa çağırır.

✍️ İmzalamaq üçün:

➡️ https://chng.it/bwyLmYXJpv

💬 Şərhlərdə soruşurlar ki, bəs bu ərazidə hansı tarix var?

Bura Bakının tarixi kvartalları sayılır. Bayırşəhər adlandırılan bu ərazidə özünəməxsus şəhərsalma var, eyni zamanda kifayət qədər tarixi abidələr mövcuddur.

Bəli, pis vəziyyətdə köhnə evlər var, onları bərpa etmək olar, kvartallara isə yenidənqurma işləri görülsə onlar belə görünəcək və Bakının daha bir unikal məkanına çevirmək olar.

🔹 Bu mövzuda keçən il vloq da paylaşmışdıq.

Məktəblilər Bakıda 🚲 #insanyönümlüşəhər

🚦 Fikrət Əmirov və 28 May küçələrin kəsişməsi işıqforla tənzimlənəcək.

🚶‍♂️ Bu ilk növbədə buradakı piyada keçidi üçün vacibdir. F.Əmirov küçəsində həmçinin velozolaq salınmalıdır ki, o Vağzal Meydanı ilə birləşdirilsin.

🌚 Gecə nağılları.
⠀
🚊 Bakıda ilk tramvay xəttinin açılışına həsr olunmuş reportajl süni intellekt belə canlandırdı.

Ümid edək ki, bu nağıl kimi qalmayacaq.
⠀
#tramvay #gecəxronikası

🚲 Pekində 3200 km velosiped zolaqları təşkil ediləcək.
⠀
🇨🇳 Çinin paytaxtında 3200 kilometr yeni velosiped infrastrukturu yaradılacaq. Minimum temp – ildə 200 kilometr. Bu işə Niderlanddan mütəxəssislər də cəlb olunub, təcrübələrini bölüşmək üçün.
⠀
💬 Bizdə bəzən uzaq şərq ölkələrini misal çəkirlər. Deyirlər ki, tək Avropaya baxmayın. Buyurun, Çindən misal. Təbii ki, buradaki miqyas, əhali sayı, şəhərsalma prinsipləri fərqlidir, amma inkiışaf istiqaməti görünür ki, bütün dünya tendensiyaları ilə eynidir.
⠀
🔹 Söhbət təkcə velosiped yollarından deyil — ümumiyyətlə dayanıqlı nəqliyyatın inkişafından gedir.
⠀
🚲 Bu gün Bakıda cəmi 40 km-velozolaq var. Hədəf ən azı 400 olmalıdır.
⠀
#velosipedzolaqları