በአይስክሬም ላይ የ9 ሳንቲም ጭማሪ ያደረገው ኩባንያ ይቅርታ ጠየቀ
የህጻናት ተወዳጅ አይስክሬም እያመረተ የሚያቀርበው አንድ የጃፓን ኩባንያ፣ ባለፈው ዓመት ከ25 ዓመት በኋላ የ9 ሳንቲም የዋጋ ጭማሪ ለማድረግ መገደዱን ተከትሎ ደንበኞቹን ይቅርታ ጠይቆ ነበር፡፡ ይሄ መቼም ለእኛ አገር አግራሞት ነው የሚሆነው፡፡
ይታያችሁ፤ ጭማሪው 9 ዶላር ወይም የ9 በመቶ ጭማሪ አይደለም፡፡ 9 ሳንቲም ብቻ ነው፡፡ እንዲያም ሆኖ የኩባንያው አመራሮች ለደንበኞቻቸው በአደባባይ ይቅርታ ጠይቀዋል፡፡
የኩባንያው አመራሮች በብሔራዊ ቴሌቪዥን ባሰራጩት አጭር ማስታወቂያ፣ በአይስክሬሙ ላይ የ9 ሳንቲም ጭማሪ ለማድረግ የተገደዱት የግብአት ዋጋዎች በመናራቸው ምክንያት መሆኑን ገልጸው፣ በዚህም በጥልቅ ማዘናቸውን ተናግረዋል፡፡
ሁሌም የምርት ዋጋቸውን ለመጨመርና ትርፋቸውን ለማሳደግ የተለያዩ ሰበቦች የሚፈልጉ ኩባንያዎችና ነጋዴዎች በበዙባት ዓለም፤ የጃፓኑ ኩባንያ ለ9 ሳንቲም ጭማሪ ይቅርታ መጠየቁ ለደንበኞቹ የሚሰጠውን ግምትና አክብሮት የሚያሳይ ነው በሚል ከፍተኛ አድናቆት ማትረፉ ተነግሯል፡፡
የኛ አገር የቢዝነስ ተቋማትና ነጋዴዎች ከዚህ የሚማሩት ይኖር ይሆን?
ምንጭ:- መረጃ ቲዩብ
የህጻናት ተወዳጅ አይስክሬም እያመረተ የሚያቀርበው አንድ የጃፓን ኩባንያ፣ ባለፈው ዓመት ከ25 ዓመት በኋላ የ9 ሳንቲም የዋጋ ጭማሪ ለማድረግ መገደዱን ተከትሎ ደንበኞቹን ይቅርታ ጠይቆ ነበር፡፡ ይሄ መቼም ለእኛ አገር አግራሞት ነው የሚሆነው፡፡
ይታያችሁ፤ ጭማሪው 9 ዶላር ወይም የ9 በመቶ ጭማሪ አይደለም፡፡ 9 ሳንቲም ብቻ ነው፡፡ እንዲያም ሆኖ የኩባንያው አመራሮች ለደንበኞቻቸው በአደባባይ ይቅርታ ጠይቀዋል፡፡
የኩባንያው አመራሮች በብሔራዊ ቴሌቪዥን ባሰራጩት አጭር ማስታወቂያ፣ በአይስክሬሙ ላይ የ9 ሳንቲም ጭማሪ ለማድረግ የተገደዱት የግብአት ዋጋዎች በመናራቸው ምክንያት መሆኑን ገልጸው፣ በዚህም በጥልቅ ማዘናቸውን ተናግረዋል፡፡
ሁሌም የምርት ዋጋቸውን ለመጨመርና ትርፋቸውን ለማሳደግ የተለያዩ ሰበቦች የሚፈልጉ ኩባንያዎችና ነጋዴዎች በበዙባት ዓለም፤ የጃፓኑ ኩባንያ ለ9 ሳንቲም ጭማሪ ይቅርታ መጠየቁ ለደንበኞቹ የሚሰጠውን ግምትና አክብሮት የሚያሳይ ነው በሚል ከፍተኛ አድናቆት ማትረፉ ተነግሯል፡፡
የኛ አገር የቢዝነስ ተቋማትና ነጋዴዎች ከዚህ የሚማሩት ይኖር ይሆን?
ምንጭ:- መረጃ ቲዩብ
በወንጀል የተገኘ ንብረት ሕጋዊ ማስመሰል እና ሽብርተኝነትን በገንዘብ መርዳት ወንጀልን ለመከላከልና ለመቆጣጠር አዋጅ ላይ የተደቀኑ ስጋቶች፣
ዓለም አቀፍና የሕገ-መንግስት ብርሃን ውስጥ ሲፈተሽ በኢትዮጵያ የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ጸድቆ ሥራ ላይ የዋለው በወንጀል የተገኘ ንብረትን ሕጋዊ ማስመሰልን እና ሽብርተኝነትን በገንዘብ መርዳትን ለመከላከል የወጣው አዋጅ፣ ከአገራዊ የሕገ-መንግስት ድንጋጌዎችና ዓለም አቀፍ የሰብዓዊ መብቶች ሕጎች አኳያ ሲታይ በርካታ ጥያቄዎችን የሚያስነሳ ሆኖ አግኝተነዋል። በተለይም "በሽፋን ስር ምርመራ የሚያደርጉ መርማሪዎች ከግድያ ውጪ በሆነ በማንኛውም ወንጀል ተጠያቂ እንደማይሆኑ" የሚያዘው ድንጋጌ፣ የሕግ የበላይነትን እና የሰብዓዊ መብቶችን መርሆዎች አደጋ ላይ የሚጥል ነው የሚሉ አስተያየቶች በስፋት እየተሰሙ ነው።
#የኢትዮጵያ_ሕገ-መንግስት እና #የአዋጁ_ተግዳሮቶች
የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ሕገ-መንግስት፣ በመሰረታዊ መብቶችና ነጻነቶች ዙሪያ ሰፊ ድንጋጌዎችን አስቀምጧል። በተለይም አንቀጽ 13 የመንግስት አካላት ሁሉ በሕገ-መንግስቱ የተደነገጉትን የሰብዓዊ መብቶችና ነጻነቶች የማክበርና የማስከበር ግዴታ እንዳለባቸው ይደነግጋል። አንቀጽ 14 የሰብዓዊ ክብርን፣ አንቀጽ 15 የሕይወት መብትን፣ አንቀጽ 16 የአካል ደህንነት መብትን፣ አንቀጽ 17 የነጻነት መብትን፣ አንቀጽ 18 ደግሞ ጭካኔ የተሞላበት፣ ኢ-ሰብዓዊ ወይም አዋራጅ ቅጣት ወይም አያያዝን ይከለክላል።
አዲሱ አዋጅ "መርማሪዎች ከግድያ ውጪ በማንኛውም ወንጀል አይጠየቁም" በሚለው ድንጋጌው፣ እነዚህን የሕገ-መንግስት መርሆዎች የሚጻረር ነው የሚል ጠንካራ መከራከሪያ ይቀርባል። አንድ መርማሪ ገንዘብ በመቀበል፣ ንጹሃንን በማሰቃየት ወይም ሌላ የመብት ጥሰት በመፈጸም ተጠያቂነትን የሚያመልጥ ከሆነ፣ የሕገ-መንግስቱ የመብቶች ጥበቃ ዋጋ የለውም የሚል ስጋት ይፈጠራል። ይህ ድንጋጌ ለሙስና፣ ለሥልጣን አላግባብ መጠቀም እና ለሰብዓዊ መብት ጥሰቶች ክፍት በር ሊከፍት ይችላል።
#ዓለም_አቀፍ_ሕጎችና_ስምምነቶች
ኢትዮጵያ በርካታ ዓለም አቀፍ የሰብዓዊ መብቶች ስምምነቶችንና ኮንቬንሽኖችን አጽድቃለች።
ከእነዚህም መካከል፡-
የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ቻርተር (UN Charter): ይህ ቻርተር የሰብዓዊ መብቶችን ማክበር እና ማስከበር የተባበሩት መንግስታት ድርጅት መሰረታዊ ዓላማዎች አንዱ እንደሆነ ይገልጻል።
ዓለም አቀፍ የሲቪል እና የፖለቲካ መብቶች ቃል ኪዳን (International Covenant on Civil and Political Rights - ICCPR): ኢትዮጵያ ይህን ቃል ኪዳን አጽድቃለች። ቃል ኪዳኑ በግልጽ የሕይወትን፣ የነጻነትን፣ ከማሰቃየት የመጠበቅን እና የሕግ ፊት እኩልነትን መብቶች ያስቀምጣል። የትኛውም አገር ሽብርተኝነትን ለመዋጋት በሚል ሰበብ እነዚህን መሰረታዊ መብቶች መርገጥ እንደሌለበት ዓለም አቀፍ ሕግ ያዛል።
የማሰቃየትን እና ሌሎች ጭካኔ የተሞላባቸው፣ ኢ-ሰብዓዊ ወይም አዋራጅ ቅጣቶችን ወይም አያያዞችን የሚከለክል ኮንቬንሽን (Convention Against Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment - CAT): ኢትዮጵያ የዚህ ኮንቬንሽን አባል ስትሆን፣ ማሰቃየትን በማንኛውም ሁኔታ ለመከልከል እና ወንጀለኞችን ተጠያቂ ለማድረግ ግዴታ አለባት። አዲሱ አዋጅ "መርማሪው ማሰቃየት ቢፈጽም አይጠየቅም ማለት ነው?" የሚለው ስጋት፣ የዚህን ኮንቬንሽን መርሆዎች የሚጻረር ነው።
በተጨማሪም፣ ገንዘብ ሕገወጥ የማድረግ (Money Laundering) እና ሽብርተኝነትን በገንዘብ መርዳት (Terrorist Financing) ወንጀሎችን ለመዋጋት የወጡ ዓለም አቀፍ ስምምነቶች ቢኖሩም፣ እነዚህ ስምምነቶች ወንጀልን ለመከላከል በሚደረገው ጥረት የሰብዓዊ መብቶች እንዲከበሩ አበክረው ያሳስባሉ። የፋይናንስ ተግባር ግብረ ኃይል (Financial Action Task Force - FATF) ያሉ ድርጅቶችም ሕገወጥ የገንዘብ ዝውውርን ለመዋጋት የሚረዱ ደረጃዎችን ሲያወጡ፣ የሕግ የበላይነትን እና የመብቶችን ጥበቃ ግምት ውስጥ ያስገባሉ።
#የሞራል_ሕግ_እና_የሕግ_የበላይነት
ከሕግ በላይ የሆነ የሞራል ሕግ አለ የሚለው መርህ በበርካታ ፍልስፍናዎች እና የሕግ አስተምህሮዎች ዘንድ ተቀባይነት አለው። ይህ ማለት አንድ ሕግ በጽሑፍ ቢቀመጥም፣ ዓለም አቀፍ የሞራል እና የፍትህ መርሆዎችን የሚጻረር ከሆነ ተቀባይነት የለውም። "ከግድያ ውጪ በሌላ ወንጀል አይጠየቅም" የሚለው ድንጋጌ፣ የሕግ የበላይነትን እና የፍትህን መሰረታዊ መርሆዎች የሚዳፈር በመሆኑ፣ በብዙዎች ዘንድ የሞራል ብቁነት የለውም የሚል ትችት ይቀርብበታል። የሕግ የበላይነት ሁሉም ሰው ከሕግ በታች እኩል ነው የሚለውን መርህ ያመለክታል፤ የመርማሪዎችን ተጠያቂነት ማስቀረት ይህን መርህ ይጥሳል።
#የመናገር_እና_የመሰብሰብ_ነጻነት
አዋጁ በተፎካካሪ የፖለቲካ ፓርቲዎች፣ በጋዜጠኞች እና በሰብዓዊ መብት ተሟጋቾች ላይ ጫና ይፈጥራል የሚለው ስጋትም ትልቅ ቦታ አለው። የኢትዮጵያ ሕገ-መንግስት አንቀጽ 29 የመናገር እና የመግለጽ ነጻነትን፣ አንቀጽ 30 የመሰብሰብ፣ የመመደብ እና ሰላማዊ ሰልፍ የማድረግ ነጻነትን ያረጋግጣል። አዋጁ ከእነዚህ መብቶች ጋር እንዴት እንደሚጣጣም ግልጽ የሆነ ማብራሪያ ያስፈልገዋል። የመንግስት ተቃዋሚዎችን ወይም ሕጋዊ በሆነ መንገድ የፖሊሲ ትችት የሚያቀርቡ አካላትን "ሽብርተኝነትን መርዳት" በሚል ሰበብ ኢላማ ለማድረግ የሚያስችል ክፍተት እንዳለው የሚሰጋ ከሆነ፣ ለዴሞክራሲያዊ ምህዳር መስፋፋት እንቅፋት ይሆናል።
መደምደሚያ
ሽብርተኝነትን እና ሕገወጥ የገንዘብ ዝውውርን መዋጋት የማንኛውም ሉዓላዊ መንግስት ሕጋዊ ግዴታ እና የዜጎች ደህንነት ጉዳይ ነው። ይሁን እንጂ፣ ይህ ትግል የዜጎችን መሰረታዊ መብቶች እና የሕግ የበላይነት መርሆዎችን ሳያጓድል መከናወን ይኖርበታል። አዲሱ አዋጅ ዓለም አቀፍ የሰብዓዊ መብቶች ሕጎችን እና የኢትዮጵያን ሕገ-መንግስት መሰረታዊ ድንጋጌዎችን የሚያከብር መሆኑን ለማረጋገጥ፣ ሰፊ ውይይት እና ምናልባትም ክለሳ ሊደረግበት ይገባል። አለበለዚያ፣ ሕግን ለማስከበር በሚል የሚወጡ ሕጎች ራሳቸው ለሕገ-ወጥነት በር ከፍተው የሞራል እና የሕግ ቀውስ ሊፈጥሩ ይችላሉ።
እናንተስ፣ አዲሱ አዋጅ የሀገራችንን ሕገ-መንግስት እና ዓለም አቀፍ ሕጎችን ያከብራል ብላችሁ ታስባላችሁ?
የህዝብ ጤና የሀገር ጤና ነው!
በማናቸውም ፍርድ ቤት ጠበቃ እና የሕግ አማካሪ
ሚኪያስ መላክ ተዘጋጅቶ በአለሕግ አማራጭ የሕግ እውቀት እና አገልግሎት ቀረበ ነው።
Alternative legal enlightenment & Service
https://linktr.ee/alehig
WhatsApp👉 #+251920666595
Telegram👉 @MikiasMelak
#የሕግ_መረጃ https://t.me/AleHig
#የሕግ_እውቀት alehig.com
#AleHig #አለሕግ #አለሕግ #ህግ
ዓለም አቀፍና የሕገ-መንግስት ብርሃን ውስጥ ሲፈተሽ በኢትዮጵያ የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ጸድቆ ሥራ ላይ የዋለው በወንጀል የተገኘ ንብረትን ሕጋዊ ማስመሰልን እና ሽብርተኝነትን በገንዘብ መርዳትን ለመከላከል የወጣው አዋጅ፣ ከአገራዊ የሕገ-መንግስት ድንጋጌዎችና ዓለም አቀፍ የሰብዓዊ መብቶች ሕጎች አኳያ ሲታይ በርካታ ጥያቄዎችን የሚያስነሳ ሆኖ አግኝተነዋል። በተለይም "በሽፋን ስር ምርመራ የሚያደርጉ መርማሪዎች ከግድያ ውጪ በሆነ በማንኛውም ወንጀል ተጠያቂ እንደማይሆኑ" የሚያዘው ድንጋጌ፣ የሕግ የበላይነትን እና የሰብዓዊ መብቶችን መርሆዎች አደጋ ላይ የሚጥል ነው የሚሉ አስተያየቶች በስፋት እየተሰሙ ነው።
#የኢትዮጵያ_ሕገ-መንግስት እና #የአዋጁ_ተግዳሮቶች
የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ሕገ-መንግስት፣ በመሰረታዊ መብቶችና ነጻነቶች ዙሪያ ሰፊ ድንጋጌዎችን አስቀምጧል። በተለይም አንቀጽ 13 የመንግስት አካላት ሁሉ በሕገ-መንግስቱ የተደነገጉትን የሰብዓዊ መብቶችና ነጻነቶች የማክበርና የማስከበር ግዴታ እንዳለባቸው ይደነግጋል። አንቀጽ 14 የሰብዓዊ ክብርን፣ አንቀጽ 15 የሕይወት መብትን፣ አንቀጽ 16 የአካል ደህንነት መብትን፣ አንቀጽ 17 የነጻነት መብትን፣ አንቀጽ 18 ደግሞ ጭካኔ የተሞላበት፣ ኢ-ሰብዓዊ ወይም አዋራጅ ቅጣት ወይም አያያዝን ይከለክላል።
አዲሱ አዋጅ "መርማሪዎች ከግድያ ውጪ በማንኛውም ወንጀል አይጠየቁም" በሚለው ድንጋጌው፣ እነዚህን የሕገ-መንግስት መርሆዎች የሚጻረር ነው የሚል ጠንካራ መከራከሪያ ይቀርባል። አንድ መርማሪ ገንዘብ በመቀበል፣ ንጹሃንን በማሰቃየት ወይም ሌላ የመብት ጥሰት በመፈጸም ተጠያቂነትን የሚያመልጥ ከሆነ፣ የሕገ-መንግስቱ የመብቶች ጥበቃ ዋጋ የለውም የሚል ስጋት ይፈጠራል። ይህ ድንጋጌ ለሙስና፣ ለሥልጣን አላግባብ መጠቀም እና ለሰብዓዊ መብት ጥሰቶች ክፍት በር ሊከፍት ይችላል።
#ዓለም_አቀፍ_ሕጎችና_ስምምነቶች
ኢትዮጵያ በርካታ ዓለም አቀፍ የሰብዓዊ መብቶች ስምምነቶችንና ኮንቬንሽኖችን አጽድቃለች።
ከእነዚህም መካከል፡-
የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ቻርተር (UN Charter): ይህ ቻርተር የሰብዓዊ መብቶችን ማክበር እና ማስከበር የተባበሩት መንግስታት ድርጅት መሰረታዊ ዓላማዎች አንዱ እንደሆነ ይገልጻል።
ዓለም አቀፍ የሲቪል እና የፖለቲካ መብቶች ቃል ኪዳን (International Covenant on Civil and Political Rights - ICCPR): ኢትዮጵያ ይህን ቃል ኪዳን አጽድቃለች። ቃል ኪዳኑ በግልጽ የሕይወትን፣ የነጻነትን፣ ከማሰቃየት የመጠበቅን እና የሕግ ፊት እኩልነትን መብቶች ያስቀምጣል። የትኛውም አገር ሽብርተኝነትን ለመዋጋት በሚል ሰበብ እነዚህን መሰረታዊ መብቶች መርገጥ እንደሌለበት ዓለም አቀፍ ሕግ ያዛል።
የማሰቃየትን እና ሌሎች ጭካኔ የተሞላባቸው፣ ኢ-ሰብዓዊ ወይም አዋራጅ ቅጣቶችን ወይም አያያዞችን የሚከለክል ኮንቬንሽን (Convention Against Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment - CAT): ኢትዮጵያ የዚህ ኮንቬንሽን አባል ስትሆን፣ ማሰቃየትን በማንኛውም ሁኔታ ለመከልከል እና ወንጀለኞችን ተጠያቂ ለማድረግ ግዴታ አለባት። አዲሱ አዋጅ "መርማሪው ማሰቃየት ቢፈጽም አይጠየቅም ማለት ነው?" የሚለው ስጋት፣ የዚህን ኮንቬንሽን መርሆዎች የሚጻረር ነው።
በተጨማሪም፣ ገንዘብ ሕገወጥ የማድረግ (Money Laundering) እና ሽብርተኝነትን በገንዘብ መርዳት (Terrorist Financing) ወንጀሎችን ለመዋጋት የወጡ ዓለም አቀፍ ስምምነቶች ቢኖሩም፣ እነዚህ ስምምነቶች ወንጀልን ለመከላከል በሚደረገው ጥረት የሰብዓዊ መብቶች እንዲከበሩ አበክረው ያሳስባሉ። የፋይናንስ ተግባር ግብረ ኃይል (Financial Action Task Force - FATF) ያሉ ድርጅቶችም ሕገወጥ የገንዘብ ዝውውርን ለመዋጋት የሚረዱ ደረጃዎችን ሲያወጡ፣ የሕግ የበላይነትን እና የመብቶችን ጥበቃ ግምት ውስጥ ያስገባሉ።
#የሞራል_ሕግ_እና_የሕግ_የበላይነት
ከሕግ በላይ የሆነ የሞራል ሕግ አለ የሚለው መርህ በበርካታ ፍልስፍናዎች እና የሕግ አስተምህሮዎች ዘንድ ተቀባይነት አለው። ይህ ማለት አንድ ሕግ በጽሑፍ ቢቀመጥም፣ ዓለም አቀፍ የሞራል እና የፍትህ መርሆዎችን የሚጻረር ከሆነ ተቀባይነት የለውም። "ከግድያ ውጪ በሌላ ወንጀል አይጠየቅም" የሚለው ድንጋጌ፣ የሕግ የበላይነትን እና የፍትህን መሰረታዊ መርሆዎች የሚዳፈር በመሆኑ፣ በብዙዎች ዘንድ የሞራል ብቁነት የለውም የሚል ትችት ይቀርብበታል። የሕግ የበላይነት ሁሉም ሰው ከሕግ በታች እኩል ነው የሚለውን መርህ ያመለክታል፤ የመርማሪዎችን ተጠያቂነት ማስቀረት ይህን መርህ ይጥሳል።
#የመናገር_እና_የመሰብሰብ_ነጻነት
አዋጁ በተፎካካሪ የፖለቲካ ፓርቲዎች፣ በጋዜጠኞች እና በሰብዓዊ መብት ተሟጋቾች ላይ ጫና ይፈጥራል የሚለው ስጋትም ትልቅ ቦታ አለው። የኢትዮጵያ ሕገ-መንግስት አንቀጽ 29 የመናገር እና የመግለጽ ነጻነትን፣ አንቀጽ 30 የመሰብሰብ፣ የመመደብ እና ሰላማዊ ሰልፍ የማድረግ ነጻነትን ያረጋግጣል። አዋጁ ከእነዚህ መብቶች ጋር እንዴት እንደሚጣጣም ግልጽ የሆነ ማብራሪያ ያስፈልገዋል። የመንግስት ተቃዋሚዎችን ወይም ሕጋዊ በሆነ መንገድ የፖሊሲ ትችት የሚያቀርቡ አካላትን "ሽብርተኝነትን መርዳት" በሚል ሰበብ ኢላማ ለማድረግ የሚያስችል ክፍተት እንዳለው የሚሰጋ ከሆነ፣ ለዴሞክራሲያዊ ምህዳር መስፋፋት እንቅፋት ይሆናል።
መደምደሚያ
ሽብርተኝነትን እና ሕገወጥ የገንዘብ ዝውውርን መዋጋት የማንኛውም ሉዓላዊ መንግስት ሕጋዊ ግዴታ እና የዜጎች ደህንነት ጉዳይ ነው። ይሁን እንጂ፣ ይህ ትግል የዜጎችን መሰረታዊ መብቶች እና የሕግ የበላይነት መርሆዎችን ሳያጓድል መከናወን ይኖርበታል። አዲሱ አዋጅ ዓለም አቀፍ የሰብዓዊ መብቶች ሕጎችን እና የኢትዮጵያን ሕገ-መንግስት መሰረታዊ ድንጋጌዎችን የሚያከብር መሆኑን ለማረጋገጥ፣ ሰፊ ውይይት እና ምናልባትም ክለሳ ሊደረግበት ይገባል። አለበለዚያ፣ ሕግን ለማስከበር በሚል የሚወጡ ሕጎች ራሳቸው ለሕገ-ወጥነት በር ከፍተው የሞራል እና የሕግ ቀውስ ሊፈጥሩ ይችላሉ።
እናንተስ፣ አዲሱ አዋጅ የሀገራችንን ሕገ-መንግስት እና ዓለም አቀፍ ሕጎችን ያከብራል ብላችሁ ታስባላችሁ?
የህዝብ ጤና የሀገር ጤና ነው!
በማናቸውም ፍርድ ቤት ጠበቃ እና የሕግ አማካሪ
ሚኪያስ መላክ ተዘጋጅቶ በአለሕግ አማራጭ የሕግ እውቀት እና አገልግሎት ቀረበ ነው።
Alternative legal enlightenment & Service
https://linktr.ee/alehig
WhatsApp👉 #+251920666595
Telegram👉 @MikiasMelak
#የሕግ_መረጃ https://t.me/AleHig
#የሕግ_እውቀት alehig.com
#AleHig #አለሕግ #አለሕግ #ህግ
Linktree
AleHig | Instagram, Facebook, TikTok | Linktree
AleHig attorney & Legal consult present across multiple social media platforms..
Forwarded from TIKVAH-MAGAZINE
በአዲስ አበባ ከተማ ለህግ ተመራቃዎች ለምን Judicial Training መስጠት አልተቻለም ?
የአዲስ አበባ ከተማ ተወላጅ የሆኑ የህግ ምሩቃን የ judicial training ስልጠና ባለመኖሩ የሥራ እድል ለማግኘት እንደሚቸገሩ በተደጋጋሚ ሲገልጹ ይስተዋላል።
ቲክቫህ ኢትዮጵያ ያናገራቸው ምሩቃኑ "የ Judicial training ለእኛ አለመሰጠቱ አንደኛ " ስራ አጥ አድርጎናል፣ ሁለተኛ ስራ የገባነውም በምንፈልገው የስራ መስክ ላይ እንዳንሰማራ አድርጎናል" ሲሉ ገልጸዋል።
"በክልሎች ያሉ ልጆች ግን ተመርቀው ሲወጡ በክልላቸው ስልጠና ይሰጣቸው እና በተማሩበት ዳኛና አቃቢ ህግ ይሆናሉ፣ እኛ ግን ይህን እያገኘን አይደለም።" ነው ያሉት።
አንድ ስሟን መጥቀስ ያልፈለገች የህግ ምሩቅ ከዚህ በተጨማሪ "ፍትህ ሚኒስቴር እና የአዲስ አበባ ፍትህ ቢሮ የስራ እድል ለመፍጠር የስራ ማስታወቂያ ሲያወጡ ከሁሉም ክልሎች የሚመጡ የህግ ምሩቃን መወዳደር ይችላሉ። እኛ ግን ክልሎች ላይ ይህን እድል ለማግኘት እንገለላለን" ስትህ ታስረዳለች።
በጉዳዩ ላይ ቲክቫህ ኢትዮጵያ የአዲስ አበባ አስተዳደር ፍትህ ቢሮ፣ ፍትህ ሚኒስቴርን እና የኢፌዴሪ የህግና ፍተህ ኢንስቲትዩት እንዲሁም ትምህርት ሚኒስቴርን ለመጠየቅ ጥረት አድርጓል።
ፍትሕ ሚኒስቴር
ጉዳዩ የፌደራል የህግና ፍትህ ኢንስትቲዩትን ነው የሚመለከተው፡፡ እንደ ፍትሕ ሚኒስቴር ግን ስልጠናውን እንደ Requirement በቅጥር ሂደት ላይ አንጠይቅም።
መደበኛ ፈተናውን ያለፈ ባለሙያ ከቅጥር መለስ ተቋሙ የሚያዘጋጀውን የዐቃቢ ህግ የስራ ላይ ስልጠና ይወስዳል የሚል ምላሽ ሰጥቷል።
የአዲስ አበባ አስተዳደር ፍትህ ቢሮ
በስልክ እና በአካል ቢሮ ድረስ በመሄድ ሁሉንም የሥራ ክፍል ለግማሽ ቀን ተዘዋውረን በጉዳዩ ላይ ብንጠይቅም ምላሽ የሚሰጥ አካል አላገኘንም።
ምላሽ እንዲሰጡን የጠየቅናቸው የሥራ ክፍል ኃላፊዎችም ፍቃደኛ ያለመሆን እና እኔን አይመለከትም በሚል የተቋሙን ምላሽ ማካተት አልቻልንም። በጉዳዩ ላይ ተቋሙ ምላሽ ለመስጠት ክፍት ከሆነ ኃሳባቸውን ምናስተናግድ ይሆናል።
የኢፌዴሪ ህግና ፍትህ ኢንስትቲዩት
ተቋሙ ጉዳዩ እንደማይመለከተው እና የ Judicial trainig department ወደ ትምህርት ሚኒስቴር መወሰዱን ገልጿል።
ትምህርት ሚኒስቴር
የ Judicial trainig department ወደ ትምህርት ሚኒስቴር ተዛውሯል መባሉን ተከትሎ ከሚኒስቴሩ ምላሽ ለማግኘት ያደረግነው ጥረት አልተሳካም።
ቲክቫህ ኢትዮጵያ
አዲስ አበባ
@TikvahethMagazine
የአዲስ አበባ ከተማ ተወላጅ የሆኑ የህግ ምሩቃን የ judicial training ስልጠና ባለመኖሩ የሥራ እድል ለማግኘት እንደሚቸገሩ በተደጋጋሚ ሲገልጹ ይስተዋላል።
ቲክቫህ ኢትዮጵያ ያናገራቸው ምሩቃኑ "የ Judicial training ለእኛ አለመሰጠቱ አንደኛ " ስራ አጥ አድርጎናል፣ ሁለተኛ ስራ የገባነውም በምንፈልገው የስራ መስክ ላይ እንዳንሰማራ አድርጎናል" ሲሉ ገልጸዋል።
"በክልሎች ያሉ ልጆች ግን ተመርቀው ሲወጡ በክልላቸው ስልጠና ይሰጣቸው እና በተማሩበት ዳኛና አቃቢ ህግ ይሆናሉ፣ እኛ ግን ይህን እያገኘን አይደለም።" ነው ያሉት።
አንድ ስሟን መጥቀስ ያልፈለገች የህግ ምሩቅ ከዚህ በተጨማሪ "ፍትህ ሚኒስቴር እና የአዲስ አበባ ፍትህ ቢሮ የስራ እድል ለመፍጠር የስራ ማስታወቂያ ሲያወጡ ከሁሉም ክልሎች የሚመጡ የህግ ምሩቃን መወዳደር ይችላሉ። እኛ ግን ክልሎች ላይ ይህን እድል ለማግኘት እንገለላለን" ስትህ ታስረዳለች።
በጉዳዩ ላይ ቲክቫህ ኢትዮጵያ የአዲስ አበባ አስተዳደር ፍትህ ቢሮ፣ ፍትህ ሚኒስቴርን እና የኢፌዴሪ የህግና ፍተህ ኢንስቲትዩት እንዲሁም ትምህርት ሚኒስቴርን ለመጠየቅ ጥረት አድርጓል።
ፍትሕ ሚኒስቴር
ጉዳዩ የፌደራል የህግና ፍትህ ኢንስትቲዩትን ነው የሚመለከተው፡፡ እንደ ፍትሕ ሚኒስቴር ግን ስልጠናውን እንደ Requirement በቅጥር ሂደት ላይ አንጠይቅም።
መደበኛ ፈተናውን ያለፈ ባለሙያ ከቅጥር መለስ ተቋሙ የሚያዘጋጀውን የዐቃቢ ህግ የስራ ላይ ስልጠና ይወስዳል የሚል ምላሽ ሰጥቷል።
የአዲስ አበባ አስተዳደር ፍትህ ቢሮ
በስልክ እና በአካል ቢሮ ድረስ በመሄድ ሁሉንም የሥራ ክፍል ለግማሽ ቀን ተዘዋውረን በጉዳዩ ላይ ብንጠይቅም ምላሽ የሚሰጥ አካል አላገኘንም።
ምላሽ እንዲሰጡን የጠየቅናቸው የሥራ ክፍል ኃላፊዎችም ፍቃደኛ ያለመሆን እና እኔን አይመለከትም በሚል የተቋሙን ምላሽ ማካተት አልቻልንም። በጉዳዩ ላይ ተቋሙ ምላሽ ለመስጠት ክፍት ከሆነ ኃሳባቸውን ምናስተናግድ ይሆናል።
የኢፌዴሪ ህግና ፍትህ ኢንስትቲዩት
ተቋሙ ጉዳዩ እንደማይመለከተው እና የ Judicial trainig department ወደ ትምህርት ሚኒስቴር መወሰዱን ገልጿል።
ትምህርት ሚኒስቴር
የ Judicial trainig department ወደ ትምህርት ሚኒስቴር ተዛውሯል መባሉን ተከትሎ ከሚኒስቴሩ ምላሽ ለማግኘት ያደረግነው ጥረት አልተሳካም።
ቲክቫህ ኢትዮጵያ
አዲስ አበባ
@TikvahethMagazine
ውድ ወዳጆች እና በጎ አድራጊዎች፣ ሰላም ለእናንተ ይሁን!
በከፍተኛ ሕመም ላይ የሚገኘውን ውድ መምህራችን፣ ወዳጃችንን፣ ባልደረባችንን እና ወንድማችንን ብቻ ሳይሆን፣ በተለይም በመቀሌ ዩኒቨርሲቲ የሕግ ትምህርት ቤት በጅሩስፕሩደንስ (Jurisprudence) ትምህርት እና በሌሎች የሕግ ዘርፎች የምናውቀው እና የምንወደው መምህራችንን #ሀሰን_መሐመድን ለመርዳት የሁላችንንም ትብብር በአክብሮት እንሻለን።
የሰውነቱ ወሳኝ የሆኑ ሁለት አካላቶቹ፣ ኩላሊቶቹና ጉበቱ፣ ከባድ ጉዳት ደርሶባቸዋል። እነዚህ ሁለቱ አካላት በአስቸኳይ ንቅለ ተከላን ጨምሮ የውጭ ሀገር ከፍተኛ ሕክምና ያስፈልጋቸዋል። ለዚህ ውድ ሕክምና የሚያስፈልገውን ወጪ ብቻውን መሸፈን እንደማይችል ግልጽ ነው። ከወዳጅ ዘመድና ከልቡ ከሚወዱት ወገኖች ውጪ ሌላ የሚተማመንበት የለውም።
በሕይወታችሁ ውስጥ የሀሰኖ አሻራ ያረፈባችሁ – ያስተማራችሁ፣ ያማከራችሁ፣ የረዳችሁ፣ ፈገግ ያስባላችሁ፣ ድምጻችሁን ያሰማላችሁ፣ ሀሳባችሁን የገለጸላችሁ፣ ወይም በአጠቃላይ የእርሱን ደግነት የቀመሰባችሁ ሁሉ – የሀሰኖን ሕይወት ለማዳን አሁን የእናንተን ትብብር አጥብቀን እንሻለን።
ብዙዎቻችሁ ምስክር እንደምትሆኑት፣ ማድረግ በሚችልበት ጊዜ ሁሉ ለሌሎች ሳይሰስት የኖረ ሰው ነው። ከአስተማሪነት ደሞዙ ላይ ቀንሶ ያስተማራቸው፣ ለምረቃቸው ሱፍ ያሰፋላቸው፣ የአድቫይዘር እጦት ሲያጋጥማቸው የመከራቸው፣ የሪሰርች ሥራ ሲከብዳቸው ቢሮውንና ኮምፒዩተሩን ሳይቀር የሰጣቸው እጅግ ብዙ ሰዎች አሉ። ዛሬ ግን የሕይወት ጎዞው እጅግ ከባድ ፈተና ገጥሞታል። ሁለቱም ኩላሊቶቹ መስራት አቁመዋል፤ ጉበቱም በእጅጉ ተጎድቷል። በአስቸኳይ ወደ ውጭ ሀገር ሄዶ የሕክምና ዕርዳታ ማግኘት አለበት። ያሳዝናል፣ በመካከላችን ያለው ይህ ታላቅ ሰው ለሕይወቱ ወሳኝ የሆነውን ሕክምና ለማግኘት የሚያስችል የገንዘብ አቅም የለውም። ይህ እንግዲህ በዕውቀቱ፣ በደግነቱና ከራስ ወዳድነት ነጻ በሆነ ፍቅሩ የተነካን እያንዳንዳችን ተነስተን፣ እርሱ ያለማቋረጥ ለሰጠን ሁሉ ምላሽ የምንሰጥበት ጊዜ ነው።
እንደ አለመታደል ሆኖ ብዙ “ፀሐዮች” አይናችን እያየ ጠፍተዋል። ይህንን ልዩ የኛን፣ የልጆቻችንንና የሕዝባችንን ፀሐይ ግን እንዳናጣው! መምህር ሀሰን መሐመድ የአዋቂዎችና የሕፃናት አባት ሆኖ የዘለቀ ልዩ ሰው ነው። ዘመኑን ሙሉ የጎዳና አዳሪዎች፣ በመንገድ ላይ የሚያያቸው ምንዱባን፣ ግራ የተጋቡ ምሁራንና ተማሪዎች፣ የሥራ ባልደረቦችና አለቆችን በፍቅርና በእውቀቱ ሲያግዝና ሲያድን ኖሯል። ለራሱ ግን ምንም ያተረፈው ነገር የለም!
ይህንን ታላቅ ሰው የርዳታ ጥሪውን በመመለስ፣ የቻልነውን በመለገስ እና አብረን በመቆም እናክብረው። የዚህ ድንቅ ሕይወት እንደገና እንዲቀጥል እንተባበር።
በአክብሮት፣
ጠበቃ ሚኪያስ መላክ #አለሕግ_AleHig
በመቶዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን ሕይወት ያበለጸገውን ሕይወት ለማትረፍ አብረውን ይሁኑ። ከመምህር ሀሰን መሐመድ ጎን ቁሙ፤ የእርሱ መዳን በራሳችን ውስጥ ያለውን መልካምነት ማረጋገጥ ነውና።
ትንሽ የሚባል ነገር የለም። የቻልነውን ሁሉ እናድርግ።
ሀሰኖ፣ መምህር፣ ወንድም፣ አባትና ጓደኛ - እግዚአብሔር ከአንተ ጋር ነው! 🫂😍
ልዩ ምስጋና:
ይህንን ጥሪ አንብባችሁ ጊዜያችሁን እና ትኩረታችሁን ስለሰጣችሁ ከልብ እናመሰግናለን። የከበደውን ለመርዳት ያላችሁ በጎ ፈቃድና ደግነት ለእኛም ለሀሰኖም ትልቅ ተስፋ ነው። የምታደርጉት ማንኛውም አስተዋጽኦ፣ ትልቅም ይሁን ትንሽ፣ የሀሰኖን ሕይወት ለመታደግ ትልቅ ድርሻ አለው። ለምትሰጡት ድጋፍ ሁሉ አስቀድመን ምስጋናችንን እናቀርባለን።
በከፍተኛ ሕመም ላይ የሚገኘውን ውድ መምህራችን፣ ወዳጃችንን፣ ባልደረባችንን እና ወንድማችንን ብቻ ሳይሆን፣ በተለይም በመቀሌ ዩኒቨርሲቲ የሕግ ትምህርት ቤት በጅሩስፕሩደንስ (Jurisprudence) ትምህርት እና በሌሎች የሕግ ዘርፎች የምናውቀው እና የምንወደው መምህራችንን #ሀሰን_መሐመድን ለመርዳት የሁላችንንም ትብብር በአክብሮት እንሻለን።
የሰውነቱ ወሳኝ የሆኑ ሁለት አካላቶቹ፣ ኩላሊቶቹና ጉበቱ፣ ከባድ ጉዳት ደርሶባቸዋል። እነዚህ ሁለቱ አካላት በአስቸኳይ ንቅለ ተከላን ጨምሮ የውጭ ሀገር ከፍተኛ ሕክምና ያስፈልጋቸዋል። ለዚህ ውድ ሕክምና የሚያስፈልገውን ወጪ ብቻውን መሸፈን እንደማይችል ግልጽ ነው። ከወዳጅ ዘመድና ከልቡ ከሚወዱት ወገኖች ውጪ ሌላ የሚተማመንበት የለውም።
በሕይወታችሁ ውስጥ የሀሰኖ አሻራ ያረፈባችሁ – ያስተማራችሁ፣ ያማከራችሁ፣ የረዳችሁ፣ ፈገግ ያስባላችሁ፣ ድምጻችሁን ያሰማላችሁ፣ ሀሳባችሁን የገለጸላችሁ፣ ወይም በአጠቃላይ የእርሱን ደግነት የቀመሰባችሁ ሁሉ – የሀሰኖን ሕይወት ለማዳን አሁን የእናንተን ትብብር አጥብቀን እንሻለን።
ብዙዎቻችሁ ምስክር እንደምትሆኑት፣ ማድረግ በሚችልበት ጊዜ ሁሉ ለሌሎች ሳይሰስት የኖረ ሰው ነው። ከአስተማሪነት ደሞዙ ላይ ቀንሶ ያስተማራቸው፣ ለምረቃቸው ሱፍ ያሰፋላቸው፣ የአድቫይዘር እጦት ሲያጋጥማቸው የመከራቸው፣ የሪሰርች ሥራ ሲከብዳቸው ቢሮውንና ኮምፒዩተሩን ሳይቀር የሰጣቸው እጅግ ብዙ ሰዎች አሉ። ዛሬ ግን የሕይወት ጎዞው እጅግ ከባድ ፈተና ገጥሞታል። ሁለቱም ኩላሊቶቹ መስራት አቁመዋል፤ ጉበቱም በእጅጉ ተጎድቷል። በአስቸኳይ ወደ ውጭ ሀገር ሄዶ የሕክምና ዕርዳታ ማግኘት አለበት። ያሳዝናል፣ በመካከላችን ያለው ይህ ታላቅ ሰው ለሕይወቱ ወሳኝ የሆነውን ሕክምና ለማግኘት የሚያስችል የገንዘብ አቅም የለውም። ይህ እንግዲህ በዕውቀቱ፣ በደግነቱና ከራስ ወዳድነት ነጻ በሆነ ፍቅሩ የተነካን እያንዳንዳችን ተነስተን፣ እርሱ ያለማቋረጥ ለሰጠን ሁሉ ምላሽ የምንሰጥበት ጊዜ ነው።
እንደ አለመታደል ሆኖ ብዙ “ፀሐዮች” አይናችን እያየ ጠፍተዋል። ይህንን ልዩ የኛን፣ የልጆቻችንንና የሕዝባችንን ፀሐይ ግን እንዳናጣው! መምህር ሀሰን መሐመድ የአዋቂዎችና የሕፃናት አባት ሆኖ የዘለቀ ልዩ ሰው ነው። ዘመኑን ሙሉ የጎዳና አዳሪዎች፣ በመንገድ ላይ የሚያያቸው ምንዱባን፣ ግራ የተጋቡ ምሁራንና ተማሪዎች፣ የሥራ ባልደረቦችና አለቆችን በፍቅርና በእውቀቱ ሲያግዝና ሲያድን ኖሯል። ለራሱ ግን ምንም ያተረፈው ነገር የለም!
ይህንን ታላቅ ሰው የርዳታ ጥሪውን በመመለስ፣ የቻልነውን በመለገስ እና አብረን በመቆም እናክብረው። የዚህ ድንቅ ሕይወት እንደገና እንዲቀጥል እንተባበር።
በአክብሮት፣
ጠበቃ ሚኪያስ መላክ #አለሕግ_AleHig
በመቶዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን ሕይወት ያበለጸገውን ሕይወት ለማትረፍ አብረውን ይሁኑ። ከመምህር ሀሰን መሐመድ ጎን ቁሙ፤ የእርሱ መዳን በራሳችን ውስጥ ያለውን መልካምነት ማረጋገጥ ነውና።
ትንሽ የሚባል ነገር የለም። የቻልነውን ሁሉ እናድርግ።
ሀሰኖ፣ መምህር፣ ወንድም፣ አባትና ጓደኛ - እግዚአብሔር ከአንተ ጋር ነው! 🫂😍
ልዩ ምስጋና:
ይህንን ጥሪ አንብባችሁ ጊዜያችሁን እና ትኩረታችሁን ስለሰጣችሁ ከልብ እናመሰግናለን። የከበደውን ለመርዳት ያላችሁ በጎ ፈቃድና ደግነት ለእኛም ለሀሰኖም ትልቅ ተስፋ ነው። የምታደርጉት ማንኛውም አስተዋጽኦ፣ ትልቅም ይሁን ትንሽ፣ የሀሰኖን ሕይወት ለመታደግ ትልቅ ድርሻ አለው። ለምትሰጡት ድጋፍ ሁሉ አስቀድመን ምስጋናችንን እናቀርባለን።
#የአዋጁ_አስፈላጊነትና_የሕግ_ከለላ_ስጋቶች፣
የፍትህ ሚኒስቴር የአዋጅ ቁጥር 1387/2017ን በተመለከተ ማብራሪያ ቢሰጥም፣ የሕጉ አተገባበር በዜጎች መሠረታዊ ሰብዓዊ መብቶች እና የሕግ የበላይነት ላይ ሊያስከትል የሚችለው ተጽእኖ አሁንም አሳሳቢ ሆኖ ቀጥሏል። "አላምንም" የሚለው ምላሽዎም፣ በዚህ አዋጅ ዙሪያ ያለውን ሰፊ አለመተማመን የሚያንፀባርቅ ነው።
#እስቲ_ይህንን_ስጋት በዝርዝር እንመልከት።
#የአዋጁ_አስፈላጊነትና_የሕግ_ከለላ_ስጋቶች
አዋጅ ቁጥር 1387/2017 የወንጀል ድርጊት ማትረፍ እንደማይቻል ለማረጋገጥ፣ የገንዘብ ሕገወጥነትንና ሽብርተኝነትን በገንዘብ መርዳትን ለመከላከል ያለመ መሆኑን የፍትህ ሚኒስቴር ያብራራል። አዋጁ ከቀድሞው አዋጅ ቁጥር 780/2005 በተሻለ መልኩ 21 አመንጪ ወንጀሎችን በዝርዝር ማካተቱ፣ ጠንካራ የአሰራር ስርዓት ማበጀቱ እና የዋና ተጠቃሚዎችን ማንነት የመለየት ሥርዓት መዘርጋቱ፣ ድንበር ተሻጋሪ ወንጀሎችን ለመከላከል ከዓለም አቀፍ መስፈርቶች ጋር ለመጣጣም ጠቃሚ እርምጃዎች ናቸው።
ሆኖም፣ የአዋጁ ዋነኛ አወዛጋቢ ነጥብ "በሽፋን ስር ምርመራ" ለሚያካሂዱ መርማሪዎች የሚሰጠው የሕግ ከለላ (Immunity) ነው። ሚኒስቴሩ ይህ ከለላ የሚሰጠው መርማሪው "በራሱ ፈቃድ አስቦና ፈቅዶ ሳይሆን ያለፈቃዱ፣ ተገዶ፣ በተጽእኖ፣ ወይም ከአቅሙ በላይ በሆነ ማንኛውንም ምክንያት ሌላ ከባድ ጉዳትን ለማስቀረት ወይም የተሰጠውን ሕጋዊ ተልእኮ ለማሳካት ሲል" ለሚፈጽመው ወንጀል መሆኑን ቢያብራራም፣ ይህ ትርጓሜ በተግባር አደገኛ ስጋቶችን ይዞ ይመጣል።
#የግዳጅ" ትርጓሜ ብዥታ እና የተጠያቂነት ክፍተቶች
የ"ግዳጅ" የሚለው ቃል አተረጓጎም እና አተገባበር አሁንም ግልጽ አይደለም። መርማሪው በእርግጥ ተገዶ ነው ወይስ በፈቃደኝነት ወንጀል የፈጸመው? ይህንን ለመወሰን የሚያስችል ግልጽ፣ ተጨባጭ እና ገለልተኛ የክትትልና የቁጥጥር ሥርዓት ከሌለ፣ የሕግ ከለላው ለሥልጣን አላግባብ መጠቀም ምቹ ሽፋን ሊሆን ይችላል። ሕግን አስከባሪ አካላት ራሳቸው ለሕግ ተገዢ መሆናቸውን ማረጋገጥ እጅግ አስፈላጊ ነው።
በተጨማሪም፣ አዋጁ "ከግድያ ውጪ" የሚል ገደብ ቢያስቀምጥም፣ እንደ ማሰቃየት፣ ሕገወጥ እስር፣ ከሕግ ውጪ የሆነ የገንዘብ ዝውውር እና ሌሎች የሰብዓዊ መብት ጥሰቶች በመርማሪዎች ቢፈጸሙ፣ ተጠያቂነትን የሚያረጋግጥበት መንገድ ምን ያህል ጠንካራ ነው የሚለው ጥያቄ መልስ አላገኘም። የኢትዮጵያ ሕገ-መንግስት (አንቀጽ 18) ከጭካኔ የተሞላበት፣ ኢ-ሰብዓዊ ወይም አዋራጅ ቅጣት የመጠበቅ መብትን ይደነግጋል። ኢትዮጵያ የፈረመቻቸው ዓለም አቀፍ የሰብዓዊ መብቶች ሕጎች፣ በተለይም የማሰቃየትን የሚከለክል ኮንቬንሽን (CAT)፣ ማሰቃየትን ጨምሮ ማንኛውንም ጭካኔ የተሞላበት ድርጊት ይከለክላሉ።
"በግዳጅ ተደረገ" በሚል ሽፋን እነዚህ ወንጀሎች ያለ ቅጣት እንዲያልፉ ከተደረገ፣ የአገር ውስጥም ሆነ ዓለም አቀፍ የሕግ ግዴታዎች ይጣሳሉ። ይህ ደግሞ እርስዎ የገለጹትን "ሕጋዊ ህገወጥ" ተግባራት መራባት ያስከትላል።
#ዲሞክራሲያዊ ምህዳር እና #የሕግ_የበላይነት_ስጋት
አዋጁ ሽብርተኝነትን ለመዋጋት ያለመ ቢሆንም፣ የፖለቲካ ተቃዋሚዎችን፣ ጋዜጠኞችን እና የሰብዓዊ መብት ተሟጋቾችን ኢላማ ለማድረግ የሚያስችል ክፍተት እንዳለው የሚሰነዘረው ስጋት ተገቢ ነው። የኢትዮጵያ ሕገ-መንግስት (አንቀጽ 29 እና 30) የመናገር፣ የመሰብሰብና የመደራጀት መብቶችን በግልጽ ያረጋግጣል። ማንኛውም ሕግ እነዚህን መብቶች ምክንያታዊ በሆነ መልኩ ብቻ ሊገድብ ይገባል እንጂ ሊያጠፋ አይገባም። የመንግስት ተቃዋሚዎችን ወይም ሕጋዊ በሆነ መንገድ የፖሊሲ ትችት የሚያቀርቡ አካላትን "ሽብርተኝነትን መርዳት" በሚል ሰበብ ኢላማ ለማድረግ የሚያስችል ክፍተት እንዳለው የሚሰጋ ከሆነ፣ የሀገሪቱ ዲሞክራሲያዊ ሥርዓት በእጅጉ ይጎዳል።
#የሕግ_የበላይነት ማለት ሁሉም ሰው፣ መንግስትንና ባለሥልጣናትን ጨምሮ፣ ለሕግ ተገዢ ነው ማለት ነው።
አዋጁ ለመርማሪዎች የሚሰጠው ልዩ የሕግ ከለላ፣ ይህንን መርህ የሚሸረሽር እና ከመደበኛ የፍትህ ሥርዓት በላይ የሆነ "ልዩ ሥርዓት" የሚፈጥር ሆኖ ከታየ፣ አለመተማመን መፈጠሩ አይቀሬ ነው። ባለፉት ዓመታት በኢትዮጵያ የመብቶች ጥሰት እና ተጠያቂነት አለመኖር ሲነሱ የቆዩ ስጋቶች እንደነበሩ ግምት ውስጥ ሲገባ፣ አዲሱ አዋጅ እነዚህን ስጋቶች ይበልጥ የሚያባብስ ነው የሚል ስሜት መፍጠሩ ተፈጥሯዊ ነው።
#የሕግ_ማዕቀፎች የሀገርን ደህንነት ማስጠበቅ ሲገባቸው፣ በተመሳሳይ መልኩ የዜጎችን መብት ዋስትና መስጠት እና የሕግ የበላይነትን ማክበር አለባቸው። አንዱን ለማስጠበቅ ሌላውን መስዋዕት ማድረግ ዘላቂ ሰላምንና መረጋጋትን አያመጣም። የአዋጅ ቁጥር 1387/2017 ተግባራዊነት፣ የመሠረታዊ መብቶችን እና የሕግ የበላይነትን ዋጋ እንዳይቀንስ ከፍተኛ ጥንቃቄ እና ቁርጠኝነት ይጠይቃል። ያለበለዚያ፣ አደገኛ ሁኔታዎችን በመፍጠር ወደ #"ሕጋዊ_ህገወጥ" ድርጊቶች ሊያመራ የሚችልበት ስጋት #አለ።
በማናቸውም ፍርድ ቤት ጠበቃ እና የሕግ አማካሪ
ሚኪያስ መላክ ተዘጋጅቶ በአለሕግ አማራጭ የሕግ እውቀት እና አገልግሎት ቀረበ ነው።
Alternative legal enlightenment & Service
https://linktr.ee/alehig
WhatsApp👉 #+251920666595
Telegram👉 @MikiasMelak
#የሕግ_መረጃ https://t.me/AleHig
#የሕግ_እውቀት alehig.com
#AleHig #አለሕግ #አለሕግ #ህግ
የፍትህ ሚኒስቴር የአዋጅ ቁጥር 1387/2017ን በተመለከተ ማብራሪያ ቢሰጥም፣ የሕጉ አተገባበር በዜጎች መሠረታዊ ሰብዓዊ መብቶች እና የሕግ የበላይነት ላይ ሊያስከትል የሚችለው ተጽእኖ አሁንም አሳሳቢ ሆኖ ቀጥሏል። "አላምንም" የሚለው ምላሽዎም፣ በዚህ አዋጅ ዙሪያ ያለውን ሰፊ አለመተማመን የሚያንፀባርቅ ነው።
#እስቲ_ይህንን_ስጋት በዝርዝር እንመልከት።
#የአዋጁ_አስፈላጊነትና_የሕግ_ከለላ_ስጋቶች
አዋጅ ቁጥር 1387/2017 የወንጀል ድርጊት ማትረፍ እንደማይቻል ለማረጋገጥ፣ የገንዘብ ሕገወጥነትንና ሽብርተኝነትን በገንዘብ መርዳትን ለመከላከል ያለመ መሆኑን የፍትህ ሚኒስቴር ያብራራል። አዋጁ ከቀድሞው አዋጅ ቁጥር 780/2005 በተሻለ መልኩ 21 አመንጪ ወንጀሎችን በዝርዝር ማካተቱ፣ ጠንካራ የአሰራር ስርዓት ማበጀቱ እና የዋና ተጠቃሚዎችን ማንነት የመለየት ሥርዓት መዘርጋቱ፣ ድንበር ተሻጋሪ ወንጀሎችን ለመከላከል ከዓለም አቀፍ መስፈርቶች ጋር ለመጣጣም ጠቃሚ እርምጃዎች ናቸው።
ሆኖም፣ የአዋጁ ዋነኛ አወዛጋቢ ነጥብ "በሽፋን ስር ምርመራ" ለሚያካሂዱ መርማሪዎች የሚሰጠው የሕግ ከለላ (Immunity) ነው። ሚኒስቴሩ ይህ ከለላ የሚሰጠው መርማሪው "በራሱ ፈቃድ አስቦና ፈቅዶ ሳይሆን ያለፈቃዱ፣ ተገዶ፣ በተጽእኖ፣ ወይም ከአቅሙ በላይ በሆነ ማንኛውንም ምክንያት ሌላ ከባድ ጉዳትን ለማስቀረት ወይም የተሰጠውን ሕጋዊ ተልእኮ ለማሳካት ሲል" ለሚፈጽመው ወንጀል መሆኑን ቢያብራራም፣ ይህ ትርጓሜ በተግባር አደገኛ ስጋቶችን ይዞ ይመጣል።
#የግዳጅ" ትርጓሜ ብዥታ እና የተጠያቂነት ክፍተቶች
የ"ግዳጅ" የሚለው ቃል አተረጓጎም እና አተገባበር አሁንም ግልጽ አይደለም። መርማሪው በእርግጥ ተገዶ ነው ወይስ በፈቃደኝነት ወንጀል የፈጸመው? ይህንን ለመወሰን የሚያስችል ግልጽ፣ ተጨባጭ እና ገለልተኛ የክትትልና የቁጥጥር ሥርዓት ከሌለ፣ የሕግ ከለላው ለሥልጣን አላግባብ መጠቀም ምቹ ሽፋን ሊሆን ይችላል። ሕግን አስከባሪ አካላት ራሳቸው ለሕግ ተገዢ መሆናቸውን ማረጋገጥ እጅግ አስፈላጊ ነው።
በተጨማሪም፣ አዋጁ "ከግድያ ውጪ" የሚል ገደብ ቢያስቀምጥም፣ እንደ ማሰቃየት፣ ሕገወጥ እስር፣ ከሕግ ውጪ የሆነ የገንዘብ ዝውውር እና ሌሎች የሰብዓዊ መብት ጥሰቶች በመርማሪዎች ቢፈጸሙ፣ ተጠያቂነትን የሚያረጋግጥበት መንገድ ምን ያህል ጠንካራ ነው የሚለው ጥያቄ መልስ አላገኘም። የኢትዮጵያ ሕገ-መንግስት (አንቀጽ 18) ከጭካኔ የተሞላበት፣ ኢ-ሰብዓዊ ወይም አዋራጅ ቅጣት የመጠበቅ መብትን ይደነግጋል። ኢትዮጵያ የፈረመቻቸው ዓለም አቀፍ የሰብዓዊ መብቶች ሕጎች፣ በተለይም የማሰቃየትን የሚከለክል ኮንቬንሽን (CAT)፣ ማሰቃየትን ጨምሮ ማንኛውንም ጭካኔ የተሞላበት ድርጊት ይከለክላሉ።
"በግዳጅ ተደረገ" በሚል ሽፋን እነዚህ ወንጀሎች ያለ ቅጣት እንዲያልፉ ከተደረገ፣ የአገር ውስጥም ሆነ ዓለም አቀፍ የሕግ ግዴታዎች ይጣሳሉ። ይህ ደግሞ እርስዎ የገለጹትን "ሕጋዊ ህገወጥ" ተግባራት መራባት ያስከትላል።
#ዲሞክራሲያዊ ምህዳር እና #የሕግ_የበላይነት_ስጋት
አዋጁ ሽብርተኝነትን ለመዋጋት ያለመ ቢሆንም፣ የፖለቲካ ተቃዋሚዎችን፣ ጋዜጠኞችን እና የሰብዓዊ መብት ተሟጋቾችን ኢላማ ለማድረግ የሚያስችል ክፍተት እንዳለው የሚሰነዘረው ስጋት ተገቢ ነው። የኢትዮጵያ ሕገ-መንግስት (አንቀጽ 29 እና 30) የመናገር፣ የመሰብሰብና የመደራጀት መብቶችን በግልጽ ያረጋግጣል። ማንኛውም ሕግ እነዚህን መብቶች ምክንያታዊ በሆነ መልኩ ብቻ ሊገድብ ይገባል እንጂ ሊያጠፋ አይገባም። የመንግስት ተቃዋሚዎችን ወይም ሕጋዊ በሆነ መንገድ የፖሊሲ ትችት የሚያቀርቡ አካላትን "ሽብርተኝነትን መርዳት" በሚል ሰበብ ኢላማ ለማድረግ የሚያስችል ክፍተት እንዳለው የሚሰጋ ከሆነ፣ የሀገሪቱ ዲሞክራሲያዊ ሥርዓት በእጅጉ ይጎዳል።
#የሕግ_የበላይነት ማለት ሁሉም ሰው፣ መንግስትንና ባለሥልጣናትን ጨምሮ፣ ለሕግ ተገዢ ነው ማለት ነው።
አዋጁ ለመርማሪዎች የሚሰጠው ልዩ የሕግ ከለላ፣ ይህንን መርህ የሚሸረሽር እና ከመደበኛ የፍትህ ሥርዓት በላይ የሆነ "ልዩ ሥርዓት" የሚፈጥር ሆኖ ከታየ፣ አለመተማመን መፈጠሩ አይቀሬ ነው። ባለፉት ዓመታት በኢትዮጵያ የመብቶች ጥሰት እና ተጠያቂነት አለመኖር ሲነሱ የቆዩ ስጋቶች እንደነበሩ ግምት ውስጥ ሲገባ፣ አዲሱ አዋጅ እነዚህን ስጋቶች ይበልጥ የሚያባብስ ነው የሚል ስሜት መፍጠሩ ተፈጥሯዊ ነው።
#የሕግ_ማዕቀፎች የሀገርን ደህንነት ማስጠበቅ ሲገባቸው፣ በተመሳሳይ መልኩ የዜጎችን መብት ዋስትና መስጠት እና የሕግ የበላይነትን ማክበር አለባቸው። አንዱን ለማስጠበቅ ሌላውን መስዋዕት ማድረግ ዘላቂ ሰላምንና መረጋጋትን አያመጣም። የአዋጅ ቁጥር 1387/2017 ተግባራዊነት፣ የመሠረታዊ መብቶችን እና የሕግ የበላይነትን ዋጋ እንዳይቀንስ ከፍተኛ ጥንቃቄ እና ቁርጠኝነት ይጠይቃል። ያለበለዚያ፣ አደገኛ ሁኔታዎችን በመፍጠር ወደ #"ሕጋዊ_ህገወጥ" ድርጊቶች ሊያመራ የሚችልበት ስጋት #አለ።
በማናቸውም ፍርድ ቤት ጠበቃ እና የሕግ አማካሪ
ሚኪያስ መላክ ተዘጋጅቶ በአለሕግ አማራጭ የሕግ እውቀት እና አገልግሎት ቀረበ ነው።
Alternative legal enlightenment & Service
https://linktr.ee/alehig
WhatsApp👉 #+251920666595
Telegram👉 @MikiasMelak
#የሕግ_መረጃ https://t.me/AleHig
#የሕግ_እውቀት alehig.com
#AleHig #አለሕግ #አለሕግ #ህግ
Linktree
AleHig | Instagram, Facebook, TikTok | Linktree
AleHig attorney & Legal consult present across multiple social media platforms..
በድብቅ የሚደረግ ምርመራ በአዲሱ አዋጅ መሰረት
የፍትሕ ሚኒስቴር በቅርቡ የጸደቀው፣ የወንጀል ንብረትን ሕጋዊ ማስመሰል እና ሽብርተኝነትን በገንዘብ መርዳት ወንጀልን ለመከላከል እና ለመቆጣጠር የወጣው አዋጅ፣ ከፍርድ ቤት ፈቃድ ውጪ የሚደረግ ምርመራን እንደማይፈቅድ አስታውቋል።
ይህ ማብራሪያ አዋጁን በተመለከተ በሕዝብ ዘንድ ያለውን የተሳሳተ ግንዛቤ ለመፍታት ያለመ ነው።
የፍትሕ ሚኒስቴር ማብራሪያ፦
ሚኒስቴሩ አዲሱ አዋጅ ከመደበኛው የወንጀል ምርመራ ሂደት የተለየ መንገድ እንደሚከተል አጽንኦት ሰጥቷል። እንዲህም ሲል አብራርቷል፦
ከተለመደው ምርመራ የተለየ ነው፡ እንደ ተለመደው ምርመራ፣ ተጠርጣሪዎችን በፍርድ ቤት ትእዛዝ መያዝ፣ ሰነዶችን መሰብሰብ እና ምስክሮችን መስማት የመሳሰሉትን ሂደቶች አይከተልም።
ውስብስብ ወንጀሎች ላይ ያተኩራል፡ አዋጁ ውስብስብ ወንጀሎችን ከመሰረቱ ለመለየት የሚያስችል የምርመራ ሂደትን የሚከተል ነው። ለምሳሌ፣ መርማሪ አካል፡-
እንደ ወንጀለኛ መስሎ ከወንጀለኞች ጋር ሊቀላቀል ወይም አብሮ ሊሰራ ይችላል።
እንደ ተባባሪ መስሎ አብሮ ውሎ ሊያድር ይችላል።
ወንጀለኞች ሲሸጡ ገዢ መስሎ፣ ሲገዙ ደግሞ ሻጭ መስሎ ሊሆን ይችላል።
የፍርድ ቤት ትእዛዝ ሚና፦
የፍርድ ቤት ትእዛዝ ግዴታ ነው፡ መርማሪው አካል ምርመራ ማድረግ የሚችለው የፍርድ ቤት ትእዛዝ ሲያገኝ ብቻ ነው።
የፍርድ ቤት ግልጽ መመሪያዎች፡ ፍርድ ቤት በአሳማኝ ምክንያት በሽፋን የሚደረግ ምርመራ እንዲደረግ ሲፈቅድ፣ አዋጁ በትእዛዙ ላይ የሚከተሉትን በግልጽ ማስቀመጥ እንዳለበት ደንግጓል፦
የምርመራው ዘዴ።
የአተገባበር ሁኔታ።
ምርመራው የሚከናወንበት ጊዜ።
የተሳሳቱ ግንዛቤዎች ማስተባበያ፦
ሚኒስቴሩ ስለ አዲሱ አዋጅ ያሉትን በርካታ የተሳሳቱ ግንዛቤዎችን አስተባብሏል፦
ማሰቃየት ወይም ማስገደድ የለም፡ አዋጁ ተጠርጣሪን አስሮ በማሰቃየት እንዲመረመር አይፈቅድም፣ እንዲሁም ማስረጃዎችን በማስገደድ እንዲሰበሰቡ አያደርግም።
ይህ ፈጽሞ ስህተት ነው።
ለወንጀል ድርጊት ተጠያቂነት፡ አዋጁ ወንጀል ለፈጸሙ መርማሪዎች ያለመከሰስ መብት አይሰጥም። ፍርድ ቤት በአሳማኝ ምክንያት በሽፋን ስር የሚደረግ ልዩ የምርመራ ዘዴ እንዲተገበር ሲፈቅድ፣ መርማሪው በተጠርጣሪዎች ወይም በሌላ ሦስተኛ ወገኖች ላይ ወንጀል ቢፈጽም፣ በወንጀል ይጠየቃል።
መርማሪ ከክስ ነጻ የሚሆንባቸው ሁኔታዎች፦
ሚኒስቴሩ፣ መርማሪ ከወንጀል ክስ ነጻ የሚሆንበትን ልዩ ድንጋጌ አስረድቷል፤ ይህ ግን ወንጀል ለመፈጸም አጠቃላይ ያለመከሰስ መብት አይደለም፦
ይህ ነጻ መሆን የሚመለከተው መርማሪው ከተጠርጣሪዎች ጋር የወንጀል ተካፋይ ወይም ግብረ-አበር ሲሆን፣ ይህን ያደረገው በራሱ ፈቃድ አስቦና ፈቅዶ ሳይሆን፦
ያለፈቃዱ፣
ተገዶ፣
በተጽእኖ፣
በተጠርጣሪዎች ሕገ ወጥ ትዕዛዝ፣ ወይም
ከአቅሙ በላይ በሆነ በማንኛውም ምክንያት ሌላ ከባድ ጉዳትን ለማስቀረት ወይም የተሰጠውን ሕጋዊ ተልእኮ ለማሳካት ሲል ወንጀል የሚፈጽምበት ሁኔታ ሲኖር ነው።
ይህ ድንጋጌ የሚያሳየው መርማሪ በምርመራ ወቅት ከአቅሙ በላይ በሆነ ምክንያት (ከግድያ ውጪ) ማንኛውንም ዓይነት ወንጀል ቢፈጽም ከወንጀል ክስ ነጻ የሚደረግበትን ሁኔታ ለማመላከት የተደነገገ መሆኑን መገንዘብ ያስፈልጋል።
የሕዝብ ስጋቶች፦
ይህ አዋጅ፣ መርማሪዎችን በአቅማቸው በላይ በሆነ ምክንያት (ከግድያ በስተቀር) ማንኛውንም ወንጀል ቢፈጽሙ ተጠያቂ የማያደርግ መሆኑ፣ ከምክር ቤት ትችት ሲቀርብበት ቆይቷል። ተቺዎች ይህ ድንጋጌ መርማሪዎችን ወንጀል እንዲፈጽሙ በር ይከፍታል የሚል ስጋት አላቸው።
ይህ የፍትሕ ሚኒስቴር ማብራሪያ፣ በድብቅ የሚደረጉ ምርመራዎች የሚከናወኑበትን ሁኔታዎች እና ገደቦች ግልጽ ለማድረግ ያለመ ሲሆን፣ የፍርድ ቤት ቁጥጥር ወሳኝ መሆኑን በማጉላት፣ ሊኖር በሚችል አላግባብ አጠቃቀም ዙሪያ የሚነሱ ስጋቶችን ለመፍታት ይሞክራል።
ፍትሕ ሚኒስቴር
በማናቸውም ፍርድ ቤት ጠበቃ እና የሕግ አማካሪ
Alternative legal enlightenment & Service
https://linktr.ee/alehig
WhatsApp👉 #+251920666595
Telegram👉 @MikiasMelak
#የሕግ_መረጃ https://t.me/AleHig
#የሕግ_እውቀት alehig.com
#AleHig #አለሕግ #አለሕግ #ህግ
የፍትሕ ሚኒስቴር በቅርቡ የጸደቀው፣ የወንጀል ንብረትን ሕጋዊ ማስመሰል እና ሽብርተኝነትን በገንዘብ መርዳት ወንጀልን ለመከላከል እና ለመቆጣጠር የወጣው አዋጅ፣ ከፍርድ ቤት ፈቃድ ውጪ የሚደረግ ምርመራን እንደማይፈቅድ አስታውቋል።
ይህ ማብራሪያ አዋጁን በተመለከተ በሕዝብ ዘንድ ያለውን የተሳሳተ ግንዛቤ ለመፍታት ያለመ ነው።
የፍትሕ ሚኒስቴር ማብራሪያ፦
ሚኒስቴሩ አዲሱ አዋጅ ከመደበኛው የወንጀል ምርመራ ሂደት የተለየ መንገድ እንደሚከተል አጽንኦት ሰጥቷል። እንዲህም ሲል አብራርቷል፦
ከተለመደው ምርመራ የተለየ ነው፡ እንደ ተለመደው ምርመራ፣ ተጠርጣሪዎችን በፍርድ ቤት ትእዛዝ መያዝ፣ ሰነዶችን መሰብሰብ እና ምስክሮችን መስማት የመሳሰሉትን ሂደቶች አይከተልም።
ውስብስብ ወንጀሎች ላይ ያተኩራል፡ አዋጁ ውስብስብ ወንጀሎችን ከመሰረቱ ለመለየት የሚያስችል የምርመራ ሂደትን የሚከተል ነው። ለምሳሌ፣ መርማሪ አካል፡-
እንደ ወንጀለኛ መስሎ ከወንጀለኞች ጋር ሊቀላቀል ወይም አብሮ ሊሰራ ይችላል።
እንደ ተባባሪ መስሎ አብሮ ውሎ ሊያድር ይችላል።
ወንጀለኞች ሲሸጡ ገዢ መስሎ፣ ሲገዙ ደግሞ ሻጭ መስሎ ሊሆን ይችላል።
የፍርድ ቤት ትእዛዝ ሚና፦
የፍርድ ቤት ትእዛዝ ግዴታ ነው፡ መርማሪው አካል ምርመራ ማድረግ የሚችለው የፍርድ ቤት ትእዛዝ ሲያገኝ ብቻ ነው።
የፍርድ ቤት ግልጽ መመሪያዎች፡ ፍርድ ቤት በአሳማኝ ምክንያት በሽፋን የሚደረግ ምርመራ እንዲደረግ ሲፈቅድ፣ አዋጁ በትእዛዙ ላይ የሚከተሉትን በግልጽ ማስቀመጥ እንዳለበት ደንግጓል፦
የምርመራው ዘዴ።
የአተገባበር ሁኔታ።
ምርመራው የሚከናወንበት ጊዜ።
የተሳሳቱ ግንዛቤዎች ማስተባበያ፦
ሚኒስቴሩ ስለ አዲሱ አዋጅ ያሉትን በርካታ የተሳሳቱ ግንዛቤዎችን አስተባብሏል፦
ማሰቃየት ወይም ማስገደድ የለም፡ አዋጁ ተጠርጣሪን አስሮ በማሰቃየት እንዲመረመር አይፈቅድም፣ እንዲሁም ማስረጃዎችን በማስገደድ እንዲሰበሰቡ አያደርግም።
ይህ ፈጽሞ ስህተት ነው።
ለወንጀል ድርጊት ተጠያቂነት፡ አዋጁ ወንጀል ለፈጸሙ መርማሪዎች ያለመከሰስ መብት አይሰጥም። ፍርድ ቤት በአሳማኝ ምክንያት በሽፋን ስር የሚደረግ ልዩ የምርመራ ዘዴ እንዲተገበር ሲፈቅድ፣ መርማሪው በተጠርጣሪዎች ወይም በሌላ ሦስተኛ ወገኖች ላይ ወንጀል ቢፈጽም፣ በወንጀል ይጠየቃል።
መርማሪ ከክስ ነጻ የሚሆንባቸው ሁኔታዎች፦
ሚኒስቴሩ፣ መርማሪ ከወንጀል ክስ ነጻ የሚሆንበትን ልዩ ድንጋጌ አስረድቷል፤ ይህ ግን ወንጀል ለመፈጸም አጠቃላይ ያለመከሰስ መብት አይደለም፦
ይህ ነጻ መሆን የሚመለከተው መርማሪው ከተጠርጣሪዎች ጋር የወንጀል ተካፋይ ወይም ግብረ-አበር ሲሆን፣ ይህን ያደረገው በራሱ ፈቃድ አስቦና ፈቅዶ ሳይሆን፦
ያለፈቃዱ፣
ተገዶ፣
በተጽእኖ፣
በተጠርጣሪዎች ሕገ ወጥ ትዕዛዝ፣ ወይም
ከአቅሙ በላይ በሆነ በማንኛውም ምክንያት ሌላ ከባድ ጉዳትን ለማስቀረት ወይም የተሰጠውን ሕጋዊ ተልእኮ ለማሳካት ሲል ወንጀል የሚፈጽምበት ሁኔታ ሲኖር ነው።
ይህ ድንጋጌ የሚያሳየው መርማሪ በምርመራ ወቅት ከአቅሙ በላይ በሆነ ምክንያት (ከግድያ ውጪ) ማንኛውንም ዓይነት ወንጀል ቢፈጽም ከወንጀል ክስ ነጻ የሚደረግበትን ሁኔታ ለማመላከት የተደነገገ መሆኑን መገንዘብ ያስፈልጋል።
የሕዝብ ስጋቶች፦
ይህ አዋጅ፣ መርማሪዎችን በአቅማቸው በላይ በሆነ ምክንያት (ከግድያ በስተቀር) ማንኛውንም ወንጀል ቢፈጽሙ ተጠያቂ የማያደርግ መሆኑ፣ ከምክር ቤት ትችት ሲቀርብበት ቆይቷል። ተቺዎች ይህ ድንጋጌ መርማሪዎችን ወንጀል እንዲፈጽሙ በር ይከፍታል የሚል ስጋት አላቸው።
ይህ የፍትሕ ሚኒስቴር ማብራሪያ፣ በድብቅ የሚደረጉ ምርመራዎች የሚከናወኑበትን ሁኔታዎች እና ገደቦች ግልጽ ለማድረግ ያለመ ሲሆን፣ የፍርድ ቤት ቁጥጥር ወሳኝ መሆኑን በማጉላት፣ ሊኖር በሚችል አላግባብ አጠቃቀም ዙሪያ የሚነሱ ስጋቶችን ለመፍታት ይሞክራል።
ፍትሕ ሚኒስቴር
በማናቸውም ፍርድ ቤት ጠበቃ እና የሕግ አማካሪ
Alternative legal enlightenment & Service
https://linktr.ee/alehig
WhatsApp👉 #+251920666595
Telegram👉 @MikiasMelak
#የሕግ_መረጃ https://t.me/AleHig
#የሕግ_እውቀት alehig.com
#AleHig #አለሕግ #አለሕግ #ህግ
ሕግ ማለት ሰውን የሚያንጽ፣ የተሻለ ዜጋ የሚያደርግ፣ የሚያበለጽግ እና ወደተሻለ የኢኮኖሚ ደረጃ ለመድረስ በር የሚከፍት ሥርዓት የሚዘረጋ መሆን አለበት። ሕግ ሰዎች የሚገደቡበት፣ የሚያስጨንቅ፣ የሚያደኸይ፣ የሚጎዳና የሚያንገበግብ መሆን የለበትም። በተሻለ ነፃነት የሚያኖር እና ሕጉን ለሚያከብሩ የሚያበረታታ ሲሆን፣ ለማያከብሩት ግን ደግሞ በተቃራኒው በዋናነት የሚያስተምር ሲሆን ነገር ግን መተላለፉ ሲደጋገም የሚቀጣ መሆን አለበት።
#Mikias_Melak
በማናቸውም ፍርድ ቤት ጠበቃ እና የሕግ አማካሪ
Alternative legal enlightenment & Service
https://linktr.ee/alehig
WhatsApp👉 #+251920666595
Telegram👉 @MikiasMelak
#የሕግ_መረጃ https://t.me/AleHig
#የሕግ_እውቀት alehig.com
#AleHig #አለሕግ #አለሕግ #ህግ
#Mikias_Melak
በማናቸውም ፍርድ ቤት ጠበቃ እና የሕግ አማካሪ
Alternative legal enlightenment & Service
https://linktr.ee/alehig
WhatsApp👉 #+251920666595
Telegram👉 @MikiasMelak
#የሕግ_መረጃ https://t.me/AleHig
#የሕግ_እውቀት alehig.com
#AleHig #አለሕግ #አለሕግ #ህግ
Linktree
AleHig | Instagram, Facebook, TikTok | Linktree
AleHig attorney & Legal consult present across multiple social media platforms..
በፍ/ቤት ደንበኛዎን ሲጠሩ (address ሲያደርጉ) ጥንቃቄ ሊያደርጉ ይገባል::✍🏽
-"ደንበኛዬ" አይበሉ—ግንኙነታችሁን ተራ የቢዝነስ ያስመስለዋል። ሲጀመር ሰውዮውን ለመጀመሪያ ጊዜ ወክለዎት ከሆነ እንዴት ከመቼው "ደንበኛዬ" ያሰኝልዎታል? በወንጀል ችሎት "ደንበኛዬ" ቢሉ እኮ ከሰውዮው ጋር ተመሳጥራችሁ እሱ ወንጀል እየፈጸመ እርስዎ ደግሞ በፍ/ቤት ወክለውት ሊከራከሩ የተስማማችሁ ዓይነት አንድምታ ሊኖረው ይችላል::👴🏽
-"ተጠርጣሪ/ተከሳሽ" አይበሉ—ራስዎ ከጠርጣሪዎቹ/ከሳሽዎቹ አንዱ ካልሆኑ::👴🏽
-መቼም "ወንጀለኛ" ብለው አይጠሩትም::👴🏽
-ተጠሪ/አመልካች/መልሰ ሰጭ በአቤቱታው ላይ ካልተጠቀሱ በቀር በችሎት ንግግር ጊዜ ኒዩትራል ስለሆኑ ሊወገዱ የሚገባቸው ቃላት ናቸው::
...
ደንበኛዎን በመደበኛ ስሙ ከእነ ማዕረጉ በአንቱታ ይጥሩ:: "አቶ/ዶ/ር/ፕሮፌሰር ..." ወይም "xyz ድርጅት..." ብለው ይጥሩ::
ወይም የሥራ ማንነቱን ይጠቀሙ—ሠራተኛው/አርቲስት.../ አስተማሪ/ተማሪ... ወይም የሃይማኖት... ማዕረግ+ name..." ይጠቀሙ
ወዲህ ደግሞ የተከራካሪዎ ሥልጣን/ሁኔታ... ተጽዕኖ ሊፈጥር የሚችል ከሆነ በጥንቃቄ ለዘብ (depersonify) ያድርጉት:: ለምሳሌ "ዶ/ር ...፣ … " ከማለት "መልስ ሰጭ/..." ብቻ ይበሉ::
Via Hailu Hasena
-"ደንበኛዬ" አይበሉ—ግንኙነታችሁን ተራ የቢዝነስ ያስመስለዋል። ሲጀመር ሰውዮውን ለመጀመሪያ ጊዜ ወክለዎት ከሆነ እንዴት ከመቼው "ደንበኛዬ" ያሰኝልዎታል? በወንጀል ችሎት "ደንበኛዬ" ቢሉ እኮ ከሰውዮው ጋር ተመሳጥራችሁ እሱ ወንጀል እየፈጸመ እርስዎ ደግሞ በፍ/ቤት ወክለውት ሊከራከሩ የተስማማችሁ ዓይነት አንድምታ ሊኖረው ይችላል::👴🏽
-"ተጠርጣሪ/ተከሳሽ" አይበሉ—ራስዎ ከጠርጣሪዎቹ/ከሳሽዎቹ አንዱ ካልሆኑ::👴🏽
-መቼም "ወንጀለኛ" ብለው አይጠሩትም::👴🏽
-ተጠሪ/አመልካች/መልሰ ሰጭ በአቤቱታው ላይ ካልተጠቀሱ በቀር በችሎት ንግግር ጊዜ ኒዩትራል ስለሆኑ ሊወገዱ የሚገባቸው ቃላት ናቸው::
...
ደንበኛዎን በመደበኛ ስሙ ከእነ ማዕረጉ በአንቱታ ይጥሩ:: "አቶ/ዶ/ር/ፕሮፌሰር ..." ወይም "xyz ድርጅት..." ብለው ይጥሩ::
ወይም የሥራ ማንነቱን ይጠቀሙ—ሠራተኛው/አርቲስት.../ አስተማሪ/ተማሪ... ወይም የሃይማኖት... ማዕረግ+ name..." ይጠቀሙ
ወዲህ ደግሞ የተከራካሪዎ ሥልጣን/ሁኔታ... ተጽዕኖ ሊፈጥር የሚችል ከሆነ በጥንቃቄ ለዘብ (depersonify) ያድርጉት:: ለምሳሌ "ዶ/ር ...፣ … " ከማለት "መልስ ሰጭ/..." ብቻ ይበሉ::
Via Hailu Hasena
ለደንበኞች የቀረበ የታሪፍ መረጃ -
የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ አገልግሎት ከሚያዝያ 2017 እስከ ሰኔ 30 ቀን 2017 ዓ.ም ድረስ ተግባራዊ የተደረገውን የታሪፍ ዝርዝር እንደሚከተለው አቅርቧል።
✅ የመኖሪያ ቤት ታሪፍ
➡️ 0 - 50 ኪ.ዋ.ሰ. = 0.5957 ብር በ ኪ.ዋ.ሰ.
➡️ 51 - 100 ኪ.ዋ.ሰ. = 1.4901 ብር በ ኪ.ዋ.ሰ.
➡️ 101 - 200 ኪ.ዋ.ሰ. = 2.6706 ብር በኪ.ዋ.ሰ.
➡️ 201 - 300 ኪ.ዋ.ሰ. = 3.8387 ብር በኪ.ዋ.ሰ.
➡️ 301 - 400 ኪ.ዋ.ሰ. = 4.0318 ብር በኪ.ዋ.ሰ.
➡️ 401 - 500 ኪ.ዋ.ሰ. = 4.1745 ብር በኪ.ዋ.ሰ.
➡️ 500 ኪ.ዋ.ሰ. በላይ = 4.2263 ብር በኪ.ዋ.ሰ.
✅ ለንግድ እና ለአጠቃላይ አገልግሎት = 4.0507
✅ ለአነስተኛ ኢንዲስትሪ (380v) = 2.5589 ብር በኪ.ዋ.ሰ.
✅ ለመካከለኛ ኢንዱስትሪ (15kv) = 2.0506 ብር በኪ.ዋ.ሰ.
👉 የዲማንድ ቻርጅ ክፍያ ታሪፍ
➡️ ለአነስተኛ ኢንዲስትሪ = 367.52 ብር በኪዋ
➡️ ለመካከለኛ ኢንዱስትሪ = 270.13 ብር በኪዋ
👉 የአገልግሎት ክፍያ የመኖሪያ ቤት
ለድህረ ክፍያ
✅ ከ0 - 50 ኪ.ዋ.ሰ. = 10.95 ብር
✅ ከ 50 ኪ.ዋ.ሰ. በላይ = 45.8 ብር
ለቅድመ ክፍያ
✅ ከ0 - 50 ኪ.ዋ.ሰ.= 4.18 ብር
✅ ከ 50 ኪ.ዋ.ሰ. በላይ = 15.97 ብር
👉 የንግድ አጠቃላይ
✅ ለድህረ ክፍያ = 58.75 ብር
✅ ለቅድመ ክፍያ = 20.53ብር
👉 ለዝቅተኛ እና ከፍተኛ ኢንዱስትሪ = 58.75 ብር መሆኑ ተገልጿል
#የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ አገልግሎት
የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ አገልግሎት ከሚያዝያ 2017 እስከ ሰኔ 30 ቀን 2017 ዓ.ም ድረስ ተግባራዊ የተደረገውን የታሪፍ ዝርዝር እንደሚከተለው አቅርቧል።
✅ የመኖሪያ ቤት ታሪፍ
➡️ 0 - 50 ኪ.ዋ.ሰ. = 0.5957 ብር በ ኪ.ዋ.ሰ.
➡️ 51 - 100 ኪ.ዋ.ሰ. = 1.4901 ብር በ ኪ.ዋ.ሰ.
➡️ 101 - 200 ኪ.ዋ.ሰ. = 2.6706 ብር በኪ.ዋ.ሰ.
➡️ 201 - 300 ኪ.ዋ.ሰ. = 3.8387 ብር በኪ.ዋ.ሰ.
➡️ 301 - 400 ኪ.ዋ.ሰ. = 4.0318 ብር በኪ.ዋ.ሰ.
➡️ 401 - 500 ኪ.ዋ.ሰ. = 4.1745 ብር በኪ.ዋ.ሰ.
➡️ 500 ኪ.ዋ.ሰ. በላይ = 4.2263 ብር በኪ.ዋ.ሰ.
✅ ለንግድ እና ለአጠቃላይ አገልግሎት = 4.0507
✅ ለአነስተኛ ኢንዲስትሪ (380v) = 2.5589 ብር በኪ.ዋ.ሰ.
✅ ለመካከለኛ ኢንዱስትሪ (15kv) = 2.0506 ብር በኪ.ዋ.ሰ.
👉 የዲማንድ ቻርጅ ክፍያ ታሪፍ
➡️ ለአነስተኛ ኢንዲስትሪ = 367.52 ብር በኪዋ
➡️ ለመካከለኛ ኢንዱስትሪ = 270.13 ብር በኪዋ
👉 የአገልግሎት ክፍያ የመኖሪያ ቤት
ለድህረ ክፍያ
✅ ከ0 - 50 ኪ.ዋ.ሰ. = 10.95 ብር
✅ ከ 50 ኪ.ዋ.ሰ. በላይ = 45.8 ብር
ለቅድመ ክፍያ
✅ ከ0 - 50 ኪ.ዋ.ሰ.= 4.18 ብር
✅ ከ 50 ኪ.ዋ.ሰ. በላይ = 15.97 ብር
👉 የንግድ አጠቃላይ
✅ ለድህረ ክፍያ = 58.75 ብር
✅ ለቅድመ ክፍያ = 20.53ብር
👉 ለዝቅተኛ እና ከፍተኛ ኢንዱስትሪ = 58.75 ብር መሆኑ ተገልጿል
#የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ አገልግሎት
Acceptance of Payments through licensed PSPs Directive.pdf
308.2 KB
መመሪያ ቁጥር 1069/2017
የመንግስት መስሪያ ቤቶች ፈቃድ ከተሰጣቸው የክፍያ አገልግሎት ሰጪዎች ክፍያ መቀበል
እንዲችሉ ለማድረግ የወጣ መመሪያ
DIRECTIVE NO. 1069/2025
A Directive on Mandatory Acceptance of Payments from all
Licensed Payment Service Providers by Federal Public Bodies
የመንግስት መስሪያ ቤቶች ፈቃድ ከተሰጣቸው የክፍያ አገልግሎት ሰጪዎች ክፍያ መቀበል
እንዲችሉ ለማድረግ የወጣ መመሪያ
DIRECTIVE NO. 1069/2025
A Directive on Mandatory Acceptance of Payments from all
Licensed Payment Service Providers by Federal Public Bodies
" የውጭ ባንኮች እና ኢንቨስተሮች ማመልከቻቸውን ለብሔራዊ ባንክ ማቅረብ ይችላሉ " - ብሔራዊ ባንክ
ኢትዮጵያ የባንክ ዘርፉን ለውጪ ባንኮች ክፍት ማድረጓን በይፋ አስታወቀች።
የኢትዮጵያ ብሔራዊ ባንክ ባወጣው መግለጫ የኢትዮጵያን የፋይናንስ ዘርፉን ለውጭ ባንኮች ለመክፈት የሚያስችለውን መመሪያ አጽድቋል።
ባንኩ፥ መመሪያ ቁጥር SBB/94/2025 ወይም "የባንክ ሥራ ፈቃድ፤ የእድሳት መስፈርቶች እና የውክልና ቢሮ መመሪያ " መጽደቁን ነው ያስታወቀው።
በዚህ መመሪያ መሰረትም ለመጀመሪያ ጊዜ የውጭ ባንኮችን ጨምሮ ሌሎች ስትራቴጂክ ባለሀብቶች በኢትዮጵያ የባንክ ሥርዓት ውስጥ እንዲሳተፉ ይፈቅዳል።
ብሔራዊ ባንክ ትላንት ባወጣው መግለጫ ፥ " የኢትዮጵያ የባንክ መስክ ለውጭ ኢንቨስተሮች ተከፍቷል፤ የውጭ ባንኮች እና ኢንቨስተሮች ማመልከቻቸውን ለብሔራዊ ባንክ ማቅረብ ይችላሉ " ሲል አስታውቋል።
ቲክቫህ ኢትዮጵያ
አዲስ አበባ
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
ኢትዮጵያ የባንክ ዘርፉን ለውጪ ባንኮች ክፍት ማድረጓን በይፋ አስታወቀች።
የኢትዮጵያ ብሔራዊ ባንክ ባወጣው መግለጫ የኢትዮጵያን የፋይናንስ ዘርፉን ለውጭ ባንኮች ለመክፈት የሚያስችለውን መመሪያ አጽድቋል።
ባንኩ፥ መመሪያ ቁጥር SBB/94/2025 ወይም "የባንክ ሥራ ፈቃድ፤ የእድሳት መስፈርቶች እና የውክልና ቢሮ መመሪያ " መጽደቁን ነው ያስታወቀው።
በዚህ መመሪያ መሰረትም ለመጀመሪያ ጊዜ የውጭ ባንኮችን ጨምሮ ሌሎች ስትራቴጂክ ባለሀብቶች በኢትዮጵያ የባንክ ሥርዓት ውስጥ እንዲሳተፉ ይፈቅዳል።
ብሔራዊ ባንክ ትላንት ባወጣው መግለጫ ፥ " የኢትዮጵያ የባንክ መስክ ለውጭ ኢንቨስተሮች ተከፍቷል፤ የውጭ ባንኮች እና ኢንቨስተሮች ማመልከቻቸውን ለብሔራዊ ባንክ ማቅረብ ይችላሉ " ሲል አስታውቋል።
ቲክቫህ ኢትዮጵያ
አዲስ አበባ
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia