مسیر ناهموار اجرای سیاست‌های کلی بخش «آب»
| علی حاجی‌مرادی |
🔺۲۴ سال از زمان ابلاغ سیاست‌های کلی آب گذشت. تغییرات وضعیت منابع آب کشور در طی ۲۴ساله گذشته به این قرار است: از سال ۱۳۷۹ تاکنون تعداد دشت‌های ممنوعه کشور از ۱۹۵ دشت به ۴۲۰ دشت ممنوعه رسیده است. مصرف آب کشور در سال ۱۳۷۹ برابر با ۷۸ میلیارد مترمکعب بوده و اکنون به ۹۳ میلیارد مترمکعب رسیده است. مصرف آب کشاورزی از ۷۱ میلیارد مترمکعب به ۸۲ میلیارد مترمکعب افزایش یافته است.
🔺سهم تولیدات کشاورزی از تولید ناخالص ایران از ۱۳ درصد در سال ۱۳۷۹ به ۸.۳ درصد در سال ۱۴۰۲ کاهش یافته است. اضافه‌برداشت تجمعی از منابع آب زیرزمینی کشور از ۵۲ میلیارد مترمکعب در سال ۱۳۷۹ به ۱۵۵ میلیارد مترمکعب در سال ۱۴۰۲ رسیده است. با این پنج مقایسه برای دوره ۲۴ سال گذشته، باید این واقعیت سخت را بپذیریم که مسئله آب در ایران همچنان و با وجود تمامی دستورات و مصوبات و برنامه‌های متعدد بالادستی در مسیر خلاف جهت پایداری سرزمین در حال پیشروی است.
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/125109
#حکمرانی_آب #محیط_زیست #آب #کشاورزی #پیام_ما
@payamema
| علی حاجی‌مرادی |
🔺۲۴ سال از زمان ابلاغ سیاست‌های کلی آب گذشت. تغییرات وضعیت منابع آب کشور در طی ۲۴ساله گذشته به این قرار است: از سال ۱۳۷۹ تاکنون تعداد دشت‌های ممنوعه کشور از ۱۹۵ دشت به ۴۲۰ دشت ممنوعه رسیده است. مصرف آب کشور در سال ۱۳۷۹ برابر با ۷۸ میلیارد مترمکعب بوده و اکنون به ۹۳ میلیارد مترمکعب رسیده است. مصرف آب کشاورزی از ۷۱ میلیارد مترمکعب به ۸۲ میلیارد مترمکعب افزایش یافته است.
🔺سهم تولیدات کشاورزی از تولید ناخالص ایران از ۱۳ درصد در سال ۱۳۷۹ به ۸.۳ درصد در سال ۱۴۰۲ کاهش یافته است. اضافه‌برداشت تجمعی از منابع آب زیرزمینی کشور از ۵۲ میلیارد مترمکعب در سال ۱۳۷۹ به ۱۵۵ میلیارد مترمکعب در سال ۱۴۰۲ رسیده است. با این پنج مقایسه برای دوره ۲۴ سال گذشته، باید این واقعیت سخت را بپذیریم که مسئله آب در ایران همچنان و با وجود تمامی دستورات و مصوبات و برنامه‌های متعدد بالادستی در مسیر خلاف جهت پایداری سرزمین در حال پیشروی است.
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/125109
#حکمرانی_آب #محیط_زیست #آب #کشاورزی #پیام_ما
@payamema
نگاهی به چالش‌های بزرگترین آب‌شیرین‌کن فراساحلی جهان در سیستان
اشتباه بزرگ
| فرشید عابدی |
🔺طرح بزرگترین آب‌شیرین‌کن فراساحلی جهان در منطقه دشتک سیستان به‌عنوان طرحی اشتباه که منجر به هدررفت منابع مالی شد و در آینده صدمات جبران‌ناپذیری به منابع آب، خاک و محیط‌زیست منطقه وارد خواهد کرد، واکنش معاون شرکت آب‌وفاضلاب کشور را برانگیخت، اما در شبه جوابیه ابن مقام مسئول به تشریح اقدامات صورت‌گرفته پرداخته شد، اما ایرادات و چالش‌های اصلی طرح بی‌پاسخ ماند.
🔺ازآنجاکه طرح مذکور در دولت قبل اجرا شده است و وزیر نیرو دولت کنونی، وزیر صمت دولت سابق بوده و به‌بهانه شعار وفاق ملی، بدنه وزارت نیرو و از جمله آبفای کشور نسبت به دولت قبل شاهد کمترین تغییر بوده است، بنابراین دفاع از پروژه اشتباه احداث بزرگترین آب‌شیرین‌کن فراساحلی جهان در سیستان، غیرمنتظره نیست.
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/125924
#محیط_زیست #مدیریت_آب #آب #پیام_ما
@payamema
اشتباه بزرگ
| فرشید عابدی |
🔺طرح بزرگترین آب‌شیرین‌کن فراساحلی جهان در منطقه دشتک سیستان به‌عنوان طرحی اشتباه که منجر به هدررفت منابع مالی شد و در آینده صدمات جبران‌ناپذیری به منابع آب، خاک و محیط‌زیست منطقه وارد خواهد کرد، واکنش معاون شرکت آب‌وفاضلاب کشور را برانگیخت، اما در شبه جوابیه ابن مقام مسئول به تشریح اقدامات صورت‌گرفته پرداخته شد، اما ایرادات و چالش‌های اصلی طرح بی‌پاسخ ماند.
🔺ازآنجاکه طرح مذکور در دولت قبل اجرا شده است و وزیر نیرو دولت کنونی، وزیر صمت دولت سابق بوده و به‌بهانه شعار وفاق ملی، بدنه وزارت نیرو و از جمله آبفای کشور نسبت به دولت قبل شاهد کمترین تغییر بوده است، بنابراین دفاع از پروژه اشتباه احداث بزرگترین آب‌شیرین‌کن فراساحلی جهان در سیستان، غیرمنتظره نیست.
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/125924
#محیط_زیست #مدیریت_آب #آب #پیام_ما
@payamema
رودهای افین ۱۸ سال است که زیر زمین دفن شده‌اند؛ حالا نوبت لوله‌های جدید رسید
«خوشبخت» و «شور» زیر لایه‌های بتن
| فروغ فکری |
🔺اهالی افین یکبار دیگر پلاکارد بر دست روی بتن‌هایی که آب رود را از آنها دریغ کرده ایستاده‌اند و می‌گوید «چرا «خوشبخت» و «شور» را از ما گرفتید؟» خوشبخت و شور رودهای روانی بودند که حالا دو دهه است روی آنها بتن ریخته‌اند و آب آن توسط لوله‌هایی در زیر زمین به اسفدن می‌رود. شهری در نزدیکی افین و ۵۰ کیلومتری قاینات. افینی‌ها می‌گویند حدود بیست سال است صدایشان به جایی نمی‌رسد. قنات‌ها و توت ۳۵۰ساله روستا خشک شده و جان زرشک‌ها در خطر است؛ آن‌هم برای بتن‌ریزی و حذف رودخانه از مسیر اصلی‌اش. حالا در هفته‌های اخیر کار دوباره شروع شده. آمده‌اند تا لوله‌ها را لایروبی کنند و لوله جدید بگذارند. افینی‌ها می‌پرسند «پول بیت‌المال چرا باید صرف چنین نابودی‌ای شود؟» اداره محیط‌زیست و منابع‌طبیعی شهرستان می‌گویند از نظر قانونی اتفاق رخ‌داده به آنها ارتباطی ندارد و آب‌منطقه‌ای مسئول است و مسئولان آب‌منطقه‌ای هم به ما می‌گویند «درباره اتفاقات ماه‌های اخیر اداره امور آب مجوزی نداده بلکه تصمیم‌گیری درباره تعمیر و لایروبی و کارهای دیگر توسط شورای تأمین استان مصوب شده است.»
🔺در میان کش‌وقوس مسئولانی که هرکدام تقصیر را به گردن دیگری می‌اندازند و می‌گویند از نظر قانونی مسئول نیستند! سالیان سال است که بتن‌ها جای آب روان را گرفته، کوه‌های اطراف خوشبخت و شور تخریب شده و دیگر خبری از پوشش گیاهی نیست و محلی‌ها می‌گویند «روی بتن‌ها، آنجا که قبلاً رودخانه بود اشک می‌ریزیم.»
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/125982
#محیط_زیست #روستا #آب #پیام_ما
@payamema
«خوشبخت» و «شور» زیر لایه‌های بتن
| فروغ فکری |
🔺اهالی افین یکبار دیگر پلاکارد بر دست روی بتن‌هایی که آب رود را از آنها دریغ کرده ایستاده‌اند و می‌گوید «چرا «خوشبخت» و «شور» را از ما گرفتید؟» خوشبخت و شور رودهای روانی بودند که حالا دو دهه است روی آنها بتن ریخته‌اند و آب آن توسط لوله‌هایی در زیر زمین به اسفدن می‌رود. شهری در نزدیکی افین و ۵۰ کیلومتری قاینات. افینی‌ها می‌گویند حدود بیست سال است صدایشان به جایی نمی‌رسد. قنات‌ها و توت ۳۵۰ساله روستا خشک شده و جان زرشک‌ها در خطر است؛ آن‌هم برای بتن‌ریزی و حذف رودخانه از مسیر اصلی‌اش. حالا در هفته‌های اخیر کار دوباره شروع شده. آمده‌اند تا لوله‌ها را لایروبی کنند و لوله جدید بگذارند. افینی‌ها می‌پرسند «پول بیت‌المال چرا باید صرف چنین نابودی‌ای شود؟» اداره محیط‌زیست و منابع‌طبیعی شهرستان می‌گویند از نظر قانونی اتفاق رخ‌داده به آنها ارتباطی ندارد و آب‌منطقه‌ای مسئول است و مسئولان آب‌منطقه‌ای هم به ما می‌گویند «درباره اتفاقات ماه‌های اخیر اداره امور آب مجوزی نداده بلکه تصمیم‌گیری درباره تعمیر و لایروبی و کارهای دیگر توسط شورای تأمین استان مصوب شده است.»
🔺در میان کش‌وقوس مسئولانی که هرکدام تقصیر را به گردن دیگری می‌اندازند و می‌گویند از نظر قانونی مسئول نیستند! سالیان سال است که بتن‌ها جای آب روان را گرفته، کوه‌های اطراف خوشبخت و شور تخریب شده و دیگر خبری از پوشش گیاهی نیست و محلی‌ها می‌گویند «روی بتن‌ها، آنجا که قبلاً رودخانه بود اشک می‌ریزیم.»
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/125982
#محیط_زیست #روستا #آب #پیام_ما
@payamema
🔻ویژه‌نامه کشاورزی پایدار (شماره اول) با نگاهی به چالش‌های فقهی و قانونی خرد شدن اراضی و تأثیر آن بر امنیت غذایی.
🔹 از تحریم‌ها علیه کشاورزی ایران تا بررسی سیاست‌های کشاورزی پایدار در گفت‌وگو با عباس کشاورز، معاون پژوهشی مرکز ملی مطالعات آب و کشاورزی اتاق بازرگانی ایران.
🔹کشاورزی سنتی در برابر پایداری؛ گذار به رویکردهای علمی برای حفاظت از زمین و منابع آبی.
🔹 فناوری هسته‌ای و تحول در کشاورزی ایران و آینده‌ای که پیش رو داریم.
🔹 از وابستگی به واردات تا تخریب خاک؛ چرا کشاورزی پایدار دیگر یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است؟
🔍 این ویژه‌نامه را در نسخه چاپی و آنلاین وب‌سایت پیام ما بخوانید.
https://payamema.ir/payam/specialnumber
#کشاورزی_پایدار #امنیت_غذایی #چالش‌های_کشاورزی #محیط_زیست #آب_و_خاک #کشاورزی_مدرن #توسعه_پایدار
@payamema
🔹 از تحریم‌ها علیه کشاورزی ایران تا بررسی سیاست‌های کشاورزی پایدار در گفت‌وگو با عباس کشاورز، معاون پژوهشی مرکز ملی مطالعات آب و کشاورزی اتاق بازرگانی ایران.
🔹کشاورزی سنتی در برابر پایداری؛ گذار به رویکردهای علمی برای حفاظت از زمین و منابع آبی.
🔹 فناوری هسته‌ای و تحول در کشاورزی ایران و آینده‌ای که پیش رو داریم.
🔹 از وابستگی به واردات تا تخریب خاک؛ چرا کشاورزی پایدار دیگر یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است؟
🔍 این ویژه‌نامه را در نسخه چاپی و آنلاین وب‌سایت پیام ما بخوانید.
https://payamema.ir/payam/specialnumber
#کشاورزی_پایدار #امنیت_غذایی #چالش‌های_کشاورزی #محیط_زیست #آب_و_خاک #کشاورزی_مدرن #توسعه_پایدار
@payamema
خلیج گرگان در آستانه خشکسالی؛ آیا پمپاژ آب راه نجات است؟
مرگ تدریجی خلیج گرگان
| ستاره حجتی |
🔺به‌نظر می‌رسد ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌های کشور دارد خلیج گرگان را برای عبور از بدترین شرایطی که ممکن است طی ۲۵ سال آینده با آن روبه‌رو شود، آماده می‌کند. درحالی‌که پیشتر لایروبی کانال آشوراده به‌عنوان راه علاج خلیج گرگان معرفی می‌شد و اعتباری در حدود ۵۰۰ میلیارد تومان برای آن صرف شد، اما حالا دولت می‌گوید این اقدام کافی نبوده است.
🔺بنابر آنچه معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گلستان و مدیرکل حفاظت محیط‌زیست این استان به «پیام‌ما» می‌گویند و براساس آنچه در سال ۱۳۹۹ تکلیف شده است، حالا باید اقدام‌های دیگری هم بر خلیج انجام شود. بهمن امسال معاون اول رئیس‌جمهوری مصوبه انجام مطالعه برای پمپاژ آب از دریای خزر به خلیج را امضا کرد. پمپاژی که گویا قرار است از دو منطقه، یکی در شرق و دیگری در غرب خزر، انجام شود. گرچه مجری این طرح وزارت نیرو خواهد بود، اما مطالعات آب از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست انجام می‌شود. طبق آخرین داده‌های موجود، خزر تا ۲۵ سال آینده به تراز ۳۳- خواهد رسید؛ ترازی که پیشتر آن را تجربه نکردهایم. این کاهش تراز می‌تواند تمام پهنه ۵۱ هزار هکتاری خلیج گرگان را خشک و آن را به یک کانون نمکی تبدیل کند. اعتبار پیش‌بینی‌شده برای علاج خلیج گرگان عددی در حدود ۲.۳ هزار میلیارد تومان است.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/126419
#آب #محیط_زیست #منابع_طبیعی #پیام_ما
@payamema
مرگ تدریجی خلیج گرگان
| ستاره حجتی |
🔺به‌نظر می‌رسد ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌های کشور دارد خلیج گرگان را برای عبور از بدترین شرایطی که ممکن است طی ۲۵ سال آینده با آن روبه‌رو شود، آماده می‌کند. درحالی‌که پیشتر لایروبی کانال آشوراده به‌عنوان راه علاج خلیج گرگان معرفی می‌شد و اعتباری در حدود ۵۰۰ میلیارد تومان برای آن صرف شد، اما حالا دولت می‌گوید این اقدام کافی نبوده است.
🔺بنابر آنچه معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گلستان و مدیرکل حفاظت محیط‌زیست این استان به «پیام‌ما» می‌گویند و براساس آنچه در سال ۱۳۹۹ تکلیف شده است، حالا باید اقدام‌های دیگری هم بر خلیج انجام شود. بهمن امسال معاون اول رئیس‌جمهوری مصوبه انجام مطالعه برای پمپاژ آب از دریای خزر به خلیج را امضا کرد. پمپاژی که گویا قرار است از دو منطقه، یکی در شرق و دیگری در غرب خزر، انجام شود. گرچه مجری این طرح وزارت نیرو خواهد بود، اما مطالعات آب از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست انجام می‌شود. طبق آخرین داده‌های موجود، خزر تا ۲۵ سال آینده به تراز ۳۳- خواهد رسید؛ ترازی که پیشتر آن را تجربه نکردهایم. این کاهش تراز می‌تواند تمام پهنه ۵۱ هزار هکتاری خلیج گرگان را خشک و آن را به یک کانون نمکی تبدیل کند. اعتبار پیش‌بینی‌شده برای علاج خلیج گرگان عددی در حدود ۲.۳ هزار میلیارد تومان است.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/126419
#آب #محیط_زیست #منابع_طبیعی #پیام_ما
@payamema
ایران چگونه منابع آب خود را نابود می‌کند؟
| فاتیما انصاری |
🔺«رضا» کشاورز اصفهانی، کنار چاه خشکیده‌اش نشسته و به یاد روزهایی می‌افتد که آب زاینده‌رود همچون رگ‌های طلایی در زمین‌هایش جاری بود. او می‌گوید: «پدرم می‌گفت آب را مثل خون بدان… حالا زمین ما تشنه جان خودشه.» این روایت تنها یک داستان نیست؛ نمادی است از بحرانی که ایران را درمی نوردد.
🔺 بنا بر آمار وزارت نیرو ذخایر آبی کشور از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب در سال ۱۳۴۰ به ۸۸ میلیارد مترمکعب در ۱۴۰۲ کاهش پیدا کرده است. سازمان هواشناسی هشدار می‌دهد ۹۷ درصد مساحت ایران تحت خشکسالی شدید قرار دارد، اما چرا هنوز برنج در اصفهان و هندوانه در سیستان کشت می‌شود؟
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/127744
#آب_شیرین #کشاورزی #پیام_ما
@payamema
| فاتیما انصاری |
🔺«رضا» کشاورز اصفهانی، کنار چاه خشکیده‌اش نشسته و به یاد روزهایی می‌افتد که آب زاینده‌رود همچون رگ‌های طلایی در زمین‌هایش جاری بود. او می‌گوید: «پدرم می‌گفت آب را مثل خون بدان… حالا زمین ما تشنه جان خودشه.» این روایت تنها یک داستان نیست؛ نمادی است از بحرانی که ایران را درمی نوردد.
🔺 بنا بر آمار وزارت نیرو ذخایر آبی کشور از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب در سال ۱۳۴۰ به ۸۸ میلیارد مترمکعب در ۱۴۰۲ کاهش پیدا کرده است. سازمان هواشناسی هشدار می‌دهد ۹۷ درصد مساحت ایران تحت خشکسالی شدید قرار دارد، اما چرا هنوز برنج در اصفهان و هندوانه در سیستان کشت می‌شود؟
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/127744
#آب_شیرین #کشاورزی #پیام_ما
@payamema
فروش حقابه زاینده‌رود؛ کشاورزان اصفهانی مقابل وزارت نیرو ایستاده‌اند
یغمای آب
| ستاره حجتی |
🔺شش ماه از شروع سال آبی گذشته است و سال آبی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ به نیمه رسیده است. بااین‌حال، کشاورزان اصفهانی در حوزه زاینده‌رود می‌گویند قطره‌ای آب برای تأمین حقابه قانونی‌شان به‌سمت اراضی زیر کشت رهاسازی نشده است. موضوعی که نماینده شهروندان اصفهان در مجلس شورای اسلامی را ناگزیر به تذکر شفاهی به وزیر نیرو در صحن مجلس و درخواست از رئیس‌جمهوری برای مداخله مستقیم در این موضوع کرده است. پیشتر نیز دادستان اصفهان در مورد عدم تأمین حقابه کشاورزان اصفهانی صحبت کرده بود.
🔺 براساس تابلوی منابع و مصارف که در جلسه سیزدهم شورای‌عالی آب مصوب شد، مجموع حجم آبی که دولت با سرمایه خودش تأمین و به حوزه زاینده‌رود وارد کرده است، معادل ۳۸۴ میلیون مترمکعب است؛ ولی آبی که از سال ۴۷ به‌بعد تخصیص داده است، معادل ۱۹۷۶ میلیون مترمکعب است؛ یعنی پنج‌برابر حجم تأمین شده. حالا دبیر صنف کشاورزی اصفهان می‌گویند مشکل در تمام این سال‌ها از فروش حقابه کشاورزان اصفهانی توسط وزارت نیرو بوده است، درحالی‌که مطابق ماده ۴۴ و ۴۵ قانون توزیع عادلانه آب وزارت نیرو حق اینکه حقابه‌های این افراد را به کسی بفروشد، ندارد و نداشته است. متأسفانه طی چهاردهه اخیر این وزارتخانه حجم زیادی آب را در حوضه زاینده‌رود فروخته است.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/128216
#آب #کشاورزی #محیط_زیست #پیام_ما
@payamema
یغمای آب
| ستاره حجتی |
🔺شش ماه از شروع سال آبی گذشته است و سال آبی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ به نیمه رسیده است. بااین‌حال، کشاورزان اصفهانی در حوزه زاینده‌رود می‌گویند قطره‌ای آب برای تأمین حقابه قانونی‌شان به‌سمت اراضی زیر کشت رهاسازی نشده است. موضوعی که نماینده شهروندان اصفهان در مجلس شورای اسلامی را ناگزیر به تذکر شفاهی به وزیر نیرو در صحن مجلس و درخواست از رئیس‌جمهوری برای مداخله مستقیم در این موضوع کرده است. پیشتر نیز دادستان اصفهان در مورد عدم تأمین حقابه کشاورزان اصفهانی صحبت کرده بود.
🔺 براساس تابلوی منابع و مصارف که در جلسه سیزدهم شورای‌عالی آب مصوب شد، مجموع حجم آبی که دولت با سرمایه خودش تأمین و به حوزه زاینده‌رود وارد کرده است، معادل ۳۸۴ میلیون مترمکعب است؛ ولی آبی که از سال ۴۷ به‌بعد تخصیص داده است، معادل ۱۹۷۶ میلیون مترمکعب است؛ یعنی پنج‌برابر حجم تأمین شده. حالا دبیر صنف کشاورزی اصفهان می‌گویند مشکل در تمام این سال‌ها از فروش حقابه کشاورزان اصفهانی توسط وزارت نیرو بوده است، درحالی‌که مطابق ماده ۴۴ و ۴۵ قانون توزیع عادلانه آب وزارت نیرو حق اینکه حقابه‌های این افراد را به کسی بفروشد، ندارد و نداشته است. متأسفانه طی چهاردهه اخیر این وزارتخانه حجم زیادی آب را در حوضه زاینده‌رود فروخته است.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/128216
#آب #کشاورزی #محیط_زیست #پیام_ما
@payamema
زاینده‌رود: تشدید تعارض ذی‌نفعان
|احسان خواجه‌ای|
🔺از دهه‌های گذشته، تخصیص آب در ایران تابعی از منطق مهندسی-مدیریتی بوده است. در این الگو، آب به‌مثابه منبعی تکنیکی فهم می‌شود می‌توان با سدسازی، تونل‌کشی، و تخصیص اداری آن را مدیریت کرد. در این ساختار، ذی‌نفعان واقعی، یعنی کسانی که به‌طور مستقیم با آب زندگی می‌کنند -مانند کشاورزان سنتی اصفهان- به حاشیه رانده شده‌اند. درعوض، تخصیص‌های کلان برای شرب و صنعت بدون توجه به ظرفیت طبیعی و حقوق تاریخی انجام شده است. همین امر باعث شده است در فقدان گفت‌وگو، شفافیت، و سازوکارهای بازخورد، تعارض‌ها به اشکال پرتنش بروز پیدا کنند.
🔺در شرایطی که حکمرانی منابع طبیعی بر مبنای ساختارهای دموکراتیک شکل نگرفته باشد، تعارض میان ذی‌نفعان نه‌تنها امری محتمل، بلکه گریزناپذیر است. نمونه بحران آب در حوضه زاینده‌رود گویای این وضعیت است؛ جایی که تصمیم‌گیری از بالا و غیاب مشارکت منصفانه ذی‌نفعان موجب شده است گروه‌هایی چون کشاورزان، ساکنان شهری و مصرف‌کنندگان صنعتی در برابر یکدیگر قرار گیرند، نه در کنار یکدیگر.
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/128956
#مدیریت_آب #آب #زاینده_رود #پیام_ما
@payamema
|احسان خواجه‌ای|
🔺از دهه‌های گذشته، تخصیص آب در ایران تابعی از منطق مهندسی-مدیریتی بوده است. در این الگو، آب به‌مثابه منبعی تکنیکی فهم می‌شود می‌توان با سدسازی، تونل‌کشی، و تخصیص اداری آن را مدیریت کرد. در این ساختار، ذی‌نفعان واقعی، یعنی کسانی که به‌طور مستقیم با آب زندگی می‌کنند -مانند کشاورزان سنتی اصفهان- به حاشیه رانده شده‌اند. درعوض، تخصیص‌های کلان برای شرب و صنعت بدون توجه به ظرفیت طبیعی و حقوق تاریخی انجام شده است. همین امر باعث شده است در فقدان گفت‌وگو، شفافیت، و سازوکارهای بازخورد، تعارض‌ها به اشکال پرتنش بروز پیدا کنند.
🔺در شرایطی که حکمرانی منابع طبیعی بر مبنای ساختارهای دموکراتیک شکل نگرفته باشد، تعارض میان ذی‌نفعان نه‌تنها امری محتمل، بلکه گریزناپذیر است. نمونه بحران آب در حوضه زاینده‌رود گویای این وضعیت است؛ جایی که تصمیم‌گیری از بالا و غیاب مشارکت منصفانه ذی‌نفعان موجب شده است گروه‌هایی چون کشاورزان، ساکنان شهری و مصرف‌کنندگان صنعتی در برابر یکدیگر قرار گیرند، نه در کنار یکدیگر.
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/128956
#مدیریت_آب #آب #زاینده_رود #پیام_ما
@payamema
پایتخت از مرحله «تنش آبی» گذشت و به مرحله «بحران آب» رسید
بسترِ آفتاب خورده سدهای تهران
|مرضیه قاضی‌زاده|
🔺روند گرمایش فعلی زمین در ۱۰ هزار سال گذشته بی‌سابقه است و میانگین افزایش دمای کشور ما با سرعتی دوبرابر روند جهانی پیش می‌رود. رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی کشور، در گفت‌وگو با «پیام ما» از پیش‌بینی این مرکز برای افزایش ۱ تا ۲ درجه‌ای دما در این تابستان در منطقه خاورمیانه خبر می‌دهد. احد وظیفه می‌گوید ما با تابستانی مواجه می‌شویم که بیشتر از حد معمول گرم است.
🔺تابستانی طولانی و گرم، کاهش متوالی متوسط بارندگی تهران برای پنجمین سال و کاهش ذخایر سدها منجر شده که از دید رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی کشور، پایتخت دیگر از مرحله تنش آبی گذشته و وارد بحران شده و مدیران به دنبال آن هستند تا از طریق انتقال آب بین حوضه‌ای از سد طالقان و حفر چاه‌های عمیق و بیشتر این تابستان به سر رسد. نه پایتخت بلکه خراسان رضوی نیز به این شرایط رسیده، سدها خالی‌تر از هر زمان دیگری است و نیروگاه‌های برق - آبی بیشتری از مدار خارج می‌شود، شرایطی که منجر شده تا دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته مهر تأییدی بر ناترازی برق بالای ۲۴ هزار مگاواتی بزند.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/128942
#آب #خشکسالی #کمبود_آب #پیام_ما
@payamema
بسترِ آفتاب خورده سدهای تهران
|مرضیه قاضی‌زاده|
🔺روند گرمایش فعلی زمین در ۱۰ هزار سال گذشته بی‌سابقه است و میانگین افزایش دمای کشور ما با سرعتی دوبرابر روند جهانی پیش می‌رود. رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی کشور، در گفت‌وگو با «پیام ما» از پیش‌بینی این مرکز برای افزایش ۱ تا ۲ درجه‌ای دما در این تابستان در منطقه خاورمیانه خبر می‌دهد. احد وظیفه می‌گوید ما با تابستانی مواجه می‌شویم که بیشتر از حد معمول گرم است.
🔺تابستانی طولانی و گرم، کاهش متوالی متوسط بارندگی تهران برای پنجمین سال و کاهش ذخایر سدها منجر شده که از دید رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی کشور، پایتخت دیگر از مرحله تنش آبی گذشته و وارد بحران شده و مدیران به دنبال آن هستند تا از طریق انتقال آب بین حوضه‌ای از سد طالقان و حفر چاه‌های عمیق و بیشتر این تابستان به سر رسد. نه پایتخت بلکه خراسان رضوی نیز به این شرایط رسیده، سدها خالی‌تر از هر زمان دیگری است و نیروگاه‌های برق - آبی بیشتری از مدار خارج می‌شود، شرایطی که منجر شده تا دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته مهر تأییدی بر ناترازی برق بالای ۲۴ هزار مگاواتی بزند.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/128942
#آب #خشکسالی #کمبود_آب #پیام_ما
@payamema
لایحه «کنترل فرونشست زمین» بار دیگر اسفند سال گذشته در مجلس اعلام وصول شد و همچنان بلاتکلیف است
پینگ‌پنگ «فرونشست» میان دولت و مجلس
| ستاره حجتی |
🔺فرونشست در ایران در حال گسترش است و پیامدهای آن نیز روبه‌فزونی. بااین‌حال، از سال ۱۴۰۱ تا کنون لایحه‌های میان دولت و مجلس با عنوان «کنترل فرونشست زمین و اثرات آن در کشور» در رفت‌و‌آمد است که نه ایرادهای آن رفع می‌شود، نه لغو و نه تصویب. بسیاری از کارشناسان اما این لایحه را بی‌دلیل می‌دانند و موضوعات مندرج در آن را یا تکراری ارزیابی می‌کنند یا در تضاد با سایر قوانین و مقرراتی که به‌نوعی با کنترل فرونشست و این مسئله. موضوع « چیستی» این لایحه از همان ابتدای تدوین حتی از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی زیر سؤال رفت. با این‌همه وزارت کشور باز هم این لایحه را که به پیشنهاد شورای اسلامی شهر تهران و از سوی شورای‌عالی استان‌ها تدوین شد، به مجلس شورای اسلامی فرستاد.
🔺مشخص نیست این بار تکلیف لایحه چگونه خواهد شد؛ آن‌هم در سالی که هشدارهای افزایش فرونشست تکرار می‌شود. رئیس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اما معتقد است از همان ابتدا بارها و بارها کارشناسان بیان کرده‌اند کنترل فرونشست در کشور نه لایحه و طرح جدید می‌خواهد، نه قانون و مقررات تازه. بلکه آنچه به آن نیاز است، عمل به آنچه مفاد قانونی موجود است که به‌واسطه تأمین اعتبار میسر خواهد شد.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/129209
#فرونشست #آب_زیرزمینی #روستا #پیام_ما
@payamema
پینگ‌پنگ «فرونشست» میان دولت و مجلس
| ستاره حجتی |
🔺فرونشست در ایران در حال گسترش است و پیامدهای آن نیز روبه‌فزونی. بااین‌حال، از سال ۱۴۰۱ تا کنون لایحه‌های میان دولت و مجلس با عنوان «کنترل فرونشست زمین و اثرات آن در کشور» در رفت‌و‌آمد است که نه ایرادهای آن رفع می‌شود، نه لغو و نه تصویب. بسیاری از کارشناسان اما این لایحه را بی‌دلیل می‌دانند و موضوعات مندرج در آن را یا تکراری ارزیابی می‌کنند یا در تضاد با سایر قوانین و مقرراتی که به‌نوعی با کنترل فرونشست و این مسئله. موضوع « چیستی» این لایحه از همان ابتدای تدوین حتی از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی زیر سؤال رفت. با این‌همه وزارت کشور باز هم این لایحه را که به پیشنهاد شورای اسلامی شهر تهران و از سوی شورای‌عالی استان‌ها تدوین شد، به مجلس شورای اسلامی فرستاد.
🔺مشخص نیست این بار تکلیف لایحه چگونه خواهد شد؛ آن‌هم در سالی که هشدارهای افزایش فرونشست تکرار می‌شود. رئیس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اما معتقد است از همان ابتدا بارها و بارها کارشناسان بیان کرده‌اند کنترل فرونشست در کشور نه لایحه و طرح جدید می‌خواهد، نه قانون و مقررات تازه. بلکه آنچه به آن نیاز است، عمل به آنچه مفاد قانونی موجود است که به‌واسطه تأمین اعتبار میسر خواهد شد.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/129209
#فرونشست #آب_زیرزمینی #روستا #پیام_ما
@payamema
مدیریت آب در ایران به کجا می‌رود؟
آب، منهای اجتماع، منهای محیط‌زیست
| زهرا سلطانی |
🔺تاریخ مدیریت آب در ایران، بازتابی از چگونگی شکل‌گیری نهاد دولت مدرن و پروژه توسعه‌ای است که با اتکا به مهندسی، تمرکزگرایی و برنامه‌ریزی متمرکز پیش برده شده است. نهاد دولتی آب، از دهه‌های میانی قرن چهاردهم شمسی، هم‌زمان با گسترش دستگاه‌های بوروکراتیک و فنی در دولت پهلوی، با الگوبرداری از مدل‌های مهندسی غربی شکل گرفت. این نهاد، که بعدها در قالب وزارت نیرو تثبیت شد، مأموریت خود را نه در تعامل با اجتماع و محیط‌زیست، بلکه در قالب تولید، توزیع و کنترل یک منبع فیزیکی تعریف کرد؛ منبعی که باید مهار می‌شد تا توسعه تحقق یابد.
🔺اما نکته بنیادین آن است که این رویکرد نه صرفاً انتخاب وزارت نیرو، که حاصل یک هم‌پیمانی نانوشته میان دولت و جامعه بود. دولت از وزارت نیرو انتظار داشت که با تأمین گسترده و ارزان آب، زیرساخت‌های کشاورزی مدرن، توسعه شهرنشینی، رشد صنعتی، خودکفایی غذایی و امنیت اجتماعی را پایه‌گذاری کند. در مقابل، جامعه نیز -به‌ویژه در لایه‌های سیاستگذار و بهره‌بردار- این گفتمان توسعه‌محور را پذیرفته بودند و آن را مطالبه می‌کردند.
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/129357
#آب #مدیریت_آب #محیط_زیست #پیام_ما
@payamema
آب، منهای اجتماع، منهای محیط‌زیست
| زهرا سلطانی |
🔺تاریخ مدیریت آب در ایران، بازتابی از چگونگی شکل‌گیری نهاد دولت مدرن و پروژه توسعه‌ای است که با اتکا به مهندسی، تمرکزگرایی و برنامه‌ریزی متمرکز پیش برده شده است. نهاد دولتی آب، از دهه‌های میانی قرن چهاردهم شمسی، هم‌زمان با گسترش دستگاه‌های بوروکراتیک و فنی در دولت پهلوی، با الگوبرداری از مدل‌های مهندسی غربی شکل گرفت. این نهاد، که بعدها در قالب وزارت نیرو تثبیت شد، مأموریت خود را نه در تعامل با اجتماع و محیط‌زیست، بلکه در قالب تولید، توزیع و کنترل یک منبع فیزیکی تعریف کرد؛ منبعی که باید مهار می‌شد تا توسعه تحقق یابد.
🔺اما نکته بنیادین آن است که این رویکرد نه صرفاً انتخاب وزارت نیرو، که حاصل یک هم‌پیمانی نانوشته میان دولت و جامعه بود. دولت از وزارت نیرو انتظار داشت که با تأمین گسترده و ارزان آب، زیرساخت‌های کشاورزی مدرن، توسعه شهرنشینی، رشد صنعتی، خودکفایی غذایی و امنیت اجتماعی را پایه‌گذاری کند. در مقابل، جامعه نیز -به‌ویژه در لایه‌های سیاستگذار و بهره‌بردار- این گفتمان توسعه‌محور را پذیرفته بودند و آن را مطالبه می‌کردند.
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/129357
#آب #مدیریت_آب #محیط_زیست #پیام_ما
@payamema
تحلیلی بر تنش‌های آبی اخیر
حکمرانی آب در مرز بحران
| حسن صالحی‌فر |
🔺باز شدن زخم کهنه تنش آبی میان اصفهان و یزد در کنار کمبود بارش‌ها، بار دیگر مسئله حکمرانی آب را به صدر مباحث اجتماعی و حتی سیاسی کشور بازگردانده است. هر از چندگاه که این‌گونه تنش‌های اجتماعی رخ می‌دهد، سیاستگذاران سعی می‌کنند عجولانه و در کوتاه‌مدت مشکل را حل کنند، انگار اراده و خواستی برای سیاستگذاری مناسب و بلند‌مدت وجود ندارد.
🔺به‌نظر می‌رسد در کنار کمبود بارش‌ها، حکمرانی آب و پایبندی به اصول این‌گونه حکمرانی از اصلی‌ترین دلایلی است که کشور را دمادم دچار بحران‌های آبی می‌کند. عدم کاربست مفاهیم حکمرانی خوب در حوزه آب پیامدهای تلخ و هشداردهنده‌ای همچون کاهش آب دریاچه ارومیه، رودخانه زاینده‌رود، دشت هامون، کاهش حقابه‌های حیاتی رودهایی چون کارون و نیز افت نگران‌کننده سطح آب دریاهای مرزی را در پی داشته است و این وقایع نه‌تنها تهدیدی برای محیط‌زیست، که زنگ خطری برای امنیت ملی و معیشت مردم هستند.
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/130318
#آب #مدیرت_آب #پیام_ما
@payamema
حکمرانی آب در مرز بحران
| حسن صالحی‌فر |
🔺باز شدن زخم کهنه تنش آبی میان اصفهان و یزد در کنار کمبود بارش‌ها، بار دیگر مسئله حکمرانی آب را به صدر مباحث اجتماعی و حتی سیاسی کشور بازگردانده است. هر از چندگاه که این‌گونه تنش‌های اجتماعی رخ می‌دهد، سیاستگذاران سعی می‌کنند عجولانه و در کوتاه‌مدت مشکل را حل کنند، انگار اراده و خواستی برای سیاستگذاری مناسب و بلند‌مدت وجود ندارد.
🔺به‌نظر می‌رسد در کنار کمبود بارش‌ها، حکمرانی آب و پایبندی به اصول این‌گونه حکمرانی از اصلی‌ترین دلایلی است که کشور را دمادم دچار بحران‌های آبی می‌کند. عدم کاربست مفاهیم حکمرانی خوب در حوزه آب پیامدهای تلخ و هشداردهنده‌ای همچون کاهش آب دریاچه ارومیه، رودخانه زاینده‌رود، دشت هامون، کاهش حقابه‌های حیاتی رودهایی چون کارون و نیز افت نگران‌کننده سطح آب دریاهای مرزی را در پی داشته است و این وقایع نه‌تنها تهدیدی برای محیط‌زیست، که زنگ خطری برای امنیت ملی و معیشت مردم هستند.
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/130318
#آب #مدیرت_آب #پیام_ما
@payamema
از «سلاح آبی» اردوغان تا رؤیای «نیل تا فرات»
| اکبر پورداج |
🔺با تسلط بشر بر منابع طبیعی و قرارگیری توسعه بر محور آب، مرزهای آبی و سیاسی به ابزاری قدرتمند تبدیل شده‌اند که موجب تغییرات در نظم طبیعی و سیاسی جهانی شده است. سدسازی به ابزاری مخرب برای افزایش نفوذ سیاسی و اقتصادی تبدیل شده است که می‌تواند امنیت و ثبات کشورهای پایین‌دست را تحت‌تأثیر قرار دهد. سدسازی بی‌ضابطه ترکیه در منطقه آناتولی شرقی بر روی رودهای دجله و فرات، علاوه‌بر اهداف اقتصادی، به یک ابزار سیاسی برای تحقق طرح صهیونیستی «نیل تا فرات» تبدیل شده است. این طرح که شامل دسترسی به منابع آبی و زمین‌های کشاورزی است، با سدسازی در ترکیه و توجیهات سیاسی آن همراه شده است.
🔺ترکیه در دهه ۱۹۷۰ اعلام کرد ۲۲ سد بر روی رودهای دجله و فرات خواهد ساخت. این اقدام با مخالفت شدید سوریه و عراق روبه‌رو شد، اما در پی تحریم‌ها و جنگ تحمیلی، ترکیه این پروژه‌ها را ادامه داد. این سدسازی‌ها با تهدید جدی به نابودی سرزمین‌های کشورهای پایین‌دست و تولید تنش‌های سیاسی و اقتصادی همراه بود.
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/130388
#آب #دیپلماسی_آب #خشکسالی #پیام_ما
@payamema
| اکبر پورداج |
🔺با تسلط بشر بر منابع طبیعی و قرارگیری توسعه بر محور آب، مرزهای آبی و سیاسی به ابزاری قدرتمند تبدیل شده‌اند که موجب تغییرات در نظم طبیعی و سیاسی جهانی شده است. سدسازی به ابزاری مخرب برای افزایش نفوذ سیاسی و اقتصادی تبدیل شده است که می‌تواند امنیت و ثبات کشورهای پایین‌دست را تحت‌تأثیر قرار دهد. سدسازی بی‌ضابطه ترکیه در منطقه آناتولی شرقی بر روی رودهای دجله و فرات، علاوه‌بر اهداف اقتصادی، به یک ابزار سیاسی برای تحقق طرح صهیونیستی «نیل تا فرات» تبدیل شده است. این طرح که شامل دسترسی به منابع آبی و زمین‌های کشاورزی است، با سدسازی در ترکیه و توجیهات سیاسی آن همراه شده است.
🔺ترکیه در دهه ۱۹۷۰ اعلام کرد ۲۲ سد بر روی رودهای دجله و فرات خواهد ساخت. این اقدام با مخالفت شدید سوریه و عراق روبه‌رو شد، اما در پی تحریم‌ها و جنگ تحمیلی، ترکیه این پروژه‌ها را ادامه داد. این سدسازی‌ها با تهدید جدی به نابودی سرزمین‌های کشورهای پایین‌دست و تولید تنش‌های سیاسی و اقتصادی همراه بود.
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/130388
#آب #دیپلماسی_آب #خشکسالی #پیام_ما
@payamema
ابعاد حقوقی معاهده ۱۹۶۰ سند و پیامدهای تعلیق آن از سوی هند
خطرهای دیپلماتیک برای آب
| حامد حکمت‌آرا |
🔺پیمان آب‌های رود سند (IWT) معاهده‌ای برای توزیع آب بین پاکستان و هند برای استفاده از آب موجود در رود سند و شاخه‌های این رود است که کارهای تنظیم و مذاکرات آن توسط بانک جهانی انجام شد. هر دو کشور در این معاهده توافق کردند داده‌ها را مبادله کنند و در استفاده بهینه از منابع آب حوضه سند، کمیسیون موظف است حداقل سالی یک بار برای بحث در مورد اختلافات احتمالی و همچنین ترتیبات همکاری برای توسعه سیستم رودخانه‌های حوضه سند تشکیل جلسه دهد.
🔺هریک از طرفین باید طرف دیگر را از برنامه‌های ساخت هر کار مهندسی که بر طرف دیگر تأثیر می‌گذارد، مطلع کند و داده‌هایی در مورد چنین کارهایی ارائه دهد. همچنین یک کمیسیون بین‌المللی برای نظارت بر اجرای صحیح توافق ۱۹۶۰ و حل اختلافات ایجاد شد تا در صورت بروز مشکلات یا اختلافات در استفاده از منابع آبی مشترک، کمیته‌هایی برای بررسی و حل و فصل این مسائل تشکیل شود.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/130752
#دیپلماسی_آب #حقابه #آب #پیام_ما
@payamema
خطرهای دیپلماتیک برای آب
| حامد حکمت‌آرا |
🔺پیمان آب‌های رود سند (IWT) معاهده‌ای برای توزیع آب بین پاکستان و هند برای استفاده از آب موجود در رود سند و شاخه‌های این رود است که کارهای تنظیم و مذاکرات آن توسط بانک جهانی انجام شد. هر دو کشور در این معاهده توافق کردند داده‌ها را مبادله کنند و در استفاده بهینه از منابع آب حوضه سند، کمیسیون موظف است حداقل سالی یک بار برای بحث در مورد اختلافات احتمالی و همچنین ترتیبات همکاری برای توسعه سیستم رودخانه‌های حوضه سند تشکیل جلسه دهد.
🔺هریک از طرفین باید طرف دیگر را از برنامه‌های ساخت هر کار مهندسی که بر طرف دیگر تأثیر می‌گذارد، مطلع کند و داده‌هایی در مورد چنین کارهایی ارائه دهد. همچنین یک کمیسیون بین‌المللی برای نظارت بر اجرای صحیح توافق ۱۹۶۰ و حل اختلافات ایجاد شد تا در صورت بروز مشکلات یا اختلافات در استفاده از منابع آبی مشترک، کمیته‌هایی برای بررسی و حل و فصل این مسائل تشکیل شود.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/130752
#دیپلماسی_آب #حقابه #آب #پیام_ما
@payamema
سدها، ناجیان آب یا قاتلان خاموش
| داریوش بهارلویی |
🔺با تشدید پدیده ریزگردها در خوزستان مجدد بحث مرتبط با سدسازی در محافل کارشناسی مطرح شده است. کارشناسان هشدار می‌دهند تالاب‌ها خشک شده‌اند، ریزگردها نفس‌ها را می‌برند و اکوسیستم‌های منحصربه‌فرد ایران به سراشیبی نابودی سقوط کرده‌اند. در مرکز این بحران، سدهایی ایستاده‌اند که روزی نماد توسعه بودند، اما امروز به چالش‌های محیط‌زیستی ایران گره خورده‌اند. مخالفت با سدسازی دیگر تنها یک موضع کارشناسی نیست، بلکه تبدیل به فریاد جامعه‌ای شده است که رودخانه‌های خشکیده و زمین‌های شور را به چشم می‌بینند. اما آیا می‌توان ایران را به دوران پیش از سدها بازگرداند؟
🔺از کارون تا زاینده‌رود، از گاوخونی تا هورالعظیم، ردپای سدها در خشکسالی طبیعت ایران آشکار است. کاهش جریان آب به پایین‌دست، نه‌تنها تالاب‌ها را به کانون ریزگرد تبدیل کرده، بلکه زیستگاه گونه‌هایی مانند تمساح پوزه‌کوتاه بلوچستان یا ماهی‌سفید دریای خزر را نابود کرده است. سدها مانند قیچی، رشته‌های پیوند اکوسیستم‌ها را بریده‌اند. اما در طرف دیگر، ایرانِ کم‌آب بدون ذخیره سدها چگونه پاسخگوی نیاز جمعیت ۸۵ میلیونی، کشاورزی گسترده و صنایعش خواهد بود؟
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/131399
#آب #توسعه_پایدار #محیط_زیست #سدسازی #پیام_ما
@payamema
| داریوش بهارلویی |
🔺با تشدید پدیده ریزگردها در خوزستان مجدد بحث مرتبط با سدسازی در محافل کارشناسی مطرح شده است. کارشناسان هشدار می‌دهند تالاب‌ها خشک شده‌اند، ریزگردها نفس‌ها را می‌برند و اکوسیستم‌های منحصربه‌فرد ایران به سراشیبی نابودی سقوط کرده‌اند. در مرکز این بحران، سدهایی ایستاده‌اند که روزی نماد توسعه بودند، اما امروز به چالش‌های محیط‌زیستی ایران گره خورده‌اند. مخالفت با سدسازی دیگر تنها یک موضع کارشناسی نیست، بلکه تبدیل به فریاد جامعه‌ای شده است که رودخانه‌های خشکیده و زمین‌های شور را به چشم می‌بینند. اما آیا می‌توان ایران را به دوران پیش از سدها بازگرداند؟
🔺از کارون تا زاینده‌رود، از گاوخونی تا هورالعظیم، ردپای سدها در خشکسالی طبیعت ایران آشکار است. کاهش جریان آب به پایین‌دست، نه‌تنها تالاب‌ها را به کانون ریزگرد تبدیل کرده، بلکه زیستگاه گونه‌هایی مانند تمساح پوزه‌کوتاه بلوچستان یا ماهی‌سفید دریای خزر را نابود کرده است. سدها مانند قیچی، رشته‌های پیوند اکوسیستم‌ها را بریده‌اند. اما در طرف دیگر، ایرانِ کم‌آب بدون ذخیره سدها چگونه پاسخگوی نیاز جمعیت ۸۵ میلیونی، کشاورزی گسترده و صنایعش خواهد بود؟
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/131399
#آب #توسعه_پایدار #محیط_زیست #سدسازی #پیام_ما
@payamema
موافقان و مخالفان چگونگی تامین آب صنایع
تیغ دولبه «بازچرخانی» آب
| ستاره حجتی |
🔺موضوع بازچرخانی آب طی چند سال اخیر به یکی از مهمترین عناوین سیاستگذاری در مدیریت منابع آب کشور تبدیل شده است. موضوعی که دولت برای گسترش آن حتی مجلس را نیز همراه کرد و این مبحث را به برنامه هفتم توسعه کشور نیز وارد کرد؛ به‌ویژه بخش صنعت و پس‌ازآن، کشاورزی در اولویت برنامه‌های وزارت نیرو برای استحصال آب از این منبع نامتعارف قرار گرفته است.
🔺مرکز پژوهش‌های مجلس نیز به‌تازگی در گزارشی کارشناسی اجرای بی‌چون‌وچرای آن را زیر سؤال برده و مزایای بازچرخانی را مشروط به ملاحظات بی‌شماری اعلام کرده است. کارشناسان و صنایع اما با دولت تفاهم بیشتری دارند. به‌عقیده این گروه در مورد تأمین آب مورد نیاز صنایع، بازچرخانی نه یک پیشنهاد بلکه یک ضرورت است.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/131707
#محیط_زیست #توسعه_پایدار #صنعت #آب #وزارت_نیرو #پیام_ما
@payamema
تیغ دولبه «بازچرخانی» آب
| ستاره حجتی |
🔺موضوع بازچرخانی آب طی چند سال اخیر به یکی از مهمترین عناوین سیاستگذاری در مدیریت منابع آب کشور تبدیل شده است. موضوعی که دولت برای گسترش آن حتی مجلس را نیز همراه کرد و این مبحث را به برنامه هفتم توسعه کشور نیز وارد کرد؛ به‌ویژه بخش صنعت و پس‌ازآن، کشاورزی در اولویت برنامه‌های وزارت نیرو برای استحصال آب از این منبع نامتعارف قرار گرفته است.
🔺مرکز پژوهش‌های مجلس نیز به‌تازگی در گزارشی کارشناسی اجرای بی‌چون‌وچرای آن را زیر سؤال برده و مزایای بازچرخانی را مشروط به ملاحظات بی‌شماری اعلام کرده است. کارشناسان و صنایع اما با دولت تفاهم بیشتری دارند. به‌عقیده این گروه در مورد تأمین آب مورد نیاز صنایع، بازچرخانی نه یک پیشنهاد بلکه یک ضرورت است.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/131707
#محیط_زیست #توسعه_پایدار #صنعت #آب #وزارت_نیرو #پیام_ما
@payamema
روایت مردمی که برای نجات آب از مسئولان پیشی گرفتند
دست‌های بی‌ادعا زندگی‌بخش تالاب‌های خشک
| ستاره حجتی |
🔺«مؤسسه مطالعه و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران» پنجشنبه گذشته همایشی با عنوان «نقش جوامع محلی در مدیریت منابع آب» برگزار کرد. همایشی که به‌گفته مجریان آن، در جست‌وجوی دانش جایی بیرون از دانشگاه است؛ دانشی اصیل، در میان جامعه محلی، آن‌هم آنجا که به ثمر نشسته است.
🔺 تلاش‌های «سیروس زارع» و «علی‌نصیری»، دو روستانشین از جنوب استان فارس، یکی از احیای تالاب خشک‌شده «کمجان» و دیگری در استفاده و مدیریت منابع آب به‌نفع «بیابان‌زدایی» و حفاظت از گونه‌های حیات‌وحش در منطقه‌ای که می‌رفت تا بیابان شود (پاقلات) به‌عنوان دو الگوی موفق و درس‌آموخته در این همایش روایت شد. روایتی از سختی‌ها و صبوری‌ها که با همراهی جامعه‌محلی و تکیه بر توان و دانش بومی منطقه، با پایانی خوش همراه شد. کمجان امروز یک تالاب احیا شده است و «پاقلات و ارتفاعاتش» روستایی که بیابان را به منطقه‌ای مطلوب برای بنات و نبات تبدیل کرده است.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/132898
#محیط_زیست #آب #احیای_تالاب #پیام_ما
@payamema
دست‌های بی‌ادعا زندگی‌بخش تالاب‌های خشک
| ستاره حجتی |
🔺«مؤسسه مطالعه و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران» پنجشنبه گذشته همایشی با عنوان «نقش جوامع محلی در مدیریت منابع آب» برگزار کرد. همایشی که به‌گفته مجریان آن، در جست‌وجوی دانش جایی بیرون از دانشگاه است؛ دانشی اصیل، در میان جامعه محلی، آن‌هم آنجا که به ثمر نشسته است.
🔺 تلاش‌های «سیروس زارع» و «علی‌نصیری»، دو روستانشین از جنوب استان فارس، یکی از احیای تالاب خشک‌شده «کمجان» و دیگری در استفاده و مدیریت منابع آب به‌نفع «بیابان‌زدایی» و حفاظت از گونه‌های حیات‌وحش در منطقه‌ای که می‌رفت تا بیابان شود (پاقلات) به‌عنوان دو الگوی موفق و درس‌آموخته در این همایش روایت شد. روایتی از سختی‌ها و صبوری‌ها که با همراهی جامعه‌محلی و تکیه بر توان و دانش بومی منطقه، با پایانی خوش همراه شد. کمجان امروز یک تالاب احیا شده است و «پاقلات و ارتفاعاتش» روستایی که بیابان را به منطقه‌ای مطلوب برای بنات و نبات تبدیل کرده است.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/132898
#محیط_زیست #آب #احیای_تالاب #پیام_ما
@payamema
کنتور آب منازل را نشکنید
| اکبر پورداج |
🔺موضوع «تعویض کاری» به‌جای «تعمیرکاری» موضوعی است که توانسته علاوه‌بر تحمیل فشار مالی، هدررفت سرمایه و بضاعت محیط‌زیستی، سرمایه اجتماعی را نیز مخدوش سازد.
🔻رشد افسارگسیخته و مخرب فرهنگ تعویض‌کاری و بی‌انضباطی و ضعف شفافیت و تعدد و تنوع انواع محصولات در چرخه تعمیر در بازار خودرو، وسایل منزل و غیره، تکرار تعمیرات سالانه و حتی شش‌ماهه را تحمیل کرده است. این موضوع در مورد کنتورهای آب نیز صادق است.
🔻در دهه‌های گذشته کنتورهای آب سرویس می‌شده است. در دهه ۸۰ و ۹۰ مردم مستقیماً هزینه‌ای بابت تعمیر و حتی تعویض کنتور نمی‌دادند و به‌جز موارد خاص نیازی به تعویض کنتور هم نبوده است. در آن دوران معتمدین تعمیرکار سازمان آب‌وفاضلاب نسبت به رفع نقص کنتورها در محل و یا مراکز تعمیر اقدام و پس از نصب، آنها را مهروموم می‌کردند.
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/133454
#توسعه_پایدار #مدیریت_آب #آب #پیام_ما
@payamema
| اکبر پورداج |
🔺موضوع «تعویض کاری» به‌جای «تعمیرکاری» موضوعی است که توانسته علاوه‌بر تحمیل فشار مالی، هدررفت سرمایه و بضاعت محیط‌زیستی، سرمایه اجتماعی را نیز مخدوش سازد.
🔻رشد افسارگسیخته و مخرب فرهنگ تعویض‌کاری و بی‌انضباطی و ضعف شفافیت و تعدد و تنوع انواع محصولات در چرخه تعمیر در بازار خودرو، وسایل منزل و غیره، تکرار تعمیرات سالانه و حتی شش‌ماهه را تحمیل کرده است. این موضوع در مورد کنتورهای آب نیز صادق است.
🔻در دهه‌های گذشته کنتورهای آب سرویس می‌شده است. در دهه ۸۰ و ۹۰ مردم مستقیماً هزینه‌ای بابت تعمیر و حتی تعویض کنتور نمی‌دادند و به‌جز موارد خاص نیازی به تعویض کنتور هم نبوده است. در آن دوران معتمدین تعمیرکار سازمان آب‌وفاضلاب نسبت به رفع نقص کنتورها در محل و یا مراکز تعمیر اقدام و پس از نصب، آنها را مهروموم می‌کردند.
یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/133454
#توسعه_پایدار #مدیریت_آب #آب #پیام_ما
@payamema
بررسی «تاریخ فرهنگی آب» در محضر صاحب‌نظران
آب؛ از تقدس تا تباهی
| صدف سرداری |
🔺ایرانیان هزاران سال پیش با آب نه‌تنها زیستند، بلکه تمدن ساختند؛ از اساطیر زرتشتی که آب را مقدس می‌دانستند تا باستان‌شناسانی که نخستین نشانه‌های کشاورزی و یکجانشینی را در فلات ایران یافته‌اند. تاریخ فرهنگی آب در این سرزمین، تاریخی است از احترام، خرد و همیاری. با این‌همه اما بحران کم‌آبی موضوع تازه‌ای در کشور ما نیست و سال‌هاست از آن گفته می‌شود. حتی پیش از فاجعه و در دهه‌های دورتر هم افرادی از حوزه علوم انسانی مانند محمدابراهیم باستانی پاریزی نسبت به آنچه که موجب بی‌آبی می‌شود، هشدار داده بودند.
🔻روز شنبه، دهم خردادماه، نخستین نشست از سلسله‌نشست‌های «کرآبی» با موضوع تاریخ فرهنگی آب در ایران برگزار شد. این برنامه با نمایش مستند «تالان» ساخته «محمدصادق دهقانی» همراه بود که زخم‌های امروز بر پیکر طبیعت را بازخوانی کرد و از فاجعه کم‌آبی که با آن مواجه‌ایم، گفت. در این نشست «ژاله آموزگار»، پژوهشگر فرهنگ و زبان‌های باستانی و «مرتضی فرهادی»، جامعه‌شناس و مردم‌شناس از پیشینه ایرانیان و آنچه بودیم، گفتند. «داریوش رحمانیان» هم درباره کرآبی چندین دهه در ایران سخنرانی کرد و در گفت‌وگو با «پیام ما» توضیح داد که چرا توسعه پایدار بدون آب و نگاه تاریخی به آن بی‌معناست.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/133339
#توسعه_پایدار #میراث_فرهنگی #محیط_زیست #آب #پیام_ما
@payamema
آب؛ از تقدس تا تباهی
| صدف سرداری |
🔺ایرانیان هزاران سال پیش با آب نه‌تنها زیستند، بلکه تمدن ساختند؛ از اساطیر زرتشتی که آب را مقدس می‌دانستند تا باستان‌شناسانی که نخستین نشانه‌های کشاورزی و یکجانشینی را در فلات ایران یافته‌اند. تاریخ فرهنگی آب در این سرزمین، تاریخی است از احترام، خرد و همیاری. با این‌همه اما بحران کم‌آبی موضوع تازه‌ای در کشور ما نیست و سال‌هاست از آن گفته می‌شود. حتی پیش از فاجعه و در دهه‌های دورتر هم افرادی از حوزه علوم انسانی مانند محمدابراهیم باستانی پاریزی نسبت به آنچه که موجب بی‌آبی می‌شود، هشدار داده بودند.
🔻روز شنبه، دهم خردادماه، نخستین نشست از سلسله‌نشست‌های «کرآبی» با موضوع تاریخ فرهنگی آب در ایران برگزار شد. این برنامه با نمایش مستند «تالان» ساخته «محمدصادق دهقانی» همراه بود که زخم‌های امروز بر پیکر طبیعت را بازخوانی کرد و از فاجعه کم‌آبی که با آن مواجه‌ایم، گفت. در این نشست «ژاله آموزگار»، پژوهشگر فرهنگ و زبان‌های باستانی و «مرتضی فرهادی»، جامعه‌شناس و مردم‌شناس از پیشینه ایرانیان و آنچه بودیم، گفتند. «داریوش رحمانیان» هم درباره کرآبی چندین دهه در ایران سخنرانی کرد و در گفت‌وگو با «پیام ما» توضیح داد که چرا توسعه پایدار بدون آب و نگاه تاریخی به آن بی‌معناست.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/133339
#توسعه_پایدار #میراث_فرهنگی #محیط_زیست #آب #پیام_ما
@payamema
آمارها نشان از تداوم خشکسالی در کشور دارد
پایتخت همچنان گرفتار بحران آب
| ستاره حجتی |
🔺فقط چند ماه تا پایان سال آبی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ مانده است، اما آمار بارش‌ها در سراسر کشور و همچنین، وضعیت پرشدگی سدها نشان می‌دهد تابستان ۱۴۰۴ برای کشور خشک‌تر و کم‌آب‌تر از چهار تابستان پیشین، از راه رسیده است. اگرچه چندین طرح و برنامه برای کاهش اثرات تنش آبی و علاج‌بخشی به پنجمین تابستان خشک ایران از سوی وزارت نیرو اعلام شده، اما اعداد همچنان گویای نگرانی بالا برای عبور از این تابستان است. در این میان، پایتخت با همه حوضه‌های اقماری آبی، در بحران آب به‌سر می‌برد؛ بحرانی که پس از یک جنگ ۱۲روزه و تشدید مشکلات اقتصادی عبور از آن با اماواگر همراه است.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/134743
#آب #خشکسالی #تهران #کم‌آبی #پیام_ما
@payamema
پایتخت همچنان گرفتار بحران آب
| ستاره حجتی |
🔺فقط چند ماه تا پایان سال آبی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ مانده است، اما آمار بارش‌ها در سراسر کشور و همچنین، وضعیت پرشدگی سدها نشان می‌دهد تابستان ۱۴۰۴ برای کشور خشک‌تر و کم‌آب‌تر از چهار تابستان پیشین، از راه رسیده است. اگرچه چندین طرح و برنامه برای کاهش اثرات تنش آبی و علاج‌بخشی به پنجمین تابستان خشک ایران از سوی وزارت نیرو اعلام شده، اما اعداد همچنان گویای نگرانی بالا برای عبور از این تابستان است. در این میان، پایتخت با همه حوضه‌های اقماری آبی، در بحران آب به‌سر می‌برد؛ بحرانی که پس از یک جنگ ۱۲روزه و تشدید مشکلات اقتصادی عبور از آن با اماواگر همراه است.
گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/134743
#آب #خشکسالی #تهران #کم‌آبی #پیام_ما
@payamema