ابعاد امنیتی فرونشست زمین و افول سیاست‌ورزی
| مهدی خاکی فیروز |

🔺فرونشست احتمالی زمین در تهران، به‌عنوان یک بحران جدی زیست‌محیطی، نه‌تنها ابعاد فنی و علمی دارد، بلکه عمیقاً به تحولات اجتماعی و سیاسی کشور نیز مرتبط است. درصورتی‌که تدبیر فوری به‌کار نبریم و شاهد وقوع جد‌ی‌­تر این پدیده باشیم، وقوع فرونشست‌­ها به‌عنوان نشانه‌ای از ناتوانی در مدیریت منابع طبیعی و درک ناکافی از چالش‌های زیست‌محیطی تلقی خواهد شد.

🔺اگر این ریسک فرونشست زمین به فراموشی سپرده شود، تهران و ایران با عواقب وخیمی مواجه خواهد شد که نه‌تنها زندگی روزمره شهروندان را تهدید می‌کند، بلکه امنیت ملی کشور را نیز به چالش می‌کشد. همچنان که فرونشست زمین در برخی دیگر از کشورها، ابعاد اجتماعی و امنیتی وخیمی پیدا کرده­ است.

متن کامل یادداشت را در سایت پیام ما بخوانید
https://payamema.ir/payam/117789

#محیط_زیست #فرونشست_زمین #پیام_ما

@payamema

بخش‌هایی از استان البرز در زمره پرفرونشست‌ترین مناطق ایران قرار دارند

استان البرز، یک ورشکسته آبی
| فرداد احمدی|

🔺در ایران تغییراقلیم با چهره‌ خشکسالی و گردوغبار خود را نشان داده و گستره‌ بحران به‌ویژه در سال‌ها و فصل‌های خشک‌تر موضوع برخورد علمی با بحران را پررنگ کرده است. استفاده از فناوری یکی از همان راهکارهایی است که برای رفع مشکلات ناشی از خشکی تالاب‌ها جلوگیری از برخاستن غبار بیشتر محل بحث بوده است.

🔺 سال ۱۳۹۶ «عیسی کلانتری»، رئیس وقت سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره ضرورت استفاده از علم روز برای حل مسائل محیط‌زیست و ضرورت آموزش‌ دیدن کارشناسان تأکید کرده بود. اما از آن زمان تاکنون چقدر از دانش‌های نوین در معضلاتی چون حل پدیده گردوغبار استفاده شده است؟

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/117769

#فرونشست #مدیریت_منابع #پیام_ما
@payamema

در نشست مشترک استادان زمین‌شناسی دانشگاه شیراز و گروه باستان‌شناسی پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید مطرح شد:

بیشتر از نقش رستم، کعبه زرتشت در خطر است

🔺|پیام ما|میراث باستانی هخامنشیان مدتهاست که روزهای تبدار و سختی را می‌گذراند. یک روز با فرونشستی که به چند قدمی‌شان رسیده درگیرند و یک روز با گلسنگ‌ها و نفوذ رطوبت دست به گریبان، در این بین مسئولان و کارشناسان اظهارات ضدونقیضی در مورد حوادث پیرامون این آثار دارند. یک روز از امنیت آثار در مقابل فرونشست می‌گویند و روزی دیگر نسبت به شرایط آنها ابراز نگرانی می‌کنند.

🔺اما در این میان آنچه قابل کتمان نیست، وضعیت بحرانی مرودشت و تمامی آثار باستانی موجود در آن است. آثاری که سالهاست اسیر سوءمدیریت‌ها و تصمیمات اشتباه و صدور مجوزهای غیراصولی هستند. در روزهای گذشته هم نکات قابل‌تأملی در نشست مشترک دانشگاه شیراز و پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید مطرح شده است که سایه تهدید را از نقش‌رستم برداشته و کعبه زرتشت را در معرض خطری جدی‌تر می‌داند.


گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/117921

#میراث_فرهنگی #فرونشست_زمین #پیام_ما
@payamema

محیط‌زیست در سوگ پدر آبخوان‌داری ایران

آهنگ کوثر، عاشق میهن

🔺«به‌نام فروریزنده باران‌ها، روان‌کننده تنداب‌ها و پروردگار آبرفت‌های درشت‌دانه» آهنگ کوثر بنابه عادت دیرینه سخنانش را این‌گونه شروع می‌کرد. یک‌بار خبرنگاری از او پرسید آخرین جمله‌ای که دوست دارید بگویید چیست؟ «می‌گویم آب، بركت زمین است و ما هنوز ناشكریم. آرزوی سید آهنگ كوثر آن است كه بتواند به‌اندازه خرخاكی برای سرزمینش سودمند باشد.

🔺 ذرات ما باید با عشق، جهانی دیگر را بسازند.» او در حیات پربار ۸۸ساله خود با عشق زمین میهنش را به جایی بهتر برای زیستن بدل و ناممکن را ممکن کرد. درگذشت سید آهنگ کوثر خسران بزرگی است برای ایران که یکی از حافظانش را از دست داد.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/118032

#آب_زیرزمینی #فرونشست #پیام_ما
@payamema

یک کارشناس فرونشست مطرح کرد:

غیبت «آبخوان‌ها» در امکان‌سنجی ساخت سد
| فرداد احمدی - هیوا همتی |

🔺اتصال لکه فرونشستی استان قزوین به فرونشست در استان البرز ممکن است این شبهه را ایجاد کند که این دو عارضه از یک مبدأ تأثیر پذیرفته‌اند؛ ولی این گزاره درست نیست. درحالی‌که فرونشست استان البرز در پایین‌دست سد طالقان قرار گرفته، فرونشست استان قزوین متأثر از سد نهب ایجاد شده است.

🔺 «علی بیت‌اللهی»، رئیس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی درباره دلایل فرونشست بیان کرد که علاوه‌بر برداشت بی‌رویه آب زیرزمینی باید به احداث برخی از سدها بدون توجه به وجود آبخوان در پایین‌دستشان اشاره کرد. به‌گفته او این سدها مانع نفوذ آب به عمق زمین می‌شوند و در تغذیه آبخوان اخلال ایجاد می‌کنند.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/119408

#محیطـ_زیست #فرونشست #پیام_ما
@payamema

گزارش اخیر مرکز تحقیقات راه، زمین و مسکن نشان می‌دهد ۲۷ سایت از ۶۳ سایت میراث جهانی ایران در مناطق پرخطر فرونشست قرار دارند

میراث تاریخی ایران در معرض فرونشست
| فرزانه قبادی |

🔺این حقیقت تلخ روزگار است که قنات ایرانی که روزگاری نماد تدبیر مردمان یک سرزمین در مدیریت آب بود، حالا با تهدیدی مواجه است که بی‌تدبیری‌ در مدیریت آب نصیبش کرده‌. باغ ایرانی بهشتی بود که همان مردم در اقلیم کم‌آب ایران با هوشمندی خلق می‌کردند، حالا زیر تیغ سوءمدیریت‌هاست. فرونشست بلایی است که زندگی و امنیت و آینده و تاریخ را نشانه گرفته است.

🔺 بلایی که مدیران بد و تصمیم‌گیران بی‌تدبیر بر این سرزمین نازل کرده‌اند. نقشه فرونشست در ایران آنقدر گسترده شده که چیزی نمانده تا منطبق بر مرزهای جغرافیایی این سرزمین شود. در این میان آثاری که قرن‌ها از تاراج‌ و حوادث و تندبادها جان به در برده‌اند، در کنار تمام مشکلات و مصایبی که دارند، حالا باید با فرونشست در چند قدمی‌شان دست‌وپنجه نرم كنند. واکنش مدیران و مسئولان مرتبط با این موضوع در قبال این بحران، همان است که «علی بیت‌اللهی» می‌گوید: «تا یک فاجعه بزرگ اتفاق نیفتد، تصمیم اجرایی صحیحی گرفته نمی‌شود.»

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/124269

#میراث_فرهنگی #فرونشست #پیام_ما
@payamema

زمین زیر پای تخت‌جمشید می‌لرزد، فرونشست در مرودشت به آثار باستانی ایران رسید

هجوم چاه‌های غیرمجاز به قلب تاریخ
| فرداد احمدی |

🔺استان فارس چهارمین استان ایران از نظر وسعت و شدت فرونشست است که دشت مرودشت با تخت‌جمشید و نقش‌رستمش بیشترین فشار ناشی از این پدیده را متحمل می‌شود و در نقاطی تا ۲۰ سانتی‌متر در سال پایین می‌رود. در این گزارش سعی کردیم نشان دهیم کشاورزی در مجاورت این آثار باستانی چطور باعث تشکیل عارضه‌ای به‌نام «گرادیان فرونشستی» شده که در حال تخریب این بناها است.

🔺از «محمد ثابت اقلیدی»، مدیرکل میراث‌فرهنگی فارس نیز جویا شدیم که چه اقداماتی برای بازگرداندن معنای واقعی «حریم آثار ملی» به دو اثر باستانی انجام شده است؟ پاسخ‌ها پرسش‌های دیگری را برانگیخت که «مهدی معتق»، کارشناس فرونشست، به آنها پاسخ داد. درنهایت از کشاورزان منطقه غفلت نکردیم و با چهار نفر از آنان گفت‌وگو کردیم تا مشخص شود که آیا می‌توان راه‌حلی اجتماعی مبتنی‌بر توافق برای توقف یک اشتباه پرهزینه پیدا کرد؟

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/125992

ویدیو ضمیمه با هوش مصنوعی ساخته‌شده است

#میراث_فرهنگی #گردشگری #فرونشست_زمین #پیام_ما
@payamema

ایران تاریخی در محاصره گلسنگ‌ها و فرونشست

گلسنگ‌ها مهاجمان خاموش میراث کهن

🔺گلسنگ‌ها، موجودات زیستی که از ترکیب قارچ‌ها و جلبک‌ها به‌وجود می‌آیند، سال‌هاست که حیات آثار باستانی و تاریخی ایران را تهدید می‌کنند. از برج قابوس تا تخت‌جمشید و از بیستون تا تنگ چوگان در معرض آسیب‌های ناشی از رشد گلسنگ‌ها هستند. رشد این موجودات روی سنگ‌ها، دیوارها و بناهای باستانی می‌تواند منجر به تخریب تدریجی و آسیب به ساختار آنها به‌ویژه در مورد سنگ‌نبشته‌ها و نقش‌برجسته‌ها شود. در سال‌های اخیر، این موضوع نگرانی‌های زیادی برای متخصصان مرمت و حفاظت از میراث فرهنگی ایجاد کرده است. هرچند برخی معتقدند تشدید این پدیده در سال‌های اخیر به موضوع تغییراقلیم برمی‌گردد و برخی فعالیت مراکز صنعتی را در نزدیکی این آثار در تشدید رشد گلسنگ‌ها بی‌تأثیر نمی‌دانند.

🔺اما برخی کارشناسان معتقدند همچنان باید در مورد ریشه‌های بروز و شدت گرفتن این پدیده مطالعات دقیق صورت گیرد. در آخرین اظهارنظر «زهره بزرگمهر»، مدیرکل پیشین دفتر فنی حفظ و احیا وزارت میراث‌فرهنگی، به ایسنا گفته است: «تنها دلیل ایجاد گلسنگ مربوط به هوا و وجود رطوبت است و هیچ ربطی به آلاینده‌هایی نظیر پتروشیمی ندارد.»

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/126767

#میراث #فرونشست #آثار_تاریخی #پیام_ما

@payamema

در نهمین همایش روز ملی آب مطرح شد

توجه به نقش زنان در رفع بحران آب

🔺|پیام‌ما| در نهمین همایش روز ملی آب در کشور که در استان بوشهر برگزار شد، بر دو محور کلیدی از جمله نقش زنان در مدیریت منابع آبلی و توجه ویژه به بهره‌گیری از دانش بومی و متناسب با جغرافیای ایران تأکید شد.

🔺در این همایش چالش تأمین و دسترسی به آب شرب بهداشتی نه به‌عنوان مشکلی در ایران بلکه به‌عنوان مسئله‌ای که در آینده فراگیر خواهد شد، مورد بررسی و واکاوی قرار گرفت.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/127650

#زنان #خشکسالی #فرونشست #پیام_ما
@payamema

وضعیت فرونشست در اصفهان بحرانی است و مسئولان معتقدند کنترل این شرایط و حفظ آثار تاریخی در مقابل آسیب‌های ناشی از آن نیاز به تشکیل ستاد بحران در اصفهان دارد

فرونشست و فرار مسئولیت
| کوروش دیباج |

🔺پدیده فرونشست زمین در اصفهان که به‌ویژه در سال‌های اخیر به‌شدت گسترش یافته است، یکی از بزرگترین تهدیدها برای میراث تاریخی و فرهنگی این شهر کهن محسوب می‌شود. این پدیده، که به‌دلیل کاهش شدید منابع آب زیرزمینی و برداشت بی‌رویه از چاه‌ها به وجود آمده، نه‌تنها به آسیب‌های زیست‌محیطی منجر شده، بلکه آثار تاریخی اصفهان را نیز در معرض خطر جدی قرار داده است.

🔺اصفهان به‌دلیل دارا بودن آثار تاریخی فراوان از دوران صفویه تا قاجار، یک مقصد بی‌بدیل در عرصه میراث فرهنگی جهانی است، اما در پی بحران فرونشست، این آثار ارزشمند در آستانه تخریب قرار دارند.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/127640

#وزارت_میراث #اصفهان #فرونشست #پیام_ما
@payamema

دارابگرد شهر منحصربه‌فرد باستانی؛ یکی از صدها اثر ارزشمند ایران در معرض تهدید جدی فرونشست زمین قرار دارد

زمین پایتخت ساسانیان را می‌بلعد

🔺|پیام ما| فرونشست زمین، چندسالی است که به سراغ دارابگرد رفته و علاوه‌بر شکاف‌های عمیق و جدی در محدوده این اثر ارزشمند بازمانده از عصر هخامنشی، فروچاله‌های عمیقی در محدوده این شهر باستانی کم‌‎نظیر ایجاد کرده است. سال‌هاست که درباره وضعیت این شهر هشدار داده می‌شود، اما اقدامی اساسی برای نجات آن صورت نمی‌گیرد.

🔺 در آستانه سال نو و پنجمین روز فروردین -روز ملی دارابگرد- که اهالی داراب در کنار این محوطه ارزشمند گرد هم جمع می‌شوند، شاید مرور وضعیت بغرنج این اثر کم‌نظیر باستانی تلنگری باشد برای مدیرانی که در حال برنامه‌ریزی برای جذب گردشگران بیشتر و تهیه آمارهای قابل‌توجه در تورنمنت نوروز هستند.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/127901

#میراث_فرهنگی #فرونشست #آثار_تاریخی #پیام_ما
@payamema

راهکارهای احیای هامون
| مجتبی شوریان |

🔺خشکی تالاب هامون به‌دلیل احداث سد کمال‌خان توسط افغانستان و انحراف آب رودخانه هیرمند به شوره‌زار گودزره، تأثیرات مخربی بر زندگی مردم سیستان در ایران گذاشته است. این بحران، که معیشت، سلامت و محیط‌زیست منطقه را تهدید می‌کند، نیازمند اقدامات فوری و چندجانبه از سوی ایران است. راهکارهایی که ایران می‌تواند برای کاهش اثرات این وضعیت و حفظ حیات در سیستان به‌کار گیرد، شامل موارد ذیل است:

🔺۱. تقویت دیپلماسی آب با افغانستان
مذاکرات فشرده: ایران باید با استفاده از معاهده ۱۳۵۱ هیرمند (که حقابه ایران را ۲۶ مترمکعب در ثانیه تعیین کرده)، فشار دیپلماتیک بیشتری بر دولت طالبان وارد کند. این مذاکرات می‌تواند با میانجی‌گری سازمان ملل یا کشورهای بی‌طرف تقویت شود. مشوق‌های اقتصادی: ارائه پیشنهادهایی مانند همکاری در پروژه‌های کشاورزی یا تجارت مرزی در ازای تأمین حقابه، می‌تواند انگیزه‌ای برای افغانستان ایجاد کند. فشار بین‌المللی: ایران می‌تواند از نهادهای بین‌المللی مانند کنوانسیون رامسر (برای حفاظت از تالاب‌ها) یا دادگاه بین‌المللی خواستار پیگیری نقض تعهدات افغانستان شود.

یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/128658

#فرونشست #محیط_زیست #پیام_ما
@payamema

بحران آب در ایران ؛ فرونشست زمین در تهران به ۳۱ سانتیمتر رسید

روزهای بی‌آبی می‌رسد؛ زندگی با کمترین منابع
| نازنین ناصری |

🔺در روزهای اخیر خبر بحرانی‌بودن وضعیت سدهای کشور را بارهاوبارها از مسئولین شنیدیم. چیزی که تصاویر منتشر شده نیز گویای آن است. این وضعیت علاوه بر تکرار چندباره آن نیازمند اتخاذ رویکرد و ارائه راهکار در مدیریت مصرف آب در شرایط بلادرنگ و عجله‌ای است.

🔺در سال آینده با بحران آب در اکثر نقاط کشور به‌ویژه در کلان‌شهر تهران مواجه هستیم و سخنگوی صنعت آب از مدیریت مصرف آب و احتمال قطعی‌های برنامه‌ریزی در تهران خبر داده است؛ اما در این میان مسئله‌ای که با بحران آب تشدید می‌شود، نرخ فرونشست زمین در پی استفاده بیش از حد از آبخوان‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی است.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/128672

#محیط_زیست #کمبود_آب #فرونشست #پیام_ما
@payamema

کلیدواژه‌های تکراری؛ بحران‌های پایدار
| فرزانه قبادی |

🔺میراث‌ فرهنگی ایران در یک سال گذشته مثل تمام سال‌های اخیر، روزهای پرماجرایی را از سر گذراند. ماجراهایی که نه‌تنها یک اثر تاریخی و یا بنایی ارزشمند را تحت‌تأثیر قرار داده بود، که هویت ملی و فرهنگی یک سرزمین را هدف قرار داده بود. ماجراهایی حول محور تخریب، تاراج، آسیب و بسیاری از همیت کلیدواژه‌ها که سال‌هاست تکرار می‌شوند و گویی قرار نیست این روند در جایی از زمان متوقف شود و بالاخره روزی برسد که رسانه‌ها به سراغ اخبار خوب میراث فرهنگی بروند.

🔺 در سال جاری حفاران غیرمجاز به‌سیاق سال‌های اخیر مشغول فعالیتی مستمر و پیگیر و جدی بودند. استمرار، پیگیری و جدیت، همان مفاهیمی که اگر در میان مدیران میراث‌فرهنگی نهادینه می‌شد، به یقین وضعیت آثار و بناهای ارزشمند ایران به‌مراتب مطلوب‌تر بود. اما تجربه نشان داده است متخلفان جدیت بیشتری برا تخریب و تاراج دارند تا حافظان برای حفاظت و احیا.

یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/128794

#میراث_فرهنگی #فرونشست #پیام_ما
@payamema

لایحه «کنترل فرونشست زمین» بار دیگر اسفند سال گذشته در مجلس اعلام وصول شد و همچنان بلاتکلیف است

پینگ‌پنگ «فرونشست» میان دولت و مجلس
| ستاره حجتی |

🔺فرونشست در ایران در حال گسترش است و پیامدهای آن نیز روبه‌فزونی. بااین‌حال، از سال ۱۴۰۱ تا کنون لایحه‌های میان دولت و مجلس با عنوان «کنترل فرونشست زمین و اثرات آن در کشور» در رفت‌و‌آمد است که نه ایرادهای آن رفع می‌شود، نه لغو و نه تصویب. بسیاری از کارشناسان اما این لایحه را بی‌دلیل می‌دانند و موضوعات مندرج در آن را یا تکراری ارزیابی می‌کنند یا در تضاد با سایر قوانین و مقرراتی که به‌نوعی با کنترل فرونشست و این مسئله. موضوع « چیستی» این لایحه از همان ابتدای تدوین حتی از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی زیر سؤال رفت. با این‌همه وزارت کشور باز هم این لایحه را که به پیشنهاد شورای اسلامی شهر تهران و از سوی شورای‌عالی استان‌ها تدوین شد، به مجلس شورای اسلامی فرستاد.

🔺مشخص نیست این بار تکلیف لایحه چگونه خواهد شد؛ آن‌هم در سالی که هشدارهای افزایش فرونشست تکرار می‌شود. رئیس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه‌، مسکن و شهرسازی اما معتقد است از همان ابتدا بارها و بارها کارشناسان بیان کرده‌اند کنترل فرونشست در کشور نه لایحه و طرح جدید می‌خواهد، نه قانون و مقررات تازه. بلکه آنچه به آن نیاز است، عمل به آنچه مفاد قانونی موجود است که به‌واسطه تأمین اعتبار میسر خواهد شد.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/129209

#فرونشست #آب_زیرزمینی #روستا #پیام_ما
@payamema

بررسی تبعات فرونشست و تشدید خطر زلزله برای میراث تاریخی ایران در گفت‌وگو با کارشناسان مرمت و ژئوتکنیک لرزه‌ای

خطر سقوط دوباره سلجوقیان
| کوروش دیباج |

🔺در قلب فلات ایران، جایی که تاریخ در گوشه‌گوشه شهر نفس می‌کشد، اصفهان با گنجینه‌ای از یادگارهای هزارساله، به خواب رفته است؛ خوابی نگران‌کننده در برابر لرزشی که شاید فردا از راه برسد. زلزله تهدیدی که سال‌ها از آن به‌عنوان «خطر بالقوه» یاد شده، اکنون نه یک احتمال بلکه یک واقعیت گریزناپذیر است. سکوت در برابر این خطر، به‌معنای پذیرش تدریجی مرگ هویتی است که در سنگ‌به‌سنگ مساجد، بازارها، کاروانسراها و مناره‌ها تنیده شده است. در روزهای آغاز سال نو، خبر تلخ فروریختن کاروانسرای تاریخی شهرستان نطنز اصفهان در اثر زلزله، بار دیگر زنگ هشدار را برای میراث تاریخی ایران به صدا درآورد.

🔺با تخریب سردر این کاروانسرا که جزو آثار ثبت ملی ایران است، چشم‌ها دوباره به اصفهان دوخته شد که با ۳۳ شهر تاریخی، ده‌ها بنای ثبت ملی و جهانی و صدها اثر آسیب‌پذیر روی لبه ناپایدار ناشی از فرونشست، خاک ضعیف و بی‌توجهی مدیریتی در حال لغزیدن‌ است. این گزارش که حاصل گفت‌وگو با کارشناسان برجسته حوزه مرمت و ژئوتکنیک لرزه‌ای است، تلاش دارد پیش از آنکه فاجعه‌ای غیرقابل‌جبران رخ دهد، واقعیتی تلخ را بیان کند و آن اینکه: بناهای تاریخی اصفهان نه‌فقط مستعد آسیب هستند، بلکه بسیاری از آن‌ها در برابر زلزله، عملاً هیچ مقاومتی ندارند.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/129409

#میراث_فرهنگی #آثار_تاریخی #فرونشست #اصفهان #پیام_ما

@payamema

«پیام ما» ظرفیت‌های مغفول‌مانده استفاده از هوش مصنوعی در حوزه میراث‌ فرهنگی را بررسی می‌کند

آینده چگونه حافظ گذشته می‌شود

🔺|پیام ما| شناخت گذشته بیش از هر زمان دیگری با کمک ابزارهای آینده ممکن شده است. هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین، دیگر فقط ابزارهای تخصصی برای حوزه‌های خاص نیستند؛ آنها سال‌هاست که به کمک تاریخ و میراث فرهنگی آمده‌اند. از ربات‌های راهنمای موزه گرفته تا الگوریتم‌هایی که کیفیت کاوش‌های باستان‌شناسی را دگرگون کرده‌اند، از آرشیوهای دیجیتال گرفته تا تکنیک‌های مستندسازی و رمزگشایی داده‌های تاریخی، همه در خدمت حفظ، معرفی و بازآفرینی میراث فرهنگی هستند.

🔺 اما در کشوری چون ایران، با گنجینه‌ای غنی از تاریخ و تمدن، نه‌تنها بهره‌ای از این فناوری‌ها گرفته نمی‌شود که حتی ابتدایی‌ترین اصول حفاظت و معرفی آثار تاریخی نیز نادیده گرفته می‌شود. روز جهانی محوطه‌ها و بناهای تاریخی، بهانه‌ای‌ست برای مرور وضعیت میراث فرهنگی در جهانی که به‌سرعت در حال تحول است؛ جهانی که از ابزارهای نوین برای شناخت بهتر ریشه‌ها و روایت دقیق‌تر گذشته‌اش بهره می‌برد. نگاه به وضعیت امروز میراث فرهنگی ایران، تصویری نگران‌کننده ترسیم می‌کند: فرونشست زمین، آرام و بی‌صدا، آثار ارزشمند تاریخی را تهدید می‌کند؛ بسیاری از بناها و محوطه‌های تاریخی زیر سایه‌ بی‌توجهی و نبود برنامه‌های اصولی، روزبه‌روز فرسوده‌تر می‌شوند.

🔺نبود ساختارهای مشخص برای مستندسازی و اطلاع‌رسانی، نه‌تنها پژوهشگران و علاقه‌مندان را از دسترسی به اطلاعات پایه محروم کرده که راه معرفی و آشنایی بیشتر با میراث تاریخی برای عموم مردم را مسدود کرده است. نگاه‌های محدودکننده به داده‌هایی که می‌توانند بستری برای شناخت بهتر میراث باشند هم این شکاف را عمیق‌تر کرده است. فاصله‌ ما از استانداردهای جهانی، روزبه‌روز بیشتر می‌شود. درحالی‌که بسیاری از ابزارها در دسترس‌اند، اما آنچه جای خالی‌اش بیش از هر چیز احساس می‌شود، اراده‌ای جدی برای استفاده‌ درست از این ظرفیت‌ها در مسیر حفاظت، معرفی و آگاهی‌بخشی پیرامون میراث فرهنگی است.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/129779

#فرونشست #میراث_فرهنگی #هوش_مصنوعی #فناوری #پیام_ما
@payamema

«دیده‌بان ارزیابی محیط‌زیستی ایران» چالش‌ پروژه‌های فاقد مجوز ارزیابی محیط‌زیستی و دارای پیشرفت فیزیکی را بررسی می‌کند

نظام ارزیابی محیط‌زیستی ناکارآمد است
| رضوان شریف‌نیا |

🔺چندی است که موضوع «پروژه‌های فاقد مجوزِ دارای پیشرفت فیزیکی» موجب بحث و نگرانی در میان فعالان محیط‌زیست شده است. ‌چنین پروژه‌هایی بدون اینکه «مجوز ارزیابی محیط‌زیستی» را از سازمان حفاظت محیط‌زیست دریافت کنند، عملیات اجرایی پروژه‌ را شروع کرده‌اند و درواقع، معطل دریافت مجوز نمانده‌اند. در این یادداشت، ضمن مرور وضعیت فعلی و دیدگاه‌های مطرح‌شده، دیدگاه تحلیلی «دیده‌بان ارزیابی محیط‌زیستی ایران» نسبت به این موضوع نیز بیان می‌شود.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/129825

#فرونشست #میراث_فرهنگی #محیط_زیست #پیام_ما
@payamema

روایت «پیام ما» از مرمت‌های ویترینی، سیاست‌های فرسوده و قانون‌هایی که اجرا نمی‌شوند در گفت‌گو با کارشناسان به مناسبت روز جهانی محوطه‌ها و بناهای تاریخی

معادله نابرابر حفاظت از تاریخ
| کوروش دیباج |

🔺هجدهم آوریل، روز جهانی حفاظت از بناها و محوطه‌های تاریخی، فرصتی‌ است برای بازنگری در رفتارهای حفاظتی ما با گذشته‌ای که آینده را شکل می‌دهد. شعاری که هرساله توسط ایکوموس و نهادهای بین‌المللی مطرح می‌شود، هشداری است به جوامع بشری که آنچه از تمدن و هویت باقی مانده، تنها با نگاه علمی، مسئولانه و مردمی می‌تواند از گزند فراموشی، تخریب و سوداگری در امان بماند. در ایران، کشوری با هزاران سال تاریخ و تمدن، این روز بیش از هر جای دیگری باید تلنگری باشد برای نهادهای دولتی، شهرداری‌ها، قانونگذاران، مردم و فعالان این حوزه و همچنین، طرح این سؤال که آیا آن‌گونه که باید از این گنجینه بی‌همتا صیانت کرده‌ایم؟ یا میراث، هنوز قربانی توسعه‌ای بی‌هویت، مرمتی سطحی، کاوشی ناتمام و قانونی بی‌ضمانت است؟

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/129833

#فرونشست #میراث_فرهنگی #مرمت #پیام_ما
@payamema

درحالی‌که دولتی‌ها از طرح پایش فرونشست در محدوده‌های تاریخی و تشکیل ستاد ملی برای مقابله با فرونشست می‌گویند، کارشناسان معتقدند احیای دانش بومی راهکار حل بحران فرونشست است

قنات‌ها زنده شوند، زمین جان می‌گیرد

🔺| پیام ما | اینکه در تمام نشست‌های تخصصی مسئله فرونشست و تهدید آثار تاریخی پای ثابت سخنان کارشناسان و هشدارهای آنان شده، موضوع نگران‌کننده‌ای است و نشان از بحرانی جدی دارد که اگر از کنارش عبور کنیم، ضربه‌ای مهلک ما را بیدار خواهد کرد و بیداری دیرهنگام ثمری جز حسرت ندارد. در نشست‌های متعددی که با حضور کارشناسان حوزه میراث فرهنگی در هفته اخیر و به‌بهانه روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی برگزار شد، خبرهای نگران‌کننده‌ای درباره وضعیت بناهای تاریخی در معرض فرونشست مطرح شد. هرچند در این میان خبری هم به گوش رسید، اما هنوز جزئیات آن منتشر نشده است.

🔺«حمید پورمحمدی»، رئیس سازمان برنامه‌‌و‌بودجه، در نشستی که با وزیر میراث‌فرهنگی و معاونان این وزارتخانه داشت از «آغاز طرح ملی پایش فرونشست در محدوده بناهای تاریخی» خبر داده است. باید دید این پایش و بررسی از چه زمانی آغاز می‌شود و قرار است با تکیه بر اطلاعات آن چه اقدامی از سوی وزارت میراث‌فرهنگی انجام شود. باید منتظر ماند و دید تا چه اندازه در حل بحران فرونشست به دانش بومی و میراث گذشتگان توجه می‌شود. پیشکسوتان میراث فرهنگی معتقدند توجه به دانش گذشتگان از جمله احیای قنات‌ها تا حد زیادی راهگشاست.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/129990

#فرونشست #میراث_فرهنگی #پیام_ما
@payamema