پیام‌ ما آنلاین
1.86K subscribers
23.5K photos
3.3K videos
157 files
11.9K links
«پیام ما»؛ رسانه توسعه پایدار ایران

اولویت ما در روزنامه محیط زیست، میراث فرهنگی و مسائل اجتماعی است.

www.payamema.ir
IG: www.instagram.com/payamema
Twitter: www.twitter.com/payamema
Download Telegram
|

✔️«#خوزستان» نامی که این روزها بسیار شنیده می‌شود، از پس سال‌ها نشنیدن و ندیدن بالاخره صدای خوزستان شنیده شد. فریاد و اعتراض مردمی که شاهد تلف شدن #احشام و سوختن #زمین‌های_کشاورزی‌شان هستند بالاخره به گوش آن‌ها که باید، رسید. اما چه شنیده شدنی؟ شنیدنی که نتیجه سال‌ها گوش نسپردن به هشدارها و تذکرات و اعتراضات است. هشدارها درباره #سدسازی، #انتقال_آب، سوء مدیریت منابع #آب و تمام تصمیماتی که در طول سالیان جلگه سبز خوزستان را تبدیل به تشنه‌ترین نقطه ایران کرد. زمینی خشک که امروز تبدیل به قربانگاه تشنگان شده، قرن‌ها یکی از پرآب‌ترین مناطق ایران بود. این بحران ریشه در چه کجا دارد؟

برای مطالعه کامل گزارش به صفحه ۵ روزنامه سراسری پیام ما در تاریخ ۱۴۰۰/۰۵/۰۲ مراجعه کنید.

https://payamema.ir/payam/articlerelation/57266

@payamema
✔️در 11 روز گذشته در واکاوی دلایل مشکلات #کم‌آبی در #خوزستان، #سدسازی در سرشاخه‌های #کارون بارها مورد اشاره قرار گرفته است. در ایذه که ناآرامی‌ها به آن سرایت کرده، در شب‌های گذشته، شهروندان گلایه‌مند، به نشانه اعتراض به بی‌آبی، بشکه‌های خالی را در دست گرفتند و به خیابان آمدند. نتایج پژوهشی درباره #سد_کارون3 در سال 93 نشان می‌دهد به دنبال آبگیری این سد در #ایذه، روستاییان حاشیه سد با مشکلات بسیاری رو‌به‌رو شده‌اند که همچنان پابرجاست؛ زیر آب رفتن زمین‌های کشاورزی و باغ‌ها، فقر و بیکاری، از بین رفتن راه‌های ارتباطی، برخوردار نبودن از آب شرب کافی، مهاجرت به شهرها، حاشیه‌نشینی و از بین رفتن معیشت مبتنی بر دام. قرار بود این سد باعث آبادانی شود اما طبق آنچه در این پژوهش آمده، پیمانکاران و برنامه‌ریزان فقط به ابعاد اقتصادی پروژه توجه داشته‌اند و نه ابعاد اجتماعی، فرهنگی و #محیط_زیستی. آنها «هیچ گونه ارزیابی از #پیامدهای احداث سد نداشته‌اند و همان رویکرد سخت و فیزیکال توسعه را دنبال کرده‌اند».

برای مطالعه کامل گزارش به صفحه ۳ روزنامه سراسری پیام ما در تاریخ ۱۴۰۰/۰۵/۰۳ مراجعه کنید.

https://payamema.ir/payam/articlerelation/57315

@payamema
#اختصاصی

◻️چرا در مسئلۀ سدسازی در ایران نگرش «مدیران» و «کارشناسان» متفاوت است؟

🔻رویارویی قدیمی دو دیدگاه

✍️حنیف‌رضا گلزار
*کنشگر محیط زیست و منابع طبیعی

🔹پس از گذشت شصت و پنج سال از آغاز #آبگیری سد امیرکبیر، مدیران و سیاستگذاران امور #آب و حتی محیط زیست کشور همچنان تصور می‌کنند آبی که از رودخانه‌ها به تالاب‌ها و دریاها وارد می‌شود، هدر می‌رود.

🔹نگاهی به داده‌های رسمی ‌نشان می‌دهد که تا پایان سال ۱۳۵۰ خورشیدی، ۱۲ سد به گنجایش کل ۱۰ میلیارد مترمکعب در سراسر ایران به بهره‌برداری رسید و چهار سد به گنجایش کل ۴.۶ میلیارد مترمکعب در دست ساخت و دو سد به گنجایش کل ۱.۹ میلیارد مترمکعب نیز در دست مطالعه قرار داشت.

🔹به بیان دیگر، تعداد سدهایی که تا پایان سال ۱۳۵۷ در کشور بهره‌برداری شد، یا برای بهره‌برداری برنامه‌ریزی شد ۱۸ مورد و حجم کل این سدها نیز ۱۶.۵ میلیارد مترمکعب بود.

🔹با توجه به اینکه حجم روان‌آب‌های سطحی کشور در نیم‌قرن پیش به‌طور میانگین نزدیک به ۸۰ میلیارد مترمکعب در سال بوده است، یعنی این‌که کشور تا پایان سال ۱۳۵۷ در مجموع برای ۲۰ درصد از کل حجم روان‌آب‌های سطحی خود مدیریت سازه‌محور آب را در پیش گرفته بود و ۸۰ درصد از حجم رواناب‌های سطحی کشور همچنان متعلق به طبیعت و محیط زیست بود.

🔹 البته این بدان معنا نیست که قرار بود برنامۀ مدیریت سازه‌محور آب در ایران، روی همان مهار ۲۰ درصدی متوقف شود. چرا که امروز می‌دانیم بسیاری از سدهایی که به تازگی در کشور بهره‌برداری شده‌اند، در همان دوران مطالعه و مکان‌یابی شده بودند.

🔹اما در همان سال‌ها و با این‌که در عمل تنها ۲۰ درصد از حجم کل روان‌آب‌های سطحی کشور با مدیریت سازه‌محور آب بودند، یعنی با سدسازی مهار شده بودند، بعضی از کارشناسان با نگاهی ژرف به آینده، نقدهایی به این شیوۀ مدیریت منابع آب کشور داشتند.

🔹«محمد بایبوردی» که بی‌گمان از جمله بنیانگذاران دانش نوین #خاکشناسی در ایران و البته از نظریه‌پردازان برجستۀ کشور در حوزۀ #کشاورزی و #امنیت_غذایی بود و هست (و بدون بزرگنمایی، مسیر خاکشناسی و خاکشناس‌شدن در ایران، همچنان و بدون رقیب و با فاصلۀ بسیار از لابه‌لای برگه‌های کتاب‌های تخصصی و قطور او می‌گذرد)، یکی از این کارشناسان منتقد گسترش سدسازی در ایران بود و دربارۀ سهم ۲۰ درصدی مدیریت سازه‌محور آب‌های سطحی کشور نظری متفاوت داشت.

🔹یادداشت او با عنوان «امکانات توسعۀ کشاورزی در ایران» که در شماره‌های ۸۵۲ تا ۸۵۵ روزنامۀ «رستاخیز» (۸ اسفندماه ۱۳۵۶ تا ۱۱ اسفندماه ۱۳۵۶)، منتشر شده بود، همچنان تاریخ انقضا ندارد و برای سیاست‌گذاری و مدیریت بخش کشاورزی و امنیت غذایی، حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.

🔹جا دارد پس از به‌روزرسانی برخی داده‌ها برای همۀ مدیران و تصمیم‎سازان بخش‌های کشاورزی و اّب و امنیت غذایی کشور در قالب دورۀ آموزشی ویژه، آموزش داده شود./پیام‌ما

#سدسازی

@payamema
🔻گزارشی با تیتر «جانمایی غلط، عامل خالی‌ماندن سدها» نوشه ستاره حجتی امروز، ۷ خرداد در روزنامه #پیام_ما منتشر شده است که عملکرد ۲۰ سال اخیر سدهای کشور را بررسی می‌کند. با هم بخش‌هایی از آن را می‌خوانیم:

🔹سدها، این سازه‌های غول‌پیکر از جمله سازه‌هایی هستند که طی ۵۰ سال اخیر در جهان و حداقل بیست سال گذشته در ایران، بیشترین بحث در مورد هزینه-فایدۀ آنها انجام شده و تقریباً بی‌نتیجه مانده است.

🔹مخالفان سدسازی روزبه‌روز بیشتر می‌شوند، اما دولت آن را لازمۀ مدیریت بهینۀ آب در کشور می‌داند. گویی باور دولت بر این است که فایدۀ سدها با همۀ جنبه‌های تخریبیِ آشکار، بیش از هزینه‌های متحمل‌شده است.

🔹موضوعی که شاید در برخی پژوهش‌های مربوط به بررسی عملکرد سدها، که البته تعداد اندکی هستند، نادیده گرفته شده‌ و «نیاز به سدها» اصل قرار گرفته است.

🔹نمودارهای گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد فقط در دورۀ پانزده‌سالۀ اخیر حجم آب مهارشده توسط سدها در كشور حدود ۵۰ درصد نسبت به ابتدای دوره افزایش داشته است.

🔹نكتۀ مهم دیگر این است كه در بعضی از سال‌ها حجم مخزن نسبت به سال قبل كاهش یافته است. این امر ناشی از كاهش حجم مخزن به‌دلیل تجمع رسوبات در حجم مخزن است.

🔹کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس معتقد هستند تحركات منطقه‌ای افغانستان در رابطه با رودخانۀ هیرمند در شرق كشور و همچنین وجود منابع آب مشترك بین كشورهای تركیه، سوریه، عراق، ایران و فعالیت‌های تركیه در این زمینه، همگی باعث شده كه علیرغم تغییر در محیط زیست، احداث سدهای مرزی توجیه‌پذیر باشد./#پیام_ما

#سدسازی

@payamema
▫️مناقشه میان محیط‌زیست و مدیران استانی چهارمحال‌وبختیاری بر سر آبگیری سد «باباحیدر» بالا گرفته است

🔻نوشیدن آب از زباله‌دان؟
| فاطمه باباخانی |

◇تیر ۱۳۸۷ در دولت «محمود احمدی‌نژاد» عملیات ساخت سد بابا حیدر که به «غدیر باباحیدر» هم معروف است آغاز شد. ۱۶ سال طول کشید تا در مرداد ۱۴۰۳ و در روزهای تحویل دولت «ابراهیم رئیسی» به «مسعود پزشکیان»،‌ این سد به ۹۵ درصد پیشرفت فیزیکی برسد و آمادۀ آبگیری شود. در این دورۀ ۱۶ ساله، «بابا حیدر» حاشیه‌‌های زیادی داشته که مهم‌ترین آن‌ها به نداشتن گزارش ارزیابی اثرات محیط‌زیستی برمی‌گردد.

مخالفان می‌گویند مخزن سد در محل دپوی زبالۀ شهر باباحیدر قرار گرفته و همچنان ابهاماتی دربارۀ سلامت آب آن که قرار است برای شرب استفاده شود، وجود دارد؛ در مقابل موافقان پاسخ می‌‌دهند، گروهی می‌خواهند محیط‌زیست را دستاویز عدم آبگیری «بابا حیدر» کنند.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.

#محیط_زیست #سدسازی

@payamema
▫️مکاتباتی برای تغییر نام سد پرمناقشۀ «خرسان ۳» به «شهید هوشنگ منصوری» در جریان است

🔻نام‌شویی پروژه‌های مخرب محیط‌زیست
| رضوان شریف‌نیا |

◇ «علی حیدری گوجانی» معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری چهارمحال‌وبختیاری، طی نامه‌ای در ۳۱ تیر ۱۴۰۳ خطاب به کلیۀ ادارات، سازمان‌ها، بانک‌ها و ...، دستور داده تا در مکاتبات اداری خود نام سد «خرسان ۳» را به سد «شهید هوشنگ منصوری (خرسان ۳)» تغییر دهند. این تغییر نام به‌زعم کنشگران مدنی و محیط‌زیستی، اتفاق مبارکی نیست و به نظر می‌رسد که تصمیم‌گیران محلی همچنان نیت پوشاندن معایب پروژه، این‌بار با تمسک‌جستن به نام و اعتبار شهدا را دارند. اما باید بدانیم که بازنام‌گذاری، شیوۀ جدیدی برای پوشاندن سوء‌مدیریت‌ها نبوده و پیش‌تر در ایران و سایر کشورهای جهان هم اجرا شده است.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.

#محیط_زیست #سدسازی #مدیریت_آب #پیام_ما
@payamema
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
گفت‌وگو با رضا کیانیان، هنرمند معترض به آلودگی و نابرابری

🔴سدها آب را بلعیدند، نیاکان ما می‌دانستند چرا پنهانش کنند

🔴رضا کیانیان در گفت‌وگو با روزنامه پیام ما انتقادات تندی نسبت به سدسازی مطرح کرده است. او می‌گوید: «نیاکان ما آب را در قنات‌ها و آب‌انبارها پنهان می‌کردند تا از تبخیر محافظت شود، اما سدسازی آب را در معرض نور خورشید قرار داد و آن را نابود کرد.» به باور او، این رویکرد نه‌تنها کمکی به کشاورزی نکرده، بلکه تالاب‌ها، رودخانه‌ها و حتی دریاچه ارومیه را به خشکی کشانده است. خوزستان، که روزگاری پرآب بود، اکنون با بحران بی‌آبی مواجه است.

💧کیانیان همچنین به بی‌توجهی دولت‌ها به فعالان محیط زیست اشاره می‌کند. او می‌گوید: «دولت‌ها می‌گویند ما می‌فهمیم و شما نمی‌فهمید، اما نتیجه این نگاه، بحرانی است که امروز شاهد آن هستیم.» پیشنهاد او چیست؟ به‌جای هزینه کردن برای نهادهایی که تنها نقش نظارتی دارند، این منابع باید در اختیار فعالان محیط زیست قرار گیرد، کسانی که واقعاً دغدغه طبیعت را دارند.

📍قسمت اول گفت‌وگو را ببینید
منتظر بخش‌های بعدی باشید.

📺برای مشاهده نسخه کامل این گفت‌وگو، به یوتیوب، سایت و آپارات روزنامه پیام ما مراجعه کنید.

#بحران_آب#سدسازی#محیط_زیست#رضا_کیانیان#تالاب_خشک#زاینده_رود#خوزستان#ارومیه#قنات#فعالان_محیط_زیست#نجات_طبیعت #روزنامه_پیام_ما

@payamema
۱۰ سال از تکمیل سد «ژاوه» در سنندج گذشت، اما میزان آلودگی منابع تغذیه‌کننده «سد» امکان آبگیری آن را نمی‌دهد

«ژاوه‌رود» بی‌علاج ماند

| ستاره حجتی |

🔺«ژواه‌» به‌جای سد به «حوضچه فاضلاب» معروف است. سدی که ۱۰ سال از تکمیل عملیات عمرانی آن می‌‎گذرد، اما به‌دلیل آلودگی بالای رودخانه‌ تغذیه‌کننده آن، عملاً امکان آبگیری ندارد. شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران می‌گوید با توسعه و ارتقای تصفیه‌خانه فاضلاب سنندج مسئولیت خود در طرح علاج‌بخشی را انجام داده است، اما این سد هنوز امکان بهره‌برداری ندارد.

🔺خبری از انجام تکالیف قانونی دیگر نیست. نه کاهش ورود «نیترات فسفر» به‌واسطه سموم شیمیایی انجام شده و نه جلوی ورود فاضلاب صنایع کوچک بالادست گرفته شده است. فاضلاب نواحی مسکونی اطراف شهر سنندج همچنان به رودخانه می‌ریزد و «ژاوه‌رود» را به رودی روان از آلاینده‌ها و فاضلاب تبدیل کرده‌ است. خشکسالی و تغییراقلیم اما منتظر دولت و اقدامتش نمی‌ماند. تنش آبی در کردستان مانند سایر نقاط کشور با گرمتر شدن روزهای سال افزایش پیدا می‌کند. ژاوه اما امسال هم به کار شهروندان کردستان نمی‌آید.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/130888

#محیط_زیست #توسعه_پایدار #سدسازی #سنندج #پیام_ما
@payamema
سدها، ناجیان آب یا قاتلان خاموش
| داریوش بهارلویی |

🔺با تشدید پدیده ریزگردها در خوزستان مجدد بحث مرتبط با سدسازی در محافل کارشناسی مطرح شده است. کارشناسان هشدار می‌دهند تالاب‌ها خشک شده‌اند، ریزگردها نفس‌ها را می‌برند و اکوسیستم‌های منحصربه‌فرد ایران به سراشیبی نابودی سقوط کرده‌اند. در مرکز این بحران، سدهایی ایستاده‌اند که روزی نماد توسعه بودند، اما امروز به چالش‌های محیط‌زیستی ایران گره خورده‌اند. مخالفت با سدسازی دیگر تنها یک موضع کارشناسی نیست، بلکه تبدیل به فریاد جامعه‌ای شده است که رودخانه‌های خشکیده و زمین‌های شور را به چشم می‌بینند. اما آیا می‌توان ایران را به دوران پیش از سدها بازگرداند؟

🔺از کارون تا زاینده‌رود، از گاوخونی تا هورالعظیم، ردپای سدها در خشکسالی طبیعت ایران آشکار است. کاهش جریان آب به پایین‌دست، نه‌تنها تالاب‌ها را به کانون ریزگرد تبدیل کرده، بلکه زیستگاه گونه‌هایی مانند تمساح پوزه‌کوتاه بلوچستان یا ماهی‌سفید دریای خزر را نابود کرده است. سدها مانند قیچی، رشته‌های پیوند اکوسیستم‌ها را بریده‌اند. اما در طرف دیگر، ایرانِ کم‌آب بدون ذخیره سدها چگونه پاسخگوی نیاز جمعیت ۸۵ میلیونی، کشاورزی گسترده و صنایعش خواهد بود؟

یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/131399

#آب #توسعه_پایدار #محیط_زیست #سدسازی #پیام_ما
@payamema