"የገቢ ግብር ቢቀንስ አሰሪዎችም በነጻነት ሰራተኛ እንዲቀጥሩ ያበረታታል ይህም የስራ እድል ፈጠራን ያሳድጋል" -አቶ መርዕድ ፍቅረዮሃንስ

በኢትዮጵያ ሰራተኞች በተደጋጋሚ የሚነሱት ጥያቄዎች ዋነኛው የገቢ ግብር ጉዳይ ነው። የገቢ ግብር በሰራተኛው ላይ ብቻ ሳይሆን በቀጣሪ ድርጅቶች ላይም ከፍተኛ ጫና የሚያደርስ እንደሆነ ባለሞያዎች ይናገራሉ።

መንግስት በአንፃሩ በህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አባላት እና በሰራተኞች ማህበራት ኮንፌዴሬሽን ጭምር በተደጋጋሚ የተጠየቀው የተቀጣሪ ሰራተኛ ገቢ ግብር ቅነሳ ላይ ይኼ ነው የሚባል ምላሽ እስካሁን አልሰጠም።

በዚሁ ጉዳይ ሸገር ኤፍ ኤም የጠየቃቸው የፋይናንስ እና ኢንቨስትመንት ባለሙያው አቶ መርዕድ ፍቅረዮሃንስ የገቢ ግብሩ እርከን ቢስተካከል የሰራተኛ የኑሮ ሁኔታ ማሻሻል ባይችል እንኳን የተወሰነ አፎይታ እንደሚሰጥ ያነሳሉ።

ባለሞያው በዝርዝር ምን አሉ ?

"መንግስት ለመጠናቀቅ 38 ቀናት በቀረው በጀት ዓመት ወደ 900 ቢሊዮን ብር ከቀረጥ እና ቀጥታ ካልሆነ ታክስ እንዲሁም 50 ቢሊዮን ብር ከመንግስት እና ከግል ተቀጣሪ ሰራተኞች ለመሰብስብ አቅዶ እየሰራ ነው።

50  ቢሊዮን ብሩን መንግስት የሚሰበስበው ከግል እና ከመንግስት የጡረታ ፈንዶች ነው። በአገር አቀፍ በግል እና በመንግስት የተቀጠሩ 4.4 ሚሊየን ሰራተኞች አሉ። 50 ቢሊዮን ብር የሚሰበሰበውም በሀቅ ከሚከፍሉት ከእነዚሁ ሰራተኞች ነው።

የተቀጣሪ ሰራተኛ ገቢ ግብሩ ቢቀነስ ምን ለውጥ ይመጣል?

የገቢ ግብሩ እርከን ቢስተካከል የ4.4 ሚሊዮን ሰራተኛ የኑሮ ሁኔታ ማሻሻል ባይችል እንኳን የተወሰነ አፎይታ ይሰጣቸዋል።

በተጨማሪም አሰሪዎችም በነጻነት ሰራተኛ እንዲቀጥሩ ያበረታታል ይህም የስራ እድል ፈጠራን ያሳድጋል።

መንግስት ግብሩን ቢቀንስ ምንም አያጣም። ሰራተኛው በተዘዋዋሪ መልሶ በአንድም በሌላም መንገድ ለመንግስት ገቢ ማድረጉ አይቀርም።

የጎረቤት አገራትን ተሞክሮ በምሳሌነት ብናነሳ የኢትዮጵያ ሰራተኞች ዝቅተኛ ክፍያ እየተከፈላቸው ከፍተኛ ግብር ከፋዮች ናቸው።

ለማሳያም ኬንያ [እናንሳ] የሚቆርጡትን ግብር ከማየታችን በፊት የውጭ ምንዛሬ አስተዳደር ማስተካከያ መደረጉን ተከትሎ የኢትዮጵያና የኬኒያ የመገበያያ ገንዘብ ከዶላር አንፃር አቻ መሆናቸው ልብ ማለት ይገባል፡፡

ከግብር አንፃር ስናይ ኬንያ 800 ሺህ ብር ከሚያገኝ ተቀጣሪ ላይ 35 በመቶ ግብር ስትቆርጥ ኢትዮጵያ ከ10 ሺህ 900 ብር ጀምሮ ተመሳሳይ ግብር ትቆርጣለች።

በኢትዮጵያ 600 ብር ከሚያገኝ ጀምሮ የገቢ ግብር ሲቆርጥበት በኬኒያ ግብር የሚቆረጠው 4 ሺህ ብር ከሚያገኝ ደሞዝተኛ ነው።" ሲሉ አስረድተዋል።

ከሰራተኛው ላይ የገቢ ግብር መቀነስ ለምን እንዳልተቻለ ባለፈው የምክርቤት አባላት የገቢዎች ሚኒስቴርን ጠይቆ ገቢዎች ሚኒስቴር በሰጠው ምላሽ የተሰጠውን ሃላፊነት ማስፈፀም እንጂ ይቀነስ፣ ይጨመር የሚልበት ስልጣን እንደሌለው አስረድቷል።

ሰራተኛው እያነሳ ያለው የገቢ ግብር ቅነሳ ጥያቄ ተገቢ ነው ያሉት አቶ መርዕድ ፍቅረዮሃንስ እንዴት ይቀነስ በሚለው ላይ ግን በስፋት መወያየት እና በጥንቃቄ ማየት እንደሚያስፈልግ ጠቁመዋል።

Credit : Sheger FM 102.1

@TikvahethMagazine

#ኢትዮጵያ

ለእንጀራ፣ ለዳቦ እና ለተለያዩ የሸቀጥ እቃዎች መጠቅለያነት የሚውለውን የአንድ ብሩን ፕላስቲክ ይዞ መገኘት ከ2,000 እስከ 5,000 ብር የሚያስቀጣው አዋጅ ጸደቀ፡፡

ማንኛውም ሰው አንድ ጊዜ ብቻ ጥቅም ላይ የሚውል የፕላስቲክ ከረጢት ይዞ ከተገኘ ከ2,000 እስከ 5,000 ብር የሚያስቀጣው አዋጅ ፤ " ዜጎችን በማያውቁት ጉዳይ ለቅጣት የሚዳርግ ነው " የሚል ትችት ከምክር ቤት አባላት ቀርቦበታል፡፡

የህዝብ እንደራሴዎች ምክር ቤት ዛሬ የጸደቀው የደረቅ ቆሻሻ አያያዝ እና አወጋገድ አዋጅ ፤ ማንኛውም ሰው አንድ ጊዜ ብቻ ጥቅም ላይ የሚውል የፕላስቲክ ከረጢት ይዞ ከተገኝ ከ2,000 እስከ 5,000 ብር እንዲቀጣ ይደነግጋል፡፡

ያመረተ ወይም ወደ ሀገር ውስጥ ያስገባ፣ ለገበያ ያቀረበ ወይም የሸጠ፣ ለንግድ ዓላማ ያከማቸ ወይም ይዞ የተገኘ ከ50,000 ብር በማያንስና ከ200,000 ብር በማይበልጥ የገንዘብ መቀጮ እና ከ5 ዓመት በማይበልጥ ጽኑ እስራት  እንዲቀጣ አዋጁ ያዝዛል፡፡

የውሃ፣ መስኖ፣ ቆላማ አካባቢና አካባቢ ልማት ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ ምክትል ሰብሳቢ አወቀ አምዛዬ (ዶ/ር) የአዋጁን ይዘት በንባብ ከቀረቡ በኃላ የም/ቤት አባላት ጥያቄ አቅርበዋል።

የምክር ቤት አባሉ አለሙ ጎንፋ (ዶ/ር) ህዝባችን በፕላስቲክ እቃ ይዞ ወደ ቤቱ ከገባ ይጣለው ? ወይስ መልሶ ለአካባቢ ጥበቃ ያስረክበው ? የሚል ጥያቄ ጠይቀዋል።

አክለው የምናመርተው የፕላስቲክ ውጤት ዳግም እንድንጠቀምበት የሚያደርግ ቢሆን አይሻልም ወይ ? ምክንያቱም 10 ጊዜ የምጠቀምበትን ፕላስቲክ አንድ ጊዜ ብቻ ተጠቀም ማለት ተገቢ አይደለም፣ አዋጁ ፕላስቲኩን ከተጠቀምኩበት ወዲያ የት ማስቀመጥ እንዳለበት አላስቀመጠም ብለዋል፡፡

አዋጁ ይዞ የተገኝ እንዲቀጣ ይደነግጋል ህዝባችን የዚህ ግንዛቤ ይኖረዋል ወይ ? የትኛው ፕላስቲክ እንደሆነ የመለየት ግንዛቤስ አለው ወይ ? ሲሉ ጠይቀዋል፡፡

ሌላ አንድ የምክር ቤት አባል በበኩላቸው ማንኛውም ሰው ፕላስቲክ ይዞ ከተገኘ ከሁለት እስከ አምስት ሺህ ብር እንዲቀጣ ይደነግጋል፤ ይህ ከእኛ ነባራዊ ሁኔታ ጋር  እንዴት ታየ ? በተለይ ዝቅተኛ ገቢ ያለው የማህበረሰብ ክፍል ሊጠቀመው ስለሚችል ጫና አይፈጥርም ወይ ? ሲሉ ጠይቀዋል፡፡

ለጥያቄዎቹ ምላሽ የሰጡት የውሃ፣ መስኖ፣ ቆላማ  አካባቢ ልማት ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ ምክትል ሰብሳቢ አወቀ አምዛዬ(ዶ/ር) ለአንድ ጊዜ ብቻ አገልግሎት ላይ የሚውሉ ፌስታሎችን ዝቅተኛው የማህበረሰብ ክፍልም ስለሚጠቀማቸው ቅጣቱ ያን ግንዛቤ ውስጥ ያስገባ ነው ብለዋል፡፡

" ለምሳሌ አንዲት አሮጊት ወይም ሽማግሌ የሁለት ብር ዳቦ ወይም የአስር ብር ስኳር ገዝተው ሲሄዱ 5 ሺህ ብር ክፍሉ ቢባሉ ላይኖራቸው ስለሚችል ቅጣቱ ከ5 ሺህ ወደ 2 ሺህ ዝቅ እንዲል ተደርጓል ይህም የህብረተሰቡን የመክፈልም አቅም ከግንዛቤ ያስገባ ነው " ሲሉ አስረድተዋል፡፡

" የፕላስቲክ ከረጢቶች ከቅጣቱ በላይ ሀገርን የሚጎዱ ናቸው እስከ መቶ ዓመት ድረስም አይበሰብሱም " ያሉት ምክትል ሰብሳቢው፤ " ከዚህ አንጻር ቅጣቱ ሃያም ሰላሰም ሺህ ቢሆን ሀገርን ለማትረፍ ነው " ብለዋል፡፡

ለህዝቡ ግንዛቤ ለመስጠትም ከመጪው ሃሙስ ጀምሮ የግንዛቤ ማስጨበጫ መድረክ ይካሄዳል ሲሉ አወቀ አምዛዬ (ዶ/ር) ተናግረዋል፡፡

አዋጁ የፕላስቲክ ጫማዎችን፣ የውሃ ኮዳዎችን እና ወፍራም የፕላስቲክ ውጤቶችን አይጨምርም ተብሏል።

አዋጁ ማንኛውም ሰው ከመኖሪያ ቤቱ ድንበር አንስቶ ከሃያ ሜትር በላይ አካባቢውን የማጽዳት ግዴታንም ያስቀምጣል፡፡

አዋጁ በነጋሪት ጋዜጣ ታትሞ ከሚወጣበት ቀን ጀምሮ በመላ ሀገሪቱ ተፈጻሚ ይሆናል፡፡

ይህ መረጃ ባለቤትነቱ የሸገር ኤፍ ኤም 102.1 ሬድዮ ጣቢያ ነው።

#ShegerFM101.2

@tikvahethiopia

" የተርሚናል አገልግሎት ክፍያው የሚፈጸመው ማህበራቱ በስኬት ባንክ በከፈቷቸው አካውንቶች በቴሌብር አማካኝነት ነው " - ማህበራቱ

ነባር ተራ እስከባሪዎችን በመተካት የተርሚናል አስተዳደር እና ቁጥጥር ስልጠና የወሰዱ ከ 80 በላይ በሚሆኑ ማህበራት(ኢንተርፕራይዝ) የተደራጁ ተራ አስከባሪ ወጣቶች ዛሬ ከሰአት ስራ ጀምረዋል።

ዛሬ ጠዋት የአዲስ አበባ ከተማ ስራ እና ክህሎት ቢሮ ሃላፊ አቶ ጥራቱ በየነ ፣የአዲስ አበባ የሰላምና ጸጥታ አስተዳደር ቢሮ ሃላፊ ወ/ሮ ሊዲያ ግርማ እና የአዲስ አበባ ከተማ ትራንስፖርት ቢሮ ሃላፊ አቶ ያብባል አዲስ በተገኙበት የተመረቁት 996 የታክሲ ተራ አስከባሪ ወጣቶች ከሰአት በኋላ ስራ መጀመራቸውን ቲክቫህ ኢትዮጵያ ተዘዋውሮ ተመልክቷል።

ነባሮቹን ተራ አስከባሪ ወጣቶች በመተካት ከዛሬ ጀምሮ ወደ ስራ የገቡት ወጣቶች በየወረዳው የተደራጁ ሲሆን በከተማዋ በሚገኙ 87 ተርሚናሎች ወደ ስራ ገብተዋል።

የተርሚናል አገልግሎት ክፍያው የሚፈጸመው ማህበራቱ በስኬት ባንክ በከፈቷቸው አካውንቶች በቴሌብር አማካኝነት መሆኑን ቲክቫህ ያነጋገራቸው የማህበራቱ አባላት ገልጸዋል።

ለትራንስፖርት አገልግሎት ሰጪዎች ግንዛቤ ማስጨበጫ በሚል ከትላንት ጀምሮ የተበተነው እና ቲክቫህ ኢትዮጵያ የተመለከተው በራሪ ወረቀት የተቀመጠው የአገልግሎት ክፍያ በየትኛውም መነሻ እና መድረሻ ላይ 10 ብር መሆኑን በመግለጽ ክፍያውንም በዲጂታል መንገድ ብቻ እንዲፈጸም ይጠይቃል።

በተጨማሪም ከተቀመጠው የአገልግሎት ክፍያ በላይ የከፈለ አሽከርካሪም ሆነ ረዳት 4000 ብር እንደሚቀጡ ይገልጻል።

ነባር ተራ አስከባሪዎች በመረጡት የስራ ዘርፍ እንዲሰማሩ አስፈላጊው ድጋፍ ይደረግላቸዋል ተብሏል።

ቲክቫህ ኢትዮጵያ
አዲስ አበባ
#TikvahEthiopiaFamilyAA

@tikvahethiopia

ከሰራተኛው ደሞዝ የሚነጥቀው አዋጅ ድንጋጌ ተሰረዘ!
በዚህ ጉዳይ ላይ ቀደም ሲል ረቂቅ አዋጁ ላይ ከሰራተኛ ደሞዝ መቀነስ ተገቢ እንዳሎነ እና ሰራተኛው ላይ ሌላ የመከራ ቀንበር መጫን እንደሆነ አንስቼ ይህ ድንጋጌ ከረቂቅ አዋጁ ላይ መውጣት እንዳለበት ከብዙወቻቹ ጋር መወያየታችን ይታወቃል፡፡ ምናልባትም ፓርላማው ከተሰየመበት ጊዜ ጀምሮ ለመጀመሪያ ጊዜ ረቂቅ አዋጅን መርምሮ ውድቅ ያደረገው ድንጋጌ ይመስለኛል፡፡ ይበል የሚያሰኝ ነው፡፡ አሁንም ግን ኢትዮጵያ እያጸደቀቻቸው ያሉ ችኩልና ህዝብን ለበለጠ መከራ ሚዳርጉ አዋጆች በድጋሚ ሊጤኑ ይገባል።
በፊቃዱ ደሪባ

#ለቲክቶከሮች እና #የማህበራዊ ሚዲያ ተጠቃሚዎች #አስቸኳይ ማስጠንቀቂያ!
ጤና ይስጥልኝ! ሚኪያስ መላክ ነኝ፣ ጠበቃ እና የህግ አማካሪ።
በማህበራዊ ሚዲያ በተለይም በቲክቶክ ላይ ንቁ ተሳትፎ ለምታደርጉ ሁሉ፣ አሁን የምሰጣችሁን ማስጠንቀቂያ በደንብ እንድትገነዘቡት እጠይቃለሁ። የቅርብ ጊዜዎቹ #ቲክቶከሮች #ጃኒ በትክክለኛው ስሟ ስመኝ ገብሩ እና የሌሎችን ቲክቶከር ጉዳዮችን ስንታዘብ ያየነው እና የተመለከትናቸው ዋነኛ ምሳሌዎች ናቸው። ሁሉም በፖሊስ ተይዘው ወደ ጣቢያ መወሰዳቸው፣ የማህበራዊ ሚዲያ ተጠቃሚዎች የሕግ ተጠያቂነትን በሚመለከት ሊገነዘቡት የሚገባ ትልቅ ትምህርት ነው። የእናንተ ተፅዕኖ ፈጣሪነት የራሱ የሆነ ኃላፊነት አለበት።
ጥንቃቄ አይለያችሁ!
አንድ ስኬታማ ሰው በማህበራዊ ሚዲያ ላይ የሚኖረው እንቅስቃሴ የሚያስከትለው ጉዳት የጎላ ነው። አንድ ተራ ሰው በሰራው ስህተት ጉዳዩ ተራ ሆኖ ሊቀር ቢችልም፣ እንደ ጃኒ ያሉ ብዙ ተከታይ እና አድማጭ ያላችሁ ሰዎች ግን የሚፈጠረው መዘዝ እጅግ ትልቅ ነው። ተጠንቀቁ!
በተለይ "የአፍ ወለምታ" እና መሰል ንግግሮች የሚያስከትሉትን የህግ ተጠያቂነት አቅልላችሁ እንዳትመለከቱ። ያላሰባችሁት ንግግር ከባድ የህግ መዘዝ ሊያስከትል ይችላል።
የሕግ አማካሪ ወይም ቋሚ ጠበቃ ይኑራችሁ!
ይህ በጣም አስፈላጊ ነገር ነው። ስራችሁን እና ንግግራችሁን ከህግ አንፃር ሳንሱር የሚያደርግ እና ከህዝብ ጋር ከመድረሱ በፊት አስፈላጊውን እርምጃ የሚወስድ የህግ አማካሪ ያስፈልጋችኋል። ይህ ከብዙ ችግሮች ሊታደጋችሁ ይችላል። የጃኒ እና በእስር ላይ የሚገኙ ቲክቶከሮች እና ጉዳዮች ይህንን ፍላጎት በግልጽ ያሳያሉ።
#አላውቅም"፣ #ቀልድ ነው"፣ "#እድሜዬ አልደረሰም" - እነዚህ የህግ መከላከያ ሊሆኑ አይችሉም!
ምንም እንኳን ታሳቢ የሚደረጉ ሁኔታዎች ቢኖሩም በወንጀል ሕጉ መሰረት ጉዳዩ የሚታየው በህጉ ላይ በተመለከቱት መደበኛ ድንጋጌዎች መሰረት ነው። ስለዚህ፣ እድሜም ሆነ የትምህርት ደረጃ ለፈጸሙት ወንጀል መከለያ ሊሆን እንደማይችል ልብ ይበሉ።
ማህበረሰብን/ህዝብን/ብሄርን ማጥላላት ወንጀል ነው፣ ያስጠይቃልም!
በማህበራዊ ሚዲያ ላይ ስትለጥፉ ወይም ስትናገሩ ዘርን፣ ሀይማኖትን፣ ብሄርን ወይም ማንኛውንም የማህበረሰብ ክፍል የሚያንቋሽሽ ወይም ጥላቻን የሚያነሳሳ ነገር ከመናገር ተቆጠቡ። ይህ በህግ የሚያስቀጣ ወንጀል መሆኑን አትርሱ።
በማህበራዊ ሚዲያ ላይ የምታደርጉትን እንቅስቃሴ በጥንቃቄ እንድታደርጉት አሳስባለሁ። ህጉን ማወቅ ከችግር ያድናል!
Mikias Melak AleHig
ጠበቃ እና የህግ አማካሪ