‌
💎 انتشار تصحیح و ترجمه‌ای جدید از نهج‌البلاغه توسط انتشارات بریل

Sharīf al-Raḍī, Muḥammad ibn al-Ḥusayn. Nahj al-Balāghah: The Wisdom and Eloquence of ʿAlī: A Parallel English-Arabic Text. Translated and Edited by Tahera Qutbuddin. Leiden: Brill, 2024.

⬇️ دریافت فایل تمام متن کتاب با دسترسی آزاد


⭐️ معرفی کتاب در سایت ناشر

نهج‌البلاغه گردآوری مشهور خطبه‌ها، نامه‌ها و سخنان علی‌بن‌ابی‌طالب (م. ۴۰ ه.ق) است که شریف رضی (م. ۴۰۶ ه.ق) آن را تالیف کرده و بیش از هزار سال است که پیوسته به عنوان شاهکار ادبیات عرب و حکمت اسلامی، با اشتیاق خوانده می‌شود و حفظ می‌گردد. این کتاب سیره و رنج‌های علی را از زبان خودش بازتاب داده و همچنین تأملات عمیق او را درباره تقوا، فضائل اخلاقی و حاکمیت عادلانه و مشفقانه مکتوب کرده است.

طاهره قطب‌الدین، نهج‌البلاغه را بر اساس قدیمی‌ترین نسخه‌های خطی از قرن پنجم هجری، به‌دقت تصحیح انتقادی کرده است. این تصحیح با ترجمۀ روان [انگلیسی] و حاشیه‌های آن، عظمت و زیبایی این متن تأثیرگذار را برای خواننده امروزی به نمایش می‌گذارد و تأییدی است بر حسن انتخاب عنوانی که شریف رضی برای کتاب برگزیده است: «نهج‌البلاغة [راه بلاغت]»


🗂 برخی از امتیازات تصحیح انتقادی قطب‌الدین

🔵مقدمۀ علمی محقق در معرفی سید رضی و نهج‌البلاغه

🔵تصحیح مجدد متن عربی نهج‌البلاغه بر اساس پنج نسخۀ متقدمی که با خط سیدرضی مقابله شده‌اند.

🔵ذکر برخی نکات تاریخی و توضیحات در حاشیۀ ترجمۀ بسیاری از خطبه‌ها و نامه‌ها و کلمات قصار با ارجاع به تحقیقات جدید

🔵مراجعه به بیش از ۳۶۰ منبع دست اول و ۱۳۰ منبع دست دوم

🔵فهارس فنی متعدد در انتهای کتاب، شامل:
✔️ تعریف اعلام، اماکن و اصطلاحات و نمایۀ آن‌ها
✔️ فهرست مصادر نهج‌البلاغه به تفکیک بخش‌ها
✔️ نمایۀ آیات، احادیث،‌ اشعار و ضرب‌المثل‌ها
✔️ فهرست مفاهیم دینی و اخلاقی نهج‌البلاغه


⭐️ معرفی کتاب به قلم دوین استوارت (استاد مطالعات عربی و خاورمیانه، و رئیس گروه مطالعات خاورمیانه و جنوب آسیا، دانشگاه اموری آمریکا)

«پایین‌تر از کلام خالق، اما بالاتر از کلام مخلوقان» (دون كلام الخالق و فوق كلام المخلوقين) - این توصیف مشهور ابن‌ابی‌الحدید (م. حدود ۶۵۶ ه.ق) از نهج‌البلاغه، نمایانگر آن است که او این مصنَّف را در اوج فصاحت و بلاغت در زبان عربی می‌داند. طاهره قطب‌الدین در این مجلد، بر اساس قدیمی‌ترین و معتبرترین نسخه‌های خطی و توجه کامل به سنت شرح نهج‌البلاغه، تصحیحی جدید و پرزحمت از این شاهکار ادبیات عرب بدست می‌دهد. ترجمۀ درخشان او به متن اصلی وفادار است، دقیق و پرظرافت است، اثرگذاری کلمات قصار را انتقال می‌دهد، آهنگ خطابه‌های عربی را حفظ می‌کند، و مضامین کتاب را به درستی منتقل می‌کند؛ مضامینی چون تاملات متفکرانه‌ای در باب بلایا و مصیبت‌ها در تجارب بشری، معضلات اخلاقی زندگی اجتماعی و سیاسی، و عجایب جهان طبیعی.


⭐️ معرفی محقق کتاب

طاهره قطب‌الدین (متولد ۱۹۶۴ در بمبئی، هند)، پس از تحصیل در رشته زبان و ادبیات عربی در دانشگاه عین‌الشمس قاهره، دکترای خود را در سال ۱۹۹۹ از دانشگاه هاروارد دریافت کرد.‍ قطب‌الدین پس از ۲۱ سال تصدی کرسی تدریس ادبیات عربی در دپارتمان زبان‌ها و تمدن‌های خاور نزدیک در دانشگاه شیکاگو (۲۰۰۲-۲۰۲۳)، از سال گذشته صاحب کرسی استادی لادین در مطالعات عربی در دانشگاه آکسفورد شده است. این کرسی حدود ۳۹۰ سال پیش در دانشگاه آکسفورد تاسیس شده و امروزه یکی از قدیمی‌ترین کرسی‌های مرتبط با مطالعات عربی-اسلامی در دانشگاه‌های انگلیس محسوب می‌شود. پیش از این، پژوهشگران برجسته‌ای همچون دیوید مارگولیوث، همیلتون گیب و ویلفرد مادلونگ آن را در اختیار داشته‌اند‌ و قطب‌الدین نخستین مسلمانی است که برای تدریس در این کرسی استادی انتخاب شده است (صفحه دانشگاهی او در سایت دانشگاه آکسفورد).

محور اصلی مطالعات و پژوهش‌های قطب‌الدین «خطابۀ عربی» به عنوان یک قالب ادبی و بلاغی مهم در ادب عربی از ادوار کهن تا امروز است. او با مطالعۀ تطبیقی فن خطابۀ یونانی و عربی و پی‌جویی ریشه‌های پیشااسلامی خطابه، به‌ویژه با تمرکز بر شخصیت علی‌بن‌ابی‌طالب و جایگاهش در تثبیت و ترویج این قالب ادبی، پژوهش‌های زیادی را منتشر کرده، از جمله ترجمه و تصحیح انتقادی دستور معالم الحکم (مجموعه‌ای از سخنان علی بن ابی‌طالب) و کتاب شهاب الاخبار (مجموعه‌ای از سخنان پیامبر) که هر دو تألیف قاضی قضاعی (م. ۴۵۳ق) است. مهم‌ترین تک‌نگاری قطب‌الدین، کتاب «خطابه‌های عربی» (بریل، ۲۰۱۹) است که در آن فن خطابۀ عربی را از جنبه‌های گوناگون تاریخی، ادبی و هنری بررسی کرده است.

⬇️ دریافت فایل تمام متن کتاب با دسترسی آزاد

#انعکاس_کتاب
@inekas

‌
یکی از رویکردهای رایج درمطالعات کتب مقدس به طور عام و مطالعات قرآنی به طور خاص، رویکرد زبان‌شناختی است. با وجود این، ابزارهای این دست مطالعات، در خصوص قرآن و کتاب مقدس، به صورت نظام‌مند درفضای دانشگاهی فارسی زبان مورد توجه نبوده‌است.
از این رو 🔵 انعکاس درهمکاری با 🔆 مرکز دین‌پژوهی حنیف بر آن شده تا با برگزاری مدرسهٔ زبان‌شناسی و زبان‌های سامی در این خصوص مسیری بگشاید و با برگزاری دوره‌هایی، هم‌زمان با آموزش مهم‌ترین زبان‌های سامی در خصوص مطالعات قرآن و کتاب مقدس، در حوزهٔ فیلولوژی زبان‌‌های سامی قدم گذاشته و دوره‌هایی برای عمق‌بخشی به شناخت این خانوادهٔ زبانی بردارد.

دورهٔ اول این مدرسه در پاییز ۱۴۰۲ برگزار شد و دورهٔ جدید آن در دو بخش در بهار و تابستان ۱۴۰۳ به شرح زیر برگزار می‌شود.

در بخش اول، در اردیبهشت ماه، سه دورهٔ آموزش زبان عبری کتاب مقدس (ترم اول)، آموزش زبان گعز (ترم سوم) و دستور تاریخی زبان عربی (در یک ترم) ‌و در بخش دوم و از هفته سوم تیرماه، سه دورهٔ آموزش زبان سریانی (ترم اول)، آموزش زبان سبئی (در یک ترم) و زبانشناسی تطبیقی زبان‌های سامی (ترم اول) برگزار خواهد شد.

⬇️ همهٔ دوره‌ها در ۸ جلسه و دورهٔ دستور تاریخی زبان عربی در ۱۰ جلسه برگزار می‌شود.


🖋 ثبت‌نام بخش دوم کلاس‌ها:
https://evnd.co/gUfXu

🗓 مهلت ثبت‌نام کلاس‌های بخش اول تا پایان هفته اول اردیبهشت ماه

🎓 طرح درس‌ کلاس‌ها:

🔵 گعز (ترم سوم)
🔵 عبری (ترم اول)
🔵 دستور تاریخی زبان عربی

🔵 سریانی (ترم اول)
🔵 سبئی
🔵 زبانشناسی تطبیقی سامی (ترم اول)

🌎 دوره‌ها در رومیت و در بستر بیگ بلو باتن برگزار خواهد شد و فیلم ضبط شده جلسات تنها تا انتهای ترم در دسترس دانشجویان خواهد بود.

📈 در صورت ثبت‌نام در بیش از یک کلاس، تخفیفات پلکانی وجود خواهد داشت. 

🔄 برگزاری مجدد یا ادامه همین دوره در ترم‌های آتی دوره‌ها به عهدهٔ مدرسان و منوط به تعداد داوطلبان و دیگر شرایط اجرایی است.

#رویداد_انعکاس

🔵 @inekas
🔆 @hanifcrs

‌
💎 «تحول هستی‌شناسیِ قرآن در مذهب حنفی: مباحثاتی درباره قرائت قرآن به فارسی» از عمر قرشی (دانشگاه کارولینای جنوبی)

Qureshi, Omar (2023). "The Shifting Ontology of the Qurʾān in Ḥanafism: Debates on Reciting the Qurʾān in Persian", JIQSA, vol. 8, 72-99.

✍️ معرفی مقاله به کوشش: محمدحسین حاجی‌احمدی

⭐️مطالعهٔ آراء اندیشمندان برجسته و فقیهان مذهب حنفی حاکی از آن است که اندیشمندان متاخر این مذهب بر این باورند که رییس مذهبشان، ابوحنیفه، قرآن را قدیم و سخن ازلی خدا قلمداد می‌کرده است. متعاقب این تلقی، ساختار زبانی قرآن نیز از مؤلفه‌های ذات معجزه آمیز آن برشمرده می‌شد. با این وجود، مطالعات دقیق‌تر نشان می‌دهد که پیوند ناگسستنی و معجزه‌آمیز زبان عربی با قرآن را نمی‌توان به صورت قطعی به ابوحنیفه منتسب دانست؛ چرا که ابوحنیفه خواندن قرآن به زبان فارسی را در مناسبات آیینی بلامانع می‌دانست. از همین رو برخی دیگر از اندیشمندان متأخر حنفی این نتیجه را گرفته‌اند که ابوحنیفه گوهر قرآن را معنای آن می‌دانسته و زبان عربی، فرعی بر آن بوده است.

کار به آن جا رسید که این آسان‌گیری ابوحنیفه در قرائت قرآن، پس از دورهٔ محنت، زمینه را برای انتساب دیدگاه مخلوق بودن قرآن به وی فراهم آورد و او به ارتداد متهم شد. همین امر فشاری بر اندیشمندان متأخر حنفی آورد تا ابوحنیفه را از این «بدعت» مبرا کنند. در حالی که اندیشمندان متقدم حنفی منحصرا معنا و ظرفیت‌های هدایتی قرآن را اعجاز آن می‌‌دانستند، اندیشمندان متأخر، دیدگاه متقدم را محکوم کرده و در پی ارائه خوانشی جدید از اندیشه‌های ابوحنیفه بر آمدند. متعاقب این بازخوانی، اعجاز قرآن به ساختار زبانی بی‌نظیر آن پیوند خورد.

این پژوهش، در پی مطالعه سیر تطور مذهب حنفی در اندیشه پیوند میان زبان و گوهر قرآن است تا ببیند چگونه این مذهب خود را با باور رایج سنّی‌ها مبنی بر قِدَم قرآن و ساختار زبانی منحصر به فرد آن وفق داده است. هر چند بخشی از مطالعات پیرامون نفش حنفیه و شخص ابوحنیفه در تحول مذکور پیش از این توسط دیگران مورد مطالعه و نشر قرار گرفته است ولی من در این پژوهش بر یکی از شخصیت‌های نادیده گرفته شده یعنی ابوعصمه نوح‌بن‌ابی‌مریم ( ۱۷۳ هـ ‌ق) تمرکز کرده‌ام.

⭐️گزارش تفصیلی از محتوای این مقاله

⬇️فایل تمام متن مقاله با دسترسی آزاد

#انعکاس_مقاله
@inekas

‌
💎 معرفی کتاب «قرآن با ارجاعات متقابل» اثر مُنعِم سِرّی

Sirry, Mun'im, (2022), The Qur’an with Cross-References, De Gruyter.

⬇️ دریافت ۵۰ صفحه نخست کتاب

✍️ به کوشش: مینا میرلوحی و پاپیروس

فهم بهتر متون مقدس و درک مفاهیم آن‌ همواره دغدغه اساسی پژوهشگران و به‌ویژه دین‌پژوهان بوده است. تلاش‌ برای رسیدن به این هدف سبب شکل‌گیری روش‌های تفسیری متنوع و نگارش انبوهی از کتب تفسیری گردیده‌است. یکی از این روش‌ها، تفسیر متن مقدس با ارجاع به فقرات مشابه و مرتبط در همان متن مقدس است. استفاده از الگوی «ارجاع متقابل Cross-References» در مطالعات دانشگاهی بایبل سابقه‌ای دیرینه دارد. مفسران قرآن نیز از ابتدا به اهمیت محوری تفسیر قرآن‌به‌قرآن پی برده بودند، اما با این وجود، جای خالی چنین تفسیری در ادبیات دانشگاهی مطالعات قرآن دیده می‌شد.

از اولین تلاش‌های دانشگاهی معاصر برای تفسیر قرآن‌به‌قرآن با استفاده از ارجاع متقابل به آیات مشابه، می‌توان از اثر رودی پارِت «Der Koran: Kommentar und Konkordanz - قرآن همراه با تفسیر و کشف‌اللغات» نام برد. کتاب پارت پیشگام و گسترده‌ترین تفسیر قرآن‌به‌قرآن در ادبیات قرآن‌پژوهی دانشگاهی است که علاوه بر ارجاع به آیات مشابه ذیل هر آیه، تفسیر آن و تعابیر جایگزین را هم در بر دارد. به‌علاوه، همان‌طور که از واژۀ konkordanz (هماهنگی/تطبیق) برمی‌آید، کتاب پارت تمام عبارات و کاربردهای نظیر و مشابه را از قسمت‌های مختلف قرآن گرد آورده است.

در سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳ جمعی از اسلام‌پژوهان دانشگاه نوتردیم در رویدادی با عنوان «سمینار قرآن» گرد هم آمدند. هدف این جمع ارتقای درک علمی از متون قرآنی و تشویق شرکت‌کنندگان برای پرداختن مستقیم به قرآن بود و گابریل رینولدز هدایت آن را بر عهده داشت. این‌گونه تولد کتاب «قرآن با ارجاعات متقابل (QwCR)» رقم خورد. مُنعم سِرّی نویسنده کتاب «ارجاعات متقابل» و استادیار دانشگاه نوتردیم، در این کتاب که آماده‌سازی آن تقریباً ده سال به طول انجامیده، اکثر آیات را از حیث تشابه موضوع، تشابه واژگان و تشابه معنا در کنار هم قرار داده است. روش کتاب «ارجاعات متقابل» مبتنی بر ارتباط واژه‌ها، عبارات، مضامین، مفاهیم، وقایع و شخصیت‌ها است. به این‌ صورت که یک واژه ممکن است چندین بار در قرآن آمده باشد؛ اما فقط مواردی ارجاع داده شده که بین دو یا چند آیه یا عبارت، ارتباط معنایی وجود داشته باشد.

«قرآن با ارجاعات متقابل» در واقع ترکیبی از دو سبک تفسیر موضوعی و واژگانی است:
رویکرد موضوعی توجه زیادی به وحدت مضمون در هر سوره دارد. هدف این رویکرد، شناسایی محور موضوعی هر سوره و ایجاد وحدت و انسجام، روابط و گروه‌بندی سوره‌ها بر اساس این محور و مضامین مرتبط است. در رویکرد واژگانی تاکید بر اصطلاحات یا واژگان قرآن است و به‌طور همزمان ارتباط معنایی بین کلمات، عبارات، مضامین، مفاهیم، روایت‌ها و شخصیت‌ها را بررسی می‌کند.

منعم سری در یک مقدمۀ سی‌و‌چهار صفحه‌ای دربارۀ روش، هدف، سابقه و نمونه‌های مشابه تحقیق سخن می‌گوید. پس از دو صفحه راهنمای استفاده از کتاب، وارد متنی می‌شویم که به ادعای نویسنده‌اش رویکردی نه کشف اللغاتی و آماری بلکه تفسیری و معنایی دارد. سرّی در این اثر برخی از سبک‌ها و روش‌های مرسوم در تفاسیر بایبل را به کار بسته است. در چاپ‌های قرآن تاکنون این سبک از ارجاع به آیات مشابه وجود نداشته و این کتاب در نوع خود نخستین است.

🔗 مروری بر «قرآن با ارجاعات متقابل» به قلم ولید صالح

⬇️ دریافت ۵۰ صفحه نخست کتاب

@inekas

‌
💎 معرفی کتاب جدید مایکل کوک دربارهٔ تاریخ اسلام (۹۶۰ صفحه)

تاریخ جهان اسلام: از خاستگاه‌های آن تا ظهور مدرنیته

Cook, Michael. A History of the Muslim World: From Its Origins to the Dawn of Modernity. Princeton University Press, 2024.

به کوشش: مرضیه گودرزی

⬇️دریافت فایل کامل کتاب

⭐️ معرفی کتاب در سایت ناشر

همانطور که از اسم کتاب بر می‌آید، محتوای آن را به طور خلاصه می‌توان تاریخچه‌ای فراگیر از جهان اسلام از زمان پیامبر اسلام تا تولد عصر جدید قلمداد کرد.
این کتاب رویدادها، شخصیت‌ها، درگیری‌ها و همگرایی‌های عمده‌ای را که تاریخ جهان اسلام را شکل داده‌اند، به طور مفصل تشریح می‌کند. محتوای کتاب برای خوانندگان سفری را از مبدأ اسلام تا آستانۀ قرن نوزدهم پایه‌ریزی کرده و پایان داستان را تا به زمان حاضر ادامه می‌دهد. بنابراین کوک تاریخچۀ وسیعی از یک تمدن را ارائه می‌دهد که هم به دلیل وحدت و هم تکثر آن قابل توجه است.
این کتاب پس از نمایش صحنۀ خاورمیانه در دوران باستان متأخر، ظهور اسلام را به عنوان یک رویداد "قوی سیاه" به تصویر می‌کشد. این امر با ظهور خیره‌کنندۀ خلافت اسلامی بر پایۀ پرورش تمدنی جدید ادامه می‌یابد. سپس به تاریخ‌های تمام مناطق اصلی جهان اسلام می‌پردازد و گزارشی گسترده از تحولات کلیدی نظامی، سیاسی و فرهنگی‌ای ارائه می‌دهد که با گسترش اسلام به سمت شرق و غرب رخ داده است.
در عین حال، کتاب روایتگر نقل‌های متعددی از منابع دست اول است و بدین وسیله صداهای مختلف بسیار الهام‌بخشی از گذشتۀ مسلمانان را به خوانندگان می‌رساند.


🗂 فهرست محتوای کتاب

✅ بخش اول: ظهور جهان اسلام

🔵فصل ۱ با هدف بررسی وضعیت خاورمیانه در اواخر دوران باستان، به جنگ‌های داخلی عربستان، فرهنگ قبیله‌ای و بت‌پرستی در شبه جزیره، امپراتوری‌های بیزانس و ایران و روابط آن‌ها با عربستان می‌پردازد.

🔵فصل ۲ با تمرکز بر روی پیامبر اسلام، از طرفی به رسالت او، شخصیت‌اش به عنوان احیاگر دین ابراهیمی و جانشین موسی و عیسی پرداخته و از طرف دیگر حکومت او، پیمان مدینه و دیگر مسائل سیاسی مرتبط را بحث می‌کند.

🔵فصل ۳ به مسألۀ خلافت از قرن اول تا سوم هجری و دیگر مسائل بعد از رحلت پیامبر می‌پردازد، مسائلی چون جانشینی پیامبر، فتوحات، اولین جنگ‌ داخلی، سلسله و حکومت اموی، دشمنان مسلمان و غیرمسلمان، بنی‌امیه، عباسیان و ... همچنین به مسائلی پیرامون ارتباط شبه‌جزیرۀ عربستان با شمال آفریقا، مصر و ایران و در نهایت شکل‌گیری و توسعهٔ تمدن اسلامی.

🔵 در فصل ۴ به فروپاشی خلافت در غرب پرداخته می‌شود و غرب جهان اسلام در قرن سوم، شورش بربرها، ظهور فاطمیان و عواقب آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.

🔵 در فصل ۵ و ۶ نیز به ترتیب، فروپاشی خلافت در شرق جهان اسلام (ایران) و مرکز جهان اسلام (حکومت مرکزی عباسیان) بحث شده است.

✅ بخش دوم: جهان اسلام از قرن پنجم تا دوازدهم

این قسمت به تاریخ اقوام مختلف در منطقۀ جغرافیایی خاورمیانه و حوالی آن می‌پردازد که شامل این زیربخش‌هاست: ترک‌ها، مغول‌ها و اسلام در استپ‌ها | ایران و آسیای مرکزی | ترک‌ها در غرب خاورمیانه | امپراتوری عثمانی | هند | اقیانوس هند | آفریقا | اعراب

✅ بخش سوم: خاتمه

این قسمت به جهان اسلام و غرب (مرز غربی مدیترانه و اروپای غربی) می‌پردازد و در نهایت می‌خواهد به این سوال پاسخ دهد که از سال ۱۸۰۰ در حوزه‌های جمعیتی، قلمرو، ارتباطات، اقتصاد، جامعه، ایالت و غیره چه چیزی تغییر کرده است؟ همچنین در انتها دربارهٔ نگرش مسلمانان به اروپای مسیحی صحبت می‌کند.

🗺 نقشه‌ها

از مزایای این کتاب، فراهم آوردن ۲۸ نقشهٔ تاریخی است که هدف از آن‌ها، نمایش حداکثر تعداد ممکن شهرها و مکان‌های مرتبط با حوادث تاریخ اسلام بر روی نقشه با جداسازی مرزها است.

⬇️ دریافت نقشه‌های کتاب


⭐️ معرفی نویسنده

مایکل کوک استاد مطالعات خاور نزدیک در دانشگاه پرینستون است. کتاب‌های او شامل "ادیان باستانی، سیاست مدرن"، "تاریخ مختصر نژاد بشر"، "امر به معروف و نهی از منکر" و "قرآن: مقدمه‌ای بسیار کوتاه" است.

کتاب «تاریخ جهان اسلام» در حقیقت حاصل تدریس درس «مقدمه‌ای بر خاورمیانه» در دانشگاه پرینستون در سالیان متمادی است. کوک در بخش تقدیر کتاب در این رابطه می‌نویسد: «نسل‌های متعددی از دانشجویان کارشناسی که دوره‌های من را می‌گذراندند، مرا وادار کرده‌اند که به‌منظور ارائهٔ تاریخ اسلام به شیوه‌ای مناسب و قابل فهم، به طور گسترده بخوانم و شجاعانه فکر کنم.» همچنین کوک متواضعانه در پیشگفتار کتاب می‌نویسد: «کار یک مورخ فهمیدنی کردن گذشته برای امروز است، و هرچند من تلاش کرده‌ام [در این کتاب] این کار را تا حد ممکن به صورت عینی به انجام رسانم، اما بدون تردید، چگونگی نگرش من به گذشته، از ارزش‌هایی که من امروزه به آن‌ها باور دارم، رنگ گرفته‌اند.»

⬇️دریافت فایل کتاب

#انعکاس_کتاب
@inekas

‌
💎معرفی «مادیتِ فرهنگِ شیعی فراسوی کربلا: دینی که مادی است و اهمیت دارد»

Marei, F., Shanneik, Y., Funke C. (eds). (2024). Shiʿi Materiality Beyond Karbala, Leiden: Brill.

پژوهشگران مطالعات ادیان، دین را به مثابۀ نقطۀ مشترکی برای گردهم‌آمدن محققانی که در دین‌پژوهی، مطالعات اسلامی، جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی و مطالعات فرهنگ مادی فعالیت دارند، تلقی کرده‌اند؛ نقطه‌ای که حول آن می‌توانند با یکدیگر همکاری و مشارکت قابل توجهی در مطالعه دین داشته باشند. بررسی سبک‌های زیبایی‌شناختی فضاهای مذهبی، آئین‌ها و مناسک‌ مادی از پیش پا افتاده‌ترین بررسی‌هایی است که ممکن است این مطالعات شامل آن‌ها شود.

کتاب پیش رو به بررسی جلوه‌های مادی و چندحسیِ اسلامِ شیعی در بافتارهای جمعیتی و جغرافیایی متنوع و کمتر مطالعه شده می‌پردازد. مقالات این کتاب علاوه بر مباحث مفهومی، به مطالعاتی موردی پرداخته که مرزهای مطالعات اسلامی، مطالعات دینی، مطالعات میراث فرهنگی، و انسان‌شناسی و جامعه‌شناسی دین را فراتر می‌برد. مقالات این مجلد نشان می‌دهد که چگونه اشیاء مادی و امورِ کمتر-مادی سبب می‌شود تا «حضور» و «ظرفیت» امر قدسی ملموس شود، روابط نزدیک بین بشر و فرابشر گسترش یابد و در نهایت موجب می‌شود که این اشیاء در نقش دروازه‌هایی به جهان دیگر و ماوراء حاضر شود. این مجلد اشیاء مادی مذهبی را در جایگاه اجزاء لاینفک فرآیند میراث‌سازی معرفی می‌کند، فرایندی که کنش‌گران اجتماعی و سیاسی در جریان برسازی و فراگیر کردن میراث مذهبی به وجود می‌آورند.

⬇️ دریافت فایل کتاب (دسترسی آزاد)
🗂 ترجمۀ فارسی عناوین مقالات

#انعکاس_کتاب

@Khanishha
@Inekas

‌
🗂 فهرست مقالات کتاب «مادیتِ فرهنگِ شیعی فراسوی کربلا: دینی که مادی است و اهمیت دارد»

Marei, F., Shanneik, Y., Funke C. (eds). (2024). Shiʿi Materiality Beyond Karbala, Leiden: Brill.


⭐️مقدمه: مادیتِ فرهنگِ شیعی فراسوی کربلا
فؤاد جهاد مارعی و یافا شانیک

⭐️بخش اول: دیداری و شنیداری بودن مادیت شیعه

۱. ادبی و پنهان
برخی مادیت‌های مذهبی بکتاشی
سارا کوئن

۲. عبادت واسطه‌گرانه
آوا و رسانه در شیعۀ دوازده‌امامی آذری-ترکی فراملیتی
استفان ویلیامسون فا

۳. پیام‌های شنیداری:
جشن‌های حزب‌الله، موالید پیامبر در لبنان
اینس واینریش

۴. مادی‌سازی حافظۀ فرهنگی:
از مراثی جنگی تا مداحی به سبک پاپ در ایران معاصر
مریم ارس

⭐️بخش دوم: چشم‌اندازهای جنسیتی در مادیت شیعی

۵. خویشاوندی عاطفی
خون، مادران و شهدا در میدان‌های نبرد جنگ ایران و عراق
سنا چاوشیان

۶. زورخانه
رویکردی مادی به تجسم فضیلت اخلاق مردانۀ شیعۀ دوازده امامی
اینگویلد فلاسکرود

۷. خدمت: در ملازمت اهل‌بیت
جنسیت، کنشگری و سرمایۀ اجتماعی در هنر مجسمه‌سازی مذهبی شیعه در کویت
ندا الحدید

۸. قیمت زن یا نشانۀ عشق؟
گفت‌وگویی در مادیت مهریه در ازدواج شیعی در مهجر
ماریانه هافنور بو

⭐️بخش سوم: اشیاء قدسی و مادیت جهان / زندگی شیعی

۹. تربة الحسین
توسعۀ یک آئین تبرک در جامعۀ شیعی اولیه
هادی گرامی و علی عمران سید

۱۰. جایگاه اشیاء مادی در زیارت علویان
امیلیا گلهر

۱۱. نورافشانی جشن‌ها، نماز و زیارت قبور
جشن نیمه‌شعبان در کشمیر
حکیم سمیر حمدانی

۱۲. درختان آرزو و سنگ‌های پایکوبی
مراسم سبز و مادی در مقبره علوی ابدال موسی
کریستن گروبر

⬇️ دریافت فایل کتاب (دسترسی آزاد)

#انعکاس_کتاب

@Khanishha
@Inekas

‌
‌🎞یک روش جدید «پاد-تصحیف» برای تعیین شباهت متنی در تحلیل ICMA

⏺محمد قندهاری در این ارائه، در ابتدا توضیحاتی مختصر دربارۀ روش تحلیل اسناد-متن برای تاریخ‌گذاری احادیث و کاربردهای دیگر آن داده و سپس از چالش‌های آن بحث کرده و به عنوان یک نمونه از مشکلات اصلی در مقایسۀ میزان تشابه متون تحریرهای مختلف، به چالش «تصحیف» پرداخته که متون نزدیک تحریرهای متقدم را -به اشتباه- از هم دور می‌کند. در نهایت، برای برطرف کردن این چالش، یک شاخص (index) جدید برای اندازه‌گیری فاصلۀ دو متن را معرفی کرده که در برابر تصحیف مقاومت بیشتری دارد و نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از این روش برای تعیین دقیق‌تر میزان مشابهت متون حدیثی استفاده کرد و کاربردهای آن در تحلیل‌های اسناد-متن چه می‌تواند باشد.

قندهاری این بحث را نخستین بار در پنل متدولوژی‌های دیجیتال حدیث کنفرانس ICMA و سپس با اندکی توضیحات بیشتر در حلقۀ مطالعاتی انعکاس ارایه کرده است.


🗂 فهرست محتوا:
0:45 رویکرد غربیان نسبت به وثاقت حدیث اسلامی
5:04 مبانی حدیث‌پژوهی ینبل: تحلیل اسنادی و حلقه مشترک
16:28 تحریر‌های گوناگون از یک حدیث
19:04 ادامۀ مبانی حدیث‌پژوهی ینبل
29:10 مبانی حدیث‌پژوهی موتزکی: تحلیل توامان اسناد-متن (ICMA)
34:30 کاربرد همبستگی متن و سند در چک کردن اصالت اسانید
36:36 مقایسه متون در تحلیل ICMA
37:25 متد سه‌لایه‌ای جنز شاینر برای آنالیز متون
41:57 چالش‌ها و نواقص انجام تحلیل ICMA به روش سنتی
44:25 راه‌حل برای برطرف کردن چالش‌ها
47:07 ماشینی کردن تحلیل ICMA
59:00 شفاهی و مکتوب در تحلیل ICMA
1:05:46 شاخص خوب برای اندازه‌گیری مشابهت متون در ICMA چه شاخصی است؟
1:11:16 پیشنهاد روش جدید «پاد-تصحیف»
1:15:05 نمایش تفاوت‌ها با استفاده از PCA
1:16:23 پیاده‌سازی این روش با استفاده از Python

▶️ مشاهدۀ ارایه در یوتوب و آپارات

#مطالعات_اسلامی_دیجیتال
#گفتار_انعکاس
@Inekas

‌
🔵بخش دوم مدرسه زبان‌شناسی و زبان‌های سامی

در ادامه «بخش اول مدرسه زبان‌شناسی و زبان‌های سامی» که در پاییز ۱۴۰۲ برگزار شد، بخش دوم این مدرسه با همکاری 🔵 انعکاس و 🔆 مرکز دین‌پژوهی حنیف به شرح زیر برگزار می‌شود.

دورهٔ آموزش زبان سریانی (ترم اول)، آموزش مقدمات زبان سبئی (در یک ترم) و زبانشناسی تطبیقی زبان‌های سامی (ترم اول).

⬇️ همهٔ دوره‌ها در ۸ جلسه برگزار می‌شود.
🗓 مهلت ثبت‌نام کلاس‌ تا پایان جمعه ۱۵ تیر ماه


🎓 طرح درس‌ کلاس‌ها:

🔵 سریانی (ترم اول)
🔵 سبئی
🔵زبانشناسی تطبیقی سامی (ترم اول)

🌎 دوره‌ها در رومیت و در بستر بیگ‌بلو‌باتن برگزار خواهد شد و فیلم ضبط شده جلسات تنها تا انتهای ترم در دسترس دانشجویان خواهد بود.

📈 در صورت ثبت‌نام در بیش از یک کلاس، تخفیفات پلکانی اعمال خواهد داشت. 

🔄برگزاری مجدد یا ادامه همین دوره در ترم‌های آتی دوره‌ها به عهدهٔ مدرسان و منوط به تعداد داوطلبان و دیگر شرایط اجرایی است.

🖋 برای ثبت‌نام کلاس‌ها در دوره‌ها، به این لینک مراجعه کنید.


#رویداد_انعکاس
@inekas
@hanifcrs

💎 معرفی کتاب «علوم انسانی دیجیتال و مطالعات اسلامی و خاورمیانه»
Elias Muhanna (ed.), The Digital Humanities and Islamic and Middle East Studies, Walter de Gruyter GmbH, Berlin/Boston, 2016.

⬇️دریافت ۵۰ صفحه نخست کتاب

👤 به کوشش: فاطمه بختیاری

[بخش ۱ از ۳]

⭐️ الیاس مهنّا پژوهشگر علوم انسانی دیجیتال و استاد تاریخ دانشگاه براون پشت میز آشپزخانه، قهوه خود را می‌نوشید و در حال مطالعۀ کتابی از جمال‌الدین وطواط (نویسندۀ مصری قرن هفتم) بود که با واژه‌ای ابهام‌برانگیز در ضرب‌المثلی مرسوم میان اعراب بادیه‌نشین رو‌به‌رو می‌شود. او گمان می‌کند که نویسندۀ مصری در استفادۀ آن واژه دچار اشتباهی شده است، پس پشت همان میز به منظور درک درست و بازیابی تاریخ تحول آن ضرب‌المثل عربی به پایگاه‌های دیجیتال لغت‌شناسی و مکتبة الشامله (shamela.ws) مراجعه می‌کند. در نهایت جست‌و‌جوی او در پایگاه‌های آنلاین، نه تنها از عدم اشتباه وطواط بلکه از قدمت آن واژه در فرهنگ عربی خبر می‌دهد.

⭐️این ماجرا اهمیت روش‌شناسی دیجیتال در مطالعات اسلامی را نشان می‌دهد. «علوم انسانی دیجیتال و مطالعات اسلامی و خاورمیانه» به ویراستاری الیاس مهنّا، خروجی کنفرانسی با همین موضوع است.

حوزه علوم انسانی دیجیتال، شامل طیفی گسترده از پژوهش‌ها و فعالیت‌های مختلف مانند ساختن پایگاه داده، دیجیتال‌کردن متون، تصاویر و کتیبه‌ها، نقشه‌برداری‌ از شبکه‌های حمل و نقل و یا تعیین جغرافیای رخدادهای مهم تاریخی و بازیابی متون قرون میانه و... می‌شود. مهنّا این گستره را به صورت کلی دربردارنده سه فعالیت اساسی دیجیتال‌سازی، انتشار و تفسیر می‌داند.

🗂 کتاب از یازده مقالۀ مستقل تشکیل شده که در هر یک، به مسأله‌ای از مسائل مربوط به حوزه مطالعات اسلامی با استفاده از روش‌شناسی و یا ابزار دیجیتال پاسخ داده‌ شده است. مجموعه این مقالات در ادامه معرفی می‌گردد.

#انعکاس_کتاب
#مطالعات_اسلامی_دیجیتال
@inekas