💎 معرفی کتاب «محمد و امپراتوری‌های ایمان» اثر شان آنتونی

Sean Anthony (2020), Muhammad and the Empires of Faith: The Making of the Prophet of Islam, Oakland, CA:University of California Press.

⬇️دریافت چکیده‌ای از کتاب
⬇️دریافت مرور کامل

⭐️ اردوگاه مورخانِ اسلام نخستین!

در مقدمۀ کتاب از قول چیس رابینسون آمده است که مورخان اسلام نخستین به دو اردوگاه دسته‌بندی می‌شوند:
اردوگاه اول جایگاه آن دسته از مورخانی است که مصمم هستند خطوط کلی وقایع دوران زندگی پیامبر را مشخص کنند و از امکان تصفیهٔ موفقیت‌آمیز لایه‌های اساطیری متأخر از زندگی او و نیل به حقایق خام تاریخی اطمینان دارند.
در اردوگاه دوم مورخان مدرنی حضور دارند که به عقیده‌شان صرفاً می‌توان خاطرات برجای مانده از گذشته در نزد مسلمانان را مرتب و غربال کرد و نهایتاً آنچه دردسترس خواهد بود، هرچه‌قدر هم که کهن باشد، بازنمایی‌های «داستانی» گذشته است که نخبگان برای ساخت حافظهٔ فرهنگی جوامع خود و در نتیجه حفظ و شکل‌دهی هویت جوامع مسلمان بعدی آن‌ها را ساخته و پرداخته‌اند. نتیجه آنکه نمی‌توان از حصار ذهن سازندگان این روایات پلی به واقعیت‌های تاریخی زد.

⭐️ خطر مواجههٔ غلط با سیره‌نگاری‌ها

به نظر آنتونی اگر منابع به مجموعهٔ سیره‌نگاری‌های اسلامی محدود باشد، ادعای مورخان اردوگاه دوم چندان بیراه نیست. بسیاری از محتویات این کتب بیش از آن که دربردارندهٔ «حافظهٔ تاریخی» باشند، در واقع «الهیات روایی‌شده» هستند. ناتوانی در شناخت این ماهیت کتب سیره‌نگاری منجر به اشتباهات فاحش تاریخی خواهد شد. در چنین بافتی تاریخ دیگر تاریخ نیست؛ بلکه قالبی است برای انتقال و ترویج آموزه‌های کلامی، فرقه‌ای، قبیله‌ای و سیاسی گروه‌های مختلف.


⭐️ راه حل پیشنهادی: گسترش پایگاه داده

بر خلاف تصور سنتی، منابع ما برای شناخت محمد تاریخی منحصر به کتب سیره و مغازی نیستند. منابع اصلی محققان مدرن برای بازشناسی شخصیت تاریخی پیامبر اسلام به چهار دستهٔ زیر تقسیم می‌شوند:

۱. قرآن
۲. کتیبه‌ها، نسخه‌های خطی و شواهد باستان‌شناختی
۳. گزارش‌های غیراسلامی معاصر و یا نزدیک به معاصر از ظهور اسلام که عمدتاً به زبان‌های ارمنی، یونانی و سریانی نوشته شده‌اند
۴. منابع مکتوب عربی دربارهٔ پیامبر که عمدتاً، اما نه منحصراً، در سنت سیره‌نگاری حفظ شده‌اند.

⭐️ هدف نویسنده از نگارش کتاب

آنتونی می‌گوید این اثر با دو هدف اساسی نوشته شده است: اول، ارائهٔ روشی برای مطالعهٔ تطبیقی کهن‌ترین منابع عربی در زمینهٔ سیرهٔ نبوی همگام با منابع دسته‌اولی چون قرآن و گزارش‌های غیراسلامی متعلق به قرن هفتم و هشتم میلادی و نشان دادن این که چگونه چنین مطالعه‌ای می‌تواند منابع سیره را احیا کند؛ و ثانیاً، روشن کردن شرایط تاریخی و جریان‌های فکری‌ای که موجب پیدایش سنت سیره و مغازی به‌ عنوان ژانری مجزا از ادبیات عربی در اواخر قرن هفتم و قرن هشتم میلادی شد.


⭐️ معرفی بخش‌های کتاب

🔵بخش نخست
در این بخش، نویسنده به سراغ منابعی می‌رود که پیش از آغاز سنت سیره‌نگاری نوشته شده‌اند و دربردارندهٔ اطلاعاتی دربارهٔ پیامبر اسلام هستند. مطالعهٔ تطبیقی ادبیات مسیحی باستان متأخر و همچنین منابع کهن اسلامی، بخش عمدهٔ این فصل از کتاب را به خود اختصاص می‌دهد. مواردی از این دست نشان می‌دهند که مطالعهٔ توأمان منابع معاصر غیرعربی و سیره‌نگاری‌های اسلامی می‌تواند تصویری قابل‌اتکا، هرچند غیرجزئی، از محمد تاریخی به ارمغان بیاورد.

🔵 بخش دوم
این بخش روایتی است از سرآغاز ادبیات نوشتاری سیره‌و‌مغازی در اواخر دورهٔ اموی و اوایل خلافت عباسی. چنانکه در بخش دوم نشان داده می‌شود، سیره‌نگاری اسلامی از بدو تولد از سوی دستگاه خلافت اموی و عباسی راهبری می‌شده است.

🔵 بخش سوم
بخش پایانی کتاب کوششی است برای پاسخ به این پرسش که دستگاه خلافت از سنت سیره‌ومغازی چه می‌خواست و این خواسته‌ها را از چه طریقی محقق می‌کرد؟ از نگاه نویسنده انگیزهٔ اصلی دستگاه خلافت از پایه‌گذاری سنت سیره‌نگاری تأمین مشروعیت حکومت نوپای اسلامی و تهیهٔ مبنایی فکری برای توجیه اقدامات حاکمیتی از جمله فتوحات بوده است. در این بخش نشان داده می‌شود که نخبگان حکومتی برای ساخت چنین بنایی مواد خام را از سنت شفاهی برجای‌مانده از حافظهٔ جمعی مسلمین و قرآن برگرفتند، اما این مصالح خام را با الهام از گفتمان‌ امپراطوری‌های دورهٔ باستان متأخر یعنی امپراطوری ساسانی و بیزانس تصفیه کردند، بازخوانی نمودند و به آن سروشکلی یکپارچه دادند.

🔵 در نهایت کتاب با نگاهی به چشم‌انداز مطالعات در باب سیرهٔ نبوی و جایگاه سنت سیره‌و‌مغازی در آیندهٔ این رشته به پایان می‌رسد.

⬇️دریافت مرور کامل مهدی صالح بر کتاب

🔴 شون آنتونی در مدرسهٔ تابستانی سوم انعکاس، بخشی از این کتاب را ارائه کرد.

▶️ مشاهدهٔ ارائه با زیرنویس فارسی در یوتوب انعکاس

#انعکاس_کتاب
@inekas

‌‌
‌🎞 ویدئوی ارائهٔ «بازنگری در رویکردهای تاریخی مدرن به زمانه و زندگانی محمد [ص]» از شان آنتونی

🟣 ویدئوی بالا گزیده‌ای است از ارائهٔ شان آنتونی در سومین مدرسه تابستانی انعکاس  (پنج‌شنبه ۱۶ شهریور) که در آن ایدۀ خود در کتاب اخیرش "محمد و امپراتوری‌های ایمان" را ارائه کرده است:

Sean Anthony (2020), Muhammad and the Empires of Faith: The Making of the Prophet of Islam, Oakland, CA:University of California Press.

⬇️ دریافت ۵۰ صفحۀ نخست کتاب
⭐️ معرفی کتاب و دریافت مرور فارسی آن
👤 معرفی شان آنتونی

▶️ مشاهدۀ نسخۀ کامل ارائه (۴۹ دقیقه) با زیرنویس فارسی اختصاصی در یوتوب انعکاس

آنتونی در این ارائه، به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه خوانش‌های انتقادی منابع غیرمسلمان و مسلمان در کنار هم می‌تواند جان تازه‌ای به مطالعه تاریخی زندگانی محمد[ص] و تحولی که پیام او در جهان ایجاد کرد، ببخشد.
او نشان می‌دهد که چگونه با قرار دادن این منابع در بافتار تاریخی فکر و فرهنگ دوران باستان متأخر، می‌توان ارزیابی تازه‌ای از منابع اولیه زندگی محمد[ص] داشت. همچنین این مساله را می‌کاود که چه بینش‌های جدیدی را می‌توان از بررسی سنت‌های چندلایه‌ای پیرامون زندگی ایشان به دست آورد.
شون آنتونی در این ارائه، مدل مرسوم در میان پژوهشگران سیره را نادرست می‌داند و مدلی جایگزین پیشنهاد می‌دهد که به ما کمک کند از یک منظر با وضوح پایین از سیرهٔ پیامبر، به یک منظر با وضوح بالاتر ارتقا پیدا کنیم.

▶️ مشاهدۀ نسخۀ کامل ارائه (۴۹ دقیقه) با زیرنویس فارسی اختصاصی در یوتوب انعکاس (برای مشاهدۀ زیرنویس فارسی، روی دکمه CC بزنید)

#انعکاس_کتاب
#انعکاس_یافته‌ها
#ارائه‌های_مدرسه_انعکاس
@inekas

‌
💠 کارگاه تخصصی دو روزه: "قرآن و مسیحیت عربی: مضامین و موتیف‌های مذهبی در شعر عربی پیش از قرآن"

💳 ۳-۴ مهرماه ۱۴۰۳/ ۲۴-۲۵ سپتامبر ۲۰۲۴
📍 دانشگاه توبینگن، آلمان

معرفی به کوشش: زینب شایسته‌فر

✅ این کارگاه دو روزه محیط عربی قرآن را، آنگونه که در شعر پیشا قرآنی منسوب به شاعران مسیحی و بت‌پرست بازنمایی شده است، مورد بررسی قرار داده است. پژوهشگران مدت‌هاست به این مساله پی برده اند که اشعار منسوب به شاعران پیشا قرآنی دربردارنده ایده‌ها و احساسات مذهبی قابل مقایسه با برخی موارد قرآنی است. در این اشعار ارجاعاتی به خدا و باورهای دینی در مجموعه اشعار منسوب به شاعران عرب بت‌پرست و یکتاپرست وجود دارد. هرچند این مطالب امیدوارکننده به نظر می‌رسد، اما این اشعار مدت‌ها به دلیل تدوین آنها پس از ظهور اسلام و نیز تردید درباره اصالت آنها، به عنوان منبعی غیرقابل اعتماد در بررسی محیط قرآن در نظر گرفته می‌شدند. با این حال، در سال‌های اخیر اهمیت اشعار پیشاقرآنی درک شده است و پژوهشگران روش‌هایی برای تأیید اصالت آن و نیز بهره‌مندی از آن جهت بررسی الهیات عربستان پیش از اسلام به کار گرفته‌اند. این کارگاه توسط شورای تحقیقات اروپا، به عنوان بخشی از پروژه QaSLA تأمین مالی شده است.

✅ موضوعاتی که در این کارگاه بررسی شده عبارتند از:

◀️ یکتاپرستی در عربستان پیش از ظهور اسلام
◀️ پی‌رنگ و نقش‌مایه‌های دینی در شعر پیشا قرآنی و مقایسه آنها با قرآن
◀️ حیره به عنوان مرکز مسیحیت دوران باستان متأخر و قطب ادبی
◀️ قرابت‌های احتمالی بین شعر عربی دوران باستان متأخر و متون یهودی-مسیحی
◀️ رویکردهای روش‌شناختی نوآورانه در مطالعه شعر پیشا قرآنی، به ویژه آنهایی که به مسئله اعتبار می‌پردازند.

برگزارکننده: نادیة ابوحسین
مدیر: هولگر زلنتین


🗂 برنامه نشست

"یکتاپرستی بت‌پرستانه و عربستان پیش از اسلام"، نیکولای سینای (دانشگاه آکسفورد)

"جنگ داخلیِ (حرب الفساد) طی"، راشد اس. گویال (دانشگاه توبینگن)

" 'به جز برای سلیمان': آیین و دین در شعر درباری النابغة الذبیانی"، سوزان استتکویچ (دانشگاه جورج‌تاون)

"خدا، پادشاه و شاعر: ایمان و بخشش در اشعار طلب بخشش عدی بن زید عبادی به حاکم لخمی نعمان بن منذر"، نادیة ابوحسین (دانشگاه توبینگن)

"نقش‌مایه‌های مسیحی در شعر عدی بن زید العبادی، شاعر عرب مسیحی پیش از اسلام"، ایاس ناصر (دانشگاه عبری اورشلیم)

"رویکردهای روش‌شناختی به قرآن و شعر مسیحی پیش از اسلام"، نورا اشمید (دانشگاه توبینگن)

"مفاهیم پیشا قرآنی سرنوشت آن‌گونه که در شعر عربی متقدم بازتاب داده شده است و تأثیر آنها بر بازنمایی الله در قرآن"، ماکسیم یوسفی (دانشگاه گوتینگن)

"سواری با جن: معنویت پیش از اسلام و دگرگونی‌های اسلامی آن"، روبن شنزله (دانشگاه آزاد برلین)

"خدایی جز رحمانان نیست: درباره یک نام الهی یکتاپرستانه جنوب عربستانی در شعر و کتیبه‌های عربستانی پیش از اسلام"، الکساندر فورمن (دانشگاه شیکاگو)

⬇️ دریافت فایل برنامه کارگاه و چکیده‌ها

#انعکاس_رویداد
@Inekas

‌
💎 معرفی کتاب «مسئلهٔ زن در مطالعات اسلامی» اثر کشیا علی

Kecia Ali (2024), The Woman Question in Islamic Studies, Princeton: Princeton University Press.

⭐️ دربارهٔ کتاب
کتاب جدید کشیا علی با عنوان «مسئلهٔ زن در مطالعات اسلامی» نگاهی تازه به موضوع جنسیت در حوزهٔ مطالعات اسلامی دانشگاهی دارد. این کتاب که در سال ۲۰۲۴ منتشر شده، به مسائلی مانند تبعیض جنسیتی و نگاه‌های منفی به زنان در محیط‌های دانشگاهی می‌پردازد و به طور ویژه بر تأثیر این مسائل در مطالعهٔ اسلام تمرکز می‌کند.

ایدهٔ اصلی کتاب این است که با وجود تصور عمومی از دانشگاه‌ها به عنوان مکان‌هایی پیشرو، هنوز نگاه‌های قدیمی درباره جنسیت در مطالعات اسلامی وجود دارد. نویسنده به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه این نگاه‌ها در جنبه‌های مختلف زندگی دانشگاهی، از استخدام گرفته تا نحوهٔ ارجاع به کارهای علمی، دیده می‌شود. او همچنین به ارتباط پیچیدهٔ بین جنسیت، نژاد و هویت مذهبی در این حوزه نگاه می‌کند.

این کتاب می‌تواند برای دانشجویان، پژوهشگران و هر کسی که به موضوع جنسیت، دانشگاه و مطالعهٔ اسلام علاقه دارد، جالب باشد. نویسنده با پرداختن به مسائلی که اغلب نادیده گرفته می‌شوند، تلاش می‌کند راه را برای نگاهی جامع‌تر و عادلانه‌تر به مطالعات اسلامی و آموزش عالی باز کند.

⭐️ معرفی بخش‌های کتاب
کتاب با یک مقدمه شروع می‌شود که زمینهٔ کلی بحث را مشخص می‌کند. سپس نویسنده به بررسی تأثیر جنسیت بر موضوعات و روش‌های مطالعه در این حوزه می‌پردازد. در ادامه، نحوهٔ ارجاع به کارهای علمی و تأثیر آن بر تداوم نگاه‌های جنسیتی بررسی می‌شود. کتاب همچنین به موضوع نمایندگی زنان در انتشارات دانشگاهی و همایش‌های علمی می‌پردازد و تجربیات زنان و دگرباشان را در این حرفه مورد بحث قرار می‌دهد. در پایان، نویسنده راه‌حل‌هایی برای مقابله با تبعیض جنسیتی و ایجاد فضایی عادلانه‌تر در مطالعات اسلامی ارائه می‌دهد. کتاب با یک بخش اضافی درباره روش تحقیق و پیشنهادهایی برای مطالعهٔ بیشتر به پایان می‌رسد.

⭐️ دربارهٔ نویسنده
کشیا علی، نویسندهٔ این کتاب، یک متخصص شناخته شده در زمینهٔ اسلام است که بیشتر روی موضوعات مربوط به جنسیت کار می‌کند. او استاد مطالعات دین در دانشگاه بوستون است و پیش از این نیز کتاب‌هایی دربارهٔ قوانین اسلامی، اخلاق و جنسیت نوشته است. علی به خاطر تحلیل‌های دقیق و پرداختن به موضوعات چالش‌برانگیز شهرت دارد و در این کتاب هم از تجربهٔ شخصی و هم از دانش علمی خود برای بررسی موضوع جنسیت در مطالعات اسلامی استفاده کرده است.

⬇️دریافت فهرست و مقدمهٔ کتاب
⬇️مطالعه گزارش تفصیلی از کتاب

#انعکاس_کتاب
@inekas

‌
💠 کارگاه پژوهشی سالانه: "گذشته‌های عربی - تاریخ‌ها و تاریخ‌نگاری‌ها" (حضوری و مجازی)

🗓 پنج‌شنبه و جمعه ۱۲ و ۱۳ مهر ۱۴۰۳ / ۳ و ٤ اکتبر ٢٠٢٤

🪧 مرکز آقاخان، لندن / حضوری و آنلاین

📎لینک ثبت‌نام رایگان

⬇️دفترچۀ رویداد امسال

دانشگاه آقاخان با مشارکت دانشگاه آکسفورد از سال ۲۰۱۸ میلادی با تمرکز بر تاریخ و تاریخنگاری اسلامی، کارگاه حاضر  را به صورت سالیانه برگزار میکنند.  این امر به منظور بررسی نگارش تاریخ به زبان عربی صورت گرفته و  فرصتی استثنایی برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ‌نگاری عربی، از قرن هفتم تا به امروز، در خاورمیانه، شمال آفریقا و فراتر از آن، فراهم کرده است.

🗂 موضوعات کلیدی کارگاه امسال:
🔵 تاریخ نماینده چه کسانی است؟ چگونه و چرا؟
🔵 نقش آثار داستانی در درک تجربه‌های تاریخی واقعی.
🔵 استفاده نهادهای آموزشی، موزه‌ها و رسانه‌ها از تاریخ‌نگاری برای ایجاد وفاداری و حس تعلق در جامعه.

🪟 کارگاه امسال در دو روز متوالی و ذیل چند موضوع اصلی برگزار خواهد شد که ارائه‌های هر پنل به اختصار عبارتند از:

روز نخست:

۱-مقایسه روایت‌ها
-  پیتر هیل| «سواری شِبلی: تولید یک قهرمان دروزی از قرن نوزدهم سوریه»
-  متئو چکتی| «او را به عنوان زندانی نزد من بفرست! سقوط خسرو دوم و ظهور پیامبری اسلام در ایران ساسانی: مطالعه‌ای بر نهایة‌الأرب»
- صلاح کلمان| «تاریخ بدیل مذهب مالک: تسمیه و حکایات ابوالعباس الغمری»

۲- روش‌های دیجیتال: فراتر از توانایی‌های انسان

-  آلیشیا گونزالز مارتینز | «ناوبری در دریاهای بیوگرافی‌ها: روند پردازشی برای شناسایی بیوگرافی‌ها در متون تاریخی»
-  سفیر کورکماز| «شناسایی بازتولید متون در فتاوای عثمانی: استفاده از روش‌های جدید در تاریخ‌نگاری حقوقی عثمانی»

۳- استراتژی‌های فکری
-  عالیه آ. علی| «خویشاوندی و حکومت در کوفه: دینامیک سیاسی خلافت عثمان بن عفان»
- رامی ابودیاب| «دروزی‌ها، شمشیر اسلام»

۴-داستان و دریچه‌های آن به سوی گذشته
-  بروس فاج| «رویکردی نوین به خالد بن ولید»
- لوسی مک‌نیس| «آیا داستان می‌تواند تاریخ را آشکار سازد؟»
-  ایگور کورنیف| «چگونه تاریخ عرب-اسلامی در تلویزیون بازنمایی می‌شود؟»

۵- نمایش تاریخ، پنهان‌سازی تاریخ
-  محمد السید و پاسکال غزاله| «جبریون دلتای نیل»
-  احمد ادریس و عزالدین حجاج| «وفاداری‌های شکل گرفته در سودان مهداوی: رویکردی موزه‌شناختی»

روز دوم:

۱-  تعاملات فکری و برقراری روابط
- ارسکل سلیم| «سفر خیالی علمای نوسانتارا به مکه: پیوند با دنیای عرب»
-  ناتالی کرانسیس|«تولید دانش تبارشناختی: نسل پیامبر عبدالقادر گیلانی در مجموعه‌های بیوگرافی و آثار مربوط به تراجم اولیاء»

۲- تحمیل حاشیه‌ها به مرکز
-  وینای ختیا| «مطالعهٔ تاریخی نسخه‌های خطی مناسکی شیعیان دوازده امامی: منبعی برای تاریخ فکری»
-  یُسری السداوی| «نسخه‌های خطی کلیله و دمنه: مطالعهٔ یادداشت‌های نسخ خطی»

۳- روش‌های دیجیتال: ساخت پیکره‌ها و شبکه‌ها
-  کلارک جونیور| «شناسایی خودکار کاراکترهای عربی در نسخه‌های خطی یمنی دورهٔ رسولی: چالش‌ها و مزایا»
-  طوبی نور سراج‌اوغلو| «اسناد به مثابهٔ منبعی برای تاریخ کتاب در چارچوب متن سیرهٔ ابن‌سعد»

۴-بازنگری و تغییر تمرکز
-  نوحا الشعیر| «بررسی سیسیل مسلمان: به سوی رویکردی جدید»
-  مارتا جی نوو| «احمدبابا تنبکتی، پیشگام اندیشهٔ تاریخنگاری غرب آفریقا»
-  راسل هوپلی | «ادبیات فتاوی اسلامی به عنوان منبعی تاریخی: فتاوی احمد وانشریسی و تاریخ شمال آفریقای قرون میانه»

۵- بررسی بایگانی‌ها
-  رودریگو ادم| «بانک‌های حافظه برون‌مرزی اسلام: پایگاه حنبلی‌ها در صالحیه»
- رابرت هویلند| «راهبان و مسلمانان در صحرای یهودا: ثبت وقایع در جوامع خربرت مرد»

🔗 امکان شرکت در این کارگاه به صورت حضوری یا آنلاین وجود دارد و ثبت‌نام در آن رایگان است.

📎لینک ثبت‌نام رایگان

#انعکاس_رویداد
@inekas

‌
💠 نشست آنلاین «پاپیروس‌های مسیحی و اسلامی از خربة المرد، فلسطین: بایگانی‌ای از سده‌های هفتم و هشتم میلادی/ اول و دوم هجری»

🪧 CSI Monday Majlis: Christian and Muslim Papyri From Khirbet Mird, Palestine: An Archive From the 7th and 8th Centuries

🗓 دوشنبه ۲۸ آذر ۱۴۰۳ - ساعت ۲۰:۳۰ به وقت تهران
🎓 نشست آنلاین دانشگاه اگزتر، موسسه مطالعات عربی و اسلامی

👤 رابرت هویلند (استاد تاریخ خاورمیانه در موسسه مطالعات جهان باستان، دانشگاه نیویورک)

در سال‌های ۱۹۵۲-۱۹۵۳، مجموعه‌ای از پاپیروس‌ به زبان‌های یونانی، آرامی فلسطینی مسیحی و عربی، متعلق به  سال‌های ۵۰۰ تا ۸۰۰ میلادی، در غاری نزدیک صومعه‌ی خربه المرد، در ۱۰ مایلی شرق بیت‌لحم کشف شد (محل غار در تصویر بالا، با دو فلش آبی مشخص شده است). تا همین اواخر، به جز ویرایشی که آدولف گرومان از ۱۰۰ قطعه از این مجموعه به دست داد، هیچ‌یک از این هزار و اندی قطعه به شکل دیجیتال در نیامده بود، و بنابراین توجه چندانی به آن‌ها نشده بود. اکنون با پروژه‌های دیجیتال‌سازی در لوون (محل نگهداری متون یونانی) و اورشلیم (محل نگهداری متون آرامی و عربی) این وضعیت در حال تغییر است.

هویلند در این سخنرانی به ماهیت و محتوای این متون و ترکیب پیکرۀ این مجموعه می‌پردازد و توجه ویژه‌ای به این پرسش خواهد داشت که چگونه اسناد مسیحی و اسلامی در یک مکان بایگانی شده‌اند و گذشته‌ی این دو جامعه چگونه در این اسناد حفظ شده است.

🔔 برای ثبت‌نام رایگان و دریافت لینک شرکت در جلسه (سامانه زوم) اینجا کلیک کنید. (دوشنبه ۲۸ آذر ۱۴۰۳ - ساعت ۲۰:۳۰ به وقت تهران)

رابرت هویلند استاد تاریخ و باستان‌شناسی خاورمیانه در موسسه مطالعات دنیای باستان دانشگاه نیویورک است. او پیش‌تر در دانشگاه‌های آکسفورد و سنت اندروز تدریس کرده و كتب و مقالات متعددی در زمینه‌های مختلف انتقال از دوران باستان به دوران اسلامی در خاورمیانه منتشر کرده‌است؛ از جمله کتاب «اسلام آنگونه که دیگران آن را دیدند: بررسی و ارزیابی نوشته‌های مسیحی، یهودی و زرتشتی در رابطه با تاریخ اسلام نخستین». همچنین چندی پیش، جدیدترین مقاله‌ٔ هویلند دربارهٔ این پاپیروس‌ها منتشر شد (چکیدهٔ فارسی و فایل تمام‌متن این مقاله را از اینجا دریافت کنید). همچنین او در بسیاری از کشورهای منطقه به تحقیقات میدانی پرداخته و در حال حاضر در حال حفاری یک صومعۀ مسیحی اسلامی اولیه در امارات متحدۀ عربی است.

⬇️ مقالهٔ مرتبط هویلند «پاپیروس‌های فراموش‌شده‌ی بیابان یهودیه: مجموعه خربة مرد از دورهٔ باستان متأخر تا دورهٔ اسلام متقدم»

⭐️ با تشکر از کانال مطالعات اسلامی (مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی)

#انعکاس_رویداد

@islamicstudies
@inekas

💠 معرفی رویداد ۲۰۲۴ «آکادمی دین آمریکا (AAR)»، انجمن ادبیات کتاب مقدس (SBL) و «انجمن بین‌المللی مطالعات قرآنی (IQSA)» (بخش اول)

در دهه‌های اخیر، مطالعات قرآنی به سنتی پویا و زنده در آکادمیای غربی تبدیل شده است و هر ساله نشست‌ها و کنفرانس‌های متعددی به بررسی ابعاد گوناگون قرآن‌پژوهی اختصاص می‌یابد. بزرگ‌ترین رویداد آکادمیک دین‌پژوهی در جهان، رویداد مشترکی است که همه‌ساله در ماه نوامبر در یکی از شهرهای آمریکا برگزار می‌شود و سه نهاد مهم دین‌پژوهی در آن مشارکت می‌کنند که به ترتیب عبارتند از:

✅آکادمی دین آمریکا (AAR) هم‌اکنون بزرگترین انجمن مطالعات ادیان در دنیا به شمار می‌رود، بیش از 10 هزار عضو از سراسر جهان دارد و همه‌ساله یک نشست سالانه برگزار می‌کند. ژورنال اصلی این انجمن Journal of the American Academy of Religion که نام دارد، توسط انتشارات دانشگاه Oxford منتشر می‌شود. نشست سالانهٔ این آکادمی، معتبرترین ومهم‌ترين رویداد علمی در زمینه مطالعات دین‌پژوهی، در سطح بین‌المللی است. این نشست که هر سال در کنار نشست سالانه انجمن ادبیات کتاب مقدس (SBL) برگزار می‌شود، بستری برای تبادل نظر بین پژوهشگران رشته‌های مختلف علوم انسانی و اجتماعی مرتبط با دین فراهم می‌کند. در بخش قرآنی این نشست، پژوهشگران به ارائه و بحث پیرامون آخرین یافته‌ها و تحلیل‌های علمی درباره قرآن، تاریخ آن، تفاسیر و ارتباط آن با سنت‌های دینی دیگر می‌پردازند. این نشست به طور خاص فضایی برای بررسی تعامل قرآن با متون مقدس دیگر، مانند کتاب مقدس عبری و عهد جدید، و همچنین روش‌های جدید مطالعه تطبیقی ایجاد می‌کند.

✅ انجمن ادبیات کتاب مقدس (SBL) که در سال 1880 تأسیس شده، قدیمی‌ترین و مهم‌ترین نهاد علمی در زمینه مطالعه متون مقدس، به ویژه کتاب مقدس عبری و عهد جدید، است. این انجمن با بیش از ۸۵۰۰ عضو از بیش از ۸۰ کشور جهان، بستری برای تبادل نظر میان متخصصان متون مقدس و ادیان مرتبط فراهم می‌کند و نقش مهمی در توسعه روش‌های تطبیقی و تاریخی در مطالعات دینی ایفا کرده است.
این انجمن دو رویداد اصلی سالانه دارد که نشست سالانه (Annual Meeting)، به همراه نشست سالانه AAR، به طور خاص در قاره آمریکای شمالی و نشست بین‌المللی که هر سال در یکی از کشورهای خارج از آمریکا برگزار می‌شود.

✅انجمن بین‌المللی مطالعات قرآنی (IQSA) نیز مهم‌ترین نهاد آکادمیک مطالعات قرآنی در جهان غرب است که در دو نشست سالانه این انجمن، آخرین و جدیدترین دستاوردهای پژوهش‌های برون‌دینی در زمینه مطالعات قرآنی نمود می‌یابد. یکی از این دو نشست IQSA به همراه نشست‌های سالانه SBL و AAR برگزار می‌شود. (معرفی رویدادهای قبلیIQSA در انعکاس)

✅رویداد امسال در ۲۲ تا ۲۶ نوامبر (۲ تا ۶ آذر) در شهر سن‌دیگو ایالت کالیفرنیا برگزار می‌شود و برخی از برجسته‌ترین پژوهشگران مطالعات قرآن و اسلام از سراسر جهان در آن مساهمت دارند. رویداد ایکسا (IQSA) در ۳ پنل و یک نقد کتاب با ۱۵ ارائه و ارایه‌های قرآنی رویداد AAR در ۲ پنل برگزار می‌شود که ترجمه فارسی عناوین این ارایه‌ها به همراه لینک چکیده آن‌ها در ادامه می‌آید.

✅امسال نیز به مانند سال‌های قبل، پژوهشگران ایرانی در این رویداد ارائه دارند (به ترتیب الفبا: حیدر داوودی، محمد قندهاری، زینب وصال)

🔴 انعکاس در روزهای رویداد، گزارشی از این رویداد مهم و بعضی ارائه‌های آن در صفحۀ اینستاگرام خود منتشر می‌کند.


⬇️ دریافت دفترچۀ رویداد امسال شامل عناوین ارائه‌ها و معرفی افراد

(ترجمه به کوشش: محمدرضا مرادعلی)

🗂 فهرست عناوین ارائه‌های رویداد IQSA با لینک به چکیدۀ هر ارائه

ارائه‌های روز اول: ۲۳ نوامبر ۲۰۲۴ (۳ آذر)

⭐️ پنل تعامل با قرآن و تفسیر

استفن برج، موسسه مطالعات اسماعیلی
پیچ‌ و خم‌ها: بررسی تداول لف و نشر در سنت تفسیری

طغرل کورت، دانشگاه هومبولت – برلین
بررسی احسان در قرآن و تفسیر عرفانی اسلامی: مطالعه‌ای بر سهم اسرائیلیات

ریکاردو امریکو ویگلیرمو، بنیاد مطالعات دینی (FSCIRE)
«فقولا له قولا لینا»، چشم‌انداز نام‌شناسی در قرآن: تأملی بر کنیه

ظریف رحمان، دانشگاه ویرجینیا
تفسیر درون‌متنی: تفسیر ماتریدی بر آیات انسان‌وارهٔ قرآن

مدلین وایز، دانشگاه کالیفرنیا، برکلی
كنايه در تفسیر اولیه اسلامی: روایت داوود در مصنف ابن‌ابی‌شیبه (م. ۲۳۵)


⭐️ پنل میزگرد نقد کتاب «فراتر از فرقه‌گرایی» نوشته تحسین تاور

• شیرعلی طارق، کالج فرانکلین و مارشال، رئیس جلسه
• تحسین تاور، دانشگاه پرینستون، نویسنده کتاب و عضو پنل
• سیروس زرگر، دانشگاه سنترال فلوریدا، عضو پنل
• مارتین وین، دانشگاه فرفیلد، عضو پنل
• رقیه خان، دانشگاه کلیرمونت، عضو پنل

⬅️ادامه عناوین

#انعکاس_رویداد
#IQSA
#AAR

@inekas

💠 معرفی رویداد ۲۰۲۴ «انجمن بین‌المللی مطالعات قرآنی (IQSA)» و «آکادمی دین آمریکا (AAR)» و فهرست ارائه‌های آن (بخش دوم)

ارائه‌های روز اول: ۲۳ نوامبر ۲۰۲۴ (۳ آذر) (ادامه از بخش اول)

⭐️ پنل قرآن، بنی‌اسرائیل و موسی

هُلگر زلنتین، دانشگاه توبینگن
بنی‌اسرائیل در قرآن: یهودیان، یا یهودیان و مسیحیان؟

حیدر داوودی، دانشگاه نورث‌وسترن
گفتمان قرآنی دربارۀ خانوادۀ موسی در تجلی درخت شعله‌ور

فاهد مسالکی، دانشگاه ویسکانسین میلواکی
موسی و خضر: دیدگاهی جدید

اسد زمان، دانشگاه ایالتی اوهایو
خضر به عنوان یک رافائل قرآنی؟

روبرتا سبث، دانشگاه نوادا، لاس‌وگاس
نمونه‌هایی از اجداد زن در تبار مسیحایی در کتاب مقدس عبری، عهد جدید و قرآن: عدالت و مهربانی، وفاداری و اطاعت، زیبایی و خوبی

ارائه‌های روز دوم: ۲۴ نوامبر ۲۰۲۴ (۴ آذر)

⭐️ پنل مطالعات قرآنی: کتیبه‌ها، ترجمه‌ها و مطالعات عهد جدید

عبدالله گلدری، دانشگاه خلیفه
بازتاب‌ها و تطبیقات: قرآن و تمثیل مرد ثروتمند و لاذاروس

ربکا ویلیامز، دانشگاه جنوب آلاباما
قرآن آیۀ ۱۳۸ سورۀ بقره و داستان عیسی و رنگرز

گابریل سعید رینولدز، دانشگاه نوتردام
پارادوکس در قرآن

فرانچسکا بادینی، FSCIRE (پالرمو)
مورد ناموفق «القرآن» (۱۹۶۷) ترجمه‌شده توسط مارتینو ماریو مورنو (۱۸۹۲ – ۱۹۶۴)

زینب وصال: دانشگاه الهیات برکلی (GTU)
آیات بر روی عَلَم: بررسی کتیبه‌های قرآنی روی عَلَم در جوامع شیعی


🗂 فهرست عناوین ارائه‌های قرآنی در رویداد AAR با لینک به چکیده‌های هر پنل

ارائه‌های روز اول: ۲۴ نوامبر ۲۰۲۴ (۴ آذر)

⭐️ پنل مطالعهٔ قرآن

ریاست جلسه: ساموئل راس، دانشگاه مسیحی تگزاس
این پنل مقالاتی با رویکردهای متنوع به مطالعهٔ قرآن ارائه می‌دهد.

۱. راحیل فیشباخ، کالج ویلیام و مری
وقتی خدا جنگ می‌طلبد: زیبایی‌شناسی خشونت در قرآن

۲. شعیب علی، دانشگاه توبینگن
تفسیر عبارت "أُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ" (سورۀ بقره:‌ آیۀ ۵) در کشاف زمخشری و سنت فرا‌تفسیر

۳. ظریف رحمان، دانشگاه ویرجینیا
تفسیر درون‌متنی: تفسیر ماتریدی بر آیات انسان‌وارهٔ قرآن

۴. ریسا وان دوتینچم دِ رندی، دانشگاه شیکاگو
به سوی درکی از «فطرت»: بررسی تحولات معنادار در تفاسیر آیهٔ ۳۰ از سورهٔ روم

۵. امیره ابو طالب، دانشگاه هلسینکی
مقدس‌تر از تو؛ تفسیرهای متناقض از دستور اخلاقی قرآن برای زیبایی/نیکی (احسان) در زمان‌های درگیری


ارائه‌های روز دوم: ۲۵ نوامبر ۲۰۲۴ (۵ آذر)

⭐️ پنل مطالعهٔ قرآن و کتاب مقدس در دوران باستان متاخر

ریاست جلسه: لورن آزبورن، کالج ویتمن
این پنل به ارائهٔ مقالاتی درباره قرآن و کتاب مقدس در زمینه دوران باستان متاخر می‌پردازد.

۱. دنیل واتلینگ، کالج پومونا
عهد قابل حمل؟ زیرمتن عهدینی آیات مباهله در سورهٔ آل عمران

۲. اَدم کاتسکو، کالج نورث سنترال
تصویر یهودی در رسائل پولس و قرآن

۳. وسیم شیلیوالا
چشم‌هایی آرام با خدا: معنای قرآنی خانه

۴. محمد قندهاری، انعکاس
روایت دوپارچهٔ داستان‌های پیامبران در سورهٔ صافات

۵. حیدر داوودی
آل عمران و دسپوسینوی (Desposyni): ذریهٔ مریم در قرآن و منابع مسیحی متقدم

⬇️ دریافت دفترچۀ رویداد امسال شامل عناوین ارائه‌ها و معرفی افراد

#انعکاس_رویداد
#IQSA
#AAR

@inekas

‌
💠 ابن‌سینا در باب قواعد اخلاقی: علم اخلاق میان منطق و علم‌النفس
🎓 فریال بوحافه (استادیار مطالعات اسلامی دانشگاه ووتسبرگ، آلمان)

🔵فریال بوحافه، دانش‌آموختۀ دانشگاه جرج‌تاون آمریکا و در حال حاضر استادیار مطالعات اسلامی و عربی در دانشگاه ووتسبرگ آلمان است. او در سال‌های اخیر بر مطالعهٔ آراء فیلسوفان مسلمان دورهٔ میانه تمرکز کرده و به‌ویژه دربارهٔ نظریات اخلاقی فارابی، ابن‌سینا و ابن‌رشد آثار متعددی منتشر کرده است.

🔵در این سخنرانی که به اهتمام شبکهٔ علمی «فلسفه در جهان مدرن اسلامی» برگزار خواهد شد، بوحافه به بررسی نظریهٔ اخلاقی ابن‌سینا و ارتباط آن با منطق و علم‌النفس خواهد پرداخت.

🔵شبکهٔ علمی «فلسفه در جهان مدرن اسلامی» متشکل از گروهی از استادان و پژوهشگران در فضای دانشگاهی آلمانی‌زبان است که با هدف توسعهٔ بیشتر حوزهٔ تحقیقاتی نوظهور فلسفه در جهان اسلام معاصر فعالیت می‌کند.

🗓 دوشنبه ۲۶ آذر ۱۴۰۳ / ۱۶ دسامبر ۲۰۲۴
ساعت ۲۰:۳۰ (به وقت تهران)

🌐 پیوند شرکت در رویداد (در Zoom)

#انعکاس_رویداد
@Inekas

‌
💎 معرفی کتاب «محمد و پیروانش در بستر تاریخ: نقشۀ دینی عربستان در باستان متأخر» اثر ایلکا لینستت


Ilkka Lindstedt (2023), Muḥammad and His Followers in Context: The Religious Map of Late Antique Arabia, Leiden, The Netherlands: Brill.

⬇️ دریافت فايل كامل کتاب
⭐️ مطالعۀ مرور کامل كتاب


👤 معرفی نویسنده

فرهنگ دینی اعراب در آستانه دعوت اسلام چگونه بوده است؟ مخاطبان اولیه محمد [ص] چه باورهای دینی و مناسکی داشته‌اند؟ آیا چندخدایی، بت‌پرستی و مجموعه‌ای از خرافات و رفتارهای غیر اخلاقی در میان اعراب رواج داشته است؟ آیا مسیحیان و یهودیان در شبه‌جزیره عربستان حضور جدی داشته‌اند و تأثیری در فرهنگ دینی ساکنان آن داشته‌اند؟

🔵 ایلکا لینستت در کتاب «محمد [ص] و پیروانش در بستر تاریخ: نقشۀ دینی عربستان در باستان متأخر» تلاش می‌کند تا فرآیند تحول هویت گروه‌های دینی در عربستان دورۀ باستان متأخر (۳۰۰ تا ۷۰۰ میلادی) را تحلیل کند. لینستت در این اثر، برای پاسخ به چگونگی تداخل هویت‌های قومی و دینی در آستانۀ ظهور اسلام، با نگاهی انتقادی نسبت به تاریخ‌نگاری اسلامی، از دریچۀ شواهد مادی مانند کتیبه‌ها و بقایای آثار باستان‌شناسی و همچنین منابع معاصر با همان دوره به گذشته می‌نگرد تا نشان دهد که تغییرات در این گروه‌های اجتماعی بسیار تدریجی‌تر از آن بوده که گمان می‌شود.

نویسنده در این کتاب در همان مسیری قدم برمی‌دارد که فرد دانر، استاد دانشگاه شیکاگو، در کتاب معروف خود یعنی «محمد و مؤمنان: سرچشمه‌های اسلام» طی کرده است. او بر این باور است که مرزبندی‌های اعتقادی بین جامعۀ مؤمنان و پیروان سایر ادیان به ویژه یهودیان و مسیحیان، در صدر اسلام بسیار کمرنگ بوده و ایجاد آن بسیار تدریجی‌تر از آن بوده که گمان می‌شود. وی طبق این مبنا معتقد است که در سده‌های نخستین، روابط مؤمنان با و پیروان ادیان دیگر خاصه یهودیان و مسیحیان بسیار دوستانه و غیرخصمانه‌تر از چیزی است که بعدها در منابع متأخر و غیرقابل اعتماد سیره ترسیم شده است.

🗂 فصل‌های کتاب:

🔵فصل اول : «مقدمه و روش‌شناسی»
نویسنده در مقدمه و روش‌شناسی به بررسی بافتار عربستان پیش از اسلام می‌پردازد و تقسیم‌بندی دوگانه و رایج «پیش از اسلام» و «دورۀ اسلامی» را به چالش کشیده تا نشان دهد که این گذار ناگهانی نبوده است.


🔵فصل دوم: «وضعیت قومیتی، زبانی و قبیله‌ای در عربستان پیش از اسلام»
ساختار قبیله‌ای و زبان‌های موجود در عربستان پیش از اسلام بررسی می‌شوند تا زمینه‌ای برای درک چگونگی ظهور اسلام در منطقه‌ای با تنوع اجتماعی و فرهنگی فراهم شود.


🔵فصل سوم: «یهودیت در عربستان»
نقش یهودیت به‌ویژه در شمال و جنوب شبه‌جزیرۀ عربستان و چگونگی تعامل جوامع یهودی با جوامع پیرامون تحلیل می‌شوند.


🔵فصل چهارم: «مسیحیت در عربستان»
نویسنده مسیر گسترش مسیحیت در سراسر منطقه، از جمله پیوستگی آن با جوامع یمنی و سایر جوامع عربی، و مباحثات الهیاتی که بر پیروانش تأثیر گذاشته‌اند را بررسی می‌کند.


🔵فصل پنجم: «اعمال و باورهای غیرمسلمانان و یکتاپرستی»
به باورهای چندخدایی و یکتاپرستانه میان اعراب غیر یهودی و غیر مسیحی می‌پردازد؛ از جمله مفهوم نسب ابراهیمی و چگونگی تأثیر این باورها بر آموزه‌های نخستین اسلامی مورد توجه نویسنده در این فصل می‌باشد.


🔵فصل ششم: «ظهور محمد [ص] در مکه»
نقش پیامبری محمد [ص] در بستر مکه و تأکید قرآن بر یکتاپرستی، عدالت و مباحث آخرالزمانی بررسی می‌شود.


🔵فصل هفتم: «جامعۀ مدینه و تثبیت آن»
به تأسیس جامعه اسلامی در مدینه، «پیمان مدینه»، و جنبه‌های اجتماعی، قانونی و الهیاتی ساختار این جامعه پرداخته می‌شود.
پیش از این، ایلکا لینستت ارائه‌ای در همین موضوع در 🔵 مدرسه‌ٔ تابستانی دوم انعکاس داشته است.


🔵فصل هشتم: «دیدگاه‌های معاصر غیرعربی دربارۀ محمد و مسلمانان اولیه»
دیدگاه‌های منابع غیرعربی مانند تاریخ‌نگاران ارمنی (سبئوس) و نوشته‌های سریانی در مورد پیامبر و پیروانش در اوایل دورهٔ اسلامی مورد توجه نویسنده قرار گرفته است.

🔵نتیجه‌گیری:
در نهایت نویسنده، استمرار مذهبی، اجتماعی و فرهنگی بین عربستان پیش از اسلام و اوایل دوران اسلامی را نشان داده و این نظر را که جامعهٔ اسلامی کاملاً با گذشته قطع رابطه کرده باشد، به چالش می‌کشد.


🔗لینک دانلود کتاب با دسترسی باز
🔗مطالعۀ مرور کامل كتاب (زینب‌شایسته‌فر و فاطمه بختیاری)

🔴 ایلکا لینستت در مدرسهٔ تابستانی سوم انعکاس، بخشی از این کتاب را ارائه کرده است.

▶️ مشاهدهٔ ارائه با فهرست محتوایی در یوتوب انعکاس

🗺 نقشه و فهرست «سنگ‌نبشته‌های یکتاپرستانهٔ عربستان در سال‌های ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلادی

#انعکاس_کتاب

@inekas

‌
🎞 ویدئوی ارائهٔ «وضعیت مذهبی عربستان در حوالی زمان میلاد محمد [ص]» از ایلکا لینستت

🟣 ویدئوی بالا ارائهٔ ایلکا لینستت در سومین مدرسه تابستانی انعکاس  (۲ شهریور ۱۴۰۲) که در آن ایدۀ خود در کتاب «محمد [ص] و پیروانش در بستر تاریخ: نقشۀ دینی عربستان در باستان متأخر» را ارائه کرده است:

💠 ایلکا لینستت در این ارائه‌، بر شواهد باستان‌شناختی به عنوان دریچه‌ی جدیدی برای مطالعهٔ فرهنگ اعراب تمرکز دارد. او با اشاره به توصیف‌های پیشامدرن و مدرن از عربستان پیش از اسلام که معمولا بر ماهیت شرک‌آمیز و عاری از اخلاق آن تمرکز دارند، بر شواهد باستان‌شناختی و کتیبه‌شناختی -که بسیاری از آن‌ها اخیرا دست‌یاب شده‌اند- تأکید دارد؛ آثاری که نشان می‌دهند در آستانهٔ ظهور اسلام یهودیان و مسیحیان پرشماری در عربستان حضور داشته‌اند. بر اساس این آثار، این دیدگاه‌های مشرکانه هستند که شواهد اندکی از بقای آن‌ها تا قرن ششم و هفتم میلادی در عربستان موجود است.

☑ او نشان می‌دهد که ما باید از شواهد مادی، توأمان با سایر شواهد معاصر مانند اشعار جاهلی و قرآن استفاده کنیم. این منابع بیان می‌دارند که بسیاری از اعراب نظام اعتقادی یکتاپرستانه یا لااقل تک‌خداگزینانه داشته‌اند.

🗂 فهرست مطالب ویدئو:

00:11 مقدمه و ساختار ارائه

02:04 رد دیدگاه‌های سنتی درباره عربستان پیش از اسلام

07:53 شواهد مادی در مقابل متون ادبی

08:55 شواهد کتیبه‌شناسی «یکتاپرستانه»
(پیوست: نقشه و فهرست «سنگ‌نبشته‌های یکتاپرستانهٔ عربستان در سال‌های ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلادی)

14:08 نمونه‌هایی از کتیبه‌های یهودی و مسیحی

29:45 تحلیل شعر عربی پیش از اسلام

38:09 درک مفهوم مشرکین در قرآن

40:25 دیدگاه‌های جایگزین در تاریخ‌نگاری عربی

49:13 بازاندیشی ظهور اسلام و زمینه آن

53:36 استمرار حضور یهودیان و مسیحیان در عربستان

▶️ مشاهده ویدئوی کامل ارائه در یوتوب و آپارات انعکاس

#انعکاس_کتاب
#ارائه‌های_مدرسه_انعکاس

🔵@Inekas

‌
💠 مقدمه‌ای بر ابزارهای مدرن پژوهش در مطالعات اسلامی
‌
در سال‌های اخیر، ابزارهای برخط و آرشیوهای دیجیتال تحولی اساسی در مطالعات اسلامی، به ویژه پژوهش‌های قرآنی، ایجاد کرده‌اند. این ابزارها، علاوه بر تسهیل دسترسی به منابع، امکان تحلیل دقیق‌تر و کاربردی‌تر متون را برای پژوهشگران فراهم کرده‌اند. این ابزارها و منابع توانسته‌اند از شناسایی ساختارهای زبانی گرفته تا مرور سادهٔ نسخ خطی و قرائات قرآنی، افق‌های جدیدی را در مطالعات قرآنی ایجاد کنند. همچنین ابزارهای مطالعات عهدینی، با امکان دسترسی مستقیم به متن اصلی، مقایسهٔ ترجمه‌های مختلف، و ارائهٔ تفاسیر متقدم، به پژوهشگران کمک می‌کنند تا زمینهٔ نزول قرآن و معنای بین سطور آن را در گفت‌وگو با مخاطبان اهل کتاب بهتر درک کنند.

🔴 تاکنون مجموعه‌ای از ابزارها و آرشیوهای کلیدی در زمینه‌های مرتبط در کانال انعکاس معرفی شده است که می‌توانید با استفاده از هشتگ #انعکاس_ابزار به آن‌ها دسترسی داشته باشید. در ادامه، فهرستی از این ابزارهای و منابع مهم آورده شده است:

۱- گنجینۀ سنگ‌نبشته‌های باستانی (OCIANA)
۲- مطالعهٔ علمی عهدین (StepBible)
۳- صرف قرآن (Quran Morphology)
۴- پیکرهٔ عربی قرآن (Quranic Arabic Corpus)
۵- کُرپوس کُرانیکوم (Corpus Coranicum)
۶-دایرةالمعارف قرائت‌های قرآن EvQ
۷- کتابخانه IDEO (مؤسسهٔ شرق‌شناسی دومینیکن)
۸- فهرست الکندی

اما این تنها آغاز راه است!

🔻 در مدرسه جدید مدار، شما می‌توانید با مجموعه‌ای گسترده‌تر از ابزارهای برخط آشنا شوید و استفادهٔ تخصصی از آن‌ها را برای پیشبرد پژوهش‌های قرآنی خود فرا بگیرید.

🟣 فرخوان ثبت‌نام مدرسه سوم مدار: جعبه ابزار برخط پژوهش در بافتار، متن و بینامتن قرآن

🔹 برای ارسال درخواست ثبت‌نام، مشاهدهٔ برنامه و عناوین ارائه‌ها و کسب اطلاعات بیشتر به سایت مدرسه مدار مراجعه کنید:

https://inekas.org/madar2025

#رویداد_انعکاس

@inekas

‌
🟥 انتشار کتاب «در کشاکش شورشیان و حاکمان در جهان اسلامی‌مآب نخستین: قدرت، ستیز و هویت»

🔵اطلاعات کتاب‌شناختی:

Hannah-Lena Hagemann, Alasdair C. Grant (Eds), Between Rebels and Rulers in the Early Islamicate World: Power, Contention and Identity, (2024), Edinburgh University Press.

⬇️دریافت فایل PDF تمام متن کتاب با دسترسی آزاد


✍️ معرفی کتاب
(به کوشش فاطمه بختیاری)

کتاب حاضر مجموعه مقالاتی در هفت بخش است که شورش را به عنوان یک پدیده تاریخی مورد توجه قرار داده و ارتباط میان شورشیان و حاکمان را از سه منظر بررسی می‌کند. ابتدا چگونگی شکل‌گیری شورش‌ها در برابر قدرت حاکمان و سپس تأثیری که این شورش‌ها در شکل‌گیری هویت جمعی داشته‌اند، مورد اشاره قرار گرفته است. در قدم بعدی تعامل بین شورشیان و حاکمان که الزاما نه همیشه به شکل تقابل بل گاهی در قالب مذاکره و یا مصالحه بود مورد توجه‌ است. در این میان به تحولات سیاسی و اجتماعی پرداخته شده تا چگونگی تأثیر این تحولات بر ساختارهای قدرت و هویت‌های جمعی نشان داده شود.

مجموعۀ حاضر با در برداشتن ۱۴ مقاله از حیث زمانی و مکانی حوزه گسترده‌ای را پوشش می‌دهد و مفهوم شورش را از قرن ۶ تا ۱۰ میلادی، از آفریقا تا آسیای مرکزی مورد توجه قرار داده است. دامنۀ این مجموعه به عمد گسترده در نظر گرفته شده تا علاوه بر منعکس کردن پیچیدگی و تنوع جوامع اسلام متقدم، بتواند به واسطه شناسایی ویژگی‌های مشترک در انواع شورش‌های متقدم، الگوی آن‌ها به تصویر بکشد. در نهایت، مداخلهٔ فزاینده قدرت مرکزی در امور محلی و محدود کردن اختیارات رعایا که آن را می‌توان «شورش ذی‌نفعان» نامید، به عنوان الگویی ظاهر می‌شود که در عراق، ارمنستان، افریقیه و دیگر سرزمین‌های اسلامی قابل تعمیم بوده و شکل غالب اعتراض در جهان اسلامی را می‌ساخته است؛ هرچند مورخان تاکنون بیشتر بر نقش نخبگان در شورش‌ها متمرکز بوده و آن را پررنگ جلوه می‌دادند. علاوه بر این، مقالات این مجموعه نشان می‌دهند که تاکید بر دوگانهٔ نیروی داخلی و خارجی در شورش‌های جامعه اسلامی نخستین معنایی نداشته است.

نکتهٔ مهم اثر حاضر توجه به میدان‌های مختلف معنایی مفهوم شورش در زبان عربی است. ارتباط معنایی این مفهوم با «حرکت فیزیکی خشونت‌آمیز» و همچنین با «وفاداری و اطاعت» باعث شده است شورش نه فقط به معنای قیام مسلحانه و فیزیکی بل هر نوع کناره‌گیری و سرپیچی از دستور مقامات بدون اعمال خشونت‌آمیز نیز معنی دهد؛ امری که منجر می‌شود اعضای گروه‌های مسلط اجتماعی و نخبگان مذهبی، سیاسی، نظامی و اقتصادی، چه مسلمان و چه غیر مسلمان جزئی از شورشیان به شمار آیند.

رویکرد انتقادی حاکم بر کتاب، توجه بیش از اندازه به بُعد مذهبی و کلامی شورش در جامعه اسلامی نخستین را رد کرده و در تلاش است تا بر انگیزه‌های غیر دینی و اجتماعی و تاریخی تمرکز کند و به همین خاطر در عنوان کتاب از اصطلاح «Islamicate» (اسلامی‌مآب و نه اسلامی)‌ استفاده شده است؛ البته این به معنای نفی تاثیر دین در ایجاد شورش‌ها نیست.

⭐️ این مجموعه مقالات دستاورد کنفرانسی است که در ۲۰۲۲ با عنوان "نظریه و عمل شورش در جهان اسلامی نخستین" در دانشگاه هامبورگ و در چارچوب پروژه SCORE برگزار گردید. در این کنفرانس علاوه بر مورخان، پژوهشگران دین و ادبیات نیز حضور داشته و در رویکردی چندرشته‌ای با توجه به زبان‌های مختلف عربی، سریانی، ارمنی سعی کردند از دام روایت‌محوری گذر کرده و با بهره‌گیری از شواهد دیگر مانند زیست‌نامه‌ها، منابع تبارشناسی و اسناد پاپیروس و شواهد مادی مانند سکه‌ها و بناها به پژوهش بپردازند.


🗂 فهرست مقالات کتاب

بخش اول: گفتمان‌های شورش
۱- بزرگان علمی اسلام و احادیث (علیه) شورش
۲- تاریخنگاری اباضیۀ نخستین: مطالعۀ موردی خوارج

بخش دوم: فرهنگ سیاسی شورش
۳- قیام یحیی بن زید بن علی (د. ۱۲۵): بیعت، نافرمانی و شورش در دورۀ نخستین اسلامی
۴- شاعر، عالم، شورشی؟ عمران بن حطان، قیام خوارج و «کتابچه شورش» در دورۀ اموی

بخش سوم: جوامع ستیزه‌جو
۵- فرقه‌گرایی و شورش‌شکنی در مسیحیت روم شرقی قرن ششم: مطالعۀ موردی «روستایی شدن»
۶- دین و شورش: جذب نیرو از طریق ساخت تصویر مذهبی – نمونه‌های زنگیان و قرامطه

بخش چهارم: منازعه بر سر ایالت
۷- مالیات، شورش و عقب‌نشینی در ارمنستان دورۀ عباسی متقدم
۸- مقاومت محلی و شورش اعراب: فتح خراسان و ماوراءالنهر در چارچوب فتنۀ اول و دوم

بخش پنجم: منازعه بر سر شهر
۹- مذاکره در شورش: قیام جند تونس
۱۰- الگوهای متغیر شورش در میان اغلبیان افریقیه

بخش ششم: اختلافات بر سر امتیازات
۱۱- ثروت و تصویر امویان در خطبه‌های منسوب به ابوحمزه
۱۲- تفسیر نسلی از فتنۀ سوم (۱۲۶-۱۳۶)

بخش هفتم: فضاهای شورش
۱۳- سه کعبه، سه شورش: شورشیان و معماری‌های مقدس در جهان اسلام نخستین
۱۴- زیرساخت‌های منازعه: قیام زنگیان

#انعکاس_کتاب
@inekas

🖥 ویدئوی «معرفی منابع (مکتوب و دیجیتال) ریشه‌شناسی در زبان‌های سامی»

ویدئوی بالا برشی از تدریس وحید صفا در دوره‌های زبان‌شناسی و زبان‌های سامی در انعکاس است. او در این ویدئو فهرستی از منابع مکتوب و دیجیتال را معرفی می‌کند که برای پژوهش در ریشه‌شناسی زبان‌های سامی و مطالعه کتیبه‌های عربی حائز اهمیت‌اند.
این منابع برای بررسی ریشه‌شناسی واژگان، تطبیق زبان‌ها و تحلیل تغییرات زبانی در گذر زمان کاربرد دارند.

🔎بخش‌های ویدئو

00:05 مقدمه
01:35 معرفی منابع مکتوب درباره زبان‌شناسی سامی
23:50 معرفی پایگاه‌های داده و ابزارهای برخط برای مطالعه تطبیقی زبان‌ها و کتیبه‌ها


👤 وحید صفا دانش آموخته حوزه علمیه و دانشگاه تهران در رشته فرهنگ و زبان‌های باستانی، دبیر علمی مدار ۳ «جعبه ابزار برخط پژوهش در بافتار، متن و بینامتن قرآن» است که از تاریخ ۲۵بهمن ماه به صورت حضوری برگزار خواهد شد.
او تاکنون علاوه بر سخنرانی در پیش‌نشست سومین مدرسه انعکاس با عنوان «کاربست شواهد مادی در بازسازی بافتار تاریخی عصر نبوی»، در حلقه مطالعاتی انعکاس نیز چندین ارائه از جمله درباره دین و آیین‌های عربستان پیشااسلامی داشته است.

🟣برای اطلاع بیشتر به فراخوان مدرسه و برای ثبت‌نام به اینجا مراجعه کنید.

#انعکاس_ابزار
#گفتار_انعکاس
#رویداد_انعکاس

🔵 @inekas

‌
💎 انتشار کتاب جدید خوان کول: «بازاندیشی قرآن در باستان متأخر»

🔵اطلاعات کتاب‌شناختی

Juan Cole, (2025), Rethinking the Qur’ān in Late Antiquity, De Gruyter


⬇️ دریافت ۴۵ صفحهٔ نخست کتاب (شامل فهرست و درآمد)


✍️ معرفی کتاب

کتاب بالا یکی از تازه‌های نشر در حوزه مطالعات تاریخی قرآن است که به عنوان پنجمین جلد از «سری مطالعات قرآن (IQSA)» منتشر شده است. نویسندهٔ کتاب می‌کوشد تا با نگاهی عمیق در بافتار تاریخی و فرهنگی باستان متأخر نگاهی نو به قرآن داشته باشد. او با تمرکز بر محیط تاریخی و فرهنگی خاورمیانه در قرن‌های ششم و هفتم میلادی، به تحلیل تأثیرات متقابل قرآن و دیگر ادیان و جریانهای فکری آن زمان می‌پردازد.

خوان کول در این کتاب تلاش کرده است تا با نگاهی نو، ارتباط قرآن را با تحولات فکری، مذهبی و فرهنگی دوران باستان متاخر بررسی کند. او به این سوال پاسخ می‌دهد که چگونه قرآن بازتاب‌دهنده و پاسخ‌گوی جریان‌های فرهنگی، دینی، سیاسی و منطقه‌ای در عربستان غربی و نواحی همجوار آن در دوران جنگ بزرگ (۶۳۰-۶۰۳ میلادی) بین امپراتوری‌های روم و ساسانی است.

کتاب حاضر ساختار متن قرآن را از منظر بلاغی، مورد توجه قرار داده و کاربرد تکنیک «خطاب روایی» در قرآن را تحلیل کرده است. نویسنده از طریق شش مطالعه موردی به قرآن می‌پردازد. دو مورد نخست به دوران ۲۰۰-۸۰۰ میلادی اختصاص دارد، دوره‌ای که تاریخ‌پژوه پیتر براون آن را «باستان متأخر» نامیده است. دو مطالعه بعدی داستان‌ها و مضامین قرآنی را در بستر عصر هراکلیوس و خسرو دوم بررسی می‌کند. دو مورد پایانی به چگونگی شکل‌گیری قرآن از لحاظ سبک‌شناختی، پرداخته و این فرایندها را در چارچوب دوره باستان متأخر قرار می‌دهد.

🗺 تمامی مباحث کتاب با دغدغه‌ای مشترک پیوند خورده‌اند: درک بهتر از اینکه چرا قرآن انتخاب‌های روایی خاصی انجام می‌دهد، چگونه روایت‌های آن در طول زمان تغییر می‌کنند، و این روایت‌ها چه نسبتی با سایر متون و دیدگاه‌ها دارند.
کتاب به خوانندگان کمک می‌کند تا قرآن را نه تنها به عنوان یک متن مقدس، بلکه به عنوان بخشی از تحولات فکری و مذهبی دوران متأخر باستان درک کنند.

⭐️ علاوه بر محتوای خود کتاب، درآمد آن نیز بسیار خواندنی است و می‌تواند به تنهایی همچون مقالۀ مروری مستقلی خوانده شود. خوان کول در این درآمد، تصویری دقیق از وضعیت کنونی مطالعات قرآنی و چالش‌های پیش روی آن ترسیم می‌کند و رویکرد نوین خود را در بررسی تاریخی قرآن تبیین می‌کند. به دلیل اهمیت این درآمد، آن را جداگانه ترجمه کرده‌ایم:

🔵 مطالعۀ نسخۀ پیش‌نویس ترجمۀ درآمد به زبان فارسی [با کمک هوش مصنوعی]
(با گذاشتن نظراتتان زیر قسمت‌های گنگ و نامفهوم، یک دستی به سر و روی این ترجمه بکشید! 😊)

⬇️متن کامل درآمد کتاب (به زبان انگلیسی) به همراه خلاصۀ فارسی


🗂 فهرست کتاب
درآمد
فصل اول: بت‌پرستی و یکتاپرستی غیریهودی در حجاز پیش از اسلام
فصل دوم: کوثر و میراث دینی خاور نزدیک
فصل سوم: "خفتگان مسیحی" به عنوان تمثیلی از فتح ساسانیان
فصل چهارم: صلح و آشتی: صلح و اصلح
فصل پنجم: شیوه‌های سوادآموزی و جمع‌آوری قرآن
فصل ششم: زندگی‌نامه پیامبر به روایت خداوند: خطاب روایی در شکل‌گیری خود


👤 معرفی نویسنده
خوان کول (Juan Cole)، استاد تاریخ دانشگاه میشیگان و نویسنده کتاب "محمّد: پیامبر صلح در گرماگرم ستیز امپراتوری‌ها" است. او از چهره‌های سرشناس در حوزه مطالعات خاورمیانه و اسلام و از سخنرانان دومین و سومین مدرسه تابستانی انعکاس است. علاوه بر این، او در نشست‌های پیشین انجمن مطالعات قرآن (IQSA) نیز ارائه داشته است.

🔴 پیش از این، دو فرسته درباره خوان کول در کانال انعکاس منتشر شده است. رک: ویدئوی ارائه خوان کول در سمینار «رحمة للعالمین» و معرفی مجموعه مقالات «جنبش‌های صلح در اسلام: تاریخ، دین و سیاست» می‌توانید از طریق این لینک به وبلاگ شخصی او سر بزنید.


#انعکاس_کتاب
🔴@inekas

‌
🔵گزارشی از فصول کتاب
«مسئلهٔ زن در مطالعات اسلامی»
اثر کشیا علی

Kecia Ali (2024), The Woman Question in Islamic Studies, Princeton: Princeton University Press.

در دهه‌های اخیر حضور زنان در دپارتمان‌های مطالعات اسلامی افزایش یافته، و مطالعات اسلامی، همچون بسیاری دیگر از رشته‌های دانشگاهی، دیگر رشته‌ای «مردانه» به شمار نمی‌آید. اما آیا چنان که از یک فضای پیشرو انتظار می‌رود، مطالعات اسلامی از تبعیض جنسیتی عبور کرده است؟ یا چالش کهن و پیچیدهٔ نابرابری جنسیتی در این فضا نیز هنوز عمیقاً وجود دارد؟ آیا «زن‌بودن» در فضای مطالعات اسلامی، عاملی برای جدی‌گرفته‌نشدن، خوانده‌‌نشدن، ارجاع‌ندادن و استخدام‌نشدن است؟

کشیا علی، استاد مطالعات دین و مطالعات اسلامی دانشگاه بوستون، در کتاب «مسئلهٔ زن در مطالعات اسلامی (۲۰۲۴)» به تحلیل عمیق چالش‌ها و نابرابری‌های جنسیتی در حوزهٔ مطالعات اسلامی پرداخته است. کتاب حاضر در پنج فصل معضلات مختلف مرتبط با زنان، جنسیت و مطالعات اسلامی را تبیین کرده و چالش‌های زنان را در محیط‌های دانشگاهی و پژوهشی مطالعات اسلامی مورد توجه قرار داده است، چالش‌هایی که در فضای دانشگاهی ایران نیز معنادار و حائز اهمیت است.

🗂فصول کتاب و محتوای آن:

⭐️فصل ۱:
جنسیت‌بخشی به مطالعات اسلامی
نویسنده در این فصل به تاریخچه و وضعیت کنونی نابرابری جنسیتی در مطالعات اسلامی پرداخته است. او تأکید می‌کند که با وجود پیشرفت‌های مثبت در سهم مشارکت زنان، به‌ویژه زنان مسلمان، نابرابری‌های جنسیتی همچنان در این زمینه وجود دارد. علی به‌ویژه به تأثیر جنسیت به عنوان عامل اصلی در موفقیت‌های علمی اشاره کرده و بیان می‌کند که پژوهش‌های مربوط به زنان و جنسیت غالباً در حاشیه قرار می‌گیرد. او همچنین به تأثیر ایدئولوژی‌های نژادپرستانه و تبعیض‌های جنسیتی بر مشارکت زنان، به‌ویژه زنان رنگین‌پوست، در تولید آثار علمی اشاره کرده و به عنوان نمونه، به بررسی زندگی حرفه‌ای آنه‌ماری شیمِل (۱۹۲۲ - ۲۰۰۳)، یکی از پیشگامان مطالعات اسلامی، و چالش‌هایی که او به سبب جنسیتش با آن مواجه بوده، پرداخته است.

⭐️فصل ۲:
ارجاع‌دهی در مطالعات اسلامی
در این فصل، علی به سیاست‌های ارجاع‌دهی و استناد در آثار علمی توجه کرده و نابرابری جنسیتی در استناد به آثار زنان را تحلیل می‌کند. علی نشان می‌دهد که در ارجاع‌دهی‌ بسیاری از پژوهش‌ها، آثار زنان چه در مقام نویسنده و چه ویراستار، نادیده گرفته می‌شود و مشارکت آن‌ها در نسبت با مردان کم‌رنگ‌تر است. به علاوه، او تأکید می‌کند که عدم توجه به آثار زنان به کاهش کیفیت و جامعیت دانش تولید شده در این حوزه منجر می‌شود.

⭐️فصل ۳:
بازنمایی مطالعات اسلامی
در این فصل، چگونگی بازنمایی زنان مسلمان و پژوهشگران در رسانه‌ها و مجامع عمومی مورد توجه قرار گرفته است. علی به چالش‌های خاص این حوزه پرداخته و نشان می‌دهد که چگونه نقدهای جنسیت‌زده و اسلام‌هراسانه بر پژوهشگران زن تأثیر منفی بسیار جدی می‌گذارد. او با ذکر نمونه‌هایی از تجربیات پژوهشگران نشان می‌دهد که چرا پرداخت به این موضوعات به عرصه‌ای خطرناک برای زنان تبدیل شده است.

⭐️فصل ۴:
تدریس مطالعات اسلامی
در فصل چهارم، علی به مسألۀ تدریس در حوزه مطالعات اسلامی، مشکلات آموزشی و نحوۀ تدوین سرفصل‌های درسی پرداخته است. او بیان می‌کند که در برنامه‌های درسی، موضوعات مرتبط با زنان و جنسیت غالباً به حاشیه رانده شده و بیشتر به صورت جانبی و اختیاری تدریس می‌شود. علی با بررسی طرح‌درس‌های مقدماتی و کتب مرجع، نشان داده که نویسندگان بیشتر منابع درسی مردان‌اند و آثار زنان در این منابع در اقلیت قرار دارد. بر اساس تحقیقی که بر ۱۰۵ طرح درس مقدماتی مطالعات اسلامی در دانشگاه‌های آمریکایی انجام شده، بیشتر به موضوعاتی مانند الهیات اسلامی و جریان‌های فکری اختصاص یافته و به مسائل زنان و جنسیت تنها در کمتر از ۴۰ درصد از این طرح درس‌ها پرداخته شده است. همچنین در بسیاری از این طرح درس‌، آثار نویسندگان مردان در مقایسه با آثاری که نویسنده زن دارند، بیشتر مورد اقبال قرار گرفته و تدریس می‌شود.

⭐️فصل ۵:
نتیجه (راهنمای اولیه برای ریشه‌کن کردن نابرابری جنسیتی در مطالعات اسلامی)
در پایان، نویسنده راهکارهایی را برای مقابله با نابرابری‌های جنسیتی در مطالعات اسلامی پیشنهاد کرده است. او تأکید می‌کند که تغییرات لازم تنها با تلاش‌های فردی به دست نخواهد آمد و به تغییرات ساختاری و جمعی در دانشگاه‌ها و مجامع علمی نیاز است. علی بر اهمیت آگاهی‌بخشی درباره نابرابری‌های موجود تأکید کرده و پیشنهاد می‌کند که پژوهشگران به‌طور فعال به دنبال تغییرات گسترده‌تری در رویه‌های پژوهشی و آموزشی باشند.

⬇️دریافت فهرست و مقدمۀ کتاب
💬 پادکست گفتگو با نویسنده درباره کتاب (به انگلیسی)

#انعکاس_کتاب
@inekas

‌
💠 سلسله سخنرانی «فرهنگ مادی، هنر و معماری تشیع پیشا-صفوی»

👥 دبیران: آیلا سانتی و ادموند هیز


🔺 مطالعات هنر و معماری اسلامی تاکنون عمدتاً بر آثار مرتبط با اهل سنت متمرکز بوده و فرهنگ مادی شیعی، به‌ویژه آثار پیش از قرن دهم هجری، کمتر بررسی شده است. این خلأ پژوهشی از دو سو شکل گرفته: پژوهشگران متون شیعی به جنبه‌های مادی توجه نمی‌کنند و متخصصان هنر و باستان‌شناسی نیز از پیشرفت‌های مطالعات متنی بی‌خبرند.
پروژه «امامت تجسم‌یافته» در دانشگاه لایدن با حمایت مالی شورای پژوهش اروپا، سلسله سخنرانی‌هایی را برگزار می‌کند تا متخصصان مختلف را گرد هم آورده و جایگاه فرهنگ شیعی پیشا-صفوی را در مطالعات هنر اسلامی برجسته سازد. این سخنرانی‌ها می‌کوشند با فراتر رفتن از نگاه شکل‌گرایانه و با بهره‌گیری از مطالعات الهیاتی و فقهی، درک عمیق‌تری از هویت مادی شیعی ارائه دهند و به این پرسش بنیادین پاسخ دهند که «چه چیزی هنر شیعی را منحصر به فرد می‌سازد؟»

⭐️ برنامه ۱۴۰۴:

🎙 ۸ فروردین: آیلا سانتی (دانشگاه لایدن)
شناسایی اماکن مقدس شیعیان متقدم: ملاحظات مقدماتی درباره کوفه و مدینه

🎙 ۲۷ فروردین: محمدرضا غیاثیان (دانشگاه کاشان)
فرهنگ مادی شیعی پیشا-صفوی در کاشان

🎙 ۱ خرداد: حمیدرضا آذری‌نیا (دانشگاه تهران)
بحث و گفتگو: جدل، کلام و کتیبه‌های هنری در فضاهای اسلامی

🎙 ۴ تیر: ترزا برنهایمر (دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ)
حک‌شده بر سنگ؟ سنگ قبرهای شیعی و هویت مذهبی در مصر در دوره متقدم اسلامی

🎙 ۲۵ تیر: جیمز آلن (دانشگاه آکسفورد)
هنر تشیع در دوره پیشا-صفوی: مسیرها یا بن‌بست‌ها؟

👥 این سلسله سخنرانی‌ها به زبان انگلیسی از فروردین تا دی‌ماه ۱۴۰۴ در روزهای چهارشنبه یا جمعه ساعت ۱۵:۳۰ به وقت اروپای مرکزی (۱۷ یا ۱۸ به وقت ایران) برگزار خواهد شد.

👥 برای شرکت در این سخنرانی‌ها، از طریق این ایمیل ثبت‌نام کنید:
a.santi@hum.leidenuniv.nl

#انعکاس_رویداد
🔵@inekas

‌
💠 ابن‌سینا در باب لذت و ادراک زیبایی: پژوهشی چندرشته‌ای
🎓 مریم خردمند

🔵آیا زیبایی به طور مستقل وجود دارد، یا توسط ناظر هم‌آفرینی می‌شود؟ چرا گاهی کمال را بدون لذت درک می‌کنیم؟ چرا موسیقی لذت ایجاد می‌کند در حالی که یک سخنرانی ممکن است چنین نکند، حتی اگر هر دو «ادراک» شوند؟ اگر حقایق انتزاعی ساده و غیرحسی هستند، نفس ناطقه چگونه شادی را تجربه می‌کند؟ در این سخنرانی که به اهتمام شبکهٔ علمی «فلسفه در جهان مدرن اسلامی» برگزار خواهد شد، مریم خردمند مسیرهای ابن‌سینا به سوی این پرسش‌ها و پرسش‌های مشابه در حوزه زیبایی‌شناسی را دنبال می‌کند.

🔵مریم خردمند (دکترای فلسفه هنرهای دینی، دانشگاه ادیان و مذاهب، ایران) متخصص در فلسفه هنر اسلامی و زیبایی‌شناسی است. پژوهش‌های چندرشته‌ای او پیوندی میان متافیزیک قرون وسطی، پدیدارشناسی و مباحث معاصر درباره هنر و ادراک برقرار می‌کند.

🔵شبکهٔ علمی «فلسفه در جهان مدرن اسلامی» متشکل از گروهی از استادان و پژوهشگران در فضای دانشگاهی آلمانی‌زبان است که با هدف توسعهٔ بیشتر حوزهٔ تحقیقاتی نوظهور فلسفه در جهان اسلام معاصر فعالیت می‌کند.

🗓 دوشنبه ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ / ۵ مه ۲۰۲۵
ساعت ۱۹:۳۰ (به وقت تهران)

🌐 پیوند شرکت در رویداد (در Zoom)

#انعکاس_رویداد
@Inekas