✍ پادکست سواد عاطفی
بخش دوم
ادراک دوستی

🌀در یادداشت قبل اشاره شد نقادی مهمی وجود دارد که می تواند در موضوع دوست داشتن نظر ما را تغییر دهد.

🔻این نقادی نوعی خود ارزیابی است. مثلا در مواجهه با هر پدیده دوست داشتنی بپرسیم آن پدیده چه اندازه به بودن و شدن ما یا بخوانید چه مقدار به جان و جهان ما کیفیت و کمیت می دهد.

🔻در نظر داشته باشید وقتی به دوست واقعی می رسیم اندازه گیری ها می توانند کار را خراب کنند و مقوله اندازه گیری بیشتر برای مدعیان دوستی است.

در یادداشت قبلی در تعریف دوست آمده بود:
🔻دوست شخصی دوست داشتنی است که ما را دوست دارد و خیر ما را می‌خواهد.

🔹اینجا چند سوال پیش می‌آید؟
ادامه مطلب را در پادکست گوش کنید:
لینک این یادداشت در تلگرام:
https://t.me/sarveyasin/114
موسیقی آوازی که برای متن استفاده شده صدای استاد بنان است که در دستگاه شور خوانده است.
انتخاب این آواز به دلیل ارتباط معنایی با محتوا بوده است.
نقاشی آغازین از مجموعه نقاشی های هنر برای خودشناسی از نویسنده یادداشت است.
#با_صدای_دلارام_نجفی
#رادیو_آذر
#سواد_عاطفی

✍️ پادکست سواد عاطفی
بخش سوم
احتیاج و اشتیاق، و سواد عاطفی

🌀در یادداشت قبلی فهمیدیم ما بیش از همه و قبل از هر کس دیگری خودمان را دوست داریم، واقعیت هم آن است که ما دوست داشتنی هستیم.
🔻منتهی ما انسانها یک وجه نداریم که خودمان را در آن خلاصه کنیم. به طور مثال ما «وجه گیاهی»، «وجه حیوانی»، «وجه انسانی» و «وجه معنای کامل» داریم.

🔻وجه گیاهی ما همان بدن و مسایل مربوط به بدن ما است.
🔻مو داریم، پوست و عضو و بافت و سلول داریم، گیاهان و نباتات هم خودشان را دوست دارند ولی فرق شان با ما این است که آنها از این دوست داشتن خودشان بی خبر هستند.
ادامه مطلب را در پادکست گوش کنید.
لینک یادداشت این پادکست:
https://t.me/sarveyasin/120
موسیقی متن این پادکست از قطعه آذربایجان با صدای استاد بنان استفاده شده است.
#با_صدای_دلارام_نجفی
#رادیو_آذر
#سواد_عاطفی

✍سواد عاطفی

محک سواد عاطفی
بخش پنجم

🔻پیش تر مراتب سواد عاطفی را در سه وجه: ۱. رفع نیاز، ۲. برای اشتیاق، و ۳.ثمره عشق زاینده بیان کردیم.

ابتدا برای فهم بهتر آنرا به زبانی دیگر نیز بیان کرده و سپس سعی می‌کنیم به محک سواد عاطفی بپردازیم.

🙏قبل از هر چیزی به این سوالات اندیشه کنیم و خود ارزیابی کنیم:

🔻آیا به کسانی که دوست شان داریم و به آنها محبت داریم نیازمندیم؟ اگر نیاز ما از غیر آنها برآورده شود چه اتفاقی برای دوست داشتن و محبت ما می افتد؟

🔻آیا کسانی را که دوست داریم مشتاق آنها هستیم؟
چه چیزی می تواند آن اشتیاق را دستخوش بلا کند؟

🔻آیا چیزی هست که دوست داشتنی باشد و به هیچ وجهی هم نیازمند ما نباشد، اشتیاق هم لزوما از طرف ما باشد؟
✔️(به یاد بیاوریم که گفتیم دوست شخصی دوست داشتنی که ما را دوست می‌دارد و به بودن و شدن ما کمک میکند)

✂️کمی عملیاتی تر نگاه کنیم:

🔻۱. آیا ما دوست کسانی هستیم که مدام از آنها می خواهیم بستانیم؟

🔻۲. آیا ما با کسانی دوست هستیم که با هم داد و ستد داریم؟

🔻۳. آیا ما کسی را دوست داریم که بخشنده است و دهش دارد و نه به ما نیازمند است و نه خلایی دارد که بخواهد با وجود ما آنرا پر کند؟

🔹اگر دوستی بخاطر گرفتن و رفع نیاز باشد به محض بر طرف شدن نیاز، دوستی هم از بین خواهد رفت و تا عود کردن نیاز بعدی خبری از دوستی نیست ، با کمال تأسف باید گفت اگر دوستی ها از این جنس هستند. مثلا تا کسی مهمانی می‌دهد ، لبخند می‌زند، حرفی برای زدن دارد، جمال و بدن و پولی برای عرضه و هدیه دارد برای ما دوست داشتنی است و به محض قطع شدن آن امکانات نسبت به او تفکر نقاد ما فعال هم می‌شود.

🔹اگر دوستی ما با کسی باشد که بخاطر مهمانی دادن و مهمانی پس دادن برقرار است به محض افول و ضعف یکی در پاسخ بخشش طرف مقابل این دوستی سست خواهد شد.

🔹اگر دوستی ما بخشش بر آمده از جان بی نیاز از خواسته و بی نیاز از تعامل(داد و ستد) باشد، کاملترین عاطفه است و در آن سستی دوستی وجود ندارد.

✍پس وضعیت عاطفی افراد می تواند بر اساس سه دسته زیر باشد:

🔻۱. گیرنده اند.

🔻۲. داد و ستد دارند.

🔻۳. بخشنده اند.

🔹هر چقدر ما به مدل تمایل خود، آگاهی داشته باشیم و بتوانیم آنرا استدراک کرده، از آن برداشت کنیم و آنرا با دیگران یا خودمان به اشتراک بگذاریم سواد عاطفی مان بالاتر است.
دوستی جان و جهان دارد، جان دوستی را قلب ما می فهمد و هر چه ما خودشناس تر باشیم قدرت شناسایی عواطف خود و دیگری برای مان آسان تر میشود.

🔻شاید مهم ترین محک برای شناسایی وضعیت سواد عاطفی ما، مال یا کم و کاستی مال باشد.

😱فقر و تورم خانمان سوز است و فقط برای افراد قلیلی که سرمایه و دارایی آنها از جنس فلز و نفت و غذا و دارو و مایحتاج عمومی باشد، سود آور است.

🔻فرض کنید در یک خانواده پنج برادر و خواهر باشند که چهارتن تن از آنها کارمند معمولی یا معلم هستند، و یکی از آنها فروشنده مواد پلیمری و پلاستیکی است.

آنها تا تورم فزاینده ایجاد نشده و ثبات نسبی هست با هم دوست هستند و رفت و آمد دارند ولی به محض تشدید تورم از طرفی خواهران و برادران کارمند یا کسب و کاری که با تورم رشد ندارد توان خرید مایحتاج مهمانی را از دست می‌دهند و مهمانی آنها کاهش می یابد و از طرفی برادر شغل آزاد که درآمد او افزایش پیدا کرده راحت تر مهمانی می‌دهد و حتی تفاخر هم می‌کند ، از طرفی در خانواده ها نگرانی ایجاد می‌شود که داد و ستد ها مثل قبل برابر نیست.

ته سخن

✔️فقر امر خوبی نیست و افراد کمی از آن سود می برند ولی واقعیت آن است که یکی از مهم ترین محک ها در شناسایی رتبه دوستی ها همین فقر است.

🔻در فقر دوستان زیادی را از دست می‌دهیم، در فقر می فهمیم که افراد ما را می خواستند یا امکانات ملموس به درد بخور ما را.

🔻در فقر می فهمیم که چون توان دهش ما در مقابل ستد ها کاهش پیدا کرده دیگر دوست داشتنی نیستیم.

👌 فقر عیار سنج دوستی است و اعتبار دوستی ها را عیان می‌کند.

🔻فردوسی حکیم گفته است که مقام یافتن افراد و دوست داشتنی بودن اعلای آنها بخاطر عدالت و بخشش بدون انتظار آنها است.

فریدون فرخ فرشته نبود
به مشک و به عنبر سرشته نبود
به داد و دهش یافت او نیکویی
همانا دهش کن فریدون تویی

😊تا یادداشت بعدی وضعیت عاطفی خود را با توجه به سواد عاطفی کنونی مان ارزیابی کنیم.

🔻یادداشت مرا در کانال نکته ها و نغزها ی تربیتی بخوانید و به دوستان خود معرفی کنید.
احمدرضا آذربایجانی (آذر) پژوهشگر علوم تربیتی
https://t.me/sarveyasin

همجنسگرایی، درست یا غلط
در پنج شنبه نوزدهم مرداد ۱۴۰۲ در یکی از کارگاه های اندیشه با میانگین سنی پانزده سال با طرح مسأله یکی از اعضاء شاهد یکی از چالش های جدی بین نسل های جدید از فرزندان کشورم بودم که در نوع خود پیام آور یک نزاع اساسی فکری است که اگر برای آن به صورت عمیق، علمی و عقلی فکری نشود سرانجام اش تلخی سنگینی است.
این بخش کوتاه از کارگاه بسیار گویا است ولی فقط یک طرح مسأله است. این سوال اساسی هنوز پا برجا است که در این زمینه چه امری سکاندار اینگونه تلقی ها شده است و آیا سواد جنسی ما از کجا و از چه منبع شناختی باید موضوع‌ را مورد کنکاش و بررسی قرار دهد.
این فایل صوتی حدود نیم ساعت بوده و بررسی این موضوع شاید به پنج جلسه بیش از یکساعت نیاز داشته باشد.
به عبارتی کارگاه اندیشه که فرایندی تربیتی است و بر خردورزی و خودسامانی و خود شناسی تاکید دارد، در فرایندی همدلانه تلاش دارد تا راه صحیح و بهتر را خود اعضا بفهمند و رویه ساکت کردن و یا حذف صورت مسأله را در برنامه کار ندارد. از این رو به واسطه گوش دادن این فایل کوتاه قضاوت نکرده و فقط به شناسایی خطیر بودن موضوع بپردازید و روند را فعلا قضاوت نکنید.

مد چیست؟ وچرا مد وجود دارد؟. مد از کجا آمده و چه می‌کند؟
اینها سوالاتی این که در یک کارگاه اندیشه توسط خود اعضا طرح شده است.
در پنج شنبه نوزدهم مرداد ۱۴۰۲ در یکی از کارگاه های اندیشه با میانگین سنی دوازده تا سیزده سال گفت و گوی جالبی با موضوع مد در گرفت که به حقیقت یک پژوهشگر حسرت آنرا دارد. در این کارگاه چنان کودکان با سرعت به بیان مسأله رسیدند که برایم غافلگیر کننده بود. این ویدیو برای آن است که شما تصویری از این پژوهشگران کودک داشته باشید ولی اگر میخواهید به اندازه چند کتاب در مورد مدرنیته مطالب بخوانید و بکر بکر باشند حتما و یا دقت قابل صوتی پیوست را با دقت حداقل یکبار گوش دهید و لااقل سوالات را یادداشت کنید و خودتان هم در مورد آن فکر کنید.
لینک برای گوش دادن:
https://t.me/sarveyasin/139

مد چیست؟ و چرا مد وجود دارد؟. مد از کجا آمده و چه می‌کند؟
در پنج شنبه نوزدهم مرداد ۱۴۰۲ در یکی از کارگاه های اندیشه با میانگین سنی دوازده تا سیزده سال گفت و گوی جالبی با موضوع مد در گرفت که به حقیقت یک پژوهشگر حسرت آنرا دارد. در این کارگاه چنان کودکان با سرعت به بیان مسأله رسیدند که برایم غافلگیر کننده بود. این ویدیو برای آن است که شما تصویری از این پژوهشگران کودک داشته باشید ولی اگر میخواهید به اندازه چند کتاب در مورد مدرنیته مطالب بخوانید و بکر بکر باشند حتما و یا دقت قابل صوتی را با دقت حداقل یکبار گوش دهید و لااقل سوالات را یادداشت کنید و خودتان هم در مورد آن فکر کنید.
این فایل صوتی یکساعت و هشت دقیقه است و اعضا آن مرحله در مرحله تمایز و تحلیل و نقد هستند.
لینک ویدیو بخشی از ارزشیابی کارگاه:
https://t.me/sarveyasin/137

✍️سواد عاطفی
ضرورت
قسمت ششم

🔻در یادداشت های قبلی فهمیدیم که:
بهترین دوست کسی است که از تغییر ما متغیر نشود.
یعنی اگر فقیر شدیم محبت او کم نشود و از ما نگریزد و اگر ثروتمند شدیم به واسطه دارایی ما، ارادت و محبت او افزایش پیدا نکند.

✔️در این سلسله یادداشت ها تلاش دارم تا مخاطب به دلیل تعمق و کند و کاو، احساس خستگی و دلزدگی نکند و از همین روی موضوع سواد عاطفی را در یک یادداشت دیگر به انتها خواهم رساند.
🔻 آنچه تا الان در مورد سواد عاطفی گفته شد در واقع معرفی و چیستی آن بود و به صورت متمرکز بر ضرورت و چگونگی آن بحثی نشده است.
تعریف زیر برای خواننده یادداشت های قبل تعریف گویا و قابل استنادی است:
✍️دانش، نگرش، رفتار و مهارتی که منجر به مدیریت عواطف و تمایلات ما به ویژه نسبت به اشخاص می شود را سواد عاطفی می گوییم.
و
حالا ضرورت سواد عاطفی
در موضوع بررسی هر ضرورتی می شود سوال پژوهش را با واژه «چرا» آغاز کرد.
🔻چرا سواد عاطفی هست؟ به زبان دیگر ضرورت سواد عاطفی چیست؟
از آنجا که قرار است مخاطب گرامی در این زمینه اندیشه و تفکر کند و من لزوما به کلیات در این بخش بپردازم از این رو خاطر نشان می‌کنم که:

🔻 اساساً همه سواد ها برای رشد است و رشد یک مقوله چند وجهی است که زیر مجموعه تربیت مطرح است.
🔻هر چند می شود گفت تربیت همان رشد است ولی این رشد از رشد کمََی ما که همان جان نباتی ما است تا رشد حس ها و رشد دانش و شناخت و حکمت و معرفت و محبت فزاینده را شامل می‌شود.

🔻در واقع ابزار اصلی تربیت، سواد است. مثلا برای تربیت اقتصادی لازم است سواد مالی داشته باشیم.
برای تربیت جنسی باید سواد جنسی داشته باشیم.
سازمان فرهنگی ملل متحد یونسکو با سواد بودن را در ۶ وجه طرح کرده است(که احتمالا به زودی وجوه دیگری از سواد را نیز به آن اضافه کند مثل سواد هوش مصنوعی یا سواد معنوی) یکی از شش وجه سواد که یونسکو بیان کرده سواد عاطفی است، وجوه دیگر عبارتند از :
سواد مالی
سواد رایانه
سواد آموزش و پرورش
سواد رسانه
سواد ارتباط
🔻در بین ۶ وجه سواد کدام فربه تر و مهم تر است؟
🔻کدام را می شود به نفع دیگری حذف یا ادغام کرد؟

➖شاید کسانی باشند که سواد رایانه نداشته باشند ولی به دلیل سواد ارتباط(از جنس غیر رایانه ای) می توانند به زندگی با کیفیت خود ادامه دهند.

➖شاید کسانی باشند که سواد آموزش و پرورش آنها بسیار ضعیف باشد ولی به دلیل داشتن دیگر سواد ها از جمله سواد مالی به زندگی خود ادامه دهند.

➖سواد کم در بعضی از سواد های یاد شده، می تواند پاسخگوی زندگی ما باشد ولی حقیقتا بدون سواد عاطفی زندگی به کل بی معنا خواهد بود.

➖می شود سواد ارتباط را در دل سواد عاطفی آورد.

➖می شود گفت که همه سواد ها برای آن است که در خدمت عواطف منطقی و انسانی ما باشند.

🔻اینکه ما خانواده و اجتماع داریم به خاطر عاطفه و عواطف ما است،
به دو مثال زیر توجه کنید و از خودتان بپرسید کدام بر دیگری ترجیح دارد و چرا؟

🔹خانم یا آقای ۶۰ ساله می گوید: من انسان کامیاب و خوشبختی بوده ام، همه چیز دارم، خانه، شغل خوب، مدرک تحصیلی خوب، بچه های موفق، پول و سرمایه، من دیگر چیزی نمی خواهم.

🔹خانم یا آقای ۹۰ ساله می گوید: من انسان سختی کشیده ای هستم و ناکامی کم ندیدم، حالا هم انتظار زیادی ندارم، فقط دوست دارم ببینم بچه ی نتیجه کوچک من وقتی به دنیا آمد چه شکلی است.

✔️بدون در نظر گرفتن عواطف انسانی، اولی به نظر جالب می آید ولی از منظر کسی که سواد عاطفی دارد اولی مرده یا در شرف مرگ و دومی زنده است و زندگی می‌کند.

چرا؟
🔻چون اولی به امر جدیدی خصوصا از جنس شخص عاطفه نمی ورزد و دیگر برای خودش امید و هیجانی از جنس عاطفه تقاضا ندارد ولی دومی برای خودش امید و آرزو ایجاد کرده و عواطف او بسیار قوی است.
بیهوده نیست که حافظ گفته است هر کس عاطفه و سواد به عاطفه اش ندارد به زعم من مرده است و واجب است نماز میت یعنی نمازی که بر مردگان می خوانند برای او خوانده شود.
هر آنکس در این حلقه زنده نیست به عشق
بر او نمرده به فتوی من نماز کنید

🔻یادداشت های مرا در کانال نکته و نغزها بخوانید و به دوستان خود ارسال کنید.
https://t.me/sarveyasin
احمدرضا آذربایجانی (آذر) پژوهشگر علوم تربیتی

✍️سواد عاطفی
ارزیابی
قسمت هفتم (پایانی)
🔻ملاک های متعددی برای ارزیابی سواد عاطفی ما وجود دارند..
مثلا اینکه:
➖1. آیا ما دوستی های مان لزوما برای گرفتن است؟
➖2. آیا دوستی های مان برای داد و ستد است؟
➖3. آیا دوستی ما بدون شرط، بدون طمع و بدون قصدی است؟
🔻دوستی که لزوما برای گرفتن است:
وقتی آگاهی ، نگرش، رفتار و مهارت ما در راستای دوست داشتن کسانی است که می خواهیم از آنها بگیریم یا دریافت کنیم پایین ترین حد سواد عاطفی را داریم. این رتبه از دوستی جزو رتبه های رایج و پایین سواد عاطفی است. به نظر می‌رسد هوش ما به تنهایی برای این سواد کافی باشد.
🔹حیوانات بسته به هوش شان از این ویژگی به صورت غریزی برخوردارند وقتی می گوییم غریزی یعنی حیوانات به این ویژگی علم ندارند ولی آنرا دارند، آنها از یک عقل بیرونی هدایت می شوند که به آن عقل طبیعی می گوییم.
🔸فرض کنید، شما مدیری دارید که بدون توافق و بدون وجود قانون هر روز یک غذای یکصد هزار تومانی برای شما هدیه می‌خرد ولی از قضا یک روز به هر دلیلی تصمیم می گیرد که غذای پنجاه هزار تومانی برای شما بخرد. در این شرایط وقتی شما در دل و یا زبان می گویید آقای مدیر محبت شما کم شده و دیگر مثل قبل دوست داشتنی نیستی شما لزوما در این رتبه محبت را درک می‌کنید ، متاسفانه افرادی هستند که تنزل دهش از طرف دوست را حتی به دشمنی تعبیر می‌کنند. عاقلانه است کسی که سواد عاطفی دارد مراقب چنین عواطف نازلی باشد.
✔️ماندگاری این عاطفه کم است. و دارنده این سطح از عاطفه، سوادش به درد تحلیل عواطف نمی خورد.

🔻دوستی هایی که برای داد و ستد هستند:
وقتی آگاهی ، نگرش ، رفتار و مهارت ما در راستای داد و ستد باشد و ملاک عواطف و دوستی ما منطبق بر دهش متقابل است سواد عاطفی بالاتری نسبت به قبل داریم. این رتبه از قبلی بالاتر است و مدیر و مدبر این عواطف، هوش و عقل هستند.
🔹ویژگی داد و ستد در بعضی حیوانات بسیار باهوش مثل شامپانزه ها، طوطی ها، سگ‌ها، دلفین ها به صورت محرک و پاسخ وجود دارد ولی جنبه ارادی و کنش‌گری از طرف آن ها دیده نمی‌شود.
🔸فرض کنید که شما به دلیل عملکرد خوب خود در سازمان پاداش دریافت می کنید. مدیر سازمان میداند شما فرد با ارزشی هستید و شما هم ارزش او را میدانید و در عین حال شما به دو وجه قدرشناسی آگاهی دارید. این بده و بستان هربار قوی تر و در هم تنیده تر می شود. مثلا ممکنست در یکجا شما به سازمان ضرر بزنید ولی مدیر سازمان نیت شما را ارزیابی می‌کند، از طرفی می فهمد تجربه شما برای ارزش آفرینی بالاتر رفته است. گاهی سازمان با مشکلات و نا به سامانی روبرو است ولی حس تعلق و عواطف در شما به سامان و حل مشکلات سازمان کمک می‌کند. اگر این دوستی هوشمندانه و عاقلانه با کاهش یا افزایش دهش با شتاب و عجله کم و زیاد شود باید در سواد عاطفی خودمان تجدید نظر کنیم.
✔️ماندگاری این عاطفه زیاد است. و دارنده این سطح از عاطفه، سوادش به کار تحلیل عواطف می آید و از خاطره سازی لذت برده و خاطره دوستان هم برای او با ارزش است.

🔻دوستی بدون شرط، بدون طمع و بدون حیله:
وقتی آگاهی، نگرش، رفتار و مهارت ما در راستای بخشش و محبت بیکران است و ملاک ما ریزش بدون دلیل دوستی از قلب است در قوی ترین سواد عاطفی قرار داریم. دارنده این سطح سواد وقتی می تواند ادعای آن را داشته باشد که در بالاترین سطح از خودشناسی باشد. خودشناسی قوی او باعث خود شکوفایی و ریزش رحمت و برکت بدون دلیل شده است.
🔸🔹تقریبا این مرحله از عواطف در سازمان ها بی معنا است، ما هم اکثرا آنرا ندیده ایم مگر در داستان ها یا خانواده های تربیت شده با سواد عاطفی بسیار بالا، دوستی مادران و پدران که در مادر بودن و پدر بودن بلوغ کافی دارند یک دوستی تقریبا بدون طمع، بدون حیله یا قصد است.
🔺پدری که کودک خود را در آغوش می‌گیرد و می پرسد این محبت در درون سینه ی من از کجا نسبت به این کودک آمده؟ آیا منشأ آن چیست؟ به او که نیازمند نیستم ، داد و ستدی هم انتظار ندارم، این دوست داشتن هم که از غریزه بالاتر است، واقعا این دوست داشتن از کجا آمده؟
🔻نکند چون این فرزند ادامه ی من است من شیفته خودم شده ام؟ اصلا چرا من خودم را دوست دارم؟مگر من که هستم؟چرا دوستی هست؟ آیا دوستی در کجاست؟در عقل من است؟در قلب و دل من است؟ دل کجاست؟
✔️دوستی در این حد فرا زمان و فرا مکان است.
🔻تعلیم و تربیت در دو رتبه سوادی اول که گفته شد می تواند بکوشد و در رتبه سوم بیشتر میتواند به ان اشاره بکند.
👌 رتبه سوم را به راحتی و در هر کتاب درسی جستجو نکنید.
بشوی اوراق اگر همدرس مایی
که درس عشق در دفتر نباشد
حافظ
🔻یادداشت های مرا در کانال نکته ها و نغزهای تربیتی بخوانید و به دوستان خودتان پیشنهاد کنید.
https://t.me/sarveyasin
احمد رضا آذربایجانی (آذر) پژوهشگر علوم تربیتی

گفت و گوی مریخی، شیوه ای از یادگیری و یاددهی سرشت گرایانه در کارگاه اندیشه است که یادآور شیوه ی آسان شده ی گفت و گوی سقراطی است. منتهی در این شیوه قرار است تا شاگرد ابتدا به ساکن بفهمد آیا واژه ای که برای ارائه معنی انتخاب کرده به واقع نماینده ی آن معنی و یا نزدیک به آن هست یا نه؟
از طرفی شاگرد می فهمد که در شیوه ی کارگاه اندیشه لزوما وقتی از واژه ای میتواند استفاده کند که به معنی آن وقوف داشته باشد و یا اگر به صورت غریزی از واژه هایی استفاده کرد بتواند با تحلیل و تعمق در آن درک کامل تری از آن داشته باشد، به زبان ساده او برای اثبات و یا به کرسی نشاندن نظر خود قصد نداشته باشد به صورت اراده گرایانه پشت واژه ها مخفی شده و آنها را بدون درک وجودی که لازمه ی ظهورش واژه بوده، به کار ببرد.
اگر بخواهید ویدیوی کامل تری را ببینید در لینک زیر آنرا تماشا کنید:
https://www.aparat.com/v/lhZGW

✍️یک مسأله مهم مهم

❓یکی از مسایل مهمی که از آموزش و پرورش فعلی می توان پرسید این است:

🔺آیا از تعلیم و تربیت فعلی تربیتِ افرادی چون ابن سینا، خواجه نصیر، فردوسی ، سعدی ، دکتر حسابی، محمود فرشچیان، محمد رضا شجریان را می‌شود انتظار داشت؟

🔺آیا تعلیم و تربیت و آموزش عالی پیش رو می تواند یا می گذارد انسانهای موسس و مولدی چون خوارزمی، رازی، حافظ و کوشیار گیلانی تربیت شوند ؟چرا؟

🔹پیرامون مسأله یاد شده در بالا حدود هفت سال مطالعه کرده و پاسخ کلی که تا اینجا به نظرم رسید این بود:

🔻از نظام تربیتی فعلی چه رسمی و چه غیر رسمی احتمال برون داد افراد مولد که موسس هم باشند بسیار نادر و کم است چون که آنها بر حافظه تمرکز دارند و فرایند های آموزشی موجود کمتر ریسک می‌کنند این در حالی است که لازمه یادگیری ریسک کردن است.

✔️خود اینکه شما مطلب مرا بخوانید و شدیدا یا همراهی و ترویج کنید یا شدیدا با آن مخالفت کنید ریسک است ولی در هر دو امکان یادگیری هست. از یکطرف وقتی مدافع این نظر می شوید باید بتوانید دفاع کنید و در آن تعمق کنید و چه بسا مخالف شوید و اگر مخالف باشید باز هم باید در جستجوی دلایل کافی برای رد آن باشید.
🔹در واقع سلسله یادداشت های بعدی من با موضوع خاطره پردازی به جای حافظه پردازی بر این فرض نهاده شده:
🔻اگر آموزش و پرورش چه رسمی و چه غیر رسمی بر جنبه خاطره پردازی به جای حافظه پردازی تمرکز کند امید است که انسانهای موسس و خلاقی تربیت شوند که به هویت و زندگی بهتر کشور منجر شود.

🔻یادداشت اول را با لینک در زیر مطالعه کنید:
https://t.me/sarveyasin/149

☘️یادداشت های تربیتی مرا در کانال نکته ها و نغزها ی تربیتی بخوانید و اگر آنها را برای تعلیم و تربیت مناسب می‌دانید در ترویج و حمایت این پست ها بکوشید.
https://t.me/sarveyasin
احمد رضا آذربایجانی آذر پژوهشگر علوم تربیتی

✍️حافظه و خاطره(بخش اول)

🔷 اکثرا، در آغاز کارگاه های اندیشه از اعضاء می خواهم تا از یادگیری های کارگاه قبل یک ارزشیابی داشته باشند یا اگر ارزشیابی تازه و تاملی از کارگاه قبل ندارند، خیلی کوتاه و مفید بگویند چه چیز تازه ایی در یک هفته اخیر یاد گرفته اند، متاسفانه بیشتر اوقات خصوصا در زمان بازگشایی مدارس، اعضا متحیر نگاه میکنند و در مقابل این درخواست من سکوت می کنند، در یکی از جلسات که از سه تن شاگردانم که از منزل تا کارگاه اندیشه با تاکسی آمده بودند ،خواستم تا بگویند از خانه تا کارگاه اندیشه چه دیده اند؟
ابتدا از امیر پرسیدم و او پاسخ داد:

➖ مگر چه چیزی باید باشد، هیچی سوار شدیم، کرایه دادیم و رسیدیم و از پله آمدیم کلاس. همین!!
از جواد پرسیدم و او با کمی تامل گفت:

➖خب! امیر و احمد میهمان ما بودند،حدود ساعت چهار راه افتادیم و یک تاکسی پراید زرد ما را سوار کرد و هرسه نفر عقب نشستیم، در ماشین آرام نشسته بودیم. وقتی تاکسی به چهارراه رسید و پیچید یک اتومبیل بوق شدید زد و عصبانی از کنار تاکسی رد شد و راننده تاکسی هم دستش را بالا آورد تا راننده که بوق زده بود، فحش و ناسزا ندهد. وقتی هم پیاده شدیم از ما خواست ببینیم چراغ راهنمای ماشین سالم است و یانه و سپس زیر لب چیزی گفت و رفت جلوی راننده عصبانی پیچید و با او حرف میزد که ما دیگر آمدیم.

احمد گفت:
➖ اکثر موارد را که دوستم جواد گفت ولی برایم سوال بود که در زمانی که راننده عصبانی بوق میزد و حرف های توهین آمیز زد، چرا راننده ی تاکسی که فرد مسنی هم بود هیچی نگفت و حتی دستش را برای عذر خواهی بالا آورد، ولی وقتی فهمید که چراغ راهنمای ماشین اش سالم است سراغ راننده خطی رفت و با او عصبانیت کرد. من فکر میکنم او از آن راننده یِ عصبانیِ عجول خواسته که عذر خواهی کند، چون اول فکر میکرد راهنمای ماشین اش خراب است و وقتی فهمید که چراغ راهنمایش که هنگام پیچیدن، روشن اش کرده بود، سالم است. سراغ او رفت. به نظرم راننده تاکسی آدم عاقلی بود.

🔸سه گفت و گو را مورد تحلیل قرار دادم و با سه امر رو برو شدم:

🔻اولی یعنی امیر، عدم تمرکز و توجه کافی(در بررسی فهمیدم، امیر شب های امتحان درس اش را می خواند و نمراتش هم بد نیست ولی پس از امتحان درس ها را بلد نیست.) او اکثرا درگیر تماشای تلویزیون است.
🔻دومی یعنی جواد، حافظه اش خوب است، همکلاسی هایش به او می گویند «خر خوان»؛ جدیدا به سفارش مشاور، مادر او از وی خواسته تا دوستانی پیدا کند و مهمانی آن روز هم به همین سبب بوده است. نمرات او خوب هستند و اطلاعات کتاب های درسی را دقیقا مثل خودش ذخیره کرده و در مدرسه خاص هم درس میخواند.
🔻سومی یعنی احمد، همکلاسی هایش به او می گویند، استاد خاطره ساز، چون هر جریانی را به چالش میگیرد و از ان یک داستان میسازد. درس او متوسط است، به جز معلم انشاء و ریاضی تقریبا اکثر معلم ها از او خوش شان نمی آید، چون در زمان درس دادن سوالاتی می پرسد که مربوط به درس هست ولی در کتاب نیامده و یا گاهی میخواهد درس ها را به هم ربط دهد.

ما کدامیک از این سه وجه هستیم؟:

🔻1. آیا آدمی هستیم که از بس به صورت افراطی درگیر اخبار های مختلف (آن هم بدون تحلیل) و حواشی تیم مورد علاقه و تماشای تلویزیون هستیم نمی توانیم در امری متمرکز باشیم و به عبارتی:نه حافظه داریم و نه خاطره؟

🔻2. آیا آدمی هستیم که مثل ضبط صوت و تصویر، امور را ذخیره میکنیم؟

🔻3. آیا آدمی هستیم که در پدیده ها نگاه میکنیم؟، سوال طرح میکنیم؟ کند و کاو می کنیم و مدام کشف کرده و خاطره سازی میکنیم؟

☘️یادداشت های تربیتی مرا در کانال نکته ها و نغزها ی تربیتی بخوانید و اگر آنها را برای تعلیم و تربیت مناسب می‌دانید در ترویج و حمایت این پست ها بکوشید.
https://t.me/sarveyasin
احمد رضا آذربایجانی آذر پژوهشگر علوم تربیتی

✍️حافظه و خاطره (بخش دوم)
(آدرس بخش اولاینجا )

✔️حیوانات، «حافظه» دارند ولی «خاطره» ندارند.

🔹اگر یک حیوان چارپا مثل خر یا قاطر از پل خرابی که در آن سوراخی هست عبور کند، حتی اگر یک یا دوسال بعد از آن پل عبور کند آنرا در حافظه دارد و دفعه ی بعد پای آن حیوان، در چاله و سوراخ گیر نمیکند.

🔻پژوهش هایی که بر بعضی حیوانات از جمله شامپانزه ها صورت گرفت نشان داد آنها می توانند در ظرف زمان کمی، مواد اطلاعاتی (تصویری و صوتی و بوییدنی) را به حافظه بسپارند و وقتی جایزه ایی مثل هدیه ای خوراکی (یک موز) در قبال پاسخگویی ذخیره اطلاعات شان قرار داده شد، آنها صدها تصویر را که ظرف چند ثانیه ذخیره کرده بودند را در مونیتور مخصوص نشانه گذاری کرده و جایزه خود یعنی یک موز را دریافت کردند، در صورتی که یک انسان حداقل چند روز طول میکشد تا با داستان پردازی آن همه تصاویر را حفظ کند.

🔻حیوانات حافظه دارند ولی خاطره ندارند. متاسفانه آموزش و پرورش و حتی خیلی از دانشگاه های ما با شرطی سازی های مختلف تلاش دارند بیشتر حافظه پردازی را تقویت کنند تا خاطره سازی.(لزوما این محرک شرطی برای انسان ها لزوما غذا نیست هرچند باطن اش اقتصادی است، ممکن است قبولی در یک مدرسه ویژه یا دانشگاه مشهور، برنده شدن در یک رقابت تبلیغ شده و یا کسب نمره امکاناتی باشند تا ما جدی تر و محکم تر به حافظه سازی مشغول شویم).

🔻یک کودک که تازه راه افتاده سعی میکند تا اشیاء پیرامونش را وارسی کند و آنها را بفهمد، یعنی ممکن است یک کودک تا دو و نیم سالگی قفسه های داخل اتاق ها و یا آشپزخانه را(اگر مجال یابد)حتی صدها بار به هم بریزد، تا آنها را با سیستم خاطره سازی بفهمد، او به روابط اشیاء فکر میکند، مثلا آیا می شود یک ظرف با دهانه 20سانتیمتر را در یک ظرف با دهانه15 سانتیمتر جا داد؟ آیا پاره شدن ، شکستن ، تکه تکه شدن ، پخش شدن و جدا جدا شدن یک امر هستند؟ چرا بعضی از اشیاء با پیچاندن و بعضی با کشیدن باز و بسته میشوند؟ در حالی که یک بچه میمون کافیست تا یکبار قفسه ها را ببیند و آنها را حفظ شود، میمون دلیلی ندارد تا به روابط اشیاء فکر کند.
🔻یک دوربین مدار بسته، یک ضبط صوت میتوانند اطلاعات را ذخیره کنند. آنها مصداق بارز حافظه اند. حیوانات، دوربین و دستگاه ضبط ، خاطره ندارند. چون که تامل، تفکر و کند و کاو ندارند، بخش مهمی از خاطره سازی به خاطر عواطف است. عواطف یعنی ما به بعضی چیزها عطف و توجه و علاقه داریم. منتهی اگر ما پیرامون عواطف خود سوال و تحلیل داشته باشیم به خاطره سازی نزدیک شده ایم. یک طوطی یا دلفین و یا سگ هم به انسان و یا صاحب شان عاطفه دارند ولی کند و کاو و پرسش در آنها وجود ندارد. به زبان ساده وقتی یک کودک کارتون را می بیند و از آن و یا درباره اش سوالی نمی پرسد و یا موارد آنرا تعمیم نمی دهد و در آن کند و کاوی ندارد شاید از یک حیوان هم کمتر عمل کرده است.

🔻قرآن عالمان بی عمل را به خَرانی مثل زده که بر خورجین های خود کتابهای علمی، از جمله تورات و انجیل حمل می کنند. عالمان بی عمل، همان هایی هستند که حافظه ی خوبی دارند ولی بدلیل عدم استفاده از علوم و یا تعمق در آن، خاطره ایی از علم شان مشاهده نمی کنیم.
ادامه دارد.
☘️یادداشت های تربیتی مرا در کانال نکته ها و نغزها ی تربیتی بخوانید و اگر آنها را برای تعلیم و تربیت مناسب می‌دانید در ترویج و حمایت این پست ها بکوشید.
https://t.me/sarveyasin
احمد رضا آذربایجانی آذر پژوهشگر علوم تربیتی

تمرین گفت و گوی مریخی

🔻در زمان همه گیری کرونا کارگاه های اندیشه من به صورت الکترونیکی برقرار بودند. زمانی که به تمرین فعالیت گفت و گوی مریخی در کارگاه اندیشه رسیدیم از شاگردان خواستم تا کلیپ یا ویدیو یا پاد کست هایی بسازند که بفهمم چقدر با موضوع ارتباط برقرار کرده اند.
ویدیوی بالا تلاش زهرا درجزینی یکی از شاگردان کارگاه اندیشه بوده است.
@sarveyasin

✍️خاطره و حافظه(بخش سوم)

😳میگویند: آقا محمدخان قاجار وقتی بر سر مزار نادرشاه افشار فاتحه میداد سه بار با لگد به سنگ قبر او کوبید و گفت: راد مرد! چرا کاری که میخواستی فردا انجام اش دهی ، شبِ قبل از آن به زبان آوردی؟

منظور آقا محمد خان آن بود که چرا وقتی فهمیدی تحت فرمانت ظلم کرده و خواستی تا روز بعد او را اعدام کنی، به او گفتی برو امشب بخواب که فردا تو را عِقاب خواهم کرد؟

جالب آنجا است که مصداق همین اتفاق بعدا برای خود آقا محمد خان اتفاق میافتد و توسط دو نگهبانش در نیمه های شب کشته میشود، چون آن دو میدانستند که اگر او وعده ایی بدهد عمل میکند.
🔻اگر آقا محمد خان(فارغ از شخصیت مثبت و یا منفی اش) به کار  و خطر کردن نادرشاه فکر میکرد و پیرامون آن خاطره سازی می کرد، بعید بود دچار همان بلیه و درد سر شود. او یک جریان را از حافظه گذراند و بر اساس قضاوت سریع اش ملامتی کرد و گذشت.

🔹شاید این سخن را بارها شنیده  باشید که: "مردمِ ما حافظه تاریخی ندارند."

🔸نظر شما چیست؟ آنرا قبول دارید؟ اصلا حافظه تاریخی چیست و به چه دردی می خورد؟
🔻حافظه سیستم ذخیره داده ها و اطلاعات است. تاریخ هم به سرگذشت پیشینیان و یا حوادثی که در زمان شکل گرفته است مربوط است. حالا اگر بخواهیم ترکیب «حافظه ی تاریخی» را معنا کنیم آیا منظور یادآوری سرگذشتها و حوادثی است که به سرمان آمده یا تجربه اش کرده ایم؟ چرا باید آنها را به یاد بیاوریم؟ به چه درد مان میخورد؟

🔻"حافظه" ابزار «خاطره» است. به عبارتی "حافظه" برای «خاطره» است. اینکه بخواهیم اطلاعاتِ حوادث را ذخیره کنیم به تنهایی به درد نمی خورد و جریان تاریخی رقم نخورده است. وقتی این جریان تاریخی می شود که پای انسان در میان می آید. یعنی  انسان، حوادث را در شکل گیری خودش و جهان پیرامونش به مطالعه و تفکر می نشیند.
🔻به زبان ساده وقتی ما حوادث را تحلیل می کنیم و آنها را در راستای رشد خود یا جامعه ی خود به کار میگیریم رفتار و پندار تاریخی رخ داده است.
🔻 امروزه رسانه ها با بهترین کیفیت حوادث تاریخی را ثبت می کنند ولی لزوما به معنایی که منتقدان از لفظ حافظه ی تاریخی دارند، "تاریخی" نیستند. در اصل «حافظه ی تاریخی» همان "خاطره پردازی" و "خاطره سازی" است که انسان تحلیل گر از خود در مورد حوادث تاریخی می پرسد.
مثلا او می پرسد: آیا حادثه ی پلاسکو خوب بود؟ چه خوبی داشت؟ آیا می شد ساکنان و مالکان  و مسئولان مربوطه قبل از حادثه با یکدیگر گفت وگو میکردند و این ماجرا شکل دیگری می شد؟ اصلا تا کنون چند بار بین مردم پایین دست و بالا دست و یا کارگزاران در کشور ما گفت وگو و توافق جدی برای رشد و اعتلا و جلو گیری از خطرات سهمگین بوده است؟

😔هرسال پدیده های مشابه برای ما اتفاق می افتند در حافظه ی رسانه ها هم ضبط می‌‌شود ولی تامل و قصد یادگیری گویی وجود ندارد.

🔹خودِ یادگیری "خطر کردن" است. «خطر یعنی امکان و احتمال ضرر».
انسان چرا خطر می کند؟
🔻 چون گاهی در جایی  که امکان ضرر و زیان هست، امید سود و خیر هم هست. از این رو انسان برای ورود به مسیر خطر یا با "دانا" و یا با "دانایی" طیِ طریق میکند.
🔻واژه «خاطره» منشعب از  واژه «خطر» است. ورود در خطر، زحمت دارد. مهمترین زحمت اش تحت فرمانِ دانا و دانایی بودن است. کسی که ابراز نظر تازه ایی می کند خطر کرده است، هرچقدر این ابراز نظر توام با عقل و بهره از عاقلان باشد سود و فایده اش برای مردم بالاتر است و همین خاطره است که گره گشا است. این یادگیری یا همان خطر کردن لزوما در عرصه ی فکر و نظر نیست، چه بسا کسی که اهل فعالیت و عمل است نیز در حال خاطره سازی است.
این موضوع ادامه دارد با تامل در مطالب فوق و مطالب قبلی( کلیک کنید )خاطره سازی را آغاز کنیم.
☘️یادداشت های تربیتی مرا در کانال نکته ها و نغزها ی تربیتی بخوانید و اگر آنها را برای تعلیم و تربیت مناسب می‌دانید در ترویج و حمایت این پست ها بکوشید.
https://t.me/sarveyasin
احمد رضا آذربایجانی آذر پژوهشگر علوم تربیتی

گفت و گوی مریخی
✍به روایت نرگس درویشی
🔻این کلیپ هم خلاقیت و تلاش نرگس است که در زمان همه گیری کرونا با همکاری خانواده اش انجام داده.
🔻سناریو این فعالیت خلاقیت و نوشته نرگس است.
🔻البته چون یکی از اهداف برنامه درسی کارگاه اندیشه ارتقا و توسعه گفت و گو است بخشی از فعالیت ها به نحوی طراحی شده اند که خانواده نیز مشارکت کنند.

🔻گفت و گو در کارگاه اندیشه
گذشته مهم تر است یا آینده؟
🔻چرا این موضوع به عنوان یک گفت و گو در کارگاه اندیشه طرح شده و چقدر اهمیت دارد؟
🔻دو جلسه قبل از این کارگاه موضوع ‌ همجنس‌گرایی طرح شد و در آن اعضا مخالف و موافق نتوانستند با هم گفت و گوی عمیقی داشته باشند.
چرا؟
🔻چون در گفت و گو اندیشه ها با هم گفت و گو می کنند نه اراده ها.
🔻هر چند جهان امروز و جهان مدرن جهان اراده ها است ولی دوست داشتم اعضا به این مسأله آگاه تر شوند.
ابتدا از آنها خواستم تا در مورد اراده و آگاهی گفت و گو کنند و بگویند کدام اصل است و چرا.
وقتی در آنجا نیاز به تبیین بیشتر لازم شد از آنها خواستم تا بگویند آینده مهم تر است یا گذشته.
🔻گفت و گوی بالا بخشی از تلاشهای اندیشه ورزانه است و تقابل اراده ها در آن کمتر است.
اگر مایل بودید حدود هفده دقیقه از کارگاه بالا را مشاهده کنید به لینک زیر مراجعه کنید.
https://www.aparat.com/v/dxWur
بازخورد های شما می تواند مشوق من برای اشتراک تجربیات بیشتر باشد.

وبینار «روابط نوجوانان»
درک دوستی‌ها و علایق

👨‍🏫 تسهیلگر:
دکتر احمدرضا آذربایجانی
دکتری فلسفه تعلیم و تربیت
متخصص و مربی کودک و نوجوان

🗓 زمانبندی برگزاری:
روز پنجشنبه ۰۹ شهریورماه
ساعت ۱۵ الی ۱۷:۳۰

🏠 محل برگزاری: گوگل‌میت

👥 مخاطبین:
والدین دارای فرزندان ۸ تا ۲۱ سال، مربیان و معلمان نوجوانان، علاقه‌مندان به فعالیت در حوزه نوجوان

💳 مبلغ سرمایه‌گذاری:
۱۵۰/۰۰۰ تومان

📅 مهلت نهایی ثبت‌نام:
چهارشنبه ۰۸ شهریورماه

🔴 شرکت‌کنندگان به مدت یکسال به فایل ویدئویی کارگاه دسترسی خواهند داشت.

👋 اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام:

https://dialogueschool.ir/product/teen-relationship/

انستیتو مدرسه گفت‌وگو
مرکز تخصصی تربیت کودک و توسعه حرفه‌ای معلمان
این مدرسه فرق می‌کند! 🌱

🌐 www.dialogueschool.ir
☎ ۰۲۱۶۶۴۵۹۱۴۳
🆔 @dialogueschool_ir

🔻گفت وگوی مریخی
✍️به روایت سارینا سلطانی
🔻این ویدیو هم تمرین یکی از بچه های کارگاه اندیشه است که سناریوی خودش در مورد گفت وگوی مریخی را به یک کلیپ جذاب تبدیل کرده است. این کلیپ در زمان همه گیری کرونا توسط سارینا سلطانی نوشته و اجرا شده است.
🔻گفت وگوی مریخی یکی از ابداعات من در کارگاه اندیشه بود تا از طریق این بازی زبانی به همراه خود شاگردان به واکاوی و تحلیل مفهوم بپردازیم.
بازخورد های شما می تواند مشوق من برای اشتراک تجربیات بیشتر باشد.

✍کارگاه اندیشه
چیزها مهم تر هستند یا دوستدار چیزها؟

🔻شما چه نظری دارید؟شما مهم تر هستید یا دوستدار شما؟
خدا مهم تر است یا دوست دار خدا؟

🔻در آغاز کارگاه اندیشه دو نفر از بچه ها خواستند تا معنای فلسفه را بگوییم که چون معنی فلسفه یعنی دوستدار دانایی ،پس از آن به این سوال مهم رسیدیم که
چیز ها مهم تر هستند یا دوستدار چیزها؟

🔻من همین جا مایلم نظر شما را نیز بدانم ولی باید بگویم روی این موضوع خوب اندیشه کنید که بعضی از حکماء هم معتقدند «دوستدار خدا از خدا مهم تر است.» و این مطلب را منافی توحید نیز ندانسته اند. شما چه فکر می کنید؟

🔻بازخورد های شما می تواند مشوق من برای اشتراک تجربیات بیشتر باشد.
#کارگاه_اندیشه
#گفت_و_گو