خرد و عقل
تقلیل خرد به مغر فارغ از آنکه تسلط علوم تجربی را بر ذهن انسان معاصر نشان می‌دهد، شاید یک نوع خطای زبانی هم باشد به این معنی که گاهی ما برای معنی واژه های متعدد به کار می بریم تا آنرا به نحوی باز نمایی کنیم و چه بسا در آن لحظه هم موفق شویم تا معنی را تداعی کنیم ولی وقتی آن واژه ها و مثال ها در مسیر بدون تعمق برای دیگران، روایت می شود اصل گم می شود.
به طور مثال اکثر کودکان زیر ۸سال برای فهم معانی نیاز به صورت های عینی و ملموس هستند. اگر آنها معنی بخشش را‌ طلب کنند لازم است برایشان چندین مثال مختلف بیاوریم و در بده و بستان سخن با آنها مفاهمه صورت بگیرد. حالا فرض بگیرید فرزند خردسال ما بخواهد معنی بخشش را برای دوست خودش فقط با یکی دو مثال از ده ها مقاله ما بازگو می کند قطعا کشف معنی در اینجا صورت نمی‌گیرد یا ضعیف است.
وقتی اعضا گفت و گو می توانند راحت ابراز نظر کنند و امیدوار باشند که سخن آنها گوش داده می شود راه خردمندانه تر نگریستن فراهم می شود و در این شرایط است که ما به معانی نزدیک می شویم. مردم در معانی با هم دعوا ندارند، همه دعوا ها و ادعا ها در مفاهیم است. بین مفاهیم و معانی فرق بسیار است.

✍️حاشیه ای در میان بررسی مکاتب و آراء تربیتی

🤔چرا اکثر مربیان بزرگ، به نحوی غربی هستند؟
آیا اول بار موضوع علم تربیت در غرب طرح شده؟ شرق مربی بزرگ نداشته یا نام شان از قلم افتاده؟
🔻 آیا نقش ادیان و مربیان دینی در خصوص تربیت در این نشانه گذاری مربیان برای تبیین و تقویت معنا دار دیده شده است یا نه؟ فارغ از توجه به سن توماس که به عنوان یک مربی بزرگ در خصوص ایجاد واقع گرایی دینی کوشیده و نام او ذکر شده آیا به دیگر مربیان شرقی و یا مربیانی که بعضی نیز سبقه دینی هم دارند توجه شده یا نه؟ مثلا بودا، کنفوسیوس، غزالی، ابن سینا، سهروردی، سعدی ، مولوی، صدرا نظریه تربیتی قوی و منحصر به فردی ندارند که در خصوص آن کوشیده باشند و اطلاق مربی بزرگ لااقل در حد فروبل موسس کودکستان داشته باشند؟
🔻بدون شک مربیان بزرگ حایز ویژگی های هستند که لیاقت این لقب را دارند و می شود در مورد آن اندیشه کرد. به نظر شما ویژگی های کلی و اساسی یک مربی بزرگ چیست؟

#مکاتب_فلسفی_و_آرای_تربیتی

انستیتو مدرسه گفت‌وگو
مرکز تخصصی تربیت کودک و توسعه حرفه‌ای معلمان
این مدرسه فرق می‌کند! 🌱

🌐 www.dialogueschool.ir
☎️ ۰۲۱۶۶۴۵۹۱۴۳
🆔 @dialogueschool_ir

در متن بالا پرسشی اساسی طرح شده است که توجه به آن می تواند ما را به وجود مربیان بزرگی که نکات تربیتی شان لزوما محلی نیست و انسانی است بینا تر کند.
از میان آنها باید سعدی را مثال زد که پیش تر به عنوان بوستان و گلستان او به عنوان منبع درسی در کل کشورهای فارسی زبان حتی در هند تدریس می شده است.
در گزاره زیر عمیقا باید توجه کرد:
🤔ما امروز به زبان سعدی سخن میگوییم.
🔻در نظر بگیرید که ما بدون زبان نمی توانیم اندیشه کنیم و پویایی یک اندیشه بدون شک با قدرت و قوت یک زبان رابطه معناداری دارد.
☘️من برای تبیین یکی از مفاهیم تربیتی برای اندیشه ورزی در برنامه درسی مکمل خلاقیت با اقتباسی از داستان های تربیتی سعدی، قصه ایی به نام ضربدری یا دایره ایی را نوشته ام که در زیر آنرا به صورت صوتی به اشتراک میگذارم.
https://t.me/sarveyasin/268

در گزاره زیر عمیقا باید توجه کرد:
🤔ما امروز به زبان سعدی سخن میگوییم.
🔻در نظر بگیرید که ما بدون زبان نمی توانیم اندیشه کنیم و پویایی یک اندیشه بدون شک با قدرت و قوت یک زبان رابطه معناداری دارد.
☘️من برای تبیین یکی از مفاهیم تربیتی برای اندیشه ورزی در برنامه درسی مکمل خلاقیت با اقتباسی از داستان های تربیتی سعدی، قصه ایی به نام ضربدری یا دایره ایی را نوشته ام که در زیر آنرا به صورت صوتی به اشتراک میگذارم.
احمدرضا آذربایجانی(آذر) پژوهشگر علوم تربیتی
یادداشت های مرا در کانال نکته ها و نغزهای تربیتی بخوانید.
https://t.me/sarveyasin

وطن من کجاست ؟
مادران در هنگام پیری و مرگ یک درخواست از فرزندان دارند:
«فرزندان از هم جدا نشوید».
فرزندانی که به جان مادر آگاه ترند چه بسا گاه از حقوق خود عبور کنند ولی روابط بین خود را حفظ می کنند.
وطن را به مادر شبیه دانسته اند.
کسی که مادرش را دوست دارد ولو آنکه مادرش ضعف یا خطایی داشته باشد، عیوب آنرا در حد امکان می پوشاند، در تعدیل او می کوشد و به هیچ وجه مادر خود را نمی فروشد.
مادر برای فرزندان :
در طفولیت به معنای غذا و مراقبت است
در زمان کودکی و نوجوانی به معنای امنیت است.
در زمان جوانی به معنای حامی و جستجوگر احترام است.
در زمان میان سالی به معنای احترام و محبت است.
در پیری جان ما هستند.
گفت و گو در مورد وطن ، این امکان را می‌دهد تا اعضا درک تازه تری از محل رشد و نضج خود پیدا کنند،  آنرا به راحتی نفروشند، در تصحیح و ساخت آن بکوشند، باطن آن را با ظاهر دیگر کشورها مقایسه نکنند و با بد دلی و ایراد نا کارآمد باعث رنجش خود و تزاحم برای هم خانه ای ها را پیدا نکنند.
تعلیم و تربیت می‌تواند کمک کند تا وطن و مادر خویش را بد جلوه ندهیم. وجود برنامه های درسی شبیه آنچه در این ویدیو هست نمونه ای از این تلاش است.

سنت های خوب و بد
و نقش ما
🔻تعلیم و تربیت در قبال اینکه سنت ها حفظ، مدیریت، کنترل و تعدیل شوند قطعا مسوول است.
▫️چهارشنبه سوری نزدیک به دو دهه است که از یک سنت کهن با شیب نسبتا تند تبدیل به رویکرد خشن و خطرناک شده که هم هویت ملی، هم سلامتی، هم اخلاقیات و هم سرمایه ها را در معرض خطر قرار می‌دهد.
🔘مربیان و معلمان با ایجاد فضای نقد شاید بتوانند جلو این موج مدرن که هر لحظه ممکنست تبدیل به سنت شود را بگیرند و آنرا تعدیل و تصحیح کنند.

احمدرضا آذربایجانی (آذر) پژوهشگر علوم تربیتی

یادداشت های مرا در کانال نکته ها، نغزها و درد و دل های تربیتی بخوانید.
https://t.me/sarveyasin
#سنت های_خوب_و_بد
#نقش_ما
#چهارشنبه_سوری
#کارگاه_اندیشه

مسأله ای به نام «بی مسأله ای»
بخش اول

✍در پرسش و پاسخ های زیر که بین والد و فرزند است دقت کنید. فرزند این سوالات را از سن ۴ تا ۶ سالگی طرح می کرده است و الان که بزرگتر شده، لزومی به طرح این سوالات نمی‌بیند. آیا بخاطر بزرگتر شدن دیگر مسأله طرح نمی کند؟ آیا سوالات او ریشه در درک دوران کودکی او داشته است؟
.....
🙋پدر جان! این ساختمان بلند و زیبا چیست؟

🧔‍♂به نظر یک پاساژ است. پاساژ جایی است که در آن خرید و فروش می کنند و مغازه های زیادی دارد.
🙋چرا پدر در آن بسته است؟ کی آنرا باز می کنند؟
🧔‍♂نمی‌دانم فرزندم،. من که از آنجا رد می شوم سه سال هست که ساخته شده و بسته است!

🙋خب، چرا می سازند ولی استفاده نمی کنند؟
..
(رد و بدل کلامی بالا با شیوه های مختلف در طی دو سال حداقل ۱۵ بار تکرار شده است)

▫️به گفت و گوی بعدی توجه کنید:

🙋مادر بزرگ! چرا هم تو و هم مربی های مهد می گویند سلام کنید؟

👵چون سلام کردن نشان می دهد تو دیگران را دوست داری و به آنها توجه داری.

🙋پس چرا در پارک کسی جواب سلام مرا نمی‌داد؟

👵آنها مثل تو نفهمیده اند که جواب سلام مهم است.

🙋در آسانسور هم که سلام میکنم کسی جواب نمی‌دهد.

👵 فرزندم، امروز که سلام کردی که یک نفر شکلات هم به تو داد.
......
مسأله بعدی

👩‍🦲چرا با آنکه پول های داخل قلک من هر ماه بیشتر می شوند ولی وقتی از پدر می پرسم که برای دوچرخه خریدن کی پول من کافی می‌شود هر بار می گوید یک ماه دیگر؟ مگر هر ماه، سی روز نیست؟الان چند ماه است که پدر می گوید یک ماه دیگر باز هم باید صبر کنی ؟

🔻تمام مسایل بالا واقعی بودند و من بر اساس تجربه های ناشی از گفت و گو با کودکان، والدین یا مربیان آنها را به عنوان نمونه آورده ام.

🔘کودک(یا پژوهنده ای) که دیگر مسأله اش را طرح نمی کند از چند فرض زیر خارج نیست:

▫️۱. فهمیده مسأله طرح شده اش «مسأله» نبوده و سوالی بوده ناشی از توهم. مثل آنکه کسی مسأله طرح کند که چرا برای جلوگیری از برخورد شهاب سنگ ها، آسمان را سیمان نمی کنند؟
▫️۲. پاسخ مسأله را کشف کرده و مشکل حل شده است.
▫️۳. از اینکه کسی بتواند مسأله را حل کند یا به او کمک کنند تا مسأله را حل کند نا امید شده است.
▫️۴. متوجه شده به دلیل پرسشگری در حین رویارویی با مشکلات و ناهنجاری ها، شهروند ناهنجاری است و جامعه از فرد مسأله پرداز خوشش نمی‌آید و بهتر است خودش را به زحمت نیندازد.
▫️۵. از جامعه نا امید شده و مترصد فرصت است تا مسأله های ایجاد شده را مطرح کند تا هم خودش و هم دیگران از آن خیر ببرند.

🔻شما جزو کدام یا کدام ها  هستید؟

🔻چه عامل یا چه عامل های باعث شده مسأله پردازی در بین ما حتی در کودکان مان کاهش پیدا کند یا از بین برود؟

▫️برای بررسی عوامل، یادداشت های بعدی مرا در کانال نکته ها و نغزهای تربیتی بخوانید.
https://t.me/sarveyasin
احمدرضا آذربایجانی (آذر) پژوهشگر علوم تربیتی

مسأله ای به نام «بی مسأله ای»
بخش دوم

✍در یادداشت بخش اول این موضوع بیان شد که کودکان تا قبل از مدرسه اکثرا مسأله محور هستند(البته کودکانی که اعتیاد الکترونیک دارند را در نظر نگیرید چون آنها هم به نحوی بی مسأله اند یا مشکلی نمی بینند که بخواهند آنرا به مسأله تبدیل کنند)

🔘تفاوت سوال و مسأله در سادگی و پیچیدگی آن است. به عبارتی ما پاسخ سوالات را از طریق فرهنگ نامه ها یا واژه نامه ها یا اینترنت و اهل فن می پرسیم ولی مسایل را باید در روندی پژوهشی، «کند و کاو» کرد و به پاسخ یا پاسخ ها رسید. افراد و جوامع مسأله محور، مشکلات شان را سریعا شناسایی می‌کنند و سریع هم آنرا حل می‌کنند.

🔻در مثالهای یادداشت قبلی متوجه بودیم که روحیه پژوهنده کودک، سه چالش را مطرح کرده بود. یکی از آنها به موضوع املاک و امکانات بلا استفاده متوجه بود، به این معنی که شاهد املاکی هستیم بدون بهره وری و بدون ایجاد هر گونه ارزش آفرینی اقتصادی یا اجتماعی در حالیکه شهرها را اشغال کرده اند از فضا و امکانات استفاده می‌کنند بدون آنکه ارزش ایجاد کنند و جالب آنجاست که صاحبان آن املاک از بابت گران تر شدن سود و بهره هم می برند. یا در مثال دیگر کودکی به این موضوع پرداخته بود که پس انداز می‌کند ولی هربار به دلیل تورم پس انداز او بی ارزش تر می شود و کسی هم پاسخگو نیست.

👌مواردی مانند آنچه گفته شد مسأله هستند نه سوال.

🔘برای حل مسایل، فرد پژوهشگر با اراده ای نیاز است تا جوانب مشکل یا پیچیدگی را بسنجد و در آغاز آنها را تبدیل به سوالات کند تا وقتی سوالات را جواب داد و روابط بین جوابها را سنجید بتواند در راه حل مشکل، فرضیه و جواب پیدا کند.

🔻بعضی ممکنست بگویند گفتن این مسایل لزوما اسباب دردسر و ناراحتی است اما واقعیت آن است اگر مثل کودکان پژوهشگر باشیم قطعاً برای حل آنها خواهیم کوشید.

🔻در  یادداشت قبلی دلایل مهم دوری از مسأله پردازی آمده بود، مواردی از جمله:

▫️ روند اجتماعی موجود(ناشی از سیاست، اقتصاد و آموزش)
▫️ناهنجار انگاشتن پرداختن مسأله توسط عموم مردم  (خود من به عنوان یک پژوهشگر، نگران آن هستم که طرح مسأله من مخاطبان کمی داشته باشد)
▫️ نا امیدی از حل مسایل.

اما سوال مهمی طرح شده بود که راهگشا است.
عامل یا عوامل دور شدن جامعه از مسأله پردازی چیست؟

چه کسی مسوول است؟
🔻واقعا مسایلی چون آلودگی هوا، تورم، گرانی های پی در پی کالاهای اساسی، دو قطبی شدن، ترافیک، مصرف انرژی، و .... زیبنده کشور با فرهنگ و تمدنی غنی نیست که نه فرهنگ باستانی او و نه فرهنگ اسلامی او این بی تفاوتی را بر نمی تابد.

🔘تربیت افراد مسأله محور، کمک می‌کند تا کشور در آینده نزدیک از ثروت های خود بهتر استفاده کند و مسایل اش را حل کند.

🔻به دو عامل اصلی مهم زیر در خصوص دوری از مسأله پردازی توجه کنید:

▫️ترس

▫️تنبلی

🔻عوامل فرعی دیگر تقریبا همه زاییده دو عامل بالا هستند مانند تعصب/تلاش برای حفظ قدرت و ثروت به هر قیمتی(اراده معطوف به قدرت) /تورم / آموزش حافظه محور/رسانه های ضعیف و نا کارآمد/تقلید از  نامتخصصان/ و ...

ترس و تنبلی چگونه منجر به دور شدن جامعه یا افراد جامعه، از «مسأله محوری» می شود؟

🙏شما هم نتایج اندیشه خود را برای مسأله محور تر شدن به اشتراک بگذارید.

احمدرضا آذربایجانی (آذر) پژوهشگر علوم تربیتی
ادامه مطلب را در یادداشت بعدی در کانال نکته ها و نغزهای تربیتی بخوانید:
https://t.me/sarveyasin

✍مسأله ای به نام «بی مسأله ای»
بخش سوم

به دو عامل مهم و اساسی دور شدن از مسأله محوری اشاره شد:

ترس / تنبلی.

👌اکثر پژوهشگران بر این نظر اند که اگر بیان مسأله خوب صورت بگیرد ما تقریبا به ۸۰درصد پاسخ نزدیک شده ایم.

▫️مسأله ما شیوع «فرار از مسأله محوری» است.

🔘 نقش برنامه ریزان کلان، معلمان و مربیان  در این موضوع  کمرنگ نیست. آیا آنها به یادگیرندگان یاد داده اند که مسأله پردازی خطر کردن است ولی آنها در مدیریت این خطر، کنار و همراه یادگیرنده هستند؟

▫️فرض کنید شما با موضوعی روبرو شوید، مثل اینکه از کجا آمده اید ، یا اینجایی که هستید واقعا کجاست؟ و کجا قرار است بروید؟
در این شرایط عکس العمل شما چیست؟
راه آسان، آن است که بگوییم معلوم است، از اتفاق یا نه.،،، از طرف خدا.
به کجا قرار است برویم ؟
پاسخ آن است که از هر جا آمده ایم به همانجا خواهیم رفت. آنکه از خدا آمده به طرف خدا و آنکه از اتفاق بوده با همان اتفاق نیست و نابود خواهد شد ولی واقعا یک شخص مسأله محور با این پاسخ ها قانع می‌شود؟
اگر از «اتفاق» بوده ام آن اتفاق ناشی از کجا بوده؟ منشأ من «شعور» بوده یا بی شعوری؟ اگر منشأ من بی شعوری است پس چرا من شعور دارم؟ مگر از بی شعوری،شعور هم در می‌آید؟و...
▫️اگر از خدا هستم، این خدا چرا مرا آفرید؟از کجا فهمیدم او آفریننده من است؟ چرا اینگونه مرا آفرید؟ اصلا من چه کسی هستم؟ چرا خدا باید مرا بیافریند؟ حالا که به من شعور داده آیا نمیتوان از طریق همان شعور با او گفت و گو کنم؟ اگر او وجود کاملی باشد باید نمونه کاملی برای من ایجاد کرده باشد تا با او سخن بگویم و...
▫️اگر شرایط دشوار اقتصادی ما را گرفتار کند راه چیست ؟
آیا همه این مشکل، ناشی از سو مدیریت مدیران است؟عوامل خارجی چقدر دخیل اند؟ در این شرایط بهترین کار چیست؟
🔻برای آنکه بتوانم وضعیت اقتصادی ام را بهبود دهم باید سیاست‌های مالی را در پیش بگیرم که به اکثر مردم کشورم آسیب می زند؛ با این مقدمه از لحاظ اخلاقی چه باید بکنم؟ حفظ امنیت و رفاه خانواده ام را معیار تصمیم های مالی قرار دهم یا رفاه عموم مردم را؟ چگونه؟
و...
🔘اینها اندکی از مسایلی است که نه فقط یک ایرانی بلکه یک اکراینی، روسی، لبنانی یا اروپایی هم با آن درگیر هستند منتهی اندازه آن در زمانهای متعدد متفاوت است.
ولو آنکه موضوع اقتصادی در کشور ما پیچیده تر از کشورهای دیگر باشد این مسأله طرح می شود که آیا وطن خودم را دوست داشته باشم یا نه؟ مهاجرت کنم یا نکنم؟ مهاجرت به معنای از خانه بریدن می تواند نجات من باشد؟ کجا بروم؟ آنجا با چه چالش هایی روبرو هستم؟

😃 مسأله های طرح شده بالا مخاطب خود را تحت فشار قرار می‌دهد.
🤔شاید خواننده مطالب، این یادداشت را، آزار دهنده فرض کند چون با طرح این مسایل آرامش مخاطب به مخاطره خواهد افتاد.

🔻حافظ یا سعدی را لزوما برای لذت ادبی مطالعه نکنید آنها هم مسأله محور هستند. اگر آثار آنها در ذهن جامعه باقیمانده به خاطر جستجوی مسایل ، بیان مسأله خوب و هنرمندانه است.
حافظ می گوید:

چشم آسایش که دارد از سپهر تیز رو؟
ساقیا جامی به من ده تا بیاسایم دمی

▫️او مسأله زمان را طرح کرده است و اینکه این مسأله خواب را از چشم او ربوده است و باید خدا به او کمک کند تا مسأله اش حل شود و اندکی آرامش پیدا کند.

🔻وقتی افراد با مسایل روبرو می‌شوند و از خواب و خور می افتند چه اتفاقی برای ایشان می افتد ؟

🔻وقتی ما فقط بخش اندکی از امور را می بینیم و بخش دیگر را نمی‌بینیم چه باید بکنیم؟ اگر بخش نا پیدا خطرناک باشد آیا بیمناک نباشیم؟
🔻چرا باید خطر و خطرات را صدا بزنیم ؟ مسأله پردازی خطرناک نیست؟ مسأله محوری گرفتار خطر شدن نیست؟
✔️همه آنچه گفته شد برای بیان مسأله «ترس و دلیل ترس» بود که مانع جدی مسأله محوری است.
😱ترس را تعریف کنید تا موضوع روشن تر شود.
اگر علاقمند بودید بقیه تحلیل مرا برای دوری جامعه از مسأله پردازی دنبال کنید آنرا در کانال نکته ها و نغزهای تربیتی بخوانید.
https://t.me/sarveyasin
احمدرضا آذربایجانی (آذر) پژوهشگر علوم تربیتی

✍مسأله ای به نام بی مسأله ای
بخش چهارم

▫️در یادداشت قبلی نقش ترس  در دوری از مسأله پردازی بیان شد.

🔘ترس واکنشی ادراکی است که در رویارویی با خطرات احتمالی، ذهن ما و سپس جسم ما را فرا می گیرد.

🔻خود خطر نیز یعنی جایگاهی که احتمال ضرر هست. یاد گرفتنی در عالم نیست مگر آنکه در آن احتمال ضرر باشد.
🔻مثلا اگر شما بخواهید رانندگی یاد بگیرید حتما احتمال تصادف وجود دارد، اگر بخواهید یک طعم جدید، یک لذت جدید را تجربه کنید و یاد بگیرید احتمال ضرر وجود دارد، همین که دارید این نوشته ها را می خوانید احتمال ضرر وجود دارد، مثلا می پرسید از کجا معلوم، اینها علم باشند؟ از کجا معلوم، وقت مرا نگیرند؟ نویسنده فهمیده چه می گوید؟ اگر تحلیل های مرا خراب کند چه؟ نکند علم های قبلی مرا جهل نشان بدهد؟ نکند مرا به خرج بیندازد؟ نکند برای نقد لازم باشد به منابع دیگر مراجعه کنم یا با اهل فنی نیاز به گفت و گو پیرامون آن داشته باشم؟

🔻شاگرد که مشق و دیکته ننوشته هیچ خطری متوجه او نیست ولی به محض انجام تکالیف، ممکنست دچار اشتباه شود و خطر اعتراض معلم و والدین را دارد برای همین اگر در حین املا مدام توسط والد و معلم سرزنش شود دفعه های بعد علاقه ای ندارد که خطر کند.
🔻اگر دقت کرده باشید در تعریف ترس گفتیم «واکنش».
واکنش امری غریزی و تقریبا بی اراده صورت می گیرد ولی وقتی اراده در آن می آید و تبدیل به «کنش» می شود دیگر به آن ترس نمی گوییم بلکه تبدیل به «احتیاط» می شود.

🔻در زمان آمدن زلزله اگر در ساختمان ها و شهر غیر استانداردی باشیم و ندانیم این زلزله کی تمام می‌شود و چگونه می‌شود از آن در امان بود ما با واکنش غریزی رفتار می کنیم اما اگر قدرت زلزله های آن منطقه را بشناسیم ، زمان تخریب و مقاومت ساختمان را بدانیم، راه های ایمن را برای عبور از آن خطر بشناسیم کنش گرانه و با اراده عمل می کنیم.

🔻روبرو شدن با زلزله نیز مسأله است، ژاپنی ها مسأله محورانه و کنش گرانه عمل کرده و شهر و دیار خود را ترک نکرده بلکه با احتیاط و بدون ترس به طرف خطر رفته و به شکل معنا داری موضوع مدیریت بحرانهای حین و پس از زلزله را در اختیار گرفته اند.

و اما

🔘پس از مدیریت ترس برای مسأله محور بودن چه چیز لازم است؟
🔻در سوالات زیر دقت کنید و روابط بین جوابها را مورد تحلیل قرار دهید:

▫️در موضوع آلودگی هوا فهمیده ایم که باید ارکان مختلفی را مورد مطالعه قرار داد مثلا
عوامل اصلی آلودگی هوای کشور چیست ؟
آیا کشورهای همجوار هم درگیر هستند؟
آیا فضای سبز کشور برای کاهش دی اکسید کربن باید زیاد تر شود ؟ از کجا معلوم همزمان با توسعه پارک ها و جنگل ها، توسعه عوامل آلوده کننده کار را خراب نکند؟
🔻آلودگی هوای ایران به خاطر طراحی ناقص موتورها است؟ بخاطر نوع سوخت است؟ آلاینده های صنعتی موثر هستند؟ آلاینده های خانگی چطور؟ عامل وارونگی هوا موثر است؟ بخاطر ضعف مدیریت در حمل و نقل عمومی این موضوع وجود دارد؟ کدام سازمان ها مسوول هستند؟ نقش اینترنت و خدمات الکترونیکی در این موضوع چیست؟ آیا آلودگی فصل و زمان دارد؟ تجربیات قبلی دیگر کشورها چه می گویند؟ از کجا باید شروع کرد؟ چقدر هزینه لازم دارد؟ نقش رسانه ها، هنرمندان،؛دانشگاه ها ، آموزش و پرورش، صنایع در این موضوع چیست و مهم تر از همه چه کسی متولی این بررسی و مسوول برنامه ریزی برای کنترل هستند؟

🔻ضمنا این پژوهش متغیر مزاحم هم دارد به این معنی که از آلودگی چه مقدار درآمد، عاید خدمات پزشکی، دارویی، شبکه های سوخت و انرژی، ارتباطات و... می شود؟ آیا آنها در خصوص مدیریت آلودگی همکاری می کنند؟ چرا؟ درآمد های آنها چه می‌شود ؟
🤔سازماندهی و مدیریت این میدان وسیع که هر روز هم فزاینده تر میشود همت می خواهد یا نه ؟ چه کسی یا کسانی همت آنرا دارند؟

اگر علاقمند هستید این سلسله یادداشت را بخوانید آنرا در کانال نکته ها و نغزهای تربیتی دنبال کنید.
https://t.me/sarveyasin
احمدرضا آذربایجانی (آذر) پژوهشگر علوم تربیتی

✍مسأله ای به نام بی مسأله ای
بخش پنجم

🔘در یادداشت قبلی بیان مسأله حول اهمیت «همت داشتن» برای حل مسأله بود. مسأله ها به خودی خود افراد را درگیر میکنند. دلیل پیروزی تعداد کم افراد مومن در جنگ ها بر تعداد زیاد، علیرغم داشتن تجهیزات و حتی علم، به خاطر همین نکته است. مومنین برای جنگیدن با دشمن خود ساعت و وقت تعیین نمی کنند. آنها چنان درگیر مسأله هستند که هر لحظه یک قدم جلو تر می روند.

🔻همین موضوع در خصوص موفقیت شرکتهای خصوصی با سرمایه بسیار کم نسبت به شرکتهای دولتی با بودجه بالا نیز قابل مشاهده است.
🔘کودک وقتی درگیر مسأله ای می شود تا وجوه متعدد آنرا نفهمد قرار پیدا نمی‌کند برای همین کودکان از زمان بیداری تا وقت خواب کاملا فعال هستند، در زمان خواب هم مغز آنها در حال ارتباط سنجی وجوه مسأله و کشفیات است.
🔻ممنوعیت مداوم بازی های رایانه ای یا ممنوعیت  فعالیتهای مجازی برای کودکان و نوجوانان در کشورهای توسعه یافته برای همین موضوع است تا آنها دچار رخوت و نوعی تنبلی مزمن در مسأله پردازی نشوند.

▫️پیرامون عوامل فرار مسأله تا اینجا متوجه شدیم:
۱. ترس از درگیری با مسأله ها ما را از مسأله پردازی فرار می‌دهد. خصوصا که فرد مسأله پرداز دنبال واقعیت و حقیقت است و ما می ترسیم که حقیقت و واقعیت غیر از آن باشد که ما فکر می‌کنیم. یعنی دوری فرد متعصب از مسأله پردازی هم بخاطر ترس او است. به طور مثال ممکنست شما سخن حقی را از کسی بشنوید که او را کلا ناحق فرض می کنید و چون معیار شما خود افراد هستند و نه واقعیت در چنین شرایطی هر طرح مسأله ای را مغایر با اخلاقیات خود فرض میکنید.
  🔻فرد متعصب از امری نگاهبانی و مراقبت می‌کند که به آن علم کافی ندارد و روی این مراقبت و نگاهبانی هم پافشاری دارد.

🔘ترس می تواند موارد عمده زیر را ایجاد کند:

▫️ترس از دست دادن قدرت.
در چنین شرایطی شما تلاش می‌کنید تا مسأله پردازی جریان پیدا نکند.

▫️ترس از آسیب وارد شدن به علایق، دارایی و وابستگی ها.
اگر مسأله پردازی بخواهد منجر به حذف یا زیر سوال بردن دارایی و علایق شما بشود قبل از هر چیزی مسأله پردازی را در خودتان و سپس در دیگران حذف خواهید کرد.

▫️ترس از دست دادن اموال و منافع
اگر شما بدانید مسأله پروری خودتان یا جامعه به کاهش مال و منفعت شما منجر می‌شود از آن دوری می کنید یا حتی از طریق آموزش یا رسانه ها با مجاری اثر گذار هزینه می‌کنید تا این موضوع شکل نگیرد.

۲. مسأله پردازی نیاز به تعمق دارد. لازم است تا وجوه مسأله دیده شود و سپس تبدیل به سوالات مرتبط شود تا با پاسخ آنها شرایط برای حل مشکل فراهم شود. باید پیشینه ها و تجربیات دیگران در آن موضوع مطالعه شود این کار همت می‌خواهد یعنی افراد تنبل از تعمق ، مطالعه دقیق به ویژه در استفاده از تجربیات دیگران بیزار هستند. افراد تنبل به دنبال میانبرهایی هستند که شاید برای خودشان سود داشته باشد ولی برای جامعه ارزش افزوده ندارد.

🔻 فرض کنید همه مردم برای سرمایه گذاری پول خود را به بانک بسپارند بانک هم علیرغم داشتن کلی سرمایه داوطلبی برای استفاده از آن پول و سرمایه نداشته باشد آنوقت چه اتفاقی خواهد افتاد؟

🔻در یک جامعه اقتصادی هم تولید کننده و هم عرضه کننده، هم خریدار و هم پیوند دهنده لازم است. اگر یکی از این ارکان که بیشترین سهم سود را دارد تقویت شود چه بر سر آن اقتصاد خواهد آمد؟

🔻در بخش پایانی یادداشت به چند  راهکار عملی برای توسعه مسأله پردازی خواهم پرداخت.
🙏شما هم پیشنهاد بدهید.

چه راهکارهایی برای ترویج و فرهنگ مسأله پروری پیشنهاد می کنید؟

بخش پایانی این یادداشت را در کانال نکته ها و نغزهای تربیتی دنبال کنید.
https://t.me/sarveyasin
احمدرضا آذربایجانی (آذر) پژوهشگر علوم تربیتی

✍مسأله ای به نام بی مسأله ای
بخش ششم/پایانی

▫️در سلسله یادداشت های قبلی به چیستی، چرایی و عوامل فرار از مسأله به موارد زیر پرداختیم:
✔️۱. در فرایند تبیینی به ویژه با ذکر مثال ها، «مسأله» و اهمیت و ضرورت « مسأله پردازی» باز اندیشی شد.

✔️۲. فهمیدیم درد «بی دردی» علاجش آتش است. این _آتش_ دو معنی دارد یا باید «بی درد بودن» در ما بسوزد و از بین برود یا اینکه «بی درد بودن» به زودی دودمان ما را بر باد خواهد داد.

✔️۳. شاید دلیل اصلی بی مسأله بودن الگوهای یادگیری در نظام آموزشی مدرسه و دانشگاه است ولی عامل اصلی آن «ترس» و «تنبلی» ذکر شد.

✔️۴. فهمیدیم مسأله پردازی همان کاوشگری و پژوهش است و افراد و جامعه مسأله پرداز، محقق و پژوهشگر هستند.

🔘الان چند پیشنهاد عملیاتی کلی ذکر می شوند و لزوما اگر مخاطبان جستجو گر و مسأله پرداز باشند آن پیشنهادات تبیین و ایضاح خواهند شد.

🔻۱. اولین و عملیاتی ترین پیشنهاد ، داشتن آلبوم مسایل از دوران کودکی است.
کودکان خود بخود پژوهشگر و مسأله پرداز هستند و تا قبل از مدرسه هم آنرا حفظ می‌کنند (به جز اینکه والدین نا آگاه و مربیان مهد «نامربی» داشته باشند) لازم است تا مسأله هایی که کودکان طرح می‌کنند را یادداشت کرد و با از آن ویدیو و فایل صوتی ضبط کرد و با ذکر موضوع مسأله و هشتگ گذاری در فضای ابری آنها را آرشیو کرد.

🔻۲. خود والدین در زمان بارداری و طفولیت فرزندان به خصوص مادران جزو افراد مسأله پرداز هستند و نوشتن مسایل به آنها کمک خواهد کرد تا هم آنرا باز اندیشی کنند و هم با نوشتن آن قدرت پژوهندگی خود را حفظ و تقویت کنند.

🔻۳. معلمان و مربیان چند توانمندی زیر را به صورت جدی دنبال کنند:

▫️گفت و گو یاد بگیرند . گفت و گو یعنی کاوشگری گروهی، گفت و گو به معنی پژوهیدن با هم. قاعدتا هر گفت و گویی با مسأله آغاز می‌شود، در آن اعضا به دنبال کشف واقعیت هستند نه به کرسی نشاندن حرف های خود و مهم تر از همه، صحبت های یکدیگر را گوش می‌دهند و البته طرح سوال هایی که موضوع را بهتر بیان کند نیز اهمیت دارد.

▫️گزارش پژوهی را یاد بگیرند.
من در یک تجربه در دوران پیش دبستانی وقتی به مادران گزارش پژوهی یاد دادم  و آنها یکسال این روند را ادامه دادند، به شکل معنا داری بعضی از آن مادران(ادامه تحصیل دادند و) جزو بهترین مربیان و حتی مشاوران و روانشناسان و حتی بعضی همکار من شدند.

▫️تسهیلگری اندیشه ورزی را یاد بگیرند و با سه تفکر نقاد، خلاق و مراقبتی آشنا شوند. در این موضوع اگر محقق و پژوهنده شوند هر روز نکته و درس تازه ها خواهند آموخت.

▫️حتما با یک هنر آشنا شوند و اگر فرصت هنرجویی ندارند لااقل رابطه خود را با هنر به ویژه ادبیات و موسیقی کلاسیک وطن خود و جهان حفظ کنند.

▫️با شیوه های مدیریت فعالیت های گروهی شاگردان و دانشجویان آشنا شده و آنرا اجرا کنند. شیوه های یادگیری گروهی مسأله محور(PBL) یکی از بهترین راهبردهای تقویت مسأله پردازی به ویژه برای کلاسهای پر جمعیت است.
🔻۴. مدیران موسسات نیز در مورد «سازمان یادگیرنده»(LG) مطالعه و پژوهش کنند و با گذاردن کارگاه های حل مسأله و درک مسأله باعث رشد خود، موسسه و جامعه شوند.

🔻۵. شما نیز راهکار پیدا کنید و از کار کوچک شروع کنید و روند ها را با ذکر شماره یادداشت کنید.

یادداشت های مرا در کانال نکته ها و نغزهای تربیتی بخوانید.
https://t.me/sarveyasin

احمدرضا آذربایجانی (آذر) پژوهشگر علوم تربیتی

ارزشیابی خود با واژه ها
وقتی از وقت خود سود می بریم که «تغییر» را اندازه بگیریم.
تغییرات در روح و اندیشه را چگونه اندازه بگیریم؟
تغییرات یا از _بیشتر شدن_ یا از _کم کردن ناشی از اراده و تصمیم_است مثلا علم و تجربه بیشتر شده باشد یا اندیشه و تجربه ها به ما بفهمانند که، راه را عوض کنیم. تغییری که بیشتر شدن است، را کشف می گوییم و کم کردن، یا توقف یا تغییر با اراده را «خود تصحیحی» می گوییم.
خوب است هر شب، اگر نشد هر هفته یا هر ماه، یا هر فصل، لااقل هر سال، یکبار تغییرات را بررسی کنیم.
یکی از معیارهای اندازه گیری تغییرات به دست آمدن یا پر رنگ شدن، «واژه» هایی است که نمایانگر تغییرات هستند به طور مثال یک بازرگان می گوید سال گذشته از تجارت«پسته» سود زیادی به دست آوردم یا فهمیدم باید تجارت «واردات موبایل» را تغییر دهم یا سرمایه ام را در «تولید فیلتر آلودگی هوا» به کار بگیرم.
در مثال بازرگان، واژه های داخل گیومه ارزشیابی سال اوست.
در کارگاه خواستم تا بگویند در سال گذشته چه ارزیابی از رشد خود داشته اند و آنرا را با چند واژه بگویند.
شما چه واژگانی را از سال قبل به عنوان کشف، فهم یا خود تصحیحی خود می توانید بیان کنید؟

کتاب حسودی

گفت و گو های واقعی همیشه تازه و قابل استفاده اند
▫️بیان یک تجربه
در مورد کتاب گفت و گو محور

✍یکی از لطف های که خداوند در شرایط مختلف به من کرده گفت و گو با کودکان و نوجوانان و اصولاً گفت و گو با اهل آن بوده.

🔻امروز یکی از کتابهای سالها قبل خودم برای کودکان را که به صورت صوتی توسط کتابراه منتشر شده را گوش میکردم و نکته تازه ای کشف کردم و فهمیدم گفت و گوها اگر گفت و گو باشند و در آن جستجو، تعمق و نقد باشد هیچ‌گاه کهنه نمی‌شوند.
🔻خوبی گفت و گو آن است که شاید کف سنی برای استفاده از واژگان متناسب مخاطب داشته باشد ولی سقف ندارد. یعنی هر سن و سال و جنسیتی می توانند از آن بهره ببرند.

🔻گوش دادن به داستان صوتی «حسودی » را پیشنهاد می‌کنم. این مجموعه که با هنرمندی هنرمندان رادیو کار شده حایز نکات خوبی برای کودکان،والدین به ویژه تسهیل‌گران است.

لینک خرید کتاب صوتی آن در کتابراه را در زیر به اشتراک می گذارم و پیشنهاد میکنم آنرا در سه زمان متفاوت به ویژه همراه با کودکان و نوجوانان خود گوش کنید.
اینجا

حباب و اندیشه در حباب

✍والدین و مربیان کودکان خرد تجربه ای را به صورت جدی، درک کرده اند.
«تجربه از هم گسستن».

🔻به راستی چرا کودکان دوست دارند وسایلی که به آنها می دهیم را از هم بگسلانند؟
اولین باری که کودکان با حباب آشنا می‌شوند، ترس در چشمانشان پیداست ولی با دیدن هیجان ما، به طرف ترس خود حرکت می‌کنند و آنرا مدیریت می کنند و از آن پس، حباب و ترکاندن آن برایشان  یک جستجو و سرگرمی می شود.

🔻موضوع حباب هم مثل «از هم گسستن» اشیاء هیجان انگیز است.
چرا کودک خرد وسایل و چیزها را از هم منفک می کند؟

▫️در واقع این تفکیک کودک اولین گام او برای نقادی است. او می خواهد ببیند آن چیزی که به با او داده اند چیست. از کجا و چگونه شروع و درست شده.  ترکاندن و پاشاندن هر چیزی برای او، تمیز و تشخیص مواد تشکیل دهنده و درک صورت یا صورت های آن را  به ارمغان خواهد آورد.
این دوره تمیز در زبان باز کردن، در نقاشی کردن، در رفتارها و روابط هم هست. پس از «تمایز» وارد سنجش دقیق تری می شوند که ما به آن دوره «تحلیل و نقد» می گوییم. در واقع آنها به نحوی در حال مهندسی معکوس هستند تا آفریننده  را..
بقیه را اینجا بخوانید.

حباب و اندیشه در حباب

✍والدین و مربیان اطفال و کودکان خرد یک تجربه را به صورت جدی در مورد آن ها، درک کرده اند:
«تجربه از هم گسستن»

▫️این تجربه را می شود با منفجر کردن، ترکاندن و از هم پاشاندن هم بیان کرد.

به راستی چرا کودکان دوست دارند وسایلی که به آنها می دهیم را از هم بگسلانند؟

🔻اولین باری که کودکان با حباب آشنا می‌شوند، ترس در چشمانشان مشهود است ولی با دیدن اعتماد و هیجان ما، به طرف ترس خود حرکت می‌کنند و آنرا مدیریت می کنند و از آن پس،  حباب سازی و ترکاندن آن برایشان  یک جستجو و سرگرمی می شود.

🔻موضوع حباب هم مثل «از هم گسستن» اشیاء و وسایل هیجان انگیز است.
چرا کودک خرد وسایل و چیزها را از هم منفک می کند؟

▫️در واقع این تفکیک کودک اولین گام او برای نقادی است. او می خواهد ببیند آن چیزی که به با او داده اند چیست. از کجا و چگونه شروع و درست شده.  ترکاندن و پاشاندن هر چیزی برای کودک، تمیز و تشخیص مواد تشکیل دهنده و درک صورت یا صورت های آن را  به ارمغان خواهد آورد.
🔘این دوره «تمیز» در «زبان باز کردن»، در «نقاشی کردن»، در «رفتارها» و «روابط» هم هست. پس از «تمایز» وارد سنجش دقیق تری می شوند که ما به آن دوره «تحلیل و نقد» می گوییم. در واقع آنها به نحوی در حال مهندسی معکوس هستند تا آفریننده  را ادراک و سپس خودشان آفریننده شوند.
🔻من در کارگاه اندیشه اعضا را در موضوع حباب با همان تجربه های «تمایز» دوران کودکی روبرو می کنم تا به «تحلیل»، سپس «تولید» ( شبیه‌سازی) و سپس «تحقق» (آفرینش) برسند.
🙏شما هم در موضوع حباب ها اندیشه کنید. تقریبا چیزی نیست در عالم که نترکد و از هم نگسلد غیر از حقیقت و وجوه حقیقت. مثلا آگاهی حقیقی هستی ثابت است و حباب نیست که بترکد، زیبایی امر زیبا حباب نیست که بترکد، ممکنست در امری ظاهر  شود و آن امر بترکد ولی خودش هست و در جایی دیگر ظاهر می شود.
🔻موضوع حباب و اندیشه در حباب یکی از بهترین تجربیات دوران کارگاه های اندیشه برای من بوده است و هر بار چیزهایی تازه از آن کشف می‌کنم.

🔘علیرغم آنکه مخاطبان امروزی علاقه زیادی به دانش های جذاب ترکیدنی دارند و من هم به این موضوع آگاه هستم و برایم محترم است ولی برای آن که حوصله آنها سر نرود سعی می‌کنم فقط یک ویدیو دیگر در گزارش این فعالیت از موضوع حباب و اندیشه را به اشتراک بگذارم که حوصله مخاطب سر نرود.

🤔فکر کنم پیام رسان هایی که از قضا در آن دکان (کم رونقی هم) دارم برای محتواهای به سرعت ترکیدنی ساخته شده اند.
لینک ویدیو اول
احمدرضا آذربایجانی (آذر) پژوهشگر علوم تربیتی
#کارگاه_اندیشه
#گفت_و_گو
#حباب_و_اندیشیدن

بودن یا نبودن

چقدر در واژه «خیر» و «شر» تعمق کرده ایم ؟ حقیقتا «خیر» چیست؟ «شر» چیست؟
آیا خیر یعنی خوبی و نیکی ؟ خود «خوب» و نیک چیست؟
آیا شر یعنی «بد»؟ خود بد چیست؟
مثلا اگر به ما هدیه بدهند خوب است یا بد؟ اگر آن هدیه دزدی باشد چه؟اگر آن هدیه ولو گران باشد و به درد ما نخورد چه ؟
اگر به ما وعده پوشالی بدهند خوب است یا بد؟ چرا؟
معیار خوبی و بدی چیست؟ چیزها پر باشند بهتر است یا خالی باشند؟ خانه ها پر باشند بهتر است یا خالی باشند ؟ وقتی می گوییم خالی یعنی خالی از امری که آنرا به واقع پر می کند؛ مثلا منظور ما از خانه خالی، یعنی خانه خالی از آدم، نه خالی از هوا و وسایل.
امری که به کار می آید خوب است یا امری که بلا استفاده است؟ مثلاً شما یک میلیارد دلار پولی را که در بانک ذخیره شده ولی نمی‌شود از آن استفاده کرد را ترجیح می دهید یا هزار دلاری که می توانید با آن سرمایه گذاری کنید؟
اگر در سوالات بالا تعمق کنیم یک نکته مهم از آن کشف می‌شود که اکثر دعواهای انسان ها بر اساس دو چیز و یا مقدار و درجه آن دو چیز است.
آن دو چیز چیست؟
«وجود»
«عدم»
یعنی بودن و نبودن
ادامه مطلب را اینجا بخوانید.

✍بودن یا نبودن

▫️چقدر در واژه «خیر» و «شر» تعمق کرده ایم ؟ به صورت میانگین شاید این واژه ها را مستقیما یا غیر مستقیم روزانه یکبار هم که شده استفاده می‌کنیم ؟حقیقتا «خیر» چیست؟ «شر» چیست؟
آیا خیر یعنی خوبی و نیکی ؟ خود «خوب» و نیک چیست؟
آیا شر یعنی «بد»؟ خود بد چیست؟
مثلا اگر به ما هدیه بدهند خوب است یا بد؟ اگر آن هدیه دزدی باشد چه؟اگر آن هدیه ولو گران باشد و به درد ما نخورد چه ؟
اگر به ما وعده پوشالی بدهند خوب است یا بد؟ چرا؟
معیار خوبی و بدی چیست؟ چیزها پر باشند بهتر است یا خالی باشند؟ خانه ها پر باشند بهتر است یا خالی باشند ؟
▫️وقتی می گوییم خالی یعنی خالی از امری که آنرا به واقع پر می کند؛ مثلا منظور ما از خانه خالی، یعنی خانه خالی از آدم، نه خالی از هوا و وسایل.
🔻امری که به کار می آید خوب است یا امری که بلا استفاده است؟ مثلاً شما یک میلیارد دلار پولی را که در بانک ذخیره شده ولی نمی‌شود از آن استفاده کرد را ترجیح می دهید یا هزار دلاری که می توانید با آن سرمایه گذاری کنید؟
اگر در سوالات بالا تعمق کنیم یک نکته مهم از آن کشف می‌شود که اکثر دعواهای انسان ها بر اساس دو چیز و یا مقدار و درجه آن دو چیز است.
آن دو چیز چیست؟

«وجود»
«عدم»
یعنی بودن و نبودن.

🔻وقتی سلامت هستیم این وجود سلامتی ما است که خیر است و به کار ما می آید و وقتی مریض هستیم این عدم سلامتی ما است که ما را از کار می اندازد و برای ما شر می شود. اگر پزشک از مریضی ما خیر به دست می‌آورد این تصور یک توهم است چون بر فرض شفا بخشی دستان پزشک این علم او بوده که برای او خبر داشته است.
علم پزشک امر وجودی است که وجود سلامتی شما را ظاهر و حفظ می‌کند.

🔻بی سوادی ما اکثرا شر است و سواد کلا خیر است چه نزد معلم باشد و چه نزد ما.

مطالب بالا را برای اندیشیدن استفاده کنید و طرح آن برای بیان ضرورت و اهمیت مسأله حباب و فهم حباب است. در ادامه بخش‌های از بریده ویدیوهای کارگاه اندیشه گروه های تمایز را در موضوع حباب و تمیز حباب از غیر حباب را اینجا مشاهده کنید و در آن تعمق کنید.

نوشته های مرا در کانال نکته ها و نغزهای تربیتی بخوانید.
احمدرضا آذربایجانی (آذر) پژوهشگر علوم تربیتی

وبینار تربیتی (رايگان)
چالش‌های گفتگو با فرزندان

🧑‍🏫 ارائه دهنده : دکتر احمدرضا آذربایجانی
متخصص ، نویسنده ، پژوهشگر و مربی تعلیم و تربیت / مربی اندیشه ورزی و هنر

🌍 شیوه و بسترِ برگزاری: آنلاین | گوگل‌میت
    
🗓 تاریخ برگزاری:
یکشنبه ۱۴۰۳/۲/۹
ساعت ۱۶ الی ۱۸

 ⏳ تعداد جلسات:
یک جلسه‌ی دو ساعته

🗒 سرفصلها:
_چرا گفت و گو میان بُر است؟
_اصلا گفت و گو چیست؟
_چه ضرورتی دارد؟
_چرا در گفت و گو با فرزندم به بن بست می رسم ؟

♻️مخاطبین دوره:
- والدین کودکان و نوجوانان
- مربیان و معلمان و دست اندرکاران تعلیم و تربیت
- فعالان در عرصه مهارت آموزی و فرزند پروری و ارتباط موثر

👋 اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام:

1️⃣ روش اول: مراجعه به لینک زیر:
https://dialogueschool.ir/?p=9240

2️⃣ روش دوم: تماس با مدرسه گفت‌وگو به شماره  ۰۲۱۶۶۴۵۹۱۴۳

3️⃣ روش سوم: پیام تلگرام به شماره ۰۹۳۰۰۱۳۰۵۹۹


🛑 مهلت نهایی ثبت‌نام جمعه هفتم اردیبهشت است.

#وبینار
انستیتو مدرسه گفت‌وگو
مرکز تخصصی تربیت کودک و توسعه حرفه‌ای معلمان
این مدرسه فرق می‌کند! 🌱

🌐 www.dialogueschool.ir
☎️ ۰۲۱۶۶۴۵۹۱۴۳
🆔 @dialogueschool_ir