Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligidan validlik talablari buzilgan test topshiriqlariga misollar
Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi Pedagog kadrlarga malaka toifalarini berish jarayonini tashkil etish boshqarmasi boshligʻi Sardor Rahimboyev "Yangi Oʻzbekiston" nashriga intervyu bergan pedagoglarning e'tirozlardan biriga javob berish maqsadida o'z telegram kanalida ona tili va adabiyot fani o'qituvchilari attestatsiyasida ishlatilgan test topshiriqlari namunalari va o'qituvchi e'tirozlariga ekspetning javobini e'lon qilibdi.
Qizig'i, Sardor Rahimboyev keltirgan misollar attestatsiyada ishlatilgan testlarning validlik talablariga javob bermasligini tasdiqlaydi. Testologiyada test topshiriqlarini tuzishga talablar bor - ularga rioya qilmaslik testning validligini jiddiy shubha ostiga qo'yadi. Shunday qoidalardan biri - yopiq test topshirig'ining o'zagida (savolida) test topshiruvchidan faqat bir narsa so'ralishi kerak. Sodda qilib aytganda, bitta yopiq test topshirig'iga bir nechta savolni (masalani, muammoni) kiritish mumkin emas. (Qarang, masalan: 1, 2, 3) Sardor Rahimboyev keltirgan misollarning har ikkisida ham bu qoida buzilgan.
O'sha gap: test topshirig'ining mazmun jihatdan toʻgʻriligi hali testning validligini anglatmaydi. Validlik talablariga javob bermaydigan testlar asosida xulosalar chiqarish va qarorlar qabul qilish mumkin emas.
Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi Pedagog kadrlarga malaka toifalarini berish jarayonini tashkil etish boshqarmasi boshligʻi Sardor Rahimboyev "Yangi Oʻzbekiston" nashriga intervyu bergan pedagoglarning e'tirozlardan biriga javob berish maqsadida o'z telegram kanalida ona tili va adabiyot fani o'qituvchilari attestatsiyasida ishlatilgan test topshiriqlari namunalari va o'qituvchi e'tirozlariga ekspetning javobini e'lon qilibdi.
Qizig'i, Sardor Rahimboyev keltirgan misollar attestatsiyada ishlatilgan testlarning validlik talablariga javob bermasligini tasdiqlaydi. Testologiyada test topshiriqlarini tuzishga talablar bor - ularga rioya qilmaslik testning validligini jiddiy shubha ostiga qo'yadi. Shunday qoidalardan biri - yopiq test topshirig'ining o'zagida (savolida) test topshiruvchidan faqat bir narsa so'ralishi kerak. Sodda qilib aytganda, bitta yopiq test topshirig'iga bir nechta savolni (masalani, muammoni) kiritish mumkin emas. (Qarang, masalan: 1, 2, 3) Sardor Rahimboyev keltirgan misollarning har ikkisida ham bu qoida buzilgan.
O'sha gap: test topshirig'ining mazmun jihatdan toʻgʻriligi hali testning validligini anglatmaydi. Validlik talablariga javob bermaydigan testlar asosida xulosalar chiqarish va qarorlar qabul qilish mumkin emas.
Yana attestatsiya testlari validligi haqida
"Ushbu rasm boshlanĝich sinflar tarbiya darsligining milliy hunarmandchiligimizga oid mavzuda keltirilgandi. Attestatsiyaga tayyorlanayotgan ustozlar har ehtimolga qarshi deb qaysi lagan qaysi viloyatga tegishliligini bilib qo'yaylik deb,naqshlariga qarab,yod olishgandi. Bugun shu savol tushibdi. Buni qarangki,savol qaysi laganlarning rangi berilib( hech yo'qsa,o'zini rasmi ham emas),qaysi viloyatga tegishli ekanligini moslashtirish tushibdi. Judayam mantiqsizlik".
Manba
"Ushbu rasm boshlanĝich sinflar tarbiya darsligining milliy hunarmandchiligimizga oid mavzuda keltirilgandi. Attestatsiyaga tayyorlanayotgan ustozlar har ehtimolga qarshi deb qaysi lagan qaysi viloyatga tegishliligini bilib qo'yaylik deb,naqshlariga qarab,yod olishgandi. Bugun shu savol tushibdi. Buni qarangki,savol qaysi laganlarning rangi berilib( hech yo'qsa,o'zini rasmi ham emas),qaysi viloyatga tegishli ekanligini moslashtirish tushibdi. Judayam mantiqsizlik".
Manba
Taʼlim sifatini taʼminlash bilan taʼlim menejmentini, pedagogikani mutaxassis sifatida oʻrgangan, taʼlim sifati boʻyicha ilmiy izlanishlar olib borgan mutaxassislar shugʻullanishi kerak. Bu - har qanday menejer boshqara oladigan soha emas. Aks holda jarayon teskari samara beradi.
Oliy taʼlimda sirtqi taʼlim oʻrniga "part time" taʼlim joriy qilinadi
Bugun eʼlon qilingan Taʼlim sifatini taʼminlash agentligi tuzish haqidagi farmonda bir qiziq narsa koʻzda tutilgan. Sirtqi taʼlim shakli tugatilib, oʻrniga muqobil taʼlim shakllari, xususan, part time taʼlim joriy qilinadi.
Part time nima degani? Kredit tizimi asosida ishlaydigan oliy taʼlim tizimida akademik darajani (bakalavr, magistr) yoki ilmiy darajani olish uchun maʼlum bir kreditlar sonini yigʻish kerak. Masalan, siz bakalavriatda full time oʻqiyotgan talaba boʻlsangiz, bu kreditlarni yigʻish va diplom olishingiz uchun uch (yoki toʻrt) yil ketadi. Part time talaba esa oʻz imkoniyatlaridan kelib chiqib bir semestrda kamroq fan oʻqiydi (va kamroq kredit yigʻadi), shuning hisobiga u full time oʻqiyotgan talabadan koʻra uzoqroq muddatda diplomini oladi.
Oliy taʼlimning part time shakli boshqa majburiyatlari ham bor (masalan, ishlaydigan, oilali) talabalar uchun qulay va shu bilan birga oʻqish jarayoni full time bilan bir xil (talaba bir semestrda oʻzlashtirayotgan fanlar sonini hisobga olmaganda) boʻlgani uchun, sifatni nazorat qilish imkonini beradi.
Masalan, men oʻqigan UCL universitetida "Taʼlimda baholash" (testologiya) yoʻnalishi boʻyicha magistraturani full time oʻqib bir yilda yoki part time oʻqib ikki yilda olish imkoniyati bor.
Bugun eʼlon qilingan Taʼlim sifatini taʼminlash agentligi tuzish haqidagi farmonda bir qiziq narsa koʻzda tutilgan. Sirtqi taʼlim shakli tugatilib, oʻrniga muqobil taʼlim shakllari, xususan, part time taʼlim joriy qilinadi.
Part time nima degani? Kredit tizimi asosida ishlaydigan oliy taʼlim tizimida akademik darajani (bakalavr, magistr) yoki ilmiy darajani olish uchun maʼlum bir kreditlar sonini yigʻish kerak. Masalan, siz bakalavriatda full time oʻqiyotgan talaba boʻlsangiz, bu kreditlarni yigʻish va diplom olishingiz uchun uch (yoki toʻrt) yil ketadi. Part time talaba esa oʻz imkoniyatlaridan kelib chiqib bir semestrda kamroq fan oʻqiydi (va kamroq kredit yigʻadi), shuning hisobiga u full time oʻqiyotgan talabadan koʻra uzoqroq muddatda diplomini oladi.
Oliy taʼlimning part time shakli boshqa majburiyatlari ham bor (masalan, ishlaydigan, oilali) talabalar uchun qulay va shu bilan birga oʻqish jarayoni full time bilan bir xil (talaba bir semestrda oʻzlashtirayotgan fanlar sonini hisobga olmaganda) boʻlgani uchun, sifatni nazorat qilish imkonini beradi.
Masalan, men oʻqigan UCL universitetida "Taʼlimda baholash" (testologiya) yoʻnalishi boʻyicha magistraturani full time oʻqib bir yilda yoki part time oʻqib ikki yilda olish imkoniyati bor.
Газета.uz
Ta’lim sifatini ta’minlash milliy agentligi tashkil etiladi
Prezident farmoniga muvofiq, O‘zbekistonda Ta’lim sifatini ta’minlash milliy agentligi tashkil etiladi. U ta’lim muassasalarini akkreditatsiyadan o‘tkazish, kamchilikka yo‘l qo‘ygan oliygohlarga taqdimnomalar kiritish, sifatni taqqoslash uchun milliy reyting…
Farmonda yaxshi narsalar koʻzda tutilgan, lekin bitta muhim jihat bor.
"Normativ huquqiy hujjatlar" toʻgʻrisidagi qonunga koʻra, qaror va farmonlar (qonunosti hujjatlari) qonunlarga zid boʻlishi mumkin emas. Farmonda esa amaldagi "Taʼlim toʻgʻrisida"gi qonunga zid oʻrinlar bor:
1. Farmon bilan taʼlim sohasida yangi vakolatli davlat organi tuzilyapti. "Taʼlim toʻgʻrisida"gi qonunda esa taʼlim sohasida vakolatli davlat organlari va ularning vakolatlari aniq belgilab berilgan.
2. Farmon bilan sirtqi taʼlim bekor qilinmoqda va oʻrniga boshqa taʼlim shakllari (masalan, part time) joriy qilinmoqda. Bunday qadam ortidagi motivlarni tushunish mumkin, lekin qonunda sirtqi taʼlim ham taʼlim shakli sifatida belgilab qoʻyilgan.
3. Qonunda nodavlat oliy taʼlim muassasasi litsenziya olgan kunidan boshlab taʼlim faoliyati bilan shugʻullanishi mumkin, lekin farmon mazmunidan shu narsa anglashiladiki, taʼlim dasturlarini maxsus davlat akkreditatsiyasidan oʻtkazmasdan turib bu dasturlar (taʼlim yoʻnalishlari) boʻyicha talaba qabul qilish mumkin emas. Yaʼni de-fakto nodavlat oliy, oʻrta maxsus yoki professional taʼlim muassasasi litsenziya olgan kunidan faoliyat boshlay olmaydi.
Niyat yoki maqsad qanchalik yaxshi boʻlmasin, oʻzimiz belgilagan qoidalarga amal qilishimiz kerak: qonunosti hujjatlari qonunlar asosida qabul qilinadi, qonun qonunosti hujjatlariga moslashtirilmaydi.
"Normativ huquqiy hujjatlar" toʻgʻrisidagi qonunga koʻra, qaror va farmonlar (qonunosti hujjatlari) qonunlarga zid boʻlishi mumkin emas. Farmonda esa amaldagi "Taʼlim toʻgʻrisida"gi qonunga zid oʻrinlar bor:
1. Farmon bilan taʼlim sohasida yangi vakolatli davlat organi tuzilyapti. "Taʼlim toʻgʻrisida"gi qonunda esa taʼlim sohasida vakolatli davlat organlari va ularning vakolatlari aniq belgilab berilgan.
2. Farmon bilan sirtqi taʼlim bekor qilinmoqda va oʻrniga boshqa taʼlim shakllari (masalan, part time) joriy qilinmoqda. Bunday qadam ortidagi motivlarni tushunish mumkin, lekin qonunda sirtqi taʼlim ham taʼlim shakli sifatida belgilab qoʻyilgan.
3. Qonunda nodavlat oliy taʼlim muassasasi litsenziya olgan kunidan boshlab taʼlim faoliyati bilan shugʻullanishi mumkin, lekin farmon mazmunidan shu narsa anglashiladiki, taʼlim dasturlarini maxsus davlat akkreditatsiyasidan oʻtkazmasdan turib bu dasturlar (taʼlim yoʻnalishlari) boʻyicha talaba qabul qilish mumkin emas. Yaʼni de-fakto nodavlat oliy, oʻrta maxsus yoki professional taʼlim muassasasi litsenziya olgan kunidan faoliyat boshlay olmaydi.
Niyat yoki maqsad qanchalik yaxshi boʻlmasin, oʻzimiz belgilagan qoidalarga amal qilishimiz kerak: qonunosti hujjatlari qonunlar asosida qabul qilinadi, qonun qonunosti hujjatlariga moslashtirilmaydi.
Газета.uz
Ta’lim sifatini ta’minlash milliy agentligi tashkil etiladi
Prezident farmoniga muvofiq, O‘zbekistonda Ta’lim sifatini ta’minlash milliy agentligi tashkil etiladi. U ta’lim muassasalarini akkreditatsiyadan o‘tkazish, kamchilikka yo‘l qo‘ygan oliygohlarga taqdimnomalar kiritish, sifatni taqqoslash uchun milliy reyting…
"Yashashni istayman" ("Хочу жить") loyihasi Rossiyaning Ukrainaga qarshi tajovuzida ishtirok etib, asirga tushgan Oʻzbekiston fuqarolaridan bir qanchasining murojaatini eʼlon qildi. Nashr ilgariroq Ukrainaga qarshi urushda ishtirok etayotgan Oʻzbekiston fuqarolari haqidagi maʼlumotlarni oshkor qilgan edi.
Telegram
Проект «Хочу жить»
На прошлой неделе в рамках серии публикаций, посвященных участию иностранных наёмников в вооруженной агрессии России против Украины, проект “Хочу жить” опубликовал список из 1110 граждан Узбекистана, привлеченных к боевым действиям на стороне РФ.
Публикация…
Публикация…
Kecha eʼlon qilingan farmonda, mening nazarimda, bir qancha yaxshi yangiliklar bor. Shulardan biri part time taʼlimga imkon berilishi. Bu qanday taʼlim shakli ekanligi haqida yuqoriroqda yozgandim. Profi universiteti taʼsischisi Bektosh Hatamov ham bu haqda tushuntirib beribdi.
Farmondagi eng muhim oʻzgarish - oʻrta maxsus, professional va oliy taʼlim muassasalari uchun program accreditation joriy qilinadi. Program accreditation - taʼlim dasturi akkreditatsiyasi degani - taʼlim muassasasi oʻqitmoqchi boʻlgan yoʻnalishning oʻquv dasturi akkreditatsiyadan oʻtkaziladi. Masalan, universitet pedagog tayyorlamoqchi. Bu yoʻnalishda oʻqiydigan talabalar qaysi dastur boʻyicha oʻqiydi, bitiruvchilar qaysi bilim va koʻnikmalarga ega boʻlib chiqib ketadi, ularning haqiqatda bu bilim va koʻnikmalarni egallaganligi qanday usullar bilan baholanadi, yoʻnalishda oʻqitiladigan fanlar bu bilim va koʻnikmalarni egallash imkonini beradimi, bu fanlarni oʻqitish uchun taʼlim muassasasida salohiyat va imkoniyat bormi - bularning hammasi tekshiriladi. Har qalay, nazariyada shunday. Bir necha yil oldin Toshkentdagi xususiy oliy taʼlim muassasalaridan birining xorijiy organdan akkreditatsiya olishga tayyorgarlanishi va akkreditatsiya olishi jarayonida qatnashganman va aytishim mumkinki, agar akkreditatsiya jarayoni toʻgʻri tashkil qilinsa, taʼlim muassasasiga biron-bir yoʻnalish ochishdan oldin oʻsha yoʻnalishni bitiradigan mutaxassislar sifati haqida oʻylashga yordam beradi.
Farmonda yana bir narsa. Taʼlim dasturlari akkreditatsiyasi hamma oʻrta maxsus, professional va oliy taʼlim muassasalari uchun majburiy boʻladi. Davlatniki uchun ham, nodavlatniki uchun ham. Umid qilamanki, bu davlat OTMlarini ham bir-biri bilan raqobat qilishga majbur qiladi. Masalan, filolog tayyorlaydigan hamma davlat OTMlari bir xil qolipdagi dasturlar asosida oʻqitmasligi kerak. Universitet oʻz salohiyati va imkoniyatlaridan kelib chiqib oʻziga xos taʼlim dasturi taklif qilishi, boʻlajak talabada har xil dasturlarni solishtirib tanlash imkoniyati boʻlishi kerak. Oʻzim Britaniyada baholash (testologiya) boʻyicha magistrlik dasturlari taklif qiladigan bir qancha universitetlarning dasturlarini solishtirib (garchi hammasi bir xil mutaxassislik uchun oʻqitsa-da, ularning taʼlim dasturlari farq qilgan), keyin bittasini tanlaganman.
Va farmonda nodavlat akkreditatsiya tashkilotlari faoliyatiga imkon berilgani ham, nazarimda, ijobiy holat. Oliy taʼlimi kuchli davlatlarda koʻplab nodavlat akkreditatsiya organlari faoliyat olib boradi. Biron-bir yoʻnalishdagi (masalan, tibbiyot, huquq va hokazo) taʼlim dasturlarini akkreditatsiya qilishga ixtisoslashgan akkreditatsiya organlari ham bor (masalan, qarang).
P.S. Lekin baribir oʻsha gap: oʻzimiz chiqargan "oʻyin qoidalari"ga oʻzimiz amal qilishimiz kerak. Hozir qonunosti hujjati qonunga zid boʻlib qoldi, endi dastyor parlamentimiz qonunni farmonga "podgon" qilib beradi. Bunday boʻlishi kerak emas - qonun bilan (qonunosti hujjati emas) hal qilinadigan masalalar qonun bilan hal qilinishi kerak. Masalan, bu farmonni tayyorlashda ishtirok etganlar bu oʻzgarishlar zaruratini deputatlarga tushuntirishi va qonunga tegishli oʻzgartirishlar kiritishga ishontirishi kerak edi. Menimcha.
Farmondagi eng muhim oʻzgarish - oʻrta maxsus, professional va oliy taʼlim muassasalari uchun program accreditation joriy qilinadi. Program accreditation - taʼlim dasturi akkreditatsiyasi degani - taʼlim muassasasi oʻqitmoqchi boʻlgan yoʻnalishning oʻquv dasturi akkreditatsiyadan oʻtkaziladi. Masalan, universitet pedagog tayyorlamoqchi. Bu yoʻnalishda oʻqiydigan talabalar qaysi dastur boʻyicha oʻqiydi, bitiruvchilar qaysi bilim va koʻnikmalarga ega boʻlib chiqib ketadi, ularning haqiqatda bu bilim va koʻnikmalarni egallaganligi qanday usullar bilan baholanadi, yoʻnalishda oʻqitiladigan fanlar bu bilim va koʻnikmalarni egallash imkonini beradimi, bu fanlarni oʻqitish uchun taʼlim muassasasida salohiyat va imkoniyat bormi - bularning hammasi tekshiriladi. Har qalay, nazariyada shunday. Bir necha yil oldin Toshkentdagi xususiy oliy taʼlim muassasalaridan birining xorijiy organdan akkreditatsiya olishga tayyorgarlanishi va akkreditatsiya olishi jarayonida qatnashganman va aytishim mumkinki, agar akkreditatsiya jarayoni toʻgʻri tashkil qilinsa, taʼlim muassasasiga biron-bir yoʻnalish ochishdan oldin oʻsha yoʻnalishni bitiradigan mutaxassislar sifati haqida oʻylashga yordam beradi.
Farmonda yana bir narsa. Taʼlim dasturlari akkreditatsiyasi hamma oʻrta maxsus, professional va oliy taʼlim muassasalari uchun majburiy boʻladi. Davlatniki uchun ham, nodavlatniki uchun ham. Umid qilamanki, bu davlat OTMlarini ham bir-biri bilan raqobat qilishga majbur qiladi. Masalan, filolog tayyorlaydigan hamma davlat OTMlari bir xil qolipdagi dasturlar asosida oʻqitmasligi kerak. Universitet oʻz salohiyati va imkoniyatlaridan kelib chiqib oʻziga xos taʼlim dasturi taklif qilishi, boʻlajak talabada har xil dasturlarni solishtirib tanlash imkoniyati boʻlishi kerak. Oʻzim Britaniyada baholash (testologiya) boʻyicha magistrlik dasturlari taklif qiladigan bir qancha universitetlarning dasturlarini solishtirib (garchi hammasi bir xil mutaxassislik uchun oʻqitsa-da, ularning taʼlim dasturlari farq qilgan), keyin bittasini tanlaganman.
Va farmonda nodavlat akkreditatsiya tashkilotlari faoliyatiga imkon berilgani ham, nazarimda, ijobiy holat. Oliy taʼlimi kuchli davlatlarda koʻplab nodavlat akkreditatsiya organlari faoliyat olib boradi. Biron-bir yoʻnalishdagi (masalan, tibbiyot, huquq va hokazo) taʼlim dasturlarini akkreditatsiya qilishga ixtisoslashgan akkreditatsiya organlari ham bor (masalan, qarang).
P.S. Lekin baribir oʻsha gap: oʻzimiz chiqargan "oʻyin qoidalari"ga oʻzimiz amal qilishimiz kerak. Hozir qonunosti hujjati qonunga zid boʻlib qoldi, endi dastyor parlamentimiz qonunni farmonga "podgon" qilib beradi. Bunday boʻlishi kerak emas - qonun bilan (qonunosti hujjati emas) hal qilinadigan masalalar qonun bilan hal qilinishi kerak. Masalan, bu farmonni tayyorlashda ishtirok etganlar bu oʻzgarishlar zaruratini deputatlarga tushuntirishi va qonunga tegishli oʻzgartirishlar kiritishga ishontirishi kerak edi. Menimcha.
Газета.uz
Ta’lim sifatini ta’minlash milliy agentligi tashkil etiladi
Prezident farmoniga muvofiq, O‘zbekistonda Ta’lim sifatini ta’minlash milliy agentligi tashkil etiladi. U ta’lim muassasalarini akkreditatsiyadan o‘tkazish, kamchilikka yo‘l qo‘ygan oliygohlarga taqdimnomalar kiritish, sifatni taqqoslash uchun milliy reyting…
Yana attestatsiya Hamda Maktabgacha va maktab ta'limi vazirligi sukuti haqida
"Savollarni ham bildik: fan doirasida, spetsifikatsiya va adabiyotlardan chetga chiqmagan holda tuzilganini va o‘qituvchilarni "mulohaza qilish" ko'nikmasi hali uncha shakillanmaganini ham bildik. Sizlardan esa bitta javobni eshitmadik, xolos — testlarning validligi (ya'ni testning yaroqliligi, testning haqiqiylik darajasi, o‘lchovning maqsadga muvofiqligi) to‘g‘risida javobni.
O‘qituvchilar noto‘g‘ri shubhaga borishayapti. Komil aka, siz adashayapsiz. Fact-checking qilib ko‘ring: test unday emas, bunday bo‘ladi. Mana bu xorijiy davlatda attestatsiya testi (dalili bilan) bunday o‘tkaziladi. Mana bu testologiya kitobida (dalili bilan) bunday deyilgan. Mana bu olim ilmiy ishida (dalili bilan) test bunday tuziladi, mana bu maqolada (dalili bilan) bunday deyilgan. Biz shularga asoslanib shunday qilgandik, deyish nahotki shunchalar mushkul bo‘lsa? Test tuzishni bizning 5-sinf o‘quvchilarimiz ham biladi. Ammo testologiya faninichi?"
Manba
"Savollarni ham bildik: fan doirasida, spetsifikatsiya va adabiyotlardan chetga chiqmagan holda tuzilganini va o‘qituvchilarni "mulohaza qilish" ko'nikmasi hali uncha shakillanmaganini ham bildik. Sizlardan esa bitta javobni eshitmadik, xolos — testlarning validligi (ya'ni testning yaroqliligi, testning haqiqiylik darajasi, o‘lchovning maqsadga muvofiqligi) to‘g‘risida javobni.
O‘qituvchilar noto‘g‘ri shubhaga borishayapti. Komil aka, siz adashayapsiz. Fact-checking qilib ko‘ring: test unday emas, bunday bo‘ladi. Mana bu xorijiy davlatda attestatsiya testi (dalili bilan) bunday o‘tkaziladi. Mana bu testologiya kitobida (dalili bilan) bunday deyilgan. Mana bu olim ilmiy ishida (dalili bilan) test bunday tuziladi, mana bu maqolada (dalili bilan) bunday deyilgan. Biz shularga asoslanib shunday qilgandik, deyish nahotki shunchalar mushkul bo‘lsa? Test tuzishni bizning 5-sinf o‘quvchilarimiz ham biladi. Ammo testologiya faninichi?"
Manba
"School English Teachers" kanalida (tushunishim bo'yicha, attestatsiya jarayonida) "ko'pchilik e'tiroz bildirayotgan savollardan biri" deya bir test topshirig'i tahlil qilingan. Kanal muallifining yozishicha, bu test topshirig'ida to'g'ri javob yo'q. Manbalar "vazirlik izohi" deya bir izohni ham berishdi. Berilgan test topshirig'i va izohni (bu izoh haqiqatdan ham vazirlik tomonidan taqdim qilingan yoki yo'q - aniq bilmaymiz) tahlil qilib ko'ramiz.
Match the underlined words and phrases in the text with the headings.
This spring, I participated in a community garden project. The goal of the project was to transform an unused plot of land into a vibrant garden that would provide fresh vegetables for local families. We worked together to plant tomatoes, peppers, and cucumbers and also built raised beds to make the gardening process easier. The project brought the community together, and it was fulfilling to see the garden flourish throughout the season.
1 project name: _________________ 2 activity focus: _________________
3 community benefit: ____________ 4 plant focus: ______________
5 goal: __________________ 6 time: _____________________
Rostini aytsam, g'alati test topshirig'i ekan. G'alatiligi shundaki, mavhum (ambigious) va bitta so'ralayotgan elementga bir nechta javob tushishi mumkin bo'lgan joylari bor. Agar maqsad o'qib tushunish (reading comprehension) ko'nikmasini tekshirish bo'lsa, bunday test topshirig'ini ishlatishni tavsiya qilmagan bo'lardim.
G'alatiligi shundaki,
1) activity focus bilan goal ning aniq nima farqi borligi tushunarsiz: maqsad bo'sh yerni bog'ga aylantirish bo'lgan va bu maqsadga erishish uchun bog' yaratilgan, sabzavotlar ekilgan. Ya'ni activity focus to transform a plot of land into a garden bo'lishi ham, to plant tomatoes, peppers, and cucumbers bo'lishi ham mumkin.
2) community benefit - garden ham, fresh vegetables ham bo'lishi mumkin (chunki loyiha natijasida mahalliy aholini sabzavotlar bilan ta'minlaydigan bog' yaratilgan).
3) plant focus - vegetables ham, tomatoes, peppers, and cucumbers ham bo'lishi mumkin (chunki "tomatoes, peppers, and cucumbers" "vegetables"ga kiradi).
Agar faqat tagiga chizilgan so'zlarni berilgan 1-6 elementlarga moslashtirish kerak, deb olib test topshirig'ida so'ralayotgan narsalarni tahlil qilib ko'rsak:
1. Project name (loyihaning nomi) - bu matnning 1-gapida berilgan: community garden.
2. Activity focus (loyihada qanday faoliyat, ish asosiy bo'lgan, ya'ni loyiha qanday ishni bajarish orqali amalga oshirilgan) - bu matnning 3-gapida berilgan: gardening. Loyiha ekin ekish orqali amalga oshirilgan.
3. Community benefit (mahalliy aholining loyihadan olgan foydasi) - bu matnning 2-gapi oxirida berilgan: fresh vegetables. Loyihaning mahalliy aholi uchun foydasi - aholi bog'dan oladigan barra sabzavotlar.
4. Plant focus (loyihada qanday o'simliklarga urg'u berilgan) - bu 3- gaplarda berilgan: tomatoes, peppers, and cucumbers.
5. Goal (loyihaning maqsadi) - buni 2-gapda aniq qilib bergan: to transform an unused plot of land into a vibrant garden.
6. Time (loyiha amalga oshirilgan vaqt) - bu 1-gapda berilgan: this spring.
Demak:
1. Project name: community garden. 2. Activity focus: gardening. 3. Community benefit: fresh vegetables.
4. Plant focus: tomatoes, peppers, and cucumbers. 5. Goal: to transform an unused plot of land into a vibrant garden. 6. Time: this spring.
Bunday javob yo'q. Demak, test topshirig'ida to'g'ri javob mavjud emas.
Quyida ilova qilingan suratda keltirilgan, "vazirlikdan berilgan" deyilayotgan izohda A javob to'g'ri javob sifatida keltirilgan ekan. Bu javob hech qanaqasiga to'g'ri javob bo'la olmaydi: loyihaning maqsadi "kartoshka, qalampir, bodring" emas, balki "bo'sh yerni bog'ga aylantirish". Buni 2-gapda ochiq-oydin aytib qo'yibdi. Qolaversa, "goal" (maqsad) fe'l bilan (to do smth) ifodalanishi kerak.
(davomi quyida)
Match the underlined words and phrases in the text with the headings.
This spring, I participated in a community garden project. The goal of the project was to transform an unused plot of land into a vibrant garden that would provide fresh vegetables for local families. We worked together to plant tomatoes, peppers, and cucumbers and also built raised beds to make the gardening process easier. The project brought the community together, and it was fulfilling to see the garden flourish throughout the season.
1 project name: _________________ 2 activity focus: _________________
3 community benefit: ____________ 4 plant focus: ______________
5 goal: __________________ 6 time: _____________________
Rostini aytsam, g'alati test topshirig'i ekan. G'alatiligi shundaki, mavhum (ambigious) va bitta so'ralayotgan elementga bir nechta javob tushishi mumkin bo'lgan joylari bor. Agar maqsad o'qib tushunish (reading comprehension) ko'nikmasini tekshirish bo'lsa, bunday test topshirig'ini ishlatishni tavsiya qilmagan bo'lardim.
G'alatiligi shundaki,
1) activity focus bilan goal ning aniq nima farqi borligi tushunarsiz: maqsad bo'sh yerni bog'ga aylantirish bo'lgan va bu maqsadga erishish uchun bog' yaratilgan, sabzavotlar ekilgan. Ya'ni activity focus to transform a plot of land into a garden bo'lishi ham, to plant tomatoes, peppers, and cucumbers bo'lishi ham mumkin.
2) community benefit - garden ham, fresh vegetables ham bo'lishi mumkin (chunki loyiha natijasida mahalliy aholini sabzavotlar bilan ta'minlaydigan bog' yaratilgan).
3) plant focus - vegetables ham, tomatoes, peppers, and cucumbers ham bo'lishi mumkin (chunki "tomatoes, peppers, and cucumbers" "vegetables"ga kiradi).
Agar faqat tagiga chizilgan so'zlarni berilgan 1-6 elementlarga moslashtirish kerak, deb olib test topshirig'ida so'ralayotgan narsalarni tahlil qilib ko'rsak:
1. Project name (loyihaning nomi) - bu matnning 1-gapida berilgan: community garden.
2. Activity focus (loyihada qanday faoliyat, ish asosiy bo'lgan, ya'ni loyiha qanday ishni bajarish orqali amalga oshirilgan) - bu matnning 3-gapida berilgan: gardening. Loyiha ekin ekish orqali amalga oshirilgan.
3. Community benefit (mahalliy aholining loyihadan olgan foydasi) - bu matnning 2-gapi oxirida berilgan: fresh vegetables. Loyihaning mahalliy aholi uchun foydasi - aholi bog'dan oladigan barra sabzavotlar.
4. Plant focus (loyihada qanday o'simliklarga urg'u berilgan) - bu 3- gaplarda berilgan: tomatoes, peppers, and cucumbers.
5. Goal (loyihaning maqsadi) - buni 2-gapda aniq qilib bergan: to transform an unused plot of land into a vibrant garden.
6. Time (loyiha amalga oshirilgan vaqt) - bu 1-gapda berilgan: this spring.
Demak:
1. Project name: community garden. 2. Activity focus: gardening. 3. Community benefit: fresh vegetables.
4. Plant focus: tomatoes, peppers, and cucumbers. 5. Goal: to transform an unused plot of land into a vibrant garden. 6. Time: this spring.
Bunday javob yo'q. Demak, test topshirig'ida to'g'ri javob mavjud emas.
Quyida ilova qilingan suratda keltirilgan, "vazirlikdan berilgan" deyilayotgan izohda A javob to'g'ri javob sifatida keltirilgan ekan. Bu javob hech qanaqasiga to'g'ri javob bo'la olmaydi: loyihaning maqsadi "kartoshka, qalampir, bodring" emas, balki "bo'sh yerni bog'ga aylantirish". Buni 2-gapda ochiq-oydin aytib qo'yibdi. Qolaversa, "goal" (maqsad) fe'l bilan (to do smth) ifodalanishi kerak.
(davomi quyida)
(davomi)
Agar attestatsiyada shu test topshirig'i tushgan bo'lsa va A javob varianti to'g'ri javob (kalit) deb olingan bo'lsa, bu test topshirig'i tushgan barcha ingliz tili o'qituvchilari natijalari qayta hisoblanishi shart. Va umuman, yuqorida ham yozganimdek, attestatsiya jarayonida ishlatilgan testlarning validligi masalasi qo'yilishi, vazirlik bu savolga aniq javoblar berishi shart.
P.S. Test topshirig'i mana bu yerdan olingan ko'rinadi.
P.P.S. Testologiyadagi test topshiriqlarini yaratish qoidalariga ko'ra, bunday shakldagi test topshiriqlari testning validligiga salbiy ta'sir qiladi (masalan, qarang: 124-126-betlar).
Agar attestatsiyada shu test topshirig'i tushgan bo'lsa va A javob varianti to'g'ri javob (kalit) deb olingan bo'lsa, bu test topshirig'i tushgan barcha ingliz tili o'qituvchilari natijalari qayta hisoblanishi shart. Va umuman, yuqorida ham yozganimdek, attestatsiya jarayonida ishlatilgan testlarning validligi masalasi qo'yilishi, vazirlik bu savolga aniq javoblar berishi shart.
P.S. Test topshirig'i mana bu yerdan olingan ko'rinadi.
P.P.S. Testologiyadagi test topshiriqlarini yaratish qoidalariga ko'ra, bunday shakldagi test topshiriqlari testning validligiga salbiy ta'sir qiladi (masalan, qarang: 124-126-betlar).
Telegram
Jalilov. Qaydlar
"School English Teachers" kanalida (tushunishim bo'yicha, attestatsiya jarayonida) "ko'pchilik e'tiroz bildirayotgan savollardan biri" deya bir test topshirig'i tahlil qilingan. Kanal muallifining yozishicha, bu test topshirig'ida to'g'ri javob yo'q. Manbalar…
Yana attestatsiya mojarosi
Qoraqalpogʻistonlik oʻqituvchilardan kelgan ikki murojaat (tahrirsiz eʼlon qilinmoqda). Eʼtibor bersangiz, har ikki oʻqituvchi ham kuzatuvchilar test topshiriladigan kompyuterlarni oʻchirib chiqishganini va ular (oʻqituvchilar) testni qaytadan topshirishga majbur boʻlishganini iddao qilishmoqda.
Assalomu alaykum! Men ... Qoraqalpog'iston Respublikasi To'rtko'l tumani ... maktabning boshlang'ich sinf o'qituvchisi bo'laman. Sizga murojaatim shundan iboratki, attestatsiya sinovlari haqqoniy va shaffof bo'lmadi degan fikrdaman. Va bularga quyidagilarni asos deb bilaman.
1. Attestatsiya sinovlarida kompyuterimizda 49 ta savol bo'lgan va buni kuzatuvchilar vaqtida payqashmagani. O'qituvchi qattiq hayajon va qo'rquv bilan buni sezmasligi tabiiy hol. O'zimda ham shu holat ro'y berdi.
2. Men berilgan 49 ta savolni 2 soat muddatda bajarib bo'ldim. Va savol 49 ta ekanini bildim. Kuzatuvchilar esa kompyuterimizni o'chirib tashlashdi. Ishlagan testlarim barchasi kuyib ketdi.
3. Yarim soat o'tgach kompyuterimizni yoqib berishdi. 50talik testni yechish uchun yana 2 soat kompyuter oldida o'tirdik. Va albatta savollar bazasi o'zgarib ketgan.
4. Havo ancha issiq,hammamiz chanqaganmiz. Va eng achinarlisi 4.5-5 soat kompyuter oldida o'tirdik. Ko'pchilik o'qituvchilarning mazasi qochib,charchab qoldik. Men 1-toifali o'qituvchiman. Va yomon natija bilan qaytmadim 74 ball oldim. Ammo, oldingi 49 ta savolni deyarli hammasini to'liq ishlagandim va 90 ball oldim deb bemalol ayta olaman. Bu ro'y bergan voqealar texnik nosozlikmi yoki o'qituvchilarni ruhan sindirishmi? Sizdan shaxsan o'zimning va bir nechta o'qituvchilar nomidan ham iltimos qilaman, attestatsiya sinovlari qaytadan o'tkazilishi uchun yordam so'rayman!
* * *
Assalomu alaykum men Qoraqalpog'iston Respublikasi To'rtko'l tumani ... maktabning boshlang'ich sinf o'qituvchisiman. Men 2025-yil 3-may kuni attestatsiya test sinovida ishtirok etdim va bundan judayam xafa bo'ldim. Sizga shuni aytmoqchiman-ki bu test jarayoni umuman shaffof holda bo'lib o'tmadi. Gap shundaki 2,5-3 soatlik yo'l yurib borib 12 :00 da test jarayoniga kirib testni boshladik. Men vaqtdan oldin testni bajarib bo'lgandim va o'zimga ishongan holda ayta olamanki 80 ballni olgan bo'lar edim.
Test tugashiga 20,30 daqiqa qolganida kuzatuvchilar kimning testi 49 deb barchaning kompyuterlarimizni òchirib chiqishdi. Biz savol berdik bizlar barchasini ishlab bo'lgandik yana o'sha joyidan davom qiladimi deya, ular ha degan javobni aytishdi. Yana 30 daqiqa kutib o'tirdik, havo issiq suv yo'q tashqariga chiqarishmadi.
Endi aytingchi yana qayta yangi savollarni ishlashga inson qayerdan energiya, kuch, ishonch oladi. Charchaganidan bilgan savollari ham esidan chiqib ketadi xato javoblarni belgilab qo'yadi bu inson psixologiyasiga qanday ta'sir ko'rsatadi. Aynan menda shunday bo'ldi asabiylashganimdan savollarni ham tushunmay qoldim. Chunki 5 soatlab kompyuter oldida qolib ketdik. Buning ustiga savollarda xatoliklar bor mazmuni bir-biriga to'g'ri kelmaydi, o'ta darajada qiyin. Bu boshlang'ichlarni ustidan kulishmi yoki ularni bila turib yiqitishmi. Ta'lim tizimi shunchalikmi 49 savol tushib qolibdi qayta beramiz degan gapni aytadigan darajaga kelgani.
Men e'tiroz bildiraman shaxsan mening e'tirozim, arizam bilan alohida shug'ullanishlarini so'rayman.
Qoraqalpogʻistonlik oʻqituvchilardan kelgan ikki murojaat (tahrirsiz eʼlon qilinmoqda). Eʼtibor bersangiz, har ikki oʻqituvchi ham kuzatuvchilar test topshiriladigan kompyuterlarni oʻchirib chiqishganini va ular (oʻqituvchilar) testni qaytadan topshirishga majbur boʻlishganini iddao qilishmoqda.
Assalomu alaykum! Men ... Qoraqalpog'iston Respublikasi To'rtko'l tumani ... maktabning boshlang'ich sinf o'qituvchisi bo'laman. Sizga murojaatim shundan iboratki, attestatsiya sinovlari haqqoniy va shaffof bo'lmadi degan fikrdaman. Va bularga quyidagilarni asos deb bilaman.
1. Attestatsiya sinovlarida kompyuterimizda 49 ta savol bo'lgan va buni kuzatuvchilar vaqtida payqashmagani. O'qituvchi qattiq hayajon va qo'rquv bilan buni sezmasligi tabiiy hol. O'zimda ham shu holat ro'y berdi.
2. Men berilgan 49 ta savolni 2 soat muddatda bajarib bo'ldim. Va savol 49 ta ekanini bildim. Kuzatuvchilar esa kompyuterimizni o'chirib tashlashdi. Ishlagan testlarim barchasi kuyib ketdi.
3. Yarim soat o'tgach kompyuterimizni yoqib berishdi. 50talik testni yechish uchun yana 2 soat kompyuter oldida o'tirdik. Va albatta savollar bazasi o'zgarib ketgan.
4. Havo ancha issiq,hammamiz chanqaganmiz. Va eng achinarlisi 4.5-5 soat kompyuter oldida o'tirdik. Ko'pchilik o'qituvchilarning mazasi qochib,charchab qoldik. Men 1-toifali o'qituvchiman. Va yomon natija bilan qaytmadim 74 ball oldim. Ammo, oldingi 49 ta savolni deyarli hammasini to'liq ishlagandim va 90 ball oldim deb bemalol ayta olaman. Bu ro'y bergan voqealar texnik nosozlikmi yoki o'qituvchilarni ruhan sindirishmi? Sizdan shaxsan o'zimning va bir nechta o'qituvchilar nomidan ham iltimos qilaman, attestatsiya sinovlari qaytadan o'tkazilishi uchun yordam so'rayman!
* * *
Assalomu alaykum men Qoraqalpog'iston Respublikasi To'rtko'l tumani ... maktabning boshlang'ich sinf o'qituvchisiman. Men 2025-yil 3-may kuni attestatsiya test sinovida ishtirok etdim va bundan judayam xafa bo'ldim. Sizga shuni aytmoqchiman-ki bu test jarayoni umuman shaffof holda bo'lib o'tmadi. Gap shundaki 2,5-3 soatlik yo'l yurib borib 12 :00 da test jarayoniga kirib testni boshladik. Men vaqtdan oldin testni bajarib bo'lgandim va o'zimga ishongan holda ayta olamanki 80 ballni olgan bo'lar edim.
Test tugashiga 20,30 daqiqa qolganida kuzatuvchilar kimning testi 49 deb barchaning kompyuterlarimizni òchirib chiqishdi. Biz savol berdik bizlar barchasini ishlab bo'lgandik yana o'sha joyidan davom qiladimi deya, ular ha degan javobni aytishdi. Yana 30 daqiqa kutib o'tirdik, havo issiq suv yo'q tashqariga chiqarishmadi.
Endi aytingchi yana qayta yangi savollarni ishlashga inson qayerdan energiya, kuch, ishonch oladi. Charchaganidan bilgan savollari ham esidan chiqib ketadi xato javoblarni belgilab qo'yadi bu inson psixologiyasiga qanday ta'sir ko'rsatadi. Aynan menda shunday bo'ldi asabiylashganimdan savollarni ham tushunmay qoldim. Chunki 5 soatlab kompyuter oldida qolib ketdik. Buning ustiga savollarda xatoliklar bor mazmuni bir-biriga to'g'ri kelmaydi, o'ta darajada qiyin. Bu boshlang'ichlarni ustidan kulishmi yoki ularni bila turib yiqitishmi. Ta'lim tizimi shunchalikmi 49 savol tushib qolibdi qayta beramiz degan gapni aytadigan darajaga kelgani.
Men e'tiroz bildiraman shaxsan mening e'tirozim, arizam bilan alohida shug'ullanishlarini so'rayman.