اسلام بین شرق و غرب
در لزوم و ضرورت بازسازی و احیای اندیشه‌ی اسلامی در دنیای جدید هیچ تردیدی نیست. به گمان راقم این سطور، چند کتاب تاکنون در این زمینه توانستەاند، نسبتاً حقّ مطلب را ادا کنند. نخستین کتاب، کتاب «احیای فکر دینی در اسلام» علامە محمد #اقبال لاهوری با ترجمه‌ی احمد آرام، دیگری کتاب «قبض و بسط تئوریک شریعت؛ نظریه‌ی تکامل معرفت دینی» #عبدالکریم_سروش ، کتاب «رساله‌ دین‌شناخت» #‏آرش_نراقی ، «اخلاق دین‌شناسی» #‏ابوالقاسم_فنایی و کتاب بسیار مهم از اندیشمند فقید رییس‌جمهوری پیشین بوسنی هرزگوین علی عزت بیگوئیچ تحت عنوان «اسلام بین شرق و غرب»، این کتاب بسیار مهم و کمترشناخته‌شده برای روشنفکران و نواندیشان دینی ما، سالها پیش در ایران به قلم مهدی اسدی به زبان پارسی ترجمه و انتشارات وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی آنرا منتشر نموده است.
بەجاست طالبان معرفت و پژوهندگان نواندیشی دینی، این کتاب را در معرض تبیین، توصیف و نقد و ارزیانی قرار دهند.
@islahweb

نوگرایی و واقع‌نگری محمد اقبال
1395/06/04 اندیشه
نویسنده: عبدالله ادالکوس
ترجمه: واحد ترجمەی پایگاە اطلاع‌رسانی اصلاح
http://goo.gl/k69mKR
#اقبال_لاهوری
@islahweb

در باب زندگی و آثار محمّد اِقْبال‌ِ لاهوری‌

✍️ محمّدامین مروتی


اقبال شاعر و متفکّر مسلمان‌ شبه‌ قاره هند و پاکستان‌ بود. نیاکان او از برهمنان کشمیر بودند که حدود دویست سال پیش از تولّد او، اسلام آورده بودند. همانند پدرش‌ به‌ سلسله‌ی قادریه‌ تعلّق‌ خاطر داشت. اوّلین شخصیت مؤثّر بر افکار او‌ سیدمیر حسن‌ بود که‌ خود از طرفداران افکار سرسید احمدخان‌، بنیان‌ گذار نهضت‌ علیگره‌ بود.

در ۱۸۹۵م‌ به‌ لاهور رفت‌ و در دانشکده دولتی لاهور‌ به مدّت ٥ سال زبان‌های‌ فارسی‌ و عربی‌، ادبیات‌ انگلیسی‌ و ادبیات‌ جدید اروپایی‌ و مقدّمات‌ فلسفه‌ی غرب‌ را فرا گرفت‌. تحصیلات او در رشته‌ی فلسفه در دانشگاه لاهور آغاز شد و مدرک کارشناسی ارشد فلسفه را در سال ۱۸۹۹م با رتبه‌ی اوّل از دانشگاه پنجاب دریافت کرد. وی پس از آن از دانشگاه کمبریج و دانشگاه مونیخ مدرک دکترای خود را در رشته‌ی فلسفه گرفت.
#محمداقبال_لاهوری
#اقبال_لاهوری
#نواندیشی_دینی
@islahweb

نوگرایی و واقع‌نگری محمّد اقبال لاهوری

✍️عبدالله ادالکوس*- دکتر عبدالظاهر سلطانی

🌾به علت وجود عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فکری گوناگون، فهم عربی و اسلامی در طی قرن نوزدهم شاهد تحولات ژرف و تغییرات حادی بوده است و در مجموع به چالش‌های تمدنی و فرهنگی‌ای برمی‌گردد که طرف اروپایی ایجاد کرده است. اندیشه‌ی عربی بدین خاطر از بافت نوینی برخوردار شده و افق دیدش را به سوی طرف مقابل دوخته است، زیرا او را دشمن خویش پنداشته که پایه‌های اجتماعی و فرهنگی‌ اسلامی را تهدید می‌نماید. اندیشه‌ی عربی در پی شیوه‌های تازه‌ای است تا شادابی را به خود برگرداند. اندیشمندان در سده‌ی نوزدهم به عقب‌افتادگی مسلمانان نگریستند که بر واقعیات جامعه خیمه افکنده بود و آن را با جوامع اروپایی مقایسه کردند. چند تن از اندیشمندان مسلمان همانند جمال الدین افغانی و محمد عبده در چارچوب فعالیت‌های نشریه‌ی «العروة الوثقی» و نیز محمد اقبال در این موضوع اندیشیده‌اند.

#اندیشه #اقبال_لاهوری #نوگرایی #نواندیشی
@islahweb

انسان کامل از دیدگاه محمّد اقبال

✍🏻 امام سید ابو الحسن علی حسنی ندوی - عبدالقادر دهقان

تلاش و جستجوی انسان

مولانا جلال الدین رومی در قطعه شعری می‌گوید: «دیشب پیر مردی دیدم که چراغی در دست داشت و گرد شهر می‌گشت، گویا چیزی را گم کرده بود، از او پرسیدم: آقا دنبال چه می‌گردی؟ در پاسخ گفت: از معاشرت با حیوانات درنده خسته شده‌ام، اینک در جهان دنبال انسان می‌گردم، از همراهان سست‌عنصر به ستوه آمده‌ام، به دنبال شیر مردی می‌گردم که چشم خود را با دیدن او خنک کنم، گفتم: خود را بیشتر زحمت نده، برگرد که من نیز همچون تو مدتی به دنبال این آزاد مرد گشته‌ام، اما اثری از او یافت نمی‌شود، پیر مرد، سری تکان داد و گفت: آری همان چیزی نایاب آرزوی من است».
#اندیشه #اقبال_لاهوری #ابوالحسن_ندوی
@islahweb

اقبال در شهر پیامبر(ص)

✍🏻سید ابوالحسن علی ندوی

سراسر زندگی دکتر اقبال، شاعر اسلام و فیلسوف عصر، از عشق به پیامبر بزرگ اسلام(ص) و شوق شهر او سرشار بود و در اشعار جاودان خود، همواره از این دو محبوب یاد کرده است. اما در آخر روزهای زندگیش این جام لبریز شد، هرگاه نام مدینه را می‌شنید، اشک شوق بی‌خاسته از چشمانش جاری می‌گشت.
#اقبال #اندیشه
@islahweb

بیداری اسلامی
✍🏻 سید ابوالحسن علی ندوی ترجمه: عبدالقادر دهقان

جنگ جهانی دوم (١٩١٤-١٩١٨) و حملات متحدین و فروپاشی خلافت عثمانی، آثار بدی بر کشورهای اسلامی به جای گذشت؛ به ویژه کشور اسلامی هند که ملت آن یکپارچه به یاری خلافت عثمانی برخاسته و آن را قضیۀ مرگ و زندگی دانستند.
#اقبال #بیداری_اسلامی #اندیشه
@islahweb

به پیشواز میلاد نور

در شبستان حرا خلوت گزید
قوم و آیین و حکومت آفرید
در دل مسلم مقام مصطفاست
آبروی ما ز نام مصطفاست
روز محشر اعتبار ماست او
در جهان هم پرده دار ماست او
سر مکنون دل او ما بُدیم
نعره‌ای بیباکانه زد افشا شدیم
خاک یثرِب از دو عالم خوشترست
ای خنک شهری که آنجا دلبرست
نسخه کونین را دیباجه او
جمله عالم بندگان و خواجه او
#اقبال_لاهوری
@islahweb

🎥مستند: اقبال لاهوری متفکر شرق

حتی اگر سخن شکیب ارسلان نویسنده‌ی شهیر عرب را نپذیریم که «اقبال بزرگترین متفکری است که جهان اسلام در طول هزار سال اخیر به وجود آورده است»، نقش بی‌بدیل او در تفکر نوین اسلامی را نمی‌توانیم منکر شویم. با کمال تاسف باید گفت که جهان اهل‌سنت پس از اقبال لاهوری، متفکر دیگری در حد و اندازه او به خود ندید، متفکری که چون اقبال دارای تفکری جامع و منظومه‌ای باشد.

🔗ادامه‌ی مطلب

#دین_و_اندیشه #اقبال_لاهوری

www.islahweb.org

🆔 @Islahweb

اقبال لاهوری، معمار پاکستان؟!

✍️نسرین غلامحسین‌زاده

نقش واقعی اقبال در تقسیم هند و ایجاد پاکستان

این عبارت که اقبال نخستین کسی است که ایده‌ی یک کشور مستقل را برای مسلمانان هندی مطرح کرد، که در نهایت منجر به ایجاد کشور پاکستان شد، و یا حتی فراتر از آن، خطاب او به‌عنوان معمار پاکستان و یا شاعر، فیلسوف و سیاستمدار مسلمان پاکستانی به کرات به گوش همه خورده است. حتی در مواردی موجب حذف صدای او به اتهام تجزیه‌ی هندوستان و ایجاد حکومتی دینی و وابسته گردیده است.

🔗ادامه‌ی متن

#اندیشه #پاکستان #اقبال_لاهوری #تاریخ #اندیشه_اسلامی #نوگرایی_دینی #جامعه_مدنی

🌐 در شبکه‌های اجتماعی همراه ما باشید:‌

🔸Instagram🔸Telegram 🌐Web 🔸Aparat

اقبال لاهوری و متفکران غربی؛ دیالوگی انتقادی میان شرق و غرب

کتاب «اقبال و تأثیر متفکران غربی بر او» تألیف تارا چارن رستوگی و ترجمه محمد مسعود نوروزی اثری پژوهشی در حوزه اندیشه اسلامی و فلسفه تطبیقی است که به بررسی تعامل فکری محمد اقبال لاهوری با ۲۲ متفکر غربی و یک اندیشمند شرقی می‌پردازد.

🔗ادامه‌ی معرفی کتاب

#معرفی_کتاب #اقبال_لاهوری #علامه_اقبال

🌐 در شبکه‌های اجتماعی همراه ما باشید:‌

🔸Instagram🔸Telegram 🌐Web 🔸Aparat

📌رتوریک دکتر شریعتی در نقد جاهلیت مدرن و روشنفکران معاصر ایران

✍️عبدالرسول خلیلی- استاد علوم سیاسی

رتوریک خطابه‌پردازی و بهره‌گیری از فن سخنرانی، بلاغت و هنر ترغیب است که با به‌کارگیری زبان ادبی، هنر سخنوری و قدرت استدلال صورت می‌گیرد. این اصطلاح به‌معنای فن بیان و هنر اقناع مخاطب است که به‌وفور در سخنرانی‌های دکتر شریعتی وجود داشت. رتوریک، هنر استفاده از زبان برای ترغیب مخاطب به انجام کارهای موردنظر یا پذیرش اندیشه‌ای با بیان زیبا و مؤثر است. رتوریک شریعتی در مقام نقد جاهلیت مدرن و روشنفکران معاصر ایران یکی از جنبه‌های برجسته و پرچالش آثار و سخنرانی‌های او به‌شمار می‌رود.

📖 مطالعه کامل مقاله در لینک زیر
🔗 اصلاحوب

#علی_شریعتی #روشنفکری_دینی #جاهلیت_مدرن #رتوریک_شریعتی #بازگشت_به_خویشتن #سنت_و_مدرنیته #اقبال_لاهوری #سید_جمال_الدین #شریعتی_و_روشنفکران #توسعه_برابری_آزادی_عرفان #نواندیشی_دینی #استعمار_فرهنگی #نقد_روشنفکری #تاریخ_اندیشه_ایرانی #الیناسیون #روشنگری_دینی #گزیده

🌐اصلاحوب را در فضای مجازی دنبال کنید:

🔗سایت | 🔗اینستاگرام | 🔗آپارات | 🔗تلگرام

📖 قرآن، باران اشک اقبال لاهوری

اقبال لاهوری از همان دوران جوانی، عادت داشت قرآن را با صدای بلند بخواند.

روزی پدرش از کنارش گذشت و آرام گفت:
ـ «اقبال! روزی نکته‌ای مهم درباره قرآن به تو خواهم گفت.»

مدتی گذشت... تا اینکه روزی دیگر، هنگامی‌ که اقبال طبق معمول مشغول تلاوت بود، پدرش گفت:
ـ «قرآن را چنان بخوان که گویی همین الآن از جانب خدا بر تو نازل می‌شود.»

این جمله، چون نوری بر دل اقبال نشست و تأثیری ژرف در جانش گذاشت. از آن پس، قرآن را با حالی دیگر، لحنی دیگر و دلی اشک‌آلود می‌خواند؛ چنان‌که صفحات قرآن از اشک‌هایش خیس می‌شد...

پس از وفاتش، هنگامی که اتاقش را جمع می‌کردند، نسخه‌ای از قرآن یافتند که برگ‌هایش از شدت خیس‌شدن با اشک و خشک‌شدن‌های پیاپی، چروکیده و مچاله شده بودند.

امروز، آن قرآنِ اشک‌خورده، در کتابخانه اسلامی کالج لاهور نگهداری می‌شود؛ یادگار قلبی که با وحی خدا می‌تپید...

🖋 هادی محمودی- تهران

#اقبال_لاهوری #قرآن_و_اشک #تلاوت_با_دل #یادگار_ایمان #کتابخانه_لاهور #قرآن_زنده #پدرانه #عرفان_اسلامی #ادب_وحی

🌐اصلاحوب را در فضای مجازی دنبال کنید:

🔗سایت | 🔗اینستاگرام | 🔗آپارات | 🔗تلگرام

🔖 مسجد با رسالت، آغاز تحول

فقیران تا به مسجد صف کشیدند
گریبان شهنشاهان دریدند

چو آن آتش درون سینه افسرد
مسلمانان به درگاهان خزیدند
📚 اقبال لاهوری

📍 معنای روان:
✓ وقتی تهیدستان، با دلی پر از امید و ایمانی زنده، به مسجد روی آوردند و و گرداگرد معلمی دانا و برگزیده جمع شدند و در صف نماز ایستادند، ریشه‌های ظلم و استکبار را لرزاندند.
✓ اما آن‌گاه که آتش معرفت و غیرت ایمانی در دل‌ها خاموش شد، و مساجد از رسالت تهی گشت، مسلمانان نیز به حاشیه رانده شدند و خوار و وابسته به درگاه‌های بیگانه خزیدند.

📍 مفهوم و درس زندگی:
✓ فقر، تنها نداشتن نان و نقره نیست؛ فقرِ فکر، فقر هویت، فقرِ غیرت، فقرِ معرفت و فقرِ معنویت، همگی امت را به زانو درمی‌آورد. آن‌گاه که فقیرانِ دردمند، و انسان های بی رسالت و بی انگیزه در مسجد جمع شوند و از مربی ای دانا و گرمابخش و روشنگر بهره مند گردند و ایمان، عدالت، تعلیم، تربیت و تعاون را در پناه آن بیاموزند، جامعه از درون جان می‌گیرد و مستکبران بیرونی به زانو درمی‌آیند.
✓ به‌همین دلیل، نخستین اقدام پیامبر اکرم ﷺ پس از هجرت به مدینه، ساختن مسجد بود، نه دارالاماره، نه بازار، نه قلعه‌ نظامی. چرا؟ چون مسجد باید مرکز فکری، فرهنگی و اجتماعی امت باشد؛ پایگاه ساخت انسان‌های والا. از همان مسجد بود که عبدالله بن عباس برخاست، که دروازه‌ی تفسیر شد؛ زید بن ثابت برخاست، که حافظ وحی و دیوان‌سالار خردمند امت شد؛ سلمان و مقداد برخاستند، که عقل و شجاعت را با هم آمیختند و امت را از تاریکی‌ها به سوی نور راندند.
✓ اگر مسجد، جایگاه صف‌بستن همگان از طیف های مختلف شود، جایگاه برخاستن فقیهان خواهد بود؛ اگر منبرش موعظه‌ی خواب‌آور نباشد، که شعله‌ی هدایت و بیداری باشد، در دل آن صفوف گمنام، رهبران تمدن ساز خواهند بالید.

✍ الحاق جوادی

#اقبال_لاهوری
#آبادگران
#مسجد
#امت
#عزت
#فقر #پیامبرﷺ
#تحول #اسلام

https://t.me/islahweb

🔖کوششِ بیهوده بِهْ از خُفتگی

دوست دارد یار این آشفتگی
کوششِ بیهوده بِهْ از خُفتگی

اَندر این ره می‌تراش و می‌خَراش
تا دَمِ آخِر، دَمی فارغ مباش

تا دَمِ آخِر، دَمی آخِر بود
که عنایت با تو صاحب‌سِر بود
(مثنوی معنوی، دفتر اول، ابیات ۱۸۲۷ تا ۱۸۳۱)

📍 معنای روان
✓ پروردگار، دوستدارِ این بی‌تابیِ مشتاقانه است؛ آن کوششی که به ظاهر بی‌حاصل می‌نماید، اما نشان زندگیِ درونی است.
✓ اگرچه راهی پیدا نیست و قفلی گشوده نمی‌شود، برخاستن و تراشیدن و خراشیدن همچنان مطلوب است.
✓ حتی واپسین نفس‌ها، گاه نخستین لحظه‌ی عنایت است.

📍 مفهوم و درس زندگی
✓ اگر هیچ نشانه‌ای در دست نداری، اما دلی در سینه داری، برخیز و حرکت کن؛ زیرا نشستن، مرگ تدریجیِ جان است.
✓ مولانا به ما می‌آموزد: در این راه، باید تراشید و خراشید، ولو به ظاهر بی‌نتیجه.
✓ همانگونه که عطار نیشابوری می گفت:
تو پای به راه درنه و هیچ مپرس
خود راه بگویدت که چون باید رفت
✓ در همین معنا، «اقبال لاهوری» حکایتی تکان‌دهنده دارد:
اقبال گوید که در دوران دانشجویی در کمبریج انگلستان، هنگام خواندن مثنوی، به بیتی رسیدم که بر اثر آن فریاد برکشیدم و همسایگان را به تعجب وادار کردم. آنگاه برای آنان توضیح دادم که مسلمانان اگر همین یک بیت را سرلوحه‌ی حیات خویش کنند، خاک بر سر انحطاط کنند:
دوست دارد یار این آشفتگی
کوشش بیهوده به از خفتگی
✓ همین بیت، تجلی حکمت دیرین سالکان است: طلب کن، ولو نرسی؛ حرکت کن، ولو ندانی کجا؛ بیفکن دانه، ولو ندانی کِی می‌روید.
✓ افتادن، اگر در راه او باشد، خود نوعی رسیدن است… و این آشفتگی، کلید آن گشایش بزرگ است. مولانا می گفت:
آنکه پایش در ره کوشش شکست
در رسید او را بُراق و بر نشست.

✍ الحاق جوادی

#مثنوی
#مولانا
#اقبال
#طلب
#حرکت
#امید

🌐اصلاحوب را در فضای مجازی دنبال کنید:

🔗سایت | 🔗اینستاگرام | 🔗آپارات | 🔗تلگرام