عابده حیدری نجرابی فرزند عبدالقدیر مشتری در سال ۱۳۴۶ ه.ش در یک خانوادۀ روشن‌فکر و فرهنگی در ولایت کاپیسا، ولسوالی نجراب دیده به جهان گشوده است. وی تعلیمات ابتداییه، متوسه و لیسه خود را در لیسه‌ی مردم به اتمام رسانیده و از ریاست معارف شهر کابل به اخذ سند بلکوریا نایل گردیده است.

عابده حیدری در سال ۱۳۶۵ه.خ. در پروسه امتحان کنکور کشور شرکت نموده از طریق رقابت آزاد به دانشکده‌ی اقتصاد دانشگاه کابل به میز دانشجویی نشسته است.

عبدالقدیر مشتری مدیر عمومی کتاب‌خانه‌ی خطی آرشیف ملی افغانستان، پدر عابده حیدری که مسوولیت حفظ و نگهداری آثار آرشیف مربوطه را داشت، برحسب لزوم و اعتماد کاریی عابده حیدری را به عنوان هم‌کار با اعتماد و با اعتبار خویش برگزیده و عابده در کتاب‌خانه‌‌ی خطی آرشیف ملی افغانستان مصروف کار شدند.

هم‌چنان عابده حیدری خود نیز در کارهای فرهنگی و ادبی گرایش خاص داشته و از دعوت پدر به عنوان همکار در اداره آرشیف ملی افغانستان با پیشانی باز استقبال نموده و با وی همکار شدند.

#عابده_حیدری
#ادبیات_زن
#شعر_نویسندگی
#فرهنگ_ادب
#رسانه_گوهرشاد


ادامه مطلب...
@gowharshadmedia

چشمانِ نافذ و سبزش دوباره جلوی چشمانم بود. لبخند پهنای صورتش را تصرف کرده بود. کتابچه‌ی کارخانگی‌اش را بررسی کردم؛ داستانی نوشته بود در مورد ازدواج شهزاده و شاه‌دخت. به یک‌باره با کنجکاوی پرسید: استاد در تایم پسران مضمون‌های رسمی تدریس می‌کنی؟

گفتم: بله عزیزم.

کدام مضمون؟

ادبیات دری، حرفه، تعلیمات مدنی، هنر، وطن‌دوستی و فرهنگ.

چشمانش را به زمین دوخت، چند ثانیه‌ای سکوت کرد و گفت: چه مضمون‌های جالب و قشنگی!

این‌ها را از صنف هفتم شروع می‌کنند؟

لحنش کاملا دگرگون شده بود. چشمانش نگران و مشتاق به نظر می‌رسید.

گفتم: بله عزیزم، یک‌تعدادشان را از صنف هفتم و یک‌تعداد دیگر را از صنف نهم شروع می‌کنند.

#مکتب_دختران
#چشمان_گریان
#مشتاق
#ادبیات_دری
#رسانه_گوهرشاد


ادامه مطلب را در سایت بخوانید...
@gowharshadmedia

نوشتن از وضعیت و اسارت بانوان افغانستان سخت بوده و محدودیت‌های کنونی سخت‌تر کرده است. زیرا از دیر زمانی‌ است که بانوان افغانستانی همواره با محرومیت‌‌های حقوقی روبه‌رو بوده است. نویسنده‌های داخلی و بیرونی هر از گاهی در این راستا قلم‌زده است که در قالب متن‌ خیلی صریحانه وضعیت بانوان را بیان کرده است. از سویی هم نویسنده‌های افغانستانی همواره تلاش نموده‌ است تا وضعیت ناگوار اجتماعی و زنان افغانستان را به بهترین شکل ممکن انعکاس دهد. اما در این میان شاعران نقش برجسته‌تری را ایفا نموده است. پرداختن به مسأله‌ی آزادی زنان به وسیله‌ی شاعران افغانستان به اوج خود رسیده است.

با توجه به شعرهای شاعران دوره‌ی مقاومت و پسامقاومت این نکته را به خوبی در می‌یابیم که بنیادگرایان افغان چه در زمان جهاد علیه روس‌ها و چه در زمان جنگ‌های داخلی، همه حقوق و آزادی‌های زنان را در عرصه اجتماع، فرهنگ و سیاست سلب کرده بودند و این سلب آزادی زنان در زمان سیاه حکومت سرپرست، در نهایت خشونت و بی‌رحمی بروز می‌یابد.


#زنان_افغان
#شعر
#ادبیات
#بنیادگرایان
#رسانه_گوهرشاد

ادامه مطلب را در سایت بخوانید...

https://gowharshadmedia.com/40e/

خالده خرسند؛ نویسنده و صدای رساِ زنان علیه بی‌عدالتی

✍️ قدسیه امینی

خالده خرسند، نويسنده جوانی در هرات است. داستان‌های او نه درباره خودسوزی زنان و دختران است و نه قصه تنهايی‌های و نامرادی‌های زنان هراتی.

قصه‌های خالده بيشتر به دغدغه‌های يک سطح بلندتر می‌پردازند؛ به تقلای زنان برای بهتر ديده شدن، به حس برابری طلبی و با نوعی تلميح و باز خوانی تاريخ، به ستايش توان زنان مي‌پردازند؛ از نوع ستايش‌هايی که در جنبش سوم جهانی فیمنیسم با آن سر و کار داريم.

به هر روی، داستان‌های خالده با پرداخت‌های مختلف سعی در نشان‌دادن ظرفيت‌های زنانه و نمايش لحن و زبان زنانه زندگی دارد؛ ديگر مساله در این رويکرد تهديد نابرابری‌های جنسی نيست بلکه نشان دادن علايق و مسايل زنان است.

نويسنده کتاب مستقيم ترديد، نقابی به زمان نيز می‌زند تا نه بی‌عدالتی که برتری دايمی اما گفته نشده يا کتمان شده زنان را باز نمايی کند. شايد به همين خاطر هم هست که کتاب با باز نويسی داستان حسنک وزير شروع می‌شود. داستان شوق ديدار، روايت روانشناسانه بی‌نظيری از دلبستگی و تقابل در جامعه‌ای مثل افغانستان است. دختری که منتظر مرديست و جراحت اين انتظار را تنها خاک گرم می‌توانسته التيام ببخشد.

#زنان_افغان
#ادبیات
#داستان‌نویسی
#خالده_خرسند
#رسانه_گوهرشاد

ادامه مطلب را در سایت بخوانید...

https://gowharshadmedia.com/63t/

پروین و عمرکوتاه سرایند‌گی!

✍️ قدسیه امینی

جالب است بدانید هنگامی که پروین اعتصامی تخلص پروین را برای خود انتخاب کرد، نام خود را نیز در شناسنامه به نام پروین تغییر داد. تا پیش از انتخاب تخلص پروین، نام پروین در بین نام‌های دختران ایرانی وجود نداشت. به همین دلیل، ملک الشعرای بهار از پروین به عنوان شاعری سنت شکن یاد می‌کند.

پس از منتشر شدن نخستین اشعار پروین، بسیاری می‌گفتند که این شعرها را یک مرد سروده است. بزرگان فرهنگ و ادب فارسی همچون سعید نفیسی از ویژگی‌های شخصیتی پروین یاد می‌کنند. سعید نفیسی، نویسنده و پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی بیان می‌کند که «پروین شخصیتی آرام و باوقار داشت و هیچ زمانی او را بی حوصله ندیدم، پروین اهل خودستایی نبود». خانه پروین اعتصامی در شهر تبریز قرار دارد و پس از درگذشت او، به موزه تبدیل شده است. در موزه پروین، تعدادی از کتاب‌های او نگهداری می‌شود.

چاپ اول دیوان که آراسته به دیباچه پر مغز شاعر و استاد سخن شناس ملک الشعرای بهار و حاوی نتیجه بررسی و تحقیق او در تعیین ارزش ادبی و ویژگیهای سخن پروین بود شامل بیش از یکصد و پنجاه قصیده و مثنوی در زمان شاعر و با قطعه ای در مقدمه از خود او تنظیم شده‌‌بود. پروین با اعتقاد راسخ به تأثیر پدر بزرگوارش در پرورش طبعش، دیوان خود را به او تقدیم می‌کند.

قریحه سرشار و استعداد خارق العاده پروین در شعر همواره موجب حیرت فضلا و دانشمندانی بود که با پدرش معاشرت داشتند، به همین جهت برخی بر این گمان بودند که آن اشعار از او نیست.


#پروین_اعتصامی
#شعر
#نویسندگی
#دیباچه
#ادبیات_زنان
#رسانه_گوهرشاد

ادامه مطلب را در سایت رسانه‌ی گوهرشاد بخوانید...

https://gowharshadmedia.com/76d-3/

عالیه عطایی؛ شاعری که از زخم‌های ناسور مهاجرت می‌نویسد

✍️ قدسیه امینی

کودکی را در مرز ایران و افغانستان و منطقه‌ای مرزی درمیان از توابع خراسان جنوبی گذرانده و مدرک دیپلم خود را در شهرستان بیرجند گرفته‌است. وی در هجده سالگی برای تحصیل به تهران رفت و مدرک فوق‌لیسانس خود را در حوزه‌ای ادبیات نمایشی از دانشگاه هنر تهران دریافت نمود. عمده فعالیت عالیه عطایی در زمینه‌ای نویسندگی به ادبیات مهاجرت اختصاص دارد. اولین کتابش را در سال ۱۳۹۱ به انتشار رساند.

او در کنار تألیف کتاب، با نشریاتی چون داستان همشهری، مجله‌ای تجربه، مجله‌ای سان و مجله‌ای ناداستان همکاری داشته و آثاری را نیز در نشریات انگلیسی‌زبان و فارسی‌زبان منتشر نموده ‌است. وی تا کنون چند کتاب رمان تألیف کرده و داستان‌های کوتاه متعددی نیز در نشریات داخلی و خارجی مانند ناداستان و Guernica به چاپ رسانده است که برخی از آن‌ها موفق به دریافت جوایز ادبی نظیر مهرگان ادب شده‌اند.

همچنین نگارش رمان کافورپوش، این رمان همچنین جایزه ادبی واو را برای رمان متفاوت سال دریافت کرد. همچنین جوایز متعددی مثل جایزه‌ای ادبی مشهد و همچنین دو دوره جایزه‌ای داستان تهران را در کارنامه‌اش دارد. از عالیه عطایی داستان‌های کوتاهی به زبان‌های انگلیسی و فرانسه در مجلات معتبر خارجی منتشر شده است که همچنان با محوریت مهاجرت، مرز و هویت نوشته شده‌اند.

نویسنده‌ی مورد علاقه‌اش جومپا لاهیری است؛ نویسنده‌ای اصالتاً هندی که مانند خودش، مسئله‌ی مهاجرت را بسیار پررنگ در آثارش بررسی می‌کند. آثار عالیه، ﺟﻬﺎن ﺗﺎزه و ﻗﺎﺑﻞ تأملی را ﭘﻴﺶ ﭼﺸﻢ ﻫﻤﻪ ﮔﺸﻮد و ﻫﻤﻴﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﺟﺐ اﺳﺘﻘﺒﺎل زﻳﺎد از او ﺷﺪ.

#ادبیات_زنان
#شعر
#نویسندگی
#رسانه_گوهرشاد

ادامه مطلب را در سایت رسانه‌ی گوهرشاد بخوانید...

https://gowharshadmedia.com/?p=14767

جنبش شنبه‌های ارغوانی اعلام کرده است که از زمان تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، سیاست‌های تبعیض‌آمیز زبانی و سیستماتیک علیه فارسی‌زبانان به شدت افزایش یافته است.

این جنبش امروز (شنبه، ۳۱ سنبله) در نامه‌ای اقدامات حکومت فعلی علیه زبان و ادبیات را به عنوان «آپارتاید زبانی» توصیف کرده و از جامعه‌ی جهانی خواسته که علیه سیاست‌های حکومت سرپرست در افغانستان وارد عمل شوند.

#آپارتاید_زبانی
#زبان_فارسی
#ادبیات
#رسانه_گوهرشاد


بیشتر بخوانید...

@gowharshadmedia

نوبل ادبیات ۲۰۲۴ به هان کانگ، نویسنده اهل کره جنوبی اعطا شد

آکادمی سوئد اعلام کرد که هان کانگ «برای نثر به شدت شاعرانه‌اش که با رنج‌های تاریخی رویارو می‌شود و شکنندگی زندگی انسانی را به تصویر می‌کشد» برنده جایزه نوبل ادبیات شده است.

این آکادمی با نشر بیانیه‌ای گفته است که هان کانگ، نویسنده اهل کره جنوبب آگاهی بی‌نظیری از پیوندهای بین جسم و روح، موجودات زنده و مرده دارد و با سبک شاعرانه و تجربی که دارد، شیوه‌ای از نثر را در ادبیات معاصر ابداع کرده است.

در بیانیه آمده است که هان کانگ متولد سال ۱۹۷۰ میلادی در گوانگجو کره جنوبی است.

#جایزه_نوبل
#ادبیات
نویسندگی
#رسانه_گوهرشاد

بیشتر بخوانید...

https://gowharshadmedia.com/?p=16769

ادبیات داستانی و بانوان افغانستان

✍️ قدسیه امینی

حتا در اسطوره‌ها هم به زنان به عنوان خالق افسانه‌ها اشاره شده است. از آن جمله می‌توان به شهزاد قصه‌گوی، زن اسطور‌های و راوی شگفت‌انگیزترین و غنی‌ترین کتاب قصه، داستان هزار و یک شب، استناد کرد. اما چنانی که در آغاز گفتیم، داستان کوتاه، به مفهوم امروزینش، عمر خیلی زیادی در ادبیات پارسی دری افغانستان ندارد.

حدود ۹۰ سال و‌ اندی از چاپ نخستین داستان‌واره ادبیات معاصر افغانستان نویسندگی (جهاد اکبر)، احتمالا به مولوی محمد حسین پنجابی، در سال ۱۲۹۸ خورشیدی می‌گذرد. پسان‌ترها داستان‌‌های دیگری از سایر نویسندگان در نشریات فعال آن زمان به چاپ رسید، ولی بدبختانه بانوان در این میان هیچ نقشی نداشتند.

تا آن که ماگه رحمانی، نخستین بانوی داستان‌نویسی به نوشتن داستان روی آورد. بانو ماگه در عرصه مطبوعات و سیاست با مقالات اجتماعی و سیاسی‌اش، به عنوان نخستین بانوی فعال در عرصه‌‌های روشنفکری افغانستان معروف است و در کنار ماگه رحمانی می‌توان از رقیه ابوبکر نیز نام برد. از وی یک داستان زیر عنوان «زمرد» در روزنامه اصلاح به چاپ رسیده است.

#ادبیات
#داستان‌نویسی
#زنان
#نویسندگی
#رسانه_گوهرشاد

ادامه مطلب را در سایت رسانه‌ی گوهرشاد بخوانید...

https://gowharshadmedia.com/?p=17033

شفیقه دیباج و ادبیات کودکانه

✍️ قدسیه امینی

او با طنزنویس و پژوهشگر نامدار افغانستان محمد حلیم یارقین ازدواج كرده و دارای یک دختر به نام ویدا (شاعر و آهنگساز) و دو پسر به نام‌های سنجر و ارسلان و پنج نواسه به نام‌های آيلين، آلتای، سومر، اینجو و اوزل می‌باشد و در حال حاضر در پایتخت کشور سویدن زندگی می‌کند.

شفیقه یارقین شاعر، داستان‌نویس، پژوهشگر و مترجم ادبی است که از سال ۱۳۵۷ تا حال شعرها، داستان‌ها، ترجمه‌ها، مقاله‌ها، رساله‌ها، کتاب‌ها و مصاحبه‌هایش در مجله‌های معتبر علمی افغانستان، ازبکستان، تاجکستان، ایران، اتریش، ایتالیا، و نشرات برون مرزی چاپ شده است.

او به خاطر فعالیت‌های علمی- ادبی و اداری اش جوایز، مدال‌ها، نشان‌ها، ترفیعات فوق العاده، تقدیرنامه‌های درجه اول و مکافات نقدی گرفته است که مهم ترین‌های شان قرار ذیل است:

#ادبیات
#زنان
#کودکان
#داستان‌نویسی
#رسانه_گوهرشاد

ادامه مطلب را در سایت بخوانید...

https://gowharshadmedia.com/?p=17584

مارگارت اتوود، نویسنده‌ی همه‌فن حریف

✍️ قدسیه امینی

مارگارت اتوود یکی از تحسین‌شده‌ترین نویسندگان عصر حاضر، از آن دست هنرمندانی است که می توان نام «همه‌فن‌حریف» را بر آن‌ها نهاد. نویسنده، منتقد ادبی و شاعر پرکاری که نه‌تنها به‌واسطه‌ی درخشش در عرصه‌ی ادبیات، بلکه به دلیل ویژگی‌های شخصیتی و فعالیت‌های انسان‌دوستانه‌‌اش مقبولیت و محبوبیت بالایی نزد هواداران خود کسب کرده است. با این‌که آثار ادبی اتوود اغلب با مضامین فمنیستی و اسطوره‌ای‌اش شناخته شده و در حوزه‌ی ادبیات علمی-تخیلی قرار می‌گیرد، اما سبک نوشتاری او از فرمول‌های عادی این ژانر گذر کرده و به شیوه‌ای نمادین، مرزهای رئالیسم سنتی را گسترش می‌دهد؛ از این رو مرور زندگینامه او و مسیری که جهت خلق آثار ارزشمندی چون رمان «سرگذشت ندیمه» پیموده است، برای علاقه‌مندان به ادبیات از جذابیت و برای متخصصان این امر از اهمیت بالایی برخوردار است.

مارگارت النور اتوود، در سال ۱۹۳۹ م. در اوتاوای کانادا متولد شد. پدرش، کارل ادموند اتوود، حشره‌شناس و مادرش، مارگارت دوروتی کیلام، متخصص تغذیه بود.

مارگارت که فعالیت‌ ادبی خود را با نوشتن نمایش‌نامه و سرودن شعر در سن شش سالگی آغاز کرده بود، در شانزده سالگی تصمیم گرفت نویسندگی را به‌صورت جدی دنبال کند. او در سال ۱۹۵۷ میلادی تحصیلاتش را در کالج ویکتوریای دانشگاه تورنتو آغازکرد و در سال ۱۹۶۱ با مدرک لیسانس در رشته‌ی اصلی ادبیات انگلیسی، و فلسفه و زبان فرانسوی به عنوان رشته‌های جنبی فارغ‌التحصیل شد. این دوره‌ی چهار ساله در زندگی حرفه‌ای مارگارت اتوود از اهمیت زیادی برخوردار بود، چرا که علاوه‌بر آشنایی با ادبیات انگلیسی، امکان انتشار اشعار و مقالاتش را در نشریه‌ی ادبی کالج فراهم آورد.

#زنان
#ادبیات
#حشره‌شناس
#رسانه_گوهرشاد

بیشتر بخوانید...

https://gowharshadmedia.com/?p=17697

نقد و تقریظ؛ تفاوت‌های که اکثریت رعایت نمی‌کند

✍️ محمدرضا رامز

تحلیل و بررسی آثار ادبی و هنری تحت عناوینی چون نقد و تقریظ، دو شیوه مهم است که به بررسی آثار می‌پردازند، اما از نظر هدف، قالب و نوع بیان تفاوت‌هایی اساسی دارند. در این مقاله، به بررسی تفاو‌ت‌های عمده میان نقد و تقریظ می‌پردازیم.

نقدنویسی یکی از هنرهای مهم و ضروری در دنیای ادبیات و فرهنگ است که می‌تواند به فهم بهتر آثار هنری، ادبی و اجتماعی کمک کند. این فرایند شامل تجزیه و تحلیل عمیق آثار مختلف است و به ما اجازه می‌دهد تا از طریق بررسی جنبه‌های مختلف آثار، به درک عمیق‌تری از مفاهیم و پیام‌های آنها برسیم. در این مقاله، به تعریف، اهمیت و تکنیک‌های نقدنویسی می‌پردازیم.

تقریظ‌نویسی، یکی از شیوه‌های دیگری ادبی و فرهنگی است که در آن نویسندگان یا منتقدان به ارزیابی و توصیف آثار دیگران می‌پردازند. این نوع نوشتار نه‌تنها به معرفی و تحلیل آثار ادبی می‌پردازد، بلکه نقشی‌ مهم در تبیین و ترویج مفاهیم و ارزش‌های فرهنگی ایفا می‌کند. در ادامه به بررسی مفهوم، اهمیت، انواع و تکنیک‌های تقریظ‌نویسی خواهیم پرداخت.

نقد به فرآیند تجزیه و تحلیل علمی و سیستماتیک یک اثر ادبی، هنری یا فرهنگی گفته می‌شود. نقد معمولاً شامل بررسی عمیق جنبه‌های مختلف اثر است، از جمله موضوع، ساختار، شخصیت‌ها، سبک نوشتن و تأثیر اجتماعی و فرهنگی آن. نقد می‌تواند مثبت یا منفی باشد و معمولاً به بررسی نقاط قوت و ضعف اثر می‌پردازد.

#نقد
#تفریط
#ادبیات
#تحلیل_تجزیه
#نویسندگان
#رسانه_گوهرشاد

ادامه مطلب را در سایت بخوانید...

https://gowharshadmedia.com/?p=19251

نیلوفر نیک‌سیر؛ نوشتن، مبارزه با فراموشی‌ست!

✍️ قدسیه امینی

طبق گفته های نیلوفرنیکسیر زنان نویسنده در گذشته بیشتر راه مردان را در پیش گرفته بودند. یعنی عاشقانه سرایی که مردان داشتند را در پیش گرفته بودند. مثلا شما اگر شعر رابعه بلخی را بخوانید کم‌تررگ‌های زنانه را می‌بیند، مگر این که با تشخیص رنگ‌های که او در شعر به کار می‌برد، پی‌ببرید که این یک شعر زنانه است. در کل شعر زن گذشته پیرو شعر مرد بود.

همان‌طور که یک مرد از قد و بالای یک معشوق، از خط و خال ولب می‌گفت زن هم به همان شکل بود. اما؛ امروزه زنان دنیای خود را یافتند اگر امروز زن می‌خواهد یک شعر عاشقانه بسراید واقعاً معشوق خود را بصورت یک مرد توصیف می‌کند. مثلا« شعرمعشوق من» از فروغ را بخوانید می‌بینید که آمده یک مرد را توصیف کرده است و در بسا شعرهای فروغ معشوقش مرد است.

این تفاوت را از لحاظ عاشقانه‌گی می‌توانید ببیند. تفاوت دیگری که بین شعر زنان در گذشته و امروز وجود دارد این است که، در گذشته زنان در اجتماع نبودند درخانه بودند، بیشتر با احساسات درون خود سرو کار داشتند. اما امروز یک زن شاعر ممکن در یک اداره کار کند، گاهی با تبعیض گاهی با نا برابری‌های جنیسیتی روبرو ‌شود و یا دیگر ناهنجاری های که در جامعه می‌بیند بر شعرش سایه می‌افگند که بخوبی این تفاوت را می‌توان در شعرش دید.

#ادبیات_زنان
#نویسندگی
#نیلوفر_نیک‌سیر
#زنان_مردان
#رسانه_گوهرشاد

ادامه مطلب را در سایت بخوانید...

https://gowharshadmedia.com/?p=20064