مجله ادبی روز گفتار ⛾


🔴 ازیراک /'azirāk/

🔻[ اَ ] (حرف ربط مرکب )
زیراکه؛ برای اینکه؛ ازاین‌روکه؛ ازاین‌جهت‌که .

مثال:

مر جان تو مرجان خدایست ازیراک
از حکمت و علم آمده مر جان ترا جان .

#ناصر_خسرو

کالا مخر از اهرمن ازیراک
هر چند که ارزان بود گرانست .

#پروین_اعتصامی
#واژه_آموزی

❣ @roozgoftar

مجله ادبی روز گفتار ⛾

بخش #واژه_آموزی قراره یکی از بخش های جدید هست و قراره روزانه یک واژه رو در این بخش داشته باشیم جهت گسترش دایره ی واژگانمون😁

❣ @roozgoftar

مجله ادبی روز گفتار ⛾


🔴 کرشمه

🔻[ ک ِ رِ م َ / م ِ ] (اِ)
ناز و غمزه . (برهان ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء).عشوه . شکنه . برزم .

مثال:

بیچاره دلم ز نرگس مستش
صد توبه به یک کرشمه بشکستش .

#عطار

چشمت به کرشمه خون من ریخت
از قتل خطا چه غم خورد مست.

#سعدی

تا سحر چشم یار چه جادو کند که باز
بنیادبر کرشمه ٔ جادو نهاده ایم .

#حافظ
#واژه_آموزی
❣ @roozgoftar

مجله ادبی روز گفتار ⛾


🔴 زبرجد

🔻[ زَ ب َ ج َ ] (اِ)
نوعی زمرد باشد و آن از جمله ٔ جواهرات و طبیعتش سرد و خشک است.

مثال:

کنون هر ساعتی در باغ قومی عاشقان بینی 
زبرجدشان بزیر پای و مرواریدشان ازبر.

#معزی

زبرجد کند کبک در کوه بالین 
پرندین کند گور بر دشت بستر.

#ناصر_خسرو
#واژه_آموزی
❣ @roozgoftar

مجله ادبی روز گفتار ⛾

🔴 عنبر /'ambar/

🔻(عَ نْ بَ) (اِ.)
ماده ای خوش بو که از شکم نوعی ماهی به همین نام به دست می آید.

مثال:

عنبر شب چو سوخت ز آتش صبح
بوی عنبر ز گلستان برخاست .

#عطار

فتنه ام بر زلف و بالای تو ای بدر منیر
قامت است آن یا قیامت ، عنبر است آن یا عبیر.

#سعدی

همه زر و عنبر بیامیختند
ز شادی بسر بر همی ریختند.

#فردوسی
#واژه_آموزی

❣ @roozgoftar

مجله ادبی روز گفتار ⛾

🔴 توقیع /to[w]qi'/

🔻[ ت َ ] (ع مص )
نشان کردن پادشاه بر نامه و منشور. نشان کردن بر نامه . نشان گذاشتن . نشان کردن

مثال:

هر که از درگاه عزت یافت توقیع قبول
پیش درگاهش کمربندد به خدمت روزگار.

#سنایی

گر آن است ، منشور احسان اوست
ور این است ، توقیع فرمان اوست .

#سعدی

به توقیع گفت آنچه هستند خرد
ز دست اسیران نباید شمرد.

#فردوسی
#واژه_آموزی
❣ @roozgoftar

مجله ادبی روز گفتار ⛾


🔴 عشق

🔻[ ع ِ ] (ع اِمص )
شگفت دوست به حسن محبوب ، یا درگذشتن ازحد در دوستی ، و آن عام است که در پارسایی باشد یا در فسق ، یا کوری حس از دریافت عیوب محبوب ، یا مرضی است وسواسی که میکشد مردم را بسوی خود جهت خلط، و تسلیط فکر بر نیک پنداشتن بعضی صورتها . بسیار دوست داشتن.

مثال:

عذرم پذیر و جرم بذیل کرم بپوش
عشق است و مفلسی و جوانی و نوبهار.

#حافظ

جنس شما آدمیان کم بقاست
عشق بود باقی و باقی فناست .

#ایرج_میرزا

ما را نظربه خیر است از عشق خوبرویان
آنکو به شر کند میل او خود بشر نباشد.

#سعدی
#واژه_آموزی
❣ @roozgoftar

مجله ادبی روز گفتار ⛾


🔴 لعل /la'l/

🔻(لَ) [ معر. ] (اِ.)
از سنگ های گرانبها به رنگ سرخ .

مثال:

حجره ٔ آهنین نگر حقه ٔ آبگینه بین
لعل در این و زر در آن کیسه گشای زندگی .

#خاقانی

سالها باید که تا از آفتاب
لعل یابد رنگ و رخشانی و تاب .

#مولوی

هرچه بیابی به از آن می طلب
گوهر و لعل از دل کان می طلب .

#جامی
#واژه_آموزی
❣ @roozgoftar

مجله ادبی روز گفتار ⛾


🔴 شکرخا /šekarxā/

🔻[ ش َک َ / ش َک ْ ک َ ]
خایندۀ شکر؛ شکرخوار. شیرین‌گفتار.

مثال:

شکرفروش که عمرش دراز باد چرا
تفقدی نکند طوطی شکرخا را .

#حافظ

بدم گفتی و خرسندم عفاک‌الله نکو گفتی
جواب تلخ می‌زیبد لب لعل شکرخا را .

#حافظ

فتنه ٔ سامریش در دهن شورانگیز
نفس عیسویش در لب شکّرخا بود.

#سعدی
#واژه_آموزی
❣ @roozgoftar