🔴جایگاه تاریخی جنبش سبز

#30اقتراح

#ده‌سالگی‌جنبش‌سبز

#نوشته‌بیستم


🔹کلمه: مسائل مربوط به جنبش سبز و شرایط امروز کشور را در قالب یک اقتراح با مخاطبان خود در میان گذارده و پاسخ نویسندگان و فعالان و صاحبنظران را در روزهای آتی که جملگی ایام موسوم به شکل گیری و ریشه دوانی جنبش سبز ملت ایران است، منتشر می کند. همچنین این باب گشوده است تا تمامی نویسندگانی که خود را مخاطب این پرسش ها می یابند و برای آن دغدغه یا مسئله ای دارند پاسخ خود را برای ما ارسال کنند تا رنگین کمان ملت که در خرداد 88 برآمد و آن جنبش بیافرید، سهم خود و حق خود را در نقش آفرینی در تولید متون و ادبیات دهمین سالگرد جنبش سبز ادا کند.

🔹متونی که در ایام آتی ذیل مسئله فوق در کلمه منتشر می شوند حاوی نکاتی سرنوشت ساز و تذکراتی بنیادین اند؛ برخی از نویسندگان بر شکل گیری مجمعی ملی برای نجات ایران از قید و بند استبداد سیاه حاکم بر آن تاکید کرده اند. دسته ای خواهان مشارکت زنده و موثر رهبران جنبش، بویژه مهندس میرحسین موسوی در قبال مسائل و رخدادهای حیاتی پیشاروی کشور و ملت شده اند و جمعی از اصلاح بنیادین قانون اساسی سخن رانده اند. در تمامی متون فوق آنچه به چشم می خورد دغدغه منافع کشور و حقوق ملت و رهایی ایران در کنار انتقادات اساسی به جنبش و نحوه پیش برد و سرکوب آن نهفته است و کلمه بی کم و کاست و ذره ای قضاوت یا دخالت به انتشار آنهمه دست می یازد.

✍🏻#سعید_پیوندی

🔹در بازخوانی سنجشگرانه جنبش سبز می توان هم به رابطه اش با متن جامعه ایران و فضای سیاسی کشور در دهه هشتاد و حوادث مشخص آن دوره پرداخت و هم برای درک بهتر آن با فاصله گیری، این رویداد سیاسی پرمعنا را در روند تحولات جامعه ایران در بعد تاریخی قرار داد. ورودی دوم زمان طولانی جامعه را کارپایه تحلیل خود قرار می دهد و بدنبال شباهت ها، تکرارها، گسست ها، روندها و دگرگونی های جامعه و معنای آنها از فراز تاریخ است.

🔹اگر به تاریخ معاصر ایران از زمان انقلاب مشروطیت از منظر جنبش های اجتماعی و اهداف اصلی آنها بپردازیم جنبش سبز را می توان یکی از 4 جنبش اصلی تاریخ 120 ساله اخیر ایران به شمار آورد. جنبش مشروطیت در متن جامعه توسعه نیافته ابتدای قرن بیستمی شکل گرفت و اصلی ترین اهداف آن استقرار حکومت قانونی، تبدیل استبداد سلطنتی به مشروطه سلطنتی و احترام به آزادی های سیاسی و اجتماعی اولیه بودند. رفرم های دولتی کوچک و بزرگی از زمان امیرکبیر آغاز شده بودند هیچیک نتوانستند جوهر استبدادی حکومت را دگرگون سازند و انقلاب مشروطیت پاسخی بود به سرسختی استبدادی. جنبش دوم در دوران ملی شدن نفت (1329-1332) هم دمکراتیک و استقلال طلبانه بود و هدف دفاع از منافع ملی ایران و تداوم حکومت قانونی و پارلمانی را دنبال می کرد.

🔹این بار بر خلاف دوران مشروطیت ایران، بویژه در شهرهای بزرگ، صاحب یک طبقه متوسط نوظهوری بود که به پشتیبانی از مصدق به میدان آمده بود. جنبش انقلابی سال 1357 علیه یک حکومت استبدادی که مشارکت اجتماعی گسترده ای را به همراه داشت از بسیاری جنبه ها در مقابل دو جنبش پیشین قرار گرفت. این بار جنبش اجتماعی عظیم نه بدنبال حکومت قانون بود و نه دمکراسی را در کانون مطالبات خود قرار داده بود. خواست برچیدن حکومت سلطنتی و جایگزینی آن با یک حکومت اسلامی در عمل و با وجود شعار آزادی (به معنای آزادی فقط برای من و نه برای مخالفان) بتدریج جنبش را به میسری ضد دمکراتیک سوق دادو سرنوشتی پیدا کرد که همگی کم و بیش از آن باخبریم.

🔹جنبش سبز بنوعی آنتی تز جنبش سال 1357 بود. شعار "رای من کو" دمکراتیک ترین مطالبه در تاریخ جنبش های اجتماعی بود که در آن بجای "سرنگونی"، "مرگ بر..."، "نابود باد..." خواستی مطرح می شد که معنای ژرف سیاسی و مدنی مثبت و رو به آینده داشت. این شعار همزمان انتظار و سطح توقع مردمی را به میان می کشید که خواستار احترام به انتخابات و رای مردم بودند و برای تغییرات دمکراتیک و بدون خشونت حکومت به میدان آمده بودند. مشارکت گسترده زنان به عنوان کنشگر مدنی مستقل (و نه دنباله روی خاموش مردان کنشگر) یکی دیگر از ویژگی این جنبش بود. نوع سازماندهی جنبش سبز هم غیر متمرکز و متنوع بود.

🔹شبکه های اجتماعی مجازی امکان اشکال جدید رابطه میان شرکت کنندگان را بوجود آورده بود و تشکل های مدنی پراکنده از این طریق توانستند به گونه ای فعال و غیر متمرکز در رشد جنبش مشارکت کنند. سرانجام باید به رابطه غیر عمودی رهبری جنبش با مردم معترض اشاره کرد که برخلاف سال 1357 در بسیاری زمان ها حالت دو جانبه بخود می گرفت.

👈🏻متن کامل:

yon.ir/8Dl60

✅@kaleme