Inekas | انعکاس
7.07K subscribers
231 photos
51 videos
39 files
386 links
«انعکاس» به بازتاب تحقیقات جدید در مطالعات اسلامی اختصاص دارد.

در اینجا بخوانید:
#انعکاس_مقاله
#انعکاس_کتاب
#انعکاس_رویداد
#رویداد_انعکاس
#انعکاس_وبسایت

https://inekas.org
https://instagram.com/inekas_org

ارتباط با ما:
@inekas_admin
info@inekas.org
Download Telegram

💠 سنگ قبرهای رازآلود در جنوب شرق آسیا: کتیبه‌های پارسی در جهان مالایا-اندونزی

🗓 دوشنبه اول خرداد ۱۴۰۲؛ ساعت ۱۴:۳۰-۱۵:۳۰ (به وقت ایران)

🔸 مجید دانشگر (دانشگاه کیمبریج) در این نشست با بررسی شماری از کتیبه‌های منحصربه‌فرد پارسی در جزیره سوماترا در اندونزی، به ارتباط تنگاتنگ جهان پارسی با جهان مالایا-اندونزی می‌پردازد.


🔗 پیوند ثبت‌نام در رویداد
📆 افزودن به گوگل‌کلندر

#انعکاس_رویداد
@inekas
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM

💠 ویدئوی ارایۀ «انتقال قرآن و قرائات آن»

🎙 شادی حکمت ناصر
(دانشیار زبان‌ها و تمدن‌های خاور نزدیک در دانشگاه هاروارد)

در: سه شب ماه رمضان با پژوهشگران هاروارد درباره موضوعات قرآنی (انجمن ذکر MIT)

🔻 فهرست محتوای ارایه (به زبان انگلیسی)

01:29 مقدمه
02:55 آغاز ارائه

04:20 اختلافات نگارشی جزئی میان مصاحف مناطق مختلف
06:57 اختلاف در آغاز و پایان آیات
08:13 اختلاف در حروف و ضمائر

12:42 مراحل شکل‌گیری قرائات رسمی
14:35 مرحله اول: مصحف عثمانی و رسم واحد قرآنی
21:32 مرحله دوم: ابن‌مجاهد و قرائات سبعة
26:30 مرحله سوم: الدانی و سیستم دو راوی
30:20 مرحله چهارم: ابن‌جزری و قرائات عشر
34:00 مرحله پنجم: مصحف الأزهر
39:00 حکم شرعی قرائت به غیرِ حفص از عاصم
42:42 نمونه امالۀ متفاوت از قرائت حفص از عاصم

46:30 نقش ملاحظات سیاسی در شکل‌گیری قرائات رسمی
50:12 ملاک‌های گزینش قرائات رسمی
52:05 مولفه‌های تاثیرگذار بر روایت قرآن
53:55 جغرافیای کنونی قرائات در جهان اسلام
55:05 مواضع علما درباره اعتبار قرائات رسمی
58:00 پایان ارائه

58:54 آشنایی با وبسایت EvQ

🔻 آشنایی بیشتر با وبسایت EvQ

#انعکاس_رویداد
@zekrMIT
@inekas

💠 دو ارائهٔ مرتبط با علی‌بن‌ابی‌طالب در چهارشنبه ۱۰ خرداد

1️⃣ نامه‌ای از علی [ع] دربارهٔ تاریخ خلافت: متنی کلیدی
🎙 نبیل حسین (دانشگاه میامی)

🔻 چکیده ارائه (این ارائه به نامهٔ معروف علی بن ابی‌طالب به شیعیان می‌پردازد که در آن به تاریخ خلافت پس از پیامبر پرداخته شده است. تحریرهایی از این نامه در منابع تاریخی و حدیثی شیعه و اهل سنت به جامانده است و ویلفرد مادلونگ در این مقاله به این نامه پرداخته است.)

📆 چهارشنبه ۱۰ خرداد، ۱۷:۳۰ الی ۱۹ به وقت تهران (افزودن به گوگل‌کلندر)
🔗 پیوند شرکت برخط در رویداد



2️⃣ تخریج دیجیتال: پیگیریِ سیر انتقال خطب علی‌بن‌ابی‌طالب با الگوی مقایسه متنی و ترسیم شبکه گرافی با کمک الگوریتم
🎙 تینان کلی (دانشگاه شیکاگو)

🔻ارائه آخر از نهمین کنفرانس «شبکه علوم انسانی دیجیتال اسلامیده IDHN»

📆 چهارشنبه ۱۰ خرداد، ۱۹:۳۵ تا ۲۰:۰۵ به وقت تهران (افزودن به گوگل‌کلندر)
🔗 پیوند ثبت‌نام برای شرکت برخط در رویداد


#انعکاس_رویداد
@inekas

🔰 انتشار ویراست دوم ترجمهٔ فصل نخست به همراه دو نقد و بررسی از کتاب «متن و تفسیر: امام جعفر صادق و میراث او در فقه اسلامی»

🔻 دریافت فایل PDF ویراست دوم ترجمهٔ کتاب «متن و تفسیر» (فصل نخست)

در ویراست دوم ترجمه:
🔸 متن و ترجمهٔ برخی از احادیث اصلاح شده است.
🔸 برخی اشکالات ویرایشی و نگارشی متن کتاب اصلاح شده است.
🔸 فهرست مطالب کتاب، به صفحات مرتبط لینک شده است.


🔻 مرورهایی بر کتاب «متن و تفسیر»

تا کنون دو محقق بر این کتاب، مرور (ریویو) نوشته‌اند: احمد عاطف احمد (استاد دانشگاه کالیفرنیا در سانتا باربارا) و مصطفی بارگاهی (پژوهشگر رجال و حدیث شیعه، قم) که برای مطالعهٔ آن‌ها به ترتیب به اینجا و اینجا مراجعه کنید. مرور احمد، در شماره بعدی Journal of the American Oriental Society انتشار می‌یابد.

مرور بارگاهی، برای اولین بار در انعکاس انتشار می‌یابد، و در آن معرفی کوتاهی از کل کتاب،‌ بخش‌های فصل اول و نیز نقدهایی بر روش تحقیقی کتاب آمده است. خلاصهٔ این مرور را اینجا مطالعه کنید.

#انعکاس_ادبیات
#انعکاس_کتاب
@inekas
📚 مرور کوتاه فصل اولِ کتاب «متن و تفسیر» از حسین مدرسی طباطبایی (۲۰۲۲)

✍🏻 برگرفته از مرور مصطفی بارگاهی (پژوهشگر رجال و حدیث شیعه)

مدرسهٔ حقوق دانشگاه هاروارد که مجموعه‌ای از کتب در زمینهٔ فقه اسلامی را در دست دارد، در کتاب «متن و تفسیر» به سراغ ریشه‌های مکتب فقهی جعفری رفته است. مؤلف این کتاب، دکتر سید حسین مدرسی طباطبایی است که تسلط ویژه‌اش بر منابع اسلامی و همچنین قدرت وی در تحلیل نقادانهٔ منابع تاریخی، به او کمک کرده تا در این کتاب خوانندگان را به سرآغاز تکوین فقه جعفری به دست پایه‌گذار آن، امام جعفربن‌محمد الصادق (ع) ببرد و با ترسیم زمینهٔ تاریخی ظهور و بروز این مکتب، نقش ویژهٔ آن امام را در ارائهٔ تفسیر و تبیینی جدید از منابع فقه در زمان خود، به خوبی به تصویر کشد.

فصل نخست این کتاب، نگاهی است به ابعاد گوناگون زندگانی امام صادق (ع). نویسنده در هشت بخشِ این فصل، می‌کوشد تا از زاویه‌های مختلف، حیات فردی و اجتماعی امام را به نظاره بنشیند و از این رهگذر، تصویری منسجم از شخصیت ایشان در ذهن خوانندگان ایجاد کند.

🔻 مرور مختصر مباحث فصل اول

دو بخش اول این فصل، خواننده را به خانهٔ امام می‌برد و به‌ترتیب با موقعیت خانوادگی و منابع تربیتی امام (ع) در سال‌های آغازین زندگی و نیز تعاملات خانوادگی ایشان در مراحل پسین زندگی آشنا می‌کند. بخش اول نگاهی است گذرا به زندگانی امام محمد باقر (ع)، پدر و مؤثرترین فرد بر امام صادق (ع). در این بخش نویسنده به جنبه‌های مختلفی از حیات امام باقر پرداخته است؛ که امتداد هر یک از آن‌ها را در مشی امام صادق (ع) به روایت کتاب مشاهده می‌کنيم.

نگارنده در بخش سوم به سراغ عملکرد سیاسی امام صادق (ع) می‌رود. وی در این بخش از کتاب با تأکید بر عدم همکاری امام با خیزش‌های علوی بر ضد حکومت از سویی و نارضایتی ایشان از هر نوع مساعدت غیراضطراری حاکمان جور از سوی دیگر، روی‌هم‌رفته راهبرد سیاسی میانه و تقیه‌مدار ایشان را ترسیم می‌کند.

پنج بخش بعدی به جنبهٔ اصلی مورد مطالعهٔ کتاب، یعنی فقه اختصاص یافته و به جایگاه و شیوهٔ فقاهتی امام صادق (ع) می‌پردازد. بخش چهارم مروری است بر جایگاه اجتماعی امام به عنوان فقیهی طراز اول که در میان اصناف مختلف -از شیعیان گرفته تا سایر فقهای بلندمرتبهٔ شبه‌جزیره و عراق و حتی حاکمان- مرجعیت علمی دارد.

جایگاه امام در حلقهٔ شاگردان‌شان و نوع مناسبات ایشان با اصحاب، موضوع بخش پنجم است. نویسنده در این بخش در ضمن تأکید بر پیروی متعبدانه‌ٔ اکثر شاگردان امام از آموزه‌های فقهی ایشان، نشان می‌دهد که تعامل فقهی امام با اصحاب‌شان به گونه‌ای بوده است که به آنان اجازه دهد چالش‌ها و ابهامات خود را با ایشان مطرح کرده و پاسخی علمی دریافت نمایند.

یکی از پدیده‌های شایع در دوران امامت امام صادق (ع)، شکل‌گیری و تفکیک فرقه‌های مختلف کلامی و فقهی از یکدیگر بوده است. در بخش ششم، نویسنده می‌کوشد موضعی میانه را در این منازعات به امام نسبت دهد؛ به این معنی که ایشان از سویی تأکید داشته‌اند که امت اسلامی بسیار از سنت نبوی دور شده و دچار انحراف گشته است، و از سوی دیگر بر روابط حسنهٔ شیعیان‌شان با آحاد جامعهٔ اسلامی اهتمام داشته‌اند.

بخش هفتم به پدیدهٔ جعل حدیث و مواجههٔ امام صادق با آن اختصاص یافته است. نویسنده در این بخش نشان می‌دهد که امام نقشی پررنگ در تنقیح روایات جعلی نسبت‌داده‌شده به پیامبر داشته‌ و در عین حال، خود ایشان قربانی انواع جعل و تحریف از سوی دو گروه عمدهٔ قصّاص (قصه‌پردازان) و غلات بوده‌اند.

در پایان، بخش هشتم مروری است گذرا بر نقاط جالب توجه اندیشه و رفتار امام صادق (ع) در موضوعات مختلفی همچون سهل‌گیری در عبادت، خوش‌پوشی، ارج‌نهادن به زنان، خیرخواهی نسبت به عموم مردم و همچنین خوش‌رفتاری با حیوانات.

🔻نقد و بررسی کاستی‌های کتاب

این کتاب با تمامی مزایایی که داراست، همانند سایر کتاب‌ها دارای اشکالاتی است که بخشی به اختلاف در مبانی، رویکردها، پیش‌فرض‌ها و سلیقهٔ افراد مرتبط است و بحث از آن‌ها، فراتر از گنجایش این مرور مختصر است.
اما برخی مشکلات و لغزش‌های کتاب، عینی‌تر بوده و به خطاهایی در نحوهٔ نقل از منابع و یا نحوهٔ استتناج از شواهد تاریخی یا نحوهٔ انعکاس گزارش‌ها مرتبط است. مطالبی که در این مرور می‌‌آید غالبا از این دسته است.

سرفصل اشکالات مطرح‌شده در این مرور:

🔸 مشکلات آدرس‌دهی
🔸 مشکلات نقل متون احادیث
🔸 ارائهٔ احتمال بدون ذکر شاهد
🔸 شواهد غیر کافی یا غیر مرتبط برای یک ادعا
🔸 خلط میان دو گزارش
🔸 گزارش نادرست
🔸 برداشت ناصواب از عبارت یا داستان
🔸 تعمیم مورد خاص بدون ذکر شاهد
🔸 بیان مطالب بر خلاف شواهد تاریخی
🔸 تکیه بر خبر واحد و در نظر نگرفتن اخبار پرتکرار دیگر

🔺 برای مطالعه بیشتر و تفصیل شواهد مورد نقد،‌ به مرور کامل مصطفی بارگاهی رجوع کنید.

#انعکاس_کتاب
@inekas
💠 اسناد عربی از خراسان در قرون متقدّم اسلامی

🗓 پنجشنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۲
ساعت ۱۹:۳۰ (به وقت تهران)

🔸 جفری خان (استاد مطالعات عبری در دانشگاه کیمبریج) در این نشست به معرفی و بحث پیرامون پاره‌ای از اسناد عربی مربوط به خراسان اسلامی در قرون متقدّم می‌پردازد. خان پیشتر، در سال ۲۰۰۷ کتابی با همین عنوان درباره این اسناد منتشر کرده است (این کتاب را از کتابخانهٔ انعکاس دریافت کنید).

این اسناد که برای درک توسعه فرهنگ سندنگاری عربی اهمیت بسیار دارد، قابل تاریخ‌گذاری به قرن دوم هجری است و نوآوری‌هایی را در ساختار نگارش اسناد نشان می‌دهند که سال‌ها بعد در پاپیروس‌های عربی مصری ظاهر می‌شود و نشان‌دهندهٔ این واقعیت است که ناحیهٔ شرقی امپراتوری عباسی، مرکز نوآوری در حوزهٔ نگارش اسناد و دبیری بوده است.

🔗 پیوند ثبت‌نام در این رویداد
📆 افزودن به تقویم (دسکتاپ)

#انعکاس_رویداد
@inekas
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
💠 معرفی وبسایت پیکرهٔ عربی قرآن (The Quranic Arabic Corpus)

وبسایت پیکرهٔ عربی قرآن، یک پروژهٔ بزرگ زبانشناسی قرآن است که به بررسی و تجزیه‌وتحلیل متن قرآن می‌پردازد و شامل متن کامل قرآن به همراه ترجمه به چندین زبان، اطلاعات پیرامون واژه‌ها و ساختارهای دستوری مورداستفاده در قرآن، استخراج اطلاعات و آمارهای مرتبط با کلمات و آیات قرآن و همچنین امکاناتی برای جستجوی متن قرآن با استفاده از واژه‌ها و یا الگوهای دستوری مختلف است.
این پروژه به‌عنوان یک منبع مهم برای محققان و پژوهشگران درزمینۀ قرآن، زبان‌شناسی و ادبیات اسلامی شناخته‌شده است.

🔸 آدرس سایت :
🌐 https://corpus.quran.com/
The Quranic Arabic Corpus - Word by Word Grammar, Syntax and Morphology of the Holy Quran

🔰 بخش‌های اصلی معرفی شده در این ویدئو:

00:00 مقدمه
00:32 واژه به واژه
01:49 فرهنگنامهٔ قرآن
04:11 ترجمهٔ انگلیسی قرآن
04:57 درختوارهٔ ساختار نحوی آیات قرآن
06:08 هستان‌شناسی (آنتولوژی) مفاهیم قرآن
08:27 مستندات و توضیحات
10:58 دستور زبان قرآنی

#انعکاس_ابزار
@inekas

📷 مدرسهٔ مدار
مهارت،‌ دانش، ابزار و روش در مطالعات اسلامی

❗️ "مدار" عنوانی است برای رویدادهای مهارت‌افزایی «انعکاس»
ویژهٔ دانشجویان و دانش‌آموختگان تحصیلات تکمیلیِ رشته‌های مطالعات اسلامی

۳۶ ساعت ارائهٔ کارگاهی در ۶ روز.
۱۵ تا ۳۰ تیر ۱۴۰۲ | پنج‌شنبه‌ها و جمعه‌ها از ساعت ۱۰:۰۰ تا ۱۸:۳۰ (وقت تهران)
با ۱۴ ارائه فارسی و ۴ ارائه انگلیسی از پژوهشگران دانشگاه‌های ۵ کشور مختلف.

🔵 اعطای کمک‌هزینهٔ ثبت‌نام برای متقاضیان
🔵 برگزاری جلسات به صورت برخط (آن‌لاین) در پلتفرم Zoom

🎓 محورهای اصلی مدرسه:

⭐️ ارائه‌های علمی (روش‌محور):
ارائه‌هایی تخصصی در موضوعات قرآن، حدیث، فلسفه، کلام، اخلاق، مردم‌شناسی، هنر با تأکید بر آموزش روش.

⭐️ مهارت‌های نرم و پرکاربرد:
کارگاه‌های مقاله‌نویسی، فن بیان، پروپوزال/رزومه‌نویسی، تعادل کار و زندگی، تحلیل نقادانه، تولید محتوای مجازی، جستجو و منبع‌یابی، تعامل حرفه‌ای.

👥 ظرفیت: ۳۰ نفر.

مهلت درخواست برای ثبت‌نام: تا ۸ تیر ۱۴۰۲
🗓 اعلام نتایج نفرات برگزیده: ۱۰ تیر ۱۴۰۲


برای ثبت‌نام، مشاهده عناوین ارائه‌ها و اطلاعات بیشتر به سایت مدرسه مدار مراجعه کنید:
🌎 inekas.org/madar

برای پرسش به @Inekas_admin پیغام بدهید.

🔔 فهرست تفصیلی برنامه و کتابچهٔ چکیده‌ها و معرفی ارائه‌کنندگان به زودی در کانال «انعکاس» و سایت «مدرسه مدار» منتشر خواهد شد.


#رویداد_انعکاس
@inekas
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM

🟥 انتشار کتاب «اصطلاحات کلیدی قرآن: واژه‌‌نامه‌ای انتقادی»

😀 نیکلای ساینای (استاد دانشگاه آکسفورد)

🔵اطلاعات کتاب‌شناختی:
Sinai, N. (2023). Key Terms of the Qur'an: A Critical Dictionary. Princeton University Press.

✍️ از معرفی ناشر:
این کتاب تحلیلی مبسوط و میان‌رشته‌ای از انبوهی از اصطلاحات کلیدی قرآنی ارائه می‌دهد. این اصطلاحات در قالب مدخل‌هایی تحلیلی درباره عبارات مهم قرآنی است؛ از اسامی خدا (الله و الرحمن) گرفته تا فهم قرآنی از مفاهیم ایمان و بندگی خدا، مجموعه‌ای از اصطلاحاتی است که در کتاب بدان‌ها پرداخته شده است.
ساینای درباره هر اصطلاح به این می‌پردازد که آن اصطلاح در کاربرد قرآنی‌اش چه معنایی دارد، چگونه باید به انگلیسی ترجمه شود، و چه نقشی در توضیح تلقی متمایز قرآن از خدا، انسان و جهان ایفا می‌کند. او همچنین بررسی جامعی از ارتباط اصطلاحات قرآنی با سنت‌های پیشین (مانند ادبیات یهودی و مسیحی، اشعار عربی پیشااسلامی و سنگ‌نبشته‌های عربی) ارائه می‌کند؛ بررسی‌ای که در عین جامعیت، تقلیل‌گرایانه نیست.
این واژه‌نامه، عمدتاً به دنبال این است که نشان دهد قرآن با کاربرد هر اصطلاحی چه منظوری برای مخاطبان اصلی‌اش (اعراب باستان متأخر) داشته است. در عین حال، ساینای، در کنار استفاده از پژوهش‌های گسترده انگلیسی، آلمانی و فرانسوی از قرن ۱۹ تاکنون، به صورت گزینشی و انتقادی از آثار مسلمانان متأخر نیز استفاده کرده است.


💬 نظرات متخصصان درباره کتاب

مایکل کوک (پرینستون)
داشتن چنین کتاب مرجعی (یک واژه‌نامه تفسیری) زندگی را برای هر که در مطالعات اسلامی کار می‌کند، بسیار ساده‌تر می‌سازد. این مداخل عالمانه، منصفانه و الهام‌بخش‌اند و بسیاری از ادبیات دست دوم و یافته‌ها را از گوشه‌های پنهان فضای رشته، کنار هم جمع ‌می‌کنند.

احمد الجلاد (اوهایو)
مساهمتی مهم در مطالعه آکادمیک قرآن. ساینای بررسی دقیقی از واژگان قرآنی ارائه می‌دهد، در عین این که به طیف گسترده‌ای از پژوهش‌های تاریخی درباره متن قرآن و بافت آن (باستان متأخر) می‌پردازد.

گابریل رینولدز (نوتردیم)
ساینای در کتاب «اصطلاحات کلیدی قرآن»، مطالعه دقیق متن قرآن را با بینش‌هایی از تفاسیر اسلامی، باستان متأخر، سنت عهدینی، و آخرین پژوهش‌های معاصر پیوند می‌زند. این کتاب باید روی میز هر دانشجو و پژوهشگر قرآن باشد.

🔴دانلود PDF فهرست، مقدمه و کتاب‌شناسی

#انعکاس_کتاب
@inekas
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
💎 معرفی مقاله «پرده‌برداری از معبد ابراهیم: ابعاد مناسکی دین، اسلام و حنیف در قرآن»

🖋 محسن گودرزی (دانشگاه هاروارد)

Goudarzi (2023), Unearthing Abraham’s Altar: The Cultic Dimensions of dīn, islām, and ḥanīf in the Qurʾan, Journal of Near Eastern Studies, v.82, n.1

⬇️دریافت مقاله

⭐️ مقدمه

در قرآن اصطلاحات پرتکراری هست که امروزه بی‌نیاز از معنا کردن دانسته می‌شود، اما تحقیقات جدید نشان داده که در صدر اسلام، به معنای دیگری فهم می‌شده‌اند. دو نمونه از این اصطلاحات، دین و اسلام است که در سالیان اخیر، تحقیقات مستقلی درباره آن‌ها انجام شده است. پنج سال پیش از این، فرد دانر (۲۰۱۸) به بازخوانی این اصطلاحات قرآنی پرداخت و همزمان با او،‌ منخم کیستر (۲۰۱۸) با رجوع به ادبیات مدراشی، تلاش کرد تا عقبه معنایی اسلام را بهتر فهم کند. سپس، خوان کول (۲۰۱۹) پیشنهادی جدید را درباره اصطلاح اسلام و ارتباطش با معادل‌های یونانی و آرامی مطرح کرد. متیو نییِمی (۲۰۲۱) به تطور این اصطلاحات پرداخت. و در سال اخیر،‌ ایلکا لینستت و محسن گودرزی (۲۰۲۳)، پرتوی جدیدی بر این بحث افکندند. اولی، به بازخوانی اسلام و دین در سور مدنی می‌پردازد و در ادامه چکیده‌ای از مقاله دومی را می‌خوانیم. این تحقیقات در اینکه معنای دین و اسلام در قرآن چیست اختلاف نظر دارند، اما در این امر که به معنای معهود خود نیستند، متفق‌القول هستند.

⭐️ خلاصۀ مقاله (منبع)

تحقیق حاضر این ادعا را مدلل می‌سازد که اصطلاحات قرآنی دین، اسلام و حنیف پیوند عمیقی با مناسک عبادی دارند.
دین اغلب به مذهب یا اعتقاد ترجمه می‌شود، اما به نظر من در قرآن دین اکثراً به معنی (شیوه) پرستش به کار رفته و بازتابی است از کاربردهای غیرقرآنی این ریشه در مفهوم خدمت یا بندگی، که غالباً مناسک عبادی را تداعی می‌کنند. (مثلاً نماز، قربانی و عشای ربانی)

اسلام اغلب به معنای تسلیم بودن فهمیده می‌شود، اما به نظرم (همراه با أخلَصَ + دین) اغلب بیانگر شیوۀ پرستش توحیدی مؤمنان است؛ یعنی اینکه آن‌ها خدا را به عنوان تنها معبود می‌شناختند و اعمال عبادی و وظایف غیرآیینی‌شان را مخلصانه و منحصرا برای او انجام می‌دادند.

سرانجام حنیف، اعمال عبادی به‌خصوصِ مؤمنان را توصیف می‌کند؛ یعنی پایبندی آن‌ها به حرم مکی و مناسک متعلق به آن همچون نماز، قربانی ‌و زیارت.
احتمالاً در دوران جاهلیت برخی مسیحیان ویا یهودیان، حنیف را در معنای مشرک یا بت‌پرست و برای برچسب زدن به ملتزمان معابد محلی (مانند حرم مکی) در حجاز به کار می‌بردند. رفته‌رفته این تعبیر بر نفس پیروی از همین اعمال عبادی و نه صرفاً بت‌پرستی دلالت یافت.
از آنجایی که مؤمنان به حرم مکی پایبند بودند، احتمالا برخی مسیحیان یا/و یهودیان در زمان پیامبر آن‌ها را به شکل تحقیرآمیز و در معنای مشرکانه‌اش، حنیف می‌خواندند؛ به خصوص چون مؤمنان حیوانات را در معبدی "غیرمجاز" بیرون از سرزمین مقدس قربانی می‌کردند.
قرآن با افتخار عنوان حنیف را پذیرفت، همچنانکه از مناسک حرم مکی دفاع می‌نمود، و ادعا می‌کرد که این مناسک از سوی ابراهیم (و اسماعیل) پایه‌گذاری شده است. بنابراین ابراهیم خودش یک حنیف بود -و مناسک عبادی را به‌جا می‌آورد؛ آیا او {در این مکان} قربانگاه نساخت و برای خدا قربانی نکرد؟ «در حالی‌که مشرک نبود» (نمونه: ۱۳۵ بقره)

تأملاتی گسترده‌تر: ما گاهی قرآن را به مثابه یک رسالۀ الهیاتی می‌خوانیم، یا با این دید که به توضیح الهیاتی سایر ادیان می‌پردازد. اما قرآن تا حد زیادی مخاطبان غیرزبده با تعلیمات الهیاتی ضعیف (یا بی‌بهره از آموزش) داشته است.
در فضای قرآنی، مردم فقط بر سر باورهای انتزاعی و جزئیات الهیاتی دقیق آن‌ها بحث نمی‌کردند. احتمالاً نزاع عمدۀ مردم بر سر اندیشه‌های تجسم‌یافته در اعمال عبادی، یا حتی بر سر مناسک و سنت‌هایی بوده است که به آن‌ها عقایدی خاص نسبت داده می‌شده («آن رسم شرک‌آلود است!»)
به نظر می‌رسد مشرکان الهیات منسجم و خوش‌ساختی نداشته‌اند. همین مطلب احتمالا دربارۀ اکثر یهودیان و مسیحیانی که در قرآن به آن‌ها اشاره شده، برقرار است. چیزی که یک جامعۀ دینی را متحد و آن را از سایرین متمایز می‌کرد، اغلب مناسک عبادی متفاوت آن‌ها بود.
مؤمنان و مشرکان در معبد واحدی شرکت می‌کردند. بیشتر آیات مکی دربارۀ شرک، به اعمال در کنار عقاید مرتبط است. هر کدام از عبارات قرآنیِ عَبَدَ، دَعا، ذَکَرَ، سَبَّحَ و قَرَأ ممکن است فراتر از پرستش فردی، تداعی‌گر مناسک مجزایی باشند.

فهم ارائه‌شده در این تحقیق برای هر یک از عبارات قرآنی دین، اسلام و حنیف دارای شواهدی وثیق در سنت اسلامی است.

📼 ویدئوی ارائۀ نویسنده دربارۀ دین و اسلام (اینجا و اینجا)
📼 ویدئوی ارائۀ نویسنده دربارۀ حنیف در مدرسه انعکاس

ارائۀ نویسنده: «بازنگری معنای واژهٔ دین در قرآن» در دوشنبه ۵ تیرماه، ۱۸ تا ۲۰ (شرکت در جلسه)

#انعکاس_مقاله

@inekas
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
💠 ویدئوی ارایۀ «بازنگری در معنای دین در قرآن»

🎙 محسن گودرزی
(استادیار مطالعات اسلامی در دانشگاه هاروارد)

در: سه شب ماه رمضان با پژوهشگران هاروارد درباره موضوعات قرآنی (انجمن ذکر MIT)

🔻 فهرست محتوای ارایه (به زبان انگلیسی):

00:00:09 موارد استعمال «دین» در قرآن
00:02:54 ریشه‌های احتمالی «دین» در زبان‌های مجاور عربی
00:05:30 تطور معنای «دین» در قرآن، دیدگاه ییوان حدّاد
00:07:13 «دین» به معنای طاعت، نظر راغب اصفهانی و ایزوتسو
00:09:53 معرفی دیدگاه منتخب: «دین» به مثابه خدمتگزاری/بندگی/پرستش
00:11:33 مؤیدهای دیدگاه منتخب در معاجم و اشعار عربی
00:21:35 معنای «دین» در بافت الهیاتی قرآنی: پرستش/شیوهٔ پرستش
00:27:43 مرور نتایج به‌دست آمده دربارهٔ «دین»

00:30:38 کاوشی در معنای «اسلام» در قرآن؛ «اسلام» به مثابه پرستش موحدانه
00:33:04 مؤیدهای قرآنی معنای ارائه‌شده
00:40:06 نمود معنای پرستش موحدانه برای «اسلام» در تفسیر مقاتل‌بن‌سلیمان
00:43:38 رفع ابهام از آیاتی که تداعی‌کنندهٔ معانی رایج برای «دین» و «اسلام» هستند
00:50:53 مناسک، عنصر تعیین‌کننده در مفاهیم قرآنی «دین» و «اسلام»

🔴معرفی مقاله نویسنده در همین موضوع

#انعکاس_رویداد
@inekas
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
💠 ویدئوی ارایۀ «بازنگری در معنای دین در قرآن» - بخش پرسش و پاسخ و سوالات

🎙 محسن گودرزی
(استادیار مطالعات اسلامی در دانشگاه هاروارد)

در: سه شب ماه رمضان با پژوهشگران هاروارد درباره موضوعات قرآنی (انجمن ذکر MIT)

🔻 فهرست پرسش‌های مطرح شده و پاسخ ارائه‌دهنده (به زبان انگلیسی):

01:27 با توجه به اینکه قربانی‌کردن یک المان مهم در عبادت بود، چرا قرآن در واپسین سوره‌ها (به‌لحاظ زمانی) به این معنا می‌پردازد؟

04:04 با توجه به اینکه عبادت در حوزه‌ی عمل است، آیا دین می‌تواند به‌معنای عبادت باشد یا جوانب دیگری را نیز دربردارد؟

08:05 آیا ممکن است که بدون پشتوانه‌ی اعتقادی بتوان خدا/خدایان را پرستید؟

09:15 هر عملی مانند احسان به والدین می‌تواند مرتبط با خدا باشد. پس چرا صرفاً به قربانی‌کردن توجه می‌کنید؟

11:39 آیا می‌توان یکی از کلمات قرآن را در زبان دیگر به دقیقاً یک کلمه ترجمه کرد؟ برای مثال ریشه‌ی دین در عبری و آرامی معنای متفاوتی دارد. چرا نمی‌توان چندمعنایی را پذیرفت؟

15:10 دقیقاً فرق معنی «عَبَدَ» و «دَانَ» در قرآن چیست؟ نظرتان درباره‌ی معانی دیگر «دین» مانند «قضاوت» چیست؟

22:37 آیا می‌توان فرض کرد که «مالک یوم الدین»‌ به‌معنای خدمت‌کردنِ خدا به مردمان است؟ (در معنای جزا و پاداش دادن)

25:49 اگر معنای دین را پرستش فرض کنیم، ایده‌های نظری‌‌ای که قرآن مطرح می‌کند، مانند یگانگی خداوند، در حاشیه قرار نمی‌گیرد؟

29:02 با توجه به اینکه امروزه دیگر هنگام کشتن حیوانات از خدا/خدای دیگری نام برده نمی‌شود، آیا نیاز است که مسلمانان هنگام ذبح نام خدا را بیاورند؟

34:27 آیا اهل کتاب موقع ذبح حیوانات نام خدا را می‌بردند؟ آیا موحدانی که به سمت کعبه عبادت نمی‌کردند را می‌توان مسلم به‌معنای قرآنی آن تلقی کرد؟

41:52 با توجه به تفاسیر آیه‌ی ۱۴ سوره‌ی حجرات (قالت الاعراب آمنا...)، معنای اسلام را چگونه می‌فهمید؟

44:37 بعضی از آیات مرتبط با «دین» با معنای پرستش هم‌خوانی دارد؛ اما برخی از آنان به‌نظر هم‌خوانی ندارد. این مسئله را چگونه حل می‌کنید؟

55:02 آیا درک یهودیان یا مسیحیانِ هم‌عصر اسلام از «دین»، مجموعه‌ای از اعتقادات و احکام عملی نبود؟ و به‌نظر شما چه زمانی این معنا از دین به معنای کنونی آن تغییر کرد؟


🔴معرفی مقاله نویسنده در همین موضوع

#انعکاس_رویداد
@inekas
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
💠 معرفی مقالۀ «ایشان تنها جادوگرند؟: تحلیلی زبان‌شناسانه از آیۀ ۶۳ سوره طه با استفاده از مشابه‌های قرآنی آن»

🖋 ماراین فان‌پوتن (دانشگاه لایدن)

🔵نسخۀ منتشر شده در پایگاه مجله انجمن بین‌المللی مطالعات قرآنی

van Putten, M. (2023). Are these Nothing but Sorcerers? – A linguistic analysis of Q Ṭā-Hā 20:63 using intra-Qurʾānic parallels. Journal of the International Qur’anic Studies Association. https://doi.org/10.1515/jiqsa-2023-0002

⬇️ دریافت مقاله

⭐️ چکیده

تعبیر ﴿إِنَّ هَذَانِ لَسَاحِرَانِ﴾ [مطابق برخی قرائات غیر حفص از عاصم]‏‌ در آیۀ ۶۳ سوره طه، که ظاهراً برخلاف نحوِ (دستور زبان) عربی است، هم در منابع سنتی اسلامی و هم در بررسی‌های مدرن، آبستن بحث‌های مفصلی بوده است.

هدف این مقاله ارزیابی دوبارۀ ساختار دستوری حاکم بر قرائت‌های مختلف این آیه است. در این ارزیابی با در نظر گرفتن نحو حاکم بر سایر ساختارهای قابل قیاس در قرآن، به جای گونۀ رایج و هنجاری آن -که توسط نحویان قرون میانه تثبیت شده-، ساختار نحوی آیه مجددا بررسی شده است.

با تجزیه و تحلیل این آیه در چارچوب دیگر آیات مشابه قرآنی، می‌توان استدلال کرد که قرائت کم‌بسامد "إِنْ هَذَانِ لَسَاحِرَان" قرائت اصلی منظور از متن عثمانی است؛ در حالی که قرائت غالب "إِنّ هَذَانِ لَسَاحِرَان" که از نظر نحوی مشکل‌زاست، می‌تواند به‌عنوان برایندی از قرائت‌های رایج غیرعثمانی تلقی شود. همچنین با مقایسۀ این آیه با آیات دیگر نشان داده می‌شود که می‌توان به درک عمیق‌تری از آیاتی با ساخت‌هایی مشابه آیۀ ۴ سوره طارق: ﴿إِنْ كُلُّ نَفْسٍ لَّمَّا عَلَيْهَا حَافِظ‎﴾‏ دست یافت و بر برخی قرائات رسمی رقیب این آیات پرتوی تازه بیفکنیم.

⭐️ جمع‌بندی

امید است که این بحث در نحو قرآن اهمیت استفاده از خود متن قرآن را برای درک نحو آن پررنگ کند. قرآن مجموعه‌ای متکی‌به‌خود است و غالباً ساخت‌هایی دارد که خارج از آن- حتی اگر یافت شوند- نادرند. با پایبندی تام به آنچه می‌توان از بخش‌های مختلف قرآن به دست آورد و بررسی دقیق قرائت‌های گوناگون مربوطه در چنین جاهایی، می‌توان به بینش‌های جدیدی دست یافت که در استنتاج‌های نحویان متاخر دست‌یاب نبوده و تنها از خود این مجموعه [=ساختارهای نحوی به کارگرفته شده داخل قرآن] حاصل می‌شود.

با این وجود، همزمان با تلاش برای استخراج نحو قرآن بدین شیوۀ [جدید]، باید بر اهمیت آثار نحوی-تفسیری قرون میانه نیز تاکید فراوان داشت. چنین آثاری اغلب رویکردی حداکثری برای ارائۀ گزینه‌های مختلف [در جهت تبیین نحوی ساختار آیه] دارند و نمی‌توان همواره با استفاده از آن‌ها به پاسخی روشن در مورد اینکه بهترین فهم چیست رسید. با این حال این آثار مجموعه‌ای خطیر از آراء موجود هستند و نمای کلیِ گسترده‌ای از تفاسیر مختلف موجود را ارائه می‌دهند.

با اتخاذ رویکردی تطبیقی به ساختارهای موازی در مجموعۀ ساختارهای قرآنی می‌توان تصمیم گرفت که قانع‌کننده‌ترین تبیین نحوی کدام است. با اتخاذ این شیوه روشن می‌شود که آیۀ ۶۳ سوره طه را که در ابتدا یک خطای نحوی به نظر می‌رسید، می‌توان در چارچوب نحوِ مورد تأیید این مجموعه فهم کرد. همچنین آشکار می‌شود که این آیه اگر به صورت متداول آن یعنی به صورت "إِنْ هَذَانِ لَسَاحِرَان" [مطابق قرائت حفص از عاصم] خوانده شود، صورتی نادر اما قابل فهم است: «اینها قطعاً جادوگرند!»

برای مطالعه خلاصه مقاله به قلم نویسنده به اینجا مراجعه کنید.

برای تحلیل نحویِ قرائت مشهور، به اینجا مراجعه کنید.

#انعکاس_مقاله
@inekas
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Inekas | انعکاس
📷 مدرسهٔ مدار مهارت،‌ دانش، ابزار و روش در مطالعات اسلامی ❗️ "مدار" عنوانی است برای رویدادهای مهارت‌افزایی «انعکاس» ویژهٔ دانشجویان و دانش‌آموختگان تحصیلات تکمیلیِ رشته‌های مطالعات اسلامی ۳۶ ساعت ارائهٔ کارگاهی در ۶ روز. ۱۵ تا ۳۰ تیر ۱۴۰۲ | پنج‌شنبه‌ها…
💠فاطمه توفیقی (دبیر اجرایی مدرسه مدار):

🔸راستش این روزها که خیلی‌ها درس خوانده‌اند و به مقطع کارشناسی ارشد و دکتری رسیده‌اند، تفاوت بین افراد بر مبنای مهارت‌هایی است که کسب کرده‌اند: کدام می‌تواند بهتر با دیگران مرتبط شود، کدام بهتر می‌تواند منابع را بسنجد، کدام بهتر می‌تواند پیامش را در قالب شفاهی و مکتوب به دیگران منتقل کند و...

🔸مدرسه مدار انعکاس را به همه کسانی که می‌خواهند در علوم انسانی و مطالعات اسلامی موفق شوند، پیشنهاد می‌کنم! به‌ویژه به کسانی که رزومه‌ای لاغرتر ولی فکرهایی بزرگ‌تر دارند، توصیه می‌کنم که در این مدرسه ثبت نام کنند.

🔻برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام، به سایت مدرسه سر بزنید.

#رویداد_انعکاس
@inekas

🔹 آنلاین شدن شماری از کهن‌ترین نسخ خطی اسلامی کتابخانه لایدن

کتابخانۀ دانشگاه لایدن (هلند)، تأسیس شده به سال ۱۵۷۵ میلادی، بی‌شک از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین کتابخانه‌های اروپایی در زمینۀ منابع مطالعات اسلامی است (برای معرفی کوتاه تاریخچه کتابخانه و رشته‌های مطالعات شرقی در دانشکده لایدن، بنگرید به این رشتوی ایهاب بدیوی [استاد دانشگاه لایدن]).

این کتابخانه، گذشته از منابع چاپی و آثار آکادمیک مرتبط با مطالعات اسلامی، شامل مجموعه‌ای بزرگ از نسخ خطی خاورمیانه است که در حدود شش هزار و پانصد نسخ خطی بسیار ارزشمند در آن نگهداری می‌شود که حوزه‌ای فراتر از خاورمیانه را پوشش می‌دهد و شامل آثاری از شمال آفریقا، آسیای مرکزی، چین غربی، اروپای جنوب شرقی و جامعه یهودیان نیز می‌شود.

این مجموعه‌ها عمدتاً شامل نسخ خطی عربی، فارسی و ترکی (عثمانی) است، اما مجموعه‌های کوچک‌تری هستند که به زبان‌های عبری، آرامی، سریانی، اتیوپیایی، عربی جنوبی، ارمنی و بربر نوشته شده‌اند.

اگر چه محور این مجموعه، متون دینی (اسلامی، یهودی و مسیحی) اند، طیف گسترده‌ای از موضوعات دیگر نظیر ادبیات و هنر و علم نیز در آن‌ها یافت می‌شود.

نمونه‌هایی از نسخ خطی برجسته این کتابخانه :

نسخه خطی غریب الحدیث از قاسم بن سلام (م. ۲۲۴ ق) با تاریخ کتابت ۲۵۲ قمری: این نسخه، به عنوان کهن‌ترین نسخۀ خطی کاغذی اسلامی [تاریخ‌دار] شناخته می‌شود.

  نسخه خطی قرآنی نفیس از شمال آفریقا (قرن ۶ هـ.ق). به‌نظر می‌رسد صاحب نسخه، در قرن ۱۶ میلادی برخی حروف عربی آن را به عبری آوانگاری کرده است. (معرفی النور سلار از این نسخه)

نسخ خطی ترکی عثمانی: شامل نسخ خطی از کتابخانه‌های سلاطین عثمانی و ممالیک و امیران ایوبی که توسط لونیوس وارنر بین سال‌های ۱۶۴۵ و ۱۶۶۵ بدست آمد.

🔴 در روزهای اخیر و در ادامۀ سنت نیکوی کتابخانه‌های مهم در فراهم‌ساختن دسترسی آزاد به نسخ خطی، کتابخانۀ دانشگاه لایدن ۴۴۳ نسخه جدید از کهن‌ترین نسخ خطی عربی، فارسی و ترکی خود را در دسترس عموم قرار داده است. (به نقل از سایت کتابخانه)

🌎 مجموعه نسخ خطی دیجیتال دانشگاه لایدن، از طریق این لینک قابل دسترسی است.

#انعکاس_ابزار
@inekas
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
💎 مرور کتاب قرآن در بافت تاریخی آن

کتاب حاضر ویراسته‌ی گابریل سعید رینولدز، دستاورد کنفرانسی است که در سال ۲۰۰۵ با عنوان "به‌سوی خوانشی نو از قرآن" در دانشگاه نوتردام برگزار گردید. برگزاری این کنفرانس چند سالی پس از انتشار کتاب «خوانش سریانی- آرامی قرآن» از کریستوف لوکزنبرگ بود که موجب توجه قرآن‌پژوهان غربی به ارتباط قرآن با متون سریانی مسیحی شده بود و به همین خاطر بسیاری از مقالات این کتاب، به نقد و بررسی آراء تازه مطرح شده او پرداختند.

دنیل مدیگان در پیشگفتار کتاب چنین بیان می‌کند: کتاب لوکزنبرگ توجه مردم و روزنامه­‌نگاران را به­ شدت جلب کرد اما بیش­تر پژوهشگران بدان اعتنایی نکردند. شرکت­‌کنندگان در کنفرانس نوتردام که این کتاب ارزشمند حاصل آن است، گرچه عموماً کتاب لوکزنبرگ را نپذیرفته­‌اند، آن را به مثابه نقطه آغازی برای تلاش و تمرکز دوباره بر حوزهٔ پیچیده مطالعات قرآنی معاصر تلقی کرده­‌اند.

مسئلهٔ محوری در کنفرانس نوتردام رابطه قرآن با دوران باستان متاخر است که در دهه‌های اخیر توسط قرآن‌پژوهان نادیده گرفته شده بود. پژوهشگران بیش‌تر قرآن را از منظر مفسران سده‌های میانی می‌نگریستند. موضوعات مطرح شده در این کنفرانس موجب شکل‌گیری روش‌های نوین مطالعات قرآنی در تحقیقات قرآن‌پژوهان گردید.

این کنفرانس و مجموعه مقالات آن از دو جنبه حائز اهمیت بود:
۱. ارزیابی نقادانه مسائل مطرح شده توسط تجدیدنظرطلبانی مثل لوکزنبرگ و نقد بررسی آن‌ها
۲. تشویق به انجام مطالعات قرآنی مستقل از نظر مفسران و با توجه به بافت کهنی که قرآن در آن بافت آمده است.

🗂 بخش‌های کتاب :

درآمد: مطالعات قرآنی و اختلافات آن
رینولدز در این درآمد مفصل به پیچیدگی معنای واژگان قرآن برخلاف آن‌چه در باور رایج بدیهی و کاملا روشن به نظر می‌آید اشاره می‌نماید و این باور را حاصل دو عامل اساسی می‌داند؛ اول بی‌پروایی مترجمان در انتخاب یک معنا از میان معانی متعدد یک واژه و دوم چاپ نسخه معیار با عنوان نسخه قاهره در مصر به عنوان نسخه رسمی قرآن. در قسمت دوم درآمد، رینولدز به مناقشات فزاینده دهه‌های اخیر در باب خاستگاه قرآن می‌پردازد و ادعاهای بحث‌برانگیز افرادی چون لولینگ، ونزبرو، نِوُو و لوکزنبرگ که عمده گزارش‌های مربوط به خاستگاه قرآن در منابع اسلامی در سده‌های میانی را بدون اعتبار تاریخی قلمداد کرده‌اند مورد انتقاد قرار می‌دهد. رینولدز معتقد است این محققان باید با نگاهی نو و فارغ از این منابع به فقره‌های قرآن بنگرند تا تفسیری جدید از آن به دست آید.

بخش اول: شواهد زبانی و قرآنی
در این بخش نویسندگان با روش تلفیق زبان‌شناسی و تاریخ به مجادلات اخیر قرآن‌پژوهی پاسخ می‌دهند. اگرچه لوکزنبرگ عمدا ملاحظات تاریخی را در واژه‌شناسی در نظر نمی‌گیرد اما نویسندگان این مقالات این مهم را به‌خوبی در نظر داشته‌اند. بخش اول به مقالات مرتبط با شواهد زبانی و تاریخی اختصاص یافته‌است.

بخش دوم: بافت دینی خاور نزدیک در عهد باستان متاخر
این بخش بر پیوند قرآن با بافت آن و به ویژه سنت مسیحی اشاره دارد. عمده انتشارات در دهه‌های اخیر دربردارنده نگاهی گذشته‌نگر بوده‌اند اما پژوهشگران این مقالات دانش خود در زمینه تاریخ دین و زبان محلی را به کار می‌گیرند تا دیدگاه بافت محور قانع کننده‌ای برای خاستگاه‌های اسلام فراهم آورند.

بخش سوم: مطالعه‌ی انتقادی قرآن و سنت تفسیری اسلامی
در این بخش بر اهمیت مطالعهٔ نقادانه قرآن تأکید می‌شود.

🗂عناوین کتاب و نام نویسندگان:

درآمد: مطالعات قرآنی و اختلافات آن
گابریل سعید رینولدز

۱. قرآن در پژوهش‌های آکادمیک اخیر: چالش‌ها و نیازها
فرد مگرو دانر

۲. کتیبه‌شناسی و زمینهٔ زبان‌شناختی قرآن
رابرت هویلند

۳. پژوهش‌های اخیر دربارهٔ ساختار قرآن
گرهارد باورینگ

۴. بازنگری در مسئلهٔ تالیف قرآن: آیا قرآن تا حدی ثمرهٔ کاری تدریجی و گروهی است؟
کلود ژیلیو

۵. داستان‌های مسیحی و قرآن عربی: "اصحاب غار" در سوره کهف و در سنت مسیحیت سریانی
سیدنی گریفیث

۶. تاملی در باب تاثیر الهیات مسیحی بر قرآن
سمیر خلیل سمیر

۷. بازبینی تصویر مریم در قرآن
سلیمان مراد

۸. افسانه‌ی اسکندر در قرآن (کهف: ۸۳-۱۰۲)
کوین ون‌بلیدل

۹. فراسوی تک‌واژه‌ها: مائدة-شیطان-جبت‌وطاغوت. سازوکارهای انتقال به بایبل حبشی (گعز) و متن قرآن
مانفرد کروپ

۱۰. اسلام نوپا در منابع سریانی سدهٔ هفتم
عبدالمسیح سعدی

۱۱. یادداشت‌هایی دربارهٔ تصحیح‌های قرآن در سده‌های میانه و دوران جدید
دوین استوارت
[نقد بهنام صادقی بر این مقاله]

۱۲. سریانی در قرآن: نظریات کلاسیک مسلمانان
آندرو ریپین

ترجمهٔ این کتاب توسط سعید شفیعی اخیرا به انتشار رسیده است. (گابریل رینولدز، ترجمه: سعید شفیعی، چاپ نخست، نشر حکمت، ۱۴۰۲)

⬇️صفحات نخست کتاب (انگلیسی)
⬇️صفحات نخست ترجمه سعید شفیعی
⬇️مرور نصرت نیلساز

به کوشش: راضیه شریف‌زاده

#انعکاس_کتاب

@inekas
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM

📼 مفهوم اسلامی «عربیت»: قرائتی جدید از گفتمان قرآنی حول «اعراب»

🎓 راشد گویال (پژوهشگر دانشگاه توبینگن)

این تصور از گذشته دور شکل گرفته که ستیز با بیابان‌نشینان در اندیشۀ مسلمانان، سرچشمه در متن قرآن دارد. بر اساس تفاسير كلاسيك و تمامی ترجمه‌های قرآن به زبان‌های اروپایی، گروهی كه در آیاتی چند از قرآن با تعبیر «اعراب» از ایشان نام برده شده و ایشان در آن به خاطر عدم ايمانشان مورد سرزنش قرار گرفته‌اند، «عشایر»، «بيابان‌نشينان» و يا مانند آن هستند. گویال استدلال می‌کند که این دیدگاه برداشتی متأخر از بیابان‌نشینی است که به صورتی زمان‌پریشانه به اصطلاح رایج در عصر قرآن تحمیل شده است و باید به کنار گذاشته شود.

به نظر گویال، با مطالعۀ قرآن و سنت اسلامی در پرتو شواهد شعری و سنگ‌نبشته‌های قرون متقدم، می‌توان استظهار کرد که اصطلاح قرآنی «اعراب»، حداقل در دوره حیات محمد [ص] به معنای «قوم عرب» است و نه «بیابان‌نشینان». از جمله پیامدهای این قرائت از قرآن این است که جامعۀ نوپای مؤمنان در دوره‌ای خود را از «قوم عرب» جدا می‌دانستند و «عربیت» را به کنار گذاشته بودند، مفهومی از هویت اسلامی و عربی که با آن‌چه که در دوران خلافت اولیه مورد تأیید قرار گرفت مخالف و متفاوت است.

🔵راشد گویال، دانش‌آموختۀ دکتری مطالعات خاور نزدیک در دانشگاه کُرنل آمریکا و پژوهشگر عضو در پروژه QaSLA (قرآن به مثابۀ منبعی در باستان متأخر) در دانشگاه توبینگن آلمان است.

🗓 پنجشنبه ۲۹ تیر ۱۴۰۲
ساعت ۱۹:۳۰ (به وقت تهران)

⭐️ پیوند ثبت‌نام در رویداد
🗓 افزودن به گوگل‌کلندر

#انعکاس_رویداد
@Inekas
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM

💎 مغازیِ موسی بن‌عُقبَه (د. ۱۴۱ قـ)،‌ کهن‌ترین کتاب سیره‌نگاری نسخه‌دار، توسط انتشارات «البَشیر بِنعَطیَة» در مراکش منتشر شد.

⭐️ سخن ناشر:
این کتاب کهن‌ترین کتابِ سیره‌نگاریِ سنددار است که پس از ۱۳ سده، نسخه‌ای منحصربفرد از آن به دست آمده است. بالاتر از آن، این کتاب به‌اعتقاد شافعی (د. ۲۰۴) و مالک بن‌انس (د. ۱۷۹)، صحیح‌ترین سیرهٔ نگاشته‌شده است و مالک آن را به مغازیِ ابن‌اسحاق ترجیح می‌داده است که با این اعتبار جای دارد که آن را یکی از سه اثر معتبر نزد علمای مغرب به‌شمار آوریم: قرائتِ نافع، مُوَطّا مالک و پس از آن مغازی ابن‌عقبه.

⭐️ به‌گفتهٔ شان آنتونی، ”یافته‌ای شگفت از استاد محمد الطّبرانی، که دانشوری برجسته و پیرایشگری درجه‌یک است: مغازی موسی بن‌عقبه، از کهن‌ترین زندگی‌نامه‌های نوشته‌شدهٔ پیامبر است که مالک بن‌انس آن را به مغازیِ ابن‌‌اسحاق ترجیح می‌داده است.”

دکتر محمّد الطّبرانی، استاد دانشگاه قاضی عَیّاض در مراکش، تک‌نسخهٔ نبردنامه (مغازی)، نوشتهٔ موسی بن‌عقبة بن‌ابی‌عیّاش (د. ۱۴۱) را کشف کرده،‌ از گمنامی به‌در آورده و به پیرایش و پژوهش آن در دو دفتر، پس از آنکه این کتاب دیرزمانی از نظرها پنهان بود، همت گمارده است.

⭐️ به‌نقل از ایهاب بدیوی:
پیش از این کشف می‌دانستیم که بخش‌هایی از این اثر در یک دست‌نوشته باقی مانده که در برلین نگهداری می‌شود («قطعه»، مجموعهٔ Ahlwardt 1554) و ادوارد زاخائو آن را در سال ۱۹۰۴ به آلمانی ترجمه و منتشر کرده است. پیرایشِ زاخائو برپایهٔ منتخبی از بیست روایت است که یوسف بن‌محمّد بن‌عمر بن‌قاضی شُهبَه (د. ۷۸۹) گرد آورده است. خلاصه‌ای ناقص نیز از آلمانی به انگلیسی در کتابِ «زندگانیِ محمّد» (The Life of Muhammad) نوشتهٔ گیوم (۱۹۵۵) یافت می‌شود.

در منابعِ سده‌های میانه، موسی بن‌عقبة بسیار تحسین شده و در کتبِ آن دوران، به مغازیِ او فراوان استناد شده است، به‌ویژه در صحاح ستّۀ اهل‌سنّت (کتب ششگانۀ احادیثِ صحیح).

در مغازی، موسی بن‌عقبة از منابعِ پرشماری بهره برده که از مهم‌ترینشان می‌توان به ابن‌شِهاب زُهری (د. ۱۲۳)، نافع مولای ابن‌عمر (د. ۱۰۸)، سالم بن‌عبدالله بن عمر (د. ۱۰۶) و دیگران اشاره کرد.

🔵ترجمه و گردآوری: علی خمامی

🔵 برای آشنایی بیشتر،‌ ر.ک:
- گرگور شولر، یافته‌های جدید درباره مغازی موسی بن‌عقبة
- حسین مرادی‌نسب، مرورى بر کتاب مغازى موسى بن‌عقبة

#انعکاس_کتاب
@inekas
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
💠 معرفی وبسایت صرف قرآن (Quran Morphology)

سایت Quran Morphology یک سایت آموزشی است که به مطالعه و فهم قواعد صرفی و نحو قرآن کریم می‌پردازد. این سایت شامل ابزارها، منابع و مطالب آموزشی برای دسترسی به تفاوت‌های دستوری کلمات قرآن است. با استفاده از این سایت کاربران می‌توانند فهم خود از قواعد دستوری و ارتباط آن‌ها با معانی و مفاهیم قرآن کریم را بیشتر کنند.

🔸 نشانی سایت:
🌐 https://quranmorphology.com/

🔰 بخش اصلی معرفی شده در این ویدئو:

00:00 مقدمه
00:38 مرور سوره
01:58 فهرست ریشه‌ها
03:13 فهرست بن‌واژه‌ها
04:40 اسماء و صفات
05:28 آیات مشابه
07:04 عبارات مشابه
07:54 جست‌وجوی صرفی

#انعکاس_ابزار
@inekas