Forwarded from رسول جعفریان
ترجمه کتابی در اکونومی پلتیک! در دوره مظفرالدین شاه و اهدای به او در سال 1315ق نسخه 7135 مجلس
@jafarian1964
@jafarian1964
“پیشبینی بازارها در ادامهی سال ۹۷”
در روز پنجشنبه مورخ ۲۴ آبانماه سال ۱۳۹۷، حسین عبده تبریزی در همایش «پیشبینی بازارها در ادامهی سال ۹۷» شرکت کرد که به همت گروه انتشارات دنیای اقتصاد در تهران تشکیل شده بود.
متن این سخنرانی را در آدرسهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
در روز پنجشنبه مورخ ۲۴ آبانماه سال ۱۳۹۷، حسین عبده تبریزی در همایش «پیشبینی بازارها در ادامهی سال ۹۷» شرکت کرد که به همت گروه انتشارات دنیای اقتصاد در تهران تشکیل شده بود.
متن این سخنرانی را در آدرسهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
ʺتعادل جدید ناپایدار استʺ
نشریهی تجارت فردا در شماره ۲۹۵ خود (۳ آذرماه ۱۳۹۷)، مصاحبهای با دکتر حسین عبده تبریزی با موضوع بررسی اوضاع و احوال ارز در شرایط متلاطم اقتصاد ایران داشته است.
متن این مقاله را در آدرسهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
نشریهی تجارت فردا در شماره ۲۹۵ خود (۳ آذرماه ۱۳۹۷)، مصاحبهای با دکتر حسین عبده تبریزی با موضوع بررسی اوضاع و احوال ارز در شرایط متلاطم اقتصاد ایران داشته است.
متن این مقاله را در آدرسهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
ʺتعاونیهای سهامی عامʺ
روز یکشنبه ۱۱ آذرماه ۱۳۹۷، روزنامه شرق گفتگویی با دکتر حسین عبده تبریزی با موضوع تعاونیهای سهامی عام داشته است.
متن این گفتگو را در آدرسهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
روز یکشنبه ۱۱ آذرماه ۱۳۹۷، روزنامه شرق گفتگویی با دکتر حسین عبده تبریزی با موضوع تعاونیهای سهامی عام داشته است.
متن این گفتگو را در آدرسهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
ارائههای انجامشده و مقالههای منتشرشده در هفتههای اخیر را در آدرسهای زیر بیابید:
www.finance.ir
www.abdoh.net
www.finance.ir
www.abdoh.net
در پی همایش بزرگداشت روز حسابدار مورخ ۱۴ آذرماه ۱۳۹۷ در شهر اصفهان، نشریهی حسابدار رسمی در شماره پاییز ۹۷ خود مقالهای از صحبتهای دکتر عبده تبریزی در این همایش را منتشر کرده است.
متن این مقاله را در سایتهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
متن این مقاله را در سایتهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
هفتهنامه تجارت فردا در شماره ۳۰۳ خود (۲۹ دیماه ۱۳۹۷)، طی گفتوگویی با دکتر حسین عبده تبریزی سیاستها و راهکارهای بانک مرکزی در جهت مهار التهابات اقتصاد ایران را بررسی و تحلیل کرد.
متن این مقاله را درسایتهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
متن این مقاله را درسایتهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
در روز سهشنبه مورخ ۱۸ دیماه ۱۳۹۷ فرصتی پیش آمد تا در نشستی با حضور مدیران ارشد و کارشناسان صنعت آب شرکت کنم؛ آنان موضوع ورود آب به بورس را دنبال میکردند. با توجه به اهمیت حوزهی آبی مکران، این موضوع بررسی میشد که آیا میشود آب حاصل از سَد جِگین را از طریق بورس به فروش رساند یا نه. موضوع بحث روشن بود: وزارت نیرو بررسی میکرد که چگونه با استفاده از سازوکار بازار، بهرهوری استفاده از آب را افزایش دهد.
تجربهی بورس برق (که بعدها به بورس انرژی تغییر نام داد) بیانگر آن است که وقتی مقدار قابلملاحظهای از یک بخش اقتصادی به یارانه وابسته باشد، در واگذاری سازوکار معاملات به بازار، میباید توجه کامل به مسئلهی سوبسیدها داشت، و تلاش کرد یارانههای موردنظر دولت از طریق سازوکار بازار، پرداخت شود. نکات مورداشارهی اینجانب را در سایتهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
تجربهی بورس برق (که بعدها به بورس انرژی تغییر نام داد) بیانگر آن است که وقتی مقدار قابلملاحظهای از یک بخش اقتصادی به یارانه وابسته باشد، در واگذاری سازوکار معاملات به بازار، میباید توجه کامل به مسئلهی سوبسیدها داشت، و تلاش کرد یارانههای موردنظر دولت از طریق سازوکار بازار، پرداخت شود. نکات مورداشارهی اینجانب را در سایتهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
در عصر روز سهشنبه ۲ بهمنماه ۱۳۹۷، حسین عبده تبریزی در جلسهای در مجموعه برگزاری رویدادهای کارمان (خانه کار و دیدار) با مشتریان ویژه VIP بانک انصار شرکت کرد. حاضران در این جلسه، مشتریان برتر بانک انصار بودند که علاقهمند بودند نکاتی پیرامون تحولات اقتصادی سال ۹۸ را بشنوند. متن این نشست را در سایتهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
www.finance.ir
www.abdoh.net
در روز دوشنبه، ۸ بهمنماه ۱۳۹۷، حسین عبده تبریزی در «همایش ملی توسعه سیاستهای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی» در شهر اراک شرکت کرد و ضمن ارائه سخنرانی پیرامون «بررسی تأثیر سیاستهای پولی و ارزی بر فعالیتهای بخش خصوصی،» در پانل «بانک» این همایش نیز حضور یافت.
متن این سخنرانی را در سایتهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
متن این سخنرانی را در سایتهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
برای اولین بار در نیمسال تحصیلی دوم ۹۸-۱۳۹۷، درس «افتههایی در مالی شرکتها» در دانشکدهی مدیریت دانشگاه امیرکبیر عرضه میشود.
ریز درس را در سایتهای زیر مییابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
ریز درس را در سایتهای زیر مییابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
sharif-univercity_56d50d95.gif
31.5 KB
بعد از گذشت چند سال، در این نیمسال تحصیلی بار دیگر درس «سرمایهگذاری و تأمین مالی زمین و ساختمان» در دانشکدهی مدیریت دانشگاه شریف عرضه میشود.
ریز درس را در سایتهای زیر مییابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
ریز درس را در سایتهای زیر مییابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
با توجه به اینکه در ترم تحصیلی جاری، درس «سرمایهگذاری و تأمین مالی املاک و مستغلات» در دانشگاه شریف ارائه خواهد شد، فرصت را مناسب یافتم که چند عنوان پژوهشی را در حوزهی مالی املاک و مستغلات به دانشجویان ارائه دهم.
عنوانهای معرفیشده را در بخش «موضوعهایی برای پژوهش» در سایتهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
عنوانهای معرفیشده را در بخش «موضوعهایی برای پژوهش» در سایتهای زیر بیابید.
www.finance.ir
www.abdoh.net
زنگ نخستین تئاتر مالی به صدا در آمد First Iranian Theater with a Financial Theme
زنگ افتتاحیهی نمایش «شوبیل» که نخستین تئاتر مالی در ایران است، توسط دکتر حسین عبده تبریزی و همایون ارشادی نواخته شد. در این آیین مدیران ارشد بازارسرمایه و نهادهای مالی به همراه جمعی از هنرمندان، به تماشای شوبیل نشستند
شوبیل که به نویسنگی و کارگردانی محمدرضا قلمبر و مشاور اصلی پروژه آقای ایوب آقاخانی اجرا میشود نخستین تئاتر مالی در کشور است که دغدغه و التهابات روز بازارسرمایه کشور را بیان میکنند
ایوب آقاخانی، لیلا بلوکات، محمدرضا قلمبر، الهام نامی، وحید نفر و بهرام سروری نژاد در این نمایش به ایفای نقش میپردازند. این نمایش به تهیه کنندگی امین آذریان و سعید اسلامی بیدگلی اجرا میگردد
زنگ افتتاحیهی نمایش «شوبیل» که نخستین تئاتر مالی در ایران است، توسط دکتر حسین عبده تبریزی و همایون ارشادی نواخته شد. در این آیین مدیران ارشد بازارسرمایه و نهادهای مالی به همراه جمعی از هنرمندان، به تماشای شوبیل نشستند
شوبیل که به نویسنگی و کارگردانی محمدرضا قلمبر و مشاور اصلی پروژه آقای ایوب آقاخانی اجرا میشود نخستین تئاتر مالی در کشور است که دغدغه و التهابات روز بازارسرمایه کشور را بیان میکنند
ایوب آقاخانی، لیلا بلوکات، محمدرضا قلمبر، الهام نامی، وحید نفر و بهرام سروری نژاد در این نمایش به ایفای نقش میپردازند. این نمایش به تهیه کنندگی امین آذریان و سعید اسلامی بیدگلی اجرا میگردد
اقتصادسنجی و اقتصاد ریاضی در پایاننامههای دانشجویی
در سه ماه اخیر، بخش قابلملاحظهای از وقت من به خواندن پایاننامههایی سپری شده که در آنها داور، مشاور یا راهنما بوده¬ام؛ حدود ده پایاننامه. در همة این متنهایِ اقتصاد مالی، آزمون فرضیهها به کمک ابزارهای اقتصادسنجی و مدلهای اقتصاد ریاضی انجام میشود. هر روز هم مدلها و آمارههای جدیدی معرفی میشود. ابهام همیشگی من در بررسی این پایاننامهها که ناچارم حداقل کلیات مدلها و آمارههای آنها را دریابم، و درک عمیقتر و قضاوت در مورد صحتوسقم پژوهشهای انجامشده از نظر آمار و ریاضیات را به اعضای اقتصادسنج و اقتصاددانان ریاضی تیم داوری واگذار کنم، آن است که آیا دانشجویِ پژوهشگر تا حد لازم به این مباحث تسلط دارد؟ البته، احاطه به روشهای آماری تنها بخشی از موضوع است؛ مهمتر آن است که دانشجو بتوانند از اقتصادسنجی برای هدایت و تفسیر مطالعات تجربی روی دادههای اقتصادی بهدرستی استفاده کند.
همة نظریههای اقتصاد مالی بر شالودة مدلهای ریاضی بنا شدهاند: نظریههای تعادلی به دنبال تعیین نقطههای ثابت معینی هستند و دیگر مدلها بحث بهینهسازی را دنبال میکنند. اما، اقتصادسنجی کار دیگری میکند؛ از آمار برای تحلیل دادههای اقتصادی کمک میگیرد؛ یعنی، تکنیکهای آماری به خدمت اقتصاد میآیند. البته، برای حل مسائل آزمون و تخمین هم از اقتصادسنجی کمک میگیریم، و البته اقتصادسنجی بیشتر با دادههای واقعی سروکار دارد.
در جریان بررسی این پایاننامهها، توجه من بهویژه به دو موضوع جلب میشود: پژوهشگران تا چه حد نقادانه و صحیح از مدلها استفاده میکنند، و آیا دقیقاً میدانند که در سپهر کدام نظریة اقتصاد ریاضی و یا کدام مدل اقتصادسنجیاند؟ دانشجویان با استفاده از دادههای مالی مشاهدهشده تلاش میکنند به شکل نظاممند، پدیدههای اقتصاد مالی را مطالعه کرده و توضیح دهند، و چنین است که از اقتصادسنجی به شکل وسیعی استفاده میکنند. البته، هر جا آنان از دادههای بازارهای مالی استفاده میکنند، وارد حوزة تخصصیتری شده و از اقتصادسنجی مالی استفاده میکنند.
طبعاً همة این دانشجویان اقتصادسنج نیستند که از آنان توقع داشته باشیم به آماردانان و ریاضیدانان قابلی بدل شوند و همزمان نظریة اقتصادی را هم بفهمند. اما بدون درک حداقلی از نظریة اقتصادی، دادههای اقتصادی و روشهای آماری، این دانشجویان نمیتوانند پایاننامههای خود را کامل کنند. آنان دائماً به دنبال آزمونکردن هستند، اما نگرانی من در بررسی کارشان آن است که آیا آنان الگوهایی را میفهمند که با آنها آزمون میکنند، آیا بهطور کامل از صحت دادههایی اطمینان دارند که با آنها کار میکنند، و آیا به یافتههای گذشته در این عرصهها تسلط دارند. احساس من آن است که غالبا در هر سه حوزه، دانش دانشجویان محدود و نسبتاً سطحی است. هم دانش عمیقی از مدلها ندارند، هم دادههایشان باخطا اندازهگیری شده، و هم مطالعات مشابه گذشته را به¬دقت نخواندهاند.
به نظرم، بسیاری از دانشجویان در جمعبندی از دادهها انتظارات نامعقولی دارند و سادهانگارانه با این دادههای ناقص برخورد میکنند. به علاوه، تعداد زیادی متغیر بر پیکرة مدلهای خود میپوشانند، و امیدوارند با این شولا، با تعداد اندکی داده، به سطوح معناداری از نتیجهگیری برسند.
در سه ماه اخیر، بخش قابلملاحظهای از وقت من به خواندن پایاننامههایی سپری شده که در آنها داور، مشاور یا راهنما بوده¬ام؛ حدود ده پایاننامه. در همة این متنهایِ اقتصاد مالی، آزمون فرضیهها به کمک ابزارهای اقتصادسنجی و مدلهای اقتصاد ریاضی انجام میشود. هر روز هم مدلها و آمارههای جدیدی معرفی میشود. ابهام همیشگی من در بررسی این پایاننامهها که ناچارم حداقل کلیات مدلها و آمارههای آنها را دریابم، و درک عمیقتر و قضاوت در مورد صحتوسقم پژوهشهای انجامشده از نظر آمار و ریاضیات را به اعضای اقتصادسنج و اقتصاددانان ریاضی تیم داوری واگذار کنم، آن است که آیا دانشجویِ پژوهشگر تا حد لازم به این مباحث تسلط دارد؟ البته، احاطه به روشهای آماری تنها بخشی از موضوع است؛ مهمتر آن است که دانشجو بتوانند از اقتصادسنجی برای هدایت و تفسیر مطالعات تجربی روی دادههای اقتصادی بهدرستی استفاده کند.
همة نظریههای اقتصاد مالی بر شالودة مدلهای ریاضی بنا شدهاند: نظریههای تعادلی به دنبال تعیین نقطههای ثابت معینی هستند و دیگر مدلها بحث بهینهسازی را دنبال میکنند. اما، اقتصادسنجی کار دیگری میکند؛ از آمار برای تحلیل دادههای اقتصادی کمک میگیرد؛ یعنی، تکنیکهای آماری به خدمت اقتصاد میآیند. البته، برای حل مسائل آزمون و تخمین هم از اقتصادسنجی کمک میگیریم، و البته اقتصادسنجی بیشتر با دادههای واقعی سروکار دارد.
در جریان بررسی این پایاننامهها، توجه من بهویژه به دو موضوع جلب میشود: پژوهشگران تا چه حد نقادانه و صحیح از مدلها استفاده میکنند، و آیا دقیقاً میدانند که در سپهر کدام نظریة اقتصاد ریاضی و یا کدام مدل اقتصادسنجیاند؟ دانشجویان با استفاده از دادههای مالی مشاهدهشده تلاش میکنند به شکل نظاممند، پدیدههای اقتصاد مالی را مطالعه کرده و توضیح دهند، و چنین است که از اقتصادسنجی به شکل وسیعی استفاده میکنند. البته، هر جا آنان از دادههای بازارهای مالی استفاده میکنند، وارد حوزة تخصصیتری شده و از اقتصادسنجی مالی استفاده میکنند.
طبعاً همة این دانشجویان اقتصادسنج نیستند که از آنان توقع داشته باشیم به آماردانان و ریاضیدانان قابلی بدل شوند و همزمان نظریة اقتصادی را هم بفهمند. اما بدون درک حداقلی از نظریة اقتصادی، دادههای اقتصادی و روشهای آماری، این دانشجویان نمیتوانند پایاننامههای خود را کامل کنند. آنان دائماً به دنبال آزمونکردن هستند، اما نگرانی من در بررسی کارشان آن است که آیا آنان الگوهایی را میفهمند که با آنها آزمون میکنند، آیا بهطور کامل از صحت دادههایی اطمینان دارند که با آنها کار میکنند، و آیا به یافتههای گذشته در این عرصهها تسلط دارند. احساس من آن است که غالبا در هر سه حوزه، دانش دانشجویان محدود و نسبتاً سطحی است. هم دانش عمیقی از مدلها ندارند، هم دادههایشان باخطا اندازهگیری شده، و هم مطالعات مشابه گذشته را به¬دقت نخواندهاند.
به نظرم، بسیاری از دانشجویان در جمعبندی از دادهها انتظارات نامعقولی دارند و سادهانگارانه با این دادههای ناقص برخورد میکنند. به علاوه، تعداد زیادی متغیر بر پیکرة مدلهای خود میپوشانند، و امیدوارند با این شولا، با تعداد اندکی داده، به سطوح معناداری از نتیجهگیری برسند.
وقتی به تجربههای اواخر دهة 70 میلادی خودم مراجعه میکنم، روزهایی را به خاطر میآورم که به کتابخانة دانشگاه منچستر میرفتم تا مالامال از شوق توأمان با زجر کتابهای نوآورانه و درهمباف یان تینبرگن، جان فون نویمان و اسکار مورگناشترن را عاریه گیرم و از فرضیة انتظارات عقلایی و نظریة بازیها سردرآورم. تا آن زمان هنوز بحثی از «اقتصادسنجی» در میان نبود؛ دانشجویانِ اقتصاد کشورهای در حال توسعه، تازه مکتب اقتصاد ریاضی ساموئلسون را درک کرده بودند. من هم دو جلد ترجمة فارسی کتاب درسی او را در دورة کارشناسی خوانده بودم که حاصل تلاش دکتر پیرنیا بود. آن روزها به دنبال چه بودم؟ طبعاً با ریاضیات ضعیف خودم از مباحث گردونسایی چون آنالیز تابعی، توپولوژی یا نظریة ارگودیک فون نویمان هیچ سردرنمیآورم. شاید با طلب آن کتابها از کتابدار دانشگاه، صرفاً از این سطح نازل موضوع را دنبال می¬کردم که ریاضیات به اقتصاددانان اجازه داده بود حرفهایشان را جمعوجورتر و با ساخت مدلهایی بیان کنند که قدرت پیشبینی داشت. در همین حد ساده موضوع را دنبال میکردم که از بیان توصیفی اقتصاد فاصله میگیرم و میتوانم مدلسازی اقتصادی کنم. حداکثر از اقتصاد ریاضی توصیف بهتر رشد اقتصادی، مسائل بهینهسازی و ماگزیممکردن مطلوبیت را میفهمیدم. توهمی نداشتم که با این مدلها بشود از پوچ جهان حقایقی را ساخت یا نتیجه گرفت. البته اقرار میکنم که به هیچوجه، جزئیات ریاضی کتاب کلاسیک نویمان و مورگناشترن در نظریة بازیها را درنمییافتم.
هر چند میپذیریم که دانشجویان امروز با دانش ریاضیات بالاتر خود، مهارتهای اقتصادسنجی و کامپیوتری کافی برای تدوین الگوهای پیچیده و غیرخطی در حوزة مالی را دارند، و کمیسازی آنان را ارج مینهم، اما احساس میکنم که برای تحلیل دادههای اقتصادی، بسیاری از آنان مهارتهای ترکیب، تفسیر و بررسی تجربی را ندارند. به¬علاوه مطئمن نیستم که تا چه حد، یافتههای آنان در سیاستهای اقتصادی بخش عمومی و خصوصی تأثیر دارد. این دانشجویان از این قابلیت کمتر برخوردارند که مجموعة درستی از فرضهای کاملاً روشن و واقعی فراهم آورند و از دادههای در دسترس به شکل بهینه برای اثبات آن فرضها استفاده کنند. آنان دستودلبازانه از متغیرهای جایگزین به جای متغیرهای غیرقابل اندازهگیری استفاده میکنند، و با جسارت تمام از دادههایشان جمعبندی کرده و نتایج تعمیمیافتهای میگیرند. این دانشجویان حتی گاهی برای جبران ضعف دادههای خود، از مدلها و روشهای پیچیدهتر و بهزعم خود پیشرفتهتری استفاده میکنند.
دانشجویانی که من پژوهشهایشان را میخوانم، طبعاً کمتر به تدوین فرمول ریاضی از نظریههای اقتصادی میپردازند؛ به بیان دیگر، در کار توسعة نظریه یا الگو نیستند. بلکه بیشتر از روشهای آماری استفاده میکنند تا دادههای لازم برای مطالعات تجربی را فراهم کنند، تا چیزی را اندازهگیری کنند و یا صحت و درجة کاربست مدل خاصی را آزمون کنند. اگر دانشجویان به آن فعالیت اول میپرداختند، نتیجه میگرفتم که در حال توسعة نظریة اقتصاد ریاضی هستند. اما اکثر دانشجویان ایرانی مسیر مطالعات تجربی را مسیر کوتاهتری برای فارغالتحصیلی مییابند.
بیشک اقتصادسنجی نقش برجستهای در توسعة اقتصاد به مثابة یک رشتة علمی ایفا کرده است. از تجربة دهة هفتاد میلادی خودم نیز نتیجه میگیرم که اقتصادسنجی در تبدیل علم مالی از یک رشتة توصیفی محدود به یک حوزة وسیع مشتمل بر نظریهها و مدلهای پیچیده و در عین حال بهدرد بخور نقش داشته است. به ما در آن سالها هنوز کسی نظریة ساختار سرمایه، مدیریت سبد یا مدلهای سنجش ریسک درس نمیداد. «مالی» کموبیش مثل رشتة «حقوق» تدریس میشد. هنوز بحثهای مالی کمّی خیلی از محاسبة ارزش فعلی فراتر نمیرفت. پس ریاضیات و آمارِ اقتصادسنجی به داد این رشته رسید، و اقتصاد مالی را در راه بیبرگشت جدیدی قرار داد. اما پایاننامهنویسهای ما در دانشگاه نباید از محدودیتهای مهم اقتصادسنجی نیز غافل باشند.
هر چند میپذیریم که دانشجویان امروز با دانش ریاضیات بالاتر خود، مهارتهای اقتصادسنجی و کامپیوتری کافی برای تدوین الگوهای پیچیده و غیرخطی در حوزة مالی را دارند، و کمیسازی آنان را ارج مینهم، اما احساس میکنم که برای تحلیل دادههای اقتصادی، بسیاری از آنان مهارتهای ترکیب، تفسیر و بررسی تجربی را ندارند. به¬علاوه مطئمن نیستم که تا چه حد، یافتههای آنان در سیاستهای اقتصادی بخش عمومی و خصوصی تأثیر دارد. این دانشجویان از این قابلیت کمتر برخوردارند که مجموعة درستی از فرضهای کاملاً روشن و واقعی فراهم آورند و از دادههای در دسترس به شکل بهینه برای اثبات آن فرضها استفاده کنند. آنان دستودلبازانه از متغیرهای جایگزین به جای متغیرهای غیرقابل اندازهگیری استفاده میکنند، و با جسارت تمام از دادههایشان جمعبندی کرده و نتایج تعمیمیافتهای میگیرند. این دانشجویان حتی گاهی برای جبران ضعف دادههای خود، از مدلها و روشهای پیچیدهتر و بهزعم خود پیشرفتهتری استفاده میکنند.
دانشجویانی که من پژوهشهایشان را میخوانم، طبعاً کمتر به تدوین فرمول ریاضی از نظریههای اقتصادی میپردازند؛ به بیان دیگر، در کار توسعة نظریه یا الگو نیستند. بلکه بیشتر از روشهای آماری استفاده میکنند تا دادههای لازم برای مطالعات تجربی را فراهم کنند، تا چیزی را اندازهگیری کنند و یا صحت و درجة کاربست مدل خاصی را آزمون کنند. اگر دانشجویان به آن فعالیت اول میپرداختند، نتیجه میگرفتم که در حال توسعة نظریة اقتصاد ریاضی هستند. اما اکثر دانشجویان ایرانی مسیر مطالعات تجربی را مسیر کوتاهتری برای فارغالتحصیلی مییابند.
بیشک اقتصادسنجی نقش برجستهای در توسعة اقتصاد به مثابة یک رشتة علمی ایفا کرده است. از تجربة دهة هفتاد میلادی خودم نیز نتیجه میگیرم که اقتصادسنجی در تبدیل علم مالی از یک رشتة توصیفی محدود به یک حوزة وسیع مشتمل بر نظریهها و مدلهای پیچیده و در عین حال بهدرد بخور نقش داشته است. به ما در آن سالها هنوز کسی نظریة ساختار سرمایه، مدیریت سبد یا مدلهای سنجش ریسک درس نمیداد. «مالی» کموبیش مثل رشتة «حقوق» تدریس میشد. هنوز بحثهای مالی کمّی خیلی از محاسبة ارزش فعلی فراتر نمیرفت. پس ریاضیات و آمارِ اقتصادسنجی به داد این رشته رسید، و اقتصاد مالی را در راه بیبرگشت جدیدی قرار داد. اما پایاننامهنویسهای ما در دانشگاه نباید از محدودیتهای مهم اقتصادسنجی نیز غافل باشند.