Достижения казахстанской судебной системы: мнение Президента Европейской комиссии по эффективности правосудия
◾️ Президент Европейской комиссии по эффективности правосудия Совета Европы (CEPEJ) Франческо Депаскуале опубликовал на официальном сайте организации свои доклады, с которыми он выступил в октябре 2024 года в Астане на IX Съезде судей РК и круглом столе по обсуждению Стратегии развития судебного администрирования в РК.
◾️ Основное внимание уделено достижениям страны в цифровизации судебной системы, сокращению сроков рассмотрения дел, внедрению инновационных технологий и укреплению независимости правосудия:
1. Казахстан занимает 4-е место по уровню цифровизации судебной системы среди стран CEPEJ благодаря внедрению электронных судов, дистанционных слушаний и онлайн-доступа к документам;
2. Средний срок рассмотрения гражданских и коммерческих дел – 48 дней, что значительно быстрее европейских стандартов;
3. Казахстан активно внедряет искусственный интеллект для анализа данных и автоматизации процессов, что повышает точность и скорость судебных решений;
4. Внедрение модели независимой судебной администрации помогает обеспечить финансирование и независимость судов без политического влияния;
5. Электронное правосудие расширяет доступ к судебной системе, включая уязвимые группы и жителей удалённых регионов, делая её более доступной и справедливой.
◾️ В рамках визита в Астану Ф.Депаскуале принял Глава государства РК К.Токаев.
Оригинальный текст выступлений размещен здесь:
https://www.coe.int/en/web/cepej/-/cepej-president-visited-kazakhstan
Из справки:
Европейская комиссия по эффективности правосудия (CEPEJ) – судебный орган, в состав которого входят эксперты из 47 государств-членов Совета Европы.
CEPEJ создан в целях снижения нагрузки на Европейский Суд путем повышения эффективности и качества судебных систем во входящих в его состав государствах.
Разрабатывает инструменты для повышения эффективности и функционирования правосудия в Европе, развивает связи с исследовательскими институтами, приглашает квалифицированных лиц, НПО, проводит слушания, развивает сети судейских специалистов.
◾️ Президент Европейской комиссии по эффективности правосудия Совета Европы (CEPEJ) Франческо Депаскуале опубликовал на официальном сайте организации свои доклады, с которыми он выступил в октябре 2024 года в Астане на IX Съезде судей РК и круглом столе по обсуждению Стратегии развития судебного администрирования в РК.
◾️ Основное внимание уделено достижениям страны в цифровизации судебной системы, сокращению сроков рассмотрения дел, внедрению инновационных технологий и укреплению независимости правосудия:
1. Казахстан занимает 4-е место по уровню цифровизации судебной системы среди стран CEPEJ благодаря внедрению электронных судов, дистанционных слушаний и онлайн-доступа к документам;
2. Средний срок рассмотрения гражданских и коммерческих дел – 48 дней, что значительно быстрее европейских стандартов;
3. Казахстан активно внедряет искусственный интеллект для анализа данных и автоматизации процессов, что повышает точность и скорость судебных решений;
4. Внедрение модели независимой судебной администрации помогает обеспечить финансирование и независимость судов без политического влияния;
5. Электронное правосудие расширяет доступ к судебной системе, включая уязвимые группы и жителей удалённых регионов, делая её более доступной и справедливой.
◾️ В рамках визита в Астану Ф.Депаскуале принял Глава государства РК К.Токаев.
Оригинальный текст выступлений размещен здесь:
https://www.coe.int/en/web/cepej/-/cepej-president-visited-kazakhstan
Из справки:
Европейская комиссия по эффективности правосудия (CEPEJ) – судебный орган, в состав которого входят эксперты из 47 государств-членов Совета Европы.
CEPEJ создан в целях снижения нагрузки на Европейский Суд путем повышения эффективности и качества судебных систем во входящих в его состав государствах.
Разрабатывает инструменты для повышения эффективности и функционирования правосудия в Европе, развивает связи с исследовательскими институтами, приглашает квалифицированных лиц, НПО, проводит слушания, развивает сети судейских специалистов.
◾️ Ерлі-зайыптылар 2009 жылдан бері некеде тұрған, осы некеден кәмелетке толмаған екі баласы бар.
◾️ 2016 жылдың наурыз айында күйеуі қайтыс болған.
◾️ 2016 жылдың қазан айынан бастап әйелі «толық емес отбасы» санаты бойынша тұрғын үйге кезекте тұрған.
◾️ Ақтау қаласының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімі түгендеу жұмыстарын жүргізу кезінде талап қоюшының меншік құқығында оның атына тіркелген пәтері барын анықтаған.
◾️ Сондықтан 2024 жылдың тамыз айындағы бұйрық негізінде жесір әйел тіркеуден шығарылған.
◾️ Ол бұл шешімге шағымданып, Маңғыстау облысы бойынша МАӘС-на ТКШ бөлімінің әрекетін заңсыз деп танып, тұрғын үй кезегін қалпына келтіруді талап еткен.
◾️ Сотта анықталғандай, 2017 жылдың маусым айында әйел қайтыс болған анасына тиесілі Ақтау қаласындағы жалпы ауданы 34,9 шаршы метр, тұрғын ауданы 17,7 шаршы метр бір бөлмелі пәтерді мұраға алған.
◾️ Істі қарау нәтижелері бойынша сот келесі негіздер бойынша талап қоюды қанағаттандырды:
- «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның нормаларына сәйкес жергілікті атқарушы орган бір адамға пайдалануға кемінде 15 шаршы метр және 18 ш.м-ден аспайтын жарамды алаңы бар тұрғын үй ұсынады, ал жесір әйелге мұраға қалған 1 бөлмелі пәтер белгіленген нормаларға сәйкес келмейді;
- Заңның 73-бабына сәйкес, белгіленген тәртіпте тұрғын үйге мұқтаж деп танылған және оны алғанға дейін есепте тұрған толық емес отбасылар есептен шығаруға жатпайды.
◾️ Осылайша, заң бойынша жесір әйелді тіркеуден шығаруға болмайды.
◾️ Сот Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімінің тарапынан қолданыстағы заңнама талаптарының бұзу фактісі бойынша қалалық әкімдік атына жеке ұйғарым шығарды.
◾️ Шешім заңды күшіне енген жоқ.
https://t.me/mngsudkz
◾️ 2016 жылдың наурыз айында күйеуі қайтыс болған.
◾️ 2016 жылдың қазан айынан бастап әйелі «толық емес отбасы» санаты бойынша тұрғын үйге кезекте тұрған.
◾️ Ақтау қаласының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімі түгендеу жұмыстарын жүргізу кезінде талап қоюшының меншік құқығында оның атына тіркелген пәтері барын анықтаған.
◾️ Сондықтан 2024 жылдың тамыз айындағы бұйрық негізінде жесір әйел тіркеуден шығарылған.
◾️ Ол бұл шешімге шағымданып, Маңғыстау облысы бойынша МАӘС-на ТКШ бөлімінің әрекетін заңсыз деп танып, тұрғын үй кезегін қалпына келтіруді талап еткен.
◾️ Сотта анықталғандай, 2017 жылдың маусым айында әйел қайтыс болған анасына тиесілі Ақтау қаласындағы жалпы ауданы 34,9 шаршы метр, тұрғын ауданы 17,7 шаршы метр бір бөлмелі пәтерді мұраға алған.
◾️ Істі қарау нәтижелері бойынша сот келесі негіздер бойынша талап қоюды қанағаттандырды:
- «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның нормаларына сәйкес жергілікті атқарушы орган бір адамға пайдалануға кемінде 15 шаршы метр және 18 ш.м-ден аспайтын жарамды алаңы бар тұрғын үй ұсынады, ал жесір әйелге мұраға қалған 1 бөлмелі пәтер белгіленген нормаларға сәйкес келмейді;
- Заңның 73-бабына сәйкес, белгіленген тәртіпте тұрғын үйге мұқтаж деп танылған және оны алғанға дейін есепте тұрған толық емес отбасылар есептен шығаруға жатпайды.
◾️ Осылайша, заң бойынша жесір әйелді тіркеуден шығаруға болмайды.
◾️ Сот Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімінің тарапынан қолданыстағы заңнама талаптарының бұзу фактісі бойынша қалалық әкімдік атына жеке ұйғарым шығарды.
◾️ Шешім заңды күшіне енген жоқ.
https://t.me/mngsudkz
◾️ Супруги были в браке с 2009 года, имеют от этого брака двух несовершеннолетних детей.
◾️ В марте 2016-го супруг скончался.
◾️ С октября 2016-го супруга состояла в очереди на получение жилья по категории «неполная семья».
◾️ Отделом жилищно-коммунального хозяйства г.Актау при проведении инвентаризации установлена зарегистрированная у истца на праве собственности квартира.
◾️ Поэтому на основании приказа в августе 2024-го вдова была снята с учета.
◾️ Это решение она обжаловала в СМАСе Мангистауской области, потребовав признать действия Отдела жилкомхоза незаконным и восстановлении ее в очереди на получение жилья.
◾️ В суде установлено, что в июне 2017-го женщина унаследовала от умершей матери однокомнатную квартиру в г.Актау общей площадью в 34,9 кв.м, жилой – 17,7 кв.м.
◾️ По итогам рассмотрения дела суд удовлетворил иск по следующим основаниям:
- в соответствии с нормами Закона «О жилищных отношениях», местный исполнительный орган предоставляет жилье в размере не менее 15 кв.м. и не более 18 кв.м.полезной площади на человека, тогда как полученная в наследство вдовой 1-комнатная квартира указанным нормам не соответствует;
- согласно ст.73 Закона, не подлежат снятию с учета неполные семьи, в установленном порядке признанные нуждающимися в жилище и поставленные на учет до его получения.
◾️ Таким образом, по нормам закона вдова не подлежит снятию с учета.
◾️ Судом по факту нарушения Отделом жилкомхоза требований действующего законодательства в адрес акимата города вынесено частное определение.
◾️ Решение не вступило в законную силу.
https://t.me/mngsudkz
◾️ В марте 2016-го супруг скончался.
◾️ С октября 2016-го супруга состояла в очереди на получение жилья по категории «неполная семья».
◾️ Отделом жилищно-коммунального хозяйства г.Актау при проведении инвентаризации установлена зарегистрированная у истца на праве собственности квартира.
◾️ Поэтому на основании приказа в августе 2024-го вдова была снята с учета.
◾️ Это решение она обжаловала в СМАСе Мангистауской области, потребовав признать действия Отдела жилкомхоза незаконным и восстановлении ее в очереди на получение жилья.
◾️ В суде установлено, что в июне 2017-го женщина унаследовала от умершей матери однокомнатную квартиру в г.Актау общей площадью в 34,9 кв.м, жилой – 17,7 кв.м.
◾️ По итогам рассмотрения дела суд удовлетворил иск по следующим основаниям:
- в соответствии с нормами Закона «О жилищных отношениях», местный исполнительный орган предоставляет жилье в размере не менее 15 кв.м. и не более 18 кв.м.полезной площади на человека, тогда как полученная в наследство вдовой 1-комнатная квартира указанным нормам не соответствует;
- согласно ст.73 Закона, не подлежат снятию с учета неполные семьи, в установленном порядке признанные нуждающимися в жилище и поставленные на учет до его получения.
◾️ Таким образом, по нормам закона вдова не подлежит снятию с учета.
◾️ Судом по факту нарушения Отделом жилкомхоза требований действующего законодательства в адрес акимата города вынесено частное определение.
◾️ Решение не вступило в законную силу.
https://t.me/mngsudkz
◾️ Астана қаласының қылмыстық істер жөніндегі ауданаралық соты аса ірі көлемде бірнеше рет алаяқтық жасағаны (ҚК-нің 190-бабы, 4-бөлігі, 2) тармағы), қаржы пирамидасын құрып және басқарғаны үшін айыпталған біреуіне (217-бап, 3-бөлігінің 2) тармағы), сондай-ақ оларды құруға жәрдемдескен екеуіне қатысты қылмыстық істі қарады (ҚК-нің 28-бабы, 5-бөлігі – 217-бап, 3-бөлігінің 2) тармағы).
Сотпен анықталғаны
◾️ Х., іс жүзінде бірнеше ЖШС-нің басшысы бола тұра, 2020 жылдың шілде айынан 2023 жылдың қазан айына дейінгі аралықта құрылыс материалдарын жеткізіп беремін деген желеумен алдап, 11 компанияның жалпы сомасы 114 млн. теңгеден астам қаражатын жымқырған.
◾️ 2021 - 2022 жылдары қаржы пирамидасын құру үшін үлес қосқан К. мен Т. ны қылмыстық топқа тартқан.
◾️ Кәсіпкерлік қызметті имитациялау үшін Х. бірнеше ЖШС сатып алып, оларға жалған тұлғаларды директор етіп тағайындап, олардың атынан компанияның қызметі туралы ақпаратты таратып, инвестицияланған қаражаттан сыйақы алуға уәде берген.
◾️ Қаржы пирамидасының қызметі салымшылардың ақшасын қайта бөлу жолымен, яғни кейінірек салынған қаражатты бұрын ақша салғандарға беру арқылы қамтамасыз етілген.
◾️ Х., 2021 жылдың шілде айынан 2023 жылдың мамыр айына дейін бақыланатын компаниялар арқылы 90-нан астам тұлғамен «несие», «инвестициялық» және «ақылы қызмет көрсету» шарттарын жасап, нәтижесінде азаматтардан жалпы сомасы 1 млрд. теңге ақша қаражатын алған.
◾️ Сотталушылардың кінәсі жәбірленушілердің, куәлардың айғақтарымен, сараптамалардың қорытындысымен және қылмыстық іс материалдарымен дәлелденді.
Тараптардың ұстанымы
◾️ Прокурор Х. мен Т.-ны 8 жылға, К.-ны 7 жылға бас бостандығынан айыруды сұрады.
◾️ Х. және К. бас бостандығынан айыруға байланысты емес жаза тағайындауды сұрады.
Т. - кінәсіздігіне байланысты ақтауды сұрады.
Сот шешімі
◾️ ҚК-нің 217-бабының 3-бөлігінің санкциясы мүлкі тәркіленіп, белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан 7 жылға дейінгі мерзімге айыра отырып, 5 жылдан 12 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру жазасын көздейді.
◾️ ҚК-нің 190-бабының 4-тармағының санкциясы мүлкі тәркіленіп, белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан 10 жылға дейінгі мерзімге айыра отырып, 5 жылдан 10 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру жазасын көздейді.
◾️ Сот жауаптылықты жеңілдететін мән-жайлар ретінде:
- Х. және К-ның кінәсін мойындауын, шын ниетпен өкінуін, мүліктік зиянды өз еркімен өтеу шараларын қолдану және жас балалардың болуын;
- Т.-ның жас балалардың болуын ескерді.
◾️ Ауырлататын мән-жайлар анықталған жоқ.
◾️ Кінәлі деп танылып, сот үкімімен:
- Х.-ға ҚК-нің 190-бабының 4-бөлігінің 2) тармағымен және 217-бабының 3-бөлігінің 2) тармағымен кінәлі деп танылып, 7 жылға бас бостандығынан айыру жазасы тағайындалды;
- Қ.-ға ҚК-нің 28-бабының 5-бөлігі –217-бабының 3-бөлігінің 2) тармағымен кінәлі деп танылып, 5 жыл мерзімге бас бостандығынан айыру жазасы тағайындалды;
- Т.-ға ҚК-нің 28-бабының 5-бөлігі –217-бабының 3-бөлігінің 2) тармағымен кінәлі деп танылып, 6 жыл мерзімге бас бостандығынан айыру жазасы тағайындалды.
◾️ Сондай-ақ азаматтардың қаражаты мен инвестицияларын тартуға байланысты қызметпен айналысу құқығынан 6 жыл мерзімге айыру түріндегі қосымша жаза тағайындалды.
◾️ Үкім заңды күшіне енген жоқ.
https://t.me/astanasottary
Сотпен анықталғаны
◾️ Х., іс жүзінде бірнеше ЖШС-нің басшысы бола тұра, 2020 жылдың шілде айынан 2023 жылдың қазан айына дейінгі аралықта құрылыс материалдарын жеткізіп беремін деген желеумен алдап, 11 компанияның жалпы сомасы 114 млн. теңгеден астам қаражатын жымқырған.
◾️ 2021 - 2022 жылдары қаржы пирамидасын құру үшін үлес қосқан К. мен Т. ны қылмыстық топқа тартқан.
◾️ Кәсіпкерлік қызметті имитациялау үшін Х. бірнеше ЖШС сатып алып, оларға жалған тұлғаларды директор етіп тағайындап, олардың атынан компанияның қызметі туралы ақпаратты таратып, инвестицияланған қаражаттан сыйақы алуға уәде берген.
◾️ Қаржы пирамидасының қызметі салымшылардың ақшасын қайта бөлу жолымен, яғни кейінірек салынған қаражатты бұрын ақша салғандарға беру арқылы қамтамасыз етілген.
◾️ Х., 2021 жылдың шілде айынан 2023 жылдың мамыр айына дейін бақыланатын компаниялар арқылы 90-нан астам тұлғамен «несие», «инвестициялық» және «ақылы қызмет көрсету» шарттарын жасап, нәтижесінде азаматтардан жалпы сомасы 1 млрд. теңге ақша қаражатын алған.
◾️ Сотталушылардың кінәсі жәбірленушілердің, куәлардың айғақтарымен, сараптамалардың қорытындысымен және қылмыстық іс материалдарымен дәлелденді.
Тараптардың ұстанымы
◾️ Прокурор Х. мен Т.-ны 8 жылға, К.-ны 7 жылға бас бостандығынан айыруды сұрады.
◾️ Х. және К. бас бостандығынан айыруға байланысты емес жаза тағайындауды сұрады.
Т. - кінәсіздігіне байланысты ақтауды сұрады.
Сот шешімі
◾️ ҚК-нің 217-бабының 3-бөлігінің санкциясы мүлкі тәркіленіп, белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан 7 жылға дейінгі мерзімге айыра отырып, 5 жылдан 12 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру жазасын көздейді.
◾️ ҚК-нің 190-бабының 4-тармағының санкциясы мүлкі тәркіленіп, белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан 10 жылға дейінгі мерзімге айыра отырып, 5 жылдан 10 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру жазасын көздейді.
◾️ Сот жауаптылықты жеңілдететін мән-жайлар ретінде:
- Х. және К-ның кінәсін мойындауын, шын ниетпен өкінуін, мүліктік зиянды өз еркімен өтеу шараларын қолдану және жас балалардың болуын;
- Т.-ның жас балалардың болуын ескерді.
◾️ Ауырлататын мән-жайлар анықталған жоқ.
◾️ Кінәлі деп танылып, сот үкімімен:
- Х.-ға ҚК-нің 190-бабының 4-бөлігінің 2) тармағымен және 217-бабының 3-бөлігінің 2) тармағымен кінәлі деп танылып, 7 жылға бас бостандығынан айыру жазасы тағайындалды;
- Қ.-ға ҚК-нің 28-бабының 5-бөлігі –217-бабының 3-бөлігінің 2) тармағымен кінәлі деп танылып, 5 жыл мерзімге бас бостандығынан айыру жазасы тағайындалды;
- Т.-ға ҚК-нің 28-бабының 5-бөлігі –217-бабының 3-бөлігінің 2) тармағымен кінәлі деп танылып, 6 жыл мерзімге бас бостандығынан айыру жазасы тағайындалды.
◾️ Сондай-ақ азаматтардың қаражаты мен инвестицияларын тартуға байланысты қызметпен айналысу құқығынан 6 жыл мерзімге айыру түріндегі қосымша жаза тағайындалды.
◾️ Үкім заңды күшіне енген жоқ.
https://t.me/astanasottary
◾️ В Межрайонном суде по уголовным делам г.Астаны рассмотрено уголовное дело в отношении одного обвиняемого в неоднократном мошенничестве в особо крупном размере (ст.190 ч.4 п.2) УК), созданиии руководстве финансовой пирамидой (ст.217 ч.3 п.2) УК), а также двоих – в пособничестве в их создании (ст.28 ч.5 – ст.217 ч.3 п.2) УК).
Судом установлено
◾️ Х., являясь фактическим руководителем нескольких ТОО, под предлогом поставки строительных материалов с июля 2020-го по октябрь 2023-й обманом похитила свыше 114 млн тенге 11 компаний.
◾️ В 2021-м и 2022-м Х. вовлекла в преступную группу К. и Т., которые содействовали созданию финансовой пирамиды.
◾️ Для имитации предпринимательской деятельности Х. приобрела несколько ТОО, назначила руководителями подставных лиц, от имени которых распространяла информацию о деятельности компаний, обещая вознаграждение от вложенных средств.
◾️ Функционирование финпирамиды обеспечивалось за счет перераспределения денег вкладчиков: средства, вложенные позже, направлялись в пользу тех, кто вложил деньги ранее.
◾️ С июля 2021-го по май 2023-го Х. через подконтрольные компании заключила с более чем 90 лицами договоры «займа», «инвестирования» и «возмездного оказания услуг», в результате чего привлекла свыше 1 млрд тенге граждан.
◾️ Вина подсудимых доказана показаниями потерпевших, свидетелей, заключениями экспертиз и материалами уголовного дела.
Позиция сторон
◾️ Прокурор просил назначить Х. и Т. 8 лет, К. – 7 лет лишения свободы.
Х. и К. просили наказание, не связанном с лишением свободы.
◾️ Т. – оправдать в связи с невиновностью.
Решение суда
◾️ Санкция ст.217 ч.3 УК предусматривает наказание – лишение свободы от 5 до 12 лет с конфискацией имущества и права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью до 7 лет.
◾️ Санкция ст.190 ч.4 УК предусматривает лишение свободы от 5 до 10 лет с конфискацией имущества и права занимать определенные должности до 10 лет.
◾️ Суд учел смягчающие обстоятельства:
- Х. и К.: признание вины, чистосердечное раскаяние, принятие мер к добровольному возмещению имущественного вреда и наличие малолетних детей;
- Т.: наличие малолетних детей.
◾️ Отягчающих – не установлено.
◾️ Признаны виновными и приговорены:
- Х. по ст.190 ч.4 п.2) и ст.217 ч.3 п.2) УК – 7 лет лишения свободы;
- К. по ст.28 ч.5, ст.217 ч.3 п.2) УК – 5 лет лишения свободы;
- Т. по ст.28 ч.5, ст.217 ч.3 п.2) УК – 6 лет лишения свободы.
◾️ Дополнительно – лишены права заниматься привлечением денежных средств граждан и инвестиций на 6 лет.
◾️ Приговор не вступил в законную силу.
https://t.me/astanasottary
Судом установлено
◾️ Х., являясь фактическим руководителем нескольких ТОО, под предлогом поставки строительных материалов с июля 2020-го по октябрь 2023-й обманом похитила свыше 114 млн тенге 11 компаний.
◾️ В 2021-м и 2022-м Х. вовлекла в преступную группу К. и Т., которые содействовали созданию финансовой пирамиды.
◾️ Для имитации предпринимательской деятельности Х. приобрела несколько ТОО, назначила руководителями подставных лиц, от имени которых распространяла информацию о деятельности компаний, обещая вознаграждение от вложенных средств.
◾️ Функционирование финпирамиды обеспечивалось за счет перераспределения денег вкладчиков: средства, вложенные позже, направлялись в пользу тех, кто вложил деньги ранее.
◾️ С июля 2021-го по май 2023-го Х. через подконтрольные компании заключила с более чем 90 лицами договоры «займа», «инвестирования» и «возмездного оказания услуг», в результате чего привлекла свыше 1 млрд тенге граждан.
◾️ Вина подсудимых доказана показаниями потерпевших, свидетелей, заключениями экспертиз и материалами уголовного дела.
Позиция сторон
◾️ Прокурор просил назначить Х. и Т. 8 лет, К. – 7 лет лишения свободы.
Х. и К. просили наказание, не связанном с лишением свободы.
◾️ Т. – оправдать в связи с невиновностью.
Решение суда
◾️ Санкция ст.217 ч.3 УК предусматривает наказание – лишение свободы от 5 до 12 лет с конфискацией имущества и права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью до 7 лет.
◾️ Санкция ст.190 ч.4 УК предусматривает лишение свободы от 5 до 10 лет с конфискацией имущества и права занимать определенные должности до 10 лет.
◾️ Суд учел смягчающие обстоятельства:
- Х. и К.: признание вины, чистосердечное раскаяние, принятие мер к добровольному возмещению имущественного вреда и наличие малолетних детей;
- Т.: наличие малолетних детей.
◾️ Отягчающих – не установлено.
◾️ Признаны виновными и приговорены:
- Х. по ст.190 ч.4 п.2) и ст.217 ч.3 п.2) УК – 7 лет лишения свободы;
- К. по ст.28 ч.5, ст.217 ч.3 п.2) УК – 5 лет лишения свободы;
- Т. по ст.28 ч.5, ст.217 ч.3 п.2) УК – 6 лет лишения свободы.
◾️ Дополнительно – лишены права заниматься привлечением денежных средств граждан и инвестиций на 6 лет.
◾️ Приговор не вступил в законную силу.
https://t.me/astanasottary
◾️ Атырау қаласының тұрғыны ЖШС-ға 2022 жылы шарт бойынша көлік жуу операторы болып жұмысқа қабылданған.
◾️ 3 айдан кейін жуу механизмінің берілістерімен техникалық тұзды ұсақтау кезінде сол қолынан жарақат алған.
◾️ Мемлекеттік еңбек инспекциясы басқармасы жазатайым оқиға фактісін ЖШС-не хабарлап, оны тексеру үшін комиссия тағайындау туралы бұйрық шығарған, нәтижесінде жазатайым оқиғаның өндірістік қызметпен байланысты екендігі анықталып, оның 30%-ы жұмыскердің кінәсінен және 70%-ы жұмыс берушінің кінәсінен болғаны анықталған.
◾️ ЖШС сотқа дейінгі тергеп-тексеру нәтижелеріне шағым түсіргенмен, арнайы тергеу актісі өзгеріссіз қалды.
◾️ Сондықтан, ЖШС сотқа мемлекеттік еңбек инспекциясы басқармасы жазатайым оқиғаны арнайы тексеру актісін жоюы жөнінде әкімшілік талап қоюмен жүгінген.
◾️ Атырау МАӘС-ы және апелляция арнайы тергеп-тексеру даулы актісінің заңдылығын атап, талап қоюды қанағаттандырудан бас тартты.
◾️ Еңбек кодексінің 23-бабының 2-тармағының 25) тармақшасына сәйкес жұмыс беруші еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауға ішкі бақылауды жүзеге асыруға міндетті.
◾️ Белгіленген мән-жайлардан және зерттелген іс материалдарынан жәбірленушінің әрекетінде өрескел абайсыздықтың субъективті белгілері бар екені анықталды.
◾️ Сонымен қатар, сот келесі фактілерді сенімді түрде анықтады және іс материалдарымен жұмыс беруші тарапынан жоққа шығарылмады:
1) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша ішкі бақылау болмаған;
2) ұсатқыш механизмінің қорғаныс қабығын орнату бойынша шаралар қабылданбаған;
3) жазатайым оқиға болған күні жұмысшылардың қажетті саны қамтамасыз етілмеген.
◾️ Жұмыскер мен жұмыс берушінің кінәсінің дәрежесін дұрыс анықтау, жазатайым оқиғаны тергеп-тексеру барысында жауапкер тарапынан бұзушылықтардың болмауы, жұмыс берушінің еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды тиісті деңгейде бақылауға алмауы талап қоюды қанағаттандырудан бас тарту туралы сот шешіміне негіз болды.
◾️ ЖС ӘЖСА жергілікті соттардың қорытындысымен толық келісіп, талап қоюшының кассациялық шағымын қанағаттандырусыз қалдырды.
https://t.me/atyrau_oblsud
◾️ 3 айдан кейін жуу механизмінің берілістерімен техникалық тұзды ұсақтау кезінде сол қолынан жарақат алған.
◾️ Мемлекеттік еңбек инспекциясы басқармасы жазатайым оқиға фактісін ЖШС-не хабарлап, оны тексеру үшін комиссия тағайындау туралы бұйрық шығарған, нәтижесінде жазатайым оқиғаның өндірістік қызметпен байланысты екендігі анықталып, оның 30%-ы жұмыскердің кінәсінен және 70%-ы жұмыс берушінің кінәсінен болғаны анықталған.
◾️ ЖШС сотқа дейінгі тергеп-тексеру нәтижелеріне шағым түсіргенмен, арнайы тергеу актісі өзгеріссіз қалды.
◾️ Сондықтан, ЖШС сотқа мемлекеттік еңбек инспекциясы басқармасы жазатайым оқиғаны арнайы тексеру актісін жоюы жөнінде әкімшілік талап қоюмен жүгінген.
◾️ Атырау МАӘС-ы және апелляция арнайы тергеп-тексеру даулы актісінің заңдылығын атап, талап қоюды қанағаттандырудан бас тартты.
◾️ Еңбек кодексінің 23-бабының 2-тармағының 25) тармақшасына сәйкес жұмыс беруші еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауға ішкі бақылауды жүзеге асыруға міндетті.
◾️ Белгіленген мән-жайлардан және зерттелген іс материалдарынан жәбірленушінің әрекетінде өрескел абайсыздықтың субъективті белгілері бар екені анықталды.
◾️ Сонымен қатар, сот келесі фактілерді сенімді түрде анықтады және іс материалдарымен жұмыс беруші тарапынан жоққа шығарылмады:
1) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша ішкі бақылау болмаған;
2) ұсатқыш механизмінің қорғаныс қабығын орнату бойынша шаралар қабылданбаған;
3) жазатайым оқиға болған күні жұмысшылардың қажетті саны қамтамасыз етілмеген.
◾️ Жұмыскер мен жұмыс берушінің кінәсінің дәрежесін дұрыс анықтау, жазатайым оқиғаны тергеп-тексеру барысында жауапкер тарапынан бұзушылықтардың болмауы, жұмыс берушінің еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды тиісті деңгейде бақылауға алмауы талап қоюды қанағаттандырудан бас тарту туралы сот шешіміне негіз болды.
◾️ ЖС ӘЖСА жергілікті соттардың қорытындысымен толық келісіп, талап қоюшының кассациялық шағымын қанағаттандырусыз қалдырды.
https://t.me/atyrau_oblsud
◾️ Житель Атырау в 2022-м был принят в ТОО по договору на работу оператором мойки.
◾️ Спустя 3 месяца во время дробления технической соли шестеренками механизма мойки он получил травму кисти левой руки.
◾️ Управление госинспекции труда сообщило о факте несчастного случая в ТОО и издало приказ о назначении комиссии по его расследованию, по результатам которого установлено, что несчастный случай связан с трудовой деятельностью с определением 30%степени вины работника и 70% –работодателя.
◾️ ТОО обжаловало итоги расследования в досудебном порядке, но акт спецрасследования остался без изменения.
◾️Поэтому ТОО обратилось в суд с административным иском к Управлению госинспекции труда с требованием об отмене акта спецрасследования несчастного случая.
◾️ СМАС Атырау и апелляция отказали в иске, отметив законность оспариваемого акта спецрасследования.
◾️ По п.п.25) п.2 ст.23 Трудового кодекса, работодатель обязан проводить внутренний контроль за безопасностью и охраной труда.
◾️ Из установленных обстоятельств и исследованных материалов дела следует, что в действиях потерпевшего имелись субъективные признаки грубой неосторожности.
◾️ Кроме того, судом достоверно установлено и не опровергаются материалами дела факты того, что со стороны работодателя:
1) отсутствовал внутренний контроль за безопасностью и охраной труда;
2) не предпринято мер по установке защитного кожуха шестеренки дробилки;
3) в день несчастного случая не обеспечено необходимое количество работников.
◾️ Правильное определение степени вины работника и работодателя, отсутствие нарушений со стороны ответчика при расследовании несчастного случая, ненадлежащий контроль работодателя за безопасностью и охраны труда явилось основанием к принятию судом решения об отказе в удовлетворении иска.
◾️ СКАД ВС полностью согласилась с выводами местных судов и оставила кассационную жалобу истца без удовлетворения.
https://t.me/atyrau_oblsud
◾️ Спустя 3 месяца во время дробления технической соли шестеренками механизма мойки он получил травму кисти левой руки.
◾️ Управление госинспекции труда сообщило о факте несчастного случая в ТОО и издало приказ о назначении комиссии по его расследованию, по результатам которого установлено, что несчастный случай связан с трудовой деятельностью с определением 30%степени вины работника и 70% –работодателя.
◾️ ТОО обжаловало итоги расследования в досудебном порядке, но акт спецрасследования остался без изменения.
◾️Поэтому ТОО обратилось в суд с административным иском к Управлению госинспекции труда с требованием об отмене акта спецрасследования несчастного случая.
◾️ СМАС Атырау и апелляция отказали в иске, отметив законность оспариваемого акта спецрасследования.
◾️ По п.п.25) п.2 ст.23 Трудового кодекса, работодатель обязан проводить внутренний контроль за безопасностью и охраной труда.
◾️ Из установленных обстоятельств и исследованных материалов дела следует, что в действиях потерпевшего имелись субъективные признаки грубой неосторожности.
◾️ Кроме того, судом достоверно установлено и не опровергаются материалами дела факты того, что со стороны работодателя:
1) отсутствовал внутренний контроль за безопасностью и охраной труда;
2) не предпринято мер по установке защитного кожуха шестеренки дробилки;
3) в день несчастного случая не обеспечено необходимое количество работников.
◾️ Правильное определение степени вины работника и работодателя, отсутствие нарушений со стороны ответчика при расследовании несчастного случая, ненадлежащий контроль работодателя за безопасностью и охраны труда явилось основанием к принятию судом решения об отказе в удовлетворении иска.
◾️ СКАД ВС полностью согласилась с выводами местных судов и оставила кассационную жалобу истца без удовлетворения.
https://t.me/atyrau_oblsud
6001-24-00-6ап/9
◾️ 66 жастағы елорда тұрғыны ұлымен 1993 жылдан бері Астана көшелерінің бірінде орналасқан жатақханада тұрып жатыр.
◾️ 1999 жылы Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру жөніндегі аумақтық комитеті жекешелендіруге берілген мемлекеттік тұрғын үй қорларының тізіміне жатақхана бөлмелерін енгізді.
◾️ 2023 жылы әкімдік апатты тұрғын үй құрылысы ретінде реквизиция арқылы мәжбүрлеп иеліктен шығаруға жатады деп танылды.
◾️ Сол жылы әкімдік комиссиясы астаналық әйел мен оның ұлына құқық белгілейтін құжаттары болмағандықтан жаңа тұрғын үй беруден бас тартып, тұрғын үйді босату туралы хабарлама жіберген.
◾️ Астаналықтың талап қоюы МАӘС-ымен және апелляциямен қанағаттандырылды: әкімдікке оны тұрғын үймен қамтамасыз ету міндеті жүктелді.
◾️ Әкімдік бұл шешімді кассациялық тәртіпте даулады.
◾️ Жоғарғы Соттың Әкімшілік істер жөніндегі сот алқасы (ӘІЖСА) істі қарай отырып, мынаны көрсетті:
- 1993 жылы даулы бөлме 19 жылдан астам тұрып жатқан және оны күтіп-ұстау ауыртпалығын көтеретін талап қоюшыға жұмыс орны бойынша берілген;
- талап қоюшының меншігінде тұрғын үйі жоқ және жасы бойынша зейнеткер ретінде тұрғын үй мәселесін өз бетімен шеше алмайтын, тұрғын үйге мұқтаж халықтың әлеуметтік осал топтарына жатады;
- комиссияның даулы шешімі әкімшілік рәсімдердің міндеттері мен қағидаттары ескерілмей қабылданған, өйткені талап қоюшы «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңының 68-бабының, 5-тармақшасына сәйкес жасына байланысты тұрғын үйге мұқтаж халықтың әлеуметтік осал топтарына жататындығы сенімді түрде анықталған;
- талап қоюшының бұзылған ғимаратта 19 жылдан астам тұрғанын растайтын құқық белгілейтін құжаттардың болмауы оған тұрғын үй беруден бас тартуға негіз болып табылмайды, өйткені мемлекет (мемлекеттік органдар) тұрғын үй мәселелерін шешуге басқа мүмкіндігі жоқ халықтың әлеуметтік осал топтары өкілдерін тұрғын үймен қамтамасыз етуге міндетті.
◾️ Осыны ескерген ӘІЖСА іс бойынша шығарылған сот актілерін күшінде қалдырды.
◾️ 66 жастағы елорда тұрғыны ұлымен 1993 жылдан бері Астана көшелерінің бірінде орналасқан жатақханада тұрып жатыр.
◾️ 1999 жылы Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру жөніндегі аумақтық комитеті жекешелендіруге берілген мемлекеттік тұрғын үй қорларының тізіміне жатақхана бөлмелерін енгізді.
◾️ 2023 жылы әкімдік апатты тұрғын үй құрылысы ретінде реквизиция арқылы мәжбүрлеп иеліктен шығаруға жатады деп танылды.
◾️ Сол жылы әкімдік комиссиясы астаналық әйел мен оның ұлына құқық белгілейтін құжаттары болмағандықтан жаңа тұрғын үй беруден бас тартып, тұрғын үйді босату туралы хабарлама жіберген.
◾️ Астаналықтың талап қоюы МАӘС-ымен және апелляциямен қанағаттандырылды: әкімдікке оны тұрғын үймен қамтамасыз ету міндеті жүктелді.
◾️ Әкімдік бұл шешімді кассациялық тәртіпте даулады.
◾️ Жоғарғы Соттың Әкімшілік істер жөніндегі сот алқасы (ӘІЖСА) істі қарай отырып, мынаны көрсетті:
- 1993 жылы даулы бөлме 19 жылдан астам тұрып жатқан және оны күтіп-ұстау ауыртпалығын көтеретін талап қоюшыға жұмыс орны бойынша берілген;
- талап қоюшының меншігінде тұрғын үйі жоқ және жасы бойынша зейнеткер ретінде тұрғын үй мәселесін өз бетімен шеше алмайтын, тұрғын үйге мұқтаж халықтың әлеуметтік осал топтарына жатады;
- комиссияның даулы шешімі әкімшілік рәсімдердің міндеттері мен қағидаттары ескерілмей қабылданған, өйткені талап қоюшы «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңының 68-бабының, 5-тармақшасына сәйкес жасына байланысты тұрғын үйге мұқтаж халықтың әлеуметтік осал топтарына жататындығы сенімді түрде анықталған;
- талап қоюшының бұзылған ғимаратта 19 жылдан астам тұрғанын растайтын құқық белгілейтін құжаттардың болмауы оған тұрғын үй беруден бас тартуға негіз болып табылмайды, өйткені мемлекет (мемлекеттік органдар) тұрғын үй мәселелерін шешуге басқа мүмкіндігі жоқ халықтың әлеуметтік осал топтары өкілдерін тұрғын үймен қамтамасыз етуге міндетті.
◾️ Осыны ескерген ӘІЖСА іс бойынша шығарылған сот актілерін күшінде қалдырды.
6001-24-00-6ап/9
◾️ 66-летняя жительница столицы вместе с сыном проживает с 1993 года в комнате общежития, расположенной на одной из улиц Астаны.
◾️ В 1999-м теркомитетом госимущества и приватизации комнаты общежития включены в перечень госжилфонда, переданных для приватизации.
◾️ В 2023-м акиматом общежитие, как аварийное домостроение, признано подлежащим принудительному отчуждению по реквизиции.
◾️ В том же году комиссия акимата отказала астанчанке с сыном в предоставлении нового жилья из-за отсутствия правоустанавливающих документов и направила уведомление об освобождении жилья.
◾️ СМАСом и апелляцией иск астанчанки удовлетворен: на акимат возложена обязанность по предоставлению ей жилья.
◾️ Акимат оспорил это решение в кассации.
◾️ Судебная коллегия по административным делам Верховного Суда, рассмотрев дело, указала на следующее:
- спорная комната в 1993-м была предоставлена по месту работы истцу, которая все более 19 лет проживает в ней и несет бремя ее содержания;
- истец не имеет жилья на праве собственности и, как пенсионер по возрасту, относится к категории социально уязвимых слоев населения, нуждающихся в получении жилья, которые не в состоянии решить жилищную проблему самостоятельно;
- оспариваемое решение комиссии вынесено без учета задач и принципов административных процедур, поскольку достоверно установлено, что истец относится к социально уязвимым слоям населения, нуждающимся в жилье в силу своего возраста по п.п.5) ст.68 Закона «О жилищных отношениях»;
- отсутствие правоустанавливающих документов при подтверждении факта проживания более 19 лет истца в сносимом домостроении не является основанием отказа в предоставлении ей жилья, т.к. государство (госорганы) обязано обеспечить жильем представителей социально уязвимых слоев населения, не имеющих иной возможности решить жилищные вопросы.
◾️ СКАД с учетом этого оставила в силе вынесенные по делу судебные акты.
◾️ 66-летняя жительница столицы вместе с сыном проживает с 1993 года в комнате общежития, расположенной на одной из улиц Астаны.
◾️ В 1999-м теркомитетом госимущества и приватизации комнаты общежития включены в перечень госжилфонда, переданных для приватизации.
◾️ В 2023-м акиматом общежитие, как аварийное домостроение, признано подлежащим принудительному отчуждению по реквизиции.
◾️ В том же году комиссия акимата отказала астанчанке с сыном в предоставлении нового жилья из-за отсутствия правоустанавливающих документов и направила уведомление об освобождении жилья.
◾️ СМАСом и апелляцией иск астанчанки удовлетворен: на акимат возложена обязанность по предоставлению ей жилья.
◾️ Акимат оспорил это решение в кассации.
◾️ Судебная коллегия по административным делам Верховного Суда, рассмотрев дело, указала на следующее:
- спорная комната в 1993-м была предоставлена по месту работы истцу, которая все более 19 лет проживает в ней и несет бремя ее содержания;
- истец не имеет жилья на праве собственности и, как пенсионер по возрасту, относится к категории социально уязвимых слоев населения, нуждающихся в получении жилья, которые не в состоянии решить жилищную проблему самостоятельно;
- оспариваемое решение комиссии вынесено без учета задач и принципов административных процедур, поскольку достоверно установлено, что истец относится к социально уязвимым слоям населения, нуждающимся в жилье в силу своего возраста по п.п.5) ст.68 Закона «О жилищных отношениях»;
- отсутствие правоустанавливающих документов при подтверждении факта проживания более 19 лет истца в сносимом домостроении не является основанием отказа в предоставлении ей жилья, т.к. государство (госорганы) обязано обеспечить жильем представителей социально уязвимых слоев населения, не имеющих иной возможности решить жилищные вопросы.
◾️ СКАД с учетом этого оставила в силе вынесенные по делу судебные акты.
◾️ Рудный қалалық сотында алаяқтық, сондай-ақ сенімге қиянат жасау арқылы бөтеннің мүлкін ұрлау бойынша айыпталушыға қатысты қылмыстық іс қаралды (ҚК-нің 190-бабы 4-бөлігінің 2-т.).
◾️ Рудный қалалық Білім бөлімінің балаларды тәрбиелеу-сауықтыру кешені басшысының хатшысы қызмет бабын пайдаланып, әдейі 2022-2023 ж.ж. әлеуетті клиенттерге WhatsApp мессенджерінде жалғасып жатқан акциялар туралы хабарламалар жіберіп, олар арқылы балалар лагерлеріне 50% жеңілдікпен жолдаманы брондауға болатыны туралы айтқан.
◾️ Бұл ретте ол өзінің жеке банк шоттарына жолдама үшін ақы төлеу қажеттігін ескерткен.
◾️ Осылайша, ол бұрын жолдама сатып алған адамдарға жалғасып жатқан акциялар туралы хабарламалар жіберген, соған сәйкес 2023 жылдың жазғы маусымына лагерьлерге жолдамаларды 2022 жылға арналған жолдама құнымен және 50% жеңілдікпен ерте брондау мүмкін екенін, болашақта бос орындардың болмай қалатынын және жолдама құны өсіп кететінін атап көрсеткен.
◾️ Одан әрі, осы лагерьлерге жолдамаларға қол жеткізіп, олардың көшірмелерін жасап, өзі арқылы сатылған жолдамалардың саны туралы басшылығын жаңылыстыру арқылы ол алған ақшасына оларды сатып алушыларға аударған.
◾️ Сонымен бірге, ол лагерьлердің шектен тыс балаларды қабылдауға мүмкіндігі жоқ екенін анық білген және жоғарыда көрсетілген тәртіппен барлығына жолдама сатуды жалғастырып, төлемді өз есепшотына алып отырған.
◾️ Кешен хатшысының қылмыстық әрекеті нәтижесінде мемлекетке 18,4 миллион теңге (аса ірі көлемде) залал келтірілген.
◾️ Прокурор сотталушыны 5 жылға шартты түрде бас бостандығынан айыруды сұрады.
◾️ Сотталушы өз кінәсін толық мойындап, шартты түрде бас бостандығынан айыруды сұрады.
◾️ Жасаған ісіне шын жүректен өкіну, жас баласының болуы және келтірілген зиянды жартылай өтеу жауапкершілікті жеңілдететін мән-жайлар деп танылды.
◾️ Ауырлататын факторлар анықталмаған.
◾️ Сотталушы тағылған айып бойынша кінәлі деп танылды және жас баласының болуына байланысты оған 5 жылға бас бостандығынан шартты түрде айыру жазасы тағайындалды.
◾️ Мекеменің азаматтық талап қоюы қанағаттандырылды: материалдық шығынды өтеу үшін сотталғаннан 16 млн теңге өндірілді.
◾️ Үкім заңды күшіне енген жоқ.
https://t.me/QostanaiOblystyqSoty0
◾️ Рудный қалалық Білім бөлімінің балаларды тәрбиелеу-сауықтыру кешені басшысының хатшысы қызмет бабын пайдаланып, әдейі 2022-2023 ж.ж. әлеуетті клиенттерге WhatsApp мессенджерінде жалғасып жатқан акциялар туралы хабарламалар жіберіп, олар арқылы балалар лагерлеріне 50% жеңілдікпен жолдаманы брондауға болатыны туралы айтқан.
◾️ Бұл ретте ол өзінің жеке банк шоттарына жолдама үшін ақы төлеу қажеттігін ескерткен.
◾️ Осылайша, ол бұрын жолдама сатып алған адамдарға жалғасып жатқан акциялар туралы хабарламалар жіберген, соған сәйкес 2023 жылдың жазғы маусымына лагерьлерге жолдамаларды 2022 жылға арналған жолдама құнымен және 50% жеңілдікпен ерте брондау мүмкін екенін, болашақта бос орындардың болмай қалатынын және жолдама құны өсіп кететінін атап көрсеткен.
◾️ Одан әрі, осы лагерьлерге жолдамаларға қол жеткізіп, олардың көшірмелерін жасап, өзі арқылы сатылған жолдамалардың саны туралы басшылығын жаңылыстыру арқылы ол алған ақшасына оларды сатып алушыларға аударған.
◾️ Сонымен бірге, ол лагерьлердің шектен тыс балаларды қабылдауға мүмкіндігі жоқ екенін анық білген және жоғарыда көрсетілген тәртіппен барлығына жолдама сатуды жалғастырып, төлемді өз есепшотына алып отырған.
◾️ Кешен хатшысының қылмыстық әрекеті нәтижесінде мемлекетке 18,4 миллион теңге (аса ірі көлемде) залал келтірілген.
◾️ Прокурор сотталушыны 5 жылға шартты түрде бас бостандығынан айыруды сұрады.
◾️ Сотталушы өз кінәсін толық мойындап, шартты түрде бас бостандығынан айыруды сұрады.
◾️ Жасаған ісіне шын жүректен өкіну, жас баласының болуы және келтірілген зиянды жартылай өтеу жауапкершілікті жеңілдететін мән-жайлар деп танылды.
◾️ Ауырлататын факторлар анықталмаған.
◾️ Сотталушы тағылған айып бойынша кінәлі деп танылды және жас баласының болуына байланысты оған 5 жылға бас бостандығынан шартты түрде айыру жазасы тағайындалды.
◾️ Мекеменің азаматтық талап қоюы қанағаттандырылды: материалдық шығынды өтеу үшін сотталғаннан 16 млн теңге өндірілді.
◾️ Үкім заңды күшіне енген жоқ.
https://t.me/QostanaiOblystyqSoty0