💎 معرفی کتاب «علوم انسانی دیجیتال و مطالعات اسلامی و خاورمیانه»

[بخش ۳ از ۳]

🗂ادامه مقالات منتشر شده در این کتاب به شرح زیر است:

6️⃣به سوی مدل انتزاعی برای تاریخ اسلامی
✍️ماکسیم رومانف
این مقاله به چگونگی استفاده از ابزارهای دیجیتال در ایجاد داده‌های کلان و مدل‌سازی تاریخ اسلام می‌پردازد. رومانف چگونگی مدل‌سازی تاریخ الاسلام ذهبی را بررسی کرده و با استفاده از دیدگاه روش‌شناسانه متفاوتی نشان می‌دهد که این مدل و ابزار دیجیتال چگونه تحولات اجتماعی را در طول هفتصد سال تحلیل می‌کند. حاصل پروژه نشان‌ می‌دهد که از قرن ۶ هجری به بعد، نقش فرماندهان نظامی در جامعه اسلامی افزایش و تنوع زمینه‌های اجتماعی عالمان دینی کاهش یافته است.

7️⃣کمّی‌سازی قرآن
✍️الکس بری
در این مقاله، الکس بری نسخه‌ای کامل از قرآن را که در موزه باستان‌شناسی دانشگاه پنسیلوانیا نگه‌داری می‌شود به صورت دیجیتال تحلیل و بررسی می‌کند. او با استفاده از ابزارهای دیجیتال و رویکردهای کمّی به بررسی موضوعاتی چون کاغذ، سربرگ، نشانگر آیه و تحلیل آن نسخه پرداخته است.

8️⃣نقشه‌برداری دمشق عثمانی به واسطۀ گزارش‌های خبری: رویکردی عملی
✍️تیل گرلت
این مقاله مجموعه‌ای از ابزارها را معرفی می‌کند تا ارتباط ممکن بین گفتمان‌ها و اصطلاحات تاریخی و مکان‌های جغرافیایی را به وسیله نقشه‌های مبتنی بر مرورگر بررسی کند. پژوهش نشان می‌دهد که روزنامه‌های دمشقی و بیروتی در چهل سال آخر حکومت عثمانی چه گزارش‌هایی ارائه کرده‌اند و دمشق مورد نظر آنان در نقشه چگونه بوده است.

9️⃣«جِدْ لي [برایم بیاب]»: ساخت ابزار جست و جو مبتنی بر زمینه با استفاده از پایتون
✍️خوزه هارو پرالتا و پیتر ورکیندن
این مقاله از زبان پایتون برای تحقیقات تاریخی و نخستین متون اسلامی استفاده کرده است. نویسندگان جستار یک ابزار تحلیل متن به نام Jedli ساخته‌اند و در چارچوب پروژه تحقیقات امپراطوری اسلام نخسین از آن بهره می‌برند. این پروژه در دانشگاه هامبورگ مستقر است و توسط شورای تحقیقات اروپا حمایت می‌شود و قصد دارد درک بهتری از ساختارهای سیاسی و اقتصادی امپراطوری اسلامی در سه قرن نخست را بر اساس سازوکار مناطق کلیدی (فارس، افریقیه، الجزایر، خراسان و شام) ارائه دهد.

0️⃣1️⃣آموزش و علوم انسانی دیجیتال: کاوش دانشجویان کارشناسی در زمینه انتقال‌دهندگان حقوق اسلامی نخستین
✍️جوئل بلچر
این مقاله سعی دارد رویکردهای مختلفی را که ذیل چتر علوم انسانی دیجیتال ظاهر شده‌اند، مورد توجه قرار دهد. منبع مطالعه پروژه، ترجمه انگلیسی فرهنگ‌نامه‌ «الموطّأ» مالک به شرح عبدالحی اللکنهوی (۱۸۸۷ میلادی) است که زندگینامه راویان منابع فقه اسلامی را دربردارد و از ۱۷۰۰ مدخل تشکیل شده است. هدف پروژه انجام تحقیق تاریخی به صورت دیجیتال است که شامل چهار مرحله برنامه‌نویسی، جمع‌آوری داده، پاک‌سازی و تصویر‌سازی می‌شود.

1️⃣1️⃣از برنج باسماتی تا بنی هلال: آرشیوهای دیجیتال و علوم انسانی عمومی
✍️دوایت اف. رینولدز
این مقاله نشان‌ می‌دهد که چگونه نوآوری‌های برنامه‌نویسی در آمریکا، بنیان‌گذاران آرشیوهای دیجیتال در هند را برانگیخته تا دانش سنتی خود را حفظ کنند. نویسنده نشان می‌دهد که در دنیای مدرن که حتی مواد طبیعی اساسی هم توسط سیستم‌های سرمایه‌داری غربی خصوصی‌سازی می‌شوند، آرشیوهای دیجیتال نقش مهمی در حفاظت از ارزش‌های فرهنگی و سنتی ایفا می‌کنند.

🔴«مدرسه مدار ۱۴۰۳» با عنوان «بوت‌کمپ متن‌پژوهی دیجیتال» بر آموزش مهارت‌ها و برخی موضوعات مشابه به این پژوهش‌ها تمرکز دارد. اگر به حوزه پژوهش دیجیتال علاقه‌مند هستید، هشتگ #مطالعات_اسلامی_دیجیتال را دنبال کرده و شرکت در فراخوان ثبت‌نام این مدرسه را از دست ندهید.

#انعکاس_کتاب
#مطالعات_اسلامی_دیجیتال
@inekas

💠کنفرانس «سنت اسلامی در پایان دوران باستان متأخر: افق‌های جدید در حدیث، تاریخ و تاریخ‌نگاری»

👥برگزارکنندگان: آنا داویتاشویلی و راشد گویال

✅این کنفرانس سه روزه که از دوشنبه ۱۸ تیر تا چهارشنبه ۲۰ تیرماه ۱۴۰۳ به صورت حضوری در دانشگاه توبینگن آلمان برگزار خواهد شد، می‌کوشد تا جدیدترین یافته‌های دربارۀ سنت اسلامی و فضای باستان متأخر را گرد هم آورد، به ویژه مطالعاتی که پیوندی میان ادبیات حدیثی، تاریخ‌نگاری در سرزمین‌های اسلامی و سنت‌های یهودی و مسیحی از دورۀ صدر اسلام برقرار می‌کند.
این کنفرانس سومین گردهمایی علمی از مجموعه رویدادهای پروژۀ QaSLA (قرآن به مثابه منبعی برای باستان متأخر) به راهبری هولگر زلنتین است که دو رویداد پیشین آن نیز در انعکاس معرفی شده بود. (اینجا و اینجا). از نکات قابل توجه در رویداد امسال، حضور پررنگ‌تر پژوهشگران ایرانی به نسبت سال‌های پیش است (به ترتیب الفبا: علی آقایی، احسان روحی، مهدی شاددل و بهنام صادقی).

⬇️دریافت کتابچه کنفرانس، شامل معرفی، زمان‌بندی کنفرانس و چکیده ارائه‌ها و معرفی ارائه دهندگان به زبان انگلیسی


🗂فهرست ارائه‌ها

آندریاس گورکه (دانشگاه ادینبرا)
دستیابی به قرآن از طریق سنت اسلامی

آدام فلاورز (دانشگاه شیکاگو)
قرآن: نخستین مجموعۀ احادیث اسلامی

مایکل لِکِر (دانشگاه عبری اورشلیم)
بازنگری در قتل‌عام قریظه

بهنام صادقی (پژوهشگر مستقل)
تفاوت‌های بومی در انتشار گزارش‌ها دربارۀ حضرت محمد [ص]

هربرت بِرگ (دانشگاه کارولینای شمالی ویلمینگتون/کالج رودز)
در مورد چه چیز دیگری باید شک کرد؟

سارا میرزا (دانشکده ووستر)
صندل‌های بی‌مو و جوراب‌های چرمی: حدیث به عنوان منبعی برای فرهنگ مادی

ماروسیا بِدنارکیِویچ (دانشگاه توبینگن)
قاعده و انحراف از قاعده در سلسلۀ اسانید احادیث

راشد گویال (دانشگاه توبینگن)
دیدگاه ابن‌عباسِ مفسر در مورد اعراب و اعاریب: تحلیل توأمان اسناد-لغت و مسألۀ وثاقت

اش گایزینگر (دانشگاه کارلتون)
تلاوت قرآن و ارواح دارای جنسیت در میان دیگریِ دینی: تحلیلی بر چندین روایت

ادی شیران (دانشگاه شیکاگو)
مشاهدات جدید دربارۀ ریشۀ قرآنی «خ-ت-م» در پرتو حدیث متقدم و ادبیات تفسیری

جاشوا لیتل (دانشگاه گرونینگن)
دربارۀ گسست قرآن و حدیث: بررسی معنا و بافتار سورۀ اخلاص

علی آقایی (دانشگاه هومبولت، برلین)
سلیمان و آشمودای: خوانشی بینامتنی از قرآن، تفسیر و هگاده

ایلان هاروی (پژوهشگر مستقل)
«پیرزن بنی‌اسرائیل» در سنت‌های سامری، خاخامی و مسلمانان

احسان روحی (پژوهشگر مستقل)
«ما تا پای مرگ، از ایمان خود دست بر نمی‌داریم!»: تشابه‌های موضوعی و ساختاری بین گزارش‌های کشتار یهودیان بنی‌قریظه و مسیحیان نجران

اریک دی ویلیرز (دانشگاه نوتردام)
آنچه چشم‌ها ندیده‌اند: ارزیابی مجدد اعتبار احادیث مورد استفاده در مجادلات رؤیة

مهدی شاددل (دانشگاه آقاخان لندن)
فرجام‌شناسی، حدیث و تاریخ‌گذاری ایده‌ها: بررسی مورد منجی اسلامی

آنا داویتاشویلی (دانشگاه توبینگن)
پیوست و گسست میان حدیث، قرآن و متون مسیحی: اصحاب کهف و خفتگان اِفِسوس

🔗توضیحات بیشتر در سایت کنفرانس

#انعکاس_رویداد
@inekas

💎 پرتوی تازه بر فهم تاریخیِ سورهٔ اخلاص
مروری بر مقالهٔ «وجوه مختلف سورهٔ اخلاص» اثر ذیشان غفار

🔗 علی سلطانی
دانشجوی دکترای الهیات تطبیقی، دانشگاه بن

[بخش ۱ از ۳]

⭐️ ذیشان احمد غفار، استاد دپارتمان الهیات اسلامی دانشگاه پادربورن، در مقالهٔ تازه‌ای که چند روز پیش منتشر شده، می‌کوشد که با بررسی بافتار تاریخی سورهٔ اخلاص پرتوهای تازه‌ای از فهم این سوره به دست دهد.

Zishan Ghaffar, "The Many Faces of Sūrat al-Ikhlāṣ", Journal of the International Qur’anic Studies Association, Published online by De Gruyter July 1, 2024.

⬇️ دریافت فایل مقاله

⭐️ روش غفار کاوش در بینامتن‌های تاریخی و هدفش نشان‌دادن سرشت گفتمانی این سوره در واکنش به اعتقادنامه‌های مسیحیِ معاصر با قرآن است. آگاهان می‌دانند که این روش و هدف، روش و هدفی مرسوم در مطالعات تاریخی‌انتقادیِ قرآن دانشگاهی‌ست. غفار در مقالهٔ «وجوه مختلف سورهٔ اخلاص» سعی می‌کند که با بافتارمندسازی/زمینه‌مندسازی (contextualize) سورهٔ اخلاص این نتیجه را موجه بنماید که سورهٔ اخلاص واکنشی است به گفتمان شفاهیِ حاصل از نامهٔ یعقوب سروجی در تبیین آموزهٔ تثلیث.

⭐️ غفار مقاله را با بیان برخی از تأمل‌ها و ابهام‌های نحوی و معنایی سورهٔ اخلاص آغاز می‌کند. از جمله اینکه اگر «احد» بدلی برای خدا در «قل هو الله احد» است، چرا احد حرف تعریف «ال» در تبعیت از الله ندارد؟ مهم‌تر از درنگ‌های نحوی و ویژگی‌های فقه‌اللغة (فیلولوژیک)، شناساییِ بافتار تاریخی و اعتقادی سوره است که واکنش و گفت‌وگوی انتقادیِ قرآن را در پی داشته؛ «واکنش» و «گفت‌وگویی» که فرض بنیادینِ تحلیل‌های بینامتنی در روش‌های تاریخی‌انتقادی است. در پیگیریِ پاسخ به این پرسش است که مسیر مقاله شکل گرفته و با پیشنهاد و تحلیل بینامتنی تازه پایان می‌پذیرد. در این مسیر ذیشان غفار تلاش می‌کند که در امتداد پژوهش‌های پیشین در یافتن بافتار تاریخی سورهٔ اخلاص، بینامتن تاریخیِ تازه و بدیلی را مبنای فهم کند که بهتر از قبلی‌ها بافتار تاریخی‌اعتقادیِ سورهٔ مهم و کوتاه اخلاص را تبیین می‌کند.

⭐️ غفار ضمن اشارهٔ کوتاه به بافتار تاریخی (سبب نزول) عرضه‌شده در سنت تفسیریِ اسلامی برای این سوره که ناظر به پرسش‌های الهیاتی برخی از یهودیان بوده و اشارهٔ روشنی به پس‌زمینهٔ اعتقادات بین‌دینی ندارد، برخی پژوهش‌های دانشگاهی در این زمینه را یادآوری می‌کند. از جمله فرضیهٔ کلاوس شِدِل به پیروی از کِبرت، مبنی بر اینکه بافتار تاریخی سورهٔ اخلاص واکنش به آیات سفر تثنیه (۶-۴) است. شِدلی که معتقد بوده سورهٔ اخلاص نه در برابر تثلیث مسیحی، که ضدّ چندگانه‌پرستیِ مشرکانه (pagan) عربی است؛ ضدّیتی که شاکله و واژگانش موافق و برگرفته از سنت یهودی است. دیگر پیشینهٔ برای زمینه‌مندسازیِ سورهٔ اخلاص، به تبیین اوری روبین برمی‌گردد که بر پایهٔ داده‌های سنت اسلامی در سبب نزول استوار است. روبین در این زمینه معتقد به ارجاع نخست و ثانوی است. به این معنا که سورهٔ اخلاص در وهلهٔ اول به مشرکین مکی نظر دارد، و در وهلهٔ دوم بنابر آیات پسینِ سورهٔ توبه (۳۰)، یهودیان و مسیحیانِ مشرک را هم خطاب قرار می‌دهد. (البته لفظ صریح آیهٔ سورهٔ توبه برای مسیحیان و یهودیان، انتساب «کفر» است و نه «شرک»). مثال روشن‌تر و مهم‌تر زمینه‌مندسازی، تبیین عرضه‌شده در پروژه کرپوس‌کرانیکوم از سوی کسانی چون میشائیل مارکس و نیکلای ساینای است. آنها معتقدند که سورهٔ اخلاص گفتمانی ضدّ مسیحی و مشخصاً علیه اعتقادنامهٔ قسطنیطنیه در سال ۳۸۱ میلادی دارد؛ اعتقادنامه‌ای که جانمایه‌اش تبیینی از آموزهٔ تثلیث است.


#انعکاس_مقاله
@inekas

💎 پرتوی تازه بر فهم تاریخیِ سورهٔ اخلاص
مروری بر مقالهٔ «وجوه مختلف سورهٔ اخلاص» اثر ذیشان غفار

[بخش ۳ از ۳]

⭐️ از جملهٔ مشابهت‌ها و رابطه‌های سبکی قابل‌توجه که غفار بر آن تاکید دارد، فاصله‌ها(قافیه)ی پایانی مشترک نامهٔ سروجی و سورهٔ اخلاص بر وزن «ـَد» است. در نامهٔ سروجی به زبان سریانی این ضرباهنگ بر وزن «حَد» به معنای «یک» برای تأکید بر همان موضع تک‌سرشت‌باوری مسیح است و در سورهٔ اخلاص نیز این فاصلهٔ «ـَد» در کلمات احد و صمد و یلد و یولد، گزینش و حفظ شده است. از جمله اینکه به نظر پارت رودی، گزینش کلمهٔ «احد» به جای «الواحد» در «قل هو الله احد» برای حفظ این فاصله یا قافیه است.

⭐️ دیگر دلالتی که این تناظر بینامتنی برای کار غفار دارد، فهم بهتری از صفت سربسته و مبهم «الصمد» است. مطابق این رابطهٔ بینامتنی به نظر غفار، الصمد در تناظر با نامهٔ یعقوب سروجی، به معنی تأکید بر سرشت بخش‌ناپذیر و مطلق و بسیط الهی دارد. خدا صمد است، یعنی فشرده و بخش‌ناپذیر است و به سه اقنوم یا سه شخص تقسیم نمی‌شود. در پایان گفتنی است که ذیشان غفار شاهدی از سنت تفسیریِ اسلامی به نقل از ابن‌عباس هم می‌آورد که سبب نزول سورهٔ اخلاص حضور نمایندگی از نجران به نزد پیامبر و پرسش‌های آنان در توصیف خدای او بوده است.

⭐️ کار ذیشان غفار و دیگر کارهایی از این دست در رویکرد مطالعات تاریخی‌انتقادی با بهره‌گیری از روابط بینامتنی، بر این پایه استوار است که گفتمان‌های دینی باستان متأخر در این بخش از جهان به نحو بینا‌فرهنگی رایج بوده و آگاهی از آنها کمایش در این سرزمین‌ها رواج داشته است. به این معنا که مثلاً در همین مصداق، محتوای نامهٔ سریانیِ تک‌سرشت‌باورانهٔ (مونوفیزیتی) یعقوب سروجی به شیوه‌ای به حافظه فرهنگی و جمعیِ اهل حجاز رسیده است. همان‌گونه که گفته شد، فرضیهٔ کمکی این تلقی، حضور مبشران مسیحی و بده‌بستان‌های فرهنگی میان حجاز و نجران است. خود ذیشان غفار در این مقاله معترف است که پاسخی نهایی به چگونگی ارتباط میان گفتمان الهیاتیِ قرآن در حجاز و گفتمان الهیاتیِ رایج در آثار الهیدانان مسیحیِ سریانی، نظیر یعقوب سروجی، نداده است. به بیان دیگر مسئلهٔ آگاهی و آشنایی با آثار و گفتمان‌های الهیاتیِ مجاور همچنان در این قبیل نمونه‌‌ها پرسش‌برانگیز است. همچنین گفتنی است که ذیشان غفار خود بیان می‌کند که این مقاله و این شاهد بینامتنیِ تازه، همهٔ ابهام‌های تفسیری و فیلولوژیک سورهٔ اخلاص را حل نمی‌کند.

⭐️ با این حال شواهد تاریخی مبنی بر ترجمه‌های سریانی و آگاهی‌های دینی مشترک، پشتبیان این تحلیل‌های بینامتنی است. نمونه‌هایی که غفار در این مقاله اشاره‌هایی به آن می‌کند و در پایان، مقاله را با این تذکر خاتمه می‌دهد که او مدعی نیست که عین «متن» نامهٔ یعقوب سروجی در محیط قرآن حاضر بوده، بلکه ایده‌ها و درونمایه‌های تعلیمی او از طریق حافظهٔ شفاهیِ مبشران مسیحی به محیط نزول قرآن رسیده است.

⭐️ ممکن است خوانندگان کمتر آشنا با این قبیل مطالعات این پرسش ذهنشان را خلجان دهد که در نگاه باورمندانه، مخزن و منبع قرآن وحی‌ای الهی است که مرزی در علم به دانسته‌ها، برایش متصور نیست. چرا باید پژوهشگری باورمند، تلاش کند که رابطهٔ فرهنگی میان این دو قلمرو را با شواهد تاریخی اثبات کند تا بگوید که این آیه واکنشی به آن ایدهٔ الهیاتی است؟ این پرسش خود دامن سخنی بلند می‌طلبد. کوتاه آنکه تبیین تاریخی‌ای این‌چنین، می‌تواند مغایرتی با تلقی الهیِ از وحی نداشته باشد. تلقیِ الهی از وحی در این قبیل مطالعات می‌تواند در پرانتزِ تعلیق قرار بگیرد، تا با بهره‌گیریِ حداکثری از شواهد موجود، فهمی بهتر از بافت تاریخی عبارات قرآن پیدا کنیم. به عبارت دیگر، چون معنا و دلالت‌های تاریخی هر اثری تاریخ‌مند است، ولو قرآن، باور به منشأ وحیانیِ قرآن هم منافی این نیست که با فهم بهتر دلالت‌های تاریخی و زمینی، اشارت وحی الهی را هم بهتر بفهمیم. در این مسیر کشف و تبیین بینامتن‌های تاریخی یا در عبارت کلی‌تر، زمینه‌مندسازیِ قرآن، مسیر پیشنهادیِ مطالعات تاریخی‌انتقادی است.

⬇️ دریافت فایل مقاله

#انعکاس_مقاله
@inekas

‌
‌🎞 تبارشناسی متون در پروژهٔ KITAB

🟣 مقدمه‌ای بر معرفی ابزارهای متن‌پروژهی در پروژهٔ KITAB و کاربرد آن در تبارشناسی متون اسلامی

منبع‌یابی کتب،‌ مقابلهٔ متون مشابه، و تبارشناسی نگارش‌های مختلف یک متن که از مدت‌ها پیش در پژوهش‌های تاریخی متن‌محور رواج داشته، امروزه به جزء لاینفکی از تحقیقات تاریخیِ «در زمانی» تبدیل شده است. از طرف دیگر، با تولید کتابخانه‌های دیجیتال در سه دهۀ اخیر،‌ دسترسی گسترده‌ای به انواع مختلف متون علمی از سنت اسلامی ایجاد شده است که در عین سادگی دسترسی، مقابلهٔ سنتیِ متون مرتبط در یک شاخهٔ علمی، به خاطر گستردگی آن‌ها نشدنی است. این دو مسئله در کنار هم، نیازی روزافزون به مشابهت‌یابی سریعتر و دقیق‌تر متون را ایجاد کرده است.

⭐️ پروژهٔ «KITAB» به راهبری سارا سونت، در پاسخ به این نیاز،‌ ابزارهایی کاربردی برای مقابله و مشابهت‌یابی فراهم آورده است. این پروژه که در راستای گسترش ابزارهای دیجیتال در مطالعهٔ میراث مکتوب دورهٔ اسلامی (از قرن اول تا هشتم هجری) شکل گرفته، سه هدف اصلی را دنبال می‌کند:

- هدف نخست، ساخت یک پایگاه‌دادهٔ جامع از میراث مکتوب جهان در قالب‌هایی است که امکان تحلیل آنان به کمک ابزارهای دیجیتال میسر باشد. این کتابخانه هم‌اکنون در سایت پروژه در دسترس محققان است (فهرست منابع).

- هدف دوم پروژهٔ کتاب بر توسعهٔ ابزارهای دیجیتال برای تحلیل متون تمرکز دارد، مانند کشف موارد بازاستفادهٔ یک متن در متون دیگر. در این بخش، کتاب موفق شده است با همکاری دانشمندان حوزهٔ نرم‌افزار، فناوری جدیدی به نام Passim را توسعه دهد که به نحوی هوشمند و در زمان کمی، میان مجموعه‌ای از متون بلند مشابهت‌یابی می‌کند.

- محققان کتاب کوشیده‌اند با انتشار پژوهش‌های تاریخی مبتنی بر ابزارهای فراهم‌شده در این پروژه، عملاً نشان دهند که توسعهٔ این ابزارهای دیجیتال چگونه منجر به تحول در عرصهٔ مطالعات اسلامی و تعمیق شناخت ما از سنت مکتوب و حافظهٔ جمعی مسلمانان در قرون میانه خواهد شد.

🖥 مهدی صالح (دانش‌آموخته ریاضی دانشگاه شریف و دانشجوی مطالعات اسلامی در دانشگاه هاروارد) در این ویدئو، ما را با نیاز به تبارشناسی و منبع‌یابی متون آشنا کرده، چالش‌های پیش‌رو در انجام آن در سطح گسترده را بیان کرده و در ادامه به طور مختصر به راهکار KITAB برای حل این چالش‌ها می‌پردازد. فهرست بخش‌های اصلی ویدئو عبارت است از:

00:01 تبارشناسی متون در علوم: از نظریه‌های اتمی تا جوامع روایی
00:50 بررسی نمونه‌ای تفسیر ملاصدرا و منابع آن
02:07 چالش‌های منبع‌یابی متون در نمونه مورد بحث و دیگر نقل‌های کهن
03:51 راه‌کار «KITAB» برای مشابهت‌یابی و کشف منابع متون

📼 در وبینار بعدی انعکاس، مهدی صالح هر یک از بخش‌های راه‌کار «KITAB» را به طور مفصل و با ذکر مثال، توضیح می‌دهد و نشان می‌دهد که چه‌طور این ابزارها می‌تواند عصای دست پژوهشگران تاریخی باشد.

🔔 این وبینار در روز پنج‌شنبه ۲۱ تیرماه، از ۱۷ تا ۱۹ (به وقت تهران) برگزار می‌شود. برای اطلاعات بیشتر و لینک شرکت در وبینار:

🔴 «انقلاب دیجیتال در پژوهش‌های تاریخی متن‌محور»


#مطالعات_اسلامی_دیجیتال
@inekas

‌
🔴 وبینار رایگان «انقلاب دیجیتال در پژوهش‌های تاریخی متن‌محور»

🗓 پنج‌شنبه ۲۱ تیرماه، از ۱۷ تا ۱۹ به وقت تهران.

🪧 به مناسبت برگزاری بوت‌کمپ متن‌پژوهی دیجیتال

📝 برنامهٔ وبینار

۱۷:۰۰ مقدمه: ترندهای علوم انسانی دیجیتال (DH) در مطالعات اسلامی


۱۷:۱۵ تبارشناسی متون اسلامی با استفاده از ابزارهای پروژهٔ KITAB
مهدی صالح (فارغ التحصیل دانشگاه شریف و دانشجوی مطالعات دین دانشگاه هاروارد): دبیر فنی مدرسه

◀️ برای آشنایی اولیه با پروژهٔ KITAB و اهمیت ابزارهای آن در پژوهش‌های تاریخی متن‌محور این ویدئو را ببینید.


۱۸:۱۵ معرفی تفصیلی مدرسهٔ مدار ۱۴۰۳
فاطمه بختیاری (دکتری تاریخ اسلام دانشگاه تهران): دبیر اجرایی مدرسه

◀️برای آشنایی با مدرسهٔ مدار ۱۴۰۳: «بوت‌کمپ متن‌پژوهی دیجیتال» به سایت مدرسه رجوع کنید.

۱۸:۴۰ پرسش و پاسخ


🌐 لینک اتاق وبینار:
https://northwestern.zoom.us/j/99653604849


#رویداد_انعکاس
#مطالعات_اسلامی_دیجیتال
@inekas

‌
‌🎞 ویدئوی وبینار «انقلاب دیجیتال در پژوهش‌های تاریخی متن‌محور»

🗓 پنج‌شنبه ۲۱ تیر ‌۱۴۰۳

📝 فهرست محتوای وبینار

00:06 تبارشناسی متون اسلامی با استفاده از ابزارهای پروژهٔ KITAB
مهدی صالح

58:01 معرفی تفصیلی مدرسهٔ مدار ۱۴۰۳
فاطمه بختیاری

▶️ نسخۀ باکیفیت این ویدئو را در یوتیوب و آپارات انعکاس مشاهده کنید.

🔵 این وبینار به مناسبت «مدرسه مدار ۱۴۰۳: بوت‌کمپ متن‌پژوهی دیجیتال» برگزار شد که مهلت ثبت‌نام آن تا آخر امشب است.

#رویداد_انعکاس
#مطالعات_اسلامی_دیجیتال
@inekas

‌
🟥 انتشار کتاب «سلامت متن قرآن: روایات تاریخی سنی و شیعه»

😀 سیف‌الدین کارا (استاد دانشگاه خرونینگن)

🔵اطلاعات کتاب‌شناختی:
Kara, Seyfeddin, (2024), The Integrity of the Qur'an: Sunni and Shi‘i Historical Narratives, Edinburgh University Press.

🔴دانلود PDF تمام متن کتاب

✍️ از معرفی ناشر:
کتاب جدید سیف‌الدین کارا با تحلیل دقیق احادیث، روایات مسلمانان دربارهٔ تحریف قرآن را بررسی می‌کند. کارا با استفاده از روش تحلیل اسناد-متن (ICMA)، ریشه‌های تاریخی این ادعای مورد مناقشه را کشف می‌کند و تعامل پویای بین محدثان سنی و شیعه در انتقال این احادیث را روشن می‌سازد. او نشان می‌دهد که تحلیل اسناد-متن نه تنها ابزاری مهم برای تاریخ‌گذاری احادیث است، بلکه برای کشف جعلیات نیز ضروری است. او با شناسایی افراد مسئول، توضیحات جدیدی درباره فرهنگ جعل در جامعهٔ اولیهٔ مسلمانان ارائه می‌دهد. کارا مباحثات مربوط به یکپارچگی متنی و تکامل متن مکتوب قرآن را روشن می‌کند و بینش‌هایی درباره تاریخ مبهم اولیه اسلام ارائه می‌دهد. این کتاب با گسترش مرزهای تحلیل اسناد-متن، پیشرفت‌های روش‌شناختی در مطالعه تاریخ اولیه اسلام ایجاد می‌کند و به بازسازی آن در مورد مسئله یکپارچگی قرآن رسمی کمک می‌کند.


🗂 فهرست کتاب
🔵درآمد
🔵بحث فقهی عایشه درباره حدود رضاع (شیردهی)
🔵دادخواهی دو مرد بر اساس 'کتاب خدا'
🔵پیامبر، یهودیان و مجازات رجم (سنگسار)
🔵خطبۀ خلیفۀ دوم: عمر دربارۀ "آیهٔ گمشدهٔ رجم"
🔵ورود روایات تحریف به گزارش‌های شیعی
🔵تحریف کتاب خدا
🔵بازگشت منتقم (مهدی) و آموزش قرآن صحیح
🔵نتیجه‌گیری


💬 نظرات متخصصان درباره کتاب

✅طاهره قطب‌الدین:
سیف‌الدین کارا، در این کتاب فنی با روش‌شناسی پیشرفته‌اش، به طور قانع‌کننده‌ای استدلال می‌کند که قرآن در طی دو سال پس از وفات پیامبر محمد جمع‌آوری و تثبیت شده است، و اینکه روایات موجود در برخی گروه‌های کوچک سنی و شیعهٔ دوازده امامی دربارهٔ تحریف متنی قرآن، از نظر تاریخی غیرقابل دفاع هستند.

✅ولید صالح:
کتاب پروفسور کارا به اثر مرجعی در تاریخ تدوین قرآن تبدیل خواهد شد. این پژوهشی است که مدت‌ها انتظارش می‌رفت و تحلیل‌های جدیدی از داده‌ها ارائه می‌دهد. این اولین پژوهشی است که نه تنها منابع سنی، بلکه منابع شیعی را نیز در نظر می‌گیرد. کار کارا به اثری استاندارد در زمینه تاریخ متن قرآن تبدیل خواهد شد.


🔵معرفی نویسنده
سیف‌الدین کارا استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه خرونینگن، هلند است که به تحقیق درباره ریشه‌های تاریخی یک جنبه‌ی مغفول از تاریخ قرآن اشتغال دارد و از سخنرانان مدرسهٔ دوم انعکاس بوده است. تحقیقات او براساس رویکرد میان‌رشته‌ای و در حوزه‌های مطالعات قرآنی، مطالعات حدیثی، فقط اسلامی و مطالعات عهدین است. او مدرک دکترای خود را در سال ۲۰۱۵ از دانشگاه دورهم اخذ کرده است. کتاب قبلی وی «در جستجوی مصحف علی بن ابی‌طالب: تاریخ و روایات کهن‌ترین نسخه قرآن» (گرلاش پرس، ۲۰۱۸) است.

🔴دانلود PDF تمام متن کتاب

#انعکاس_کتاب

@inekas

💠 معرفی رویداد ۲۰۲۴ «انجمن بین‌المللی مطالعات قرآنی (IQSA)»

✅نشست سالانه انجمن بین‌المللی مطالعات قرآنی ( #IQSA ) مهم‌ترین رویداد سالانه مطالعات قرآنی در سراسر جهان است که امسال از ۱۵ تا ۱۸ جولای ۲۰۲۴ (۲۵ تا ۲۸ تیر) در شهر لندن، در ۲۴ پنل برگزار می‌شود و برخی از برجسته‌ترین پژوهشگران مطالعات قرآن و اسلام از سراسر جهان در آن مساهمت دارند. (معرفی نشست ۲۰۲۳ در اینجا)

✅پژوهشگران ایرانی که در رویداد امسال ارائه دارند، عبارتند از: علی آقایی، مائده بنی‌طالبی، محمدعلی خوانین‌زاده، حیدر داودی، مهدی شاددل، یاسمین فقیهی، محسن گودرزی،‌ آلا وحیدنیا، محمد نقوی و زینب وصال.


🔴 گزارشی از رویداد امسال را به زودی در صفحۀ اینستاگرام انعکاس منتشر می‌کند.


⬇️دفترچۀ رویداد امسال

🗂 فهرست عناوین ارائه‌ها با لینک به چکیدۀ هر ارائه
(به کوشش: زینب شایسته‌فر)


⭐️ محمد، نبوت و نخستین جامعه

محسن گودرزی: صلاة، حرم و قربانی در عصر نبوی

حیدر داودی: محمد همانند موسی: ساختار واژگانی-گفتمانی سورۀ طه

اندرو اوکانر: رسولان نبوی و انبیای بی‌رسالت: نگاهی دیگر به بحث رسول و نبی

عدی شیران: در قلب پیامبر چه بود؟: خاستگاه‌های موتیفی در داستان شق صدر پیامبر


⭐️ قرآن و مطالعۀ قرائت‌های مختلف

رامون هاروی:‌ آرمانی‌سازی رسم: گزارشی پدیدارشناسانه از رسمی‌سازی متقدم قرآن

دانیلا چیرو:‌ قرائت‌های مختلف در قرآن ایبری

نیفین رضا: الف-لام-میم: تاریخچه، ابهام، و خط سیر معانی


⭐️ تلاقی قرآن شفاهی و مکتوب

یوسف وهب: تفاوت ماهیت قرآن و قرائت: تقلیل معضل تواتر در اصول فقه

هیثم صدقی:‌ کاتب بی‌دقت یا آیین شیطانی؟ نقد متنی قرآن و اصل اختصار تبیین

حمزه خواجه:‌ در جست‌وجوی اصول القرائة

بشیر حمیری:‌ تغییرات کتابت در مصحف ش.۲۵۰۰ کتابخانه ملی ملک فهد

یاسین داتن: آیا قرآن شفاهی با قرآن مکتوب فرق دارد؟ اگر بله، چگونه؟

النور سلار: مرکب‌ها و پوست‌ها در نسخ خطی حجازی: بررسی مواد نسخهٔ BNF Arabe 32

جرمی فَرل: واگرایی قرائات اجدادی و قرائات رسمی: شواهدی از قرائة النبیِ ابوعمر دوری (د. ۲۴۶)

ماراین فان‌پوتن:‌ انتقال همگانی قرآن از طریق مردم عراق

عبدالله خطیب: پاره‌ای از قرآن حجازی متقدم در دارالکتب (Ms. 247) و همتای آن در برلین (Ms. or. fol. 4313)

البا فدلی: رویکرد باستان‌شناسی و توالی چینه‌شناسی در مطالعات نسخ خطی: مادی بودن قرآن اموی و کاربرد آن


⭐️ جنبه‌های ساختار در قرآن

نیکولای ساینای: عبارات تکرارشونده در سورۀ بقره

فرانسیس لنکستر: «پیوند‌ دهنده‌ها» به عنوان یک ویژگی ساختار قرآن

نادین سُلیمی: همبستگی سوره‌ها در التحریر و التنویر و نظریهٔ حلقه: مطالعهٔ سورۀ روم

سلیمان دوست: از رب تا الله: چارچوبی برای یک فرضیۀ مستند قرآنی


⭐️ جنبه‌های سبک در قرآن

دیوید پنچانسکی:‌ رسولان عجیب: سه مورد شگفت تکلم خدا در سورهٔ مریم

یِهودیت دِرُر: دستور زبان افعال حسی در قرآن: مطالعۀ موردی فعل خفی

رِیشِل درایدن: بقره:۲۶ «الله لا یستحیی عن یضرب مثلا»: امثال به عنوان یک هنجار آموزشی در قرآن؟

یوهَنه کریستیَنسِن:‌ «فهل من مدّکر؟» (قمر: ۱۵، ۱۷، ۲۲، ۳۲، ۴۰ و ۵۱): کمک به یادآوری انسان‌ها در قرآن


⭐️ مریم در قرآن و تفسیر: ملاحظات روش شناختی

طغرل کرت: بافتار مائده:۱۶ : مریم، جدال کولیریدیان و تفسیر بینامتنی

کانر دوب:‌ زمینه‌یابی نبوت مریم در سنت تفسیری

نعمت شکر: زن در صحرا: هاجر عهدینی و مریم قرآنی

هالا عطاالله:‌ ملاحظات روش‌شناختی: خوانش صحنه‌های بشارت [به فرزند] در قرآن


⭐️ شواهد مادی برای تاریخ قرآن و ارائه دیجیتال آن

مارکوس فریزر: قرآن با پنج سطر طلا به خط کوفی: ویژگی‌های غیرمعمول یک نسخهٔ خطی تجملاتی

میشل مارکس:‌ تاریخ‌گذاری کربنی نسخ خطی قرآن و تجدیدنظر در هم‌خانواده بودن نسخ قرآنی

محمدعلی خوانین‌زاده: پیشنهاد نظام آوانویسی برای قرائت‌های ده‌گانۀ قرآن (بر پایه گزارش ابن جزری)

ادوارد تیلور: نسخ خطی قرآن در مصر: در جستجوی یک روایت قرآنی فاطمی

درک هارتویگ: تقسیم‌بندی متن و کارکرد آن در نسخ قرآنی از قرن ۷ م.

توبیاس یوخام:‌ غزل یا گوسفند؟ نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل نمونه‌ای برخی نسخ خطی قرآنی

سالومه بریدزه:‌ نتایج کتیبه‌شناسی و تاریخ‌گذاری کربنی یک نسخهٔ کوفی D از قرآن که در موزه ملی گرجستان، دوحه، واشنگتن و سوئیس نگهداری می‌شود.

انس انور: کاوش در بافتار قرآنی از طریق متون اوگاریتی – رمزگشایی بعل در صافات:۱۲۵

علی آقایی: نسخۀ دیجیتالی از نخستین نسخ خطی قرآن: ملاحظات روش‌شناختی از پروژه Irankoran

اسرا گوزلر: نسخ قرآن از توپکاپی‌سرایی و دانشگاه استانبول در کاتالوگ Karatay

یاسمین فقیهی: مدل‌سازی کورپس کورانیکوم، تطبیق داده‌ها به TEI/XML

محمد نقوی: آثار و علم: تاریخ‌گذاری کربنی نسخ قرآنی منسوب به مراجع دینی

(ادامه در اینجا)

#انعکاس_رویداد
@inekas

🗂 فهرست ارائه‌های نشست ۲۰۲۴ IQSA
(برخی عناوین کوتاه شده‌اند)


⭐️بلاغت، قرائت‌ و مطالعۀ قرآن

سایمون لوینز:از ارتباط باطنی تا وحی لفظی: غیبت آشکار ریشه و-ح-ی در الگوهای وحی در تفاسیر

آلا وحیدنیا:اختلاف قرائت در مناقشات سیاسی فقها

استفن برگ:تفسیر در قرآن: زمخشری در یک دستگاه بلاغی

مادلین وایس:کنایه در تفاسیر متقدم: روایتی از داوود در مصنف ابن‌ابی‌شیبه


⭐️منش عرب پیش از اسلام، قرآن و عبور از تفسیر

دوین استوارت:بررسی اصحاب الرس در قرآن و تفسیر

عمران البدوی: دختر بی‌ارزش یا باکرۀ عزیز؟ بافتار قتل نوزادان دختر در قرآن

سوزانه استتکویچ:سلیمان و حاکمیت نمونه در شعر پیش از اسلام و قرآن

سارا عمر:نهایت فداکاری: زمینه‌یابی پیشنهاد لوط به اوباش دربارۀ دخترانش


⭐️ایمان، فقه و تقوا

محمد راسخ:‌تقوا و ایمان: تحلیل قرآنی، دلالت نظری

الیور سالم:‌خاستگاه‌های وقف و ابتدا

سردار کورناز: ادبیات احکام القرآن به عنوان منبعی برای تاریخ فقه

الیاس امحرر:نَسخ قرآنی و اصول فقه: کشف میراث ابوبکر ابن‌عربی


⭐️خوانش بایبلی قرآن

عبدالله گلدری:درون‌مایه‌های یهودی در آیۀ نور

دنیل واتلینگ:‌ایام بشارت سریانی به عنوان زیرمتن عبادی آل‌عمران:۳ و مریم:۱۹

آکویناس بیل:وجدنا آبائنا کذلک یفعلون: گناه والدین و آزادی شخصی در قرآن

دنیل بانورا:درباره تحریرهای سنت‌های مختلف: کاوشی در نقل‌های سقوط ابلیس در قرآن


⭐️الهیات و قرآن

آزاد رئوف:‌آموزۀ حدوث قرآن ضرار [بن عمرو]

عبدالله انصار:بسملهٔ سه‌تکه: قاعدۀ چندمنظوره و دلالت بر رحمن‌ورحیم

ایوان دیولگروف:بقره:۲۵۶ در دیدگاهی غیرمومنانه

فرح اختر:عقل، تخیل، و مبانی هرمنوتیک متن مقدس ابن‌عربی


⭐️قرآن و تشکیل جوامع

کارول باخوس:‌تشکیل جامعه‌ای از مؤمنان در پولس و قرآن

یاکیم شنکیژک:نقش غیرمسلمانان در قرآن

مهدی شاددل:اسلام نخستین به عنوان جنبشی غیرنسخ‌گرایانه


⭐️لغت‌شناسی و قرآن

ماریانا کلار:فاین الثالثه؟ طبقه‌بندی تعابیر قرآنی طلاق

مائده بنی‌طالبی:تحلیل کمّی توزیع «خشونت» و «رحمت» در قرآن

احسان سعدالدین:بازتفسیر «مستقیم» در قرآن به عنوان تأیید الهیاتی اعتدال

آلیاژ کراین:ارزش معنایی و عملی عبارت له ملک السموات والارض در قرآن


⭐️روش‌‌شناسی مطالعۀ اخلاق قرآنی

ایرم کرت: مجازات و نجاست: رجس و رجز در چارچوب اخلاق قرآنی

امیره ابوطالب:راهی به سوی ساختن پاردایم اخلاقی قرآن

یاسمین امین:انسان کامل، بی‌نقص یا کامل؟ خوانش اخلاقی برخی قصص قرآنی

نوحه شعر:شکل‌گیری اخلاق در روایات تفسیری


⭐️تفسیر قرآن

جاشوا لیتل:الیوم اکملت لکم دینکم و شکل‌گیری تفسیر

اورخان میرقاسمف:تفسیر موازی متون مقدس اسلامی، یهودی و مسیحی در جاویدان‌نامه استرآبادی

زینب وصال:نگاشته‌های قرآنی بر روی نشان‌های خمسه: تکامل و اهمیت در جوامع شیعی

هدی آتش:تفسیر معاصر زنانه در ترکیه


⭐️فلسفۀ نوافلاطونی و قرآن

استیون کرتو:پیشینه باستان متاخر برای موتیف‌های نگارش الهی نزد سجستانی

خوان کول:ملت ابراهیم به مثابۀ لوگوس ابراهیم: خوانش نوافلاطونی از شمول‌گرایی قرآنی

خلیل اندانی:مبانی قرآنی تفسیر نوافلاطونی اسماعیلیه

سید زیدی:استفادۀ اخوان الصفا از قرآن در اندیشه‌های فلسفی خود


⭐️آخرت در قرآن و اندیشه مسلمانان

مهدی عزائز:استدلال از طریق احساسات: بررسی سخنان قرآنی منسوب به بدعاقبتان

آبلا حسن:جنت آسمانی یا زمینی: ریزینی و دلالات تغییر نام اهریمن از ابلیس به شیطان در قرآن

مصطفی آیدین:أنى يُحى هذه الله بعد موتها؟ (بقره:۲۵۹): بحث شارحین کشّاف دربارۀ این پرسشگر

اریک دویلیرز:خلقی جدید؟ صورت بدن زنده شده در قرآن و زمینه باستان متاخر آن


⭐️کاوش دربارۀ پیامبران

هنلیس کولوسکا:بین تصاویر و کلمات: یونس و فرهنگ نخبگان در قصر العمره

هولگر زلنتین:قرآن و تُلِدُت یشو

ثاقب حسین:محكم و متشابه در قرآن: بعضى قرینه‌های مغفول درونی

ذیشان غفار:کلمات دقیق عیسی در قرآن


⭐️ترجمۀ قرآن

یوهانا پینک:ترجمۀ قرآن عمر با به زبان فولانی فرانسوی و میراث آفریقای غربی فرانسوی

یولیانینگسی رضوان:رویکردهای ادبی در ترجمۀ هلندی قادر عبدالله

الویرا کولیوا:از انسان‌گرایانه تا دانشگاهی: ترجمۀ قرآن در پروژه ادبیات شوروی

فرانچسکا بادینی:القرآن، Le Coran, Il Corano: ترجمه ناشناس قرآن (۱۸۸۲) پس از اتحاد ایتالیا

میخایلو یاکوبویچ:هرمنوتیک قذافی؟ جامعه دعوت اسلامی جهانی لیبی: ناشر و مترجم قرآن

کامران خان:تفسیر اردوی سید احمدخان و تأثیر آن بر نخستین ترجمۀ انگلیسی قرآن

صهیب سعید:رویکردهای رقابتی برای استفاده از تفسیر در ترجمه

شیم خان:"پنهان‌کننده اسرار": ترجمه مبتنی بر فرهنگ لغات، روشی که به مصلوب شدن یحیی تعمیددهنده توسط لاله بختیار انجامید

آمیدو سانی:قرآن در سنت ترجمه‌ای آفریقایی سودانی

ایگی توفیق:ترجمه قرآن یکی برای همه

#IQSA
#انعکاس_رویداد
@inekas

‌
💠کنفرانس «فلسفه، امر سیاسی، و سیاست‌های ترجمه در جهان اسلام مدرن»

✅ترجمه بخش جدایی‌ناپذیر از فعالیت فلسفی است و اغلب نقشی تعیین‌کننده در شکل‌گیری مفاهیم، پرورش جریان‌ها و برساختن استدلال‌های فلسفی ایفا می‌کند. برای فیلسوفان در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، مسأله ترجمه به دلیل ماهیت چندزبانه این منطقه، تأثیر استعمار بر شکل‌گیری‌های جریان‌های معرفت‌شناختی و زبانی، و تنش‌های حاصل از درگیری گفتمان‌های فلسفی غربی و گفتمان‌های سنتی محلی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

کنفرانس حاضر به چند جنبه کلیدی این موضوع خواهد پرداخت:

◀️مفاهیم در ترجمه: بررسی چگونگی برساخته‌شدن مفاهیم و هویت‌های تاریخی از طریق ترجمه آثار فلسفی، و چگونگی تأثیر ساختارهای سیاسی بر انتخاب معادل اصطلاحات فلسفی.

◀️ترجمه به عنوان یک پدیده تاریخی: کاوش در تاریخ ترجمه آثار فلسفی میان زبان‌های اروپایی و زبان‌های منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، و همچنین در میان زبان‌های این منطقه.

◀️ترجمه‌ها در آموزش: بحث درباره چگونگی ترجمه آثار فلسفی برای اهداف آموزشی و استفاده از آنها در کلاس‌های درس.

◀️تأمل در شیوه‌های ترجمه: بررسی چگونگی رویکرد فلسفی مترجمان و اندیشمندان به مسئله ترجمه و پیامدهای آن.

✅این رویداد که به اهتمام شبکه علمی «فلسفه در جهان مدرن اسلامی» و از ۱۰ تا ۱۳ مارس ۲۰۲۵ در برلین برگزار خواهد شد، قصد دارد با گردهم‌آوردن گروهی از متخصصان و پژوهشگران فلسفه، این قبیل مسائل و موضوعات مرتبط با فلسفه، ترجمه و سیاست را به بحث گذارد و از این طریق، در توسعه این حوزه تحقیقاتی نوظهور در فضای دانشگاهی مساهمت داشته باشد.

🔗فرصت ارسال چکیده برای این کنفرانس تا تاریخ ۲۵ اوت (۴ شهریور) است و برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید به اطلاعیه کنفرانس یا وبسایت «شبکه علمی فلسفه در جهان اسلام مدرن» مراجعه کنید.

#انعکاس_رویداد

@Inekas

‌
🔵 چهارمین مدرسهٔ تابستانی انعکاس (آنلاین) | شهریور ۱۴۰۳
🔵«قرآن و عهدین: سنت‌ها، بافتار‌ها و بینامتن‌ها»

👥 با مشارکت دانشگاه اکستر


➕ ۳۸ ساعت ارائۀ علمی با پرسش و پاسخ در ۶ روز
➕ پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها، ۸، ۹، ۱۵، ۱۶، ۲۲ و ۲۳ شهریور ۱۴۰۳ | از ساعت ۱۴:۰۰ تا ۲۰:۱۵ به وقت تهران
➕با حضور ۱۹ پژوهشگر از دانشگاه‌های ۶ کشور: ۵ ارائه به زبان فارسی و ۱۴ ارائه به زبان انگلیسی (با ترجمهٔ همزمان فارسی)


📄 محورهای اصلی برنامه:
◀️تأملات روش‌شناختی
◀️بینامتنیت قرآن و عهدین
◀️قرآن و متون پساعهدینی
◀️زمینه‌های الهیاتی و تاریخی قرآن و عهدین
◀️ارتباط مسلمانان با مسیحیان و یهودیان


⭐️ فهرست ارائه‌کنندگان و عناوین ارائه‌ها را در اینجا ببینید.
📄 برای مطالعۀ چکیدۀ ارائه‌ها و معرفی ارائه‌کنندگان به کتابچۀ مدرسه رجوع کنید.

🗓 مهلت ثبت‌نام: تا ۶ شهریور ۱۴۰۳


🎓 تخفیف ویژۀ دانشجویی
📄 اعطای گواهی
🌐 برگزاری جلسات در Zoom
💬 با ترجمهٔ همزمان فارسی
🎁دسترسی به محتوا و ویدئوهای دورۀ «آشنایی با عهدین»

🌐 برای ثبت‌نام و کسب اطلاعات بیشتر به وبسایت مدرسه مراجعه کنید
🔵 inekas.org/2024
یا به @Inekas_admin پیام بدهید.

#رویداد_انعکاس
@Inekas

‌
🔵 Fourth Inekas Summer School (Online) | 2024
🔵 "Islamic & Biblical Traditions: Sacred Texts, Contexts, and Intertexts"

👥 In collaboration with the Institute of Arab and Islamic Studies at the University of Exeter (UK)

➕ 19 presentations, 14 in English and 5 in Persian, in 6 days
➕ August 29th, 30th, and September 5th, 6th, 12th, and 13th
From 11:30 to 18:00 BST (6:30 to 13:00 EDT)
➕An opportunity for students interested in Islamic or Christian-Jewish studies


📄 A glimpse into recent scholarship on:
➡️ Methodological Considerations
➡️ Quranic and Biblical Intertextuality
➡️ The Quran and Post-Biblical Literature
➡️ Theological and Historical Contexts of the Quran and Bible
➡️ Interfaith Relations: Muslims, Christians, and Jews

🗓 Deadline for Registration: August 28th
⭐ Deadline for Early-Bird Registration: August 18th

🗒 See the programme booklet here.

🌐 For more information and registration:
🔗https://www.eventbrite.com/e/985853282707

(For registration from Iran, see here, or contact: @Inekas_admin )

@Inekas

‌
💠درآمدی بر مدرسه تابستانی انعکاس | ۱۴۰۳
🔵 قرآن و عهدین: سنت‌ها، بافتارها و بینامتن‌ها

به منظور فراهم آوردن زمینه‌ای مناسب برای آشنایی اولیه با رویکردهای مختلف پژوهشی در مطالعات تطبیقی قرآن و عهدین، امسال سه نشست با رویکردهای مختلف ترتیب داده شده است. این نشست‌ها به عنوان مقدمه‌ای بر چهارمین دوره مدرسه تابستانی انعکاس، فرصتی را فراهم می‌کنند تا شرکت‌کنندگان با ادبیات پژوهشی و رویکردهای متنوع در این حوزه بیشتر آشنا شوند.


✅ تمایز روایت‌ها بین قرآن و عهدین: بررسی دو روایت ذبیح ابراهیم و حیات پس از مرگ

مهدی صالح (دانشجوی مطالعات دین دانشگاه هاروارد)

تاریخ: پنجشنبه ۱ شهریور - ساعت ۲۰ (به وقت تهران)
🔵 چکیده


✅ زبان‌شناسی تطبیقی قرآن و عهدین: چالش‌ها و بایسته‌ها

حیدر عیوضی (عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث)
میزبان: فواد دانش‌پژوه
تاریخ: یکشنبه ۴ شهریور - ساعت ۱۹ (به وقت تهران)
🔵 چکیده

✅ «پیامبری» بین قرآن و عهدین: نمونه‌ای در مطالعات الهیات تطبیقی

یحیی صباغچی (عضو هیئت علمی دانشگاه شریف و رئیس گروه پژوهشی پویافکر)
میزبان: محمدرضا معینی
تاریخ: دوشنبه ۵ شهریور - ساعت ۱۸ (به وقت تهران)
⏺ چکیده


✅ حضور در این نشست‌ها برای تمامی علاقه‌مندان آزاد و رایگان است. اما به طور خاص به کسانی که قصد شرکت در چهارمین مدرسه تابستانی انعکاس را دارند و کسانی که برای ثبت‌نام در مدرسه دچار تردید هستند، توصیه می‌شود.

✍️ برای ثبت‌نام رایگان در این سه نشست، از طریق لینک زیر اقدام کنید:

https://northwestern.zoom.us/meeting/register/tJ0qd-iurzsuG90qYbaLVmtdZT8Q4SpbPBLM

#رویداد_انعکاس
@Inekas

‌
💠 درآمدی بر مدرسهٔ تابستانی چهارم انعکاس | ۱۴۰۳ | نشست اول

🔵 تمایز روایت‌ها بین قرآن و عهدین: بررسی دو روایت ذبیح ابراهیم و حیات پس از مرگ


👤 ارائه‌دهنده: مهدی صالح
دانشجوی مطالعات دین دانشگاه هاروارد


🗓 پنجشنبه ۱ شهریور - ساعت ۲۰ (به وقت تهران)


✅این ارائه می‌تواند زمینه‌ای تاریخی برای تعداد زیادی از ارائه‌های مدرسهٔ تابستانی چهارم انعکاس با موضوع قرآن و عهدین فراهم آورد.


📝 چکیده
قرآن به روشنی با روایت‌های عهدینی در تعامل است ولی فرازها یا روایت‌هایی از قرآن، در عین اشارهٔ روشن و بعضا صریح، تفاوت‌های محتوایی برجسته‌ای با روایت‌های عهدینی متناظر خود دارند. دو نمونه از تمایز روایت قرآن با بینامتن‌های عهدینی خود عبارتند از: بشارت بهشت به مجاهدان و ماجرای ذبح فرزند ابراهیم.

در نمونهٔ اول، قرآن، در آیهٔ ۱۱۱ سورهٔ توبه، صریحاً بیان می‌کند که بشارت تنعم اخروی به مجاهدان هم در تورات و هم انجیل پیشینه دارد: «وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنجِيلِ وَالْقُرْآنِ»؛ با این حال، یافتن هر یک از مفاهیم «حیات پس از مرگ» و «جهاد» به ترتیب در کتاب مقدس عبری و اناجیل با چالش روبه‌رو است.

در نمونهٔ دوم، در روایت ذبح فرزند ابراهیم در سوره‌های صافات (آیات ۹۹-۱۰۸) و بقره (آیات ۱۲۴-۱۳۰)، علی‌رغم تصریح تورات مبنی ذبیح بودن اسحاق (در پیدایش ۲۲)، روایت قرآن بر ذبیح بودن اسماعیل دلالت دارد. همچنین روایت تورات حکایت از آن دارد که ابراهیم،‌ فرزندش را برای اجرای دستور ذبح به کوه موریا_ مکانی در نزدیکی بیت‌المقدس_ می‌برد ولی قرآن در ضمن روایت ذبیح، مکه را به عنوان مکان ذبح معرفی می‌کند.

در این ارائه با بهره‌گیری از پژوهش‌های مدرن و همچنین مرور سنت تفسیری کهن مرتبط با بینامتن‌های عهدینی این دو فراز قرآنی، به دو تبیین مستقل برای چرایی تمایز روایت قرآن با بینامتن‌های عهدینی‌اش در هر یک از این دو نمونه خواهیم رسید.


✅ حضور در این نشست و باقی نشست‌های «درآمدی بر مدرسهٔ تابستانی چهارم انعکاس» برای تمامی علاقه‌مندان آزاد و رایگان است.

🟥 چکیده این ارائه و نسخۀ کامل آن در یوتوب و آپارات انعکاس مشاهده کنید.


#رویداد_انعکاس

@Inekas

‌
📼 گزیده‌ای از مدارس انعکاس و مدار | ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳

🎉 به بهانه سومین سال تولد انعکاس

💠اولین مدرسهٔ تابستانی از سری رویدادهای انعکاس با موضوع مطالعات تطبیقی قرآن و عهدین در شهریور ماه ۱۴۰۰ در قالب ۴۰ ساعت ارائه تفصیلی برگزار شد. این مدرسه، دوره آموزشی کوتاه مدتی بود برای آشنایی پژوهشگران، اساتید و دانشجویان با پژوهش‌های تطبیقی قرآن و عهدین. در این دوره تلاش شد به علاقه‌مندان آموزش داده شود که در هر رویکرد، با استفاده از ابزارهای موجود، چگونه میتوان یک مسئله یا پرسش علمی را حل کرد.

💠دومین مدرسهٔ تابستانی از سری رویدادهای انعکاس با موضوع اسلام در دوره نخستین در شهریور ماه ۱۴۰۱ در قالب ۳۷ ساعت ارائه تفصیلی برگزار شد. این مدرسه، دوره آموزشی کوتاه مدتی برای آشنایی پژوهشگران، اساتید و دانشجویان با آخرین پژوهش‌های علمی درباره اسلام در قرن اول هجری بود.

💠 سومین مدرسهٔ تابستانی از سری رویدادهای انعکاس با عنوان محمد [ص]: زندگی، جامعه و میراث فرهنگی در شهریور ماه ۱۴۰۲ در قالب ۴۴ ساعت ارائه تفصیلی برگزار شد. این مدرسه، دوره‌ای آموزشی برای آشنایی با آخرین پژوهش‌های علمی درباره پیامبر اسلام بود.
🔗 گزارش سومین مدرسه انعکاس

💠اولین مدرسهٔ مدار ۱۴۰۲، با تمرکز بر ارتقای مهارت‌ها و دانش در حوزه مطالعات اسلامی، به‌ویژه برای دانشجویان و دانش‌آموختگان تحصیلات تکمیلی، برگزار شد. این دوره شامل ۳۶ ساعت آموزش کارگاهی در مدت ۶ روز بود و ارائه‌های علمی تخصصی با رویکرد روش‌محور در موضوعاتی مانند قرآن، حدیث، فلسفه، و اخلاق ارائه شد. همچنین، شرکت‌کنندگان در کارگاه‌هایی برای بهبود مهارت‌های نرم نظیر مقاله‌نویسی، فن بیان، و تولید محتوای مجازی شرکت کردند. این مدرسه به‌صورت آنلاین و حضوری برگزار شد.

💠 دومین مدرسهٔ مدار ۱۴۰۳، با تمرکز بر «متن‌پژوهی دیجیتال» و در قالب یک بوت‌کمپ حضوری برگزار شد. این دوره شامل ۶۳ ساعت آموزش کارگاهی در طی ۹ روز بود و بر یادگیری مهارت‌های پژوهشی و مقاله‌نویسی با استفاده از ابزارها و روش‌های دیجیتال تأکید داشت. شرکت‌کنندگان پس از فراگیری سرفصل‌های مرتبط، پروژه‌های متن‌پژوهی واقعی را در زمینه‌های دلخواه خود به پایان رساندند.

💠 چهارمین مدرسهٔ تابستانه از سری رویدادهای انعکاس با موضوع «قرآن و عهدین: سنت‌ها، بافتار‌ها و بینامتن‌ها» در شهریور ماه ۱۴۰۳ به صورت آنلاین و در قالب ۳۸ ساعت ارائه علمی برگزار خواهد شد. این مدرسه با مشارکت دانشگاه اکستر و حضور ۱۹ پژوهشگر از دانشگاه‌های ۶ کشور، به بررسی قرآن و عهدین، زمینه‌های الهیاتی و تاریخی، و ارتباط مسلمانان با مسیحیان و یهودیان خواهد پرداخت. جلسات مدرسه به دو زبان فارسی و انگلیسی (با ترجمه همزمان) برگزار می‌شود و هدف آن آشنایی پژوهشگران، اساتید و دانشجویان با جدیدترین پژوهش‌‌ها در این حوزه‌ها است.

🟡 آخرین مهلت ثبت‌نام در مدرسهٔ تابستانی امسال، تا ۵ شهریور است.

⭐️ برای اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام در مدرسهٔ تابستانی امسال، به سایت انعکاس مراجعه کنید.

🟥 برای مشاهده نسخه با کیفیت ویدیو گزیده‌ای از مدارس انعکاس و مدار، به آپارات و یوتیوب مراجعه کنید.

#انعکاس_رویداد
@inekas

‌
🔵 برنامۀ ارائه‌های چهارمین مدرسه تابستانی انعکاس

🔵«قرآن و عهدین: سنت‌ها، بافتارها، و بینامتن‌ها»

🎓 ۵ ارائهٔ فارسی و ۱۲ ارائهٔ انگلیسی
💬 با ترجمهٔ همزمان فارسی و ارائهٔ‌ ترجمهٔ مقالات


📄 برای مطالعه چکیده ارائه‌ها و معرفی ارائه‌کنندگان به کتابچۀ مدرسه رجوع کنید.

⭐️ فهرست ارائه‌ها
(آثاری که پیش از این از هر فرد در کانال انعکاس معرفی شده است در زیر نام او آمده است.)

🔵روز ۱

🟢 احمد پاکتچی | سخنرانی افتتاحیه

🟢 محمد حقانی | تعامل قرآن با بینامتن‌های بایبلی: دریافت قرآن از داستان تولد موسی
(ارائه و ویدئو)

🟢 آیدا گلاسر | تفسیر کتاب مقدس در زمینه اسلامی: تأملات روش‌شناختی دربارهٔ تفاسیر پیدایش ۱-۱۱ و غلاطیان

🟢 شری لوین | ا«وقالتِ اليهود يدُ اللَّه مَغلُوله»: پاسخ به مدراشی در پیوت ربّی العازار بن کلیر
(ویدئو و معرفی مقاله)

🔵روز ۲

🟢احسان روحی | منابع الهام/اقتباس یهودی مسیحی در سیره نبوی: بررسی موردی داستان کشتار مسیحیان نجران و یهود بنی قریظه
(معرفی مقالات: + و + و +)

🟢اندرو اُکانر | رسالت پیامبرانه در قرآن

🟢گابریل رینولدز | تعابیر بایبلی در قرآن
(معرفی کتاب)

🔵روز ۳

🟢 آنا داویتاشویلی | قرآن و مسیحیت سریانی: زمینه، تداوم‌ و ملاحظات
(کنفرانس‌ها: + و + و +)

🟢روی مک‌کوی | تفسیر قرآن با کتاب مقدس
(معرفی کتاب مرتبط)

🟢دیوید پنچانسکی | سلیمان و مور: قرآن در گفتگو با کتاب مقدس


🔵روز ۴

🟢 گیوم دی | مریم قرآنی و گاهشماری قرآن

🟢 رایان کریگ | «وما قَتَلوهُ وما صَلَبُوه ولكنْ شُبِّهَ لهم» «بَل رَفَعَهُ اللَّهُ إِلَيه»: الگوهای اعتقادی و تصلیب قرآنی
(ارائهٔ مرتبط در کنفرانس)

🟢 جان ریوز | قرآن آشنایی با کدام بایبل را مفروض می‌گیرد؟


🔵 روز ۵

🟢نیکولای ساینای | به سوی الهیات توصیفی قرآن: خدا، حس اخلاقی مشترک و آزادی انسان
(معرفی کتاب: + و + و +)

🟢مارتین ویتنگهام | تاریخچه دیدگاه‌های مسلمانان درباره کتاب مقدس
(مرور کتاب مرتبط)

🟢هولگر زلنتین | قرآن و یهودیت در پژوهش‌های کنونی
(معرفی کتاب و ویدئوی کتاب)

🔵 روز ۶

🟢 عبدالله گلدری | برداشت‌های قرآنی از نام الهی یهوه
(مقاله و معرفی مقاله و مرور)

🟢 هادی تقوی | موسی و محمد در گفتگو: «مثلهم فی التورات» به عنوان خوانشی قرآنی از سفر تثنیه ۳۳:۲-۴
(ارائه و معرفی مقالات)

🟢 ثاقب حسین | آدم و نام‌ها
(مقاله و ویدئوی ارائه و مرور)


⬇️ دریافت کتابچۀ مدرسه


⏲ مهلت ثبت‌نام: ۵ شهریور ۱۴۰۳

🌐 ثبت‌نام و اطلاعات بیشتر:
🔵 inekas.org/2024

یا به @Inekas_admin پیام بدهید.

#رویداد_انعکاس
@inekas

‌
💠 درآمدی بر مدرسهٔ تابستانی چهارم انعکاس | ۱۴۰۳ | نشست دوم

🔵 زبان‌شناسی تطبیقی قرآن و عهدین: چالش‌ها و بایسته‌ها


👤 حیدر عیوضی (عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث)

👤 میزبان: فواد دانش‌پژوه (دانشگاه ادیان و مذاهب)

🗓 یکشنبه ۴ شهریور - ساعت ۱۹ (به وقت تهران)


📝 چکیده
با آغاز قرن نوزدهم میلادی نگارش قاموس‌های واژگان تورات عبری، به ویژه با تمرکز بر روابط زبانی و فرهنگی، وارد مرحلۀ پیچیده‌ای شد که آن را از رویکرد سنتیِ توصیف‌محور به کلی متمایز کرد. نگارش این فرهنگ‌های نوین پیش‌نیازهای متعددی داشت؛ از جمله: کشف روابط زبانهای باستانی، مشخصا زبان‌های سامی کهن، تسلط به مباحث تطبیقی زبان‌های سامی متأخر (از جمله آرامی، عبری، سریانی، عربی)، و توجه به روابط زبان‌های آفروآسیایی.

سهم زبان‌شناسی تطبیقی در یافتن معنای واژگان قرآنی بسیار محدود بوده است، اما به تازگی استفاده از رویکردهای مبتنی بر زبان‌شناسی و رویکردهای بین‌رشته‌ای مرتبط با آن در مطالعات قرآنی توجه پژوهشگران بیشتری را به خود جلب کرده است. فرهنگ تطبیقی قرآن و تورات به قلم حیدر عیوضی یکی از تلاش‌های اخیر در استفاده از زبان‌شناسی تطبیقی برای قاموس‌نگاری قرآن است. در این ارائه، در گفتگو با نویسنده کتاب به آسیب‌شناسی قاموس‌های سنتی، معرفی روش زبان‌شناسی تطبیقی و اهمیت آن، و چشم‌اندازهای پیش رو در این حوزه مطالعاتی پرداخته می‌شود.


✅ حضور در این نشست و باقی نشست‌های «درآمدی بر مدرسهٔ تابستانی چهارم انعکاس» برای تمامی علاقه‌مندان آزاد و رایگان است.

✍️ برای ثبت‌نام رایگان در این رویداد، از طریق این لینک اقدام کنید.


#رویداد_انعکاس

@Inekas