የአክሲዮን ዋጋ ምንድን ነው?

የአክሲዮን ዋጋ የሚለው ስያሜ የሚያመለክተው የአክሲዮን ድርሻ በገበያ ላይ የሚነግደውን የአሁኑን ዋጋ ነው።

የአክሲዮን ዋጋ

እያንዳንዱ የሕዝብ ንግድ ኩባንያ ድርሻው ሲወጣ ዋጋ ይሰጠዋል ፤ ይህም የኩባንያውን ዋጋ በሚገባ የሚያንጸባርቅ ነው ። በአጠቃላይ በኢኮኖሚው ውስጥ የሚከሰቱ ለውጦችን፣ በኢንዱስትሪዎች ውስጥ የሚከሰቱ ለውጦችን፣ የፖለቲካ ክስተቶችን፣ ጦርነትን እና የአካባቢ ለውጥን ጨምሮ የአክሲዮን ዋጋ ከተለያየ ምክንያቶች ጋር ሲነፃፀር ዝቅ ይላል።

የአንድ ኩባንያ የአክሲዮን ዋጋ መቀየር

ማንኛውም የአክሲዮን ዋጋ ለውጥ ከሚያደርጉ ሌሎች ነገሮች በተጨማሪ በአንድ ኩባንያ ውስጥ የአክሲዮን ዋጋው ወደ ሁለቱም አቅጣጫ እንዲቀየር የሚያደርጉ ጉዳዮች ሊኖሩ ይችላሉ።

1. የአቅርቦትና የፍላጎት ሕግ

አንድ ኩባንያ ሌሎች ብዙ ምርታ ወይም ከፍተኛ ፍላጎት ወይም አስፈላጊ የሆነ ጥሩ ምርት የሚያመርት ከሆነ ተፈላጊነቱ ከፍተኛ በመሆኑ የአክስዮን ዋጋ ይጨምራል። ጥሩው አቅርቦት ከተፈላጊነቱ ጋር በሚመጣጠንበት ጊዜ የአክሲዮን ዋጋ ከፍተኛ ይሆናል። አቅርቦቱ ከተፈላጊው በላይ ከሆነ የኩባንያው ድርሻ ዋጋ ሊቀንስ ይችላል።

በተጨማሪም ኩባንያው ጥሩውን ምርት ውጤታማና ልዩ በሆነ መንገድ በማምረት ላይ የተመካ ነው ። በአሮጌ መስፈርት ላይ ልዩነት ከፈጠሩ፣ የድርሻቸው ዋጋ ከፍ ያለ ቢሆንም እንኳ ተመሳሳይ ሆኖ ሊቆይ ወይም ሊጨምር ይችላል።

በመጨረሻም, በእርግጥ ስለ አቅርቦት እና ፍላጎት ሕግ ነው.

2. አስተዳደር ወይም የምርት ለውጥ

በአስተዳደር ወይም በምርት ላይ የሚከሰቱ ለውጦችም የአንድ ኩባንያ ድርሻ ዋጋ ከፍ እንዲል ወይም እንዲቀንስ ሊያደርጉ ይችላሉ። ኩባንያው ውጤታማና ውጤታማ በሆነ መንገድ በሚተዳደርበትና ሸቀጦችን በሚመረትበት መንገድ ላይ የተመካ ነው ። የአስተዳደር ቡድን፣ የአጻጻፍ ስልት ወይም ሸቀጦች እንዴት እንደሚመረቱ መለወጥ ውጤታማነትን እና አጠቃላይ ውጤታማነትን ሊጨምር ይችላል - ትርፍ መጨመር እና የሽያጭ ዋጋ እንዲጨምር ያደርጋል። ይሁን እንጂ አሉታዊ ለውጦች ፍጹም ተቃራኒ ውጤት ሊያስከትሉ ይችላሉ።


3. የኩባንያውን ስም መጥቀስ

በአክሲዮን ዋጋ ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ ሊያሳድር የሚችል ሌላው የማስታወሻ ነጥብ ደግሞ ኩባንያው ስም በዜና፣ በማህበራዊ ሚዲያ ወይም በቃል መጠቀሱ ነው። በተለይ ከሁለት ክንውኖች መካከል አንዱን ማለትም ቅሬታን ወይም ስኬትን በተመለከተ ነው ።

ቅሌቶች – እውነተኛ ወይም እውነት ያልሆኑ – ከአሉታዊ ነገር ጋር በመዛመድ ብቻ የአንድ ኩባንያ ድርሻ ዋጋ እንዲቀንስ ሊያደርጉ ይችላሉ. በተጨማሪም, በገበያ ወይም በየኢንዱስትሪው ውስጥ አንድ ግኝት ጋር መገናኘት, ወይም ተጠያቂ መሆን አብዛኛውን ጊዜ የአክሲዮን ዋጋ እንዲጨምር ያደርጋል.

የአክሲዮን ዋጋ፣ ገቢና ባለድርሻ አካላት

የአክሲዮን ዋጋ በመጀመሪያ የሚወሰነው አንድ ኩባንያ ለመጀመሪያ ጊዜ ድርሻውን ወደ ገበያ በሚያስገባበት ጊዜ መጀመሪያ ላይ በሕዝብ ፊት በሚያቀርበው መዋጮ (IPO) ነው። የኢንቨስትመንት ድርጅቶች የአክሲዮን ዋጋ ምን መሆን እንዳለበት ለመወሰን የተለያዩ መለኪያዎችን ይጠቀማሉ። ከዚያ በኋላ ከላይ የተጠቀሱት በርካታ ምክንያቶች የድርሻው ዋጋ ከፍ እንዲልና እንዲወድቅ ያደርጋሉ። ይህ ደግሞ በአብዛኛው ከኩባንያው ሊጠበቅ የሚችለው ገቢ ነው።

ነጋዴዎች፣ ኩባንያው የሚያገኘውን ገቢ፣ በገበያ ላይ የሚከሰቱ ለውጦችንና የሚያስገኘውን ትርፍ ጨምሮ ያለውን ዋጋ በየጊዜው ለማወቅ የገንዘብ መለኪያዎችን ይጠቀማሉ። ነጋዴዎች የሽያጭ ዋጋ ከፍ እንዲሉና እንዲቀንሱ ያደርጋል።

ነጋዴዎች በኢንቨስትመንቶቻቸው ላይ ትርፍ ለማግኘት ጥረት ያደርጋሉ። በሁለት ዋና ዋና መንገዶች ይከናወናል።
ዲቪደንድ– የኩባንያው አክሲዮን ትርፍ ከከፈለ ለባለድርሻ አካላት በየድርሻው ቋሚ ክፍያ ይደረጋል
በአነስተኛ ዋጋ ሲገዙ ና ዋጋው ከጨረሰ በኋላ መልሰው መሸጥ፡፡

በአጠቃላይ
አንድ የንግድ ድርጅት ለሚያወጣው ለእያንዳንዱ ድርሻ የአክሲዮን ዋጋ ይሰጣል ። ዋጋው የኩባንያው ዋጋ ነጸብራቅ ነው – ህዝብ ለአንድ ኩባንያ ለመክፈል ፈቃደኛ ነው። በዓለም አቀፉ መልክዓ ምድርና በኩባንያው ውስጥ ባሉት የተለያዩ ምክንያቶች ላይ ተመሥርቶ ሊነሳና ሊወድቅ ይችላል ፡፡

fb.me/Etstocks

የ ስቶክ/አክሲዮን ዋጋ እንዴት ማስላት ይቻላል?

የ አንድ አክሲዮን ዋጋን ለማወቅ በቀላሉ Market capitalization ÷ number of shares በማድረግ ማወቅ እንችላለን።
🔅MARKET CAPITALIZATION ማለት ተቋሙ / ድርጅቱ ያለው አሁናዊ ዋጋ ሲሆን
🔅NUMBER OF SHARES ማለት ደግሞ ለገበያ የወጣው የ አክሲዮን ብዛት ማለት ነው ::


ስለዚህ
የ ኢትዮቴሌኮም MARKET CAP = ወደ 119 ቢሊዮን ብር ሲሆን
የአክሲዮን ብዛት ግን አይታወቅም ስለዚህ ሊሆን ይችላል ተብሎ በሚገመት ቁጥር ስናሰላ
በግምት ለምሳሌ
📌 1 በመቶው 10,000 አክሲዎኖች ቢሆን
የ119 ቢሊዮን 1 በመቶ= 1.19 ቢሊዮን
    1.19 ቢልዮን ÷ 10,000 = 119,000 ብር

📌1 በመቶው 100,000 አክስዮን ቢሆን
የ119 ቢሊዮን 1 በመቶ = 1.19 ቢሊዮን
1.19 ቢሊዮን ÷100,000 = 11900 ብር

📌1 በመቶው 1,000,000 አክስዮን ቢሆን
የ119 ቢሊዮን= 1.19 ቢሊዮን
1.19 ቢሊዮን ÷ 1,000,000 = 1190 ብር

ይህ ለምሳሌ የተጠቀምንበት ነው :: ዋጋው እንደዚህ ሊሆንም ላይሆንም ይችላል
ምክኒያቱም market evaluation(cap) እና የአክሲዮን ብዛት ሊለያይ ስለሚችል ትክክለኛ ቁጥሮቹን ስናገኝ የየትኛውንም ድርጅት አክሲዮን ለመግዛት ይህን አይነት አካሄድ መጠቀም እንኝላለን::

@Etstocks

በኢትዮጵያ ንግድ ባንክ የዶላር ዋጋ አሽቆለቆለ።

ባለፉት በርካታ ቀናት በንግድ ባንክ አንድ የአሜሪካ ዶላር በ112 ብር ከ3957 ሳንቲም እየተገዛ በ123 ብር ከ6353 ሳንቲም ሲሸጥ ነበር።

ዛሬ ባንኩ ይፋ ባደረገው የዕለታዊ የምንዛሬ ተመን አንዱን የአሜሪካ ዶላር የሚገዛበትን ዋጋ ወደ 113 ብር ከ1308 ሳንቲም አሳድጎ መሸጫውን ወደ 115 ብር ከ3934 ሳንቲም አውርዶታል።

እንደ ዛሬው የምንዛሬ ተመን ባንኩ ዶላር መግዣውን በ1 ብር ከፍ ያደረገው ሲሆን መሸጫው ላይ ካለፉት ቀናት የ8 ብር ቅናሽ አድርጎበታል።

ET Securities
ኢቲ ሴኩሪቲስ
Fb.me/Etstocks

#Ethiotelecom

መንግሥት ከኢትዮ ቴሌኮም ኩባንያ የ10 በመቶ ድርሻ ሽያጭ ከ25 እስከ 28 ቢሊዮን ብር ገቢ እንደሚጠብቅ ዋዜማ ከምንጮቿ ሰምታለች። አንድ ሰው ከኩባንያው ሊገዛ የሚችለው ዝቅተኛ እና ከፍተኛ የአክስዮን መጠንም እንደተወሰነ ዋዜማ ተረድታለች። ከኩባንያው ድርሻ ለመግዛት የተፈቀደላቸው፣ ኢትዮጵያዊያንና በውጭ የሚኖሩ ትውልደ ኢትዮጵያዊያን ብቻ እንደኾኑ ምንጮች ገልጸዋል። ኩባንያው በቴሌብር አማካኝነት ነገ የ10 በመቶ ድርሻውን መሸጥ እንደሚጀምር ይጠበቃል።

ሰነደ ሙዓለ ነዋዮች በኤሌክትሮኒክ ዘዴ እንዲመዘገቡ የሚደነግግ ረቂቅ መመርያ ለግምገማ ቀረበ!!

የኢትዮጵያ ካፒታል ገበያ ባለሥልጣን ሰነደ ሙዓለ ነዋዮች በኤሌክትሮኒክ ዘዴ እንዲመዘግቡ በሚደነግግ ረቂቅ መመርያ ላይ አስተያየት እንዲሰጥ ለግምገማ አቀረበ።

አገልግሎቱን ቀልጣፋና ደኅንነቱ የተጠበቀ
እንዲሆን እና በሰነደ ሙዓለ ነዋይ ተዋንያን የሚደረጉ ግብይቶች መካከል ሙሉ እምነት እንዲኖር በማድረግ  የካፒታል ገበያ  አገልግሎቶች እንደሚያሻሽል በረቂቅ መመርያው ላይ መስፈሩን ሪፖርተር ዘግቧል።

ፈቃድ በተሰጣቸው ሰዎች ለሽያጭ የሚቀርቡ ሰነደ ሙዓለ ነዋዮች ወይም አገልግሎቶች በኤሌክትሮኒክ መንገድ የሚቀርቡበትን፣ የሚዳረሱበትንና እንዲሠራጩ በማድረግ ለብዙኃኑ ተጠቃሚዎች መረጃ እንዲዳረስ እንደሚያደርጉ የካፒታል ገበያ አዋጅ ቁጥር 1248/2013 ተደንግጓል።

አዋጁ ሰነደ ሙዓለ ነዋይ አውጭው የሚይዛቸው የሰነደ ሙዓለ ነዋይ ባለቤትነት መዝገቦች፣ በማዕከላዊ የሰነደ ሙዓለ ንዋዮች ግምጃ ቤት በሚዘጋጅ ባለቤትነት በኤሌክትሮኒክ ዘዴ በሚመዘገብበት የሒሳብ አያያዝ ሥርዓት መተካት እንዳለበት ያስረዳል።

የሰነደ ሙዓለ ነዋይ ግብይት ተሳታፊዎች በአንድ ቦታ በአካል መገናኘት  ሳያስፈልጋቸው ግብይቶችን እንዲፈጽሙ የሚያስችል ሥርዓት ይዘረጋል ተብሏል፡፡

➡️- ዝቅተኛ መግዛት የሚቻለው የሼር መጠን   33 ሼር ሲሆን ይህን በገንዘብ ሲቀመጥ 9,900 ብር ይሆናል።

➡️ ከፍተኛው መግዛት የሚቻለው የሼር መጠን 3,333 ሲሆን ይህን በገንዘብ ሲቀመጥ 999,900 ብር ይሆናል።

➡️መግዛት የሚቻለው ከዛሬ ጥቅምት 6 እስከ ታህሳስ 25 ድረስ ይሆናል።

የሼር አባላቱ የሚታወቁት ➡️ ጥር 23/2017

➡️ሽያጩ በቴሌብር ብቻ የሚደረግ ይሆናል።

💠ፕሮስፔክተስ ለባለሀብቶች ስለማቀርብ የሰነደ መዋለ ነዋይ መረጃ የሚሰጥ የጽሁፍ ሰነድ ነው።

ዓላማ
ፕሮስፔክተስ እንደ አክሲዮኖች፣ ቦንዶች ወይም የጋራ ፈንድ ላሉ ዋስትናዎች ለሚሰጡ ኩባንያዎች ዋና የሽያጭ መሣሪያ ነው።

ለባለሀብቶች የገንዘብ ነክ አደጋዎችን እና ዋስትናዎችን የሚገልጽ ይፋ ማድረጊያ ሰነድ ነው።

አንድ ሰው ከኢትዮ ቴሌኮም የገዛውን አክሲዮን ድርሻ ማዘዋወር፤ አትርፎ መሸጥ ፤ እንደ ማሲያዣ መጠቀም ቢፈልግ ይችላል ወይ ?

አትዮ ቴሌኮም አሁን የሚጀመረው የአክሲዮን ሺያጭ የመጀመሪያው ምዕራፍ እንደሆነ አስታውቋል።

በዚህ ምዕራፍ ዜጎች የአክሲዮን ድርሻ ብቻ መግዛት የሚችሉ ይሆናል።

ዜጎች ድርሻቸውን ማዘዋወር ፤ አትርፎ መሸጥ ፤ እንደ ማሲያዣ መጠቀም የሚችሉት ኢትዮ ቴሌኮም ሁለተኛ ምዕራፍ ብሎ ባስቀመጠው ሲሆን ይህም ገና በሂደት ላይ እንዳለ ተጠቅሷል።

የኢትዮ ቴሌኮም ዋና ሥራ አስፈጻሚ ፍሬህይወት ታምሩ ቴሌኮም በ " listing " ሂደት ላይ እንደሚገኝ እና ይህም በአጭር ጊዜ እንደሚጠናቀቅ የጠቀሱ ሲሆን ይፋዊ ቀን ግን አልተቆረጠለትም።

የሁለተኛው ዙር አክሲዮን ሽያጭ ሲጀመር ደግሞ ዜጎች ድርሻ ማዘዋወር ፣ አትርፎ መሸጥ ፤ እንደ ማሲያዣ መጠቀም ያስችላቸዋል።

እንዴት ነው አክሲዮን የሚገዛው ?

➡ በቴሌብር ላይ ነው መግዛት የሚቻለው። ቴሌብር ላይ ሲገቡ አክሲዎን ለመግዛት የሚል አማራጭ ይገናኛል (ልክ ላውንች ሲደረግ) በዛ አማካኝነት ነው መግዛት የሚቻለው። በዛ ዝርዝር መረጃ ይገኛል፤ የደብንበኝነት ውልን ስለሚኖር አንብቦ መቀጠል ይችላል ከተስማሙ።

(እስካሁን ድረስ ቴሌብር ላይ ይህ የአክሲዎችን ሽያጭ አማራጭ አልመጣም ልክ ሲመጣ እናሳውቃችኃለን)

➡ ፎርሙን በ48 ሰዓት ውስጥ ማስተካከል  ይቻላል ፤ በተመሳሳይ ክፍያም በ48 ሰዓት ውስጥ መከፈል አለበት። ከ48 ሰዓት በኃላ ፎርሙን ማስተካከል አይቻልም።

➡ ፎርሙን መጀመሪያ በመደበኛ መታወቂያ፣ መንጃ ፍቃድ ፣ ፓስፖርት መሙላት የሚቻል ሲሆን መጨረሻ ላይ የሼር ባለቤት ለመሆን የናሽናል አይዲ (ፋይዳ) ያስፈልጋል።

➡ ሼር ገዢ ተመዝጋቢዎች ቁጥር ለሽያጭ ከቀረበው ሼር በላይ ከመጣ ከዛ ውስጥ እነማን የሼሩ ባለቤት ይሆናሉ የሚለውን ለመለየት የሚያስችል አሰራር ተቀምጧል። (በቀጣይ በዚህ ላይ መረጃ እናቀርባለን)

➡️ ሼር መግዛት ማመልከይ የሚችለው ኢትዮጵያዊ ዜጋ እና እዚሁ ሀገር ውስጥ በአካል ያለ ነው።

2016 ዓ/ም በወጣ የሂሳብ ሪፖርት የድርጅቱ የካፒታል 100 ቢሊዮን ብር ሲሆን በዓለም አቀፍ የ3ተኛ ወገን የገበያ ተመን መሰረት ድርጅቱ የሚያወጣው ዋጋ 300 ቢሊዮን ብር ነው።

በመጀመሪያ ዙር መደበኛ የአክሲዮን ሽያጭ የቀረበው ደግሞ 100 ሚሊዮን ሼር ነው። የአንድ ሼር ዋጋም 300 ብር ነው። ዝቅተኛ መግዛት የሚቻለው የሼር መጠን  33 ሼር ሲሆን ይህን በገንዘብ ሲቀመጥ 9,900 ብር ይሆናል። ከፍተኛው መግዛት የሚቻለው የሼር መጠን 3,333 ሲሆን ይህን በገንዘብ ሲቀመጥ 999,900 ብር ይሆናል።
-tikvah

📣- በ2016 በወጣው የሂሳብ ሪፖርት የድርጅቱ ካፒታል ✅100 ቢሊዮን ብር ነው።

- በዓለም አቀፍ የ3ተኛ ወገን የገበያ ተመን መሰረት ድርጅቱ የሚያወጣው ዋጋ ✅300 ቢሊዮን ብር ነው።

- በመጀመሪያው ዙር መደበኛ የአክሲዮን ሽያጭ የቀረበው ✅100 ሚሊዮን ሼር ነው።

- የአንድ ሼር ዋጋ ✅ 300 ብር ነው።

- 100 ሚሊዮን ሼር በ300 ብር ሲሸጥ ኢትዮ ቴሌኮም ከሼር ሽያጭ ✅ 30 ቢሊዮን ብር ያገኛል።

🔻Ethiotelecom prospectus document