بازخوانی چند سند و متن کهن برای شناخت تشیع در سه قرن نخست قمری، دکتر حسن انصاری

جلسه پنجم: در اين جلسه اين موضوعات مورد بررسی قرار گرفت:
۱) زمينه های شکل گيری تشيع فاطمی و تشيع عباسی و همچنين اندیشه تداوم امامت و حق جانشينی در خاندان علوی.

۲) زمينه های تاريخی بروز و ظهور کيسانيه در تشیع کوفه.

۳) تشیع عباسی چگونه شکل گرفت؟ و عباسيان در نهضت ضد اموی خود در آغاز چگونه از زمينه های شيعی بهره بردند؟

۴) انتقال وصيت از ابو هاشم به عباسيان به چه معنا بود؟ ابعاد مواجهه عباسيان با انديشه وصيت در حق جانشينی چه بود؟

۵) عبد الله بن سبا و انديشه وصيت: عباسيان چرا با جعل يک شخصيت ساختگی (عبد الله بن سبا) سعی کردند با انديشه وصيت در تشيع علوی مقابله کنند؟ در اين جلسه نخستين قسمت سلسله بحث های ما در زمينه عبد الله بن سبا ارائه شد.

(۲ جولای، ۲۰۲۳)

#امامت_و_نظریه_علمای_ابرار_تکمله

@azbarresihayetarikhi
@zekrMIT

Special Event, Eid al-Ghadir

Date
Thursday July 6th, 2023
7:15-10:00 pm (Eastern Time)

Location
MIT SidneyPacific, MP room, 70 Pacific St, Cambridge, MA 02139

Schedule
7:15-7:20 Quran Recitation
7:20-7:50 Dua Kumayl
7:50-8:00 Poem
8:00-8:40 Lecture, in English, Dr. Ammar Pabaney
Title: "Eid e Ghadeer - An Analysis of Wilayah"
8:40-8:45 Nasheed
8:46-9:10 Prayer
9:10-9:15 Ziyarat AminAllah
9:15-10:00 Dinner and Cake

- About Speaker (Bio)

@zekrMIT

مجموعه درس‌گفتار «امامت و نظريه موسوم به "علمای ابرار"» (۲۰ جلسه)

حسن انصاری
موسسه مطالعات پیشرفته، پرینستون، نیوجرسی

فایل های تصویری و صوتی جلسات:

▪️ویدیوی درس‌گفتارها:
مجموعه یوتیوب را می توانید در اینجا پیدا نمایید


▪️عنوان و پیوند فایلهای صوتی جلسات:

جلسه اول:
ديدگاه های مرتبط با امامت در ميان اصحاب ائمه (ع)، بازخوانی کتاب مقالات الاسلاميين

جلسه دوم:
زمينه های شکلگيری تشيع امامی در سده دوم قمری، بحث "حجت"، علم و عصمت امام

جلسه سوم:
منابع علم امام، ارتباط موضوع عصمت امام با مسئله حجيت در امر دين و علم امام

جلسه چهارم :
نظرات معتزليان در سده دوم در زمينه علمای ابرار، معنا و بن مايه اصلی علم کلام چه بوده؟ چرا نبايد بحث غلو را با مبانی تئوريک در الهيات توحيدی خلط کرد؟

جلسه پنجم :
آيا مکتب اماميه دچار استحاله فکری در مهمترين و محوری ترين مبانی انديشگی خود، يعنی امامت از سده دوم قمری بدين سو شده؟ امامت و ختم نبوت

جلسه ششم :
اهميت علم امام در ميان فرق شيعه در سده دوم و منابع علم امام از ديدگاه شيعيان متقدم، امامت امام محمد بن علي الجواد (ع) و اختلاف نظر شيعه درباره علم امام در دوران کودکی

جلسه هفتم :
بحث و بررسی نظريه يونس بن عبد الرحمان و کسانی که منابع علم امام را شامل اجتهاد امام در شريعت هم می دانند

جلسه هشتم :
بررسی منابع علم امام از ديدگاه شيعيان متقدم بر اساس کتاب بصائر الدرجات و عقيده شيعيان در اواخر سده سوم قمری درباره انواع علم امام

جلسه نهم :
اختلافات شیعه امامیه در نیمه سده سوم در خراسان درباره علم امام و منابعش و جناح بندی ها و اختلافات بر سر عقاید فضل بن شاذان

جلسه دهم :
چگونه در سده دوم "علما" در برابر خلفاء وارثان اصلی پیامبر قلمداد شدند

جلسه یازدهم :
نظريات ابن قبه رازي متکلم برجسته امامیه در آخر سده سوم قمری درباره علم، نص و عصمت

جلسه دوازدهم :
آرای ابن قبه رازی به عنوان متکلم دوره غيبت صغرا در مقایسه با آرای محدثانی مانند صاحب بصائر الدرجات در خصوص علم امام

جلسه سیزدهم :
ديدگاه های کلامی ابن قبه رازي، متکلم اواخر سده سوم قمری درباره امامت، جايگاه علم امام، عصمت و نصّ

جلسه چهاردهم :
دنباله روايات کتاب بصائر الدرجات و چند متن معاصر ديگر از عالمان امامی بغداد و قم در پايان قرن سوم قمری درباره جايگاه امام و علمش، از جمله آرای ابو سهل نوبختی

جلسه پانزدهم :
منابع علم امام و دامنه و گستره آن از نقطه نظر اماميه در سده سوم قمری؛ جلسه پایانی بازخوانی کتاب بصائر

جلسه شانزدهم :
ديدگاه های اعتدالی و غلوگرا در دوره آل بويه بر اساس کتاب های شيخ صدوق و شيخ مفيد، بخش های متعدد و مرتبط در کتاب اوائل المقالات مفيد

جلسه هفدهم :
ادامه بررسی ديدگاه اعتدالی و غلوگرا در دوره آل بويه بر اساس کتاب های شيخ صدوق و شيخ مفيد، بخش های مرتبط در کتاب الاعتقادات شيخ صدوق، کتاب اوائل المقالات مفيد، تصحيح الاعتقادات او و همچنين الذخيره شريف مرتضی

جلسه هجدهم :
بحث سهو النبی؛ همچنین بررسی دو متن از کتاب های مقالات و مبانی فکری و الهياتی غلات

جلسه نوزدهم :
دنباله بحث معرفی انديشه های غلات و بررسی بخش هایی ار متن مقالات سعد اشعري

جلسه بیستم :
تحليلی کلی از مناسبات تشيع اعتدالی با غلو، نگاهی ديگر به موضوع علمای ابرار


انجمن مسلمانان شیعه ام آی تی (مؤسسه فناوری ماساچوست)

@azbarresihayetarikhi
@zekrMIT

https://www.youtube.com/watch?v=nbWo1iLgfi4&t=3s

🔸 About the Lecture (by Celene Ibrahim)
http://zekr-ma.org/media/SpecialTopicLectures/Lecture_CeleneIbrahim_06-30-2023.pdf

موضوعات ویژه، «مباحثی در سیره نگاری و سیره پیامبر اسلام (ص)»

توسط دکتر فرهاد قدوسی

جلسه نهم، یکشنبه ۹ جولای، ۷:۰۰ تا ۹:۰۰ شب (به وقت شرق آمریکا)

موضوع:
سکه ها و تاریخ اولیه اسلام (بخش اول)

لینک شرکت در جلسه:
Zoom Participation:
https://mit.zoom.us/j/92377466698


#سیره_نگاری_پیامبر_اسلام_فرهاد_قدوسی

@zekrMIT

درس گفتار «بازخوانی چند سند و متن کهن برای شناخت تشیع در سه قرن نخست قمری»

توسط دکتر حسن انصاری

جلسه ششم، یکشنبه ۹ جولای، ۱۰:۳۰ صبح تا ۱۲:۳۰ بعد از ظهر (به وقت شرق آمریکا)

موضوع:
در اين جلسه در باره دو موضوع بحث خواهيم کرد: ۱) دنباله بحث مشروعيت دينی عباسيان چگونه توضيح داده می شد (بحث الرضا من آل محمد، انتقال وصيت و موضوع بنی هاشم)؛ ۲) قسمت دوم بحث داستان ساختگی عبد الله بن سبا و بهره برداری از اين داستان در راستای مشروعيت بخشی به عباسيان و مقابله با مخالفان.

لینک شرکت در وبینار:
Zoom Participation:
https://mit.zoom.us/j/93933325521

YouTube Live:
https://www.youtube.com/@AhlulbaytIslamicSociety


#امامت_و_نظریه_علمای_ابرار_تکمله

@azbarresihayetarikhi
@zekrMIT

https://www.youtube.com/watch?v=s-nzomZsOjs&list=PLRagz8v-1fF72iSs_wSEZXRwW9teNQTuY&t=1s

مباحثی در سیره نگاری و سیره پیامبر اسلام (ص)_۷، قرآن به عنوان منبعی برای تاریخ زندگانی پیامبر اسلام (ص) (بخش دوم‌)

(ویدیوی جلسه در آپارات)

#سیره_نگاری_پیامبر_اسلام_فرهاد_قدوسی

"مباحثی در سیره نگاری و سیره پیامبر اسلام (ص)"
خلاصه جلسه هفتم (در ۴ فرسته):

قسمت ۱ از ۴:
🔹 در جلسه هفتم از مجموعه جلسات "مباحثی در سیره نگاری و سیره پیامبر اسلام" در ابتدا به نکاتی در مورد تاریخچه نسخه خطی قرآن Topkapi Sarayi Medina 1a که نسخه ای کامل از قرآن و متعلق به قرن اول/دوم هجری و در جریان‌جنگ جهانی اول توسط دولت عثمانی از مدینه به استانبول آورده شد و فعلا در موزه قصر توپکاپی نگهداری میشود، پرداخته شد.

🔹 در ادامه بحث مختصری در مورد تاریخچه جذاب پیدایش پروژه corpus coranicum و تهیه عکس ااز ۴۲ هزار صفحه نسخ خطی قرآنی قدیمی در نیمه اول قرن بیستم ومحققان مرتبط با آن گوتهلف برگستراشر ( Gotthelf Bergsträßer (1886-1933) )، اوتو پرتزل (Otto Pretzl (1893-1941)) و آنتون اسپایتَلر (Anton Spitaler (1910-2003)) انجام شد‌.

🔹 بخش عمده جلسه معطوف به برسی مقاله آقای ولید صالح تحت عنوان "پایان‌ امید: سوره های ۱۰ تا ۱۵ قرآن، یأس و راهی برای خروج از مکه "
(End of Hope: Suras 10-15, Despair and a Way Out of Mecca)
شد. این مقاله توسط آقای شان انتونی به عنوان‌ نمونه و الگوی خیلی خوبی به جهت رجوع به قرآن به عنوان منبعی برای تاریخ زندگانی پیامبر (ص) و همچنین از نظر او جزء ده تاثیرگذارترین مقالات مطالعات اسلامی آکادمیک غربی در فاصله دهساله ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸، معرفی شده است.‌

🔹آنچه در وهله اول در مورد این مقاله مهم است الگو برداری از نحوه رهیافت آن به قرآن به عنوان‌ منبعی تاریخی در مورد زندگانی پیامبر اسلام‌ است و نه الزاما زاویه خاصی که به موضوع نگاه میکند و نه الزاما سوالات خاصی که مطرح میکند و پاسخ هایی که به آنها میدهد، هر چند آنها به نوبه خود مهم، جالب و حتی در صورت اختلاف نظر حداقل تفکر انگیز هستند.

🔹 آقای ولید صالح تاکید میکند که بین دو نیمه مکی و مدنی قرآن‌ چه در فرم، چه در محتوی، چه در وضعیت زندگی واعظ و مبلغ آن (پیامبر) و چه در انتظارات خداوند از مومنان تفاوت های مشخصی وجود دارد. به عنوان‌ مثال او میگوید وقتی به سوره 61 (الصف) قرآن می رسیم جهاد و جنگ به یک عنصر تشکیل دهنده ایمان جدید مطرح میشود. صدای تزلزل ناپذیر خداوند از مومنان میخواهد که به این وظایف خود عمل کنند. منشاء این الهیات قرآنی جنگ و جهاد چیست؟ چگونه شد که جهاد و جنگ در قلب مأموریت کسی قرار گرفت که وجه مشخصه او در مکه یک هشدار دهنده صرف (نذیر) و بشیر بودن بوده است؟

🔹 از نظر آقای صالح قرار دادن الهیات جهاد در قلب ایمان جدید تنها مسیر ممکنی نبود که این جامعه اولیه می‌توانست طی کند. هجرت به مدینه به خودی خود توضیح کافی ای برای قرار گرفتن نهاد جهاد و جنگ به عنوان یک بخش محوری در باور مومنان نیست. پیامبر می توانست به نقش خود به عنوان‌ بشیر و نذیر در محیط جدید پس از هجرتش ادامه دهد، حالا که او و مومنان همراهش تحت حمایت و محافظت اهل مدینه بودند. از نظر آقای صالح باید دلایل و علل این‌تغییر را در قرآن‌ جستجو کنیم.‌

🔹آقای صالح تاکید میکند که موفقیتهای پیامبر و مسلمانان در دوران مدینه بعضا موجب تحت الشعاع قرار دادن و عدم‌ توجه کافی به دوران دشوار پیامبر و مسلمانان در سالهای آخر حضور در مکه شده است. آقای صالح معتقد است که شش سوره ۱۰ تا ۱۵ قرآن متعلق به این دوران هستند‌.

🔹بنا بر نظر آقای صالح بعضی از سوره های قرآن یک‌نوع پیوستگی فرمی و محتوایی با هم دارند که یک‌ نوع کتابچه در داخل قرآن‌تشکیل میدهند. از آ آنجمله ۷ سوره ۴۰ تا ۴۶ موسوم به حوامیم و یا سوره های ۷۳ و ۷۴ و یا ۶ سوره مورد بحث ما سوره های ۱۰ تا ۱۵ قرآن هستند. سوره های ۱۰ تا ۱۵ قرآن با حروف مقطعه مشابهی "الر" و یا المر (سوره ۱۳ رعد) شروع میشوند. آیه اولشان‌ بسیار مشابه است و شامل لغت کتاب است. از لحاظ زمانی نزدیک به هم‌ نازل شده اند هر چند نه الزاما به همین ترتیب شماره های سوره ها در مصحف عثمانی. بنا بر ترتیب نزول زمانی نولدکه ترتیب زمانی نزول این ۶ سوره به صورت حجر(۱۵)، هود(۱۱)، ابراهیم(۱۴)، یوسف(۱۲)، یونس (۱۰)و رعد(۱۳)است که از این‌ میان حجر متعلق به دوران‌مکی میانی و بقیه متعلق به دوران مکی متاخر هستند.

🔹 این ۶ سوره، بنا بر نظر آقای صالح در زمانی نازل شده اند که ماموریت‌ پیامبر در مکه به ظاهر به نوعی بن بست برخورده بود. آن کسانی که در اثر وعظ و تلاش او قرار بود ایمان بیاورند ایمان‌ اورده بودند ولی به نظر نمی آمد دیگر افراد جدیدی از میان مشرکان در سطع وسیعی به پیامبر ایمان بیاورند‌ به علاوه سخت گیری و آزار و اذیت و عدم تحمل مشرکان‌ مکه رو به افزایش بود و به علاوه با تمسخر درخواست عذاب میکردند. این تاخیر در عذاب محتملا باعث ایجاد سوالاتی هم در میان‌ مومنان شده بوده است.

#سیره_نگاری_پیامبر_اسلام_فرهاد_قدوسی

@zekrMIT

"مباحثی در سیره نگاری و سیره پیامبر اسلام (ص)"
خلاصه جلسه هفتم (در ۴ فرسته):

قسمت ۲ از ۴:
🔸 در داستانهای پیامبران پیشین تا به اینجای قرآن (از لحاظ نزول زمانی) پیامبران مشرکان و کافران را بشارت و انذار میدادند. بعضی ایمان میاوردند و اکثریت ایمان‌ نمی آوردند و اقدام به آزار و اذیت پیامبران و مومنان می کردند و با تمسخر درخواست عذاب میکردند.‌ آنگاه بعد از تاخیری که زمان آن در دست خداوند بود عذاب نازل میشد (به استثنای قوم حضرت یونس). پیامبر مربوطه با مومنان شاهدان عذاب می بودند. در تمامی داستانهای پیامبران قرآن، پیامبران‌ در نهایت پیروزمندند و مشرکان و کافران شکست می خورند و یا با عذاب از بین‌ میروند.

🔸ولی در این مرحله از ماموریت پیامبر و با نیامدن عذاب این تصور ایجاد شده است که ممکن است وضعیت در مورد پیامبر متفاوت باشد. خداوند در آیه ۴۶ سوره ۱۰ قرآن یونس به پیامبر متذکر میشود که حتی اگر اینگونه باشد و پیامبر قبل از دیدن عذاب مشرکان و یا ایمان آوردن دسته جمعی آنها درگذرد، جای نگرانی نیست. " و اگر بخشی از آنچه به ایشان وعده داده‌ایم، به تو بنمایانیم، یا جان تو را [پیش از آن‌] بگیریم، بدان که بازگشت آنان به سوی ماست، آنگاه خداوند خود گواه بر کار و کردار آنان است‌ (یونس آیه۴۶)".

🔸 در ۷ آیه از آیات سوره یونس (۱۳، ۴۰، ۷۴، ۸۸، ۹۶ و ۱۰۱) قرآن به پیامبر متذکر میشود که علیرغم نشانه های عبرت انگیز و انذارها و بشارتها پلیدان و سرکشان‌ ایمان‌ نخواهند اورد، ولی اگر خداوند میخواست تمام زمین ایمان میاوردند ( یونس۹۹) و به او میگوید که به مشرکان انذار دهد که سرنوشتی به مانند اقوام‌ پیشین در انتظارشان است و از او میخواهد که صبر و انتظار پیشه کند ( یونس۱۰۲) و به او وعده میدهد که سنت خداوند است که پیامبران و ایمان آورندگان به آنان را نجات دهد (پیروز کند)(یونس ۱۰۳).

🔸قرآن در آیه ۸ سوره هود به سوال تمسخر آمیز مشرکان اشاره میکند که چه چیزی جلوی آمدن عذاب را گرفته؟ خداوند در پاسخ میگوید این تاخیری است که حکمت آن نزد خداوند است و هنگامی که بیاید مشرکان را از آن گریزی نیست. به پیامبر متذکر میشود اگر خداوند میخواست مردم‌ را امت واحدی قرار میداد که بینشان‌ اختلافی نبود(هود ۱۱۸). اخبار پیامبران‌ پیشین برای او نقل میشوند که دل او [و مومنان ]را بدانها استوار بدارند(هود۱۲۰).

🔸سوره ۱۲ سوره یوسف (ع) وضعیتی محوری در میان این ۶ سوره دارد. داستان این سوره را میتوان به صورت تمثیلی از رسالت حضرت محمد (ص) خواند. این سوره داستان‌ پیامبری (یوسف) است که در میان قومی به غیر از قوم خود و پس از هجرت به سرزمینی دیگر به موفقیت و قدرت میرسد و بعد از تغییر شکل روابط قدرت ناشی از این هجرت توسط قوم‌ خودش مورد پذیرش قرار میگیرد. داستان حضرت یوسف (ع) نوعی راهکار برای خروج از بن بست مکه (هجرت به مدینه) را به نوعی پیش روی پیامبر و مومنان میگذارد.

🔸داستان حضرت یوسف (ع) امید دهنده است و با سرنوشت خوشی به پایان‌ میرسد ولی در انتهای سوره قرآن در بیان اجمالی ای از وضعیت پیامبر و مومنان در سالهای آخر مکه (زمینه اصلی ۶ سوره مورد بحث) به پیامبر متذکر می شود که: "و بیشتر مردم، هر چند اصرار داشته باشی، ایمان نمی‌آورند! " (یوسف ۱۰۳) و "بيشترشان به خدا ايمان نمى‌آورند جز اين كه همچنان مشركند" ( یوسف۱۰۶) و در آیه ۱۰۷ از مشرکان‌ پرسیده میشود : "آیا ایمن‌اند از اینکه عذاب فراگیری از سوی خداوند بر آنان فرود آید، یا قیامت ناگهان برایشان فرارسد و آنان ناآگاه باشند."(یوسف۱۰۷) در آیات ۱۰۸ و ۱۰۹ ضمن تاکید بر مشی پیامبر بر دعوت به خداوند و سنت خداوند مبنی بر فرستادن پیامبران و وحی به آنان از مشرکان خواسته میشود از سرنوشت پیشینیان عبرت بگیرند و در آیه ۱۱۰ که ظاهر آن برای مترجمان و مفسران مسلمان چالش برانگیز بوده ( آقای ولید صالح بر ظاهر تاکید میکند) از یأس پیامبران و شک پیروان (ظاهر آیه خود پیامبران) و نصر خداوند و عدم بازگشت عذاب از قوم‌ گناهکار صحبت میشود. "تا آنجا که چون پیامبران نومید شدند و [پیروان‌] پنداشتند که به دروغ وعده داده شده‌اند، آنگاه بود که نصرت ما به آنان در رسید و هرکس که خواسته بودیم نجات یافت، و عذاب ما از قوم گناهکار برنمی‌گردد." (یوسف۱۱۰)

#سیره_نگاری_پیامبر_اسلام_فرهاد_قدوسی

@zekrMIT

"مباحثی در سیره نگاری و سیره پیامبر اسلام (ص)"
خلاصه جلسه هفتم (در ۴ فرسته):

قسمت ۳ از ۴:
🔹سوره ۱۳ رعد با نتیجه گیری سه سوره قبل (۱۰-۱۲) شروع میشود. قرآن‌ متذکر می شود که "ولی بیشتر مردم ایمان نمیاورند." (رعد ۱). در دو آیه ۷ و ۲۷ این سوره درخواست کافران به جهت آوردن معجزه ای (غیر قابل شک) مطرح میشود. "و کافران گویند چرا بر او معجزه‌ای از سوی پروردگارش نازل نمی‌گردد؟ تو فقط هشدار دهنده‌ای و هر قومی رهنمایی دارد (رعد ۷) "و کافران گویند چرا از سوی پروردگارش معجزه‌ای بر او نازل نمی‌شود؟ بگو خداوند هر کس را که بخواهد بیراه وامی‌گذارد، و هر کس را که رو به او آورده باشد، به سوی خویش به راه می‌برد" (رعد ۲۷) در خواستی که به نظر می آید احساسات همدلانه ای در ضمیر بعضی مومنین هم برانگیخته است.

🔹در آیه ۳۱ سوره رعد خداوند پاسخ این درخواستهای مشرکان را در خطابی به مومنان میدهد: "و اگر قرآنی بود که کوهها از [هیبت‌] آن به حرکت در می‌آمد و زمین می‌شکافت، یا مردگان با آن به سخن درمی‌آمدند [همین قرآن بود، و باز ایمان نمی‌آوردند]، آری سررشته کارها همه به دست خداست، آیا کسانی که ایمان آورده‌اند نمی‌دانند که اگر خداوند می‌خواست همه مردم را هدایت می‌کرد، و به کافران همواره به خاطر کار و کردارشان عقوبتی هایل می‌رسد، یا به زودی به خانه [ شهر] آنان [فاتحانه‌] وارد شوی، تا آنکه وعده الهی فرارسد، که خداوند خلف وعده نمی‌کند." (رعد ۳۱) استفاده از فعل "يَيْأَسِ" (ناامیدی) در این سوره برای مفسران و مترجمان چالش انگیز بوده اکثرا آنرا به معنای "نمیدانید" ترجمه کرده اند. از نظر آقای ولید صالح آنچه مورد نقد قرآن است آرزوی بیهوده ای است که در دل بعضی مومنان همراستای با درخواستهای معجزه توسط مشرکان پدید آمده که خداوند معجزه انکار ناپذیری بفرستد که به خاطر آن تعداد وسیعی از مشرکان و کافران به طور دست جمعی به اسلام بگروند.

🔹در آیه ۴۰ سوره رعد که عبارت قسمت اول آن عینا مشابه با آیه ۴۶ سوره یونس است قرآن به پیامبر متذکر میشود: " اگر بخشی از آنچه به آنان وعده [عذاب] داده‌ایم، به تو بنمایانیم، یا روح تو را [پیش از آن‌] بگیریم، جز این نیست که پیامرسانی بر تو و حسابرسی بر ماست‌ (۴۰)".

🔹در آیات ۱۰ و ۱۱ سوره ۱۴ ابراهیم‌ گفتگوی جالبی بین‌ پیامبران و کافران نقل میشود که کافران‌ میگویند " شما جز انسانهایی همانند ما نیستید که می‌خواهید ما را از آنچه پدرانمان می‌پرستیده‌اند، باز دارید، [اگر چنین نیست‌] پس برای ما برهانی آشکار بیاورید (ابراهیم ۱۰) در پاسخ پیامبرانشان‌ به آنان گفتند:" [آری‌] ما جز انسانهایی مانند شما نیستیم، ولی خداوند بر هرکس از بندگانش که بخواهد منت می‌نهد [و نعمت می‌دهد] و ما را نرسد که جز به اذن الهی برای شما برهانی بیاوریم."(ابراهیم ۱۱). در ادامه گفتگو در آیات ۱۲ -۱۳ پیامبران به کافران‌میگویند ما بر خدا توکل خواهیم کرد و در مقابل آزار و اذیت شما صبر خواهیم کرد. در پاسخ کافران‌ میگویند که یا به ملت (دین و آیین) ما بازگردید و یا ما شما را از سرزمینمان بیرون خواهیم کرد که تصویرگر وضعیتی مشابه با وضعیت مسلمانان در سالهای آخر مکه است‌. در ادامه گفتگو در آیات ۱۳ و ۱۴ قرآن‌ متذکر میشود: " و پروردگارشان به آنان وحی کرد که ستمکاران را نابود خواهیم کرد (ابراهیم۱۳) و پس از آنان شما را در این سرزمین سکنا می‌دهیم...(ابراهیم۱۴)."

🔹سوره ۱۴ ابراهیم شامل گسترده ترین بحث در مفهوم تأخیر در عذاب در میان این ۶ سوره است که قبلا در سوره ۱۱ هود هم مطرح شده بود. این "تاخیر" [در عذاب] که معمولاً به همراه عبارت إِلَىٰ أَجَلٍ مُّسَمًّى «تا وقت معین دیگر» بیان می‌شود
(Q14:10, Q16:61, Q35:45 و Q71:4)
نباید با تاخیر [در سرنوشت] در "يَسْتَأْخِرُ" که معمولا به صورت زیر "فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ "همراه أَجَلُهُمْ و سَاعَةً در پیش و پس ان استفاده میشود
(Q7:34, Q10:49, Q15:5, Q16:61, Q23:43 و Q34:30)
اشتباه شود. از نظر آقای صالح قرآن در حال پیمودن خط باریکی است بین امکان تأخیر و عدم امکان تعویق. مشخص است که خداوند راضی به صبر است اما وقتی تصمیم بگیرد مجازات خواهد کرد. این تفکیک چندان در کافران و درخواست تمسخرآمیز آنان برای تعجیل در عذاب تاثیری ندارد.

#سیره_نگاری_پیامبر_اسلام_فرهاد_قدوسی

@zekrMIT

"مباحثی در سیره نگاری و سیره پیامبر اسلام (ص)"
خلاصه جلسه هفتم (در ۴ فرسته):

قسمت ۴/۴:
🔸 در نظر آقای صالح سوره ۱۵ الحجر تامل و تاکیدی بر وعده خداوند بر عذاب جمعی شهرهایی هست که مردم آن شهرها به فرستادگانی که برایشان فرستاده شده اند ایمان‌ نمیاورند. این وعده عذاب در دنیا [به همراه وعده عذاب در آخرت] نقشی مرکزی در پیام پیامبر به عنوان‌نذیر در دوران مکی دارد. در آیات ۱۰ تا ۱۵ سوره ۱۵ الحجر، قرآن به پیامبر میگوید ما قبل از تو رسولانی برای اقوام‌ پیشین فرستادیم ولی هر رسولی که آمد او را مسخره کردند و به او ایمان نیاوردند و اگر برای آنها دری از آسمان را هم باز میکردیم که به آن عروج میکنند باز ایمان‌ نمیاوردند و ميگفتند که ما مورد چشم بندی قرار گرفته ایم و یا سحر شده ایم و این سنتی جاری [در تاریخ] از گذشته بوده است.قرآن به پیامبر میگوید ما میدانیم‌ که از آنچه میگویند دلتنگ میشوی (الحجر۹۷) منتهی ما تو را از ریشخندکنندگان کفایت میکنیم (الحجر۹۵). انسانهای طغیانگر به ماننند شیطان مدتی مهلت داده شده اند (الحجر۳۶-۳۷). عذاب وعده داده شده، واقع خواهد شد، منتهی در زمان مقرر شده، نه زودتر و نه دیرتر(الحجر ۳-۴).

🔸در نتیجه‌گیری آقای ولید صالح به گفته آقای دیوید مارشال اشاره میکند که در قرآن بر خلاف بایبل استعاره  و تصویر عاشق طرد شده برای خداوند وجود ندارد به این معنی که خداوند به خاطر اینکه انسانها به (فرستادگان) او ایمان نمیاورند غصه بخورد و غمگین باشد. آقای مارشال در کتاب خودش "خداوند، محمد و کافران" اشاره میکند که در سوره های مکی در بیان داستانهای پیامبران‌ پیشین عذاب خداوند برای کافران به طور مستقیم با دخالت خداوند در جریان تاریخ اعمال میشود در حالیکه در  سوره های مدنی خصوصا بعد از جنگ بدر این عذاب و مجازات برای کافران بواسطه مومنان اعمال میشود.

🔸از نظر آقای ولید صالح جهاد و جنگ در دوران‌ مدینه بیشتر از آنکه وسیله ای برای رسیدن به یک هدف باشد، راه حلی الهیاتی/کلامی به این سوال است که نقشه خداوند برای بشریت چگونه تحقق می یابد؟ جهاد تحقق بخشنده وعده خداوند در مورد  عذاب و در نتیجه بازتاب اراده او است. کسی که در راه خداوند (و یا برای راه خداوند)  جهاد میکند به طور فعال در[تحقق] اراده خداوند مشارکت دارد. با این تعبیر جهاد حضور در تاریخ به جهت تغییر دادن آن و تحول مومنان به عاملان تحقق اراده خداوند [در تاریخ] است. بدین صورت جهاد  نه تنها پدیدهای عرضی از حضور پیامبر در مدینه نیست، بلکه  بخشی محوری[ذاتی] از ایمان مومنان در مدینه است. از نظر آقای ولید صالح جهاد به این معنا نتیجه الهیاتی/کلامی بحران "تاخیر" خداوند [در عذاب]  است.بعضی از مفسران سنتی در تفسیر آیات ۷۶ و ۷۷ سوره ۱۷ اسرا برداشتی مشابه داشته اند که جنگ‌ بدر در واقع تحقق وعده عذاب برای مشرکان‌ مکه بوده است.

🔸الزامی ندارد که با دیدگاه و نتیجه گیری آقای ولید صالح در مورد جهاد به عنوان رهیافتی الهیاتی موافق باشیم که ببینیم او در این‌ مقاله نمونه خوبی از اینکه چگونه باید به قرآن به عنوان‌ منبعی برای تاریخ زندگانی پیامبر رجوع کرد، را ارائه داده است.‌

🔸در این نوشته برای ترجمه آیات قرآن عمدتا از ترجمه استاد بهاءالدین خرمشاهی استفاده شده است.‌

#سیره_نگاری_پیامبر_اسلام_فرهاد_قدوسی

@zekrMIT

Quran Study, Al-Isra [17:78-81]

Date
Friday July 14th, 2023
7:15 pm to 10:00 pm (Eastern Time)

Location
Program Hybrid, Details Below

Schedule
7:15-7:25 Ziyarat Ale-Yasin
7:25-9:00 Exegesis (Tafsir), in English, Dr. Hassan Khalil
Topic: "Chapter 17, Al-Isra, Verses 78-81"
9:00-9:15 Question and Answer
9:15-10:00 Dinner

(Prayer will be performed at the Maghrib time)

- About Speaker (Bio)

▫️In-Person Attendance:
MIT Tang Center, E51-376, 2 Amherst St, Cambridge, MA 02142

▫️Zoom Participation:
https://mit.zoom.us/j/95948516788
Meeting ID: 959 4851 6788

@zekrMIT

درس گفتار «بازخوانی چند سند و متن کهن برای شناخت تشیع در سه قرن نخست قمری»

توسط دکتر حسن انصاری

جلسه هفتم، یکشنبه ۱۶ جولای، ۱۰:۳۰ صبح تا ۱۲:۳۰ بعد از ظهر (به وقت شرق آمریکا)

موضوع:
چگونه مشروعيت دینی خلافت عباسی از تشیع به تسنن تغيیر جهت داد؟ همراه بحثی درباره "الرضا من آل محمد". همراه بحثی درباره عبد الله بن سبا.

لینک شرکت در وبینار:
Zoom Participation:
https://mit.zoom.us/j/93933325521

YouTube Live:
https://www.youtube.com/@AhlulbaytIslamicSociety


#امامت_و_نظریه_علمای_ابرار_تکمله

@azbarresihayetarikhi
@zekrMIT

موضوعات ویژه، «مباحثی در سیره نگاری و سیره پیامبر اسلام (ص)»

توسط دکتر فرهاد قدوسی

جلسه دهم، یکشنبه ۱۶ جولای، ۴:۰۰ تا ۶:۰۰ بعد از ظهر (به وقت شرق آمریکا)
(لطفاً به زمان جلسه این هفته توجه بفرمایید)

موضوع:
سکه ها و تاریخ اولیه اسلام (بخش دوم)

لینک شرکت در جلسه:
Zoom Participation:
https://mit.zoom.us/j/92377466698


#سیره_نگاری_پیامبر_اسلام_فرهاد_قدوسی

@zekrMIT

Muharram Programs, MIT, July 19-28, 2023

▫️July 19-23, 7:15-10:00 pm
MIT Tang Center, E51-376, 2 Amherst St, Cambridge, MA 02142

▫️July 24-27, 7:15-10:00 pm
MIT SidneyPacific, MP room, 70 Pacific St, Cambridge, MA 02139

▫️July 28, Day of Ashura and Sham-e-Ghariban (pending moon sighting)
MIT SidneyPacific, MP room, 70 Pacific St, Cambridge, MA 02139

Details will be announced.

@zekrMIT