📌نقد و بررسی منابع یونانی و رومی تاریخ ایران باستان

📝اسماعیل پهلوان
@tarikhandishmag

بخش ششم :آرین (۱۷۵ تا۹۵ م)

آرین مورخ یونانی است که درزمان هادریان و مارکوس اورلیوس زندگی میکرده و در این دوره بعنوان حمکران کاپادوکیه منصوب شد.وی تالیفات متعددی در تاریخ و جغرافیا داشته است که تعدادی از آنها از بین رفته است ،
مهمترین آثار او تا به امروز باقی مانده است کتاب آناباسیس یا تاریخ جنگهای اسکندر است .
کتاب دیگر او ایندیکا نام دارد که شرح و تفسیر لشکر کشی اسکندر به هند و جغرافیای این مناطق پرداخته است .
آریان در اثر خود از گزنفون تقلید کرده و حتی اسم کتابهای خود را هم از او اقتباس کرده است و چنانکه گزنفون کوروش بزرگ بانی دولت پارس را کمال مطلوب خود میدانسته آریان هم اسکندر یا مخرب دولت پارس را معبود خود دانسته است .آریان از طرفداران متعصب اسکندر محسوب میشود و به این دلیل رویدادهایی که چهره اسکندر رامخدوش و منفی نشان می‌دهد را نادیده گرفته است و در این مورد بهتر است اثر او با نوشته ای دیگر مورخین نظیر کنت کورتیس مقایسه شود.او همچنین از خشایارشاه چهره ایی مخدوش و نادرست ارائه داده است و او رافرمانروایی مخرب و ویرانگر معرفی نموده است .در کتاب ایندیکا او سفرنامه نئارخوس دریا سالار اسکندر به خلیج فارس را نقل میکند.او در اثرش از اصل سفرنامه نئارخوس استفاده کرده است و از لحاظ بررسی مناطق جغرافیایی خلیج فارس اثری کم نظیر است .هرچند از دقت کافی در ضبط مسیر حرکت از شرق به غرب خلیج فارس برخوردار نیست .کتاب آرین به فارسی ترجمه نشده است . ( ترجمه ایی ناقص از سفرنامه نئارخوس توسط اعتمادالسلطنه در مرآت البلدان و بعدها توسط سدید السلطنه کبابی در اعلام الناس فی احوال بندرعباس صورت گرفته است )که هر دو ترجمه ناقص و غیر قابل استناد است.
🔻 منبع : آموزه های درس نقد و بررسی منابع تاریخ ایران باستان .دکتر میرزا محمد حسنی .
@tarikhandishmag

چهار باغ اصفهان در پاییز
@tarikhandishmag

[...اگر می خواهید ستون فقرات یک ملت را درهم بشکنید، انگیزه و اراده و عزم سازندگی و نشاط آفرینندگی را که از ریشه و بنیان، فرهنگ قائم به آن است از او بستانید؛ تحقیرش کنید و تخفیفش دهید و خوارش بدارید. گوهر عزت را از او بگیرید و کالای مسموم ذلت را به او بفروشید؛ از ریشه ها و تاریخش سخن نگویید. در سراب رهایش کنید و آب را از او دریغ دارید. دست و دامن اندیشه اش را از بذرهای نیک و حاصل خیز و برکت بار عزت و عظمت همیشه تهی نگاه دارید. بر شانه ابلهان قومش سوار شوید و خادمان و بزرگانش را به قهر برانید و خائنانش را به خدمت بگیرید به مهر بنوازید. میراثش را به تاراج دهید و به گروگانش بگیرید. زر و گوهر غیرت و دانایی از او بستانید و مس نادانی و تعصب به او بفروشید...]

دانلود متن کامل سخنرانی

@andishehekmat

🔹متن کامل سخنرانی استاد دکتر حکمت اله ملاصالحی در مراسم آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۰ - ۱۳۹۹
(یک شنبه ۲۳ شهریور ۱۳۹۹)

@andishehekmat

جمع بندی سفارت آمریکا در تهران در ژانویه ۱۹۷۳ نشان می دهد که شاه در صحنه ی سیاست ایران همچون غولی دست به کمر با دو پای باز از هم ایستاده، همه ی شاهرگ های قدرت را در دست های خود گرفته و هیچ رقیبی را به رسمیت نمی شناسد وی از نظر برخی دیگر ستمگری مرتجع و نابود کننده ی آزادی های فردی است. کمیسر ناظر آمریکایی پیش بینی می کرد که رژیم شاه در پایان دهه ی هفتاد میلادی سقوط خواهد کرد.


💢کتاب نیکسون، کسینجر و شاه
رهام الوند
@tarikhandishmag

اخیراً در فضای مجازی مطالبی دست به دست می‌شود راجع به سنت قربانی کردن انسان نزد ایرانیان باستان، و مشخصاً خشایارشا. پرداختن به مسئله قربانی و قربانی انسانی در ایران مطلب مفصلی خواهد بود، ولی در اینجا به همین مورد خشایارشا خواهم پرداخت.
منبع این مطلب، تواریخ هرودوت است. هرودوت جایی که به شرح لشکرکشی خشایارشا به یونان پرداخته، در چند جا آورده که به دستور شاه و به «رسم پارسیان»، انسان‌هایی قربانی شده‌اند. برای نمونه در یکی از گذرگاه‌های سپاهیان، نه دختر باکره و نه پسر را به رسم قربانی زنده به گور کردند. و در جای دیگر می‌گوید آمیس‌تریس همسر خشایارشا چون به سن پیری رسید دستور داد تا ۱۴ کودک از خانواده‌های بزرگان پارسی را به عنوان قربانی زنده‌به‌گور کنند.
زنده‌یاد پیرنیا، در جلد یکم تاریخ ایران باستان، به درستی این ادعای هرودوت را زیر سوال برده است. پیرنیا از تروگ پمپه‌ای _ تاریخ‌نگار نامدار رومی_ نقل قول می‌کند که این ادعای عجیبی است که وقتی چند سال پیش پدر خشایارشا، داریوش بزرگ، با فرستادن مأمورینی به قرطاجنه خواهان ممنوعیت رسم قربانی کردن انسان شده است، چگونه است که در دربار پسرش این امری معمول بوده!؟ پیرنیا می‌افزاید با توجه به رسم قربانی کردن انسان میان مقدونیان، این امر شاید برای یونانیان هم غریب نبوده است. خود یونانی‌ها هم این رسم را کمابیش داشته‌اند، از جمله پیش از نبرد سالامیس تعدادی از جوانان پارسی را که قبلاً اسیر کرده بودند برای خشنودی خدایان قربانی کرده بودند. هرودوت این قربانی‌های ادعایی را برای سپاسگزاری پارسیان از خدای زیر زمینی فرض کرده است، حال آنکه ایرانیان به خدای زیرزمینی باور نداشتند و منظور هرودوت از این خدای زیر زمین، قاعدتاً همان پلوتون بوده که مورد پرستش یونانیان بوده است.
روی هم رفته هرودوت هم با آوردن عبارت «شنیدم»، گویا تنها داستان‌های حول این لشکرکشی را بدون پژوهش بیان کرده است. و این بخش از نوشته‌های بی‌پایه هرودوت هم امروزه دستاویز تعدادی ایران‌ستیز و تجزیه‌طلب قرار گرفته است.

https://t.me/yaddashtha_ye_parakande

📌ملکه نپیر-اسو

شاهکار بی نظیر هنر مفرغ ریزی ایلام تندیسی برنزی است از ملکه نَپیر-اَسو، همسر اونتَش-نَپیریشَ، پادشاه شناخته شده ایلامی (قرن 13 ق.م)؛ این مجسمه در معبد نینهورساگ شوش کشف گردیده است و اکنون در موزه لوور نگهداری میشود:
ارتفاع: 290/1 متر؛ عرض: 730/0 متر؛ وزن کنونی: حدود 1800 کیلوگرم
هنوز هم متانت و آرامشی که از این پیکر شاهانه ساطع میشود، بیننده را تحت تأثیر قرار میدهد. چون سر تندیس از میان رفته است، نگاه بیننده مخصوصاً متوجه دست های آن و انگشتان بلند و ظریفش میشود که برای نیایش بر هم قرار گرفته اند. این تندیس که نخست در موم شکل گرفته است در دو مرحله ریخته شده و پس از آن به دقت بر رویش کار شده است.
گرداگرد لباس، نوار پهن و شرابه هایی دیده میشود و در جلوی آن شالی از پارچه زردوزی شده، افتاده که بالا تنه را پوشانیده است و در سرسانه با سنجاقی به شکل شاخه نخل به پیراهن وصل شده و بر روی یک قطعه پارچه باریک و شرابه های این شال کمر بسته شده است. در نوشته ای که در پشت مجسمه حک گردیده، نام ملکه و نفرین به کسی که نسبت به مجسمه سوء نیتی داشته باشد دیده میشود. این مجسمه به قد طبیعی با وقار و شکوهی بسیار که با برنز و از دو قسمت به وجود آمده، و پس از ساخته شدن روی یک محور فلزی الصاق شده است. تزیین عنی لباس که چین دار و گل دوزی و زردوزی شده است، معرف ذوق عیلامی در این دوره می باشد که در سایر مجسمه ها و نقوش نیز دیده میشود. نکته قابل توجه در این مجسمه وجود حلقه نامزدی در انگشت چپ ملکه است.
نبشته ای ایلامی بر این تندیس نام شهبانو را فاش میکند. او میگوید «من نَپیر-اَسو هستم، همسر اونتَش-نَپیرشَ» و دوراندیشانه آن را تکرار می کند. نَپیر-اَسو شاید به معنای «مه لقا» باشد. پس از ذکر نام، نفرینی می آید در حق کسی که این تندیس را برباید یا ذوب کند یا نبشته شهبانو را تغییر دهد و نامش را حذف کند. «دبوس مجازات هومبان، کیریریشَ و اینشوشینَک بر او فرود آید. زیر آفتاب نامدار نشود و فرزندی نیابد! من درخواستم که بانوی من، ایزدبانوی بزرگ، این عقوبت را بر او فرود آورد!»
⚜️ @kandokav

تندیس برنزی ملکه نپیر-اسو نگهداری شده در موزه لوور پاریس

گزارش سیا درباره ی روان شناسی شاه به روزنامه واشنگتن تایمز . این گزارش شاه را شیفته ی خودبزرگ بینی خطرناکی توصیف کرد که احتمالا درصدد تعقیب افکار خود بدون توجه به منافع آمریکاست. تحلیل گران سیا متعاقبا شاه را فردی ضعیف و دارای شخصیت خجول می دانستند که از فقدان امنیتی ژرف و عقده های روانیِ ناشی از داشتن پدری متکبر، فقدان تباری سلطنتی، ترس از ناتوانی جنسی و فضاحت پادشاهی دست نشانده بودن در اوایل سلطنت رنج می برد. گرچه سیا مرتبا چنین تصاویری از شاه دست می داد ولی این سند ویژه هرگز رو نشد. با این وجود نظرات یاد شده بازتاب تفکر بسیاری در واشنگتن بود که مخالف اعطای فناوری هسته ای به ایران بودند.
@tarikhandishmag

💢بخش هایی از کتاب نیکسون، کسینجر و شاه
از رهام الوند

من اینجا ریشه در خاکم
من اینجا عاشق این خاک اگر آلوده یا پاکم
من اینجا تا نفس باقیست می مانم
من از اینجا چه می خواهم، نمی دانم
امید روشنایی گرچه در این تیره گی ها نیست
من اینجا باز در این دشت خشک تشنه می رانم
من اینجا روزی آخر از دل این خاک با دست تهی گل بر می افشانم
من اینجا روزی آخر از ستیغ کوه چون خورشید سرود فتح می خوانم
و می دانم
تو روزی باز خواهی گشت

سی ام شهریور زادروز فریدون مشیری گرامی باد .
@tarikhandishmag

روزهای قبل از کرونا، شهرداری رشت
@tarikhandishmag

بازدید از موزه‌ها رایگان شد

🔹 با توجه به موافقت وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به مناسبت گرامیداشت روز جهانی گردشگری، بازدید از موزه‌ها و اماکن فرهنگی تاریخی تحت پوشش وزارتخانه روز ششم مهر ۹۹ رایگان اعلام می‌شود.

🌏 @imnanews

من محمد رضا شجریان،فرزند ایران
@tarikhandishmag

محمد رضا شجریان
طرحی از احمد عزیزپور
@tarikhandishmag

🔹محض هستی

- یادداشت استاد دکتر حکمت اله ملاصالحی پس از شنیدن سخنان دکتر اسماعیل کهرم (بوم شناس و فعال محیط زیست) در ویدئوی فوق

انسان های عاشق همیشه دوست داشتنی و احترام برانگیز بوده اند. نفسشان، نگاهشان، راهشان، فکر و قول و فعلشان همیشه جانبخش بوده است. همیشه تنور جان ما را گرم نگاه داشته اند و نگذاشته اند به سردی و خاموشی رود. صیانت و مراقبت، جانمایه و گوهر عشق است. عشق تهی از احساس عمیق صیانت و مراقبت عشق نیست. یک جامعه و جهان بی عشق و بی حضور جان های عاشق یک جامعه و جهان ملال آور غم انگیز، زمخت، سرد، منجمد، بی روح، آسیب پذیر و آفت پذیر و شکننده است. عاشقان همیشه نیکخو و نیکخواه و نیک روش و نیک منش ترین مردمان بوده اند. عاشق بمانیم و عاشق بمیریم که مردن درعشق گوهر زندگیست. عشق اکسیر حیات جاوید است. اینکه می گوییم گوهر عشق صیانت است و مراقبت به همین معناست. عدم را در جاودانگی راهی نیست. عشق، هستی محض است و محض وجود. محض هستی.

دانشگاه تهران؛ ۱۳۹۹/۶/۱۱ هجری خورشیدی

@andishehekmat

گفتگوی اینستا گرامی محمد علی میرزایی(دانشجوی کارشناسی ارشد زبانهای باستانی دانشگاه تهران) با دکتر فرزانه گشتاسب(دانشیار گروه زبان های باستانی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)

جشن سر میزان و اعتدال پاییزی
یکی از مهمترین جشنهای سنتی خراسان جشن سر میزو یا جشن ابتدای میزان است. میزان به معنای برابری است. روز اول مهر معمولا شب و روز برابر است و برابری پاییزی نام دارد به این معنی که در این زمان طول روز و شب برابر شده و رفته رفته هرچه به سمت زمستان پیش می‌رویم از ارتفاع خورشید در آسمان کاسته و هوا رو به سردی می‌رود. در قدیم کشاورزان با شروع فصل سرما و پایان چرای علوفه ناچار بودند قوچ و بز نر و حتی گاو نر که بیشتر کاربرد پَر واری دارد را سر ببرند چرا که با شروع زمستان علوفه کافی برای تغذیه نبود و اینها لاغر می شدند بعلاوه فضا برای نگهداری آنها در سرما و یخبندان نبود بناچار آنها ذبح می شدند که به این کار پرواربندی و جشن غلیه کنان می گفتند. و گوشت آن را سرخ ،غیمه و کاملا خشک می کردند و نمک می زدند و در کیسه گونی در محلی بلند آویزان می کردند تا در طول پاییز و زمستان از گوشت آن برای خوراک خود استفاده کنند. سایر دام ها برای زاد و ولد نگهداری میشدند و در این فصل موقع جفت گیری نیز به پایان می رسید که دام ها در اوایل بهار نوزاد خود را بدنیا می آوردند. (به نقل از مجله دریای پارس 1394 )

ابوشجاع عَضدالدّوله(۳۲۴-۳۷۲ق) فرزند حسن رکن الدوله دیلمی، بزرگ‌ترین امیر آل بویه و از قدرتمندترین امیران شیعی ایران است که بر مناطق وسیعی از سرزمین‌های اسلامی و ایران حکمرانی کرد. از جمله مهم‌ترین اقدامات وی، بازسازی خرابی‌های بغداد، سدسازی، احداث آب‌انبارهای بزرگ، رونق کشاورزی، جلوگیری از اختلاف بین شیعیان و اهل سنت در بغداد، ساخت بیمارستان عضدی در بغداد، بازسازی حرم علوی و حسینی و کاظمین و عسکریین و همچنین کشیدن حصار به دور شهر مدینه است. عضدالدوله به تقلید از ساسانیان خود را شاهنشاه خواند. در دوران او، اوج شکوه اقتصادی حکومت بویه بود.

❌تصویر فوق، مدالی زرین از فناخسرو عضدالدوله دیلمی است.

@Department_Of_History_UT

‍ ‍ 📝 حداقل به اندازه مغول ها حرمت دانش تاریخ را حفظ کنید!

✍🏻 حسن حضرتی

🔹 معلم تاریخ

✅ تصمیم اخیر دولت درباره استخدام طلاب به عنوان دبیران تاریخ، ادبیات فارسی و علوم اجتماعی بنده را متعجب نکرد؛ چرا که این روزها اتخاذ تصمیماتی از این دست را پیش بینی می کنم. اما بی تردید این تصمیم اشتباه بسیار زیان بار خواهد بود. زیرا:
🔻1-پیش از این، تدریس تاریخ اسلام و تاریخ انقلاب اسلامی به غیرتاریخی ها که عموما طلبه های عزیزاند، سپرده شده است. پس از این همه سال بررسی کنید ببینید آیا تصمیم درستی بود؟ وضعیت این دروس در دانشگاه ها چگونه است؟ آیا دانشجویان از آن رضایت دارند؟ آیا این گروه توانسته اند دانش و آگاهی دانشجویان را درباره تاریخ اسلام و انقلاب افزایش بدهند؟ و مهم تر از همه، آیا در ارائه تبیین درست و عقلانی و واقع بینانه و با رویکرد علمی از تاریخ اسلام و انقلاب موفق بوده اند؟ خنده دار نیست که در دانشگاه ها، تاریخ مغول و تیمور و سلجوقیان و چلغوزیان را استادان متخصص و ماهر تاریخ شناس با اعتبار علمی بین المللی تدریس می کنند و تاریخ اسلام و انقلاب را عده ای ضعیف و ناتوان که شاید با الفبای تاریخ ورزی هم آشنا نباشند و تاکنون مقاله ای هم در این حوزه ننوشته باشند و محضر استاد تاریخ شناسی را هم درک نکرده باشند؟!!!
🔻2-مغول ها وقتی ایران را گرفتند، نگارش تاریخ خود را به عالمان تاریخ دانی مانند جوینی و رشیدالدین فضل الله همدانی سپردند. اینها نه مغولی بودند و نه شمنی ولی مغول ها نگارش تاریخ خود را به این عالمان ایرانی سپردند، بی آن که از دین و ملیت و اعتقادات شان بپرسند. زیرا می دانستند تاریخ نوشتن کار هر کسی نیست. می فهمیدند تاریخ معرفتی است خاص و نه عام. درک شان می رسید که عوام را متولی آن نکنند که این کار خواص است. اما عجیب است که ما اندازه مغول ها شان و حرمت تاریخ را رعایت نمی کنیم. چیزی که آنها در قرن 7 می فهمیدند، ما الان در قرن 15 درک نمی کنیم.
🔻3-در زمانه ای که تاریخ سازی و تاریخ دزدی رویکرد غالب بعضی از دولت ها و حکومت ها و جریان های سیاسی و قومی است، اتخاذ چنین تصمیماتی آب به آسیاب آنها ریختن است. قوم گرایان را نمی بینید که چگونه کمر به تحریف تاریخ بسته اند؟ دولت های جدیدالولاده پیرامون مان را نمی نگرید که چگونه آذربایجان و خوزستان و کردستان را مال خود می دانند؟ فارابی و مولانا و ابن سینا و فردوسی و نظامی و ... را از ایل و تبار خود می نمایانند و برایشان مراسم ها می گیرند؟ با این اوضاع و احوال برای فرزندان این مرزوبوم قرار است چه کسانی در مدرسه ها تاریخ ایران را درس بدهند؟ آنهایی که دانش آموخته تاریخ نیستند و منسجم و نظام مند تاریخ یاد نگرفته اند؟ آیا تاریخ اسلام این قدر بی اهمیت است که غیر اهل فن را متولی آن کنیم؟ آیا ضرورت زمانه اکنون جامعه ما نیست که تصویر عمیق و دقیق و عالمانه و عاقلانه از تاریخ اسلام و تاریخ تشیع به خورد فرزندان مان بدهیم؟ نمی بینید که عده ای چون داعشی ها و طالبانی ها و بوکوحرامی ها چگونه با جهل مقدس شان کمر به ریشه کنی باورهای راستین دینی ما زده اند؟ در این شرایط وانفسا آیا پسندیده است که دلواپسی های صنفی را بر دغدغه های دینی مان ارجح بشماریم؟
✅ سال هاست که ما معلمان تاریخ در دانشگاه ها با یک چالش جدی روبروییم و آن هم مسئله اشتغال دانش آموختگان مان است. حال با تصمیم اخیر، اوضاع بدتر از قبل می شود. آقایان سیاستگذار! شما را به خدا ما را بیش از این شرمنده دانشجویان مان نکنید. همین جوری روی نگاه کردن به چشمان ناامید و چهره های غمگین و افسرده آنها را نداریم، اوضاع را از اینی که هست بدتر نکنید.
🆔 @Hassanhazrati50