🔷 به فرخندگی دهم مهرماه، جشن مهرگان: «مهرگان» جشن گرامیداشت مهر و پیمان

🔻در میان همه‌ی جشنهایی که در ایران باستان فراگیر بوده است دو جشن از دیگر جشنها بزرگ‌تر و برجسته‌تر بودند: یکی «نوروز» و دیگری «مهرگان». نخستین نویدبخش بهار و رفتن زمستان و همراه با سرسبزی و خرمی جهان بود و دومی در نیمه‌ی دوم سال برپا می‌شد، زمانی که گرمای سوزنده‌ی تابستان سپری شده و هوای دلپذیر پاییزی جای آن را گرفته است.

🔻فریدون، پادشاه پیشدادی، در مهرگان بر ضحاک تازی پیروز شد و او را گرفت و در کوه دماوند به بند کشید و تاج شاهی ایران‌زمین را بر سر نهاد.

🔻مهرگان، چونان نوروز، آیینهای ویژه‌ی خویش را داشته است. یکی از این آیینها این بود که ایرانیان در این روز رختهایی نو می‌پوشیدند و به یکدیگر و به پادشاه پیشکشهایی می‌دادند، و در این روز، همچون نوروز، خوانچه‌ای می‌انداختند و بر آن هفت دانه مورد، خوشه‌ای انگور سپید، سیب، به، نیلوفر، شکر و لیمو می‌نهادند.

👈 درباره‌ی این جشن در «اینجا» بخوانید.

پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman‏

شماره سیزدهم مجله تاریخ اندیش با نگاه به حکومت آل بویه منتشر شد.

تاریخ نگاری ما ایرانیان نیاز است که به سمت تاریخ شهر برود.

بحران آینده جامعه ایران مربوط به شهر است.

سخنرانی دکتر عبدالرسول خیراندیش در مورد بحران پیش‌روی جامعه ایران و توجه مورخان ایرانی به این موضوع

#عبدالرسول_خیراندیش
#ایران
#بحران
#جامعه_ایران
#شهر
#بحران_شهر

سال نو‌مبارک

عکسی تلخ از روز به‌توپ⁩‌بستن مجلس!
▪️در شرح عکس آمده: «پیکر بی‌جان اسدالله‌میرزا پسرعمه‌‌ی میرزا جهانگیرخان صوراسرافیل که در پای مجلس با شلیک گلوله‌ی توپ کشته شد و در جیبش آخرین شماره‌ی روزنامه‌ی صوراسرافیل بود.»

@tarikhbook

سلجوقیان ِ ایران مانند چنگیزخان نبودند که «بیایند و بچاپند و بروند». آن‌ها آمده بودند که «بمانند و حکومت کنند» و میدانستند که برای ماندن در ایران راه دیگری جز همراهی با مردم بومی نیست. اما این انطباق فراتر از حکمرانی رفت!
غزنویان و سلجوقیان، مانند سامانیان دیوان کشور را تماما به ایرانیان سپردند و در ترویج ِفرهنگ فارسی کوشش بسیار نمودند.
وزرای کاردانی مانند نظام الملک طوسی، شعرائی مانند فردوسی، خیام، نظامی و خاقانی، مشاهیری مانند ابوریحان بیرونی، فخر رازی و امام محمد غزالی در این دوره بود که برخاستند. ملکشاه سلجوقی، خود به فارسی شعر میگفت!

@bastaniha

فیلمی زیبا از زنده یاد شیون فومنی
تقدیم به خوبان گیلان زمین

✍با عرض پوزش کیفیت فیلم پایین است

╲\╭┓
╭ 📡 @fooman1

🌐بخش‌هایی از فیلم مشهور کشتی روسی ساخته الکساندر سوکوروف

🔰صحنه ملاقات شاهزاده خسرو میرزا قاجار، فرزند عباس میرزا و نوه فتحعلی شاه با تزار نیکلای اول، امپراطور روسیه، در کاخ کاترین در سنت پترزبورگ برای ابراز عذرخواهی از حمله به سفارت روسیه و کشته شدن الکساندر گریبایدوف سفیر روسیه در تهران. فتحعلی شاه الماسی ۸۸ قیراطی که نادرشاه از هند به چنگ آورده بودند به تزار روسیه تقدیم کرد. تزار روسیه عذرخواهی نماینده ایران را پذیرفت. هیئت ایرانی در بهار سال ۱۲۰۸ خورشیدی به روسیه رسید و به گرمی مورد استقبال قرار گرفت و ماموریتش چیزی قریب یک سال به طول انجامید. در این مدت اعضای هیئت دیپلماتیک ایرانی که دو تن از اولین تحصیل‌کردگان ایرانی، میرزا صالح شیرازی و میرزا بابا افشار، در فرنگ نیز در بین آنان بودند در شهرهای مختلف از موسسات آموزشی و کارگاه‌های صنعتی روسیه بازدید کردند. ماحصل این سفر برای ایرانیان سفرنامه‌ای دیپلماتیک بود به نام سفرنامه خسرو میرزا که به قلم منشی هیئت مصطفی خان افشار نوشته شده‌است.
برخی منابع کشته شدن گریبایدوف را نقشه انگلیسی‌ها می‌دانند و به اسنادی در این رابطه استناد می‌کنند.

@mamalekemahruseh

‍ متأسفانه از ابتدای مشروطیت تاکنون که به گمان خود داخل در دورۀ جدیدی از زندگانی سیاسی شده‌ایم یک قدم فهمیده و جدّی به طرف اصلاحات اساسی برنداشته‌ایم. با این همه تغییرات اوضاع و اشخاص هیچ روح تازه که بتوان سیاست اساسی به آن نام داد در امور ما اندر نشده است. هر رژیم و هر کابینه روی کار آمد مواد دلفریب چندی را زینت پرگرام خود نمود، ولی هیچ هیئت دولتی درست نمی‌دانست چه می‌خواهد، چه می‌تواند و مخصوصاً چه می‌باید بکند، هیچ‌یک حقایق و احتیاجات اساسی مملکت را تشخیص نداده و هیچ پرگرام مبتنی بر نقشۀ جدّی و عملی اصلاحات اولیه نبود. در اروپا که احزاب سیاسی منظم دارد کابینه‌ها موافق اکثریت پارلمان تشکیل می‌گردد و خطوط اساسی پرگرام آنها از روی مرامنامۀ حزبی که منسوب به آنها هستند برداشته می‌شود، ولی در ایران که احزاب سیاسی و فراکسیون‌های پارلمانی آن روی هیچ اصل صحیح و ثابتی تشکیل نشده و مانند امواج اقیانوس‌ها و تپه‌های شن در صحراها متلاطم و متزلزل است، پرگرام کابینه‌ها کمتر مفهوم عملی دارد و غالباً مرکب از یک عدّه مواد عمومی مبهم و عوام‌فریبانه است. پس اول‌قدم آن است که حکومت جدید احتیاجات اساسی و اولیۀ مملکت را تشخیص داده آنها را با حقایق موجوده تطبیق نموده، پس از آن بی‌درنگ داخل در عمل شود.

دکتر محمود افشار
تیرماه ۱۳۰۵

[آینده: سال اوّل (تیر ۱۳۰۴- آبان ۱۳۰۵)، مؤسس و مدیر مسئول دکتر محمود افشار، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۴۰۱، ص ۶۳۹ (شمارۀ ۱۱، تیرماه ۱۳۰۵)]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

‍ هیچ چیز خطرناکتر از این نیست که جامعه ای بسازیم که در آن بیشتر مردم حس کنند که هیچ سهمی در آن ندارند. مردمی که حس می‌کنند سهمی در جامعه دارند از آن جامعه محافظت می‌کنند، ولی اگر چنین احساسی نداشته باشند، نا خودآگاه می‌خواهند که آن جامعه را نابود کنند.

✍مارتین لوتر کینگ

مجله تاریخ اندیش در نظر دارد در شماره ویژه خود به موضوع رهبران مشروطه ، فاتحان تهران بپردازد. لذا از پژوهشگران و علاقه مندان این حوزه دعوت می شود آثار خود را به ایمیل های مجله ارسال نمایند.
حداکثر زمان ارسال مقالات ۳۰شهریور سال جاری خواهد بود و این مدت تمدید نخواهد شد.

ایمیل :tarikhandish@gmail.com
ارتباط با سردبیر: asiyehizadyar@gmail.com

شماره های تماس:33329773-013
09115005094

🔹ما در پیوستگی تاریخ ایران مدیون هخامنشیان هستیم

همایش ملی «جهان ایرانی: ماد و هخامنشی» از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، گروه پژوهشی باستان‌کاوی تیسافرن، پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و موزه ملی ایران در پنج شنبه ۲۱ تیر ۱۴۰۳ برگزار شد. در این همایش ۳۴ ایران‌شناس درباره جهان ایرانی و نیز دوره ماد و هخامنشی در تالار اندیشگاه فرهنگی و تالار فرهنگ سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران سخنرانی کردند.

دکتر حکمت‌الله ملاصالحی، استاد دانشگاه تهران در این همایش گفت: هخامنشیان و خیزش جهان ایرانی به سوی تاریخ جهان ایرانی است. هخامنشیان نقطه‌ای زرین و سرنوشت‌ساز در تاریخ ایرانی هستند. هیچ تمدنی در تاریخ بشر تمدنی‌تر از دوره جدید نداشتیم. این تمدن تاریخی‌ترین همه تمدن‌هاست. هیچکس به اندازه هگل نگاهی به تاریخ نیفکنده است. دوران هخامنشی و این هزاره یکی از هزاره‌های سرنوشت ساز در تاریخ بشر است.

وی افزود: تاریخ دوران محور است به این معنا وقتی یک خیزش عظیم ریشه‌ای و بنیادی در نهاد انسان اتفاق می‌افتد ما مدام به آن رجوع می‌کنیم. مانند رنسانس که رجوع می‌کنیم به یونان باستان و بازخوانی مسیحیت و قرون وسطی. ما با ارزش‌های مشترک و فرهنگ و تاریخ مشترک به عنوان یک ایرانی در اینجا نشسته‌ایم. ما مدیون آن خیزش‌هایی هستیم که در تاریخ این سرزمین پدید آمده است. از پارینه سنگی مردمی در این سرزمین زندگی می‌کردند.

دکتر ملاصالحی بیان کرد: دوره هزاره‌های نوسنگی در غرب آسیا اتفاق افتاد. تحولات شهرنشینی پدید آمد. ایران در صف مقدم شهرنشینی قرار دارد. در حوزه‌های تمدنی گوناگون با دستاوردهای بسیار بسیار عظیم شاهد هستیم. ولی جالب اینجاست هیچ جا سخن از یک وحدت سرزمینی به عنوان ایرانی در ذیل نام یک دولت سیاسی مشترک وجود ندارد. در یونان هم همین‌طور است. خیزش در آگاهی یونانی راه تاریخ مشترک است. استوره‌های ایرانی را برای اولین بار تشکیل می‌دهد. به تدریج آرام آرام با برآمدن هخامنشیان شکل می‌گیرد. در قرن ۶ قبل از میلاد همان گذار در ایران نیز اتفاق می‌افتد. خرد یونانی در ایران با زرتشت اتفاق می‌افتد. خرد ایرانی شکل می‌گیرد که نگاه نو به جهان می‌افکند.

وی گفت: در واقع یک چهره فوق‌العاده نبوی داریم که آرام آرام این خیزش را در ذیل خدای واحد و دانا در نظام سیاسی شکل می‌دهد و این خدای واحد نظام‌های متفاوتی را در ذیل یک حاکمیت سیاسی می‌چیند و دنیای واحد پدید می‌آورد. در برخی از کتیبه‌های هخامنشی نام خدا را می‌بینید. ما در معماری تخت جمشید شکوهی می‌بینیم که حیرت‌انگیز است. در واقع نخستین بنای سازمان ملل در مقیاس آن روز در اینجا اتفاق می‌افتد. هر انسانی با هر عقیده‌ای می‌تواند در ذیل این نقطه مشترک زندگی کند. ما ملت هستیم با میراث، استوره‌ها و تاریخ مشترک. اوستا میراث عظیم ماست. تاریخ ما پیوستگی خود را حفظ کرده است که این پیوند و پیوستگی را مدیون هخامنشیان هستیم. آنها چنین جهانی را بنیاد نهادند.
👇
https://amordadnews.com/214648/

@andishehekmat

انتشارات تاریخ اندیش منتشر کرد:

واقعه کربلا از دیدگاه مقتل نگاران( مقتل الحسین ابومخنف و اللهوف ابن طاووس)
نویسندگان: اشرف خوجه دیزجی- مونا نوروزی
قطع کتاب : رقعی
قیمت: ۲۰۰هزار تومان

سریال خاتون که بسیار توصیه شده بود اما فرصت نکرده بودم ببینم به دلیل گرمای شدید هوا و ماندن در خانه طی چند روز ۲۳ قسمت آن را دیدم. داستانی عاشقانه در دوران جنگ جهانی دوم که شرایط اجتماعی سیاسی واقتصادی آن دوران را به تصویر می کشد به کارگردانی خانم تینا پاکروان که اثری بسیار خوش ساخت با بازیهای فوق العاده آفریده است. بحران مواد غذایی،کمبود نان،بیماریهای واگیردار و اشغال ایران توسط بیگانگان و ماندن نیروهای متخاصم درکشور از ترس یکدیگر که مبادا آنها بروند ودیگری بماند وبالاخره رایزنی های قوام و هشدار آمریکا شوروی را به عنوان آخرین کشوری که ایران را ترک کرد مجبور به تخلیه ایران کرد. سکانس های این فیلم مملو از حال و هوای ناسیونالیستی و میهن پرستی وفدا کردن جان برای وطن است و بارها وبارها نام ایران مطرح می شود. طی دنبال کردن داستان این پرسش به ذهن متبادر می شود که حرکت های انقلابی و قهرمان محور حقیقتا تا چه حد بر سرنوشت این مرز و بوم تاثیرگذار بوده است؟
اگر خاتون را نماد مام میهن بدانیم وپدر خطاکار وارث سنت استبدادی وخشونت تاریخی آمیخته با روال ارباب ورعیتی را نماد سردرمداران حکومتی. آیا در پایان که به سوی مام وطن برمی گرددمی توانیم او را ببخشیم و پذیرایش باشیم.
https://t.me/soheilatorabifarsani

نشست نقش زنان در تاریخ تحولات ایران

مجله تاریخ اندیش با همکاری موزه تصاویر معاصر، نشست نقش زنان در تاریخ تحولات ایران به همراه رونمایی از شماره چهاردهم مجله با موضوع تار یخ زنان را برگزار می کند. در این نشست، الهام ملک زاده عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، حمیدرضا شاه آبادی داستان نویس و نمایشنامه نویس ، زهرا روحی فر شاهنامه پژوه، مریم دارا عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و آسیه ایزدیار مدیر مسئول مجله تاریخ اندیش، سخنرانی خواهند کرد.

زمان: پنجشنبه ۴ مرداد ماه ۱۴۰۳
مکان: تهران، خیابان وصال شیرازی، نرسیده به بلوار کشاورز، بالاتر از ایتالیا ، کوچه شیرین بیانی( مریم) کاشی۵، کافه تاریخ.

اگر در روزگارِ ما حکومتی ملّی بر سرِ کار بود، کسی جز علی دهباشی لیاقت وزارت فرهنگ را نداشت. کسی که عمر و جان و شرافتش را در راهِ اعتلای فرهنگ و اندیشه در ایران گذاشته است. کوشش‌های علی دهباشی برای شناساندن فرهنگ و تمدن ایران به ایرانیان و جهانیان، و همچنین شرح و بسطِ آنچه از فرهنگ و اندیشه‌‌ در جهان وجود دارد در ایران، ستودنی است. یقینا این تلاش‌ها بی تکرار خواهد ماند. بخارای علی دهباشی سالیانِ سال است خانه‌ی ایران‌دوستان و اهالی فرهنگ است و این جز به اعتبارِ تلاش‌های علی دهباشی و ایران‌دوستیِ خالصانه‌اش ممکن نمی‌شد. ما از آرزوها سخن می‌گوییم، از آنچه باید! وگرنه نه روزگارِ خوشدلی است نه آرزوهای ما دست‌یافتنی! برای استاد علی دهباشی آرزوی سلامتی و طول عمر داریم و برای ایران آرزوی روزهای روشن...


میهن‌نامه
T.me/mihannameh

عناوین سخنرانی های امروز
نقش زنان ایرانی در تحولات تاریخ ایران، آسیه ایزدیار

الهه های عیلام و اورارتویی: تقابل زن سالاری و مردسالاری. مریم دارا

سرشت زنان شاهنامه از دیدگاه رئالیستی. زهرا روحی فر
زنان و رمان نویسی در دوران مشروطه. حمیدرضا شاه آبادی
نقش زنان در جنبش های دو سده اخیر. الهام ملک زاده

شماره چهاردهم مجله تاریخ اندیش با موضوع نقش زنان در تحولات تاریخ ایران منتشر شد.