عملکرد رصدخانه مراغه در گسترش دستاوردهای علم نجوم در عصر ایلخانی
✍ افتخار قاسم زاده / جعفر نوری
#چکیده
رصدخانه مراغه از مهم‌ترین رصدخانه‌های دوره‌اسلامی در سده هفتم هجری‌قمری در زمان سیطره ایلخانیان بر ایران ساخته شد. پایه‌گذاری رصدخانه مراغه به‌مثابه مرکزی آموزشی و پژوهشی؛ موجبات گردهمایی دانشمندان، گردآوری اسناد و کتب علمی معتبر و انجام پژوهش در فضایی آزاد به‌همراه امکانات لازم را فراهم ساخت. نتیجه آنکه ارائه دستاوردها و کشفیات این مرکز علمی در جهان آن روز می‌باشد. آوازه و شهرت این مرکز علمی باعث گردید تاتوجه بسیاری از سرزمین‌ها را به‌سوی خود جلب سازد تا جایی که بعضی حکمرانان، آرزو می‌کردند تا بتوانند نظیر چنین مرکزی را در سرزمین خویش برپا ساز‌ند. حال با توجه به اهمیت این مجموعه پر ارزش از نظر تاریخ علم ایران و جهان، سؤالاتی که ضرورت پاسخ‌گویی به آن‌ها وجود دارد، این است که در ساخت بنای رصدخانه‌مراغه به‌عنوان مهم‌ترین مرکز علمی پژوهشی و نجومی دوره‌ی ایلخانان چه‌عواملی مؤثر بوده است و نقش خواجه نصیرالدین‌طوسی در این امر مهم چه بوده است؟ و همچنین عملکرد رصدخانه‌مراغه در گسترش دستاوردهای علم‌نجوم در عصر ایلخانی چگونه بوده است که الگویی برای ساخت رصدخانه‌های دیگر شده است؟ پژوهش حاضر قصد بر آن دارد با روش توصیفی-تحلیلی و با اتکا به منابع کتابخانه‌ای به این سؤالات پاسخ بدهد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که رصدخانه‌مراغه به تمام معنی یک مرکز علمی‌پژوهشی و آموزشی بود. این بنیاد علمی بی‌نظیر همچون فرهنگستان‌های پیشرفته امروزه، فضای بسیار وسیعی را در جای مناسبی در مراغه به‌خود اختصاص داده بود که باعث گردید این رصدخانه به‌عنوان مهم‌ترین مرکز علمی‌پژوهشی و نجومی دوره‌ی ایلخانان در سده‌ی هفتم هجری‌قمری شناخته شود.
#نشریه_علمی_علم_و_تمدن_در_اسلام
@librayeftekhar
جهت مشاهده کامل مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید.
http://mag.tamadonpajooh.ir/article_149463.html