#یادداشت
🔻پیش‌شرط‌های کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی
✍️معصومه اشتیاقی
جامعه‌شناس و پژوهشگر شهر و محیط زیست
🔹امروز جهان با بحران آلودگی پلاستیک مواجه است. از سال ۱۹۵۰ بیش از ۸ میلیارد تن پلاستیک تولید شده است که نیمی از آن مستقیماً به محل دفن زباله انتقال داده شد و فقط حدود ۹ درصد به مرحلۀ بازیافت رسید.
🔹پلاستیک می‌تواند به طرق مختلف مانند انتقال مواد شیمیایی به خاک و آب و خفه‌کردن یا مسمومیت مستقیم حیوانات، باعث ویرانی و مخاطره در اکوسیستم شود.
🔹در این میان طبق برآورد جهانی، سالانه ۱۹ تا ۲۳ میلیون تن از زبالۀ پلاستیکی به دریاچه‌ها، دریاها و رودها سرازیر می‌‌شود. این مسئله در زنجیره‌ای از دلایل به‌هم وابسته، زمینۀ ازبین‌رفتن تنوع زیستی، آلودگی آب، خاک و هوا را فراهم می‌کند و تهدیدی جدی بر امنیت سلامت و غذایی ساکنان کره زمین است.
🔹شعار روز جهانی محیط زیست سال ۲۰۲۳، «غلبه بر آلودگی پلاستیک» (#Beat plastic pollution)»، معرفی شده و مطابق آن تمرکز بر یافتن راه‌حل‌های کاهش آلودگی پلاستیکی است. جهان به این خرد جمعی رسیده که برای حل و غلبه بر مسئلۀ آلودگی پلاستیک، نیازمند ارائۀ راه‌حل‌های واقعی باتوجه‌به بستر جامعه و اقدامات فوری، مؤثر و عملی هستیم.
🔹یافتن جایگزین‌های بادوام و پایدار لازمۀ برون‌رفت از بحران فعلی پلاستیک است. کاهش و حذف پلاستیک از چرخۀ زندگی یکی از راهبردهایی است که اغلب کشورهای جهان در راستای قطعنامۀ 2022 مجمع محیط زیست سازمان ملل برای توسعه به آن متعهد شدند. بر همین اساس، مشوق‌های مالی برای کاهش استفاده از پلاستیک و تشویق به بازیافت و جداسازی پلاستیک از سایر زباله‌های خشک از جمله راه‌حل‌های پیشنهادی برای حل این مسئله است.
🔹بسیاری از کشورهای اروپایی، آسیایی، آفریقایی و آمریکایی از سال‌ها قبل؛ تلاش‌ها و اقدامات برای کاهش زباله پلاستیکی را با وضع قوانین سختگیرانه برای ممنوعیت تولید و مصرف، به‌ویژه برای برخی اقلام پلاستیکی آغاز کردند.
🔹به‌عنوان نمونه در سال ۲۰۱۶؛ دولت کنیا قانون ممنوعیت مصرف کیسه‌های پلاستیکی را به اجرا گذاشت. به موجب این قانون، عرضۀ کیسه‌های پلاستیکی توسط فروشندگان ممنوع شد و حدود ۱۸۰ واحد تولید کیسه‌های پلاستیکی در کمتر از دو هفته تعطیل گردید و دولت تولیدکنندگان را ملزم به تولید جایگزین‌های پایدار و سبز برای پلاستیک کرد یا ساحل عاج به‌عنوان میزبان برنامۀ امسال روز جهانی محیط زیست از سال ۲۰۱۴؛ استفاده از کیسه‌های پلاستیکی را ممنوع کرده است.
🔹تغییر در رویۀ بسته‌بندی کالاها با کمک استارتاپ‌های جدید از جمله برنامه‌هایی است که برای مدیریت پلاستیک در این کشور به کار گرفته شد. کشور پاکستان از سال ۲۰۱۹ طرح بدون پلاستیک را اجرا کرد. ترکیه نیز از سال ۲۰۱۹ برای کاهش آلودگی پلاستیکی استفاده از کیسه‌های پلاستیکی یکبارمصرف را ممنوع کرده است و کیسه‌های کاغذی و قابل استفادۀ مجدد در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد.
🔹براساس آمار منتشر شده[۱] در سال ۲۰۲۱؛ ایران یکی از عمده تولیدکنندگان زبالۀ پلاستیکی در جهان به‌شمار می‌رود. کشور ایران در راستای سیاست‌های جهانی برای مواجهه با بحران زباله‌های پلاستیکی؛ آیین‌نامۀ کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی را در آبان ۱۴۰۱ به تصویب هیأت وزیران رساند.
🔹طبق این آیین‌نامه برای ۸ وزارتخانه به همراه سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان ملی استاندارد و سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی وظایفی به‌منظور کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی تعریف شده است./#پیام_ما
#پلاستیک
@payamema
🔻پیش‌شرط‌های کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی
✍️معصومه اشتیاقی
جامعه‌شناس و پژوهشگر شهر و محیط زیست
🔹امروز جهان با بحران آلودگی پلاستیک مواجه است. از سال ۱۹۵۰ بیش از ۸ میلیارد تن پلاستیک تولید شده است که نیمی از آن مستقیماً به محل دفن زباله انتقال داده شد و فقط حدود ۹ درصد به مرحلۀ بازیافت رسید.
🔹پلاستیک می‌تواند به طرق مختلف مانند انتقال مواد شیمیایی به خاک و آب و خفه‌کردن یا مسمومیت مستقیم حیوانات، باعث ویرانی و مخاطره در اکوسیستم شود.
🔹در این میان طبق برآورد جهانی، سالانه ۱۹ تا ۲۳ میلیون تن از زبالۀ پلاستیکی به دریاچه‌ها، دریاها و رودها سرازیر می‌‌شود. این مسئله در زنجیره‌ای از دلایل به‌هم وابسته، زمینۀ ازبین‌رفتن تنوع زیستی، آلودگی آب، خاک و هوا را فراهم می‌کند و تهدیدی جدی بر امنیت سلامت و غذایی ساکنان کره زمین است.
🔹شعار روز جهانی محیط زیست سال ۲۰۲۳، «غلبه بر آلودگی پلاستیک» (#Beat plastic pollution)»، معرفی شده و مطابق آن تمرکز بر یافتن راه‌حل‌های کاهش آلودگی پلاستیکی است. جهان به این خرد جمعی رسیده که برای حل و غلبه بر مسئلۀ آلودگی پلاستیک، نیازمند ارائۀ راه‌حل‌های واقعی باتوجه‌به بستر جامعه و اقدامات فوری، مؤثر و عملی هستیم.
🔹یافتن جایگزین‌های بادوام و پایدار لازمۀ برون‌رفت از بحران فعلی پلاستیک است. کاهش و حذف پلاستیک از چرخۀ زندگی یکی از راهبردهایی است که اغلب کشورهای جهان در راستای قطعنامۀ 2022 مجمع محیط زیست سازمان ملل برای توسعه به آن متعهد شدند. بر همین اساس، مشوق‌های مالی برای کاهش استفاده از پلاستیک و تشویق به بازیافت و جداسازی پلاستیک از سایر زباله‌های خشک از جمله راه‌حل‌های پیشنهادی برای حل این مسئله است.
🔹بسیاری از کشورهای اروپایی، آسیایی، آفریقایی و آمریکایی از سال‌ها قبل؛ تلاش‌ها و اقدامات برای کاهش زباله پلاستیکی را با وضع قوانین سختگیرانه برای ممنوعیت تولید و مصرف، به‌ویژه برای برخی اقلام پلاستیکی آغاز کردند.
🔹به‌عنوان نمونه در سال ۲۰۱۶؛ دولت کنیا قانون ممنوعیت مصرف کیسه‌های پلاستیکی را به اجرا گذاشت. به موجب این قانون، عرضۀ کیسه‌های پلاستیکی توسط فروشندگان ممنوع شد و حدود ۱۸۰ واحد تولید کیسه‌های پلاستیکی در کمتر از دو هفته تعطیل گردید و دولت تولیدکنندگان را ملزم به تولید جایگزین‌های پایدار و سبز برای پلاستیک کرد یا ساحل عاج به‌عنوان میزبان برنامۀ امسال روز جهانی محیط زیست از سال ۲۰۱۴؛ استفاده از کیسه‌های پلاستیکی را ممنوع کرده است.
🔹تغییر در رویۀ بسته‌بندی کالاها با کمک استارتاپ‌های جدید از جمله برنامه‌هایی است که برای مدیریت پلاستیک در این کشور به کار گرفته شد. کشور پاکستان از سال ۲۰۱۹ طرح بدون پلاستیک را اجرا کرد. ترکیه نیز از سال ۲۰۱۹ برای کاهش آلودگی پلاستیکی استفاده از کیسه‌های پلاستیکی یکبارمصرف را ممنوع کرده است و کیسه‌های کاغذی و قابل استفادۀ مجدد در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد.
🔹براساس آمار منتشر شده[۱] در سال ۲۰۲۱؛ ایران یکی از عمده تولیدکنندگان زبالۀ پلاستیکی در جهان به‌شمار می‌رود. کشور ایران در راستای سیاست‌های جهانی برای مواجهه با بحران زباله‌های پلاستیکی؛ آیین‌نامۀ کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی را در آبان ۱۴۰۱ به تصویب هیأت وزیران رساند.
🔹طبق این آیین‌نامه برای ۸ وزارتخانه به همراه سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان ملی استاندارد و سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی وظایفی به‌منظور کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی تعریف شده است./#پیام_ما
#پلاستیک
@payamema