در حالی که سازمان #محیط_زیست بدنبال تشکیل کمیته‌ای برای احیای #هامون است، ۵۰هکتار از نی‌زارهای #تالاب_میقان جمعه‌در آتش سوخت. #پیام_ما ۲دیماه را بخوانید https://t.me/joinchat/AAAAADwNnhp8hZA_s9pC8Q

#کلانتری که با هدف احیای تالاب #هامون به سیستان و بلوچستان رفته می‌گوید نجات این تالاب در اولویت کارهای دولت است. کارشناسان اما دیپلماسی را راه نجات می‌دانند. payamema.ir @payamema

‎#وزیر_نیرو با اشاره به ایجاد سازه‌ای جدید بر روی #رودخانه #هیرمند به دولتمردان افغان گفته که به فکر #حقابه #ایران هم باشند.

‎در همین زمینه یادداشت «غلام‌رضا میری» استاد دانشگاه آزاد زاهدان با عنوان « نقش #دیپلماسی در تامین حقابه #هامون » را در روزنامه #پیام_ما دوشنبه ۲۶ آبان ۹۹ بخوانید

Payamema.ir

‏https://t.me/joinchat/AAAAADwNnhp8hZA_s9pC8Q

◻️ گفت‌وگوی #پیام_ما با «حامد غلامی» درباره نمایشگاه آثار عکاسی‌اش

🔻روایت ۱۰ سال بی‌قراری «هامون»

✍️ صدف سرداری رفسنجانی

🔷به یکی از عکس‌ها اشاره کرد و گفت: «آن عکس یادآور کودکی من است» و به عکس دیگری نگاه کرد و گفت: «اما این تصویر اکنون زندگی ماست.» «تلواسه» در لغت یعنی «آرزوی دل، بی‌قراری دل، بی‌تابی دل» و سالیان سال است که مردم این منطقه برای چهره سرسبز و نخشکیده هامون بی‌قرارند.

🔷«حامد غلامی»، عکاس اهل سیستان، سال‌هاست روایتگر زندگی مردم این خطه و روزگارشان است. او این بار در نمایشگاهی که در خانه هنرمندان برپاست از این تالاب که روزگاری مرواریدی در دل سیستان بوده روایت می‌کند.

🔷مجموعه‌ عکس‌های حامد غلامی طی ۱۰ سال ثبت و در کتابی با عنوان «تلواسه هامون» جمع‌‌آوری شده‌اند./#پیام_ما

#هامون

@payamema

#اختصاصی

🔻 دفتر رودخانه‌های مرزی چه می‌کند؟

✍️فرشید عابدی
روزنامه نگار

🔷رودخانه هیرمند در سال‌های نرمال آبی و ترسالی پیش از بهره‌برداری بند کمال‌خان باعث روانه‌شدن بیش از سه میلیارد مترمکعب سیلاب به منطقه سیستان می‌شد، طبق معاهده هیرمند از این مقدار ۸۲۰ میلیون متر مکعب حقابه ایران محسوب و باقی سیلاب به‌عنوان حقابه محیط زیستی وارد تالاب بین‌المللی هامون می‌شد.

🔷پس از آبگیری و بهره‌برداری بند کمال‌خان، سامانه انحرافی این بند، سیلاب‌های این رودخانه را به سمت شوره‌زار «گودزره» منحرف می‌کند. این مسئله دریافت حقابه ایران را با مشکل مواجه کرده و باعث شده ذخایر آبی چاه‌نیمه‌های سیستان به حداقل برسد و متعاقب آن برخی روستاهای سیستان نیز به‌صورت سقایی آبرسانی شوند.

🔷سد بخش‌آباد درصورت تکمیل، حدود ۷۵ درصد پیک آورد سالانه فراه‌رود را به‌طور کامل مهار می‌کند. بنابراین، در سال‌های نرمال آبی یا خشکسالی هیچ آبی وارد تالاب هامون سابوری بخش ایران نخواهد شد.

🔷 پس از آبگیری بخش ایرانی هامون سابوری، آب به‌وسیله باد حدود ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی تالاب و دست سیستان را مرطوب سازی می‌کند که تأثیر زیادی بر افزایش پوشش گیاهی و کاهش ریزگردها دارد.

🔷درصورت عدم آبگیری تالاب، این اراضی به محل برداشت گردوغبار تبدیل خواهد کرد و از آنجایی که جهت باد از سمت تالاب هامون سابوری بخش افغانستان به سمت مناطق مسکونی سیستان است، غبار شور را از پایین دست به سمت مناطق مسکونی به حرکت در می‌آورد و زیست در مناطق مسکونی را به شدت تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و موجب از بین رفتن اراضی کشاورزی و فجایع محیط زیستی دیگر خواهد شد.

🔷 کمیسار آب هیرمند از سال ۹۶ مطلع بود که بند کمال‌خان در حال تکمیل است، برای پیشگیری از احداث بند کمال‌خان چه اقدامی انجام داده است؟ از طرفی برخی از منابع اعلام کردند که سد بخش‌آباد روی فراه‌رود سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد و چند سال است که مسئله احداث این سد و تبعات محیط زیستی آن مطرح است، آیا وزارت نيرو برای پیشگیری از احداث سد بخش‌آباد برنامه‌ای دارد؟

🔷 نبود نگاه استراتژیک در وزارت نیرو صدمات زیادی به مناطق مختلف به‌ویژه منطقه سیستان وارد کرده است. اینکه کمیسار آب هیرمند و دفتر رودخانه‌های مرزی وزارت نیرو هیچ نقشه و برنامه‌ای برای پیشگیری از برنامه سدسازی افغانستان بر روی حوضه‌های آبریز ورودی به استان‌های شرقی ایران ندارند، قابل پذیرش نیست.

🔷 به‌رغم وجود ابزارهای سیاسی، حقوقی، اقتصادی و اجتماعی برای پیشگیری از سدسازی‌های افغانستان با توجه به هشدار و دستور حسن روحانی، رئیس‌جمهوری وقت سر این مسئله، از کمیساریای آب ایران و وزارت نیرو به‌عنوان متولی آب کشور نگاشت نامه و اعلام مراتب اعتراض پذیرفته نیست.

🔷 کمیسار آب هیرمند و وزارت نیرو متولی اصلی حقابه رودخانه هیرمند هستند، از طرفی وزارت نیرو ریاست کمیسیون رودخانه‌های فرامرزی دولت را به‌عهده دارد و مذاکرات حقابه براساس معاهده ۱۳۵۱ میان هیأت کمیساریای آب ایران و افغانستان صورت می‌گیرد، چرا وزارت نیرو پاسخگو ناکارآمدی خود در قبال سدسازی‌های افغانستان نیست؟

🔷 مادامی که کمیسار آب هیرمند در شرایط بحران فعلی و پس از گذشت بیش از دوسال، توان دریافت حقابه قانونی ایران از هیرمند را ندارد و در قبال سدسازی‌های افغانستان چنین منفعلانه، ضعیف و ناکارآمد عمل کرده، آیا ادامه کار چنین تشکیلاتی منطقی است؟ نامه‌نگاری و اعلام اعتراض نیاز به چنین تشکیلاتی دارد؟ اگر هیأت کمیساریای آب ایران از ابزارهای در اختیار برای تأمین منافع ملی در حوزه دیپلماسی آب بی‌اطلاع هستند، بهتر است که پیگیری مسئله به افراد حاذق‌تری واگذار شود.

🔷 بند کمال‌خان در زمان دولت اشرف غنی احداث شد و بهره‌برداری از آن به هیأت حاکمه طالبان رسید، تعامل امارت اسلامی طالبان سر مسئله آب نسبت به‌عوامل دولت اشرف غنی به مراتب بیشتر است، به‌رغم وعده سرپرست وزارت آب و انرژی افغانستان مبنی بر اصلاح بند کمال، چرا تاکنون اقدامی در این زمینه انجام نشده است؟ اگر طرف افغانستانی به وعده‌های خود و معاهده‌های بین‌المللی پایبند نیست، چرا سفارت افغانستان در تهران به دیپلمات‌های طالبان تحویل داده شد؟ آیا میان وزارتخانه‌های مرتبط با دیپلماسی آب هماهنگی وجود ندارد؟/#پیام_ما

#هامون

@payamema

⁠#اختصاصی

🔻مقاومت طالبان در برابر سنجش آب ورودی هیرمند به هامون

🔹معاون وزیر نیرو در گفت‌وگو با #پیام‌_ما از ادامه مذاکره با #طالبان با در نظر گرفتن همه مباحث فنی و حقوقی و همچنین مقاومت طرف طالبانی در انجام برخی قرارهای پیشین خبر داد.

🔹محمد جوانبخت گفت: «وزارت نیرو براساس معاهده ما بین دو کشور، مسئول اقدامات فنی و بخشی از اقدامات حقوقی است.»

🔹او ادامه داد: «در مورد تعیین استراتژی جدید یا جایگزین در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکره، بخش‌های دیگری از کشور مانند وزارت امور خارجه تصمیم‌گیری خواهند کرد. اما وزارت نیرو به جد پیگیر مباحث فنی است. کمیته فنی برای نصب دستگاه‌های سنجش میزان آب ورودی تشکیل شده است اما طبیعتا همان طور که انتظار می‌رود، طرف طالبانی در مورد این اقدام مقاومت دارد.»

🔹معاون وزارت نیرو با بیان اینکه متاسفانه در فرهنگ آب‌های مشترک یا مرزی ما ترمی (مفهومی) به اسم بالا دست و پایین دست داریم که رفتارهای متفاوتی دارند، افزود:«طبیعتا نصب این دستگاه‌ها دریافت آب کشور را شفاف می‌کند و به نظر می‌رسد آن سوی گفت‌وگو به سادگی این موضوع را نخواهد پذیرفت.»

🔹 موضوع تامین حقابه هامون در هیرمند، علاوه بر چالش‌های دو دهه گذشته، با استقرار طالبان به عنوان حکومت جدید در افغانستان وارد فاز جدیدی از مذاکره شد. با این وجود نزدیک به دو سال است که هیچ آبی به این تالاب‌های سه گانه منطقه سیستان در ایران نرسیده است.

🔹موضوع تامین آب شرب در این منطقه یک سوی ماجرا، خشکی #هامون و تاثیر منفی بر کسب‌وکارهای محلی و همچنین تهدیدهای محیط زیستی مانند گسترش ریزگردها، خالی از سکنه شدن روستاها و افزایش مهاجرت، ابعاد دیگری از این مسئله هستند./ #پیام_ما

#محیط_زیست

@payamema

#اختصاصی

🔻وقت شفافیت درباره «هامون» است

✍️فرشید عابدی
روزنامه‌نگار و فعال اجتماعی سیستان‌وبلوچستان

🔷مطالعۀ برخی اخبار و اظهارنظرها، این شک را تشدید می‌کند که گویا نه وزارت امور خارجه و نه حامیان دولت در مجلس از رویکردهای هیدروپلیتیکی افغانستان و ویژگی‌های درهم تنیدۀ آن و اهمال‌کاری‌های کمیسار آب ایران از اوایل دهۀ ۹۰ تاکنون اطلاعی ندارند. مثال بارز این بی‌اطلاعی در اظهارنظر نمایندۀ عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی هویدا است که از اصلاح بند کمال‌خان خبر داده و دیپلماسی کشور در حقابۀ هیرمند را موفق خوانده است؛ آن‌هم جلوی ناظران بستر خشک هامون.

🔷بهره‌برداری از بند کمال‌خان با توجه به طراحی سامانۀ انحرافی این بند، موجب شده که دیگر سیلاب‌های رودخانۀ هیرمند در مسیر طبیعی این رودخانه جریان پیدا نکنند و مطابق یکی از سیاست‌های آبی افغانستان در زمان «اشرف غنی» برای احیای گودزره به این شوره‌زار منحرف شوند.

🔷این مسئله، آغاز روند بحران آبی و زیست محیطی سیستان بود که شوربختانه به‌رغم آگاهی متولیان امر در دفتر رودخانه‌های مرزی از اواسط دهۀ ۹۰، به‌دلیل عدم وجود نگاه استراتژیک، برای پیشگیری از سدسازی‌ها، به تعویق انداختن بهره‌برداری از پروژه‌های کشاورزی و مقابله با تنش آبی (باتوجه‌ به حجم تبخیر چاه‌نیمه‌ها)، تدبیری اتخاذ نشد.

🔷اصلاح مسیر رودخانه هیرمند و یا اصلاح بند کمال‌خان مطالبه‌ای‌ است که از زمان بهره‌برداری بند کمال‌خان در فضای سیاسی و مدنی کشور مطرح شد. سیلاب‌ها وقتی در مسیر طبیعی رودخانه هیرمند جریان پیدا می‌کنند که سامانۀ انحرافی بند کمال‌خان اصلاح شود، اما باتوجه‌ به عملکرد انفعالی دستگاه دیپلماسی برای دریافت حقابۀ ایران از رودخانه‌های مرزی که منجر به مطرح شدن استیضاح وزیر امور خارجه شده است، باید ادعای این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس مبنی بر اصلاح مسیر رودخانه هیرمند شفاف‌سازی شود تا ادعای او افکار عمومی و نمایندگان را منحرف نکند:

🔷اصلاح مسیر هیرمند می‌تواند شامل اصلاح بند کمال‌خان، اصلاح هندسی بخشی از مسیر رودخانه و حتی لایروبی هیرمند شود؛ اما عامل اصلی‌ای که به بحران سیستان منجر شده، بند کمال‌خان است. بنابراین، باید شفاف‌سازی شود که به‌واقع اصلاح مسیر رودخانۀ هیرمند یا اصلاح بند کمال‌خان در دستور کار طالبان قرار می‌گیرد؟ و اگر طالبان اقدامات عمرانی برای اصلاح مسیر را آغاز کرده، میزان پیشرفت فیزیکی آن اعلام شود.

🔷طی دو سال گذشته، حقابۀ رودخانه هیرمند از جانب افغانستان تأمین نشده است. افغانستانی‌ها سال نرمال آبی را پشت سر گذاشتند و طبق آمار، دو میلیارد مترمکعب آب در سال گذشته‌ به سمت «گودزره» منحرف شده است.

🔷اگر اقدامات عمرانی توسط طالبان در حال انجام است باید توسط کارشناسان وزارت نیرو مورد بررسی قرار گیرد که طرف افغانستانی تحت عنوان اصلاح بند کمال‌خان، طرح دیگری را اجرا نکند یا اینکه تکمیل بند مذکور را در دستور کار خود قرار ندهد تا به‌لحاظ فنی اجرای معاهدۀ هیرمند به‌مراتب دشوارتر شود.

🔷از زمان تسلط مجدد طالبان بر افغانستان، بارها شاهد تأکید مقامات افغانستانی مبنی‌بر پایبند بودن این کشور به معاهدۀ ۱۳۵۱ بودیم، اما با وجود اینکه طرف افغانستانی امکان رهاسازی بخشی از حقابۀ ایران را از طریق بازگشایی دریچه‌های بند کمال‌خان داشته، اما هیچ‌گاه این مهم محقق نشده است. درحالی‌که تصاویر ماهواره‌ای بارش برف در ارتفاعات «هندوکش» و انحراف سیلاب‌های این رودخانه به‌سمت «گودزره» مبین رد ادعای خشکسالی در حوضۀ آبریز هیرمند است.

🔷افغانستانی‌ها می‌دانند که تحریم‌های ظالمانۀ آمریکا علیه ایران، منابع مالی و ارزی ایران را با کمبود مواجه کرده و افغانستان به‌عنوان همسایه، یکی از راه‌های تأمین منابع ارزی و فروش محصولات ایرانی است. طبیعتاً در این شرایط برهم خوردن روابط حسنه با این کشور کاری منطقی نیست. تا قبل از روی کار آمدن طالبان صادرات ایران به افغانستان حدود ۲.۸ میلیارد دلار بوده و اکنون با وجود تقاضاهای مکرر طالبان به دو میلیارد دلار نرسیده است.

🔷وقتی مذاکره در مقابل بدعهدی‌های افغانستانی‌ها نتیجه نمی‌دهد، نیاز است تا دستگاه دیپلماسی کشور شیوه‌های جسورانۀ دیگری را امتحان کند. برای مذاکره با افغانستانی‌ها، به‌دلیل شرایط خاص حاکمان آن، ممکن است نتوان هیچ الگوی مشابهی در دنیا یافت. پس نیاز است الگویی تازه براساس شرایط حاکم بر دو کشور تعریف شود./#پیام_ما

#هامون

@payamema

⁠🔻سیستانِ خالی از سکنه

🔹روزنامه #پیام_ما در گزارشی به سرنوشت مطالبه حقابه هامون از افغانستان پرداخته است.

🔹این گزارش با تیتر «ظرفیت آب‌رفته دیپلماسی» نوشته ستاره حجتی امروز، شنبه ۲۳ اردیبهشت منتشر شده است که بخشی از آن می‌آوریم:

🔹«زهرا قریشی»، کارشناس دیپلماسی آب معتقد است حاکمان جدید #افغانستان، سیاست استقرار جمعیتی جدیدی را در ولایات هلمند و نیمروز دنبال می‌کنند:«آنچه در نظر عمومی بسیار مورد توجه قرارگرفته است، بحث مبهم سد کمال‌خان است و اینکه افغانستان آب رودخانه هیرمند را به سمت دره و تالاب گودزره منحرف می‌کند. اما اصل موضوع این نیست و در حقیقت بسیارگسترده‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌آید و تا الان هیچ مسئولی توضیحی در این موارد ارائه نکرده است.»

🔹او به #پیام_ما می‌گوید:«کانال‌های متعددی از سد کمال‌خان منشعب می‌شوند که قرار است آب ذخیره شده در کمال‌خان را به سمت زمین‌های کشاورزی هدایت کنند. این اراضی کشاورزی در حال حاضر در منطقه «نیمروز» قرار دارند. اما برنامه آتی طالبان این است که مناطق خشک یا در حقیقت لم‌یزرع را با کمک آب سد کمال‌خان به زمین کشاورزی تبدیل کند.»

🔹قریشی ادامه می‌دهد:«ما به دلیل عواقب شدید محیط زیستی هامون، با مهاجرت در منطقه #سیستان خودمان مواجه هستیم. این بارگذاری و بیش‌بهره‌برداری موجب خواهد شد که طرف ایران به منطقه‌ای غیر قابل سکونت تبدیل شود. افغانستان آب ورودی را بسته است و ما نه از هامون‌ها می‌توانیم استفاده کنیم نه از چاه‌نیمه‌ها.»

🔹این کارشناس سپس به احتمال مهاجرت معکوس در آینده اشاره کرد:«آن سوی مرز می‌تواند به منطقه‌ای با زمین‌های کشاورزی حاصلخیز و پر آب تبدیل شود. بنابراین می‌توانیم احتمال بدهیم که در آینده مهاجرت معکوس در این مرز اتفاق بیفتد. یعنی اگر حالا افغانستانی‌ها به ایران می‌آیند، ایرانی‌ها برای کار و زندگی به افغانستان می‌روند.»/ پیام_ما

#هامون

@payamema

#اختصاصی

◻️درباره اهمیت تالاب هامون

🔻طبیعت مرز نمی‌شناسد

✍️معصومه ابتکار
رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست

🔷تالاب بین‌المللی هامون شامل سه بخش در مرز ایران و افغانستان به صورتی قرار گرفته که قسمتی از آن در ایران و قسمتی در آن کشور است. همین موقعیت نشانگر این واقعیت است که محدوده‌های طبیعی را نمی‌شود با مرزهای جغرافیایی تقسیم کرد. چرا؟ چون طبیعت مرز نمی‌شناسد و برای حفظ طبیعت کشورها باید با هم همکاری کنند. به طور قطع تالاب بین‌المللی هامون برای آینده شرق کشور و نیز برای استان سیستان و بلوچستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. کما اینکه برای افغانستان و زندگی و معیشت ساکنان اطراف آن هم بسیار مهم است.

🔷به همین دلیل این تالاب از سال‌ها قبل به عنوان «سایت رامسر» و جزو تالاب‌های ثبت شده در این کنوانسیون محسوب می‌شود و برنامه‌های حفاظتی از طرف سازمان حفاظت محیط زیست و دستگاه‌های ذی‌ربط در دولت برای آن به اجرا درآمده است.

🔷در معاهده سال ۱۳۵۱ میان دو کشور در مورد رود هیرمند به صراحت و بدون هر ابهامی حقابه ایران از رودخانه هیرمند تعیین شده است. البته چنان‌که در خاطرات اسدالله اعلم از دوران پهلوی هم آمده، متاسفانه حق سیلابی تالاب‌های هامون دیده نشده و این نکته مهمی است چون بخشی از حقابه هامون از طریق فراه و بخشی از طریق رودخانه هیرمند تامین می‌شود.

🔷نظر به اهمیت موضوع، در سال‌های بعد تلاش شد برای تالاب هامون برنامه‌ریزی‌هایی از طریق بین‌المللی و همکاری‌های دو جانبه برای حفاظت از هامون و همکاری‌های چندجانبه، منطقه‌ای و محلی برای حفاظت، تامین حقابه و احیای آن صورت گیرد.

🔷دولت یازدهم که با شرایط سخت‌تری در هامون مواجه شده بود، تلاش برای بهبود وضعیت را ادامه داد. از جمله متوجه شدیم که از طرف مرزبانی در دولت‌های قبل یعنی عمدتا دولت‌های نهم و دهم موانعی مقابل ورود آب به صورت سیلابی ایجاد شده بود که با همکاری وزارت کشور بخشی از این موانع برداشته و در سال‌های ۹۳ و ۹۴ ورود آب افزایش یافت. همچنین همکاری‌های محلی و منطقه‌ای شکل گرفت که به نوعی این حقابه‌ها را تامین کند.

🔷برای تقویت این همکاری‌ها مراسم روز جهانی تالاب‌ها در بخش‌های خشک شده تالاب هامون با حضور نمایندگان نهادهای بین المللی، سفرای کشورهای مختلف و حتی اروپایی و افغانستان، همچنین رسانه‌های داخلی و خارجی برگزار شد. از سوی دیگر با حضور موثر ایران در کنگره جهانی «ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره» با وجود مخالفت دیگر کشورها، در سال ۱۳۹۴ موفق شدیم تالاب هامون را به عنوان یک ذخیره‌گاه زیستکره به ثبت برسانیم. این اتفاق مهمی بود و از این منظر مکاتباتی را با افغانستان و سازمان ملل انجام دادیم.

🔷در این مکاتبات تاکید داشتیم که اینک هامون هم در سایت رامسر و هم به عنوان ذخیره‌گاه زیستکره مطرح است و بنابراین نجات آن یک تکلیف جهانی به حساب می‌آید و باید همه کشورها همکاری کنند. به سازمان ملل گوشزد کردیم که ازافغانستان با هر دولت و سیاستی که دارد باید بخواهد تکالیفش را در ارتباط با حفظ محیط زیست انجام دهد.

🔷طی دیدار با آقای اشرف غنی، رئیس جمهور وقت افغانستان در تهران نیز بر این موضوع تاکید و در توافق اقتصادی-امنیتی میان ایران و افغانستان محور تامین حقابه هامون به پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست آمد. ولی متاسفانه با مخالفت طرف مقابل مواجه شد و به رغم اصرار و پیگیری ایران بر این حق ذاتی و طبیعی خود، به نتیجه نرسید.

🔷بنابراین تلاش ایران برای حفظ تالاب بین‌المللی هامون باید استمرار یابد و سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل، یونسکو، کنوانسیون تالاب‌ها، کنوانسیون رامسر باید در این زمینه به کمک تالاب هامون بیایند. آنها وظیفه دارند و خودشان می‌دانند که تکالیف‌شان صرفا نوشتاری و شعاری نیست، بلکه باید عمل کنند.

🔷در گذشته هم شاهد مواردی بودیم که افغانستان در اجرای تعهدات خود برای حقابه هامون تعلل می کرد، ولی با پیگیری‌ها و جدیت دولت این حقابه تامین می‌شد. اکنون نیز دولت ایران باید با جدیت بسیار زیاد بر اجرای تعهدات بین‌المللی و محیط زیستی دولت افغانستان تاکید ورزد که کوتاهی از حق طبیعت مساوی با نابودی معیشت مردم و از دست رفتن زیستگاه وسیع و مهمی از میهن عزیز است. دیپلماسی محیط زیست زمانی موفق خواهد بود که دستگاه دیپلماسی ایران با درایت و قدرت بتواند با معادلات منطقه‌ای و جهانی تعامل کند‌./#پیام_ما

#هامون

@payamema

◻️#پیام_ما ادعای افغانستان درباره کمبود ذخایر سد کَجَکی را با داده‌های ماهواره‌ای و گفت‌وگو با کارشناسان بررسی می‌کند:

🔻دروغ «امارت اسلامی»

✍️ستاره حجتی

🔷گرچه هنوز در بر پاشنه محدود کردن ورود آب به ایران از مرز شرقی می‌چرخد و هیچ تغییری در وضعیت حیات منطقه سیستان در ایران، معیشت ساکنان به‌واسطه امکان کار و کشاورزی و احیای دوباره اکوسیستم تالاب‌های سه‌گانه هامون ایجاد نشده است؛ اما اختلافات دو سوی گفت‌‌وگو برای اجرایی شدن یا نشدن معاهده هیرمند بالا گرفته است.

🔷ایران عزم خود را برای دریافت حقابه راسخ می‌داند و طالبان می‌گوید آبی برای رهاسازی به‌سمت ایران وجود ندارد. اما فناوری این‌بار به مدد راستی‌آزمایی ادعای طرف افغانستانی آمده و تصاویر و فیلم‌های ماهواره‌ای گویای حقیقتی دیگر است: «سد مخزنی کجکی پر آب است و فقط بسته‌بودن دریچه‌های خروجی و کنترل خروج آب از آن، پایین‌دست را بی‌آب کرده است.» این موضوع یک روز پیش از انتشار این گزارش هم از سوی «پیام‌ما» بررسی شد./#پیام_ما

#هامون

@payamema

#یادداشت

🔻سیستان و بحرانی جدید؛ این‌بار فراه‌رود و سد بخش‌آباد

✍️ جواد میردار هریجانی
رئیس پژوهشکدۀ تالاب بین المللی هامون

🔹دریاچۀ هامون کاملاً خشک شده است.

🔹این شرایطی است که از سال ۱۳۹۸ یعنی آخرین باری که حقابه به ایران داده شد، پابرجاست.

هرچند در آن سال هم ما نتوانستیم آب را به دریاچه وارد کنیم و ناچار آب را به چاه‌نیمه‌ها وارد کردیم.

🔹تنها مقدار کمی آب از رودخانۀ فراه به هامون سابوری وارد می‌شد که با اقدامات اخیر طالبان، امسال آن میزان آب هم وارد
نشد.

🔹وضعیت اقلیمی ۱۰ سال اخیر به لحاظ
دمایی نامناسب بود؛ به‌نحوی که هرسال رکوردهای دمای میانگین خصوصاً در تابستان برای سیستان و شهر زابل شکسته شده است و ما شاهد دمای هوای بالای ۵۰ درجه هم بوده‌ایم.

🔹به‌علاوه بادهای ۱۲۰ روزه نیز در این وقت از سال می‌وزند که بر وضعیت دریاچه و آب چاه‌نیمه‌ها تأثیر زیادی دارند. درواقع، دمای هوا و وزش باد، دو عاملی هستند که تبخیر آب چاه‌نیمه‌ها را تسریع می‌کنند.

ادامه یادداشت را بخوانید:
https://payamema.ir/payam/articlerelation/87561

#هامون
@Payamema

دیپلماسی عمومی راهکار مقابله با سدسازی‌های افغانستان
| فرشید عابدی |

🔺دستگاه دیپلماسی ایران برای مقابله با سدسازی‌های افغانستان و رویکردهای هیدروپلیتیکی این کشور ابزارهای متعدد اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، امنیتی و حقوقی در اختیار دارد که به‌دلیل عدم تعریف درست استراتژی افغانستان و ضعف دفتر رودخانه‌های مرزی طی بیش از یک‌دهه اخیر، علی‌رغم ابزارهای فوق، سدهای افغانستان یکی پس از دیگری به بهره‌برداری می‌رسند و دستگاه دیپلماسی صرفاً نظاره‌گر است و به یک یادداشت اعتراضی و سخنرانی سخنگوی وزارت امور خارجه بسنده کرده است.

🔺چندی پیش یکی از ریش‌سفیدان و بزرگان طوایف بلوچ ولایت نیمروز در مصاحبه با شبکه طلوع‌نیوز افغانستان عنوان کرد «بالاترین مشکل ما در ولایت نیمروز، مشکل آب است. بند کمال‌خان آن‌طوری‌که باید می‌بود، مستحکم نیست؛ مشکلاتی دارد و آب را زیاد ذخیره نمی‌کند. سال‌های گذشته تجربه شده که مدیریت درست و صحیحی نبوده و آب به هدر رفته است.» همزمان با بهره‌برداری از بند کمال‌خان، رسانه‌های افغانستان یکی از اهداف احداث این بند و انحراف آب به‌سمت گودزره را احیای ۴۹ هزار هکتار از اراضی گودزره و اسکان ۴۹ هزار خانواده پشتون در این اراضی عنوان کردند.

🔺باتوجه‌به اینکه قوم بلوچ جمعیت غالب ولایت نیمروز را تشکیل می‌دهند و پشتون‌ها در این ولایت در اقلیت هستند، تغییر بافت جمعیتی در دستورکار حکام پشتون قرار گرفته است. مهندسی اجتماعی و گسترش و پراکنش پشتون‌ها از دوره محمدیعقوب‌ خان برای تثبیت قدرت حکام‌ پشتون به‌صورت جدی آغاز و تاکنون ادامه داشته و دارد.

متن کامل یادداشت را در سایت پیام ما بخوانید
https://payamema.ir/payam/117567

#سیستان_بلوچستان #حقابه #هامون #پیام_ما
@payamema

هامون محتضر
| حسین سرگزی |

🔺تالاب‌ها به‌عنوان غنی‌ترین اکوسیستم‌های روی زمین کارکردهای غیرقابل‌انکاری دارند. در کشور ما هم نظر به درهم‌تنیدگی کارکردهای اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی، نقش این پدیده‌ها قابل‌چشم‌پوشی نیست. تالاب‌های دائمی، فصلی، ساحلی و رودخانه‌ای موجود در استان سیستان‌وبلوچستان نه‌تنها عرصه بودوباش گونه‌های منحصربه‌فرد گیاهی و جانوری بلکه محل تعامل زیستمندان موجود در تالاب با جوامع انسانی حاشیه تالاب هستند.

🔺 این سال‌ها که به‌دلایل مختلف تالاب‌ها مورد آسیب قرار گرفته‌اند، جوامع محلی به‌عنوان همسایگان متعامل با این عرصه‌ها بیش از سایرین فقدان کارکردهای گذشته آنان را درک و اثرات خسارت‌بار عدم حضورشان را احساس کرده‌اند.

یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/125303

#هامون #محیط_زیست #جازموریان #پیام_ما
@payamema

طالبان به‌دنبال مهندسی اجتماعی به‌نفع پشتون‌ها
| فرشید عابدی |

🔺پس از سفر وزیر امور خارجه کشورمان به کابل و نشستهای او با وزیر خارجه و رئیس‌الوزرای طالبان، شاهد اظهارنظر رسمی مولوی امیرخان متقی، دانش‌آموخته دارالعلوم مکی زاهدان، پیرامون مسئله آب بودیم. مولوی متقی دقیقاً مشابه این اظهارات را پس از سفر محرابیان، وزیر نیرو دولت سیزدهم، به کابل نیز مطرح کرده بود.

🔺این مقام طالب در مقدمه سخنان خود ادعا کرد «موضع طالبان این است در نعمتی که خداوند داده و می‌دهد (آب)، دخالت ندارد». این ادعا با طراحی سدها، بندها و کانال‌های انحراف آب که پیک سیلاب سالانه رودخانه‌های مشترک افغانستان را مهار می‌کند، مغایرت دارد. از طرفی، معضل اصلی عدم‌ تأمین حقابه ایران از رودخانه هیرمند، بند کمال‌خان است که پس از تکمیل شدن مخزن ۵۲ میلیون مترمکعبی بند، سیلاب وارد سرریز بند می‌شود و به‌سمت گودزره منحرف می‌شود. ایران بارها اصلاح بند کمال‌خان را مطالبه کرده؛ این مهم در سفر وزیر سابق نیرو به کابل نیز مطرح شد که در مقابل، وزیر آب و انرژی طالبان طی مصاحبه رسمی اعلام‌ کرد به مقامات جمهوری اسلامی ایران اطمینان می‌دهیم که اجازه نخواهیم داد یک قطره آب به‌سمت گودزره منحرف شود.

یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/125315

#هامون #محیط_زیست #حقابه #پیام_ما
@payamema

🔺اخبار رسیده از کشور افغانستان از سیلابی شدن رودخانه فرامرزی هیرمند خبر می‌دهد.

منابع پیام‌ما در افغانستان تایید کرده‌اند که سد کجکی سرریز کرده است. /پیام ما

#هامون #حقابه_ایران

@payamema