Jalilov. Qaydlar
4.1K subscribers
1.44K photos
17 videos
22 files
2.27K links
Fikrlar. Kuzatishlar.

Qayta aloqa uchun: @qaydlar_aloqa_bot
Download Telegram
Muammoni xaspoʻshlash - yechim emas

"1 ta ota ona yangi baholash tizmini qoralab chiqqan ekan, endi bizni majburlab dislike bosishga undashyabdi, bu ne hol?"

Maktablarda joriy qilinayotgan "mezonlarga asoslangan" baholash tizimi yaratayotgan muammolardan va bu muammolarni na vazirlik, va na boshqa idoralar tan olib, hal qilishni istamayotganidan charchagan ota-onalar "Mening fikrim" portaliga ushbu tizimni bekor qilishni soʻrab petitsiya joylashtirishgan edi. Kelayotgan xabarlarga koʻra, pedagoglar portalga kirib, petitsiyaga qarshi ovoz berishga va buni tasdiqlovchi skrinshotlarni maktab maʼmuriyatiga taqdim qilishga majburlanmoqda. Petitsiya ostida tizimni yoqlovchi shablon izohlarga qaraganda, nafaqat "dislike" bosish, balki tizimni oqlab-koʻklab izohlar qoldirish ham tizim xodimlariga majburiyat sifatida yuklangan koʻrinadi. Aftidan, vazirlik taʼlim tizimini besh kunlikka oʻtkazish haqidagi petitsiya kerakli ovoz toʻplab, tegishli idoraga yuborilganidan xavotirga tushgan va shu yoʻl bilan bu petitsiyaning ham kerakli ovozlar toʻplashining oldini olish choralarini qidirayotgan koʻrinadi. Lekin muammo bor ekan - uni tan olish va hal qilish lozim, qoʻl ostidagilarni uni xaspoʻshlashga safarbar qilish emas.
👍17🔥5
Mana bu guruhda "sixni ham, kabobni ham kuydirmaslik" - agar yangi baholash tizimidan norozi boʻlsangiz, ham maktab rahbariyatini talabini bajarish va oʻz fikringizni bildirish boʻyicha maslahat berishibdi.

Uzr-ku, lekin tizimda ishlaydigan, tizimga qaram boʻlganlarni bunday majburlab, "dislike" yigʻish - gʻirt pastkashlik, kim bu jarayonning tepasida turgan boʻlsa ham.

P.S. Ovozni oʻzgartirib boʻlmas ekan deyishyapti. Shuning uchun agar siz bu tizimga qarshi boʻlsangiz (yaʼni petitsiyani qoʻllasangiz) - fikringizni erkin bildirishini maslahat beraman. Mute va qoʻrqoq pedagog faqat mute va qoʻrqoq avlodni tarbiyalay oladi. Mute va qoʻrqoq boʻlmang.
👍42
"При этом министерству важно понимать, что петиция — это не просто жалоба, это индикатор того, что где-то система даёт сбой. Когда тысячи родителей, учителей и детей говорят в унисон, что “так нельзя”, — это сигнал, который нельзя игнорировать.

Реформа ради реформы — это путь в никуда. Образование должно мотивировать, развивать и уважать труд ученика, а не сводиться к одной цифре в СОРе и СОЧе".

"Vazirlik shu narsani tushunishi kerakki, petitsiya - shunchaki shikoyat emas, tizimda nimadir xato ketayotganining koʻrsatkichi", deb yozmoqda vaib.uz nashri. Lekin muammo shundaki, tushunish uchun tushunishni istash kerak, dialog kerak. Vazirlikda esa bunga xohish yoʻq koʻrinadi.

Bir necha oy oldin vazirlik binosida suhbat boʻlgandi. Tizimdan norozi ota-onalar vakillari vazir oʻrinbosarlaridan biriga tizimdagi muammolarni oʻz farzandlari misolida tushuntirishga harakat qilishdi. Men esa "yangi baholash tizimi" yaratayotgan muammolarni ilmiy nuqtayi nazardan tushuntirishga harakat qildim. Maqsad - dialog orqali muammolarga yechim topishga harakat qilish edi. Lekin vazir oʻrinbosarining argumentlarga asosiy javobi "Bu sizning shaxsiy fikringiz, mendagi maʼlumotlar boshqacha" tarzida boʻldi. 4 soatdan ortiq davom etgan uchrashuv hech qanday samara bermadi. Shundan ham, nazarimda, maqsad haqida muayyan xulosalar chiqarish mumkin.
🔥8👍4
Ikkinchi urinish (tanqidiy so'lchilik tomon)
Ўша киши яқинда хурсанд бўлиб менга Илон Маскни ўқув дарасликларидан олиб ташлашга муваффақ бўлганини ёзиб қолдилар. Яқиндагина бутун дунёда қахрамон ўлароқ кўрилаётган одам хатто бизнинг мактаб дарсликларидан ўрин олишга улгураётган эди. Шу ишни ўша киши бартараф этганини хурсандчилик билан бўлишиб, бир кичик ғалабаси хақида менга айтиб берди.
O'zbekiston maktab darsliklarida Ilon Mask haqidagi ma'lumotga ko'zim tushmagan ekan, kekin u haqidagi ma'lumotning kiritilishidan ham, olib tashlanishidan ham katta voqelik yasash shart emas deb o'ylayman. Nima uchunligini tushunish uchun darslik ta'lim jarayonida qanday vazifani bajarishi va darslik uchun material qanday tanlanishi kerakligi haqida bir to'yxtamga kelishimiz kerak.

Ta'lim jarayoni uchta asosiy ustunga quriladi: curriculum (maqsad - nimani, nima uchun o'qitamiz?), pedagogy (vosita - qanday o'qitamiz?) va assessment (natija - maqsadga erishganimizni qanday bilamiz?). Mana shu uch unsur bir-biri bilan uyg'un bo'lsa (constructive alignment) - aniq ta'limiy maqsadlar belgilansa, bu maqsadga olib boruvchi metodik yondashuvlar va vositalar to'g'ri tanlansa hamda baholash bu maqsadlarga qay darajada erishilganini (o'quvchilar ular o'zlashtirishi kerak bo'lgan bilim va ko'nikmalarni qay darajada egallaganini) to'g'ri aniqlab bera olsa, ta'lim jarayoni samarali deyishimiz mumkin.

Darslik bu jarayonda shunchaki maqsadga olib boruvchi vositalardan biri vazifasini bajarishi kerak, aslida. Maqsadga esa turlicha yo'llar bilan borish mumkin. Ta'lim tizimi samarali ishlayotgan davlatlarda yagona darslik yo'qligi haqida ko'p marta yozganman - aynan vositalar xilma-xil bo'lishi mumkinligini tan olish va o'qituvchiga turli vositalardan o'z o'quvchilari uchun mosini tanlashga imkon berish ta'lim jarayoni samarasiga hissa qo'shadigan omillardan biridir. Bizda esa o'qituvchilar darslikni tanlash imkoniyatidan mahrim, shuning uchun ham aksar holarda ular uchun darslik = curriculum. O'qituvchi aksar hollarda vazifasini darslikni o'tish deb biladi, o'quv dasturida belgilangan ko'nikmalarni shakllantirish emas.

Bu holatning o'qibatlaridan (yoki sabablaridan?) biri esa darslikka o'ta siyosiy tus beriladi - darslik hukmron mafkuraning narrativ va propagandalarini singdirish vositalaridan biri sifatida qaraladi. Masalan, Amir Temur "milliy qahramon" deb e'lon qilindimi, darsliklarga uni faqat ijobiy tarafdan ko'rsatuvchi matnlar kiritiladi, uning avlodi Boburni bu hududdan siqib chiqargan Shayboniyxonga esa salbiy bo'yoq berishga harakat qilinadi. (Aslida tarix yoki adabiyot fanlari orqali - u, deylik, Amir Temur mavzusi bo'ladimi, Bobur yoki Shayboniymi, Alisher Navoiymi, farqi yo'q - tanqidiy fikrlash, tahlil qilish ko'nikmalarini rivojlantirish mumkin, lekin tanqidiy fikrlash, tahlil qilishni biladigan avlod bizdagi ta'lim tizimining maqsadimi o'zi? degan savol tug'iladi). Yoki "milliylik" rasmiy propagandaning tayanch nuqtalaridan biri ekan, darsliklardagi illyustratsiyalarda milliy kiyim va / yoki atributdagi (masalan, do'ppi) bolalar chiziladi, vaholanki illyustratsiyalar ham xilma-xillikni (diversity) hurmat qilishga o'rgatishi mumkin edi.

Darslikka uning asl vazifasi - ta'limiy maqsadlarga olib boruvchi vositalardan biri nuqtayi nazaridan qarasak, darslikda, masalan, Amir Temur yoki Shayboniy haqidagi ma'lumotlar qanday berilishi kerak, Murod Nazarov yoki Ilon Mask haqidagi matn kirishi kerakmi yoki yo'q singari savollarga javobni butunlay boshqa rakursdan qidirish kerakligi oydinlashadi. Masalan, Ilon Mask haqidagi matn til (ona tili, chet tili) darsligiga matnni o'qib (yoki tinglab) tushunishga oid kompetensiyalarni rivojlantirish topshiriqlari uchun asos sifatida kiritilishi mumkin. Bunda maqsad - bolaga Maskni o'qitish emas, shu matn orqali matnni tushunishni o'rgatish. Yoki Mask haqidagi matn (keys) iqtisodiyot darsligiga iqtisodiyot yoki biznesga oid qaysidir qonuniyatlarni tahlil qilish topshiriqlari uchun asos sifatida kiritilishi mumkin. Bunda ham maqsad - bolaga Maskni o'qitish emas, shu keys orqali iqtisodiyot yoki biznesga oid qaysidir qonuniyatlarni tahlil qilishni o'rgatish. Maskning o'rniga boshqasi ham bo'lishi mumkin - maqsad u emas.

(davomi quyida)
👍10🔥1
(davomi)

Ya'ni, darslikka material tanlashdagi asosiy mezonlar - tanlangan materialning mazkur fan rivojlantirishi kerak bo'lgan kompetensiyalarni rivojlantirishga yordam berishi, maqsadli (target) auditoriya uchun mos va qiziqali bo'lishi hamda autentiklik (real hayotdagi manbalardan olingan bo'lishi). Shunday ekan, darslikka shartli Mask haqidagi ma'lumotning (matnning) kirishi ham, kirmasligi ham muammo emas.

Suratda - AQSHning Kaliforniya shtatida uchun jamiyatshunoslik (social studies) fani darsliklaridan biriga kiritilgani aytilayotgan Mask haqidagi matn. Men, masalan, matnni aynan shunday shaklda bermagan bo'lardim, nazarimda, bir yoqlama (biased) bo'lib qolgandek. Lekin, umuman olganda, asosiysi - yuqorida yozganimdek, darslik uchun material (matn) tanlashda asosiy mezonlar hisobga olinishi kerak. Gap materialning shartli Mask haqida ekanida bo'lmasligi kerak.
👍5🔥1😱1
Медуза — LIVE
Нас, молодое поколение граждан Узбекистана, война также коснулась. Теперь каждую неделю в университете нам читают лекции, на которых человек старшего поколения рассказывает нам об сво и храбрых войсках РФ. Я до сих пор помню цитату работника из центра по делам религий: "Я как носитель древней православной русской культуры буду утверждать, что войска РФ воюют против сатанистов". Это бред, это абсурд. Какое отношение к войне в Украине имеем мы — молодежь
Kecha Rossiyaning Ukrainadagi Sumi shahri markaziga yo‘llagan raketa hujumi oqibatida 30 dan ortiq kishi halok bo‘ldi, 84 kishi jarohatlandi. Bir hafta muqaddam Ukrainaning Krivoy Rog shahriga hujum esa, BMTga koʻra, urush boshlanganidan beri eng koʻp sonli bolalarning oʻldirilishiga sabab boʻlgan edi.

Yuqorida keltirilgan iqtibos esa Gubkin nomidagi neft va gaz universiteti Toshkent filiali talabasidan. U filialdagi aksilukrain, Rossiyaning suveren Ukrainaga qarshi tajovuzini oqlovchi propaganda haqida yozmoqda. Bundan oldin Rossiya Kinematografiya instituti Toshkent filialidagi shunga oʻxshagan propaganda haqida yozishgan edi.

Xabarlarga koʻra, Oʻzbekiston Rossiya OTMlarining xorijdagi filiallari soni boʻyicha yetakchi ekan. Bu filiallarga Oʻzbekiston hududida Oʻzbekiston qonunlariga, xususan, "davlatlarning suveren tengligi, kuch ishlatmaslik yoki kuch bilan tahdid qilmaslik, chegaralarning buzilmasligi, davlatlarning hududiy yaxlitligi, nizolarni tinch yo‘l bilan hal etish, boshqa davlatlarning ichki ishlariga aralashmaslik prinsiplariga hamda xalqaro huquqning umume’tirof etilgan boshqa prinsip va normalariga asoslangan" tashqi siyosati yuritilishi belgilangan Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga (qarang: 17-modda) zid faoliyat olib bormaslik kerakligi tushuntirilganmi? Bir suveren davlatga qarshi tajovuzni oqlovchi propaganda ertaga boshqa suveren davlatga, masalan, Oʻzbekistonga qarshi qaratilmasligiga kafolat bera olamizmi?
👍20🤔3😢1
Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi oʻqituvchilarni trollikka majburlamoqdami?

Ingliz tili oʻqituvchilari va oʻrganuvchilari uchun moʻljallangan School English Teachers kanali "Mening fikrim" portalida yangi baholash tizimining bekor qilinishini talab qilib joylangan petitsiya ostidagi tizimni yoqlab qoldirilgan bir xil shakldagi izohlarga eʼtibor qaratib, "oʻqituvchilar trollikka majburlanmoqda" degan xulosa bermoqda. Oldinroq oʻqituvchilar portalga kirib, petitsiyaga qarshi ovoz berish va buning dalilini maktab rahbariyatiga taqdim qilishga majburlanayotgani haqida yozgan edim.

Qizigʻi, portalda tizimga qarshi (yaʼni petitsiyani qoʻllab) qoldirilgan izohlarni tahlil qilsangiz, ular har xil, yaʼni yangi baholash tizimiga qarshi boʻlganlar oʻzlari duch kelgan tizim bilan bogʻliq muammolar haqida oʻz fikrlarini qoldirganlar. Yangi baholash tizimini yoqlab (yaʼni petitsiyaga qarshi) qoldirilgan izohlar esa shaklan va mazmunan juda oʻxshash, faqat ayrim jumlalarning tushib qolganligi bilan farq qiladi. Yaʼni, kimdir bir xil shablonni yozib bergan-u, qaysidir izoh qoldiruvchilar ushbu shablonni toʻliq, kimlardir esa shablonni qisman (ayrim jumlalarini tushirib qoldirib) saytga joylashtirganga oʻxshaydi. Umid qilamizki, petitsiyani tahlil qiluvchi tegishli mutasaddilar (agar bundaylar mavjud boʻlsa) nafaqat ovozlar va izohlar soniga, balki izohlar sifati va ularda koʻtarilgan muammolarga ham eʼtibor qaratishadi.

Umuman, Qozogʻistondan koʻr-koʻrona va notoʻgʻri koʻchirilgan bu tizimning muammolari mana bu maqolada tahlil qilingan edi. Vazir oʻrinbosarlaridan biri bilan muammoga yechim topishga urinishlar besamar ketgani haqida ham yozgan edim. Tizim bilan bogʻliq muammolar haqida ota-onalarning Oliy Majlis va Bosh Prokuraturadan tortib Bolalar ombudsmanigacha turli instansiyalarga yuborayotgan murojaatlariga ham shu vazir oʻrinbosari imzosi bilan otpiskalar yuborilib, goʻyoki muammo shu bilan "hal boʻlmoqda". Aftidan, vazirlik rahbariyati eng yuqori doirada "zoʻr" deb taqdimot qilingan tizim bilan bogʻliq real muammolar "tepa"ga yetib borishidan juda xavfsirayotgan, "kreslo"ning qimirlab qolmasligi uchun kerak boʻlsa taʼlim sifatini va oʻquvchilar kelajagini qurbon qilishga tayyor koʻrinadi.
👍19😱2
«Мы всех убьём, мы покорим Олимп, падут к утру гиганты и атланты. И я стою, и на моих костях стоит Донецк — сияющий некрополь. Это, конечно, очень здорово звучит».


Gubkin nomidagi neft va gaz universiteti Toshkent filiali darslarda urush tashviqoti olib borilayotgani haqidagi xabarga raddiya bilan chiqibdi. Filial "murojaatda nomi tilga olingan shaxs filial talabalari tarkibida mavjud emasligini" aytib chiqqan. (Rostini aytsam, aniqlanganida hayron qolardim.)

Yuqoridagi iqtibos esa Rossiyaning oʻzida urush tashviqoti oʻrta maktablarga qanday kirib borgani haqidagi materialdan olingan.Xulosa oʻzingizdan.
😱5🤬3
Narsalarni oʻz oti bilan atay oladigan kunlarimiz ham kelarmikan?

Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi matbuot kotibi ham oʻzining Telegram kanalida Gubkin nomidagi neft va gaz universiteti Toshkent filialidagi holat yuzasidan munosabat eʼlon qilibdi. Aniqrogʻi, shunchaki filialning munosabatini "forward" qolgan. Munosabatda bitta jumla eʼtiborimni tortdi:

Шунингдек, мурожаатда келтирилган дарс жараёнларидаги “тарғибот ишлари” ҳақидаги маълумотлар асоссиз эканлиги, яъни улар ҳақиқатга тўғри келмаслиги аниқланди.


"Targʻibot ishlari". Eʼtibor bering, bu jumlada nimadir yetishmaydi: "targʻibot ishlari" jumlasidan oldin aniqlovchi. Qanday targʻibor ishlari? Urush, bosqin, tajovuz yoki agressiya singari soʻzlardan qochish uchun ham, garchi jumla grammatik jihatdan aniqlovchini talab qilsa-da, hech qanday aniqlovchi ishlatmasdan, shunchaki "targʻibot ishlari" deyilgandek taassurot qoldiradi. Rossiya universiteti filiali tomonidan bunday harakatni tushunsa boʻladi, lekin suveren davlatning rasmiy idorasi narsalarni oʻz oti bilan atashdan, oqni oq, qorani qora deyishdan qochishi qandaydir gʻalati koʻrinar ekan.
🔥14👍5👏1
Havoga sovuriladigan pullar?

Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligining xabar berishicha, Oʻzbekiston Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi va Islom taraqqiyot banki oʻrtasida 40 million dollarlik grant shartnomasi imzolandi. Mablagʻ, shu jumladan, "oʻquv dasturlarini takomillashtirish" uchun sarflanadi.

"Yaxshi-ku", deyishga shoshilmang. Oʻzbekistonda shu paytgacha "oʻquv dasturlarini takomillashtirish" uchun ajratilgan mablagʻlar - xoh u davlat byudjetidan ajratilsin, xoh xorijiy donorlar tomonidan - samara berganini eslay olmayman.

Oʻzingiz oʻylab koʻring: prezident farmoni asosida xorijiy tashkilotlar hamkorligida Milliy oʻquv dasturi yaratildi. Bu dastur oxirigacha joriy qilinmasdan, uning samarasi (samarasizligi) haqida biron bir tahlillar olinmasdan Respublika taʼlim markazi "oʻquv dasturlarini takomillashtirish" bilan band, maktablardagi oʻquv dasturlari esa "kasha" boʻlib yotibdi. (Qizigʻi, shunda hozir RTM "takomillashtirayotgan" oʻquv dasturlari bu grant doirasida yana "takomillashtiriladi"mi - vazirlik bunga oydinlik kiritmagan).

AQSH Xalqaro taraqqiyot agentligi bir necha million dollarlik "Oʻzbekiston barkamollik uchun taʼlim" loyihasi doirasida ona tili va matematika fanlaridan boshlangʻich sinflar uchun oʻquv dasturlarini yaratdi, bu oʻquv dasturlari qolib, "fin standartlari asosida" deyilgan, lekin haligacha qaysi oʻquv dasturi asosida yaratilgani mavhum qolayotgan boshlangʻich sinf darsliklari joriy qilindi.

Shunday ekan, Islom taraqqiyot banki granti doirasida "oʻquv dasturlarini takomillashtirish" taʼlim tizimi uchun biron bir samara berishiga ishonasizmi?
🤯17🤬7
Baʼzan PR teskari samara beradi. Qachon teskari samara berishini tushunish va vaqtida toʻxtashni bilish ham kerak.
Maktabgacha va maktab ta'limi vazirligi va / yoki uning quyi tizimlariga murojaat: "g'irrom o'yin" qilmang!

"Bezor bo'ldik bu tizimdan", deyishmoqda "Mening fikrim" portalida yangi baholash tizimining bekor qilinishini talab qilib joylangan petitsiyaga qarshi ovoz berish va ushbu topshiriqni bajarganligining isbotini taqdim qilishga mahburlanayotgan o'qituvchilar. Pedagoglar portalga kirib, petitsiyaga qarshi ovoz berishga va yangi baholash tizimini yoqlab izohlar qoldirishga majburlanayotgani haqidagi xabarlar bundan ham oldin chiqqan edi. Vazirlik tizim yaratayotgan jiddiy muammolarni tan olishni istamaydigan ko'rinadi: vazir o'rinbosari bilan uchrashuv ham besamar ketgan edi, ota-onalarning turli davlat idoralariga murojaatlari ham vazirlikka ko'rib chiqish uchun yuborilmoqda va vazirlikdan "hammasi zo'r" mazmunidagi "otpiska"lar kelmoqda.

O'qituvchilarga bunday topshiriqlar berish - quyi bo'g'inlardagi rahbarlar tashabbusimi yoki markazdan, vazirlikning o'zidan berilgan topshiriq, hozircha aniq emas. Lekin bir narsa aniq: kim(lar)ningdir o'zidan tepadagi(lar)ga yaxshi ko'rinish istagi, "kreslo"ning qimirlab qolishidan qo'rqish va buning oqibatida muammolarni xaspo'shlash, ko'zbo'yamachilik, qo'l ostidagilarni yolg'onga majburlash, "tepa"ga "hammasi zo'r" qabilidagi soxta taqdimotlar va hisobotlar berish - nafaqat ta'limni, balki har qanday sohani o'ldiradi. Vazirlik va / yoki uning quyi bo'g'inlari uchun "kreslo"dan ko'ra ta'limning kelajagi muhimroq bo'lganda edi - bunday g'irrom yo'lni tanlashmmagan bo'lardi. Menimcha.
👍38🤯2
bakiroo
Яъни, Temu'ни тақиқлаш қарорини бераётган вақтда Истиқболли лойиҳалар миллий агентлиги қонун бўйича регулятор функциясига эга бўлмаган.
Agar lex.uz bazasiga va unda yuklangan qonun matniga ishonilsa, hozir ham shunday - agentlik hozir ham elektron tijorat sohasida biron-bir vakolatga, xususan, elektron tijorat platformalarni bloklash vakolatiga ega emas. Umuman, qonunda elektron tijorat operatorini yoki elektron savdo maydonchasi operatorini bloklash nazarda tutilmagan.

Qonunga rioya qilmayotganlarni "qonunsiz" deyish qachondan beri javobgarlikka sabab boʻladigan boʻldi?
👍11🔥2