Qandaydir syur
Tagi yoʻq standartlar va oʻquv dasturlari "takomillashtiriladi". Pedagogikaga aloqasi yoʻqlar "dasturlarni takomillashtirish" boʻyicha treninglar oʻtishadi, "takomillashtirilayotgan" dasturlarga baho berishadi. Hali oʻquv dasturlarini "takomillashtirib" boʻlmasdan bir fin, bir Singapur "tajribasi" asosida darsliklar yaratiladi, darsliklar mualliflariga konkurslar eʼlon qilinadi. Darsliklar oʻquvchilar qoʻliga yetib bormaydi, lekin "Yaponiya tajribasi" asosida bukletlar chiqariladi. Bu bukletlarda suvi, kanalizatsiyasi yoʻq maktab oʻquvchilariga suvni tejash oʻrgatiladi. Oldin oʻquvchilarni oʻqishdan, oʻqituvchilarni oʻqitishdan bezdiradigan baholash tizimi joriy qilinadi, oradan ikki yil oʻtib bu tizimga "qonuniy asos" yaratishga harakat qilinadi, bunda yana qonun buziladi. Fan doktorlari maktabda oʻquvchilarga bilim berilmasligi kerak, deb chiqishadi ...
Borgan sari absurdlashib boryapti.
Tagi yoʻq standartlar va oʻquv dasturlari "takomillashtiriladi". Pedagogikaga aloqasi yoʻqlar "dasturlarni takomillashtirish" boʻyicha treninglar oʻtishadi, "takomillashtirilayotgan" dasturlarga baho berishadi. Hali oʻquv dasturlarini "takomillashtirib" boʻlmasdan bir fin, bir Singapur "tajribasi" asosida darsliklar yaratiladi, darsliklar mualliflariga konkurslar eʼlon qilinadi. Darsliklar oʻquvchilar qoʻliga yetib bormaydi, lekin "Yaponiya tajribasi" asosida bukletlar chiqariladi. Bu bukletlarda suvi, kanalizatsiyasi yoʻq maktab oʻquvchilariga suvni tejash oʻrgatiladi. Oldin oʻquvchilarni oʻqishdan, oʻqituvchilarni oʻqitishdan bezdiradigan baholash tizimi joriy qilinadi, oradan ikki yil oʻtib bu tizimga "qonuniy asos" yaratishga harakat qilinadi, bunda yana qonun buziladi. Fan doktorlari maktabda oʻquvchilarga bilim berilmasligi kerak, deb chiqishadi ...
Borgan sari absurdlashib boryapti.
🔥17😢9👍4
Sizningcha, vazir Hilola Umarova va jamoasining boshi-keti, aniq maqsadi yoʻq "islohot"lari Oʻzbekiston taʼlimini qayerga olib boradi?
Anonymous Poll
9%
Buyuk kelajakka
11%
Uchinchi Renessansga
80%
Tubning tubiga
🤬20🔥7👍2
Vazir "Yaponiya tajribasi asosida"gi bukletlar haqida taqdimot qilayotgan bir paytda, ota-onalar davlat byudjetidan, yaʼni soliq toʻlovchilar - shu jumladan, oʻzlarining hisobidan trillionlar ajratilgan va negadir hali ham maktablarga yetib bormayotgan darsliklarni farzandlari telefondan / komputerdan oʻqib sogʻligini yoʻqotayotgani haqida yozishmoqda. Mazkur murojaat joylangan guruhda, adashmasam, vazirlik rahbariyatidan ham vakillar bor (edi), lekin ular bu murojaatni oʻqishdimi yoki yoʻq - nomaʼlum. Tushunishimcha, ular "islohotlar" bilan band.
👏19👍4😢2
Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi olib borayotgan "islohotlar" haqida fikrlar
upl.uz nashri oʻrkazgan soʻrovnomada qatnashganlarning 66%i "islohotlar oʻqituvchilar va oʻquvchilarning koʻp vaqtini olib, taʼlim jarayoniga salbiy taʼsir qiladi" deb hisoblaydi.
Kanaldagi soʻrovnomada ovoz berganlarning 80%i Umarova islohotlari Oʻzbekiston taʼlimini "tubning tubiga" olib boradi, deb oʻylashadi.
Balkim vazir va uning jamoasi "nega shunday?" deb oʻylab koʻrar? Yoki "islohotlar"ga baho berayotgan ota-onalar, mutaxassislar, jamoatchilik sizlar olib borayotgan "olamshumul islohotlar"ni tushunmayapti, qadriga yetmayaptimi?
upl.uz nashri oʻrkazgan soʻrovnomada qatnashganlarning 66%i "islohotlar oʻqituvchilar va oʻquvchilarning koʻp vaqtini olib, taʼlim jarayoniga salbiy taʼsir qiladi" deb hisoblaydi.
Kanaldagi soʻrovnomada ovoz berganlarning 80%i Umarova islohotlari Oʻzbekiston taʼlimini "tubning tubiga" olib boradi, deb oʻylashadi.
Balkim vazir va uning jamoasi "nega shunday?" deb oʻylab koʻrar? Yoki "islohotlar"ga baho berayotgan ota-onalar, mutaxassislar, jamoatchilik sizlar olib borayotgan "olamshumul islohotlar"ni tushunmayapti, qadriga yetmayaptimi?
👍16🔥1
"Jarima ballari tufayli mashina boshqarish huquqidan mahrum boʻlganlar qayta imtihon topshirishi kerak boʻladi".
Siz nima deb oʻylagandingiz? Jonajon hukumatimiz yoʻl harakati xavfsizligi, piyodalar xavfsizligi haqida qaygʻuryapti, deb oʻylaganmidingiz? Maqsad oʻzi shu edi. Orqasida kim turganini - qaysi benefitsiarning qulogʻi koʻrinib turganini - topish uchun uch urinish shart boʻlmasa kerak.
Siz nima deb oʻylagandingiz? Jonajon hukumatimiz yoʻl harakati xavfsizligi, piyodalar xavfsizligi haqida qaygʻuryapti, deb oʻylaganmidingiz? Maqsad oʻzi shu edi. Orqasida kim turganini - qaysi benefitsiarning qulogʻi koʻrinib turganini - topish uchun uch urinish shart boʻlmasa kerak.
🤬22👍8😢4
Barcha yoʻllar GIDga olib boradi...
Trillionlar ajratilgan va oʻquvchilarga yetib bormayotgan darsliklar, endi skuterlarga ham taqish majburiy boʻlgan avtoraqamlar va jarima ballaridan keyin topshirish kerak boʻladigan haydovchilik imtihoni oʻrtasida bogʻliqlik haqida Gazeta.uz yozmoqda.
Trillionlar ajratilgan va oʻquvchilarga yetib bormayotgan darsliklar, endi skuterlarga ham taqish majburiy boʻlgan avtoraqamlar va jarima ballaridan keyin topshirish kerak boʻladigan haydovchilik imtihoni oʻrtasida bogʻliqlik haqida Gazeta.uz yozmoqda.
😢10🤬7👍4🔥3🤯1
bakiroo
Лекин 3 йил аввалги оғир кунда Украинага ишонганлар, Украина халқига ҳамдард бўлганлар бугун ҳам Украинанинг мустақиллиги, тинч ва ёрқин истиқболига ишонишда давом этмоқда. Шулардан бири масалан, менман. Ва мен яна ишонаман, Украина албатта озод бўлади!
Men ham ishonaman, Ukraina albatta ozod va kuchli bo'ladi. U hozir ham kuchli - uning mard, erksevar xalqi bor.
Va men yana bir narsaga ishonaman: Ukraina uch yildan beri faqat o'zi uchun jon olib, jon bermayapti. U imperiyaparast xalqaro jinoyatchi xayolida "qo'ldan chiqib ketgan" hududlarda yashayotgan barcha xalqlar uchun kurashyapti. Lekin ezgulik baribir yovuzlik ustidan g'alaba qozonadi va erk, ozodlik, demokratiya quyoshi nafaqat Ukraina ustida porlaydi.
Va men yana bir narsaga ishonaman: Ukraina uch yildan beri faqat o'zi uchun jon olib, jon bermayapti. U imperiyaparast xalqaro jinoyatchi xayolida "qo'ldan chiqib ketgan" hududlarda yashayotgan barcha xalqlar uchun kurashyapti. Lekin ezgulik baribir yovuzlik ustidan g'alaba qozonadi va erk, ozodlik, demokratiya quyoshi nafaqat Ukraina ustida porlaydi.
👍50🔥3👎2
Mavzuga oid ...
... Kishanlar kul-kul bo'lsin,
Erk jangida dushmanning
Qora qoni to'kilsin.
So'ng ulug' oilada
Boshlangiz erkin hayot,
Sekingina meni ham
Yod etingiz qilib shod.
Taras Shevchenko (Hamid Olimjon tarjimasi)
Suratda: Toshkentdagi Taras Shevchenko haykali
... Kishanlar kul-kul bo'lsin,
Erk jangida dushmanning
Qora qoni to'kilsin.
So'ng ulug' oilada
Boshlangiz erkin hayot,
Sekingina meni ham
Yod etingiz qilib shod.
Taras Shevchenko (Hamid Olimjon tarjimasi)
Suratda: Toshkentdagi Taras Shevchenko haykali
👍12
Oshayotgan qarz yuki va hech bir qiymat yaratmayotgan tashkilotlar
Oʻzbekistonning davlat qarzi 40 milliard AQSH dollaridan oshdi. Davlat qarzi boʻyicha foiz xarajatlari ham keskin oʻsmoqda.
Qarzlar, asosan, hukumat xarajatlarining yuqoriligi sharoitida davlat budjetini qo‘llab-quvvatlash uchun jalb qilingan, deb yozadi Gazeta.uz. Yaʼni, qarzlarning katta qismi turli xil davlat tashkilotlarini moliyalashtirish uchun sarflanadi.
Shu oʻrinda bir savol. Hech qanday qiymat (na iqtisodiy neʼmat va na biron-bir ijtimoiy ahamiyatga ega xizmat) yaratmaydigan, aslida sunʼiy ochilgan tashkilotlarni soliq toʻlovchilar nega moliyalashtirishi kerak? Nega bunday tashkilotlarning faoliyat yuritishi uchun har bir Oʻzbekistonlik boʻyniga osilyayotgan qarz yuki ortib borishi kerak? Bu tashkilotlarni yopsak jamiyat nima yoʻqotadi?
Masalan, "Taʼlimni rivojlantirish respublika ilmiy-metodik markazi" deb ataladigan tashkilotning ijtimoiy tarmoqlardagi rasmiy sahifasidan olingan xabarlarga eʼtibor bering. "Falon mavzuda muloqot tashkil qilindi", "falon davlat tajribasi oʻrganildi". Xodimlariga Prezident Administratsiyasi xodimlari darajasida oyliklar belgilangan tashkilot ochilganidan beri, affillangan xususiy nashriyotda yaratilgan va ilmiy, metodik sifati savollar tugʻdiradigan darsliklarni tasdiqlab berishdan boshqa real nima ish qildi va qilmoqda? Yuqoridagi savol: bu tashkilot boʻlmasa, Oʻzbekiston taʼlim tizimi va Oʻzbekiston soliq toʻlovchilari nima yoʻqotadi? Tashkilotni saqlash, uning har xil uchrashuvlari-yu xorijga xizmat safarlari uchun ajratilayotgan byudjet mablagʻlarini foydaliroq, samaraliroq ishlarga yoʻnaltirilish nega mumkin emas?
Oʻzbekistonning davlat qarzi 40 milliard AQSH dollaridan oshdi. Davlat qarzi boʻyicha foiz xarajatlari ham keskin oʻsmoqda.
Qarzlar, asosan, hukumat xarajatlarining yuqoriligi sharoitida davlat budjetini qo‘llab-quvvatlash uchun jalb qilingan, deb yozadi Gazeta.uz. Yaʼni, qarzlarning katta qismi turli xil davlat tashkilotlarini moliyalashtirish uchun sarflanadi.
Shu oʻrinda bir savol. Hech qanday qiymat (na iqtisodiy neʼmat va na biron-bir ijtimoiy ahamiyatga ega xizmat) yaratmaydigan, aslida sunʼiy ochilgan tashkilotlarni soliq toʻlovchilar nega moliyalashtirishi kerak? Nega bunday tashkilotlarning faoliyat yuritishi uchun har bir Oʻzbekistonlik boʻyniga osilyayotgan qarz yuki ortib borishi kerak? Bu tashkilotlarni yopsak jamiyat nima yoʻqotadi?
Masalan, "Taʼlimni rivojlantirish respublika ilmiy-metodik markazi" deb ataladigan tashkilotning ijtimoiy tarmoqlardagi rasmiy sahifasidan olingan xabarlarga eʼtibor bering. "Falon mavzuda muloqot tashkil qilindi", "falon davlat tajribasi oʻrganildi". Xodimlariga Prezident Administratsiyasi xodimlari darajasida oyliklar belgilangan tashkilot ochilganidan beri, affillangan xususiy nashriyotda yaratilgan va ilmiy, metodik sifati savollar tugʻdiradigan darsliklarni tasdiqlab berishdan boshqa real nima ish qildi va qilmoqda? Yuqoridagi savol: bu tashkilot boʻlmasa, Oʻzbekiston taʼlim tizimi va Oʻzbekiston soliq toʻlovchilari nima yoʻqotadi? Tashkilotni saqlash, uning har xil uchrashuvlari-yu xorijga xizmat safarlari uchun ajratilayotgan byudjet mablagʻlarini foydaliroq, samaraliroq ishlarga yoʻnaltirilish nega mumkin emas?
👍42😢4
"Soft power" yoki "biz istagan va istamagan (?) bilimlar"
Siyosatshunos Joseph Nye muomalaga kiritgan "soft power" ("yumshoq kuch") atamasi, sodda qilib aytganda, siyosiy aktorning (masalan, hukumatning) kuch ishlatish yoki moddiy manfaat bilan ogʻdirish orqali emas, balki ishontirish va oʻzini jozibador qilib koʻrsatish orqali oʻzgalarga taʼsir qila olishini anglatadi. Olimning fikricha, "yumshoq kuch" - bu har doim bir taraf yutib, ikkinchi taraf yutqazadigan "oʻyin" emas, aslida "yumshoq kuch"dan har ikki taraf ham oʻzi uchun foyda olishi mumkin. Demak, "soft power" - bu har doim ham qoʻrqish kerak boʻlgan "olaboʻji" emas.
Endi Litres singari platformalarga kerak (Bunday platformalar koʻp: Litres, My Books, Яндекс книги, Kindle, Audible, Kobo, Perlego va hokazo. Masalan, Perlego asosan ilmiy adabiyotlar va darsliklarga ixtisoslashgan). Bunday platformalar elektron va audiokitoblar savdosi bilan shugʻullanadi. Ular alohida kitoblar sotishi ham, yoki maʼlum bir haq (oylik toʻlov) evaziga bazasidagi aksar (yoki hamma) kitoblarni oʻqish / tinglash imkonini taqdim etishi ham mumkin. Bunday platformalar siyosiy aktorlar (hukumat, maʼlum bir siyosiy maqsadni koʻzlovchi jamiyat / partiya / tashkilot) tomonidan moliyalashtirilmaydi va oʻzgalarga taʼsir qilish, qandaydir gʻoyalarni yoyish maqsadini qoʻymaydi. Bular tijoriy kompaniyalar tomonidan yaratilgan va maqsadi sizga xizmat koʻrsatish / mahsulot sotish orqali foyda topish boʻlgan platformalardir. Ularning ayrimlarida (masalan, Litres yoki My Books'da) tekin kitoblar ham bor, lekin ulardan maqsad - foydalanuvchini platformaga qiziqtirish. Shunday ekan, yoʻq joydan qandaydir "siyosiy maqsad" yoki "yumshoq kuch" qidirish, nazarimda, mantiqsizlikdan boshqa narsa emas.
Endi "biz istagan / bizga kerakli" va "biz istamagan / bizga kerakli boʻlmagan" bilimlar masalasiga kelsak. Qachonki kimdir sizga nima kerak yoki kerakmasligi - masalan, qaysi bilim kerak va kerak emasligi - haqida gap ochdimi, siz uchun nima "istalgan" va "istalmagan"ligini hal qilish vakolatini olishni istab qoldimi, bilingki, bundan senzura va totalitarizm "hidi" keladi. Bunday gap-soʻzlarni joyida kesish kerak, chunki ular hech qachon yaxshilikka olib bormasligini tarix allaqachon isbotlab boʻlgan.
"Bu yerda juda katta siyosat ham bor-da. Masalan, Litres yoki boshqa xorijiy onlayn kutubxonalardan xalqimiz foydalanadi. U yerga qo‘yilgan adabiyotlarning hammasi ham biz istagan, biz xohlagan kayfiyatni yoki bilimlarni yoymasligi mumkin-da. ... Ular ham o‘zining siyosatini targ‘ib qiladi shu platformalar orqali. ... Bu yumshoq siyosat, "soft power" deydi-ku".
Siyosatshunos Joseph Nye muomalaga kiritgan "soft power" ("yumshoq kuch") atamasi, sodda qilib aytganda, siyosiy aktorning (masalan, hukumatning) kuch ishlatish yoki moddiy manfaat bilan ogʻdirish orqali emas, balki ishontirish va oʻzini jozibador qilib koʻrsatish orqali oʻzgalarga taʼsir qila olishini anglatadi. Olimning fikricha, "yumshoq kuch" - bu har doim bir taraf yutib, ikkinchi taraf yutqazadigan "oʻyin" emas, aslida "yumshoq kuch"dan har ikki taraf ham oʻzi uchun foyda olishi mumkin. Demak, "soft power" - bu har doim ham qoʻrqish kerak boʻlgan "olaboʻji" emas.
Endi Litres singari platformalarga kerak (Bunday platformalar koʻp: Litres, My Books, Яндекс книги, Kindle, Audible, Kobo, Perlego va hokazo. Masalan, Perlego asosan ilmiy adabiyotlar va darsliklarga ixtisoslashgan). Bunday platformalar elektron va audiokitoblar savdosi bilan shugʻullanadi. Ular alohida kitoblar sotishi ham, yoki maʼlum bir haq (oylik toʻlov) evaziga bazasidagi aksar (yoki hamma) kitoblarni oʻqish / tinglash imkonini taqdim etishi ham mumkin. Bunday platformalar siyosiy aktorlar (hukumat, maʼlum bir siyosiy maqsadni koʻzlovchi jamiyat / partiya / tashkilot) tomonidan moliyalashtirilmaydi va oʻzgalarga taʼsir qilish, qandaydir gʻoyalarni yoyish maqsadini qoʻymaydi. Bular tijoriy kompaniyalar tomonidan yaratilgan va maqsadi sizga xizmat koʻrsatish / mahsulot sotish orqali foyda topish boʻlgan platformalardir. Ularning ayrimlarida (masalan, Litres yoki My Books'da) tekin kitoblar ham bor, lekin ulardan maqsad - foydalanuvchini platformaga qiziqtirish. Shunday ekan, yoʻq joydan qandaydir "siyosiy maqsad" yoki "yumshoq kuch" qidirish, nazarimda, mantiqsizlikdan boshqa narsa emas.
Endi "biz istagan / bizga kerakli" va "biz istamagan / bizga kerakli boʻlmagan" bilimlar masalasiga kelsak. Qachonki kimdir sizga nima kerak yoki kerakmasligi - masalan, qaysi bilim kerak va kerak emasligi - haqida gap ochdimi, siz uchun nima "istalgan" va "istalmagan"ligini hal qilish vakolatini olishni istab qoldimi, bilingki, bundan senzura va totalitarizm "hidi" keladi. Bunday gap-soʻzlarni joyida kesish kerak, chunki ular hech qachon yaxshilikka olib bormasligini tarix allaqachon isbotlab boʻlgan.
👍26🔥1
Donald Tramp ingliz tilini AQSHning rasmiy tili deb eʼlon qildi. Farmon munozaralarga sabab boʻldi
Prezident Donald Tramp ingliz tilini AQSHning rasmiy tili deb eʼlon qilish haqidagi farmonga imzo chekdi. De-fakto ingliz tili AQSHning asosiy tili boʻlsa-da, shu paytgacha davlatda federal darajada rasmiy til yoʻq edi. Farmon bilan davlat idoralaridan xizmat koʻrsatishda ingliz tilini bilmaydiganlarga til bilan bogʻliq yordam koʻrsatish (masalan, tarjimon berish) majburiyati olib tashlandi.
Prezident farmoni uning immigratsiyaga qarshi harakatlaridan biri sifatida koʻrilmoqda va bir qator munozaralarga sabab boʻldi. Xususan, Demokratik partiya vakillari farmonning qanchalik Konstitutsiyaga muvofiqligini savolga olishmoqda. Farmon aksar aholisi ispan tilida soʻzlashadigan Puerto-Rikoda ham (AQSH boshqaruvi ostidagi hudud) norozilikka sabab boʻldi.
Qiziq, endi AQSHda ham davlat tili bayrami nishonlanadimi?
Prezident Donald Tramp ingliz tilini AQSHning rasmiy tili deb eʼlon qilish haqidagi farmonga imzo chekdi. De-fakto ingliz tili AQSHning asosiy tili boʻlsa-da, shu paytgacha davlatda federal darajada rasmiy til yoʻq edi. Farmon bilan davlat idoralaridan xizmat koʻrsatishda ingliz tilini bilmaydiganlarga til bilan bogʻliq yordam koʻrsatish (masalan, tarjimon berish) majburiyati olib tashlandi.
Prezident farmoni uning immigratsiyaga qarshi harakatlaridan biri sifatida koʻrilmoqda va bir qator munozaralarga sabab boʻldi. Xususan, Demokratik partiya vakillari farmonning qanchalik Konstitutsiyaga muvofiqligini savolga olishmoqda. Farmon aksar aholisi ispan tilida soʻzlashadigan Puerto-Rikoda ham (AQSH boshqaruvi ostidagi hudud) norozilikka sabab boʻldi.
Qiziq, endi AQSHda ham davlat tili bayrami nishonlanadimi?
BBC News Русская служба
Трамп своим указом объявил официальным языком США английский. До сих пор у США официального языка не было
Президент США Дональд Трамп подписал указ, в котором впервые в истории страны английский признается официальным языком на федеральном уровне. Ранее этот статус был закреплен за английским языком лишь в отдельных штатах.
🔥4😱2👍1
"Svetofor" emas, "yoʻlchiroq"
Tramp ingliz tilini AQSHning rasmiy tili deb eʼlon qilayotgan bir paytda, Oʻzbekiston olimlari ham bekor oʻtirishgani yoʻq. Atamalar komissiyasining Fanlar Akademiyasi instituti olimlaridan iborat ishchi guruhi 30 ta yangi so‘z-atama bo‘yicha o‘z takliflarini bildiribdi. Aytilishicha, taklif qilinayotgan soʻzlar yakuniy toʻxtam emas, har kim oʻz fikrini bildirishi, taklif berishi mumkin.
Taklif qilinayotgan soʻzlar ichida qiziq va nazarimda, bahsli boʻlgan soʻzlar ham bor ekan. Masalan, "svetofor" - "yoʻlchiroq". Konteksni bilmagan odam "yoʻlchiroq" deganda yoʻlni yoritadigan chiroqni tushunishi mumkin, svetoforning esa vazifasi yoʻlni yoritish emas, yoʻl harakatini boshqarish. Yoki "selfi" oʻrnida taklif qilinayotgan "oʻzchekim": oʻzbek tilining izohli lugʻati "chekim" deganda "bir marta chekiladigan" (masalan, "bir chekim nos") maʼnosini chiqarib berdi. Yoki "yoʻlgʻisht". Har qalay, bruschatka va gʻisht oʻrtasida katta farq bor-da.
Umuman, nazarimda, har qanday til boshqa tillardan soʻz oladi, boshqa tillarga soʻz beradi - bu normal jarayon. Masalan, oʻzbek tilida arab, fors tillaridan kirib kelgan juda koʻp soʻzlar bor (dars, maktab, darcha va hokazo). Til sofligi uchun kurashiladigan boʻlsa, bunday soʻzlarni ham sof oʻzbekcha soʻzlar bilan almashtirish kerakmi?
Shu bilan birga, oʻzbek tilida zamonaviy ilm-fanga oid atamalar bilan bogʻliq muammolar bor. Masalan, "Oʻrganish yoʻllari" kitobini tarjima qilishda va "Baholash nazariyasi asoslari" kitobini tayyorlashda shu muammo meni ancha qiynagan. Balkim, tilimizga oʻzlashib ketgan svetoforni tinch qoʻyib, shunday jiddiyroq muammolar haqida oʻylab koʻrish kerakdir?!
Tramp ingliz tilini AQSHning rasmiy tili deb eʼlon qilayotgan bir paytda, Oʻzbekiston olimlari ham bekor oʻtirishgani yoʻq. Atamalar komissiyasining Fanlar Akademiyasi instituti olimlaridan iborat ishchi guruhi 30 ta yangi so‘z-atama bo‘yicha o‘z takliflarini bildiribdi. Aytilishicha, taklif qilinayotgan soʻzlar yakuniy toʻxtam emas, har kim oʻz fikrini bildirishi, taklif berishi mumkin.
Taklif qilinayotgan soʻzlar ichida qiziq va nazarimda, bahsli boʻlgan soʻzlar ham bor ekan. Masalan, "svetofor" - "yoʻlchiroq". Konteksni bilmagan odam "yoʻlchiroq" deganda yoʻlni yoritadigan chiroqni tushunishi mumkin, svetoforning esa vazifasi yoʻlni yoritish emas, yoʻl harakatini boshqarish. Yoki "selfi" oʻrnida taklif qilinayotgan "oʻzchekim": oʻzbek tilining izohli lugʻati "chekim" deganda "bir marta chekiladigan" (masalan, "bir chekim nos") maʼnosini chiqarib berdi. Yoki "yoʻlgʻisht". Har qalay, bruschatka va gʻisht oʻrtasida katta farq bor-da.
Umuman, nazarimda, har qanday til boshqa tillardan soʻz oladi, boshqa tillarga soʻz beradi - bu normal jarayon. Masalan, oʻzbek tilida arab, fors tillaridan kirib kelgan juda koʻp soʻzlar bor (dars, maktab, darcha va hokazo). Til sofligi uchun kurashiladigan boʻlsa, bunday soʻzlarni ham sof oʻzbekcha soʻzlar bilan almashtirish kerakmi?
Shu bilan birga, oʻzbek tilida zamonaviy ilm-fanga oid atamalar bilan bogʻliq muammolar bor. Masalan, "Oʻrganish yoʻllari" kitobini tarjima qilishda va "Baholash nazariyasi asoslari" kitobini tayyorlashda shu muammo meni ancha qiynagan. Balkim, tilimizga oʻzlashib ketgan svetoforni tinch qoʻyib, shunday jiddiyroq muammolar haqida oʻylab koʻrish kerakdir?!
Газета.uz
Atamalar komissiyasi 30 ta yangi so‘z uchun o‘zbekcha muqobil taklif etmoqda
Atamalar komissiyasining Fanlar Akademiyasi instituti olimlaridan iborat ishchi guruhi 30 ta yangi so‘z-atama bo‘yicha o‘z takliflarini bildirdi. Ular yakuniy to‘xtam emas, har kim mavjud taklif bo‘yicha fikrlar va boshqa muqobillar yo‘llashi mumkin. Ro‘yxat.
👍24🤬2🔥1
Ana sizga syurpriz. "Anora" - oʻsha maʼnaviyatchilarimiz va Kinematografiya agentligi gʻazabiga uchragan "Anora" yilning eng yaxshi filmi sifatida Oskar olibdi.
Газета.uz
Объявлены победители премии «Оскар». «Анора» — лучший фильм
Картина «Анора» американского режиссёра Шона Бейкера получила «Оскар» как лучший фильм. Лучшей актрисой признали Майки Мэдисон, сыгравшую главную роль в фильме. Всего у «Аноры» пять наград.
👍24😱6