Maktabgacha va maktab ta'limi vazirligiga savol: Pragaga ham telefon qila olasizlarmi?

Qong'iroqlar qo'ng'iroq qilayotgan(lar)ning o'z tashabbusi bo'lsa-chi? Muammo haqida gapirayotganlarning ovozini o'chirish - muammoni "hal qilish"ning yagona chorasi, deb bilishsa, boshqacha yo'lni ko'rishmasa-chi, o'sha qo'ng'iroq qilayotganlar?

Manbalar Maktabgacha va maktab ta'limi vazirligi tizimidagi muammolarni olib chiqayotgan, gapirayotganlarga qarshi "kampaniya" boshlanganini iddao qilishmoqda. Aytishlariga qaraganda, davlat tizimida ishlaydigan xodimlardan birining rahbariyatiga Maktabgacha va maktab ta'limi vazirligidan qo'ng'iroq bo'lgan va xodimni ishdan bo'shatish sharti qo'yilgan. Natijada xodim "o'z xohishi bilan" ishdan bo'shatilgan. Boshqa ayrim shaxslar yuzasidan ham qo'ng'iroqlar bo'lgan, bu shaxslar xususiy sektorda faoliyat yuritgani uchun ularning rahbariyati vazirlikdan bo'lgan qo'ng'iroqlarga qanday reaksiya bildirgani ma'lum emas.

Xullas, maktabgacha maktab ta'limi tizimida bizga "islohot" deya taqdim etilayotganlari ko'zbo'yamachilik va shishirilgan pufak ekanligi tobora oshkor bo'lib bormoqda. O'lda-jo'lda o'quv dasturlari, har yili pala-partish almashtirilayotgan darsliklar, tobora chuqurlashib borayotgan tengsizlik, muammoli baholash tizimi, PISA atrofidagi mashmashalar, puxta o'ylanmagan "dolzarb falon kunlik"lar, attestatsiyadagi muammolar ..

Shu darajaga yetdiki, ota-onalar birlashib, vazirlik qo'shni davlatdan ko'r-ko'rona ko'chirib joriy qilgan va "ilg'or davlatlar tajribasi" deya taqdim etgan "yangi baholash tizimiga qarshi birlashib, vazirlikning qarshiliklari va qo'l ostidagilarni trollikka majburlashiga qaramasdan petitsiya ko'rib chiqilish uchun kerakli ovozlar sonini yig'ishdi. Odatda eng "yuvosh" qatlam bo'lgan o'qituvchilar esa o'z vazirligiga qarshi sudgacha borish uchun birlashishdi. Bular ham vazirlik olib borayotgan "islohotlar"ning samarasi emasmi?

Maktabgacha va maktab ta'limining "islohotlari" O'zbekistondagi har bir xonadonga kirib boradi. Chunki O'zbekistonda oila yo'qki, u yoki bu darajada ta'limga aloqador bo'lmasin. Har bir oilada kimdir bog'chaga yoki maktabga chiqadi, kimdir shu tizimda ishlaydi. Va bu "islohotlar" hammamizning nafaqat bugunimiz, balki ertamizga ham bevosita daxl qiladi. Muammolar ko'paygani, ularning ko'lami kengaygani va chuqurlashgani sayin odamlarning ovozini o'chirish shunchalik qiyin bo'lib boraveradi. Bugun tarmoqlarda yozishadi, podkastlarda chiqishadi, "Ozodlik" bilan gaplashishadi, sudga borishadi. Lekin muammolar hal qilinmasa, gazak otaversa ... keyin nima bo'lishi mumkin, o'ylab ko'rdinglarmi?

Darvoqe. Vazirlikdagi(lar), Pragaga ham telefon qildinglarmi? Oxirgi paytlar Pragadagilar ham "islohotlarni noto'g'ri talqin qilishyapti" ...

P.S. Nazarimda, Maktabgacha va maktab ta'limi vazirligi bir narsani yaxshi qila olyapti: "pichoq borib suyakka qadalgan"larni birlashtira olyapti. O'ziga qarshi. Ota-onalar, o'qituvchilar bunga misol. Aholisi aksar holda inert bo'lgan O'zbekistonda bu ham katta natija.

Gazeta.uz ning yozishicha, 11-iyuldan O‘zbekistonda ingliz tili darajasi bo‘yicha xalqaro sertifikat — IELTS uchun qog‘ozda imtihon topshirish amaliyoti vaqtinchga to‘xtatilmoqda. Imtihon topshiruvchilar endi faqat kompyuterda testdan o‘tadi. Bu holat shu vaqtgacha qog‘ozda topshirilgan test javoblarining internetga sizdirilishi fonida yuz berdi.

Bizning "o'zimizga xos" xususiyatimiz - to'g'ri yo'lni emas, har xil "tuynuklar" topishimiz yaxshi oqibatlarga olib kelmasligiga bir misol.

Qonunchilik palatasi deputatlari 90 kun yoki undan ortiq muddat chet elda bo‘lib qaytgan o‘zbekistonliklar va ishlashga kelgan xorijliklarni OIVga majburiy tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish ko‘zda tutilgan qonunni qabul qildi.

Inson huquqlari Umumjahon deklaratsiyasi, 12-modda: Hech kimning shaxsiy va oilaviy hayotiga o’zboshimchalik bilan aralashish, uy-joyi daxlsizligiga, uning yozishmalaridagi sirlarga yoki uning nomus va sha’niga o’zboshimchalik bilan tajovuz qilinishi mumkin emas. Har bir inson xuddi shunday aralashuv yoki tajovuzdan qonun orqali himoya qilinish huquqiga ega.

Международный пакт о гражданских и политических правах, статья 17: Никто не может подвергаться произвольному или незаконному вмешательству в его личную и семейную жизнь, произвольным или незаконным посягательствам на неприкосновенность его жилища или тайну его корреспонденции или незаконным посягательствам на его честь и репутацию.

Всеобщая декларация о биоэтике и правах человека, статья 6: Любое медицинское вмешательство в профилактических, диагностических или терапевтических целях должно осуществляться только с предварительного, свободного и информированного согласия соответствующего лица на основе надлежащей информации. Согласие в соответствующих случаях должно быть явно выраженным и может быть отозвано соответствующим лицом в любое время и по любой причине без негативных последствий или ущерба.

Deputatlarimiz qonunlar qabul qilayotgan xalqaro huquq normalarini va O'zbekiston o'z bo'yniga olgan xalqaro majburiyatlarni ham o'rganib qo'yishsa zarar qilmasdi.

“Ikki qavatli eskirgan uylarda yashovchi aholi o‘z uylarining narxini qimmat baholashmoqda. Investorlar aholi bilan narxlarni kelishishda qiyinchiliklarga duch kelishmoqda", deydi qurilish vaziri o‘rinbosari Ozoda Joʻrayeva.

Mulk egasi oʻz mulkini oʻzi xohlaganday tasarruf qilishga haqqi bor: xohlasa tekinga sovgʻa qilib yuboradi, xohlasa - osmon narx qoʻyadi. Bizning amaldorlarga shunday oddiy haqiqatni tushunish qiyinmi?

Deputatlar kitoblarga senzura joriy qilmoqchimi?

Oliy Majlis Qonunchilik palatasi telegram kanalining yozishicha, parlamentda "Noshirlik faoliyati toʻgʻrisida" qonunga oʻzgartirish kiritish harakati boshlangan. "Qonun loyihasi ... nashr etilayotgan kitoblarning sifati oshishiga, xuquqiy, ma’naviy-ma’rifiy va estetik talablarga mos kelmaydigan adabiyotlar chop etilishining oldini olishga, adabiyotlardagi tarixiy, ilmiy va ommaviy ma’lumotlar yanada aniq va ishonchli bo‘lishiga ... qaratilgan", deyiladi rasmiy xabarda.

"Maʼnaviy maʼrifiy va estetik talablar" deganda nima nazarda tutilmoqda? Bu talablarni kim, qaysi mezonlar asosida belgilaydi? Kimningdir "maʼnaviyati"ni "shokka tushirishi" mumkin boʻlgan asarlar (masalan, Nobel olgan Saramagoning "Koʻrlik" yoki Xan Ganning "Vegetarian ayol" romanlari singari) asarlar taqiqlanadi deganimi? Balki "1984" yoki "Buzrukning kuzi" singari asarlar"maʼnaviy" yoki "estetik" mezonlarga toʻgʻri kelmay qolar?

"Tarixiy, ilmiy, ommabop maʼlumotlar aniqligi" nima degani - qabul qilingan (mainstream) qarashlarga mos kelmaydigan (masalan, zolimni zolim, diktatorni diktator deydigan) kitoblar taqiqlanadimi?

Men soliq toʻlovchi sifatida bu deputatlarga mening nimani oʻqishimni senzura qilishlari uchun pul toʻlaymanmi?

Yuqoridagi postga izohlardan:

Sal kitob oʻqigan odamdan qoʻrqadi bular. Ongsizlashtirish siyosati ketyapti, televideniyeda ham, mediada ham.

Цензура, цензуражон, цензурақизғалдоқ. Айниқса “эстетик талаблар” деган қисми ўта саволли. Эстетика — субъектив, шахсий фикр ва дидга боғлиқ нарса, унинг мезонлари ноаниқ. Дейлик, машҳур “Шайтанат” асари шахсан мен учун ноэстетик ва дидсиз, лекин бу уни тақиқлаш керак дегани эмас-ку.

Беҳзод Ҳошимов “Учинчи Ренессанс” деган иддаоли даврдан аввал “Why Nations Fail” (“Мамлакатлар таназзули сабаблари”) китобини олиб келишда Ўзбекистон ҳақидаги саҳифаларни йиртиб ташлашга мажбур бўлганини айтиб берарди.

Журналист Питер Померанцевнинг “This is Not Propaganda: Adventures in the War Against Reality” китобида Совет давридаги аёвсиз китоб цензураси тасвирланади. “Самиздат” нашр этган китобларни одамлар пойабзал қутисига яшириб ўқишган. Померанцевнинг онаси шундай китобни уйга олиб келганида, бувиси йиғлайди: “Сени қамашади, эмизикли боланг қолиб кетади”…

Дежавю. Бир қадам олдинга, ўн қадам ортга.

👉@madnifique👈

https://t.me/jalilovqaydlar/3288