🔰 «واژهٔ الله و کاربرد آن در سنگ‌نبشته‌های پیشا و پسااسلامی»
✍🏻 نوشته ماراین‌ فان‌پوتن
📝 ترجمه علی خمامی

🔶 بی‌گمان مسیحیان و یهودیانِ‌ عرب‌زبانِ‌ امروزی هم خدا را چنین می‌خوانند. اما این نام از کجا آمده؟
درباره‌ کاربردهای‌ «اَلاِلٰه‌» و‌ «الله» در‌ زمان‌ پیش‌ از‌ اسلام‌ چه می‌دانیم؟‌ آیا‌ الله برای‌ خدای‌ یهودی‌ و‌ مسیحی‌ استفاده‌ می‌شده؟‌ کاربرد‌ اَلاِلٰه‌ چه‌ بوده؟
سنگ‌نبشته‌‌های قبل از اسلام به ما چه می‌گوید؟

🔺چندی قبل #فان‌پوتن یافته‌هایی در این‌باره را در یک رشته توئیت منتشر کرد. ترجمه آن را در فایل بالا می‌توانید مطالعه کنید.

#انعکاس_رشتو
@Inekas

🔰 معرفی مجموعه مقالات «جنبش‌های صلح در اسلام: تاریخ، دین و سیاست»

✍🏻 ادیتور: خوان کول

اطلاعات کتاب‌شناسی کتاب:
Cole, J. (Ed.). (2021). Peace Movements in Islam: History, Religion, and Politics. Bloomsbury Publishing.

📝 معرفی به کوشش: سید امیر اشرف‌واقفی

خوان کول (Juan Cole)، استاد تاریخ دانشگاه میشیگان است. او در چند دهه گذشته، آثار متعدد و تأثیرگذاری را درباره تاریخ خاورمیانه مدرن و جنوب آسیا نگاشته و در دهه اخیر، به طور خاص بر روی تاریخ اولیه اسلام و اهمیت آن در دوره باستان متأخر تمرکز کرده است. سه سال پیش کتاب "محمّد: پیامبر صلح در گرماگرم ستیز امپراتوری‌ها" (Muhammad, Prophet of Peace Amid the Clash of Empires) از او منتشر شد.

اثر جدید وی، با نام «جنبش های صلح در اسلام: تاریخ، دین و سیاست»، نشر بلومزبری، مجموعه مقالاتی از پژوهشگران این حوزه است که با ویراستاری وی به چاپ رسیده است. خوان کول با انتشار این کتاب کوشیده است چهره‌ای متفاوت از آنچه از اسلام و مسلمانان در افکار عمومی شکل گرفته را به نمایش در آورد.

در معرفی این کتاب در سایت انتشارات بلومزبری می‌خوانیم:
«بر خلاف دیدگاه انحرافی و عمدتا غالب که گونه‌ای خشونت ذاتی یا منحصر به فرد برای اسلام قائل است، طیف گسترده‌ای از سازمان‌ها و افراد مسلمان در طول تاریخ برای دستیابی به وفاق و آشتی تلاش می‌کرده‌اند. خود قرآن، کتاب مقدس مسلمانان، از آیات صلح‌طلبانه با مضمون پاسخ دادن بدی با نیکی، و مسالمت با بدکاران آکنده است؛ البته، در کنار آیاتی درباره جهاد عادلانه و دفاعی که اغلب با سوء برداشت روبرو بوده‌اند. کتاب پیش رو، با به نمایش در آوردن بسیاری از جنبش‌های صلح‌جویانه و صلح‌طلبان جهان اسلام، خلأی را در ادبیات جنبش‌های صلح جهانی پر می‌کند. از سلسله‌های صوفیان سنگال، تا سازمان‌های زنان بوسنیایی، تا مبارزان آزادی مسلمان هندی که متحدان مهاتما گاندی علیه استعمار بریتانیا بودند، نشان می‌دهد که تاریخ مملو از شخصیت‌های متنوعی از جهان اسلام است که از روش‌های صلح‌آمیز دفاع می‌کنند.»

کتاب جنبش‌های صلح در اسلام، دارای یک مقدمه و 8 مقاله از نویسندگان مختلف به شرح زیر است:
1. (اِی. رشید عمر) بین شفقت و عدالت: تعیین تعریف اسلامی صلح
2. (خوان کول) نیکی به دشمنان در قرآن
3. (اسماء افسرالدین) مبارزه ای متفاوت: جهاد به مثابه صلح
4. (الکساندر دی. نایش) صلح درونی در مقابل بودن در جامعه: معضلات صوفیانه
5. (رودولف وِیر) صلح طلبی بر پایه اصول در غرب آفریقای اسلامی
6. (الیزابت اف. تامپسون) رشید رضا و کنفرانس صلح پاریس 1919
7. (محمد حسن خلیل) دیگرانِ صالح در نوشته های رشید رضا
8. (شرمن اِی. جکسون) اسلام و صلح: دیدگاه بنیادگرایان مسلمان

بروس لارنس استاد دانشگاه دوک در آمریکا معتقد است که این مجموعه مقالات در پرداختن به موضوع اسلام و صلح بی نظیر است؛ چه نویسندگان با در کنار هم قرار دادن متن قرآن، نمونه‌های تاریخی و دیدگاه‌های نوین،‌ بینشی از این جستار به دست می‌دهند که با اجتناب از جدل و ساده‌انگاری، برای مخاطب و اهل فن هر دو جذابیت دارد.

زین قسام استاد کالج پرومونا نیز در این باره می‌گوید:
«با توجه به اسلام‌هراسی و نژادپرستی‌ای که در تمام جهان نسبت به مسلمانان اعمال می‌شود و با مفهوم‌سازی از ایشان به عنوان موجودات ذاتا خشن، همچنان هستی آنها را به مخاطره می‌افکند، این مجلد، کاملا متناسب زمان است»

🔻 فایل PDF پیشگفتار کتاب
🔻 مطالعه پیش‌نمایش کتاب

#انعکاس_کتاب
@inekas

🔰 پیشگفتار مجموعه مقالات «جنبش های صلح در اسلام: تاریخ، دین و سیاست»

✍🏻 ادیتور: خوان کول

🔺 معرفی این کتاب
@inekas

💠 گزارشی از مطالعات تطبیقی پژوهشگران ایرانی درباره تبار تاریخی مادر امام دوازدهم و معرفی مقالات منتشر شده در ژورنال‌های بین‌المللی

#انعکاس_مقاله

به بهانه انتشار‌ مقاله
Hadi Taghavi & Ehsan Roohi (2022), Caesar Bardas and the Earthquake of Constantinople: The Rival Depictions of the Event in the Arabic and Byzantine Sources, Al-Masāq: Journal of the Medieval Mediterranean.

در منابع شیعه، روایتی منقول از بشر بن سلیمان به جا مانده که مادر امام دوازدهم را دارای اصالتی رومی (بیزانسی) و نوه قیصر روم دانسته است. این روایت مشتمل بر شرح مجلس عروسی مادر امام دوازدهم در کاخ قیصر و بر هم خوردن عروسی به علت زلزله و متعاقبا راه یافتن او به سامرا و ازدواجش با امام یازدهم است.

دو محقق ایرانی،‌ هادی تقوی و احسان روحی، در مجموعه‌ای از پژوهش‌ها، مؤلفه‌های تاریخی روایت اسلامی را با روایت موجود در تواریخ بیزانسی مقایسه کرده و تلاش کرده‌اند ربط و نسبت روایت اسلامی را با منابع برون‌اسلامی بکاوند. این پژوهش‌ها علاوه بر متون تاریخی، همچنین مبتنی بر یک پژوهش میدانی در ترکیه (محل کنونی امپراطوری بیزانس) است؛ به همین جهت، نویسندگان در این مقالات، علاوه بر تواریخ مکتوب بیزانس، از شواهد مادی (material evidence) به‌جامانده از قرن نهم میلادی بیزانس (مانند سکه‌ها، مهرهای سلطنتی، کتیبه‌ها، نقاشی‌ها، قبرنوشته‌ها، کلیساها و قصرها) نیز بهره گرفته‌اند. همچنین، علاوه بر مراجعه به کتابخانه تخصصی نسخ و کتب چاپ سنگی بیزانس در برلین، با شماری از بیزانس‌شناسان اروپایی نیز تبادل نظر کرده و نتایج این تحقیقات را در نشست‌های معتبر مطالعات بیزانس ارائه کرده‌اند.

مقالات منتشر شده تا کنون عبارتند از (به ترتیب انتشار):

1️⃣ مقاله An Ignored Arabic Account of a Byzantine Royal Woman «یک گزارش عربی مغفول از یک بانوی سلطنتی بیزانسی» که در ۲۰۱۹ در ژورنال Al-Masāq: Journal of the Medieval Mediterranean [تخصصی‌ترین نشریه‌ی آکادمیک برای مطالعات در حوزه اعراب-بیزانس] منتشر شد و در سال 2021 به عنوان برنده جایزه مقالات برتر انجمن مطالعات قرون وسطی مدیترانه‌ای (Society for the Medieval Mediterranean) معرفی شد. (منبع) این مقاله تلاش کرده قیصر معرفی شده در روایت اسلامی را با سزار بارداس (درگذشته در 866 میلادی/۲۴۵ هجری) تطبیق دهد و زمینه تاریخی ماجرا را روشن کند.
🔻معرفی و دریافت مقاله

2️⃣ مقاله Caesar Bardas and the accusation of an illicit affair که در ۲۰۱۹ در ژورنال Byzantinoslavica منتشر شد به مطالعه جنبه‌هایی از مدیریت سیاسی اقتصادی و نظامی بارداس در دوران حکمرانی‌اش پرداخته و ضمن بررسی جریان‌های سیاسی مختلف در دربار بیزانس، واکنش‌های خصمانه رقبای بارداس در قبال دستاوردهای مهم او را مورد ارزیابی قرار داده است.
🔻دریافت مقاله


3️⃣ مقاله The Mahdi and the Last Roman Emperor «مهدی و آخرین امپراطور رومی: کاوش درباره اهمیت مجادلات بین‌ادیانی» که در ۲۰۱۹ در ژورنال Shi’a Islamic Studies منتشر شد. این مقاله به تطبیق نشانه‌های آخرالزمان در احادیث اسلامی و سنت روم شرقی می‌پردازد و با تفکیک روایات شیعه و اهل سنت، تبیین نویی از علت این شباهات ارائه کرده است.
🔻دریافت مقاله

4️⃣ مقاله Caesar Bardas and the Earthquake of Constantinople: «قیصر بارداس و زلزله کنستانتینوپل: نقل‌های مختلف واقعه در منابع عربی و بیزانسی» که چند روز پیش در ژورنال Masāq منتشر شد به بررسی تطبیقی جزئیات زلزله‌ای در کنستانتینوپل یا قسطنطنیه (استانبول فعلی)‌ می‌پردازد که بنا بر نقل اسلامی منجر به بر هم خوردن عروسی شد. مطالعه تطبیقیِ انجام شده حاکی از آن است که بیشتر جزئیاتی که در خصوص زلزله در روایت اسلامی آمده، نقلی موازی در منابع بیزانسی دارد. این مقاله رابطه رازآلود میان بارداس و زلزله کنستانتینوپل را روشن ساخته و جزئیات بیشتری از روایت بشر بن سلیمان را در تواریخ بیزانسی یافته است. جزئیاتی مثل: رویای مادر امام دوازدهم و مشاهده پیامبر اسلام و شمعون (St. Peter)، تعلیم زبان عربی توسط نوه قیصر و وقوع دو زلزله در یک شب در کاخ.
🔻معرفی کامل و دریافت مقاله

@Inekas

🔰 "10 مقاله برتر مطالعات اسلامی در دهه اخیر به انتخاب شان آنتونی"

#انعکاس_رشتو

🔶 شان آنتونی (استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه اهایو استیت) چندی پیش در رشته‌توییتی نوشت:

"خب همون‌جوری که قول دادم ۱۰ مقاله‌ای را که در ۱۰ سال گذشته باعث تغییر طرز تفکر من در رشته تاریخ اسلام شد، معرفی می‌کنم.

البته که این ایده خوبی نیست، چون که لیست من خیلی کوتاهه. و بله من اینجا فقط مقالات انگلیسی رو معرفی می‌کنم، هرچند در صورت درخواست خوشحال میشم به زبان‌های دیگر هم مقالاتی رو معرفی کنم.

در اینجا این ۱۰ مقاله رو به ترتیب تاریخی معرفی می‌کنم:"

🔷 ما در روز‌های آتی به معرفی تک تک این مقالات می‌پردازیم.

@inekas

مقاله 1️⃣ از مقالات برتر مطالعات اسلامی به انتخاب شان آنتونی

1. Patricia Crone's "The Religion of the Qur'ānic Pagans: God and the Lesser Deities" Arabica (2010)

"دین مشرکان قرآنی: خدا و الهه‌های کوچک‌تر"

✍🏻 پاتریشیا کرونه، عربیکا (۲۰۱۰)

چکیده
این مقاله (در دو بخش) به گام اول تلاش برای بازسازی دین مشرکون قرآنی بر اساس قرآن و شواهد مسلم کهن‌تر اختصاص دارد. بخش اول به این نتیجه می‌رسد که مشرکون به همان خدای عهدین به عنوان پیام آور اعتقاد داشتند و الهه های کوچکتر کارکرد بسیار مشابهی با قدیسان (مرده) در اسلام و مسیحیت بعدی داشتند. این ایده جدید نیست؛ زیرا کم و بیش همان ایده ای است که ابن عبدالوهاب سیصد سال پیش ارائه کرد. بخش دوم به بررسی فرضیه خداوند متعال می‌پردازد و سعی می‌کند عقاید مشرکین را با عقاید دیگر موحدان در اواخر دوران باستان (با نتایجی نامعین) مرتبط سازد: از نظر دیدگاه مشرکان نسبت به خدا و الهه های کوچکتر، آنها به یک اندازه می‌توانند یکتاپرستان مشرک یا یهودی باشند

🔻 این مقاله به همراه مقالات دیگری از نویسنده در همین موضوع، در یک جلد در اینجا آمده است.

#انعکاس_مقاله
@inekas

مقاله 3️⃣ از مقالات برتر مطالعات اسلامی به انتخاب شان آنتونی


3. Omar Hamdan, “The second Masāhif-Project. A Step towards the canonization of the Qur’anic Text” The Qur’an in Context (2010)

"پروژه مصاحف دوم: گامی در جهت قانونی‌سازی متن قرآن"

✍🏻 عمر حمدان (۲۰۱۰)

درباره مقاله، برگرفته از معرفی ساینای و نویورت:
منابع اسلامی از اصلاحات املایی رسم‌الخط قرآنی در دوره حجاج بن یوسف ثقفی گزارش‌هایی را به‌دست داده‌اند که حمدان، در این مقاله، خلاصه‌ای گسترده از آن گزارش‌ها ارائه می‌دهد و به این ترتیب، نخستین مرحله قانونی‌سازی متن قرآن را به عنوان بخشی از «پروژه شاهنشاهی» خلیفه اموی عبدالملک برجسته می‌کند.

🔻لینک این مقاله

#انعکاس_مقاله
@inekas

مقاله 4️⃣ از مقالات برتر مطالعات اسلامی به انتخاب شان آنتونی

4. Shawkat Toorawa, “Q Raḥmān 55, Q Aʿlā 87, and Q Balad 90. Translations in Cadenced Rhyming English Prose,” Journal of Quranic Studies (2011)

"سوره الرحمن، اعلی و بلد، ترجمه‌هایی در نثر انگلیسی با قافیه موزون"

✍🏻 شوکت توراوا، مجله مطالعات قرآنی (۲۰۱۱)

این مقاله در واقع ترجمه‌ای از سه سوره‌ی قرآن است. آنتونی می‌نویسد:
مثل دوستی ما، این مقاله نحوه نگرش من به ترجمه به خصوص قرآن را به شدت تغییر داد.

🔻لینک این مقاله

#انعکاس_مقاله
@inekas

مقاله 5️⃣ از مقالات برتر مطالعات اسلامی به انتخاب شان آنتونی

5. Behnam Sadeghi and Mohsen Goudarzi, “Ṣan‘ā’ 1 and the Origins of the Qur’ān,” Der Islam (2012)

"مصحف صنعا ۱ و خاستگاه‌های قرآن"

✍🏻 بهنام صادقی و محسن گودرزی، مجله اسلام (۲۰۱۲)

چکیده:
متن زیرین مصحف صنعاء 1 در حال حاضر مهم‌ترین سند موجود در زمینهٔ تاریخ قرآن است. این متن که تنها نسخهٔ شناخته شده از سنتی متنی و مکتوب، متفاوت از سنت رسمی عثمانی است، در قیاس با تمام مخطوطات شناخته شده از قرآن، بیشترین توان و امکان را داراست تا بر تاریخ تکوین متن قرآنی در دوران نخست پرتو افکند. مقایسهٔ این متن با سایر متن‌های موازی، دریچه‌ای یگانه بر نخستین مراحل تکوین متن قرآنی و پیدایش سنت‌های مختلف را بر ما می‌گشاید. این مقایسه به بحثی درازدامن در باب تاریخ گردآوری آیات و فقرات قرآن و شکل‌گیری سوره‌ها خاتمه می‌دهد.

🔻 لینک این مقاله

توضیح بیشتر درباره مقاله و ترجمه فارسی آن:
https://t.me/inekas/57

#انعکاس_مقاله
@inekas

مقاله 6️⃣ از مقالات برتر مطالعات اسلامی به انتخاب شان آنتونی

6. Kristina Richardson, “Blue and Green Eyes in the Islamicate Middle Ages” Annales islamologiques (2016)

"چشمان آبی و سبز در قرون وسطی اسلامی"

✍🏻 کریستینا ریچاردسون، سالنامه‌های اسلامی (۲۰۱۴)

🔻لینک این مقاله

#انعکاس_مقاله
@inekas

🔰 دوره «ساختار و انسجام سوره‌های قرآن»
فرهاد قدوسی (دانشگاه ایالتی وین، میشیگان)

جمعه‌ها (یک هفته در میان) از ۲۸ ژانویه، ۸:۰۰ شب به وقت شرق آمریکا | شنبه‌ها ۴:۳۰ صبح به وقت ایران

#انعکاس_دوره

مطالعات آکادمیک غربی قرآن اخیرا به مفهوم سوره به عنوان یک واحد موضوعی و ادبی و به همراه آن، تقسیم سوره‌های کامل به بخش‌ها و یا قسمت‌های متوالی و جستجوی ارتباط بین این بخش‌ها، علاقه فزاینده‌ای نشان داده است.

در این مجموعه جلسات، با مرور این مطالعات، در ابتدا به بررسی برخی از نشان‌گرهای ساختاری قرآن مانند قافیه (فاصله)، سوگندها، الگوهای خطاب، کلمات عطف و فصل، دوتایی‌ها و مسئله سرشت شفاهی و نوشتاری قرآن پرداخته می‌شود.
در ادامه، موضوع انسجام و وحدت موضوعی سوره های قرآنی و ساختار پیشنهادی موسوم به ساختار "سه جزئی" برای برخی از سوره‌های کوتاه‌تر قرآن و نیز ساختار پیشنهادی حلقوی برخی از سوره‌های بزرگتر مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

▫️لینک شرکت در جلسات:
https://mit.zoom.us/j/92377466698

▫️مطالعه چکیده و سیر بحث
@Inekas
@zekrMIT

مقاله 7️⃣ از مقالات برتر مطالعات اسلامی به انتخاب شان آنتونی

7. Stephen Shoemaker, “‘The Reign of God Has Come’: Eschatology and Empire in Late Antiquity and Early Islam” Arabica(2014)

"سلطنت خدا فرا رسیده است: آخرالزمان‌شناسی و امپراتوری در دوران باستان متاخر و اسلام نخستین"

✍🏻 استفان شومیکر، عربیکا (۲۰۱۴)

🔻لینک این مقاله

#انعکاس_مقاله
@inekas

مقاله 8️⃣ از مقالات برتر مطالعات اسلامی به انتخاب شان آنتونی

8. Walid Saleh, “End of Hope: Sūras 10-15: Despair and a Way out of Mecca,” Qurʾānic Studies Today (2016)

"پایان امید: سوره‌های ۱۰-۱۵ قرآن، ناامیدی و راهی برای خروج از مکه"

✍🏻 ولید صالح، مطالعات قرآنی امروز (۲۰۱۶)

🔻لینک این مقاله

#انعکاس_مقاله
@inekas

🔻شان آنتونی قبل از معرفی نهمین مقاله در توییتش نوشته:

"من می‌خوام تقلب کنم. چند سال پیش با کارهای #احمد_الجلاد و مارین #فان‌پوتن به طور همزمان آشنا شدم و بسیار هیجان زده شدم؛ هرگز دیگر زبان عربی و قرآن را یکسان نخواهم دید، خب اینم دو تا مقاله ازشون (گرچه باید همه کاراشون رو بخونید!):"

مقاله 9️⃣🅰 از مقالات برتر مطالعات اسلامی به انتخاب شان آنتونی

9A. Ahmad Al-Jallad, "The Arabic of the Islamic conquests: notes on phonology and morphology based on the Greek transcriptions from the first Islamic century", BSOAS (2017)

"عربی فتوحات اسلامی: یادداشت‌هایی در واج‌شناسی و تاریخ تحولات لغوی بر اساس آوانگاری‌هایی یونانی از قرن اول اسلامی"

✍🏻 احمد الجلاد، بولتن مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی (۲۰۱۷)

🔻لینک این مقاله

#انعکاس_مقاله
@inekas

مقاله 9⃣🅱 از مقالات برتر مطالعات اسلامی به انتخاب شان آنتونی

9B. Marijn van Putten, "The Feminine Ending -at as a Diptote in the Qurʾānic Consonantal Text and Its Implications for Proto-Arabic and Proto-Semitic", Arabica (2017)

"ختم به ة تأنیث به عنوان یک غیر منصرف در متن صامت قرآنی و کاربردهای آن در زبان‌های نیاعربی و نیاسامی"

✍🏻 مارین فان‌پوتن، عربیکا (۲۰۱۷)

🔻لینک این مقاله

#انعکاس_مقاله
@inekas

مقاله 🔟 و آخرین مقاله از مقالات برتر مطالعات اسلامی به انتخاب شان آنتونی

10. Deborah Tor, "The Eclipse of Khurāsān in the twelfth century," BSOAS (2018)

"خسوفِ خراسان در قرن دوازدهم"

✍🏻 دبورا تور، بولتن مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی (۲۰۱۸)

اولین مقاله‌ای که واقعاً من (شان آنتونی) را وادار کرد به این فکر کنم که چگونه تحقیقات اقلیم‌شناسی و تحقیقات تاریخی می‌توانند با هم مرتبط باشند.

🔻لینک این مقاله

#انعکاس_مقاله
@inekas