توقف توسعه علمی و عوامل آن در افغانستان(۱)

✍️مهدی مظفری

بدون شک هر یک از کشورها و ممالک جهان یا در گذشته تجربه شکوفای علمی داشته و یا اینکه در حال حاضر در صنعت دانش و فناوری مشغول هستند و چشم مردمان جهان را به آخرین یافته‌های علمی خود دوخته‌اند. این برای کشورها افتخاری بس بزرگ و محترم است که از جایگاه علمی خاصی برخوردار باشند.

نگاهی به گذشتۀ دور افغانستان، به ما گذشتۀ سبز و شکوفای این کشور را یادآور می‌شود. قرن‌ها قبل که کشور از دست خودکامگان و بیگانه‌گان به دور بود، در میدان توسعه علمی و پیشرفت علوم ادبی جزء سرآمدان به حساب می‌آمد؛ به گفتۀ آقای غبار-نویسنده کتاب افغانستان در مسیر تاریخ- «شهرهای افغانستان مرجع علما، فضلا و هنرورزان سایر ممالک جهان بود»(غبار، ۱۳۹۱، ۹۹). هر باشندۀ این مرز و بوم وقتی به گذشتۀ مهدش فکر می‌کند، احساس غرور و افتخار برایش دست می‌دهد که جلال‌الدین محمد بلخی موصوف به مولانا، ابن سینای بلخی-فیلسوف، سنایی غزنوی و جامی هروی-شاعر و کسانی دیگر که در حوزۀ علم و ادب آثاری بی بدیل از خود برای جهانیان بر جای گذاشته‌اند، روزگاری در همین مهد زیسته‌اند و به نبوغ رسیده‌اند.

اینک(در عصر مدرن) اما، افغانستان از لحاظ علمی در وضعیت نامطلوبی به‌سر می‌برد. دانشگاه‌های کشور تا کنون(۱۴۰۲ش/ ۲۰۲۳م) در جداول آمارهای علمی که از سوی سازمان‌های معتبر جهانی پس از تحقیق و دقت منتشر می‌شود، هیچ رتبۀ علمی کسب نکرده و مقاله‌یی که نمایندگی خوب از جایگاه علمی کشور کند، در ژورنال‌هایی که دانشگاه‌های جهان را رتبه‌بندی می‌کنند، ثبت نشده است. (نگارنده، به‌عنوان نمونه، اسم کشور و اسامی دانشگاه‌های کابل، هرات و بلخ را در سایت مجله تایمز و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) که دانشگاه‌های جهان را در سال جاری(۱۴۰۲/۲۰۲۳) رتبه‌بندی کردند، جستجو کرد و هیچ اثری از افغانستان و دانشگاه‌های آن نیافت.)


#متوقف_توسعه_علمی
#افغانستان
#فناوری
#رسانه_گوهرشاد



ادامه مطلب را در سایت بخوانید...
@gowharshadmedia

توقف توسعه علمی و عوامل آن در افغانستان(۲)

✍️ مهدی مظفری
در شماره نخست این مقاله به تعریف و مفهوم‌شناسی واژه‌های کلیدی مقاله پرداختیم. «توسعه» را مجموعه‌ای از پله‌های تکاملی دانستیم که باعث تغییر بنیادی در متغیرهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و علمی بشر می‌شود.

«علم» یکی دیگر از کلمات کلیدی مقاله بود. این واژه را نظر به دو صنف کلی آن (علوم انسانی و علوم تجربی) تعریف کردیم. شناختیم که علوم انسانی و اجتماعی «دانایی‌محور» هستند و به خودشناسی و چیستی معنادار انسان در مناسبات انسان با جهان می‌پردازد، اما «علوم تجربی» به تولید ابزار برای رفع مشکل و مسایل واقعی و ظاهری زندگی انسان می‌پردازد.

واژۀ کلیدی دیگر این نوشتۀ تحقیقی «توسعه علمی» است.این نوع توسعه را مبنای اصناف گوناگون توسعه دریافتیم و گفتیم که در این صنف از توسعه علاوه بر رشد كمّي، نهادهاي اجتماعي نيز متحول خواهند شد‌، نگرش‌ها تغيير خواهد كرد، توان بهره‌برداري از ظرفيت‌هاي موجود به صورت مستمر و پويا افزايش خواهد یافت و هر روز نوآوري جديدي انجام خواهد شد.

افغانستان از یک تاریخ غنی علمی-فرهنگی برخوردار است. اگر بخواهیم نگاهی به گذشتۀ علمی این سرزمین داشته باشیم و سیر پیشرفت دانش را در این سرزمین بسنجیم، لازم است سیستم آموزشی و علمی افغانستان را به دو دسته: «غیررسمی» (سیستم آموزشی سنتی یا غیردولتی) و «رسمی» (سیستم آموزشی مدرن یا دولتی) تقسیم کنیم. سیستم «غیررسمی» شامل ارائه آموزش در خانه، در مساجد و مدارس دینی است و معلمان آن علمای دین و روحانیون هستند.

در قرن‌های گذشته، هنگامی که افغانستان سیستم آموزشی «رسمی» نداشت، مدارس دینی و مساجد علاوه بر آموزش دینی، به دانش‌آموزان فرصت یادگیری نویسندگی، ادبیات، تاریخ، فلسفه و اخلاق را نیز می‌دادند (Easar and other, ۲۰۲۳). با این حال، تدریس این دروس رایج نبود و آموزش مدارس دینی به طور گسترده در مورد فقه و معارف اسلامی بود.این سیستم غیررسمی قبل از تأسیس سیستم رسمی به طور گسترده در سراسر کشور به کار گرفته شد و تنها سیستم آموزشی در کشور به حساب می‌آمد. در بازه زمانی ۱۰ تا ۱۵ قرن، مدارس دینی به عنوان اصلی‌ترین مؤسسات آموزشی کشور، به غنای علمی- فرهنگی افغانستان کمک کردند. در حال حاضر این سیستم غیررسمی هنوز هم در سراسر کشور فعال است.

#متوقف_توسعه_علمی
#افغانستان
#فناوری
#رسانه_گوهرشاد

ادامه مطلب را در سایت بخوانید...

https://gowharshadmedia.com/56m-2/

روز جهانی تلویزیون؛ متوقف شدن فعالیت ۱۲ شبکه‌ی تلویزیونی در افغانستان طی یک سال اخیر

مرکز خبرنگاران افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که در یک سال اخیر دست‌کم فعالیت ۱۲ شبکه‌ی تلویزیونی به دستور مستقیم مقام‌های حکومت سرپرست و یا براثر محدودیت‌های وضع‌شده متوقف شده است‌.

این مرکز با نشر اعلامیه‌ای به‌مناسبت «روز جهانی تلویزیون» گفته است محدودیت‌ها بر فعالیت شبکه‌های تلویزیونی در افغانستان به شکل «بی‌سابقه» افزایش یافته است.

#رسانه
#تلویزیون
#محدودیت
#متوقف
#رسانه_گوهرشاد

بیشتر بخوانید...

https://gowharshadmedia.com/?p=17623

کمیته سویدن برای افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که به دلیل بسته شدن دفاترش در این کشور، دیگر در افغانستان فعالیت نمی‌کند.

این کمیته شب گذشته (سه‌شنبه، ۲ دلو) با نشر اعلامیه‌ای گفته است که از این پس تحت نام «کمیته همبسته‌گی برای افغانستان» در خارج از افغانستان به فعالیت‌های خود ادامه خواهد داد.

#کمیته_سویدن
#فعالیت
#خدمات
#متوقف_کردن
#رسانه_گوهرشاد


بیشتر بخوانید...

@gowharshadmedia

سازمان کمک‌های مردمی ناروی اعلام کرده است که وزارت امور خارجه‌ی آمریکا به این سازمان دستور داده است تا به‌گونه فوری تمامی فعالیت‌های مرتبط با کمک‌های مالی ایالات متحده را به دلیل فرمان‌ اجرایی دونالد ترمپ متوقف کند.

سازمان کمک‌های مردمی ناروی امروز (یک‌شنبه، ۱۴ دلو) با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که با این دستور فعالیت‌های ماین‌روبی این سازمان که به حمایت آمریکا در ۱۲ کشور، از جمله افغانستان انجام می‌شد، برای یک دوره ۸۵ روزه متوقف شده است.

#ماین‌روبی
#کمک‌های_بشردوستانه
#آمریکا
#متوقف
#رسانه_گوهرشاد


بیشتر بخوانید...

@gowharshadmedia