Bukharamag
16.6K subscribers
4.8K photos
1.22K videos
16 files
837 links
Download Telegram
شب منوچهر شیبانی

با سخنرانی سیف‌الله امینیان، کامیار عابدی، امیرعباس مهندس، پری شیبانی، محمود ساطع و علی دهباشی


چهارشنبه بیستم فروردین ۱۴۰۴
کاشان، موزه و کتابخانه شیبانی (خانه تاریخی کاج)
51
یادداشت دکتر صدف محسنی
از نمایشگاه کتاب پاریس


فستیوال کتاب پاریس در روزهای ۱۱، ۱۲ و ۱۳ آوریل ۲۰۲۵ در محل باشکوه «Grand palais» برگزار شد و یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی این شهر را رقم زد. این نمایشگاه با حضور بیش از ۱۲۰۰ ناشر از فرانسه و ۴۵ کشور دیگر، بستر مناسبی برای تبادل فرهنگی، کشف آثار تازه و گفتگوهای ادبی فراهم آورد. در فضایی سرشار از شور کتاب‌دوستی، نویسندگان، مترجمان و علاقه‌مندان به ادبیات در نشست‌ها، رونمایی‌ها و جشن‌های امضا شرکت کردند.

در این دوره، کشور مراکش به عنوان میهمان افتخاری فستیوال حضور داشت و با برنامه‌های متنوعی چون معرفی نویسندگان برجسته، برگزاری میزگردهای ادبی، و نمایش ادبیات غنی عربی، حضوری پررنگ و تاثیرگذار داشت. غرفه مراکش با استقبال گسترده بازدیدکنندگان مواجه شد و فرصتی بود برای آشنایی نزدیک‌تر با فرهنگ، تاریخ و جریان‌های ادبی معاصر این کشور.

استقبال بیش از ۱۵۵ هزار بازدیدکننده نشان‌دهنده جایگاه ویژه این فستیوال در چشم‌انداز نشر و ادبیات اروپا بود.
64
39
شب صدرالدین عینی و یادداشت‌های او

به مناسبت انتشار کتاب «یادداشت‌های صدرالدین عینی» به کوشش دکتر مصطفی باباخانی، هشتصد و سی و یکمین شب از سلسله شب‌های مجلۀ بخارا به نقد و بررسی این کتاب اختصاص یافته است. این نشست در ساعت پنج بعدازظهر چهارشنبه بیست و هفتم فروردین ۱۴۰۴ با سخنرانی دکتر نظام‌الدّین زاهدی (سفیر مختار و نمایندهٔ تام الاختیار جمهوری تاجیکستان در تهران)، دکتر علی‌اشرف مجتهد شبستری (رئیس انجمن دوستی ایران و تاجیکستان)، دکتر اصغر دادبه (استاد دانشگاه علامه طباطبایی)، دکتر عبدالنبی ستارزاده (عینی‌پژوه و عضو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی)، دکتر محمد جعفری قنواتی (پژوهشگر حوزهٔ فرهنگ و ادبیات عامه)، حسن قریبی (پژوهشگر ادبیات تاجیکستان)، دکتر مصطفی باباخانی (مصحح کتاب «یادداشت‌ها») و علی دهباشی‌ در سالن خلیج فارس فرهنگسرای نیاوران برگزار می‌شود.

«یادداشت‌ها» خاطرات صدرالدّین عینی یا تصویر واقعه‌هایی از زندگی اوست که خود شاهد آنها بوده است. این رویدادها، جنبه‌های گوناگون حیات و مهم‌ترین جریان‌های اجتماعی و تاریخی بخارای اواخر قرن نوزده میلادی را دربرگرفته است و گنجینه‌ای است از مسائل تاریخی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، دینی، زبانی، ادبی و هنری قوم‌نگاری و فولکلور و بسیاری از موارد دیگر؛ از همین رو، آن را دائرة‌المعارفِ حياتِ بخارای قرن نوزده نامیده‌اند. «یادداشت‌ها» آخرین اثر استاد عینی است که حجم زیادی دارد و می‌توان آن را مهم‌ترین دستاورد آفرینش‌های ادبی عینی و یکی از شاهکارهای ادبیّات معاصر تاجیکستان به شمار آورد. در این اثر نمایندگان همۀ طبقات مردم با نام واقعی خود فعالیت می‌کنند.
صدرالدّین عینی (۱۹۵۴-۱۸۷۸ م/ ۱۳۳۳-۱۲۵۷ ش) یکی از بزرگ‌ترین شاعران، نویسندگان، منتقدان، تاریخ‌نویسان و زبان‌شناسان تاجیک است و آثاری در هر یک از این زمینه‌ها پدید آورده که بیشتر آنها سهم بزرگی در دگرگونی‌های ادبی، اجتماعی و فرهنگی ورارود سدۀ بیستم میلادی داشته است. وی بنیان‌گذار و پیشگام ادبیّات معاصر فارسی‌تاجیکی بوده و از بزرگ‌مردان و تاریخ‌سازانی است که در تاجیکستان عنوان عالی «قهرمان تاجیکستان» را بدو داده‌اند و او را «استاد» و «پدر ملّت» خطاب می‌کنند. وی برای حفظ و گسترش زبان و ادبیّات فارسی و در راه خودشناسی تاریخی و معنوی و احیای خودآگاهی و هویّت ملی تاجیکان ورارود کوشش‌ها کرده و مبارزه‌ها نموده است.

فرهنگسرای نیاوران: خیابان پاسداران، مقابل پارک نیاوران، سالن خلیج فارس
57
33
یادداشت علی بدر نویسندۀ عراقی
به مناسبت درگذشت ماریا بارگاس یوسا


ترجمۀ دکتر عظیم طهماسبی



ماریو بارگاس یوسا در بغداد: میان چای و ویرانی
ماریو بارگاس یوسا چند روز پس از اشغال آمریکا به بغداد رفت، نه از سر کنجکاوی یک جهانگرد، بلکه با ایمانی راسخ به توانایی دموکراسی در التیام ملت‌ها از بیماری استبداد. دخترش مورگانا که در آن زمان با هیئت سازمان ملل متحد همکاری می‌کرد، او را همراهی می‌نمود. ورود او به شهر از دریچه سیاست بود، اما گشت‌وگذارش در آن، چهره‌ای دیگر را برایش نمایان ساخت؛ چهره‌ای که نه در گزارش‌ها می‌خوانید و نه از شبکه‌های خبری می‌شنوید: چهره بغداد به مثابه موجودی رنجور که بر لبه‌های تمدن خویش گام برمی‌دارد.
هنگامی که به خیابان‌ها قدم گذاشت، در جستجوی صحنه‌های قهرمانی نبود، بلکه به جزئیات کوچک توجه نمود:
حمالانی را دید که گاری‌هایشان را در میان آوار پیاده‌روها می‌کشیدند، نانوایانی که در سایه غیبت دولت به تنورهایشان بازگشته بودند، کودکانی که روزنامه‌های غارت‌شده از دفاتر حزب بعث را می‌فروختند.
در بازار، مدتی طولانی در مقابل یک کتابفروش توقف کرد، که عناوین قدیمی – نیچه، طه حسین، ارسطو – را همچون جامه‌های کهنه بر زمین گسترده بود. فروشنده از او پرسید که آیا نسخه‌ای از "هزار و یک شب" می‌خواهد، یوسا لبخندی زد و گفت: "من به شهری آمده‌ام که این شب‌ها در آن نگاشته شده‌اند، و هزاران خاطره در آن به آتش کشیده شده است."
سپس به خیابان المتنبی رفت، گویی آیینی فرهنگی را به جای می‌آورد که نمی‌توان از آن چشم پوشید.
در کافه شابندر نشست، جایی که تصاویر کهنه دیوارها را پوشانده و جوهر هنوز بر میزهای خوانندگان تازه بود. چای با هل سفارش داد، دفترش را گشود و شروع به نوشتن کرد. او تنها ثبت نمی‌کرد، بلکه مقایسه می‌نمود، تحلیل می‌کرد، و میان بغداد و "لیما"، میان ارتش آمریکا و ژنرال‌های پرو، میان حزب بعث و نظام فوجیموری، میان دولت پنهان در آمریکای لاتین و آن دولتی که در کالبد عراق جا خوش کرده بود، قیاس می‌نمود.
او در کتابی که بعدها با عنوان "Diario de Irak" (خاطرات عراق) منتشر ساخت، نوشت:
"عراق همچون پرو است هنگامی که حافظه‌اش را از دست می‌دهد... اما چیزی دارد که آمریکای لاتین فاقد آن است: حافظه یک امپراتوری. و از همین رو، سقوط آن رساتر و درد آن عمیق‌تر است."
او شادمان بود، آری، در لحظه‌ای از خوش‌بینی به سر می‌برد. از اشغال پشیمان نبود، بلکه آن را ضرورتی تاریخی و تیغ جراحی می‌دانست که ستمگران را از پیکر دولت‌ها بیرون می‌کشد. او باور داشت که دموکراسی از میان گل‌ها سر برنمی‌آورد، بلکه از خاکستر برمی‌خیزد، و آنچه بر عراق رفت، بهای طبیعی رهایی بود، هرچند که زمان برداشت محصول به درازا بکشد.
اما او درباره سربازان اشغالگر به زبان رؤیابینان ننوشت. در آنان جهل تمدنی، غرور امپریالیستی و ناتوانی در درک روح عراقی را مشاهده کرد. نگاشت:
"آمریکایی‌ها در پیروزی در جنگ‌ها ماهرند، اما از چگونگی بازسازی ملت‌ها بی‌خبرند."
او از بغداد خارج شد، در حالی که کیفش مملو از یادداشت‌ها و دفتری سیاه در دست داشت که بر آن نوشته شده بود:
"در عراق بیش از آنچه می‌خواستم ببینم، دیدم، اما از دیدن پشیمان نیستم."



- این یادداشت، امروز به زبان عربی، در صفحۀ فیس‌بوک علی بدر منتشر شد.
81👎1
26
اولین برنامه از سلسله نشستهای تخصصی مجله فرهنگی اجتماعی تنور با سخنرانی معصومه ابراهیمی، سیف الله صمدیان، سپهر سرلک، سوشیانس شجاعی فرد و علی دهباشی برگزار خواهد شد.
در این نشست ضمن گفتگو درباره مسائل آشپزی ایران، از دومین شماره فصلنامه تنور رونمایی خواهد شد.
در دومین شماره این مجله، با پرونده موضوعی غذا و جنگ به تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم جنگ بر عادات غذایی و ابعاد اجتماعی آن می‌پردازد. گفتگوی اختصاصی با ویرخیو مارتینز سرآشپز رستوران سنترال پرو، مقاله عادات غذایی ایرانیان نوشته ویلم فلور، ابعاد اجتماعی نوشیدن چای و معرفی رستوران آرپژ از دیگر موضوعات منتشره در این شماره است.
این برنامه ساعت ده صبح روز پنجشنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۴ در سالن خلیج فارس فرهنگسرای نیاوران برگزار می‌شود.
50
48
شب معنای زندگی از دیدگاه فلاسفه بزرگ

به مناسبت انتشار کتاب «معنای زندگی از دیدگاه فلاسفه بزرگ» ویراسته‌ی استیون لیچ و جیمز تارتا گلیا، با ترجمه‌ی صبا ثابتی که از سوی انتشارات ققنوس منتشر شده است، هشتصد و سی و دومین شب از سلسله‌شب‌های مجله‌ی بخارا، به بررسی این کتاب اختصاص یافته است. در این نشست که با همکاری انتشارات ققنوس در ساعت چهار بعد از ظهر پنج‌شنبه بیست و هشتم فروردین‌ماه ۱۴۰۴ در تالار گفت‌وگوی ققنوس برگزار می‌شود، استاد مصطفی ملکیان، ثبا صابتی و علی دهباشی سخنرانی خواهند کرد.

کتاب «معنای زندگی» شامل مباحثی گسترده است از‌جمله: «کنفوسیوس و معنای زندگی»، «بودا و معنای زندگی»،... و همچنین دربرگیرنده‌ی نظریات فلاسفه‌ای چون سقراط، افلاطون، دیوژن، ارسطو، اپیکور، ابوعلی‌سینا، دکارت، اسپینوزا، کانت، شوپنهاور، کی‌یرکگور، مارکس، نیچه، ویتگنشتاین، هایدگر، سارتر، کامو و فانون و...... درباره‌ی معنای زندگی است. در این مجموعه مقالاتی کم‌نظیر و درخشان درباره‌ی گفت‌وگوی بزرگ‌ترین فیلسوفان اروپایی، هندی و چینی پیرامون پرسش معنای زندگی آمده است.

تالار گفت‌وگوی ققنوس: خیابان انقلاب، خیابان دوازدهم فروردین، خیابان شهید نظری، نبش کوچه‌ی جاوید ۲، پلاک ۲
71
شب مرقع بهار مولانا

با حضور و سخنرانی استادان و پژوهشگران: محمد شهبازی، مجید فدائیان، حمیدرضا قلیچ‌خانی، علی‌اصغر میرزایی مهر، هومن يوسفدهى، حسن محمدی و علی دهباشی


جمعه بیست و دوم فروردین‌ماه ۱۴۰۴
مؤسسه کتاب‌آرایی ایرانی، نگارخانه لاجورد
50
شب صدرالدین عینی و یادداشت‌های او

به مناسبت انتشار کتاب «یادداشت‌های صدرالدین عینی» به کوشش دکتر مصطفی باباخانی که از سوی نشر آرون منتشر شده است

با سخنرانی دکتر نظام‌الدّین زاهدی، دکتر علی‌اشرف مجتهد شبستری، دکتر محمد جعفری قنواتی، حسن قریبی، علی دهباشی‌، و پیام‌های تصویری دکتر عبدالنبی ستارزاده، دکتر اصغر دادبه، دکتر مصطفی باباخانی و استاد روشن رحمانی

چهارشنبه بیست و هفتم فروردین‌ماه ۱۴۰۴
فرهنگسرای نیاوران، سالن خلیج فارس
34
32
شب تالاب انزلی

هشتصد و سی‌و سومین  شب از سلسله شب‌های بخارا با همکاری فصلنامهٔ صنوبر، نهضت پرنده‌نگری تالاب انزلی و فرهنگسرای ارسباران به تالاب انزلی اختصاص یافته که ساعت ۳ بعد از ظهر جمعه ۲۹ فروردین ۱۴۰۴ در فرهنگسرای ارسباران برگزار می‌شود.
سعید نادری، علیرضا میرزاجانی، نسیم طواف‌زاده، پونه نیکوی، محمد کهنسال، آلن پطروسیان، علی دهباشی و مانیا شفاهی در این نشست سخنرانی خواهند کرد و موسیقی فولکلور گیلان با سخنان و آواز امین حق‌ره (جوما) اجرا خواهد شد. همچنین نمایشگاه عکس پرندگان تالاب انزلی (آثار آلن پطروسیان) در انتهای این نشست افتتاح‌ می‌شود. (نمایشگاه عکس به مدت ۵ روز دایر می‌باشد)

تالاب انزلی یک زیست‌بوم طبیعی بسیار پراهمیت و ارزشمند در استان گیلان به شمار می‌رود که دارای اهمیت‌های ملی و جهانی در حوزه‌های مختلف فرهنگ و طبیعت می‌باشد.
این تالاب پذیرای ۲۱ گونه پستاندار، ۱۱ گونه خزنده، ۳ گونه دوزیست، ۵۷ گونه ماهی و ۲۴۳ گونه پرنده مقیم و مهاجر است. ۳ مسیر مهاجرت از کل ۹ مسیر مهاجرت پرندگان جهان در آن واقع شده که بر یکی از اهمیت‌های جهانی تالاب انزلی تاکید می‌کند.  بسیاری از جانداران در این تالاب آسیب‌های فراوانی دیده‌اند. ۲۸ گونه پرنده در لیست قرمز وضعیت بقای جانوران جهان IUCN با عنوان‌های گونه آسیب‌پذیر ، نزدیک به تهدید انقراض و در خطر انقراض‌ معرفی شده‌اند. بدون شک لازم است این اکوسیستم ارزشمند که از گنجینه‌های طبیعی و فرهنگی ایران است بیش از پیش مورد توجه جوامع محلی، فعالان مردم‌نهاد و مسئولین قرار گرفته و حفاظت مضاعف از زیستگاه و زیستمندان تالاب انزلی در الویت قرار  بگیرد.

نشانی:  تهران، بالاتر از سیدخندان، خیابان جلفا
فرهنگسرای ارسباران
58
53
شب زبان و ادب فارسی

به مناسبت انتشار بیستمین جلد از مجموعۀ «گردونۀ زبان و ادب فارسی» که از سوی نشر مروارید منتشر شده است، هشتصد سی و چهارمین شب از سلسله شب‌های مجلۀ بخارا به نقد و بررسی این مجموعه اختصاص یافته است.
این نشست در ساعت پنج بعدازظهر یکشنبه سی و یکم فروردین‌ماه ۱۴۰۴ با حضور شماری از استادان و پژوهشگران مانند حسن انوری، محمد بقایی(ماکان)، کامیار عابدی، احمدرضا بهرام‌پورِ عمران، فرامرز آقابیگی، نیما ظاهری و علی دهباشی در تالار فردوسی خانۀ اندیشمندان علوم انسانی برگزار می‌شود.

لزوم توجه به زبان و ادبیات فارسی از کهن‌ترین ادوار تا عصر ما و در بخش‌ها و شاخه‌های مختلف به عنوان رُکن رَکین فرهنگ و تمدن ایرانی بر هیچکس پوشیده نیست. یکی از روش‌های پرداختن به این زبان و ادبیات، استفاده‌های از روش‌های جذاب در شناخت و تحلیل آن است. انتشارات مروارید به عنوان موسسه‌ای خصوصی از سالیانی پیش به دنبال نیل به این هدف بوده و توانسته است در حد خود گام‌هایی در این راه بردارد. این انتشارات در مجموعه‌ای با نام «گردونۀ زبان و ادب فارسی» تاکنون موفق شده است بیست کتاب متنوع در زمینۀ زبان و ادب فارسی به علاقه‌مندان فرهنگ ایران و قلمرو زبان فارسی تقدیم کند.
کتاب‌های منتشر شدۀ این مجموعه به قرار زیر است:
از هفت پیکر تا هشت بهشت (شناخت و بررسی شعر فارسی، محمدجعفر محجوب)، قطعات (شعر و شاعری، نقد ادبی ، سبک‌شناسی، سیروس شمیسا)، شعر هزارسالۀ فارسی (سرگذشت و سبک سخن بزرگ‌ترین شاعران زبان فارسی، محمدجعفر محجوب و قاسم تویسرکانی)، از شهر خدا تا شهر انسان (در نقد و بررسی ادبیات کلاسیک و معاصر، محمد دهقانی)، شط شیرین پُرشوکت (منتخب مقاله‌های ادبی و تاریخی، عباس زریاب خویی، به کوشش میلاد عظیمی)، آفرین فردوسی (سی قصه از شاهنامه، محمدجعفر محجوب)، پایداری حماسی (از رودکی تا فریدون مشیری، محمدامینِ ریاحی)، در آفاق شعر کهن (از فردوسی تا حافظ، دیک دیویس، ترجمۀ مصطفی حسینی)، کُرد در آیینۀ شعر فارسی (از رودکی تا شفیعی کدکنی، فرامرز آقابیگی)، از ستیز تا ستایش (از فرخی سیستانی تا شفیعی کدکنی، نیما طاهری)، غزل سعدی و غزلوارۀ شکسپیر (تحلیل و سنجش ادبی، اسماعیل شفق)، شعر نو در ترازوی تاویل (بررسی مهمترین تاویل‌ها از آغاز تا امروز، سیاوش جعفری)، فروغ فرخزاد و فرهنگ ایران (حمید دباشی، کریم امامی، فرزان میلانی و دیگران، به کوشش مایکل هیلمن، ترجمۀ سهراب طاووسی)، آوای مرغ آمین (نیما یوشیج و آثارش، احمد کریمی حکاک و کامران تلطف، ترجمۀ سهراب طاووسی)، زبان فارسی را چگونه باید آموخت (محمدجعفر محجوب)، در ایوان تماشا (جستجوهایی در شعر فارسی از روزگار کهن تا عصر ما، کامیار عابدی)، در طریق ادب (از فردوسی تا نیما، سعید حمیدیان)، در تمام طول شب (بررسی آرای ادبی نیما، احمدرضا بهرام‌پورِ عمران)،خاکستر هستی (در شناخت ادبیات فارسی و فرهنگ ایران، محمدجعفر محجوب)، مَحرم اسرار (گزینۀ مقالات ادبی و فرهنگی، جلال‌الدین همایی).

طبق اطلاع ناشر، چند کتاب دیگر از این مجموعه در مراحل مختلف آماده‌سازی است که سه کتاب از آن میان در نمایشگاه کتاب در اردیبهشت ۱۴۰۴ عرضه خواهد شد:
شعر فارسی در کرانه‌های دور (فردوسی، خیام، مولوی، حافظ و تاثیر جهانی‌شان، فرانکلین لویس، آنه ماری شیمل، لنونارد لویسون و دیگران، انتخاب و ترجمۀ مصطفی حسینی)؛ ادب فارسی در کشورهای عربی (یوسف حسین بَکار، به کوشش عبدالحمید جَرادات و یدالله ملایری)، گیلگمش، ایلیاد و شاهنامه (بررسی تطبیقی حماسه‌سرایی در جهان، محمود عبادیان).

خانۀ اندیشمندان علوم انسانی: خیابان نجات‌اللهی (ویلا)، چهارراه ورشو، تالار فردوسی
60