🇦🇲✨ Հայաստանի պատմական և մշակութային հուշարձանները ստացան հուշարձանի կարգավիճակ՝ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության կողմից:

2025 թվականի առաջին նիստում մասնագիտական հանձնաժողովը հաստատեց մի շարք կարևոր վայրեր, որոնք այժմ պաշտոնապես ճանաչվել են որպես պատմական հուշարձաններ:

🔑 **Հուշարձանների ցանկ**
1. **Արագածի գիտահետազոտական կայան** (1943) - Բյուրական գյուղ, Արագածոտնի մարզ
2. **Նոր Ամպերդի հետազոտական կայան** (1960) - Անտառուտ գյուղ
3. **Սուրբ Հովհաննես եկեղեցու պատի դուռ** (19-րդ դար) - Վոսքեվազ գյուղ
4. **Լոռուտի դամբարան** (3-րդ-2-րդ հազարամյակներ BC) - Լոռուտ գյուղ
5. **Վարդենիսի քաղաք մուտքի հուշարձան** (1968) - Գեղարքունիքի մարզ
6. **Ծորագյուղի ձիթհանք** (19-րդ դար) - Tradicional ձիթայուղի արտադրության վայր
7. **Խաչքար** (11-րդ-12-րդ դարեր) - Ծորագյուղ
8. **Խոջաղուլի գերեզման** (1695) - Քահակն գյուղ
9. **Եղեգիսի-1 քարանձավային բնակավայր** (չալկոլիթյան դար) - Եղեգիս գյուղ

Այս վայրերը ներկայացնում են Հայաստանի պատմության տարբեր ժամանակաշրջաններ՝ հնագույն գերեզմաններից մինչև խորհրդային շրջանի հուշարձաններ, ընդգծելով երկրի բազմազան մշակութային տեսարանը:

🏛️ **Պահպանության գոտիների նախագծեր**
Հանձնաժողովը քննարկել է նաև մի շարք պահպանության գոտիների նախագծեր, որոնք կարևոր են պատմական վայրերի համար, այդ թվում՝
- Շամիրամի դամբարան
- Շամիրամի հին բնակավայր
- Մոշաղբյուրի բնակավայր
- Սուրբ Սարգիս եկեղեցի
- Սպիտակ վանքի բնակավայր
- Կարմիր ամրոց

🛡️ **Համագործակցություն պահպանության համար**
Հանձնաժողովի հաստատած նախագծերը կներկայացվեն տեղական ինքնակառավարման մարմիններին վերջնական հաստատման համար:

🌍 **Տուրիզմի և մշակութային ինքնության վրա ազդեցություն**
Այս պատմական վայրերի ճանաչումը ակնկալվում է խթանել մշակութային տուրիզմը, առաջարկելով այցելուներին ավելի խորքային պատկերացում Հայաստանի անցյալի մասին:

Հայաստանի մշակութային ժառանգության պահպանման ջանքերը շարունակվում են, և այս քայլերը կարևոր են մեր պատմության ու ինքնության պահպանման համար: #Հայաստան #Պահպանություն #Մշակույթ #Պատմություն

🔍 Հին եգիպտական մումիացված մարմիններն ունեն հիանալի «փայտային», «կծու» և «քաղցր» հոտեր՝ պարզելով մումիացման նոր մանրամասներ: 🏺 Նոր հետազոտությունը համակցում է քիմիան ու զգայական փորձառությունը, բացահայտելով, թե ինչպես են պահպանվել հնագույն արտեֆակտները: Մասնակիցներն ընդգծում են, որ հոտը կարևոր դեր է խաղացել մումիացման գործընթացում՝ կապված աստվածների մաքրությանը: Այս ուսումնասիրությունն օգնում է ավելի լավ հասկանալ անցյալը և մշակում ապագա պահպանման ռազմավարությունները: 🌍✨ #Եգիպտոս #Մումիա #Պահպանություն
https://azat.tv/ancient-egyptian-mummy-smell/

🦖 Կոկորդիլոսները՝ 230 միլիոն տարվա պատմություն ունեցող հնագույն արարածներ, կարողացել են հաղթահարել Երկրի պատմության ամենամեծ ոչնչացումները: Նրանց դիետիկ ճկունությունն ու էկոլոգիական հարմարվողականությունը եղել են գոյատևման բանալին: Այսօր նրանք կիսաջրային գեներալիստներ են, որոնք ապրում են տարբեր միջավայրերում: Նոր ուսումնասիրությունը բացահայտում է, թե ինչպես են կոկորդիլոսները կարողացել գոյատևել և ինչու են կարևոր պահպանման համար: Ուսումնասիրելով նրանց անցյալը, մենք կարող ենք ավելի լավ հասկանալ, թե ինչպես պաշտպանել այս տեսակները ժամանակակից մարտահրավերներից: 🌍💚 #Կոկորդիլոսներ #Պահպանություն
https://azat.tv/crocodilians-survival-mass-extinctions-2/

🌿🦋 Հավայան Օահու կղզում հայտնաբերվել է եզակի «Ոսկոր հավաքող» մսակեր թրթուրը, որը յուրահատուկ ձևով օգտագործում է սարդոստայնում մնացած միջատների մնացորդները՝ քողարկվելու համար։ Այս հազվագյուտ տեսակն ապրում է ընդամենը 15 քառակուսի կիլոմետր տարածքում, ինչը նրան դարձնում է խիստ խոցելի։ Հետազոտողները կոչ են անում պահպանման ջանքեր գործադրել, որպեսզի փրկեն այս հետաքրքրաշարժ միջատին։ Վստահ եղեք, որ բնության այս հրաշքը deserves մեր ուշադրությունը։ 🐛✨ #Պահպանություն #ՀավայանԲնություն
https://azat.tv/hawaiian-caterpillar-camouflage/