تخلص #شاه_اسماعیل_صفوی بنیانگذار امپراتوری صفویان چه بود؟


خاقان تورک شاه اسماعیل صفوی علاوه بر کشورداری دیوان شعر بزرگ ۸۰۰ صفحه‌ایی به زبان تورکی دارد.
موسس امپراتوری #تورکان_صفوی بخوبی آگاه بود که تخلصش چه باید باشد.
وی تخلصش را زادگاه تورکان یعنی جغرافیایی بنام #ختا قرار داد.

موسیقی #شاه‌‌_ختایی ملقب به شاه‌ اسماعیل اول است.
همینک ختا در تقسیمات کشور چین واقع شده است.

بو ختایی بندنین گؤر حالینی
کیم، یولوندا قویدو باشو مالینی

پور گوناهام، تنه قیلما زاهیدا
بنده سینون حق بیلور امالینی …

اسماعیل، ملقب به ابوالمظفر بهادرخان حسینی و معروف به شاه اسمعیل مؤسس سلسله ترک صفوی است.
از وی اشعاری به ترکی و به فارسی با تخلص #خطایی بر جای مانده است.

سلطان سلیم اول خاقان تورکان عثمانی که در جنگ معروف چالدران در فتح تبریز موفق شده بود که همسر محبوب شاه اسماعیل خاقان تورکان صفوی را به اسارت در آورد. پس از خروج از قلمرو امپراتوری تورکان صفوی وی را گروگان گرفت و برای آزادی وی از شاه امتیازات کلانی خواست. اما شاه اسماعیل برای به دست آوردن همسر محبوب خود حاضر نشد یک وجب از خاک کشورش را به سلطان سلیم تسلیم کند و آنچنان که گفته شده از غم فراق دوری همسر خویش در سن سی و پنج سالگی درگذشت.
پس از شاه اسماعیل صفوی فرزند وی شاه طهماسب اول به پادشاهی امپراتوری صفویان رسید.


#تاریخ


🗞@turkanxorasan

📒جلد دوم اشعار تورکی #شاه_اسماعیل_صفوی

(#شاه_ایسماعیل_ختائی_اثرلری)
ایکینجی جیلد: قوشمالار

#ختایی
#کتاب #شعر
#PDF
📚@turkanxorasan

نمونه روشنش #حسن_انوری‌ است؛ مردی با چهره دانشگاهی اما رسالت ایدئولوژیک که در واپسین سال‌های عمرش، ویدیویی منتشر می‌کند و در آن بی‌هیچ سند تاریخی ادعا می‌کند زبان تورکی پس از حمله #عثمانی‌ ها وارد #آزربایجان شد. ادعایی چنان واهی، که حتی نگاهی گذرا به دیوان ترکیِ #شاه_اسماعیل صفوی سروده‌شده پیش از نخستین تماس نظامی با عثمانی‌ها بسنده‌ست تا آن را رسوا کند.

حسن انوری نیز، چون آن پیرمردِ رقاص، با قرکمر و روایتی بی‌ریشه، جای خود را در صفِ بزرگان طایفه‌ی پان‌فارس یافته است؛ نه به‌خاطر فرزانگی، بلکه به‌ پاس وفاداری‌اش به روایت غالب و دروغین آن طایفه.

انوری‌ها را نه به‌خاطر کشف حقیقت، بلکه برای مشارکت در مهندسی فراموشی، «چهره‌ ماندگار» نامیده‌اند. آنان ابزار دستگاهی‌اند که انکار را اصل می‌داند و حافظه‌ جمعی خلق‌ها را تهدیدی علیه وحدت ساختگی می‌بیند. در چنین سیستمی، ماندگاری نه پاداش دانایی، بلکه تضمین وفاداری‌ست. #ایرنا و رسانه‌های رسمی، این چهره‌ها را چون عروسک‌هایی با نقاب دانش، در صحنه می‌گردانند تا به نام علم، سیاست حذف را مشروع کنند.

زنده‌بودن #زبان_تورکی تهدیدی برای روایت دروغین است و استادانی با زبان فریب مأمور انکار ریشه‌ها و بازنویسی تاریخ به نفع سلطه‌اند، تا هویت‌های سرکوب‌شده را محو کنند و فراموشی را تقویت کنند. در این میدان، تفاوتی میان پیرمردِ رقاص و انوری نیست: هر دو می‌رقصند، یکی با تن، دیگری با روایت؛ هر دو در خدمت فراموشی‌اند.

اما ملت ها حافظه دارند؛ حافظه‌ای که نه در بایگانی، که در زیست روزانه‌شان نفس می‌کشد. حافظه‌ای که در برابر تحریف، چون سنگ در برابر سیلاب می‌ایستد، خاموش، اما شکست ناپذیر. چنان‌که در مثل تورکی آمده: "یالان آیاق توتار، اما یئریمز". دروغ شاید برخیزد، اما توان رفتن ندارد.

پیری، اگر به بینش نرسد، به طنز تلخ و مضحکه‌ای در رسانه و دانشگاه تبدیل می‌شود. در این معرکه، هر رقصی، اگر تهی از خرد باشد، خدمت به انکار است.


🌎 آرازنیوز، خبرین دوغرو یئری

🔗 @ArazNews