А.Мерғалиев: 2024 жылы тек елорданың әкімшілік соты 100 млрд теңгеге инвесторлардың құқығын қорғады

◾️ Жоғарғы Сот ҚР Сыртқы істер министрлігінің Инвестициялар комитетімен және Қазақстанның Еуропалық бизнес қауымдастығымен (EUROBAK) бірлесіп, «Инвесторлардың құқықтарын қорғау: әкімшілік және сот практикасы» инвестициялық форумын өткізді.

◾️ Оның жұмысына Жоғарғы Сот Төрағасы Асламбек Мерғалиев, ҚР Премьер-Министрінің бірінші орынбасары Роман Скляр, Қазақстан Республикасындағы Еуропалық Одақтың істері жөніндегі уақытша сенімді өкілі Мачей Мадалински, ЖС судьялары, мемлекеттік органдардың, бизнес-қоғамдастықтың өкілдері және инвесторлар қатысты.

◾️ А.Мерғалиев қатысушыларға ізгі тілегін білдіре келе, Президенттің инвестициялық климат пен бизнесті жүргізу үшін жағдайды үздіксіз жақсартудың маңыздылығы туралы сөзіне тоқталып өтті. Бұл ретте, тұрақты сот практикасын қамтамасыз етудегі маңызды қадам әкімшілік рәсімдер мен әкімшілік актілердің біркелкі болуы керектігі атап өтілді.

◾️ 2024 жылы тек елорданың әкімшілік соты шамамен 100 млрд теңгеге инвесторлардың құқығын қорғады. Азаматтық істер жөніндегі соттар экологиялық даулар бойынша инвесторлардың құқықтарының бұзылуын, сондай-ақ шарттық және келісімдік міндеттемелерге қатысты істерді қарайды. Бұл судьялардың сот төрелігін жүзеге асырудағы бейтарап және тәуелсіз ұстанымын көрсетеді. Бұл туралы айта келе, А.Мерғалиев бизнес пен инвесторлар да, өз кезегінде, адалдық танытып, заң талаптарын орындауы керектігін баса айтты.

◾️ Р.Скляр еліміздің инвестициялық саясатына сенімді нығайта түсетін инвесторлардың құқықтарын қорғау және сенімді құқықтық қорғауды қамтамасыз етудегі инвестициялық форумның шешуші рөлін атап өтті. Оның айтуынша, Қазақстан тікелей шетелдік инвестиция көлемі бойынша ТОП-50 әлемдік көшбасшылар қатарына кіреді және Орталық Азияда жетекші орын алады. Өңірге тартылған барлық инвестицияның 60%-дан астамы Қазақстанның үлесіне тиеді. Спикер Қазақстанның инвестициялық сенімділік рейтингтері мен инвестиция тарту бойынша Үкімет қабылдаған шаралар туралы айтып өтті.

◾️ М.Мадалински шетелдік инвесторлар үшін маңызды мәселелер талқыланатын жыл сайынғы кездесулердің форматына ризашылығын жеткізді.

◾️ ЖС әкімшілік істер жөніндегі сот алқасының төрағасы А.Түкиевтің айтуынша, мұндай талқылау форматы мемлекеттік органдар мен инвесторлар үшін жақсы мүмкіндік болып саналады. Ол заңнаманы жетілдіргенде тепе-теңдікті сақтау қажеттігін, сондай-ақ мемлекеттік органдардың бірізділік, пропорционалды шешімдер қабылдау, формализмге жол бермеу және адамгершілік көзқарасты ұстану маңызды екенін айтты. Мемлекеттік органның ұтылған сот процестерінің жоғары пайызына қарамастан, принциптерінен таймай, “соңына дейін баратын” қадамы кері нәтиже деп аталды.

◾️ Спикерлер заң мен тәртіптің танымалдығы, Қазақстандағы заңнама мен сот практикасының тұрақтылығы, сот ісін жүргізуде сенім құқығын қорғау қағидатын жүзеге асыру, істердің соттылығы, сондай-ақ әкімшілік органдардың сот шешімдеріне шағымдануының негізділігі туралы айтып өтті.

◾️ Volvo Group Kazakhstan, Chevron, Samsung Kazakhstan компанияларының өкілдері Қазақстандағы инвестициялық климаттың жай-күйі туралы – монополияға қарсы заңнама және ірі салық төлеушілер мониторингі мәселелері; LUKOIL Kazakhstan Upstream – жер қойнауын пайдалануға типтік келісімшарттар ережелерінің және мемлекеттің инвестициялық саясатына әсері; Казцинк және Филипп Моррис Қазақстан және Орталық Азия – инвесторлардың құқықтарын қорғау; «Қарашығанақ Петролеум Оперейтинг» - даулы тараптарды татуластыру; Efes Kazakhstan, сондай-ақ Ernst & Young және Dentons Kazakhstan заң фирмалары – дивидендтерге қатысты салық салу және қосарланған салық салуды болдырмау туралы өз пікірлерін ортаға салды. Сондай-ақ, жер қойнауын пайдалану мәселелері, инвестициялық даулар және олар бойынша сот практикасы талқыланды.

◾️ Форумда әкімшілік практикада инвесторлардың құқықтарын қорғау тетіктерін әзірлеу және инвестициялық дауларды тиімді шешу үшін жағдай жасау мәселелері талқыланды.

◾️ Соңында форумға қатысушылар оның дәстүрлі іскерлік және сындарлы өзара іс-қимыл атмосферасын атап өтіп, осы бағытта бірлескен жұмысты жалғастыру қажеттігіне сенім білдірді.

А.Мергалиев: в 2024 году только административный суд столицы защитил права инвесторов на 100 млрд тенге

◾️ Верховный Суд совместно с Комитетом по инвестициям Министерства иностранных дел РК и Европейской Бизнес Ассоциацией Казахстана (ЕВРОБАК) провели Инвестиционный форум «Защита прав инвестора: административная и судебная практика».

◾️ В его работе приняли участие Председатель ВС Асламбек Мергалиев, Первый Заместитель Премьер-Министра РК Роман Скляр, Временный поверенный в делах Европейского Союза в РК Мачей Мадалински, судьи ВС, представители госорганов, бизнес-сообщество и инвесторы.
А. Мергалиев, приветствуя участников, отметил тезис Президента о важности постоянного совершенствования инвестиционного климата и условий для ведения бизнеса. Важным шагом в этом, а также в обеспечении стабильной судебной практики, названо единообразие административных процедур и административных актов.

◾️ В 2024 году только административным судом столицы были защищены права инвесторов на сумму около 100 млрд тенге. Суды по гражданским делам рассматривают нарушения прав инвесторов в экологических спорах, а также в вопросах, касающихся договорных и контрактных обязательств. Это свидетельствует о беспристрастной и независимой позиции судей в отправлении правосудия.

◾️ Говоря об этом, А.Мергалиев подчеркнул, что бизнес и инвесторы, в свою очередь, также должны проявлять добропорядочность и соблюдать закон.

◾️ Р.Скляр отметил ключевую роль инвестфорума в защите прав инвесторов и обеспечении надежной юридической защиты, что укрепляет доверие к инвестиционной политике страны. По его словам, Казахстан входит в ТОП-50 мировых лидеров по объему прямых иностранных инвестиций и занимает лидирующие позиции в Центральной Азии. На Казахстан приходится свыше 60% всех привлеченных инвестиций в регионе. Спикер также сообщил о рейтингах инвестиционной надежности Казахстана и мерах, принимаемых Правительством для привлечения инвестиций.

◾️ М.Мадалински выразил удовлетворение форматом ежегодных встреч, на которых обсуждаются важные для иностранных инвесторов вопросы.

◾️ По мнению председателя коллегии по административным делам ВС А.Тукиева, такой формат обсуждения является хорошей возможностью для госорганов и инвесторов. Он подчеркнул необходимость соблюдения баланса при совершенствовании законодательства, а также важность для госорганов быть последовательными, принимать соразмерные решения, избегать формализма и придерживаться человечного подхода. Контрпродуктивным назван подход, при котором госорган, несмотря на высокий процент проигранных исков, проявляет принципиальность и «идет до конца».

◾️ Спикеры, популяризируя закон и порядок, говорили о стабильности законодательства и судебной практики в Казахстане, реализации принципа охраны права на доверие в судопроизводстве, подсудности дел, а также обоснованности обжалования административными органами решений судов.

◾️ О состоянии инвестиционного климата в Казахстане высказались представители компаний Volvo Group Kazakhstan, Шеврон, Samsung Казахстан – по вопросам антимонопольного законодательства и мониторинга крупных налогоплательщиков; ЛУКОЙЛ Казахстан Апстрим – о влиянии положений типовых контрактов на недропользование и инвестиционную политику государства; Казцинк и Филип Моррис Казахстан и Центральная Азия – о защите прав инвесторов; Карачаганак Петролеум Оперейтинг – о примирении сторон в спорах; Эфес Казахстан, а также юридические фирмы Ernst & Young и Дентонс Казахстан – о налогообложении и предотвращении двойного налогообложения в отношении дивидендов.

◾️ Также обсуждались вопросы недропользования, инвестиционных споров и судебной практики по ним.
На форуме был сделан акцент на разработке механизмов защиты прав инвесторов в административной практике и создании условий для эффективного разрешения инвестиционных споров.

◾️ В завершение участники форума отметили его традиционную атмосферу делового и конструктивного взаимодействия и выразили уверенность в необходимости продолжения совместной работы в этом направлении.

«В 2024 году суд защитил права инвесторов на 100 млрд тенге»

🎥 телеканал «24kz»

«Инвестиционный форум «Защита прав инвестора: административная и судебная практика»

🎥 Телеканал «1 канал Евразия»

◾️ Әскери қызметші мемлекеттік органның өзі мен отбасы мүшелерін тұрғын үй кезегінен алып тастау жөніндегі әрекетін даулап, жалға алған тұрғын үй оның жеке меншігі емес екенін атап көрсеткен.

◾️ Жергілікті соттар талап қоюды қанағаттандырудан бас тарта отырып, тұрғын үйді сатып алу шартының бар екендігіне сүйеніп, сол арқылы арызданушы өзінің тұрғын үй құқығын пайдаланып, тұрғын үйге мұқтаж ретіндегі мәртебесін жоғалтқан деген себеп келтірген.

◾️ Жоғарғы Соттың сот алқасы бұл тұжырымдармен келіспеді, осы ретте арыз берушінің тұрғын үйге мұқтаж әскери қызметшілер санатына жататынын, өйткені жалға берілетін тұрғын үйдің болуы әскери қызметшілерді кейіннен сатып алу арқылы жалдау ақысын төлеу жөніндегі өз міндеттемелерін толық орындағанға дейін тұрғын үй мәртебесінен айырмайтындығын уәждеген.

◾️ Осылайша, іс бойынша арыз беруші жалға алынған тұрғын үйдің меншік иесі болып табылмайтыны, баспана оған сатып алу шарттарымен уақытша иеленуге берілгендігі анықталды.

◾️ Жергілікті соттардың сот актілерінің күші жойылды, арызды толық көлемде қанағаттандыру туралы жаңа шешім шығарылды.

◾️ Жоғарғы Сот мемлекеттік органның тұрғын үй комиссиясының арыз берушіні есептен шығару туралы шешімін заңсыз деп танып, жіберілген бұзушылықтарды түзетіп, әскери қызметшінің тұрғын үй төлемдерін алу құқықтарын қалпына келтіруді міндеттеді. Мемлекеттік қорғаныс органынан арызданушының сот шығындары өтелді.

◾️ Военнослужащий оспорил действия госоргана об исключении его и членов его семьи из очереди на получение жилья, указывая, что полученное в аренду жилье не является его собственностью.

◾️ Местные суды, отказывая в удовлетворении иска, исходили из наличия договора аренды с выкупом жилья, тем самым заявитель реализовал свое право на жилище и утратил статус нуждающегося в жилье.

◾️ Судебная коллегия Верховного Суда с такими выводами не согласилась, мотивируя тем, что заявитель относится к категории военнослужащих, нуждающихся в жилье, поскольку наличие арендного жилья не лишает военнослужащего статуса, нуждающегося в жилище до полного исполнения им своих обязательств по оплате аренды с последующим выкупом.

◾️ Так, по делу установлено, что заявитель не является собственником арендуемого жилья, так как оно передано ему во временное владение на условиях выкупа.

◾️ Судебные акты местных судов отменены, принято новое решение об удовлетворении заявления в полном объеме.

◾️ Верховный Суд признал решение жилищной комиссии госоргана о снятии заявителя с учета незаконным и обязал устранить допущенные нарушения и восстановить права военнослужащего на получение жилищных выплат. С госоргана обороны взысканы судебные расходы заявителя.