◾️ Председатель административной коллегии ВС Аслан Тукиев отметил рост исков в 2024-м на 5% по сравнению с 2023-м.

◾️ В условиях возросшей нагрузки административные суды обеспечили высокий уровень защиты прав граждан и организаций в спорах с госструктурами. 58% исков против госорганов удовлетворены, разрешены в пользу бизнеса 52% споров.

◾️ В апелляции скорректированы 13% судебных актов, в кассации – 19%. Чаще всего споры касались жилья, налогов и земли.

◾️ Принято первое нормативное решение ВС по линии АППК «О судебном решении по административным делам».

◾️ А.Тукиев подчеркнул важность законодательного закрепления задачи по формированию единообразной административной практики, а также принципа единообразия административных процедур и актов. Эти поправки направлены на обеспечение соблюдения госорганами адмпроцедур и повышение качества выносимых ими актов.

◾️ ҚР Сот әкімшілігінің басшысы Наиль Ахметзакиров атқарылған қызмет нәтижелеріне тоқтала келе, ел Президентінің тапсырмасы бойынша 2023 жылы енгізілген соттарды қаржыландырудың жаңа жүйесі іс жүзінде сот реформасын табысты жүзеге асыруға берік негіз қалағанын атап өтті.

◾️ Бұл ағымдағы жылы инфрақұрылымды жақсарту ауқымын арттыруға мүмкіндік берді: 8 жаңа ғимарат пайдалануға берілді, 100 ғимарат жөндеуден өтті (төртінші бөлігі). Бұл жобаларды жүзеге асыру жалға алу құнын екі есеге жуық қысқартты.

◾️ Бірегей IT-өнімдері белсенді түрде әзірленуде және енгізілуде: «Төрелік 2.0» АЖ, «Сот практикасы» аналитикалық модулі, азаматтық істің нәтижесін болжауға арналған ЖИ негізіндегі сервистер, сот актілерін дербестендіру, сөзді мәтінге автоматты түрде түрлендіру, отырыстар барысында мәтінді визуализациялау үшін модуль.
Сот отырыстарын онлайн режимде өткізуге арналған портал тестілеуден өтуде.

◾️ 2025 жылы Сот әкімшілігі халықтың сот төрелігіне кедергісіз қол жеткізуі үшін жағдай жасау бойынша жүйелі жобаларды іске асыруды жалғастырады.

◾️ Руководитель Судебной администрации РК Наиль Ахметзакиров, освещая итоги деятельности, отметил, что внедренная в 2023 году по поручению Президента страны новая система финансирования судов фактически заложила прочный фундамент успешной реализации судебных реформ.  

◾️ Это позволило в текущем году увеличить масштабы инфраструктурных улучшений: введены в эксплуатацию 8 новых зданий, произведен ремонт 100 зданий (четвертая часть). Реализация этих проектов почти вдвое сократила расходы на аренду.

◾️ Активно разрабатываются и внедряются уникальные IT-продукты: ИС «Төрелік 2.0», аналитический модуль «Судебная практика», сервисы на основе ИИ для прогнозирования исхода гражданского дела, для деперсонификации судебных актов, автоматического преобразования речи в текст, модуль для визуализации текста в ходе заседаний. Тестируется портал для проведения судебных заседаний в онлайн-режиме.

◾️ В 2025 году Судебная администрация продолжит реализацию системных проектов по созданию условий для беспрепятственного доступа населения к правосудию.

◾️ Кеңес жұмысын қорытындылай келе, Асламбек Мерғалиев Мемлекет басшысының судьялардың IX съезіндегі тапсырмаларын жүзеге асыруды алдағы 2025 жылға арналған басым міндеттер ретінде белгіледі.

◾️ Олардың ішінде:

- сот төрелігіне кедергісіз қолжетімділікті қамтамасыз ету арқылы қоғамның сотқа деген сенім деңгейін арттыру;

- халықтың әлеуметтік әлсіз санаттарының құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қорғау;

- медиация институтын және дауларды шешудің басқа да баламалы әдістерін одан әрі дамыту;

- сот практикасын біріздендіру;

- апелляцияны қарау сапасын арттыру;

- сот актiсiнiң күшiн жою немесе өзгерту кезiнде заңның өрескел бұзылуының өлшемшарттарын анықтауға бiрыңғай көзқарасты қамтамасыз ету;

- қылмыстық пооцесте адамның конституциялық құқықтары мен бостандықтарының мүлтіксіз сақталуы;

- бас бостандығынан айыруға баламалы бұлтартпау және жазалау шараларын кеңінен қолдану.

◾️ Завершая работу совещания, Асламбек Мергалиев в качестве приоритетных задач на предстоящий 2025 год определил реализацию поручений Главы государства на IX съезде судей.

◾️ В их числе:

- повышение уровня доверия общества к судам через обеспечение беспрепятственного доступа к правосудию;

- защита прав, свобод и законных интересов социально уязвимых категорий населения;

- дальнейшее развитие института медиации и других альтернативных способов разрешения споров;

- унификация судебной практики;

- повышение качества апелляционного пересмотра;

- обеспечение единого подхода к определению критериев грубого нарушения законности при отмене или изменении судебного акта;

- неукоснительного соблюдение конституционных прав и свобод человека в уголовном процессе;

- широкое применение альтернативных лишению свободы мер пресечения и наказания.

◾️ Жоғарғы Сот Жұмыс жоспарына сәйкес 2023 жылға арналған жазаны өтеуден шартты түрде мерзімінен бұрын босату және жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл түріне ауыстыру туралы өтінішхаттарды қараудың сот практикасы бойынша Қорытуларын жариялады.

◾️ Қылмыстық кодекстің 72, 73, 86 және 87-баптарында белгіленген шарттар сақталған жағдайда сотталғандар шартты түрде мерзімінен бұрын босатылуы (ШТБ) немесе жаза неғұрлым жеңіл жазамен ауыстырылуы (ЖЖА) мүмкін екені атап өтілген.

◾️ Бұл үлгілі мінез-құлқы мен күш-жігерімен жазасын одан әрі өтеудің қажеті жоқ екенін дәлелдеген сотталушыға мемлекеттің гуманизмі мен сенімінің белгісі.

◾️ Заң соттарды шартты түрде мерзімінен бұрын босату және жаза неғұрлым жеңіл жазамен ауыстырылуы туралы мәселені қараған кезде сотталған адамның өтінішхатының белгіленген талаптарға сәйкестігін, ұсынылған материалдардың толықтығын, сотталған адамның мінез-құлқындағы оң өзгерістерді кешенді бағалау ШТБ-ға және ЖЖА-ға тағайындау құқығын беретін мерзімдердің өтуін мұқият тексеруге міндеттейді.

◾️ Шартты түрде босату туралы өтінішхаттардың 62% және неғұрлым жеңіл жазамен ауыстырылуы 40,5% қанағаттандырылады.

◾️ Шартты түрде мерзімінен бұрын босатудың және неғұрлым жеңіл жазамен ауыстырылуының негізгі шарттары зиянды өтеу, мінез-құлықтың оң дәрежесі және ынталандырудың болуы болып табылады.

◾️ Сот практикасын талдау, жалпы алғанда, соттардың сотталғандардың шартты түрде мерзімінен бұрын босату және неғұрлым жеңіл жазамен ауыстырылуы туралы өтінішхаттарын дұрыс шешетінін көрсетті.

◾️ Сонымен қатар, жергілікті жерлерде кейбір заң бұзушылықтар мен қателіктерге жол берілуде.

◾️ Заңнамаларды біркелкі қолдану мақсатында заңнаманы жетілдіру бойынша нақты ұсыныстар әзірленді.

Қорытулар осында орналастырылған:

https://sud.kz/sites/default/files/pagefiles/zhazany_oteuden_shartty_turde_merziminen_buryn_bosatudyn_zhne_otelmegen_zhazany_negurlym_zhenil_zhaza_turine_auystyrudyn_sot_praktikasyn_korytu.pdf

◾️ Обобщение судебной практики рассмотрения ходатайств об условно-досрочном освобождении и замене неотбытой части наказания более мягким видом наказания за 2023 год проведено в соответствии с Планом работы.

◾️ Отмечено, что при соблюдении условий, установленных ст.72, 73, 86 и 87 УК, осужденные могут быть освобождены условно-досрочно (УДО) либо наказание может быть заменено на более мягкое (ЗМН).

◾️ Этот акт гуманизма и доверия государства к осужденному, который примерным поведением и усилиями доказал, что не нуждается в дальнейшем отбывании наказания.

◾️ Закон обязывает суды при рассмотрении вопроса об УДО и ЗМН тщательно проверять соответствие ходатайства осужденного установленным требованиям, полноту представленных материалов, наступление сроков, дающих право на УДО и ЗМН, комплексно оценивать позитивные изменения в поведении осужденного.

◾️ Удовлетворяется 62% ходатайств об УДО и 40,5% о ЗМН.

◾️ Основными условиями УДО и ЗМН, названы возмещение ущерба, положительная степень поведения и наличие поощрений.

◾️ Анализ судебной практики показал, что в целом судами правильно разрешаются ходатайства осужденных об УДО и ЗМН.

◾️ Вместе с тем, на местах допускаются отдельные нарушения и ошибки.

◾️ В целях единообразного применения законодательства выработаны конкретные предложения по совершенствованию законодательства.

◾️Обобщение размещено здесь:

https://sud.kz/sites/default/files/pagefiles/obobshchenie_sudebnoy_praktiki_uslovno-dosrochnogo_osvobozhdeniya_ot_nakazaniya_i_zameny_neotbytogo_nakazaniya_bolee_myagkim_vidom_nakazaniya.pdf