🎧گشتی در جهان سیاره‌های فراخورشیدی

اپیزود نوزدهم چیستا منتشر شد 🥳

"گشتی در جهان سیاره‌های فراخورشیدی"  را میتوانید از پادگیر های مختلف و یوتیوب بشنوید، اگر از شنیدن آن راضی هستید با اشتراک و توصیه آن به  دوستانتان و همین طور انعکاس نظرات خود، از چیستا حمایت کنید.  ✨

فهرست کامل پادگیرها: اینـجا
دسترسی سریع:

-    Spotify
-    YouTube
-    Cast box
-    Apple podcast
-    Google podcast
-    Radio Farda Website
-    PodcastRepublic

در قسمت نوزدهم پادکست «چیستا» قدم به زیر آسمان‌های جهان‌های دیگر گذاشته‌ایم. سیاره‌هایی که به دور ستاره‌ای غیر از خورشید ما می‌گردند و از نخستین کسانی صحبت می‌کنیم که چنین مفهومی را تصور کردند و مأموریت‌های آینده برای کشف سیاره‌های بیشتر را بررسی می‌کنیم وسعی کردیم به این سوال پاسخ دهیم که چرا باید دنیاهای فراخورشیدی برای ما جذاب و مهم باشد؟


🔍 برای اطلاعات بیشتر درباره این موضوع:

📚 کتاب ها:

• "The Planet Factory: Exoplanets and the Search for a Second Earth" by Elizabeth Tasker

• "Exoplanets: Diamond Worlds, Super Earths, Pulsar Planets, and the New Search for Life beyond Our Solar System" by Michael Summers and James Trefil

• "Exoplanets and Alien Solar Systems" by Tahir Yaqoob

🌐 وب‌سایت‌ها:

•وب سایت سیاره‌های فراخوشیدی ناسا

•وب سایت سیاره‌های فراخورشیدی آژانس فضایی اروپا

• جامع داده‌های مربوط به سیاره‌های فراخورشیدی

• مقاله مروری بر سیاره‌های فراخورشیدی

🏛 دوره‌های درسی آنلاین:

• "Astrobiology and the Search for Extraterrestrial Life" by the University of Edinburgh (Coursera) 

• "The Science of the Solar System" by Caltech (Coursera)

📮راه‌های ارتباطی
ایمیل:
fardapodcasts@rferl.org

پشتیبانی تلگرام:
@fardagram



پادکست چیستا، که نام خود را از ایزدبانوی موکل بر خرد و دانایی ایران باستان وام گرفته است، هر هفته سعی می‌کند داستانی از داستان‌های دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما و به میزبانی پوریا ناظمی روایت کند.

🎧 در میانه آسمان و زمین: تلاقی جهان باستان‌شناسی و فضا

اپیزود بیستم چیستا منتشر شد 🥳

"در میانه آسمان و زمین: تلاقی جهان باستان‌شناسی و فضا"  را میتوانید از پادگیر های مختلف و یوتیوب بشنوید، اگر از شنیدن آن راضی هستید با اشتراک و توصیه آن به  دوستانتان و همین طور انعکاس نظرات خود، از چیستا حمایت کنید.  ✨

فهرست کامل پادگیرها: اینـجا
دسترسی سریع:

-    Spotify
-    YouTube
-    Cast box
-    Apple podcast
-    Google podcast
-    Radio Farda Website
-    PodcastRepublic

رشته‌های ستاره‌شناسی و باستان‌شناسی شاید دو مورد از جذاب‌ترین رشته‌های علمی در تاریخ بشر باشند. رشته‌هایی که از یک سو به موقعیت ما در جهان و فضا می‌پردازند و از سوی دیگر سعی می‌کنند خاطره گذشته را زنده نگاه دارند. در تلاقی این دو رشته مفاهیم و حوزه‌های میان رشته‌ای متفاوتی نیز شکل گرفته است. در قسمت بیستم پادکست «چیستا»،  به سه مورد از حوزه‌هایی پرداخته‌ایم که در تلاقی این دو رشته شکل گرفته‌اند. باستان‌شناسی فضایی چیست؟ ستاره‌باستان‌شناسی کدام است و داستان فضانوردان باستانی چیست؟


🔍 برای اطلاعات بیشتر درباره این موضوع:



📚 کتاب ها :

Archaeoastronomy
Books:

• "Echoes of the Ancient Skies: The Astronomy of Lost Civilizations" by E.C. Krupp - A comprehensive look at how ancient cultures used astronomy in their daily lives.

• "The Secrets of Ancient Americas: Archaeoastronomy" edited by Kenneth Brecher and Michael Feirtag - An exploration of Archaeoastronomy in the Americas.

• "Skywatchers" by Anthony F. Aveni - A detailed examination of astronomical practices of ancient Mesoamerican cultures.

Space Archaeology
Books:

• "Archaeology from Space: How the Future Shapes Our Past" by Sarah Parcak - A fascinating look at how satellite technology is transforming archaeology.

• "Space, Time, and Archaeological Landscapes" edited by Jaqueline Rossignol and LuAnn Wandsnider - Discusses various methods, including remote sensing, in landscape archaeology.


Ancient Astronaut Theory
Books:

• "Chariots of the Gods" by Erich von Däniken - The classic book that popularized the ancient astronaut theory.

• "The Myth of the ET Culture" by Jason Colavito - A critical examination of the ancient astronaut theory and its cultural implications.

📑 مقاله:

• از استون هنج تا کعبه زرتشت

• مقاله نگاهی به صورت‌های فلکی آسمان


📮راه‌های ارتباطی
ایمیل:
fardapodcasts@rferl.org

پشتیبانی تلگرام:
@fardagram



پادکست چیستا، که نام خود را از ایزدبانوی موکل بر خرد و دانایی ایران باستان وام گرفته است، هر هفته سعی می‌کند داستانی از داستان‌های دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما و به میزبانی پوریا ناظمی روایت کند.

تله‌پورتیشن از تخیل تا واقعیت
قسمت 21 چیستا منتشر شد.

تصورتله‌پرتیشن یا انتقال آنی جسمی از جایی به جای دیگر شاید بیش از هر چیز با تصاویری از سریال پیشتازان فضا پیوند خورده باشد.
اما آیا موضوعی با این مفهوم در دایره علم نوین جایی دارد؟ آیا علم توانسته گام هایی برای عملی کردن تله پورتیشن بردارد، این فناوری چه کاربردهایی دارد و اگر روزی چنین فناوری برای انتقال انسان ساخته شود آیا استفاده از آن عاقلانه است؟

ادامه تولید و انتشار چیستا نیازمند حمایت و علاقه شما است. با اشتراک این پادکست در بسترهای مختلف، انتقال نظرات خود به تیم رادیو فردا و همین طور معرفی آن به دیگران می توانید از این پاد کست حمایت کنید.
https://pod.link/1725114110

منابعی برای مطالعه بیشتر:
کتاب ها:
"The Physics of Star Trek" by Lawrence M. Krauss
نگاهی به امکانات و احتمالات تصوراتی که در دنیای پیشتازان فضا مطرح شده و بررسی علمی آن ها
"The Science of Star Trek" by Mark Brake and Jon Chase
نگاهی به اصول علمی که در پشت داستان های پیشتازان فضا قرار داشته و میزان تطبیق آن ها با واقعیت امروز
"Teleportation: The Impossible Leap" by David Darling
نگاهی به تله پورتیشن از دو دیدگاه علم و علمی تخیلی
"Quantum Physics for Beginners: Discover the Secret Techniques Behind Teleportation" by Carl J. Pratt
مقدمه ای بر فیزیک کوانتوم که در بخشی از آن به داستان تله پورتیشن پرداخته شده است
"Quantum Physics: What Everyone Needs to Know" by Michael G. Raymer
این کتاب اگرچه مستقیما ارتباطی با تله پورتیشن ندارد اما اطلاعات عمومی و مفیدی را در باره مقدمات و اصطلاحات رایج در فیزیک کوانتوم در اختیرا خواننده قرار می دهد.
Articles
"Experimental Quantum Teleportation" by Dik Bouwmeester, Jian-Wei Pan, Klaus Mattle, Manfred Eibl, Harald Weinfurter, and Anton Zeilinger (1997)
https://www.nature.com/articles/37539

"Quantum Teleportation and Entanglement Swapping with Linear Optics Logic Gates" by De Martini, Francesco, et al. (2002)
https://iopscience.iop.org/article/10.1088/0031-8949/11/3/033008/pdf

"Long-distance quantum teleportation" by Xiaosong Ma et al. (2012)
https://www.nature.com/articles/s41467-023-37518-5

“Teleportation: Dream or reality?” by Lev Vaidman
https://pubs.aip.org/aip/acp/article-abstract/461/1/172/612448/Teleportation-Dream-or-reality

🎧  روایت‌های مریخی

اپیزود بیست و دوم چیستا منتشر شد 🥳

"روایت‌های مریخی"  را میتوانید از پادگیر های مختلف و یوتیوب بشنوید، اگر از شنیدن آن راضی هستید با اشتراک و توصیه آن به  دوستانتان و همین طور انعکاس نظرات خود، از چیستا حمایت کنید.  ✨

فهرست کامل پادگیرها: اینـجا
دسترسی سریع:

-    Spotify
-    YouTube
-    Cast box
-    Apple podcast
-    Google podcast
-    Radio Farda Website
-    PodcastRepublic

سیاره سرخ‌فام مریخ در طول تاریخ، نه تنها ذهن و چشم انسان را به خود خیره کرده که بررسی و مطالعه آن باعث بروز تغییرات بنیادی در نگاه انسان به جهان و جایگاه خود در زمین شده است. در قسمت ۲۲ پادکست «چیستا»، به بهانه نخستین سالروز درگذشت دکتر فیروز نادری، مدیر سابق برنامه کاوش سیاره سرخ در ناسا، به مرور روایت‌هایی از مریخ و سیاره سرخ پرداخته‌ایم.


🔍 برای اطلاعات بیشتر درباره این موضوع:



📚 کتاب ها :

• "The Case for Mars: The Plan to Settle the Red Planet and Why We Must" by Robert Zubrin

• "Red Mars" by Kim Stanley Robinson

• "Packing for Mars: The Curious Science of Life in the Void" by Mary Roach

• "Mars Direct: Space Exploration, the Red Planet, and the Human Future" by Robert Zubrin

• "Mars Rover Curiosity: An Inside Account from Curiosity's Chief Engineer" by Rob Manning and William L. Simon

• “A City on Mars: Can we settle space, should we settle space, and have we really thought this through?” by Kelly Weinersmith And Zach Weinersmith


🗒️ مقاله:

• شب بیست و یکم «در این شب‌ها»: گفگویی با فیروز نادری درباره اکتشافات سیاره سرخ 

• نسخه کامل اجرای رادیویی جنگ دنیاها توسط اورسون ولز که باعث بروز هراس عمومی در نیویورک شد.

• همراه با مریخ در طول تاریخ - پوریا ناظمی

پرونده ای برای کنجکاوی – ۷ بامداد روز دوشنبه ۱۶ امرداد ماه اگر همه‌چیز خوب پیشرفته باشد، گران قیمت‌ترین و پیشرفته‌ترین روبات تحقیقاتی ناسا، به نام آزمایشگاه علمی مریخ (MSL) که به نام کنجکاوی (Curiosity) نیز شناخته می‌شود

📮راه‌های ارتباطی
ایمیل:
fardapodcasts@rferl.org

پشتیبانی تلگرام:
@fardagram



پادکست چیستا، که نام خود را از ایزدبانوی موکل بر خرد و دانایی ایران باستان وام گرفته است، هر هفته سعی می‌کند داستانی از داستان‌های دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما و به میزبانی پوریا ناظمی روایت کند.

درباره چیستا
من صمیمانه از همه دوستانی که به این پادکست لطف داشته اند و با اشتراک آن و گوش دادن به آن به بقای آن کمک کرده و می کنند تشکر می کنم.
در حال حاضر پادکست چیستا در کست باکس رتبه سوم پادکست های رادیو فردا را دارد.
با این وجود بقای این چنین پادکستی در شرایط رسانه ای امروز وابسته به حمایت دایمی دوستان علاقه مند است و برای همین ضمن اینکه تقاضا می کنم هر ایراد و نقدی نسبت به آن وجود دارد را به من اطلاع دهید و سوژه های پیشنهادی را برایم بفرستید، اگر کسانی را می شناسید که ممکن است علاقه مند این موضوعات باشد، معرفی پادکست به آن ها و افزایش تعداد مشترکان امکان ادامه مسیر ساخت و انتشار چیستا را فراهم می کند.
چیستا هر دوشنبه یک بار منتشر می شود و علاوه بر سایت رادیو فردا می توانید آن را در پادگیرهای مورد علاقه خود دنبال کنید.
هر قسمت این پادکست به همراه فهرستی از منابع و پیشنهاد مطالعه بیشتر منتشر می شود.
https://pod.link/1725114110

۲۴ خرداد، سالگرد مجوز واکسن برکت!

در این روز بر خلاف روش علمی و با وجود مخالفت کمیته ملی اخلاق به این واکسن مجوز داده شد.

در برهه‌ای که واکسیناسیون هر چه بیشتر مردم باید تنها اولویت ما قرار می‌گرفت، مثلث شبه علم، تضاد منافع و عدم شفافیت باعث شد تا اولویتها تغییر کند، فرصتهای بسیاری برای حفظ جان عزیزانمان از دست برود و در میانه یک همه‌گیری سخت، با وعده های غیرعملی و نادرست، ساخت واکسن را از مرحله خاک‌برداری کارخانه شروع کنیم.

کدام وعده جناب مخبر عملی شد؟

به مناسبت سالگرد مجوز مصرف اضطراری واکسن کووید-۱۹ از برکت (۲۴ خرداد)، برخی از وعده های مهم جناب مخبر (رئیس وقت ستاد فرمان اجرایی امام که بعدا به عنوان معاون اول ریاست جمهوری تعیین شدند) را که عملی نشدند، اینجا قرار می‌دهم:

ایشان فرموده بودند که:

✅ هفتم دی ماه ۱۳۹۹: “ظرف ۴۰ روز آینده به ظرفیت تولید ماهیانه ۱.۵ میلیون دوز خواهیم رسید و از ۶ ماه دیگر این ظرفیت به ماهیانه ۱۲ میلیون دوز خواهد رسید و پس از تأمین نیاز کشور، قادر خواهیم بود که واکسن را به خارج از کشور هم صادر کنیم.”

✅ بیست و پنجم خرداد ۱۴۰۰ در نامه به رهبری: “از سوی دیگر، به منظور تولید انبوه واکسن کوو ایران برکت، دو خط تولید پیشرفته صنعتی در مدت کمتر از ۶ ماه و با عبور از موانع متعدد بین‌المللی و تحریمی راه‌اندازی شده که ظرفیت این دو خط مجموعاً بیش از ۲۵ میلیون دُز در ماه و ۳۰۰ میلیون دُز در سال خواهد بود. همانطور که در گزارش تقدیمی قبلی به استحضار رسید، میزان تولید تجمیعی این واکسن تا پایان شهریور ماه بیش از ۵۰ میلیون دُز خواهد بود.”

✅ بیست و یکم تیرماه ۱۴۰۰(ویدئوی پست): “من فکر می‌کنم ظرف دو-سه ماه در جمهوری اسلامی این عزت می‌تواند حاکم بشود، که مثل سوپرمارکتی مردم هر نوع واکسنی می‌خواهند بروند بگیرند. یعنی مثل فایزر می‌خواهند، یعنی mRNA می‌‌خواهند، مودرنا می‌خواهند ما داریم به آنها بدهیم، نمی‌دانم (خنده ایشان)، استرازنکا می‌خواهند، می‌توانیم بدهیم، ساب یونیت می‌خواهند‌، می‌توانیم.. هر چه که می‌خواهند، ما این ظرفیت وجود دارد...

بر اساس اطلاعات از دفتر منطقه ای مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی و تا نیمه خرداد ۱۴۰۱، فقط تعداد ۱۲/۶ میلیون دز برکت به وزارت بهداشت تحویل داده شده و از این مقدار حدودا ۹ میلیون دز برکت تزریق شده بود. این در حالی است که تا آن زمان حدود ۱۵۰ میلیون دز واکسن در کشور تزریق شده بود و تا ۲۴ خرداد۱۴۰۲ (تا سال قبل)، مجموعا حدود ۱۵۵/۵ میلیون دز واکسن کووید در کشور تزریق شده بود.


✅ همین طور مجری مطالعات واکسن برکت، دکتر محمد رضا صالحی، در تاربخ ۲۴ خرداد ۱۴۰۰ در روز مجوز گرفتن این واکسن گفنه بودند که «….اگر حساسیت موجود در کشور ما در دیگر کشورها وجود داشت، شاید تاکنون هیچ کسی در دنیا واکسن فایزر یا مدرنا تزریق نکرده بود.»

@Scientometric

خلاصه ای از گزارش جدید رویتر در مورد عملیان مخفی پنتاگون برای کاهش اعتماد نسبت به واکسنهای چینی #کووید_۱۹

بر اساس گزارشی که رویترز آن را منتشر کرده، در اوج همه گیری کووید-۱۹، پنتاگون عملیات مخفیانه‌ای را با هدف مقابله با نفوذ چین در جنوب شرقی آسیا، به‌ویژه در کشورهایی مانند فیلیپین آغاز کرده بوده است.

از جمله این فعالیت ها ایجاد حساب‌های جعلی در شبکه های اجتماعی برای انتشار اطلاعات نادرست در مورد #واکسن Sinovac چین بوده است. هدف این بوده است که اعتماد به واکسن‌های چینی در جنوب شرق آسیا، آسیای مرکزی و خاور میانه کاهش پیدا کند، در بین مسلمانان ترس از واکسنهای چینی بوجود بیاید و در نتیجه نفوذ و اعتبار چین در این مناطق نیز کاهش پیدا کند.

این عملیات به عنوان پاسخی به کمپین های پخش اطلاعات نادرست خود چین، مانند مقصر دانستن آمریکا برای منشا همه گیری، طراحی شده بوده است.

در مورد مسلمانان بویژه به استفاده از گوشت خوک در واکسن سینووک اشاره شده که سینووک در آن زمان هم این را نادرست اعلام کرده بوده است. بسیاری از مقامات دینی هم اعلام کرده بودند که حتی اگر واکسن ها حاوی ژلاتین گوشت خوک باشند، باز هم قابل استفاده هستند، زیرا واکسن برای نجات جان انسان ها مورد استفاده قرار می گیرد.

«رئیس‌جمهور وقت فیلیپین، از اینکه تعداد کمی از فیلیپینی‌ها مایل به واکسینه شدن بودند، چنان ناامید شده بود که تهدید کرده بود که افرادی را که از واکسیناسیون خودداری می‌کنند دستگیر خواهد کرد.»

«مدیران فیس بوک ابتدا در تابستان ۲۰۲۰ به پنتاگون مراجعه کردند و به ارتش هشدار دادند که کارکنان فیس بوک به راحتی حساب های جعلی ارتش را شناسایی کرده اند. »

عملیات پنتاگون در زمان ترامپ شروع شده و در ماههای ابتدایی دولت بایدن نیز ادامه داشته است.

این عملیات در ادامه، انتقادات گسترده ای از سوی کارشناسان بهداشت عمومی و ناظران بین المللی را در پی داشته است. چرا که چنین اقداماتی نه تنها اعتماد عمومی به واکسن‌ها را به خطر می‌اندازد، بلکه تلاش‌های جهانی برای مبارزه با همه‌گیری را نیز به خطر می‌اندازد.

«ایجاد ترس در مورد واکسنهای چینی باعث تضعیف اعتماد عمومی به طرح‌های بهداشتی دولت، از جمله واکسن‌های ساخت آمریکا که بعداً در دسترس قرار گرفتند هم شده است. اگرچه تاثیرگذاری واکسن‌های چینی کمتر از واکسن‌های آمریکایی فایزر و مدرنا بوده، اما همه آنها توسط سازمان بهداشت جهانی تأیید شده بودند.»

این موارد نهایتا منجر به دستورالعمل‌هایی برای توقف تلاش‌های تبلیغاتی ضد واکسن و ارزیابی مجدد پیامدهای اخلاقی استفاده از منابع نظامی برای جنگ اطلاعاتی در طول بحران‌های بهداشتی شده است.

سخنگویان دولت دولت ترامپ و بایدن به رویترز در این موارد پاسخی نداده اند.

رویترز این گزارش را براساس مصاحبه با چندین مسئول فعلی و سابق آمریکا، نظامی ها، تحلیلگران رسانه های اجتماعی و پژوهشگران دانشگاهی و همین طور بررسی پست های فیس‌بوک، اینستاگرام و ایکس تهیه کرده است.

گزارش مفصل رویترز: لینک

@Scientometric

🎧  آیا ما ساکنان دنیایی شبیه‌سازی شده هستیم؟🤔

قسمت بیست و سوم چیستا منتشر شد 🥳

"آیا ما ساکنان دنیایی شبیه‌سازی شده هستیم؟"  را میتوانید از پادگیر های مختلف و یوتیوب بشنوید، اگر از شنیدن آن راضی هستید با اشتراک و توصیه آن به  دوستانتان و همین طور انعکاس نظرات خود، از چیستا حمایت کنید.  ✨

فهرست کامل پادگیرها: اینـجا
دسترسی سریع:

-    Spotify
-    YouTube
-    Cast box
-    Apple podcast
-    Google podcast
-    Radio Farda Website
-    PodcastRepublic

در قسمت بیست و سوم پادکست «چیستا» درباره موضوعی صحبت شده است که در سال‌های اخیر گهگاهی با رنگ و لعاب علمی یا فلسفی وارد گفت‌وگوی برخی از علاقه‌مندان علم شده است. آیا انسان‌ها واقعا به طور طبیعی وجود دارند؟ آیا واقعیت اطراف ما واقعی است یا اینکه ما تنها برنامه‌هایی هستیم که حاصل شبیه‌سازی یک تمدن پیشرفته است. ریشه‌های این تصور به کجا می‌رسد؟ روایت تازه آن از کجا آمده و چقدر می‌توان آن را علمی دانست؟

🔍 برای اطلاعات بیشتر درباره این موضوع:

📚 کتاب ها و مقالات :

• در رابطه با ریشه‌های قدیمی این باور، جمهوری اثر افلاطون:

در این اثر، افلاطون تمثیل معروف غار خود را مطرح کرده است.

• تاملاتی درباره فلسفه نخستین (Meditations on First Philosophy) اثر رنه دکارت:

دکارت در این اثر شک دکارتی را صو‌ت‌بندی می‌کند و در آن به کاوش درباره شک و ماهیت واقعیت می‌پردازد که زمینه بسیاری از تفکرات بعدی درباره نظریه زیستن در شبیه‌سازی را فراهم می‌کند.

• سه گفتگو میان هیلاس و فیلانوس (Three Dialogues between Hylas and Philonous) اثر جرج برکلی :

توجه او به ماهیت غیرمادی واقعیت، برخی از زمینه‌های نظریه معاصر زیستن در شبیه‌سازی را فراهم آورده است.

• مقاله آیا شما درون یک شبیه‌سازی زندگی می‌کنید نوشته نیک بوستروم


• Superintelligence: Paths, Dangers, Strategies

نوشته نیک بوستروم

• وانموده‌ها و وانمود (به فرانسوی: Simulacres et Simulation)

نوشته ژان بوردیا

• The Age of Em: Work, Love and Life when Robots Rule the Earth

نوشته رابین هنسون درباره آینده‌ای که امکان بارگذاری مغز در ابزارهای دیگر وجود داشته باشد

📮راه‌های ارتباطی
ایمیل:
fardapodcasts@rferl.org

پشتیبانی تلگرام:
@fardagram



پادکست چیستا، که نام خود را از ایزدبانوی موکل بر خرد و دانایی ایران باستان وام گرفته است، هر هفته سعی می‌کند داستانی از داستان‌های دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما و به میزبانی پوریا ناظمی روایت کند.

پرسش هایی برای نامزدهای ریاست جمهوری
(اگر کسی دستش به ستاد آقایون می رسد ممنون می شوم این سوال ها را منتقل کند)


ستاد انتخاباتی نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری
با سلام

کشور ما در حالی انتخابات ریاست جمهوری را در پیش رو دارد که جهان ما با تحولات سریع و بنیادی علمی، فناوری و پژوهشی و همین‌طور چالش‌های ناشی از این توسعه روبرو است. با این وجود اشاره دقیق به مهم ترین مسائلی که در زمینه علم، فناوری و محیط زیست پیش روی ایران است در برنامه ها و صحبت های انتخاباتی نامزدهای محترم و همین طور برنامه های توسعه موجود غیبتی چشمگیر دارد.
امیدوارم پاسخ نامزدها و ستادهای انتخاباتی ایشان به سوالات زیر که بخشی از موضوعات مهم در زمینه علم، فناوری و محیط زیست است، امکان ارزیابی دقیق تری از چشم انداز آن ها را برای مردم و علاقه مندان به توسعه علمی ایران فراهم کند.


سؤالات
1- سیاره زمین در دوازده ماه گذشته، گرم‌ترین سال ثبت‌شده در تاریخ ثبت داده‌های هواشناسی را پشت سر گذاشته است. اثرات تغییرات اقلیم بر محیط‌زیست، اقتصاد و حتی امنیت ملی روزبه‌روز بیشتر مشاهده می‌شود و بر اساس گزارش‌های جهانی کشورهای درحال‌توسعه آسیب بیشتری از این فرآیند خواهند دید.
باوجود چنین تهدیدی، در برنامه‌های توسعه کشور اشاره‌ای به این موضوع وجود ندارد و مجلس شورای اسلامی تاکنون توافق پاریس را تائید نکرده است. دیدگاه دولت شما درباره مسئله تغییرات اقلیم چیست و دولت چه برنامه مشخصی را برای مواجهه با آن و آمادگی کشور برای تطبیق با اثرات این پدیده، دنبال خواهد کرد.

2- کشور ما در سال‌های اخیر به‌طور روزافزونی شاهد بحران آب است. تأمین منابع آب آشامیدنی، هدر رفت آب در بخش کشاورزی، فرونشست زمین ناشی از خشک شدن سفره‌های زیرزمینی و موارد مشابه آن در نقاط مختلف کشور مشاهده می‌شود. برنامه عملی دولت شما برای مهار این بحران و مدیریت چالش ناشی ازآنچه گاهی از آن به ورشکستگی آبی یاد می‌شود چیست؟

3- در سال‌های اخیر جهش غول‌آسای الگوریتم‌های مولد زبانی از پیش تعلیم داده‌شده (GPT) که در زیرمجموعه هوش مصنوعی طبقه‌بندی می‌شود، روندهای زندگی، آموزش، پژوهش و کارهای روزمره را تغییر داده است. این فرصت تازه که در صورت دسترسی به آن امکان جهش بزرگ در فضای علم و پژوهش را به ارمغان می‌آورد نگرانی‌هایی از سوءاستفاده از آن نیز به همراه داشته است. بسیاری از نهادهای آینده‌نگر، توسعه کشورها در دهه آینده را منوط به سرمایه‌گذاری و پژوهش در این حوزه می‌دانند. در ایران اما ضمن اینکه برنامه مشخصی برای این منظور اعلام‌نشده شاهد تشدید شکاف دیجیتال هستیم. مسئله فیلترینگ و موانع زیرساختی دسترسی به جریان اینترنت استاندارد نه‌تنها ارتباط ایرانیان با جهان (و دسترسی جهان به وب‌سایت‌ها و شبکه اطلاع‌رسانی داخل ایران) را مختل کرده که در خود ایران شاهد شکاف دسترسی به اینترنت در مناطق مختلف هستیم. برنامه دولت شما به‌طور مشخص در مواجهه با توسعه اینترنت و دسترسی به آن، کاهش شکاف دیجیتال داخلی و بین‌المللی و مسئله فیلترینگ و به‌طور خاص طرح صیانت چیست؟

4- سال آینده موعد تحقق اهداف سند چشم‌انداز است که بر اساس آن قرار بود ایران ازجمله در زمینه پژوهشی، فناوری و علمی کشوری توسعه‌یافته باشد. این در حالی است که باوجود تأکید مقام‌های ارشد نظام در چهار دهه گذشته، بودجه پژوهشی کشور نه‌تنها به هدف 3 درصد نرسیده که زیر نیم درصد تولید سرانه ناخالص ملی قرار دارد. با عدم تحقق اهداف سند چشم‌انداز و افق 1404 در سند توسعه علمی، برنامه مشخص شما برای توسعه درزمینه پژوهش‌های علمی، تحقیقی و همین‌طور ترسیم برنامه پیش روی کشور در حوزه علم چیست؟

5- در حالیکه کشورهای مختلف ازجمله در منطقه ما، درحال‌توسعه برنامه فضایی غیرنظامی خود هستند و باوجوداینکه برنامه فضایی ایران پیش‌تر از بسیاری از رقبای منطقه‌ای ایجادشده بود شاهد نوعی بی‌برنامگی یا شفاف نبودن برنامه فضایی غیرنظامی ایران هستیم. نگاه دولت شما به برنامه فضایی غیر دفاعی ایران چیست و چه برنامه‌ای برای توسعه آن، دارید اهداف این برنامه در دولت شما کدام است و چگونه تلاش خواهید کرد بخش دفاعی و مدنی این برنامه را تفکیک کنید.

6- در سال‌های اخیر مواردی از حوزه بهداشت عمومی به طور خاص در حوزه زنان، نظیر دسترسی به داروهای پیشگیری از بارداری، غربال‌گری پیش از تولد، دسترسی به امکانات مداخله درمانی چالش‌های بارداری، آزمون و واکسینسیون بیماری های ایشان و امثال آن با مشکلات زیادی روبرو است. دیدگاه شما درباره این محدودیت‌ها چیست و تا چه اندازه در سیاست پزشکی حق مالکیات زنان بر بدن خود را به رسمیت می شناسید و آیا از دید دولت شما تلاش بری افزایش جمعیت نیازمند این مداخلات و در خطر قرار دادن سلامت زنان و نسل آینده است؟

7- ایران و جهان هنوز از پس‌لرزه‌های بحران همه‌گیری کووید-19 بیرون نیامده است. بااین‌وجود ما هر لحظه ممکن است مواجه با بحران سلامت عمومی دیگری باشیم. در جریان همه‌گیری کووید-19 برخی از سیاست‌های وزارت بهداشت و نظام سلامت باعث کاهش بی‌اعتمادی عمومی به این نهاد شد که به نظر می‌رسد روند مدیریت سلامت جامعه در بحران‌های بعدی را با چالش مواجه کند. برنامه شما برای رصد و آمادگی بحران سلامت احتمالی بعدی چیست؟ و چه برنامه‌ای برای ترمیم این اعتماد آسیب‌دیده یا بهبود آن دارید؟

8- با توجه به توسعه ارتباطات فناوری و دیجیتال و استفاده روزافزون از برنامه‌های مبتنی بر شبکه در دادوستد بخش خصوصی و همین‌طور فرآیندهای دولتی، نگرانی‌های جدی در زمینه به خطر افتادن و سو استفاده از داده‌های شخصی و نقض حریم خصوصی افراد هم از سوی بخش تجاری ،هم از سوی تبهکاران دیجیتال و هم به طور خاص از سوی بخش‌هایی از دولت وجود دارد. در بخش هایی از طرح های موجود فعالان آنلاین موظف به اشتراک داده های کاربران خود به طور عام – بدون نیاز به حکم دادگاه – به دستگاه های دولتی و قضایی هستند. دیدگاه و نظر شما درباره حریم شخصی و داده‌های افراد در فضای دیجیتال چیست و چه برنامه‌ای برای تحقق آن دارید؟

در شبکه ایکس، پست جدید وزیر بهداشت، دکتر عین اللهی، تا به حال بیش از نیم میلیون بار دیده شده و صحبت ایشان واکنش‌ زیادی همراه با خشم و ناراحتی از سوی مردم داشته است. مردمی که عزیزانشان را در دوران کووید از دست دادند.
اگر واکسیناسیون زودتر انجام می‌شد و یا با سرعت بیشتری پیش می‌رفت، می توانست نجات دهنده جان هزاران نفر از مردم باشد. (لینک مقاله منتشر شده در مجله BMC Medicine). در این مورد، بر اساس نظرات خوانندگان، توضیحی به پست جناب وزیر اضافه شده که در تصویر می‌بینید.

ایران در سال ۱۴۰۰ و در زمان وزارت دکتر عین الهی به رکورد تزریق واکسیناسیون دست پیدا کرد. هنوز هم بین مسئولین دولت قبلی و فعلی برای این که چه کسی بود که باعث شد واکسن چینی با تعداد بالا وارد کشور شود بحث و دعوا ادامه دارد. مشخصا بخش زیادی (نه همه) واکسنی که در تابستان و پاییز ۱۴۰۰ وارد شد، بر اساس تلاش و قرار دادهای دولت ۱۲ بوده که خودش البته کوتاهی های زیادی در امر ورود سریع تر واکسن داشته است. (لینک).

من اینجا برخی اظهار نظرها و تصمیمات نادرست و غلطی که دکتر عین الهی قبل و حین وزارت داشته اند و همین طور برخی تاثیرات آنها را قرار می دهم:

بعد از فرمان رهبری برای منع ورود واکسن آمریکایی، انگلستانی و فرانسوی (لینک) ، قاعدتا باید تلاشی می‌شد تا در این دستور که بر خلاف داده های علمی بود و جان و سلامت مردم را به خطر می‌انداخت، تجدید نظر شود. اما عده‌ای سکوت کردند و دکتر عین الهی و تعداد زیادی از مسئولین فعلی نظام سلامت هم در نامه ای خطاب به رئیس جمهور وقت، از این تصمیم حمایت کردند. علاوه بر این، در این نامه آنها تاکید کرده بودند که «برخی واکسن‌های مربوط به ساز و کار کوواکس نیز که ماهیت مورد شبهه و مشکوک به ارتباط با جریانات کاملا مسئله دار بین‌المللی دارد، خریداری نشود.» (لینک)

بیستم دی ماه ۱۳۹۹، هلال احمر خبر کنسل شدن ۱۵۰ هزار دز فایزری که قرار بود به ایران وارد شود را داد. شاید تصور شود که این تعداد خیلی کم بوده و حالا عدم ورودش هم مشکلی ایجاد نمی کرده است. اما در نظر بگیرید در آن شرایط کمبود واکسن در دنیا، این چه کمک بزرگی می‌توانست به واکسیناسیون کادر درمان بکند. از طرفی در نظر داشته باشیم که محموله های بعدی واکسن که به ایران وارد شد، حدودا یکماه بعد در ۱۵ و ۲۵ بهمن به ترتیب فقط ۲۰ و ۱۰۰ هزار دز اسپوتنیک بود. بعدها دکتر قانعی گفتند که ایران به کووکس اعلام کرده است که فایزر نمی‌خواهد. (لینک)

جالب این که در زمان وزارت بهداشت دکتر عین الهی به واکسنهای فایزر و جانسن هم مجوز داده شد. (لینک) گفته بودند 2/4 میلیون دز فایزر برای خانمهای باردار وارد می‌شود. این خلاف نامه امضا شده توسط ایشان بود. اما مشخص نشد که چرا سریعا اعلام کردند که فایزر وارد نشده و نخواهد شد! (لینک)

دکتر عین الهی در دوارن وزارت خود بارها اطلاعات غلط و نادرستی را در مورد واکسنهای کووید ارائه کردند.

برای مثال گفتند که واکسن ویروس غیر فعال از فایزر و مودرنا هم بهتر است. ایشان علل موفقیت ایران در برابر کرونا را علاوه بر حجم‌ و زمان واکسیناسیون، نوع واکسن استفاده شده دانسته و فرموده‌ بودند که “امروزه ثابت شده که واکسنهایی که از ویروس کشته شده استفاده می‌شود اثر بهتری دارد و واکسن‌هایی که به عنوان واکسن‌های نوترکیب و پروتئینهای نوترکیب هستند مثل فایزر و مودرنا، اینقدر اثر بخشی نداشتند.” (لینک)

ابشان در زمانی که هنوز در مورد واکسن نورا داده ای منتشر نشده بود، آن را “از بهترین و کم عارضه ترین واکسنهای دنیا” معرفی کرد. در مورد برکت هم آن را “کم عارضه ترین واکسن شاید در دنیا” اعلام کردند. (لینک)

دکتر عین الهی که قبل از وزارت با آن نامه در مورد کووکس هم موضع گرفته بودند، بعدها گفتند که «به رغم پرداخت وجه به کواکس هیچ واکسنی برای ما ارسال نشده بود» اما این هم صحبتی خلاف واقعیت بود. هم در دولت قبل (نزدیک به ۲/۲ میلیون دوز استرازنکا) و هم در دولت فعلی کووکس به ما واکسن داد. (لینک و لینک)

وزیر بهداشت صحبت بدون پشتوانه علمی در مورد منشا کرونا هم داشتند. گفته بودند (لینک) : "پدیده کرونا هنوز برای ما علامت سوال است که چگونه ایجاد و تکثیر شد و چگونه ترامپ پس از ابتلا به کرونا به سرعت درمان شد؟ یعنی این‌ها هم میکروب را تولید کردند و هم راه مقابله با آن را دارند و، ولی راه مقابله را به کسی نمی‌دهند.“

جدی از واکسن، ما در دنیا برای درمان بیماران سرپایی کووید-۱۹ و جلوگیری از پیشرفت بیماری به سمت بستری و مرگ و یا لانگ کووید داروهایی داریم. بارها کمیته علمی در ایران از این موضوع صحبت کرد، اما مشخص نیست چرا هیچ تلاشی برای وارد کردن آنها نشد و غذا و داروی ایران به آنها مجوز نداد (لینک)

اینها برخی از مواردی بود که قبلا در @Scientoemteric به آنها پرداخته بودم