Bitta oʻzingizga — bitta muhtojlarga. “TOMS” oyoq kiyim brendi tarixi

Biznesda o’sish va qulashlar bo’lib turadi. Ammo jamiyatga foyda keltirayotgan bizneslarni cho’kishi ba’zan insonni hafa qiladi. Bugun biz TOMS oyoq kiyimlari haqida gaplashamiz.

2002-yilda Bleyk Maykovskiy o’zining Argentinaga bo’lgan safari davomidako’plab bolalar oyoq kiyimsiz yugurib yurganini ko’radi. U bu muammoga yechim qidirishni boshlaydi va shunda oyoq kiyim tarqatayotgan ayolni uchratib qoladi. O’zining oyoq kiyim distributsiyasi bilan shug’ullanganida olgan tajribasi orqali u ayolga yordam berishga qaror qiladi.

O’sha paytlarda, alpargata oyoq kiyimlari Argentinada juda mashhur edi, ammo Shimoliy Amerikada bu turdagi oyoq kiyimlarni hech kim bilmasdi. Bu vaziyatdan foydalanib, Bleyk Maykovskiy “Tomorrow’s Shoes” brendiga asos soldi va bu keyinchalik “Tom’s shoes”ga rebranding qilindi.

Oyoq kiyimlar Shimoliy Amerika bozori uchun yangi va kiyish uchun qulay bo’lgani uchun odamlar orasida keng tarqaldi. Birinchi yilning o’zidayoq 10.000 juft oyoq kiyim sotildi. Lekin kompaniyaning maqsadi foyda qilish emas edi. Ular Argentinadagi muammoni hal qilishni maqsad qilishgandi.

Shuning uchun ham TOMS oyoq kiyimlari “One for One”(“Birga bir”) shiorini e’lon qildi. Bunda har bitta sotib olingan oyoq kiyim uchun Agrentinada muhtoj odamlar uchun bitta oyoq kiyim tekinga beriladi. Odamlar mahsulotni sinab ko’rmagan bo’lsa, undan jamiyatga beriladigan foydasini yaxshi ko’rib qolishgan edi.

Kundan kunga savdo hajmi o’sib bordi,2012-yilning o’zidayoq 2 million juft oyoq kiyim dunyo bo’ylab muhtoj odamlarga tarqatildi.

Ammo sekin asta odamlarda “bu qilinayotgan ishlar, rostan ham muhtojlarga yordam beradimi?” degan fikr paydo bo'la boshladi. Bunga sabab TOMS oyoq kiyimini tarqatgan davlatlar matbuotlarida “TOMS aslida yordam beradimi?” degan maqolalar chiqishni boshlashdi. Shundan keyin katta oyoq kiyim kompaniyasi qulashni boshladi.

TOMS qulayotgan paytda, boshqa oyoq kiyim brendlari uning o’ziga xosligi bo’lgan alpargata dizaynini ko’chirishni boshlashdi. Dizaynerlar kompaniyani saqlab qolish uchun turli xil dizaynlar yaratishni boshlashdi, lekin ish bermadi. Shunda TOMS ko’zoynak va kofe sohasida ham o’zini sinab ko’rdi. Ammo bu ishlar ham TOMS’ni saqlab qolish uchun yetarli bo'lmadi.

2019-yil yangi CEO, Magnus Uedhammer TOMS’ning boshqaruviga keldi. U TOMS’ning “birga bir” biznes modelidan farqli o’laroq, foydaning 1/3 qismini hayriyaga ajratishga qaror qildi.

Shunday qilib, TOMS haligacha oyoq kiyim bozorida “yashab kelmoqda”.

@nodirbek_abdulhaev

Nimaga soat millari har doim o'ng tomonga aylanadi?

— Dastlabki quyosh soatlari, ya'ni vaqtni belgilashda ishlatilgan asboblar, shimoliy yarimsharda quyoshning harakati natijasida soyalarining chapdan o'ngga harakatlanishini ko'rsatgan. Misrliklar tomonidan ixtiro qilingan bu tizim vaqtni o'lchashda asosiy rol o'ynagan.

— Soat millarining o'ng tomonga aylanishi quyosh soatlarining ishlashiga asoslangan tarixiy an'analar va mexanik dizaynlar natijasidir.

P.S. Agar soatlar janubiy yarimsharda ixtiro qilinganida, ehtimol ular boshqa yo'nalishda harakatlanar edi.

@nodirbek_abdulhaev

Hayotimning boshlanishi
va tugashi aniq edi.

Hech bo'lmaganda,

o'rta qismini o'tkazib
yubormasligim kerak edi.

#Oʻgʻuz Atay

@nodirbek_abdulhaev

Unitaz, termos, skotch, flomaster. Biz bilgan mahsulotlar nomi haqida qiziqarli faktlar!

Quyidagi so‘zlar sizga tanish tuyulishi mumkin, ammo aslida ular tarixiy kelib chiqishiga ko‘ra mashhur brend nomlari hisoblanadi.

Unitaz

Bu nom 1909-yilda sanitariya jihozlari ishlab chiqarishni boshlagan ispan kompaniyasi — "Unitas" nomidan kelib chiqqan. Qizig‘i shundaki, bu so‘z “Birlik” ma’nosini bildiradi.

Skotch

Nom 3M kompaniyasining “Scotch Tape” brendidan olingan. Rus tilida esa har qanday shaffof yopishtiruvchi lenta “skotch” deb ataladi.

Termos

“Thermos” dastlab Janubiy Afrikadagi vakuum kolbalar asosida shisha buyumlar ishlab chiqargan “Berlin” kompaniyasining mahsuloti. Bugungi kunda issiqlikni saqlovchi istalgan idish “termos” deb ataladi.

Flomaster

Bu yorqin ranglarda chiza oladigan markerlarni birinchi bo‘lib ishlab chiqargan yapon brendi — “Flo-master”.

Keds (keda)

Nom Amerikadagi “Keds” brendidan olingan. Bizda bu atama tekis “podoshva”li sport oyoq kiyimiga nisbatan qo‘llaniladi.

Kserekopiya

Avvaliga u “Xerox” kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilgan nusxa olish texnologiyasi nomi edi. Endi ko‘plab joylarda nusxa olish apparatlari bir nom bilan “kserekopiya” deb ataladi.

Jeep

“Jeep” aslida “Chrysler” kompaniyasining SUV avtomobillari brendi edi. Hozirda esa yo‘ltanlamas avtomobillarni odatda “jeep” deb atashadi.

Pampers

Bu “Procter & Gamble” kompaniyasining “Pampers” nomli bolalar tagligi mahsuloti edi. Hozirgi kunda xalq orasida bolalar uchun chiqarilgan har qanday bir martalik taglik “pampers” deb ataladi.

Jakuzzi

Bu nom “Jacuzzi” kompaniyasi mahsulotining atoqli nomi edi, hozir esa massajli vannalarni umumiy holda “jakuzzi” deb atashadi.

Aspirin

Aspirin “Bayer” kompaniyasining mahsulot nomi edi. Bu og‘riq qoldiruvchi va isitma tushiruvchi vosita o‘z davrida shu qadar mashhur bo‘ldiki, hozir deyarli barcha salitsil kislotasi asosida tayyorlangan dorilarni oddiygina “aspirin” deb atashadi.

Siz ham shunga o‘xshash boshqa qiziqarli brend nomlarini bilasizmi? Ularni biz bilan baham ko‘ring.

@nodirbek_abdulhaev

Nimaga marafon yugurish masofasi 42,195 kilometr?

— Ushbu masofa qadimiy Gretsiya tarixi bilan bog'liqdir. Afsonaga ko‘ra, 490-yilda bo‘lib o‘tgan Marafon jangidan so‘ng, grek askari Pheidippides Marafon maydonidan Afinaga taxminan 40 kilometr masofani yugurib kelib, yunonlarning forslarni mag‘lub etgani haqidagi xabarni yetkazgan va joyida jon taslim qilgan.

— Biroq, hozirgi masofa, 42 kilometr 195 metr, asl tarixiy voqeadan emas, 1908-yildagi London Olimpiadasida o‘zgartirilgan. London Olimpiadasida marafon masofasi Vindzor qasridan (Britaniya qirollik oilasining rezidensiyasi) boshlanib, London stadioni ichidagi qirollik oilasining shoh tribunasi oldida tugashi uchun qo‘shimcha 195 metr qo‘shilgan. Bu masofa xalqaro miqyosda standart qilib belgilangan va marafon musobaqalarida qabul qilingan...

@nodirbek_abdulhaev

Qizchalaringizga yoshligida
shirinlik va shokoladlar
beryotganingizda
“bularni senga Alloh yubordi, qizim”,
deb bering.

Yoshi ulg'ayib,
satri avrat yoshiga
yetganda ro'mol olib kelib:

“Qizim, senga yoshligingda
shokolad yuborgan Alloh buni
o'rashingni istayapti” deng.

#DoktorIhsanShenojakhafizahullo

@nodirbek_abdulhaev

Bu brend mahsulot narxlarini ularning qadoqlariga chiqaradi. Nega deysizmi? Hozir tushuntirib beramiz

"Penny" — bu Germaniyadagi supermarket bo'lib, boshqa supermarketlardan o'zining ko'plab chegirmalar taklif qilishi bilan ajralib turadi. Uning mijozlarining asosiy qismini Germaniyadagi inflyatsiya va narxlarning tez-tez o'zgarib turishidan shikoyat qiluvchi odamlar tashkil qiladi.

"Penny" o'zining raqobatchilaridan narxlari bilan emas, balki mijozlarning ishonchi bilan ajralib turishni xohlagan va "ServicePlan" reklama agentligi bilan "Price Packs" g'oyasini ishlab chiqqan.

Bunda supermarket kundalik mahsulotlar (yormalar, non, tuz va hokazo) qadoqlariga ularning narxlarini bosib chiqargan. Bu orqali mijozlarga "Bizda narxlar o'zgarmas" degan xabarni berishga harakat qilgan.

Kompaniya boshqalardan farqli ravishda, asosiy fokusini faqatgina mahsulot sotuviga emas, balki mijoz ishonchini qozonishga qaratgan.

Natija qanday?

Sotuv oshishi, ijtimoiy tarmoqlarda shov-shuv va mijozlardan iliq fikrlar.

@nodirbek_abdulhaev

Qaynona va kuyov munosabatlari bu o’zgacha mavzu-a 😅

@nodirbek_abdulhaev

— Eng xavfli so'z qaysi, Olrich?
— Menimcha, bu "lekin" janob.
— Nega Olrich?

— Oldin aytilgan har bir jumlani o'ldiradi! Masalan,
"Men seni yaxshi ko'raman, lekin ...".

#Oğuz Atay

Afsuski, bu kitoblar O’zbek tilida xozircha nashr qilinmagan ekan.

@nodirbek_abdulhaev

Raqobatdosh avto-gigantlar birlashishi mumkin

O‘tgan yilning oxirida Honda va Nissan’ning o’zaro qo’shilishi haqida muhokamalar boshlangan edi. Hammasi Xitoyning arzon mashinalarini deb.

2024-yil noyabr oyida Nissan’ning sotuvi AQSh va Xitoyda 20 foizga tushib ketdi. Natijada — kompaniya 9 mingta ishchini bo‘shatishga majbur bo‘ldi.

Butun Nemis avtosanoati ham shunga o’xshash muammolarga duch keldi: Volkswagen savdosi 15 foizga, Mercedes 13 foiz, BMW’ning savdosi esa 30 foizga tushib ketgani ma’lum bo’ldi.

Agar Honda va Nissan’ning birlashuvi amalga oshsa, dunyoning uchinchi eng katta avtomobil ishlab chiqaruvchisi paydo bo’ladi (Toyota va Volkswagen’dan so’ng).

Birlashish ostida har ikki kompaniya uchun bitta bosh tashkilot yaratilishi nazarda tutilgan. Muzokaralar 2025-yil iyuniga qadar yakunlanishi kerak.

@nodirbek_abdulhaev

Tog'lar ila,
Toshlar ila chaqiray Mavlom Seni.
Saharlarda qushlar ila,
Chaqiray Mavlom Seni.

Suv tagida mohi ila,
Sahrolarda ohu ila,
Qul bo'lib yahu ila,
Chaqiray Mavlom Seni.

Osmonda Iso ila,
Tur tog'ida Muso ila,
Qo'limdagi aso ila,
Chaqiray Mavlom Seni.

Dardi ko'p boʻlgan Ayyub ila,
Ko'zi yoshli Yaqub ila,
Ul Muhammad mahbub ila,
Chaqiray Mavlom Seni.

Hamd-u shukrulloh ila,
Vasf-i qulhuvalloh ila,
Doimo zikrulloh ila,
Chaqiray Mavlom Seni.

Bildim dunyo holini,
Tark qildim qiyl-u qolini,
Boshim ochiq, yalang oyoq,
Chaqiray Mavlom Seni.

Yunus o'qir tillar ila,
Ul kaptar bulbullar ila,
Haqni sevgan qullar ila,
Chaqiray Mavlom Seni.

#YunusEmre

@nodirbek_abdulhaev

Har narsani hammaga
tushuntirolmasligingni
o'rganguningga qadar:

ko'p gapirasan,
ko'p tanishasan,
ko'p xato qilasan.

Ammo keyin shunchaki
uzoqdan tomosha qilib o'tasan.

#FransKafka

P.S. Kafkani taniysizmi o’zi?

Kafka sil kasalligidan o’lgan. Ammo u hayot davomida o’lib bo’lgan edi…

@nodirbek_abdulhaev

Nimaga shiferlar kulrang va to'lqinsimon shaklda?

— Fransuz ixtirochisi Lui Gatier (Louis Vicat) tomonidan 1840-yilda ixtiro qilingan tom yopish plitasini to'lqinsimon shakli uning mustahkamligini oshirish, qor yomg'irni tezda eritib yuborish va bosimga bardosh berish uchun mo'ljallangan.

— Uning kulrang xolda chiqarilishining sababi tarkibidagi tsementning rangidir.

— Tom yopishda foydalanilishining sababi, tarkibidagi mineral oʻtda kuymaslik tovush va elektr energiyasini oʻtkazmaslik xususiyatlariga ega asbestga bog'liqdir.

@nodirbek_abdulhaev