نمای هر ساختمان به عنوان عنصری از نمای مجموعه شهری
ما در فضای شهری با یک ساختمان روبه‌رو نیستیم، در واقع هر ساختمان جزئی از فضای شهری محسوب میشود که زشتی آن بر فضاهای عمومی تأثیرگذار است و زیبایی آن منوط به هماهنگی با سایر عناصر آن مکان است. ساختمان یک موجود منزوی و خود بسنده نیست که بتواند تمام توجه طراح و مالک را به خود جلب کند ، بلکه می‌بایست با حفظ شخصیت و اعتبار خود، عنصری از یک جامعه وحدت یافته باشد.
ما در فضای شهری با یک ساختمان روبه‌رو نیستیم، در واقع هر ساختمان جزئی از فضای شهری محسوب میشود که زشتی آن بر فضاهای عمومی تأثیرگذار است و زیبایی آن منوط به هماهنگی با سایر عناصر آن مکان است. ساختمان یک موجود منزوی و خود بسنده نیست که بتواند تمام توجه طراح و مالک را به خود جلب کند ، بلکه می‌بایست با حفظ شخصیت و اعتبار خود، عنصری از یک جامعه وحدت یافته باشد.
نماهای تماماً شیشه:
نماهای تماماً شیشه از دوران معماری مدرن به عنوان پوشش ساختمان‌ها به کار می‌رفتند. هدف از اجرای نمای تماماً شیشه عبارت است از:
• کاهش بار مرده ساختمان‌‌های بلند
• سرعت بخشیدن به اجرا
• تأمین دید یکپارچه از مناظر بیرون برای ساکنین داخل
• ایجاد احساس سبکی و ظرافت در ساختمان از دید یک ناظر شهری
• نمایش زندگی درون ساختمان از بیرون به دنبال روشن و خاموش شدن چراغ‌های داخلی در طول شبانه‌روز
نماهای تماماً شیشه از دوران معماری مدرن به عنوان پوشش ساختمان‌ها به کار می‌رفتند. هدف از اجرای نمای تماماً شیشه عبارت است از:
• کاهش بار مرده ساختمان‌‌های بلند
• سرعت بخشیدن به اجرا
• تأمین دید یکپارچه از مناظر بیرون برای ساکنین داخل
• ایجاد احساس سبکی و ظرافت در ساختمان از دید یک ناظر شهری
• نمایش زندگی درون ساختمان از بیرون به دنبال روشن و خاموش شدن چراغ‌های داخلی در طول شبانه‌روز
نماهای تماماً شیشه به علت ضخامت کم و مقاومت حرارتی اندک، مشکلات فراوانی را برای ساکنین فراهم می‌آورند. این مشکلات عبارتند از:
1. افزایش بیش از حد دمای داخلی ساختمان در فصول گرم و معتدل سال
نماهای تماماً شیشه در صورتی که سایبان خارجی مناسب برای آنها پیش‌بینی نشده باشد، در اوقات گرم و معتدل سال به علت تابش آفتاب به فضای داخل، سبب افزایش بیش از حد دمای داخل می‌شوند.
2.کثیف شددن دائم و دشواری نظافت شیشه های خارجی
یکی از مهمترین مواردی که باید مورد توجه افراد در هنگام انتخاب نمای ساختمان قرار گیرد، تمیزکاری است. فردی که قصد دارد ساختمان خود یا ساختمانی که بر اساس یک پروژه به او سپرده شده است را بسازد، برای انتخاب نوع نمای ساختمان باید به پارامترهای مختلفی توجه داشته باشد که تمیزکاری نما نیز از جمله آن ها است.
3. احساس عدم آسایش حرارتی در فصول سرد سال
دمای سطح نمای شیشه‌ای به علت مقاومت حرارتی کم، در فصول سرد سال نزدیک به دمای محیط خارج بوده و بدن افراد مستقر در نزدیکی نما از طریق تشعشع با نما تبادل حرارت کرده و ساکنین احساس عدم آسایش حرارتی خواهند نمود.
4. مصرف زیاد انرژی و آلودگی هوا
در نماهای شیشه‌ای در اثر تبادل حرارت از طریق جابجایی بین هوای گرم داخل اتاق و سطح سرد شیشه، دمای داخل کاهش یافته و برای حفظ دما در حد آسایش، نیاز به مصرف زیاد انرژی خواهد بود. اگرچه انواع گوناگون شیشه‌هایی ساخته شده‌اند که جاذب حرارت بوده و از ورود تابش خورشید به داخل جلوگیری میکنند، و یا شیشه‌های دو جداره‌ای وجود دارند که مقاومت هدایت حرارتی بهتری نسبت به شیشه‌های یک جداره دارند، اما با این حال هنوز هم نماهای شیشه‌ای نسبت به سایر مصالح ساختمانی دارای ضریب هدایت حرارتی زیاد بوده و باعث اتلاف حرارت زیاد می‌شوند. اتلاف حرارتی بسیار زیاد و مصرف زیاد انرژی جهت تأمین گرمایش و سرمایش در نماهای شیشه‌ای لاجرم باعث آلودگی بیشتر هوا میگردد.
1. افزایش بیش از حد دمای داخلی ساختمان در فصول گرم و معتدل سال
نماهای تماماً شیشه در صورتی که سایبان خارجی مناسب برای آنها پیش‌بینی نشده باشد، در اوقات گرم و معتدل سال به علت تابش آفتاب به فضای داخل، سبب افزایش بیش از حد دمای داخل می‌شوند.
2.کثیف شددن دائم و دشواری نظافت شیشه های خارجی
یکی از مهمترین مواردی که باید مورد توجه افراد در هنگام انتخاب نمای ساختمان قرار گیرد، تمیزکاری است. فردی که قصد دارد ساختمان خود یا ساختمانی که بر اساس یک پروژه به او سپرده شده است را بسازد، برای انتخاب نوع نمای ساختمان باید به پارامترهای مختلفی توجه داشته باشد که تمیزکاری نما نیز از جمله آن ها است.
3. احساس عدم آسایش حرارتی در فصول سرد سال
دمای سطح نمای شیشه‌ای به علت مقاومت حرارتی کم، در فصول سرد سال نزدیک به دمای محیط خارج بوده و بدن افراد مستقر در نزدیکی نما از طریق تشعشع با نما تبادل حرارت کرده و ساکنین احساس عدم آسایش حرارتی خواهند نمود.
4. مصرف زیاد انرژی و آلودگی هوا
در نماهای شیشه‌ای در اثر تبادل حرارت از طریق جابجایی بین هوای گرم داخل اتاق و سطح سرد شیشه، دمای داخل کاهش یافته و برای حفظ دما در حد آسایش، نیاز به مصرف زیاد انرژی خواهد بود. اگرچه انواع گوناگون شیشه‌هایی ساخته شده‌اند که جاذب حرارت بوده و از ورود تابش خورشید به داخل جلوگیری میکنند، و یا شیشه‌های دو جداره‌ای وجود دارند که مقاومت هدایت حرارتی بهتری نسبت به شیشه‌های یک جداره دارند، اما با این حال هنوز هم نماهای شیشه‌ای نسبت به سایر مصالح ساختمانی دارای ضریب هدایت حرارتی زیاد بوده و باعث اتلاف حرارت زیاد می‌شوند. اتلاف حرارتی بسیار زیاد و مصرف زیاد انرژی جهت تأمین گرمایش و سرمایش در نماهای شیشه‌ای لاجرم باعث آلودگی بیشتر هوا میگردد.
معایب نمای سرامیکی:
1.عایق نبودن نسبت به گرما و سرما
2.به علت بازتاب شدید نور جلوه زیبایی به ساختمان نمیدهد و به زودی برای بیننده خسته کننده میشود
3.به دلیل ناپیوستپی هنگام نصب بندها نمایان میشود
4.به علت منشا سرامیکی چسبندگی محکم به سیمان ندارد و بر اثر انقباض و انبساط از بدنه جدا میشود
5.با کوچپترین نوسانات دمایی دچار ترک یا شکستگی میشود
1.عایق نبودن نسبت به گرما و سرما
2.به علت بازتاب شدید نور جلوه زیبایی به ساختمان نمیدهد و به زودی برای بیننده خسته کننده میشود
3.به دلیل ناپیوستپی هنگام نصب بندها نمایان میشود
4.به علت منشا سرامیکی چسبندگی محکم به سیمان ندارد و بر اثر انقباض و انبساط از بدنه جدا میشود
5.با کوچپترین نوسانات دمایی دچار ترک یا شکستگی میشود
معایب نمای سیمانی:
استفاده از سیمان وزن ساختمان را تا حدود زیادی بالا می برد در نتیجه آن افزایش بار مرده ساختمان را خواهیم داشت.
نمای سیمانی خاصیت عایق حرارتی و رطوبتی خوبی نمی باشد و در مناطق مرطوب بصورت اسفنج عمل کرده و رطوبت را جذب می کند و ممکن است با نم دادن به سطح داخلی ساختمان شود.
از عیوب دیگر سیمان نداشتن خاصیت آنتی استاتیک آن است . در مقایسه با نماهای جدید که معمولا خاصیت آنتی استاتیک دارند ( بدین معنی که ذرات گرد و غبار جذب نمی کنند و گاها خاصیت خود تمیز کنندگی دارند )، سیمان این مزیت را نداشته و ذرات گرد و غبار و آلودگی ناشی از گازهای موجود در هوا در سطح آن نشست کرده و بعد از مدتی رنگ آن تیره خواهد شد.
تنوع رنگی این نوع نما بالا نمی باشد و گاها برای داشتن رنگ متناسب با سلیقه بایستی از پوشش های رنگی استفاده کرد.
استفاده از سیمان وزن ساختمان را تا حدود زیادی بالا می برد در نتیجه آن افزایش بار مرده ساختمان را خواهیم داشت.
نمای سیمانی خاصیت عایق حرارتی و رطوبتی خوبی نمی باشد و در مناطق مرطوب بصورت اسفنج عمل کرده و رطوبت را جذب می کند و ممکن است با نم دادن به سطح داخلی ساختمان شود.
از عیوب دیگر سیمان نداشتن خاصیت آنتی استاتیک آن است . در مقایسه با نماهای جدید که معمولا خاصیت آنتی استاتیک دارند ( بدین معنی که ذرات گرد و غبار جذب نمی کنند و گاها خاصیت خود تمیز کنندگی دارند )، سیمان این مزیت را نداشته و ذرات گرد و غبار و آلودگی ناشی از گازهای موجود در هوا در سطح آن نشست کرده و بعد از مدتی رنگ آن تیره خواهد شد.
تنوع رنگی این نوع نما بالا نمی باشد و گاها برای داشتن رنگ متناسب با سلیقه بایستی از پوشش های رنگی استفاده کرد.
⭕️سنگ تزئینی چیست؟ انواع نماهای ساختمانی چیست؟
سنگ تزئینی ، سنگی است طبیعی که در اندازه مشخص انتخاب ، تراش و یا برش خورده باشد . به معنای وسیع کلمه ، اصطلاح سنگ تزئینی شامل سنگ ها در هر شکل می شود که به طور مستقیم و پس از برش ، سائیده شدن و صیقل کاری در نماهای داخلی و خارجی ساختمان ها به کار می روند . سنگ های تزینی از نظر سنگ شناسی به یکی از گروه های سنگ آذرین ، دگرگونی و یا رسوبی اختصاص دارند و شامل انواعسنگ مرمر ، سنگ مرمریت ، سنگ چینی ، سنگ کنگلومرا ، سنگ تراورتن ، ماسه سنگ ،سنگ گرانیت ، سنگ دیوریت ، سنگ سینیت ، سنگ گابر و بعضی موارد کم اهمیت تر می باشند .
🔸نمای سنگ قلوه ای
این سنگ ها در هنگام حرکت و غلتیدن در مسیر رودخانه و برخورد با یکدیگر ، دارای سطح تقریباً گرد و صیقلی می شوند از این جهت می توان از این سنگ ها در نمای ساختمان ها استفاده کرد . برای استفاده ، این سنگ ها را با ملات ماسه سیمان بر سطح دیوار آجری یا بتی طوری نصب می کنند که قلوه سنگ ها ، جلوه خاصی به نما می دهد و مهارت و تجربه بنا هم در زیبایی نما نقش مهمی دارد . اما نکته ای که باید در مورد این سنگ ها رعایت کرد این است که در صورت بکارگیری سنگ های رودخانه ای و سنگ های ضخیم در نماهای سنگی باید تا گرفتن کامل ملات از قالب های مناسب استفاده کرد .
🔸نمای سنگ قیچی
سنگ قیچی به طول 10 ، عرض 3 تا 4 و ضخامت 1،5 سانتی متر در کارخانه سنگبری به وسیله گیوتین (قیچی) تهیه می شود البته ممکن است از سنگ قیچی با طول بیشتر از 10 سانتی متر هم استفاده شود . زوایای سنگ قیچی ها 90 درجه و سطوح آن (قسمت هایی که در نما دیده می شود) دارای برجستگی های نامنظم هستند . لازم به ذکر است سنگ قیچی را در نمای ساختمان ، بدون بند نصب می کنند و پشت آنها را دوغاب سیمان می ریزند . معمولاً در نماسازی از یک نوع (یکرنگ) سنگ قیچی استفاده می کنند اما با تلفیق سنگ ها با رنگ های مختلف ، می توان نمای زیبایی در ساختمان به وجود آورد . به علت گرفتن گرد و خاک و دوده هوا به خود ، این نماها خیلی زود کثیف می شوند و باید آنها را مرتب تمیز کرد .
🔸سنگ پلاک
استفاده از پلاک سنگ برای نمای ساختمان در کشور از زمان های قدیم رواج داشته است . اما استفاده وسیع و فراگیر آن در کشور حدود 50 سال پیش با ورود اولین کارخانه ماشینی تولید پلاک و یک خط کامل آلمانی توسط آستان قدس رضوی در مشهد در سال 1317 رواج یافت . در این نوع سنگ ها قطعات بزرگ سنگ را از کوه (معدن سنگ) استخراج می کنند و پس از حمل به کارخانه سنگبری ، در ابعاد و ضخامت های (1 تا 5 سانتی متری) به صورت سنگ پلاک می برند و صیقل می دهند . اما نکته مهمی که باید همواره به آن توجه داشت این است که در صورت استفاده از سنگ های پلاک بایستی از این سنگ ها در برابر رطوبت یخبندان مراقبت نمود و مواد زاید را از سطح این سنگ ها پاک کرده و با استفاده از یکی از روش های زیر سنگ ها را کاملاً به سطح زیرین محکم کرد :
لقمه گذاری
پیچ و روپلاک کردن
نصب سیم و اسکوپ یا قلاب برای اتصال بهتر و محکم تر
سنگ تزئینی ، سنگی است طبیعی که در اندازه مشخص انتخاب ، تراش و یا برش خورده باشد . به معنای وسیع کلمه ، اصطلاح سنگ تزئینی شامل سنگ ها در هر شکل می شود که به طور مستقیم و پس از برش ، سائیده شدن و صیقل کاری در نماهای داخلی و خارجی ساختمان ها به کار می روند . سنگ های تزینی از نظر سنگ شناسی به یکی از گروه های سنگ آذرین ، دگرگونی و یا رسوبی اختصاص دارند و شامل انواعسنگ مرمر ، سنگ مرمریت ، سنگ چینی ، سنگ کنگلومرا ، سنگ تراورتن ، ماسه سنگ ،سنگ گرانیت ، سنگ دیوریت ، سنگ سینیت ، سنگ گابر و بعضی موارد کم اهمیت تر می باشند .
🔸نمای سنگ قلوه ای
این سنگ ها در هنگام حرکت و غلتیدن در مسیر رودخانه و برخورد با یکدیگر ، دارای سطح تقریباً گرد و صیقلی می شوند از این جهت می توان از این سنگ ها در نمای ساختمان ها استفاده کرد . برای استفاده ، این سنگ ها را با ملات ماسه سیمان بر سطح دیوار آجری یا بتی طوری نصب می کنند که قلوه سنگ ها ، جلوه خاصی به نما می دهد و مهارت و تجربه بنا هم در زیبایی نما نقش مهمی دارد . اما نکته ای که باید در مورد این سنگ ها رعایت کرد این است که در صورت بکارگیری سنگ های رودخانه ای و سنگ های ضخیم در نماهای سنگی باید تا گرفتن کامل ملات از قالب های مناسب استفاده کرد .
🔸نمای سنگ قیچی
سنگ قیچی به طول 10 ، عرض 3 تا 4 و ضخامت 1،5 سانتی متر در کارخانه سنگبری به وسیله گیوتین (قیچی) تهیه می شود البته ممکن است از سنگ قیچی با طول بیشتر از 10 سانتی متر هم استفاده شود . زوایای سنگ قیچی ها 90 درجه و سطوح آن (قسمت هایی که در نما دیده می شود) دارای برجستگی های نامنظم هستند . لازم به ذکر است سنگ قیچی را در نمای ساختمان ، بدون بند نصب می کنند و پشت آنها را دوغاب سیمان می ریزند . معمولاً در نماسازی از یک نوع (یکرنگ) سنگ قیچی استفاده می کنند اما با تلفیق سنگ ها با رنگ های مختلف ، می توان نمای زیبایی در ساختمان به وجود آورد . به علت گرفتن گرد و خاک و دوده هوا به خود ، این نماها خیلی زود کثیف می شوند و باید آنها را مرتب تمیز کرد .
🔸سنگ پلاک
استفاده از پلاک سنگ برای نمای ساختمان در کشور از زمان های قدیم رواج داشته است . اما استفاده وسیع و فراگیر آن در کشور حدود 50 سال پیش با ورود اولین کارخانه ماشینی تولید پلاک و یک خط کامل آلمانی توسط آستان قدس رضوی در مشهد در سال 1317 رواج یافت . در این نوع سنگ ها قطعات بزرگ سنگ را از کوه (معدن سنگ) استخراج می کنند و پس از حمل به کارخانه سنگبری ، در ابعاد و ضخامت های (1 تا 5 سانتی متری) به صورت سنگ پلاک می برند و صیقل می دهند . اما نکته مهمی که باید همواره به آن توجه داشت این است که در صورت استفاده از سنگ های پلاک بایستی از این سنگ ها در برابر رطوبت یخبندان مراقبت نمود و مواد زاید را از سطح این سنگ ها پاک کرده و با استفاده از یکی از روش های زیر سنگ ها را کاملاً به سطح زیرین محکم کرد :
لقمه گذاری
پیچ و روپلاک کردن
نصب سیم و اسکوپ یا قلاب برای اتصال بهتر و محکم تر
استفاده انواع سنگ نماها
سنگ نماها بنا به مصرفشان در ساختمان ها به صورت های مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند مثلاً هر کدام از سنگ نماهای داخل و خارج از خانه به سبب خواصی که دارند باید از هم متمایز باشند. سنگ هایی که بیرون از ساختمان ها برای نما استفاده می شوند باید سنگ های خیلی خوب و محکم در برابر سرما، رطوبت و …. باشند ولی سنگ نما هایی که برای داخل ساختمان استفاده می کنید نیاز نیست که به میزان سنگ های خارجی مقاوم و محکم باشند.
راه های شناخت سنگ ها
سنگ های سالم سنگ هایی هستند که پس از استفاده در ساختمان ها نباید زود پوسیده شوند و از بین بروند. راحل های تشخیص این سنگ ها این است که با یک وسیله به سنگ ضربه بزنید اگر صدای وب و شفافی مثل شیشه داد پس میتوانید نتیجه بگیرد آن سنگ سنگ خوبی است.
از میان سنگ ها برای سنگ نماهای داخلی برای اکثریت بناهای در حال ساخت می توان سنگ های مرمریت، گرانیت، چینی و دیگر سنگ ها را نام برد.
استفاده از سنگ نماها برای هر نقطه از ساختمان باهم متفاوت هستند مثلاً اگر بخواهید از سنگ نما برای چله کان های مکان های پر رفت و آمد استفاده کنید از سنگ های گرانیت و مرمریت جنس خوب استفاده کنید به سالم ماند آن برای سال های زیادی کمک زیادی می نماید.
سنگ نماها بنا به مصرفشان در ساختمان ها به صورت های مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند مثلاً هر کدام از سنگ نماهای داخل و خارج از خانه به سبب خواصی که دارند باید از هم متمایز باشند. سنگ هایی که بیرون از ساختمان ها برای نما استفاده می شوند باید سنگ های خیلی خوب و محکم در برابر سرما، رطوبت و …. باشند ولی سنگ نما هایی که برای داخل ساختمان استفاده می کنید نیاز نیست که به میزان سنگ های خارجی مقاوم و محکم باشند.
راه های شناخت سنگ ها
سنگ های سالم سنگ هایی هستند که پس از استفاده در ساختمان ها نباید زود پوسیده شوند و از بین بروند. راحل های تشخیص این سنگ ها این است که با یک وسیله به سنگ ضربه بزنید اگر صدای وب و شفافی مثل شیشه داد پس میتوانید نتیجه بگیرد آن سنگ سنگ خوبی است.
از میان سنگ ها برای سنگ نماهای داخلی برای اکثریت بناهای در حال ساخت می توان سنگ های مرمریت، گرانیت، چینی و دیگر سنگ ها را نام برد.
استفاده از سنگ نماها برای هر نقطه از ساختمان باهم متفاوت هستند مثلاً اگر بخواهید از سنگ نما برای چله کان های مکان های پر رفت و آمد استفاده کنید از سنگ های گرانیت و مرمریت جنس خوب استفاده کنید به سالم ماند آن برای سال های زیادی کمک زیادی می نماید.
. روشهای نماکاری
نماکاری سنگ به روش تر یا ملاتی:
استفاده از سنگ نما ، در حد 1.5 الی 2 سانتیمتر، به حالت ملاتی ، تقریبا توسط عمده انجمن های نظارت بر ساخت و ساز در کشورهای پیشرفته توصیه نمی گردد و در مواردی نیز ممنوع شده است .
مقاومت کششی ملات صفر است
اتصال سنگ به ساختمان از طریق ملات صورت میپذیرد . ملات فقط مقاومت فشاری را تحمل میکند و فاقد مقاومت کششی است . نیروهای وارد بر محل اتصال به صورت کششی به هیچ روشی مهار نمیشود و در طول عمر ساختمان باعث ایجاد ترک های موئی و پیشروی آن در محل اتصال سنگ نما و ملات میگردد . لیکن به کار بردن عناصر فلزی همانند اسکوپ کردن آن روشی موثر برای مهار نیروهای کششی است . ( با نقش میلگرد در تیر بتنی مقایسه شود ) .
به تصاویر زیر دقت شود . این تصاویر تاثیر باد را بر ایجاد نیروهای فشاری و کششی در نمای ساختمان نشان میدهد . همانطور که مشخص است سنگ نما به هنگام وزیدن باد در معرض نیروهای کششی قرار میگیرد و این نیرو باید توسط ملات پشت آن تحمل شده و به سازه منتقل گردد .
اکنون مشخص میشود که چرا به هنگام تندباد ها ریزش سنگ نما اتفاق می افتد ، چون اصولا ملات بنایی فاقد تحمل کشش است ( آنقدر ناچیز است که آیین نامه ها آن را صفر در نظر میگیرند ) و فاجعه از اینجا شروع میشود و به هنگام وقوع تند باد روزنامه ها چنین حوادثی را گزارش میکنند .
نکته بدتر این قضیه این است که کشش حاصل از تند باد در ارتفاع بیشتر میشود و سنگهایی که در طبقات بالایی هستند احتمال ریزش آن ها بیشتر است .
و نکته بدتر بدتر اینکه ، عمده سنگهای نما در کشور ما ایران ، به روش ملاتی در نما کار شده و هیچگونه مقاومتی در برابر نیروی کشش حاصل از تندباد ها ندارند .
نماکاری سنگ به روش تر یا ملاتی:
استفاده از سنگ نما ، در حد 1.5 الی 2 سانتیمتر، به حالت ملاتی ، تقریبا توسط عمده انجمن های نظارت بر ساخت و ساز در کشورهای پیشرفته توصیه نمی گردد و در مواردی نیز ممنوع شده است .
مقاومت کششی ملات صفر است
اتصال سنگ به ساختمان از طریق ملات صورت میپذیرد . ملات فقط مقاومت فشاری را تحمل میکند و فاقد مقاومت کششی است . نیروهای وارد بر محل اتصال به صورت کششی به هیچ روشی مهار نمیشود و در طول عمر ساختمان باعث ایجاد ترک های موئی و پیشروی آن در محل اتصال سنگ نما و ملات میگردد . لیکن به کار بردن عناصر فلزی همانند اسکوپ کردن آن روشی موثر برای مهار نیروهای کششی است . ( با نقش میلگرد در تیر بتنی مقایسه شود ) .
به تصاویر زیر دقت شود . این تصاویر تاثیر باد را بر ایجاد نیروهای فشاری و کششی در نمای ساختمان نشان میدهد . همانطور که مشخص است سنگ نما به هنگام وزیدن باد در معرض نیروهای کششی قرار میگیرد و این نیرو باید توسط ملات پشت آن تحمل شده و به سازه منتقل گردد .
اکنون مشخص میشود که چرا به هنگام تندباد ها ریزش سنگ نما اتفاق می افتد ، چون اصولا ملات بنایی فاقد تحمل کشش است ( آنقدر ناچیز است که آیین نامه ها آن را صفر در نظر میگیرند ) و فاجعه از اینجا شروع میشود و به هنگام وقوع تند باد روزنامه ها چنین حوادثی را گزارش میکنند .
نکته بدتر این قضیه این است که کشش حاصل از تند باد در ارتفاع بیشتر میشود و سنگهایی که در طبقات بالایی هستند احتمال ریزش آن ها بیشتر است .
و نکته بدتر بدتر اینکه ، عمده سنگهای نما در کشور ما ایران ، به روش ملاتی در نما کار شده و هیچگونه مقاومتی در برابر نیروی کشش حاصل از تندباد ها ندارند .
نفوذ آب به پشت نما و چرخه های گرم و سرد شدن
مصالح بنایی ضد رطوبت نیستند . هر چند سنگ نما دارای رزین ، واکس یا پولیش است لیکن بند میان سنگها ، نقطه ورود آب بارندگی به پشت سنگ و ملات آن است . بخشی از آب در زمستان یخ زده و در طول روز مجددا گرم شده و منبسط میشود . آبی که در پشت به تله افتاده است با سرما و گرما ، منبسط و منقبض می شود و تنشهای فشاری و کششی به اتصال سنگ و ملات منتقل میشود . تنشهای فشاری تحمل میشود ولی تنشهای کششی باعث ترکهای مویی میشود .با افزایش عمر ساختمان ، تعداد ترکها و پیشروی ترک در ملات به حدی میرسد که تکاپوی وزن سنگ را نمیکند و سنگ از بستر خود ریزش و سقوط میکند .
مصالح بنایی ضد رطوبت نیستند . هر چند سنگ نما دارای رزین ، واکس یا پولیش است لیکن بند میان سنگها ، نقطه ورود آب بارندگی به پشت سنگ و ملات آن است . بخشی از آب در زمستان یخ زده و در طول روز مجددا گرم شده و منبسط میشود . آبی که در پشت به تله افتاده است با سرما و گرما ، منبسط و منقبض می شود و تنشهای فشاری و کششی به اتصال سنگ و ملات منتقل میشود . تنشهای فشاری تحمل میشود ولی تنشهای کششی باعث ترکهای مویی میشود .با افزایش عمر ساختمان ، تعداد ترکها و پیشروی ترک در ملات به حدی میرسد که تکاپوی وزن سنگ را نمیکند و سنگ از بستر خود ریزش و سقوط میکند .
درز انبساط: طبق آیین نامه های اجرایی ، لحاظ نمودن درزهای انبساط برای کنترل حرکتهای حرارتی مصالح لازم است . در حالیکه اصولا نماهای ساختمان ملاتی بدون هیچگونه درز انبساط اجرا میشود . درحالیکه درسیستم اجرای خشک سنگ نما ، پیش بینی و اجرای این درزها بسیار ساده است .
درز حرکتی: نیروی باد در زمانهای متفاوت به ساختمان وارد شده و باعث حرکت آن میشود . جابجایی و تنش های این حرکت ،در سیستم نمای ملاتی ، به صورت کامل باید توسط سنگ نمای ساختمان تحمل شود ، در حالیکه در سیستم نمای خشک و مدرن عمده حرکتهای نما توسط اتصالات تحمل میشود .
نشست نامتقارن: نشستهای نامتقارن در پی ساختمان میتواند تنشهای کششی بزرگی به نمای ساختمان منتقل کند .
تاثیر آلودگی هوا بر نمای ملاتی
باران اسیدی: سنگهای نما در معرض هوازدگی هستند . از طرفی در شهر های بزرگ ، به دلیل آلودگی هوا و ذرات معلق سوختهای نفتی فسیلی ، همانند دی اکسید سولفور SO2 و اکسیدهای نیتروژن ، بارانهای اسیدی می بارد . کیفیت اتصال سنگ نما در معرض تماس با این بارانها ، تنزل پیدا می کند .
باران اسیدی: سنگهای نما در معرض هوازدگی هستند . از طرفی در شهر های بزرگ ، به دلیل آلودگی هوا و ذرات معلق سوختهای نفتی فسیلی ، همانند دی اکسید سولفور SO2 و اکسیدهای نیتروژن ، بارانهای اسیدی می بارد . کیفیت اتصال سنگ نما در معرض تماس با این بارانها ، تنزل پیدا می کند .
اشکالات نصب
بنای سنگ کار، برای سادگی و کم کردن زحمت خود کارهای زیر را به خطا انجام میدهد.
نخاله در پشت سنگ: از آنجاییکه ملات درست کردن ، کاری سخت است ، جهت کم نمودن زحمت ، بخشی از پشت سنگ را با خرده آجر و نخاله ساختمانی پر میکند تا مقدار مصرف ملات کم شود.
عدم نگهداری از ملات: ملات برای رسیدن به مقاومت نهایی خود به نگهداری Curing و مرطوب نگهداشتن دوره ای نیاز دارد که این کار صورت نمیپذیرد. در این حالت میزان مقاومت ملات تا یک سوم کاهش می یابد .
ضخامت ملات: به دلیل ناشاقول و نارسیمان بودن سطح زیر کار ، ضخامت ملات در برخی موارد به 6 الی 7 سانتیمتر میرسد ولی در برخی نقاط به 1 الی 2 سانتیمتر کاهش می یابد . برای اینکه بتواند عملیات سنگی چینی را به سرعت انجام دهد ، پودر سیمان خالص را برای زودگیر ملات به پشت سنگ اضافه میکند .
خشک شدن سریع ملات : سنگ نما باید قبل از استفاده خیس شده تا آب ملات را به خود نکشد . سنگ پای کار و آفتاب خورده ، بخشی از آب ملات را به خود میکشد و افت مقاومت ملات را باعث میشود .
ریختن پودر سیمان : استاد کار جهت زودگیر کردن ملات ، پودر سیمان خالص به پشت سنگ اضافه میکند . از آنجائیکه در این حالت اختلاطی صورت نمیگیرد ، پودر سیمان آب ملات را به خود کشیده و مقاومت آن را کاهش میدهد .
خاک و پودر سنگ : پودر سنگ حاصل از برشکاری قطعات جمع نمیشود. به دلیل اندازه های میکرونی ، این ذرات بسیار جاذب آب هستند . آب ملات را میکشند و در طرح اختلاط آن اثر میگذارند .
بنای سنگ کار، برای سادگی و کم کردن زحمت خود کارهای زیر را به خطا انجام میدهد.
نخاله در پشت سنگ: از آنجاییکه ملات درست کردن ، کاری سخت است ، جهت کم نمودن زحمت ، بخشی از پشت سنگ را با خرده آجر و نخاله ساختمانی پر میکند تا مقدار مصرف ملات کم شود.
عدم نگهداری از ملات: ملات برای رسیدن به مقاومت نهایی خود به نگهداری Curing و مرطوب نگهداشتن دوره ای نیاز دارد که این کار صورت نمیپذیرد. در این حالت میزان مقاومت ملات تا یک سوم کاهش می یابد .
ضخامت ملات: به دلیل ناشاقول و نارسیمان بودن سطح زیر کار ، ضخامت ملات در برخی موارد به 6 الی 7 سانتیمتر میرسد ولی در برخی نقاط به 1 الی 2 سانتیمتر کاهش می یابد . برای اینکه بتواند عملیات سنگی چینی را به سرعت انجام دهد ، پودر سیمان خالص را برای زودگیر ملات به پشت سنگ اضافه میکند .
خشک شدن سریع ملات : سنگ نما باید قبل از استفاده خیس شده تا آب ملات را به خود نکشد . سنگ پای کار و آفتاب خورده ، بخشی از آب ملات را به خود میکشد و افت مقاومت ملات را باعث میشود .
ریختن پودر سیمان : استاد کار جهت زودگیر کردن ملات ، پودر سیمان خالص به پشت سنگ اضافه میکند . از آنجائیکه در این حالت اختلاطی صورت نمیگیرد ، پودر سیمان آب ملات را به خود کشیده و مقاومت آن را کاهش میدهد .
خاک و پودر سنگ : پودر سنگ حاصل از برشکاری قطعات جمع نمیشود. به دلیل اندازه های میکرونی ، این ذرات بسیار جاذب آب هستند . آب ملات را میکشند و در طرح اختلاط آن اثر میگذارند .