◼️ با نهایت تاسف، درگذشت پدر محترمِ مدیرعامل مدیناطب، جناب آقای مهندس محمدی را به ایشان و خانواده محترم تسلیت عرض می‌کنیم.

🖤یادشان گرامی...

‍ 💢تأثیر انواع اعتیاد و روش‌های کنترل (Curving) بر نواحی مختلف مغز

🔹اعتیاد یکی از پیچیده‌ترین اختلالات عصبی-روانی است که اثرات گسترده‌ای بر ساختار و عملکرد مغز دارد.
در اینجا ما به بررسی تأثیرات اعتیاد بر نواحی مختلف مغز و روش‌های مدیریت و مداخلات عصبی می‌پردازیم.

تأثیر انواع اعتیاد بر نواحی مختلف مغز

🔸اعتیاد یک وضعیت پیچیده است که فعالیت خود را از تغییر سیستم پاداش مغز آغاز می‌کند و در نتیجه به تغییرات ساختاری و عملکردی در مناطق مختلف مغز منجر می‌شود. هر نوع اعتیاد تأثیرات متفاوتی بر نواحی مغزی دارد:

1. اعتیاد به مواد مخدر و الکل
مواد مخدر مانند کوکائین، هروئین، و مت‌آمفتامین و الکل، تأثیر مستقیم بر سیستم دوپامینرژیک مغز دارند:

سیستم پاداش (Ventral Tegmental Area و Nucleus Accumbens): مصرف مواد مخدر باعث افزایش شدید و غیرطبیعی دوپامین می‌شود که لذت شدید و میل به تکرار مصرف را به همراه دارد.
قشر پیش‌پیشانی (Prefrontal Cortex): مصرف مزمن باعث کاهش توانایی کنترل شناختی، تصمیم‌گیری و خودکنترلی می‌شود. این تغییرات مسئول رفتارهای تکانه‌ای و ناتوانی در توقف با رفتارهای مصرفی است.
هیپوکامپ و آمیگدالا: که با حافظه و پردازش احساسات درگیر هستند.

2. اعتیادهای رفتاری (Behavioral Addictions):
اعتیاد به اینترنت، قمار و بازی‌های ویدئویی نیز اثرات مشابهی بر سیستم پاداش دارند؛ اما به شدت متفاوت‌ عمل می‌کنند.

قشر سینگولیت قدامی (Anterior Cingulate Cortex): این تغییرات با از دست دادن کنترل توجه و ارزیابی پاداش مرتبط است.
شبکه پیش‌فرض مغز (Default Mode Network): با اعتیاد به اینترنت و رسانه‌های اجتماعی، فعالیت این شبکه که مسئول پردازش ذهنی است، به صورت غیرعادی افزایش می‌یابد و بر تمرکز و خلاقیت تأثیر منفی می‌گذارد.

3. اعتیاد به نیکوتین
نیکوتین از طریق گیرنده‌های نیکوتینی کولینرژیک، سیستم دوپامینرژیک را تحریک می‌کند. تغییرات قابل‌توجه در:

قشر پیش‌پیشانی (کاهش کنترل شناختی)
آمیگدالا (افزایش اضطراب و تحریک‌پذیری در زمان ترک)
که کنترل رفتارهای مصرفی را دشوار می‌کنند.

مکانیسم‌های تغییرات مغزی در اثر اعتیاد

🔹حساس‌سازی (Sensitization): در این فرآیند، پاسخ مغز به محرک‌های مرتبط با مصرف مواد افزایش می‌یابد، که این موضوع در craving (ولع) نمود پیدا می‌کند.
تحمل (Tolerance): به مرور زمان، سیستم پاداش مغز نسبت به دوپامین مقاوم می‌شود و فرد برای تجربه همان سطح لذت، مجبور به افزایش مصرف می‌شود.
کاهش کنترل شناختی: تغییرات در قشر پیش‌پیشانی باعث کاهش توانایی فرد در مقاومت در برابر محرک‌های وسوسه‌انگیز می‌شود.

روش‌های کنترل و مدیریت اعتیاد و ولع

🔸درمان اعتیاد نیازمند رویکردهای چندبعدی است. در کنار روش‌های دارویی و روان‌درمانی، نوروتراپی به‌عنوان یک ابزار مدرن و قدرتمند برای کنترل craving و بازسازی عملکرد مغز شناخته می‌شود.

1. نوروفیدبک (Neurofeedback)
نوروفیدبک با ارائه بازخورد آنی از امواج مغزی، به بازسازی فعالیت طبیعی مغز کمک می‌کند. برای مثال:
در افرادی با اعتیاد به مواد مخدر، نوروفیدبک بهبود دهنده تعادل از دست رفته در قشر پیش‌پیشانی و کنترل تکانشگری باشد.

2. تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال (TMS)
TMS روشی غیرتهاجمی است که با تحریک قشر پیش‌پیشانی می‌تواند craving را کاهش دهد.
تحریک مکرر این ناحیه می‌تواند کنترل شناختی را بهبود داده و رفتارهای وسواسی را کاهش دهد.

🔹صرف‌نظر از انواع اعتیاد، این ناهنجاری با تغییرات قابل‌توجهی در ساختار و عملکرد مغز همراه است که اثرات آن از سیستم پاداش تا عملکرد شناختی و هیجانی را در بر می‌گیرد. رویکردهای مدرن مانند نوروتراپی و تحریک مغزی، همراه با مداخلات رفتاری و به طور خاص online TES امیدهای نوینی برای مدیریت و درمان این اختلال ارائه می‌دهند. امید داریم که ترکیب نوروساینس با تکنیک‌های نوین، بتوانیم راهی نوآورانه برای بازیابی توانایی مغز و بازگشت افراد به زندگی سالم و باکیفیت فراهم آوریم.

📚منابع:

🔬Koob, G. F., & Volkow, N. D. (2016). Neurobiology of addiction: A neurocircuitry analysis. The Lancet Psychiatry, 3(8), 760-773.
🔬Sokhadze, E. M., Cannon, R. L., & Trudeau, D. L. (2008). EEG biofeedback as a treatment for substance use disorders: Review, rating of efficacy, and recommendations for further research. Applied Psychophysiology and Biofeedback, 33(1), 1-28.
🔬Diana, M., Raij, T., Pokorny, T., Nummenmaa, A., & Ferreri, F. (2017). Rehabilitating the addicted brain with transcranial magnetic stimulation. Nature Reviews Neuroscience, 18(11), 685-693.

منتظر بیانیه مدیناطب باشید.