عصر سه‌شنبه‌های بخارا

بررسی و معرفی کتاب «جرعه‌های ساغر خیام» (رباعیات عمرخیام اثر فیتزجرالد و منابع اصلی فارسی آنها) نوشتۀ ادوارد هرون آلن، با ترجمۀ مصطفی حسینی


سه‌شنبه یازدهم دی‌ماه ۱۴۰۳
باغ‌موزۀ نگارستان، تالار دکتر روح‌الامینی

شب میرمصطفی عالی‌نسب

و اهدای اولین دورۀ جایزۀ عالی‌نسب
به بهترین پایان‌نامه در موضوع توسعۀ ایران

هفتصد و نود و هشتمین شب از شب‌های بخارا با همکاری مؤسسۀ مطالعات دین و اقتصاد و خانۀ اندیشمندان علوم انسانی به بزرگداشت استاد فقید میرمصطفی عالی‌نسب اختصاص دارد.

میرمصطفی در سال ۱۲۹۸ در خانواده‌ای اصالتاً تبریزی به دنیا آمد. در سال ۱۳۱۶ به تنهایی راهی تهران شد. در سال ۱۳۲۰ پس از گذراندن چند دورۀ آموزشی و کار در شرکت اتفاق بر اثر اشغال ایران توسط متفقین به تبریز بازگشت و کسب و کار مستقلی به راه انداخت. پس از تسلط حزب دموکرات در شهریور ۱۳۲۴ بر تبریز، میرمصطفی عالی‌نسب بار دیگر به تهران آمد و تا سال ۱۳۲۸ به تجارت ظروف چینی و بلور پرداخت.
تصمیم عالی‌نسب برای تغییر رویه در فعالیت‌های اقتصادی مصادف شد با مبارزات مردم برای ملی کردن صنعت نفت. رهبری این مبارزات و ریاست دولت ملی با محمد مصدق بود. با آغاز به کار دولت ملی میرمصطفی عالی‌نسب فعالیت‌های عادی خود را متوقف کرد به عضویت شورای ۲۵نفرۀ مشاوران اقتصادی دولت مصدق درآمد.
در این شرایط حساس میرمصطفی عالی‌نسب تصمیم می‌گیرد با سرمایۀ شخصی خود وارد میدان تولید سماور و اجاق خوراک‌پزی نفتی شود. برند «عالی‌نسب» که بر روی اولین سماورهای نفتی ایران حک شده است و قدیمی‌ترها آن را به یاد می‌آورند اینگونه خلق شد و تأثیر شگفت‌آوری در بقای صنعت ملی نفت در آن روزها داشت.
عالی‌نسب در دوران پس از انقلاب نیز تا پایان جنگ تحمیلی مشاور اقتصادی دولت بود و نقش کلیدی در تصمیمات کلیدی اقتصادی دولت در آن مقطع بر عهده داشت.
در این مراسم سیدمحمدرضا بهشتی، علی‌اصغر سعیدی، فرشاد مومنی، علیرضا عظیمی‌پور، رضا مجیدزاده و علی دهباشی سخنرانی خواهند کرد.
همچنین در پایان مراسم، اولین دورۀ جایزۀ عالی‌نسب به بهترین پایان‌نامه در حوزۀ توسعۀ ایران اهدا خواهد شد.

خانۀ اندیشمندان علوم انسانی: خیابان استاد نجات‌الهی (ویلا)، چهارراه ورشو، تالار فردوسی

شب ققنوس
(جمعیت حمایت از بیماران سوخته)

هفتصد و نود و نهمین شب از سلسله شب‌های بخارا اختصاص یافته است به ققنوس (جمعیت حمایت از بیماران سوخته). این نشست در ساعت پنج بعدازظهر شنبه پانزدهم دی‌ماه ۱۴۰۳  با حضور استاد: دکتر علی‌اصغر دادبه، و علیرضا رییسی، نرگس جودکی، محمدجواد فاطمی، هومن حاجی‌غفاری، منظر فرامرز علمی و اسرین معروفی (از بچه‌های شین‌آباد) در تالار فردوسی خانۀ اندیشمندان علوم انسانی برگزار می‌شود. همچنین تقدیر از چهرۀ ماندگار سوختگی ایران، دکتر امیر‌حسین کلانتری، از دیگر بخش‌های این نشست خواهد بود. در پایان مراسم، قطعاتی توسط گروه موسیقی بامداد اجرا خواهد شد.

انجمن ققنوس در سال ۱۳۹۴ با هدف ترویج پیش‌گیری از سوختگی و حمایت از درمان و بازتوانی بیماران سوخته تأسیس گردید. این نهاد غیردولتی بوده و با کمک‌های خیرین اداره می‌شود. این انجمن علاوه بر آن که به ارایۀ خدمت به رهیدگان از سوختگی و خانواده‌های آنان در سه حوزۀ جسمی، روانی و اجتماعی پرداخته است، در حوزۀ پیش‌گیری نیز تلاش کرده است تا خطر سوختگی افراد را با آموزش، ارتقا قوانین و استانداردها بهبود بخشد.

خانۀ اندیشمندان علوم انسانی: خیابان نجات‌الهی (ویلا)، چهارراه ورشو، تالار فردوسی

شب میرمصطفی عالی‌نسب

با سخنرانی سیدمحمدرضا بهشتی، علی‌اصغر سعیدی، فرشاد مومنی، علیرضا عظیمی‌پور، رضا مجیدزاده و علی دهباشی


پنجشنبه سیزدهم دی‌ماه ۱۴۰۳
خانۀ اندیشمندان علوم انسانی، تالار فردوسی

شب فردوسی و شاهنامه
«از ستیز تا ستایش»

هشتصدمین شب از سلسله شب‌های بخارا با همکاری انتشارات مروارید و خانه اندیشمندان علوم انسانی اختصاص یافته است به رونمایی از کتابِ «از ستیز تا ستایش: فردوسی و شاهنامه به روایت شاعران ایران». این نشست ساعت ۵ بعد از ظهر یکشنبه شانزدهم دی ماه با حضور ژاله آموزگار، حسن انوری، مسعود جعفری جزی، کامیار عابدی، نیما ظاهری و علی دهباشی برگزار خواهد شد. قرائت قصیدۀ «جاودان خرد» سرودۀ استاد شفیعی کدکنی توسط فرخ‌لقا نوایی و نقالی فهیمه باروتچی از دیگر بخش‌های این نشست خواهد بود.

کتاب «از ستیز تا ستایش» تألیف نیما ظاهری دربرگیرندۀ نکوهش‌ها و ستایش‌هایی است که در هزار سال، به شعر از زمان حکیم طوس، فردوسی، تا زمانۀ ما، در حق او و اثر یگانه‌اش، شاهنامه سروده شده است، و همچنین بررسی و طبقه‌بندی تاریخی این نکوهش‌ها و ستایش‌ها در شش دوره: «انکار فردوسی، پایان انکار و آغاز دیدگاه‌های دوگانه، اوج‌گیری افسانه‌ها، آغاز ستایش‌ها و اوج‌گیری تضمین‌ها، اوج‌گیری افسانه‌ها، ستایش». کتاب با اشاره‌های انتقادی فرخی سیستانی، شاعر پیشگام دورۀ غزنوی، نسبت به شاهنامه آغاز می‌شود و با قصیدۀ شفیعی‌کدکنی، شاعر عصر ما، دربارۀ فردوسی به اتمام می‌رسد. مؤلف این کتاب، این مجموعۀ بسیار خواندنی را به پیشنهاد همین استاد برجسته گردآوری کرده و در دسترس دوستداران ادب کهن‌سال فارسی قرار داده است.

خانۀ اندیشمندان علوم انسانی: خیابان استاد نجات‌الهی (ویلا)، چهارراه ورشو، تالار فردوسی.

عصر دوشنبه‌های بخارا

به مناسبت انتشار کتاب «تبریز: شهری ایرانی در گذار تاریخ اجتماعی و اقتصادی نخبگان تبریز» نوشتۀ کریستف ورنر، ترجمۀ جمال پیره مرد شتربان سی و ششمین عصر دوشنبه‌های بخارا با همکاری مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه و انتشارات ستوده و فصل‌نامۀ مردم‌نامه به رونمایی و معرفی این کتاب اختصاص یافته است.
این نشست در ساعت پنج بعدازظهر دوشنبه هفدهم دی‌ماه ۱۴۰۳ با حضور: داریوش رحمانیان، مقصود فراستخواه، جواد مرشدلو و علی دهباشی و پیام کریستف ورنر برگزار خواهد شد.


کتاب «تبریز» به سرگذشت مهمترین کانون شهری شمال غرب ایران در یک دوره مهم پرداخته است. تبریزْ شهری کهن با جایگاهی ممتاز در تاریخ ایران است که فراز و فرود زیادی را در حیات دیرپا و پرتلاطم خود از سر گذرانده است. موقعیت جغرافیایی و اهمیت این شهر آن را در طول تاریخ به حلقه ارتباطات و مراودات تاریخی و فرهنگی ایران با اروپا، عثمانی، قفقاز و روسیه تبدیل کرده است. در دوره قاجاریه، تبریز در عین حفظ جایگاه تاریخی ممتازش، دارالسلطنه ایران و دروازه ارتباطات این کشور با جهان مدرن به شمار می‌رفت و در أخذ جلوه‌های نوگرایی و تجدد پیشگام بود.

نویسنده در این کتاب با تکیه بر منابع دست اول و اسناد به این پرسش پاسخ می‌دهد که تبریز در گذار از دوره افشاری به دوره قاجاری چه تحولاتی را از سرگذراند و چگونه از مرکز یک حکومت ایالتی به «دارالسلطنه» ایران تبدیل شد.

کریستف ورنر، نویسنده کتاب استاد برجسته دانشگاه بامبرگ آلمان و پژوهشگر شاخص در حوزه تاریخ ایران است که در پژوهش‌هایش بیشتر بر حوزه تاریخ اجتماعی و اقتصادی، به‌ویژه مقوله وقف و اهمیت آن برای تاریخ اجتماعی تمرکز داشته است.

این نشست روز دوشنبه ۱۷ دی‌ماه ۱۴۰۳ ساعت ۱۷ در مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه برگزار می‌شود و حضور علاقه‌مندان در آن بلامانع است.

مرکز مطالعات خاورمیانه: تهران، بلوار کشاورز ، خ نادری، پلاک ۶

شب ققنوس
(جمعیت حمایت از بیماران سوخته)

با حضور استاد: دکتر علی‌اصغر دادبه، و علیرضا رییسی، نرگس جودکی، محمدجواد فاطمی، هومن حاجی‌غفاری، منظر فرامرز علمی و اسرین معروفی (از بچه‌های شین‌آباد)

همراه با تقدیر از چهرۀ ماندگار سوختگی ایران دکتر امیر‌حسین کلانتری، اجرای قطعاتی توسط گروه موسیقی بامداد و شاهنامه خوانی


شنبه پانزدهم دی‌ماه ۱۴۰۳
خانۀ اندیشمندان علوم انسانی، تالار فردوسی

شب فردوسی و شاهنامه
«از ستیز تا ستایش»

با حضور ژاله آموزگار، حسن انوری، مسعود جعفری جزی، کامیار عابدی، نیما ظاهری و علی دهباشی

رونمایی از کتابِ «از ستیز تا ستایش: فردوسی و شاهنامه به روایت شاعران ایران»، قرائت قصیدۀ «جاودان خرد» سرودۀ استاد شفیعی کدکنی توسط فرخ‌لقا نوایی و نقالی فهیمه باروتچی

یکشنبه شانزدهم دی‌ماه ۱۴۰۳
خانۀ اندیشمندان علوم انسانی، تالار فردوسی

عصر سه‌شنبه‌های بخارا

سی و‌ ششمین نشست از سلسله نشست‌های عصر سه‌شنبه‌ها مجلۀ بخارا اختصاص یافته‌ است به بررسی و معرفی کتاب «عثمانی در آستانۀ تجدد» نوشتۀ اریک یان زورشر، با ترجمۀ حسن حضرتی که از سوی نشر یام منتشر شده است. این نشست در ساعت پنج و نیم عصر سه‌شنبه هجدهم دی‌ماه ۱۴۰۳ با سخنرانی توران طولابی، سیدمهدی حسینی تقی‌آباد، حسن حضرتی و علی دهباشی در تالار دکتر محمود روح‌الامینی باغ‌موزۀ نگارستان برگزار می‌شود.

اثر حاضر به خامه اریک یان زورشر، یکی از بزرگ‌ترین عثمانی و ترک‌شناسان برجسته دنیاست و تا اکنون به زبان‌های مختلف مانند آلمانی، ایتالیایی، یونانی، عبری، اندونزیایی، عربی، آلبانیایی و... ترجمه شده است. توصیف و تبیین نویسنده از اصلاحات و مشروطه‌خواهی نوعثمانیان، ترکان جوان و به‌ویژه جریان اتحادوترقی، بسیار عمیق و دقیق است. نیز وصف فربه و تحلیل‌های مولف از چگونگی فروپاشی امپراتوری عثمانی و تشکیل جمهوری ترکیه جدید، یکی از عالمانه‌ترین پژوهش‌ها را رقم زده است.

این کتاب، تکاپوهای نوگرایانه نوعثمانیان و ترکان جوان را در عصر امپراتوری و چگونگی گذار آنها به دوره جمهوری و تشکیل دولت- ملت جدید را هنرمندانه به تصویر می‌کشد. تمام دغدغۀ فکری زورشر در متن حاضر این است که نشان بدهد چگونه ترک‌ها این دورۀ گذار را سپری کرد و به دورۀ مدرن پا گذاشتند؟ موضوعی که مسئله ایران دیروز و امروز نیز به شمار می‌رود. از این رو، مطالعه این پژوهش عالمانه به قلم یکی از بزرگترین مورخان حال حاضر جهان از ازاویه توجه به تاریخ خاورمیانه، اسلام معاصر و نسبت آن با تحولات ایران معاصر بسیار حائز اهمیت است. مطالعه این اثر به همه علاقه‌مندان به تاریخ فکری معاصر جهان اسلام و ایران توصیه می‌شود.


باغ‌موزۀ نگارستان: میدان بهارستان، خیابان دانشسرا، خیابان شریعتمدار رفیع، تالار دکتر روح‌الامینی

کتابفروشی شهاب:
t.me/shahab_bookstore