Aria Control

Forwarded from کانال ابزاردقیق و اتوماسیون صنعتی

خطرات برق گرفتگي

يكي از مهمترين خطراتي كه در يك محيط صنعتي، انسان را تهديد مي كند، خطر برق گرفتگي است. انرژي الكتريكي با تمام مزاياي خود، از انواع خطرناك انرژي به شمار مي آيد كه هرساله هزاران نفر را در سراسر جهان به كام مرگ مي كشد. از اين رو شناسايي اثرات بر ق گرفتگي و شيوه هاي مقابله با آن يكي از موارد ضروري براي افراد شاغل در مراكز صنعتي به شمار مي آيد.

به طور كلي آن چه كه باعث بر ق گرفتگي و يا وقوع شوك الكتريكي مي شود، عبور جريان از بدن است.شدت اين شوك به عوامل مختلفي بستگي دارد كه از آن جمله مي توان به وضعيت بدن ، ميزان جريان،فركانس، مسير عبور جريان از بدن و مدت زمان عبور جريان اشاره كرد. در مورد جريان AC با فركانس 50 يا 60 هرتز، شدت جريان كم و در حدود يك يا دو ميلي آمپر بي خطر بوده و ممكن است تنها به صورت يك لرزش خفيف در بدن ظاهر گردد. در جريان هايي در حدود 15 ميلي آمپر، ماهيچه ها بر اثر عبور جريان، به صورت غير ارادي منقبض شده و در نتيجه در اين حالت فرد قادر نيست خود را از سيم برق دار جدا كند و در نهايت در جريان هاي بالاتر از 50 ميلي آمپر شخص حادثه ديده ممكن است دچار تنگي نفس و لرزش در بطن هاي قلب شود. در جريان هاي 50 ميلي آمپر مدت زمان لازم براي اختلال در عملكرد قلب در حدود 2 ثانيه است كه اين زمان براي جريا نهاي بالاتر كاهش يافته به طوري كه براي جريان 500 ميلي آمپر كمتر از دو دهم ثانيه است. فركانس هاي بالا معمولا خطر كمتري نسبت به فركانس هاي 50 و 60 هرتز دارند به گونه اي كه در فركانس 1 كيلوهرتز ، جرياني كه مي تواند باعث اختلال در عملكرد قلب شود تقريبا 15 برابر همين جريان در فركانس 60 هرتز است. در جريان هاي DC حداقل جريان قابل تشخيص در حدود 5 تا 7 ميلي آمپر است كه با افزايش اين جريان، گرماي شديدي در مسير عبور جريان از بدن ايجاد مي شود و نهايتا در جريان هاي بالاتر از 50 ميلي آمپر، شخص دچار انقباض عضلات ، تشنج، تنگي نفس و خفگي مي شود. به طور كلي و به صورت تقريبي، جريا نهاي 50 ميلي آمپر به بالا مي تواند باعث آسيب ديدگي و مرگ افراد شود. در مورد جريان هاي كمتر از 50 ميلي آمپر نيز در صورتي كه مسير عبور جريان از قلب و شش ها باشد، مي تواند منجر به خفگي، اختلال قلبي و مرگ شود.
@icesi
مسير عبور جريان از بدن نقش تعيين كننده اي در ميزان خسارت ناشي از برق گرفتگي دارد. معمولا مسير عبور جريان از يك دست به دست ديگر و يا يك دست به پا، از آ نجا كه از قلب مي گذرد، از خطرناك ترين مسيرهاي ممكن هستند. با همين استدلال كم خطرترين مسير براي عبور جريان مسير پا به پا است.
به طور كلي وقتي از بدن جريان عبور مي كند كه بين دو نقطه از بدن اختلاف پتانسيلي وجود داشته باشد.به عنوان مثال هنگام اتصال يك فاز به بدنه فلزي دستگاه، اختلاف پتانسيلي بين بدنه دستگاه و زمين به وجود مي آيد كه در اين حالت اگر شخصي بدنه دستگاه را لمس كند، مدار بسته اي شامل سيم فاز، بدن شخص، زمين و اتصال بين زمين و نقطه مركزي ترانسفورماتور تشكيل مي شود. در اين حالت جريان از
بدن شخص عبور مي كند. ميزان اين جريان عمدتا به مقاومت خود بدن و مقاومت بين بدن شخص و زمين بستگي دارد. به عنوان مثال در صورتي كه بين شخص و زمين يك ماده عايق مانند كفش قرار داشته باشد، اين مقاومت بالا بوده و در نتيجه جريان عبوري از بدن شخص پايين خواهد بود. در صورتي كه حداقل مقاومت بدن شخص را 1300 اهم و جريان خطرناك براي بدن را 50 ميلي آمپر در نظر بگيريم، اندازه ولتاژي كه مي تواند براي شخص خطرآفرين باشد طبق رابطه زير
V = 1300 × .05 = 65
برابر با 65 ولت خواهد بود. بنابراين به صورت تقريبي ولتاژ هاي بالاتر از 65 ولت مي توانند باعث آسيب جدي به افراد شوند. البته بايد توجه داشت كه اين حرف بدين معنا نيست كه ولتاژ هاي كمتر از 65 ولت نمي توانند باعث مرگ شوند بلكه در مواردي مرگ در اثر ولتاژ 30 ولت نيز مشاهده شده است.
آن چه ميزان عبور جريان از بدن را محدود مي كند مقاومت الكتريكي اندام هاي مختلف بدن است كه قسمت عمده آن مربوط به پوست است. معمولا پوست هاي نرم و مرطوب داراي مقاومتي در حدود 500 اهم هستند كه اين ميزان براي پوست هاي ضخيم و خشك مي تواند تا 100000 اهم نيز باشد. از اين رو خيس بودن پوست بدن تأثير به سزايي در افزايش ميزان جريان عبوري از بدن دارد. همچنين اتصال برق
به محل هايي كه پوست خراشيده و يا زخم شده است نيز مي تواند خطر مضاعفي داشته باشد. براي افزايش مقاومت بدن و در نتيجه كاهش جريان عبوري از آن، بهتر است در موقع كار با ادوات برقي، از دستكش عايق و نيز كفش ايمني مناسب استفاده كرد تا در تما سهاي احتمالي با برق، ميزان جريان عبوري از بدن كاهش يافته و از صدمات احتمالي جلوگيري كند.
@icesi

2 views10:52