«آزربایجان تیم‌لری فرق‌اله‌مز رنگلری»؛
قزوین مهمان و میزبان ندارد!

در دیدار شمس‌آذر و تراختور، مهمان و میزبان معنایی ندارد؛ آذربایجان یکی است.

ادامه 👇👇👇


https://t.me/ArazNews/106469

در حاشیه دیدار تیم‌های شمس‌آذر قزوین و تراختور ، شعار قدیمی «آزربایجان تیم‌لری فرق‌اله‌مز رنگلری» بار دیگر تداعی شد؛ شعاری که این بار شامل حال تنها نماینده قزوین در لیگ برتر نیز می‌شود.

سال‌ها پیش، حضور چندین نماینده از آذربایجان شرقی در لیگ برتر فوتبال کشور، از جمله تراختور، ماشین‌سازی، شهرداری تبریز و گسترش فولاد، موجب شد هواداران تراختور در اقدامی خلاقانه این شعار را ابداع کنند. شعاری که در دربی‌های داخلی و مقابل سایر تیم‌ها نماد اتحاد و حمایت از تیم‌های آذربایجان شد. این فرهنگ حمایتی بعدها به تیم‌های استان‌های همجوار، از جمله ۹۰ اورمیه در لیگ آزادگان و شهرداری اورمیه در لیگ برتر والیبال نیز سرایت کرد و همچنان در دربی‌های آذربایجانی حفظ شده است.

با گذشت دو سال از صعود شمس‌آذر قزوین به لیگ برتر، این تیم به عنوان تنها نماینده استان قزوین در بالاترین سطح فوتبال کشور فعالیت می‌کند. نکته قابل توجه آن است که مالک باشگاه اصالتاً تورک بوده و اکثریت قابل توجهی از مردم استان قزوین نیز تورک‌ هستند. هواداران قزوینی، پیش از صعود تیم شمس‌آذر، از طرفداران پرشور تراختور به شمار می‌رفتند و همچنان نیز در کنار حمایت از شمس‌آذر، پشتیبان تراختور هستند. بسیاری از لیدرهای فعلی شمس‌آذر سابقه طولانی در هواداری تراختور دارند.

فرهنگ مردم قزوین، به ویژه تورک‌های این استان، امتداد طبیعی فرهنگ آذربایجان و در راستای فرهنگ استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و زنجان است.

بنابراین، در دیدار شمس‌آذر و تراختور، بحث «میزبان» و «مهمان» معنایی ندارد و هواداران هر دو تیم زیر پرچم شعار «آزربایجان تیم‌لری فرق‌اله‌مز رنگلری» متحد خواهند بود.

در پایان، هواداران پرشور دو تیم باید نسبت به جریان‌سازی‌های برخی رسانه‌ها که در پی ایجاد حواشی، تفرقه و تخریب وحدت میان استان‌های تورک‌ هستند، هوشیار باشند و اجازه ندهند رقابت‌های ورزشی باعث فاصله گرفتن تیم‌های آذربایجانی از یکدیگر شود.



🔗 @ArazNews

🔰 انفجار در سوله شرکت اوانار پارسیان در میمه اصفهان

آراز نیوز: مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان از وقوع انفجار در سوله شرکت اوانار پارسیان واقع در بخش میمه شهرستان شاهین شهر و میمه این استان خبر داد.

منصور شیشه فروش از وقوع انفجار در سوله شرکت اوانار پارسیان واقع در بخش میمه شهرستان شاهین شهر و میمه خبر داد.

وی اعلام کرد: این حادثه در ساعت ۱۰ و ۳۰ دقیقه صبح امروز رخ داده است.

این انفجار دو فوتی و یک مصدوم برجای گذاشت. تاکنون مقامات رسمی درباره علل این حادثه اظهار نظر نکرده‌اند.


🌎 آراز نیوز؛ گرچک خبرلرین آدرسی
🔗 @ArazNews

نظامی گنجوی اشعارش را به فارسی سرورده است، اما در بافت فرهنگی تورکی زیسته است. نظامی گنجوی اهل گنجه، شهری در آذربایجان بوده که از دیرباز، زبان تورکی در آن رواج داشته است. اگرچه آثار مکتوب نظامی به‌ویژه «خمسه» به زبان فارسی نگاشته شده‌اند، اما این بدان معنا نیست که او زبان تورکی نمی‌دانسته یا در زندگی روزمره‌اش از آن استفاده نمی‌کرده. از سوی دیگر، در لابه‌لای آثارش، واژگان، تعبیرها و حتی مثل‌هایی با ریشه تورکی دیده می‌شود. بنابراین، فقدان «دیوان تورکی» به‌تنهایی دلیلی بر ناآشنایی یا بی‌ارتباطی او با زبان و فرهنگ تورکی نیست.

استفاده از زبان فارسی در آن زمان به‌معنای ذوب شدن در "یک فرهنگ واحد" نبوده است. در قرون وسطی، زبان فارسی در بخش بزرگی از جهان اسلام، به‌ویژه در حوزه‌ی ادب و شعر زبان مکتوب بود. برخی از شاعران، حکیمان، و اندیشمندان تورک‌، عرب‌، پشتون، و حتی هندی، آثار ادبی خود را به فارسی می‌نوشتند، زیرا فارسی در مقطعی از تاریخ زبان مشترک فرهنگی در منطقه اسلام بود. همان‌گونه که در اروپا، زبان لاتین برای قرن‌ها زبان دانش و دین بود، بدون آن‌که نویسندگان لاتین‌نویس حتماً اهل ایتالیا یا رُم باشند. بنابراین، نوشتن به زبان فارسی به‌معنای «عضویت در یک امت و فرهنگ خاص» نیست.

زبان علمی نیز زبان عربی بود. دانشمندانی چون ابن‌سینا، فارابی، بیرونی، خوارزمی و زکریای رازی همگی آثار علمی‌شان را به زبان عربی که زبانی دقیق برای انتقال علوم بوده نوشته و مکتوب کردند.

در اروپا نیز دانشمندان و فیلسوفانی چون توماس آکویناس، راجر بیکن، دکارت و نیوتن آثارشان را به لاتین می‌نوشتند و این نشان می‌دهد که در دوران قدیم اساسا زبان و فرهنگ ماهیتی متفاوت با آنچه امروز از آن برداشت می‌شود داشته است.

بیان اینکه «ما یک امت و یک فرهنگ بودیم» اگرچه نیت صلح و تفاهم دارد، اما مفهومی تاریخی‌ـ‌سیاسی مبهمی دارد. امت در جهان اسلام، مفهومی دینی است و ناظر بر جامعه‌ی مسلمانان، نه لزوماً ملیت‌های هم‌زبان یا هم‌فرهنگ. از سوی دیگر واژه امت از سوی جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کلیدواژه ایدئولوژیک و پیام‌آور ایده پان اسلامیسم بوده که در دهه‌های اول انقلاب 57 و دوران جنگ ایران و عراق در فضای سیاسی ایران بیشتر مطرح می‌شد. همچنین، اگرچه در قرون وسطی اشتراکات فرهنگی میان ایران، آذربایجان، آناتولی و تورکستان در آسیای میانه پررنگ بوده، اما این حوزه‌ها در عین اشتراک، دارای تنوع زبانی، مذهبی و ملیتی گسترده‌ای بوده‌ و هستند. نادیده گرفتن این تنوع به نام یکپارچگی فرهنگی، برخلاف واقعیت تاریخی است.

ادبیات تورکی مکتوب از قرن ۱۳ میلادی به بعد با شخصیت‌هایی چون یونس امره و علی‌شیری نوایی رشد کرد. آنگونه که همین حادثه در اروپا نیز موضوعیت داشته است. به طوریکه در در قرن 14 نیز دانته آلیگیری ایتالیایی اثر ارزشمند ادبی «کمدی الهی» را به جای زبان رایج لاتین به زبان ایتالیایی عامیانه نوشت.

سخنان پزشکیان از منظر دیپلماتیک، ممکن است نیت ایجاد پیوند و آشتی بین دو کشور را نشان دهد، اما از دیدگاه تاریخی و زبان‌شناسی، و از نقطه نظر گرایشات فاشیستی ایرانهشری تکرار کلیشه‌های نادرست است که در داخل کشور برای برخی محافل رضایت‌بخش می‎باشد. این سخنان پزشکیان اگرچه نیتی مثبت با پیام وحدت و دوستی داشته است اما در رسانه‌ها و اذهان طرفدار اعتقادات انحرافی ایرانشهری، توهم ایران بزرگ تک‌زبانه و تک‌فرهنگ را زنده می‌کند که موجب ارضای فکری بی‌پایان ایشان با این کلیشه می‌شود.

🌎 آراز نیوز؛ گرچک خبرلرین آدرسی
🔗 @ArazNews

🔰 زلنسکی: جان انسان ها مهمتر از رژه پوتین است

آرازنیوز: ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در واکنش به آتش‌بس ۷۲ ساعته‌ای که روسیه از ۸ تا ۱۰ مه به مناسبت سالگرد پیروزی بر فاشیسم اعلام کرده، این اقدام را «نمایشی» خوانده و آن را فاقد صداقت لازم برای آغاز صلح واقعی دانست.

👈 ادامه خبر

زلنسکی در پیام ویدیویی شبانه خود با انتقاد از این طرح گفت: «نمی‌دانم چرا همه باید تا ۸ مه صبر کنند تا آتش را متوقف کنند فقط برای آن‌که پوتین بتواند برای رژه‌اش سکوت فراهم کند. ما برای رژه‌ها ارزش قائل نیستیم، بلکه برای جان انسان‌ها ارزش قائلیم.»

رئیس‌جمهور اوکراین تأکید کرد که آتش‌بس نباید فقط برای چند روز برقرار شود تا طرف روسی فرصت یابد پس از آن دوباره به حملات خود ادامه دهد. او گفت: «آتش‌بس باید فوری، کامل و بدون قید و شرط باشد دست‌کم برای ۳۰ روز، تا زمینه‌ای برای اعتمادسازی و تلاش‌های واقعی دیپلماتیک فراهم شود.»

پیشنهاد روسیه برای آتش‌بس موقت در حالی صورت می‌گیرد که حملات به زیرساخت‌های غیرنظامی اوکراین همچنان ادامه دارد و نشانه‌ای از توقف پایدار جنگ دیده نمی‌شود. این رژه در مسکو به مناسبت پیروزی شوروی بر ارتش نازی آلمان برگزار می‌شود و این در حالیست که در حال حاضر روسیه به عنوان آغازکننده جنگ و اشغالگر خاک اوکراین شناخته می‌شود.

🌎 آراز نیوز؛ گرچک خبرلرین آدرسی
🔗 @ArazNews

🔰 بازپرس متهم به جنایت علیه بشریت در آستانه دریافت پروانه وکالت

آرازنیوز: بر اساس گزارشی که سینا یوسفی، وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر، در حساب ایکس خود منتشر کرده، سیدعلی موسوی‌اقدام، بازپرس سابق شعبه ۱۵ دادسرای عمومی و انقلاب تبریز، علی‌رغم سابقه بازداشت به اتهام فساد اقتصادی و نقض جدی حقوق بشر، اکنون در آستانه دریافت پروانه وکالت از سوی کانون وکلای آذربایجان شرقی قرار دارد.

👈 ادامه خبر

به گفته یوسفی، موسوی‌اقدام پیش‌تر به دلیل تشکیل باند فساد اقتصادی و اخذ رشوه توسط اداره اطلاعات تبریز بازداشت شده بود. با این حال، به دلیل عدم پیگیری قضایی و سرپوش نهادن بر جرایم ارتکابی‌اش، اکنون روند دریافت پروانه وکالت او بدون مانع در حال انجام است.

این مقام پیشین قضایی، در دوران ریاست خود در شعبه ۱۵ بازپرسی تبریز، به گفته فعالان حقوق بشر، با بازداشت‌های فراقانونی و خودسرانه علیه فعالان سیاسی، به ابزاری در اختیار نهادهای امنیتی بدل شده بود. وی بدون استقلال قضایی، در بسیاری از موارد به‌جای رسیدگی بی‌طرفانه، دستورالعمل‌های امنیتی را مبنای صدور قرارها قرار می‌داد.

بر اساس گزارش‌ها، نام موسوی‌اقدام در فهرست ناقضان حقوق بشر ثبت‌شده توسط کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل نیز قرار گرفته و از او به عنوان متهم بالقوه به جنایت علیه بشریت نام برده شده است.

اعطای پروانه وکالت به چنین فردی، در حالی‌که بسیاری از وکلای مستقل و شرافتمند کشور به‌دلیل دفاع از حقوق شهروندان با محدودیت و تعقیب مواجه‌اند، نگرانی‌های جدی در میان نهادهای مدنی و حقوق بشری برانگیخته است.

🌎 آراز نیوز؛ گرچک خبرلرین آدرسی
🔗 @ArazNews

🔰ممنوعیت سگ‌گردانی در اردبیل؛ تصمیمی جنجالی زیر پوشش «تأمین امنیت روانی»

آرازنیوز: دادستان عمومی و انقلاب اردبیل، جلال آفاقی، از آغاز اجرای طرحی جنجالی برای ممنوعیت کامل سگ‌گردانی در این شهر از تاریخ ۱۶ خرداد خبر داد.

👈 ادامه خبر

طبق این دستور، نه‌تنها سگ‌گردانی در پارک‌ها و اماکن عمومی ممنوع شده، بلکه حمل سگ در خودرو نیز جرم تلقی می‌شود و برای متخلفان جریمه، توقیف خودرو، پلمب مغازه‌های مرتبط و حتی جمع‌آوری سگ‌ها در نظر گرفته شده است.

این طرح که در قالب «قرارگاه پیگیری حقوق عامه» اعلام شده، با ادعای تأمین امنیت روانی شهروندان و مقابله با آنچه «هنجارشکنی و بزهکاری» خوانده شده، در عمل با واکنش‌های انتقادی از سوی فعالان حقوق حیوانات و بخشی از افکار عمومی روبه‌رو شده است.

منتقدان می‌گویند اینگونه تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای و غیرکارشناسی، بیش از آنکه آرامش روانی ایجاد کند، به محدودسازی بی‌سابقه حقوق شهروندی و افزایش نارضایتی به حکومت منجر می‌شود.

در حالی‌که در بسیاری از کشورها، آموزش، فرهنگ‌سازی و قانون‌گذاری مبتنی بر حقوق حیوانات در دستور کار قرار دارد، در اردبیل با توسل به طرح‌های قهری، حیوان‌دوستان در معرض برخوردهای امنیتی قرار گرفته‌اند. پرسش اینجاست که آیا ممنوعیت مطلق، آن هم بدون جایگزین منطقی، واقعاً به نفع جامعه است؟ یا صرفا برای رضایت خاطر و امتیازگیری از برخی محافل افراطی و وابسته به قدرت این اقدامات صورت می‌گیرد؟


🌎 آراز نیوز؛ گرچک خبرلرین آدرسی
🔗 @ArazNews

🔰 ممانعت ثبت احوال پارس‌آباد از صدور شناسنامه برای نوزادی با نام تورکی «گونتای»

آرازنیوز: اداره ثبت احوال شهرستان موغان (پارس‌آباد) در استان اردبیل، از صدور شناسنامه برای نوزادی که والدینش نام تورکی «گونتای» (Güntay) را برای او انتخاب کرده‌اند، خودداری کرده است.


👈 ادامه خبر

به گفته خانواده، با گذشت بیش از یک هفته از تولد این نوزاد، وی همچنان بدون شناسنامه مانده است.

کمال جوانشیر، پدر این کودک، در گفت‌وگو با کمپین بالامین آدی اظهار داشت: «پسرم در دوم اردیبهشت ۱۴۰۴ به دنیا آمد. من و همسرم نام تورکی گونتای را که به‌معنای «همتای خورشید» است، برای او انتخاب کردیم. اما مسئولان ثبت احوال گفتند چون این نام در سامانه انتخاب نام سازمان ثبت احوال وجود ندارد، نمی‌توانند برای او شناسنامه صادر کنند.»

به گفته او، این عدم صدور شناسنامه، خانواده را با مشکلاتی جدی مواجه کرده و آن‌ها ناچار شده‌اند ابتدا از طریق سامانه رسمی شکایت ثبت کنند و در صورت عدم نتیجه، موضوع را از طریق دادگاه پیگیری کنند. «انتخاب نام فرزند، ابتدایی‌ترین حق والدین است و ما این حق را پیگیری خواهیم کرد.»

📌 بیشتر بخوانید: اعمال محدودیت بیشتر در نام‌گذاری نوزادان؛ ثبت احوال: تنها نام‌های ایرانی و اسلامی پذیرفته می‌شوند

شواهد نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر، اداره ثبت احوال با ایجاد «سامانه انتخاب نام» و تعیین فهرستی از اسامی «مجاز»، عملاً روند انتخاب نام‌های تورکی برای کودکان را دشوارتر کرده است. بسیاری از اسامی رایج تورکی به دلیل آن‌که در این سامانه ثبت نشده‌اند، «ممنوع» تلقی می‌شوند و از صدور شناسنامه برای کودکانی با این نام‌ها جلوگیری می‌شود.

برخی والدین گزارش داده‌اند که مسئولان ثبت احوال آن‌ها را ترغیب می‌کنند تا با انتخاب اسامی مذهبی، روند دریافت شناسنامه، یارانه و وام کودک را تسهیل کنند. این در حالی است که حتی در صورت پیروزی حقوقی والدین در دادگاه، نام‌های تورکی ثبت‌شده به فهرست رسمی افزوده نمی‌شود و همچنان در موارد بعدی نیز ممنوع باقی می‌مانند.

🌎 آراز نیوز؛ گرچک خبرلرین آدرسی
🔗 @ArazNews

🔰 بیانیه عظیمی قدیم علیه خطر اعدام محسن لنگرنشین؛
📃 محسن اگر ناو هواپیما ندارد، آه مادر که دارد...

نزدیک یک سال هم اتاق بودیم. تخت ایشان کنار تخت من بود. اتاقی با تخت‌های صورتی که در سال‌های اولیه جمهوری اسلامی، زندان دختران این سرزمین بود.


👈 ادامه مطلب

خاطرات حک شده روی در و دیوار هنوز کاملاً پاک نشده است. خاطراتی از دختران دم‌بخت به نام‌‌هایی همچون شیرین، فاطمه، شهلا ص-ض، خاطره‌ای در رسای دختری به نام ژیلا "ژیلا خدا به همراهت" و "فریبا ۲۴ بهمن ۱۳۶۴".

دو ماه پیش محسن لنگرنشین را از این زندان به قزل حصار بردند. همگی نگران شدیم که حکم اعدامش اجرا می‌شود تا اینکه شنیدیم چند روزیست در انفرادیست و امروز سه‌شنبه آخرین ملاقات او با خانواده است. نه فقط ایشان بلکه در مورد پرونده هیچ متهم یا محکومی سوال نمی‌کنم. در مورد پرونده ایشان نیز اطلاع چندانی ندارم آنچه مطمئن هستم قاضی او نیز ابوالقاسم صلواتی بود که بیشتر به ماشین تایپ وزارت اطلاعات مشهور است. پرونده ما را نیز به او سپرده بودند اگر از پرونده محسن خبر ندارم از پرونده خود خبردار هستم.

وزارت اطلاعات به جای دادستانی و نماینده آن کیفرخواست نوشت. کیفرخواستی که فاقد تعابیر قضایی و سرشار از سیاه نمایی‌های اطلاعاتی و جلسه دادرسی بدون حضور نماینده دادستانی برگزار شد.

همان قاضی به بنده و دیگر فعالان مدنی آذربایجان بیش از صد سال زندان برید از همین حکم می‌فهمم که در پرونده محسن نیز چه نوع قضاوت و چه درجه عدالتی حاکم بوده است.

به عنوان یک طلبه از سیستم حاکم که انسان‌ها را به اتهامات کلیشه‌ای و غیر قابل رفع همچون مفساد فی العرض، محاربه و... و با قلم ابولقاسم صلواتی اعلام می‌کند؛ سوال دارم آیا در همان شریعت اسلام قید نشده است که حاکم شرع باید درجه اجتهاد در شریعت اسلام داشته باشد؟ آیا صلواتی به درجه اجتهاد در شریعت اسلام و فقه جعفری رسیده بود که اینگونه اختیار جان انسان‌ها را به او سپرده‌اید تا به راحتی آب خوردن انسان‌ها را به اعدام و ‌های سنگین محکوم کند؟ آیا صلواتی می‌تواند پیش بنده و یا هر طلبه‌ای دیگر یک نماز دو رکعتی بخواند و اشتباهات مبطل نماز "طمأنینه، مخارج حروف، وصل به سکون، وقفه به حرکه و ... نداشته باشد؟

اگر کسی در پی عدالت باشد نباید این عدالت را صرفا در مورد خود طلب نماید. اینجانب به عنوان یک طلبه و یک فعال مدنی آذربایجان همانطور که اخیرا در مورد حکم ظالمانه پرونده خویش به مدت ۴۵ روز در اعتصاب غذا بودم امروز مراتب اعتراض خود را به اتهامات کلیشه‌ای دادسرای انقلاب علیه شهروندان کشور از جمله محسن لنگرنشین اعلام کرده و خواهان متوقف شدن این حکم هستم.

حکومتی که امروز می‌تواند با قاتل قاسم سلیمانی مذاکره کند چرا از آه و ناله مادر محسن واهمه‌ای ندارد؟

درست است که محسن ناو هواپیما ندارد اما ناله مادر که دارد!

فعال مدنی آذربایجان
عبدالعزیز عظیمی قدیم
۱۴۰۴.۲.۹ زندان اوین



🌎 آراز نیوز؛ گرچک خبرلرین آدرسی
🔗 @ArazNews

در حالی که پخش بازی‌های تیم فوتبال تراختور از تلویزیون شهری میاندوآب با استقبال پرشور مردم همراه بود و مجوز رسمی برای آن صادر شده بود، شورای تأمین این شهرستان امروز به‌طور ناگهانی این مجوز را لغو کرد.

به گفته منابع محلی، شورای تأمین شهرستان میاندوآب امروز به‌طور ناگهانی مجوز پخش این مسابقات را لغو کرده است. این تصمیم در حالی اتخاذ شده که چندین بازی پیشین با نظم و امنیت کامل و بدون بروز مشکل خاصی در فضای عمومی پخش شده بود.

در حالی که دلیل دقیق این تصمیم هنوز به صورت رسمی اعلام نشده است، برخی گمانه‌زنی‌ها به نگرانی‌های احتمالی درباره تجمعات عمومی و مسائل امنیتی اشاره دارند.

لغو این مجوز در شرایطی که تیم تراختور در کورس رقابت‌های حساس لیگ برتر قرار دارد و هواداران پرشمار آن در مناطق ترک‌نشین ایران مشتاق تماشای بازی‌ها هستند، با واکنش منفی و گسترده مردم میاندوآب به‌ویژه در فضای مجازی همراه شده است.

🌎 آرازنیوز، خبرین دوغرو یئری

🔗 @ArazNews

وقتی سیاست با شعر دیدار می‌کند؛پزشکیان، پیشه‌وری و دکتر هئیت


✍️ابراهیم رشیدی


در کنکور قبولی یا مردودی با نمره نیست بلکه در رقابت با دیگران است و وقتی همه دو بگیرد، فردی که نمره سه گرفته قبول است. در کنکور روسای جمهور ایران نیز آورده‌ی ۹ ماهه پزشکیان برای آذربایجان برتر از سالها ریاست دیگران بوده و دولت روحانی اجازه نداد تا دکتر جواد هئیت در تبریز دفن شود ولی پزشکیان در سفر به باکو از پیشه‌وری و دکتر هئیت یاد کرد. پس بعید می‌دانم یک ترک تفاوت پزشکیان، روحانی و رئیسی را ندیده و بگوید: فرقی نمی‌کند که چه کسی رئیس جمهور باشد.


ادامه مطلب👇👇👇


🌎 آرازنیوز، خبرین دوغرو یئری

🔗 @ArazNews

مرکزگرایان می‌گویند که پزشکیان شعر آیریلیق را بخاطر جدا شدن آذربایجان از مام ایران خواند. پس اردوغان نیز در باکو شعر آیریلیق را به همین منظور خوانده بود و نباید افسار پاره می‌کردید. خودتان و دوستان دودل ما را گول نزنید که اگر اردوغان و پزشکیان در باکو از آیریلیق می‌گویند، پس این درد و آرزوی آذربایجان است و خواست ترکیه و ایران نیست. ثانیا شهریار این شعر را در چارچوب «ادبیات حسرت» و در دوره بعد از سقوط حکومت خودمختار آذربایجان و در سوگ دو پاره شدن یک فرهنگ و تحت تاثیر نامه‌های حکیمه بلوری، سلیمان رستم و محمد راحیم و دیدارش با رستم علییوف و خطاب به ابوالفضل حسینی (ملقب به خانلار، متخلص به حسرت) سروده است و ارتباط دادن آن به هر میهن دیگری، چه از جانب پزشکیان و چه از جانب رائفی‌پور درست نیست. ثالثا وقتی پزشکیان از پیشه‌وری و دکتر هئیت نیز یاد می‌کند، نشان می‌دهد که این شعر را در چه چارچوبی خوانده است.

پزشکیان همواره با حیدربابا عموم ترکها را مخاطب قرار می‌داد ولی این بار با پیشه‌وری و دکتر هئیت دقیقا حرکت ملی آذربایجان را مخاطب قرار داد. یعنی او به قدرت این حرکت در تلطیف فضای جمهوری آذربایجان به نفع پزشکیان، واقف است و ما باید قدر و قیمت و وزن این حرکت را بیشتر بدانیم.

پزشکیان آدمی منعطف، با ذهنی باز است و برای همین بیماران اقتدارطلب و دوستداران لیدرهای قدار می‌خواهند برای تحقیر هم که شده، او را تا حد یک پادو پایین بیاورند که سخت در اشتباهند. ولی فرض می‌کنیم نظر آنها درست است. اولا فقط جوامع انقلابی به لیدرهای قدار نیاز دارند و در جوامع ثبات یافته همان بهتر که با رهبرانی ملو طرف باشیم و وجود آدم منطقی‌تری برای همگان خوب است. ثانیا اگر روزی از روزها نیز قیامی در این کشور رخ داد، باز در مرحله گذار، وجود افرادی منعطف در بدنه حکومت سابق ضروری است و با میانجیگری آنها فرایند انتقال قدرت، مسالمت‌آمیز خواهد بود و پزشکیان از این لحاظ نیز غنیمت بوده و رفتار جمهوری آذربایجان در نزدیکی و جذب او، از منظر آینده ما بی‌نهایت هوشمندانه است.


🌎 آرازنیوز، خبرین دوغرو یئری

🔗 @ArazNews

این سفر را از زوایای بسیاری می‌توان تحلیل کرد چون از هر زاویه‌ای معنا و مفهوم متفاوتی دارد؛ از زاویهٔ خودِ پزشکیان، از زاویهٔ جمهوری اسلامی ایران، از زاویهٔ هژمونی فارسی/تاجیکی حاکم بر ایران، از زاویهٔ آذربایجان جنوبی و جریان خودآگاهی هویتی ترک‌های ایران و از زاویهٔ دولت‌های منطقه مانند اسرائیل، ترکیه، ارمنستان و تا میزانی پاکستان.

در این نوشته سعی خواهم کرد تا میزانی به زوایای داخلی این سفر بپردازم.

در این‌که پزشکیان یک پروژهٔ رژیم جمهوری اسلامی است شکی نیست؛ ولی در عین حال، پزشکیان یک محصول حرکت ملی آذربایجان و جنبش هویت‌خواهی ملت ترک در ایران است. یعنی در نتیجهٔ موجی که جنبش فرهنگی – سیاسی ترک‌ها در ایران ایجاد کرده است، انرژی بزرگی آزاد شده است و جمهوری اسلامی به‌درستی فهمیده است که اگر فکری برای کنترل این موج نکند، چه‌بسا ممکن است انرژی آزادشده تبدیل به انفجاری بزرگ بشود. این انرژی و انفجار اگر با انرژی دیگر بحران‌ها و گسل‌ها هم‌زمان و هم‌جهت شود، چه‌بسا انفجار مذکور غیرقابل کنترل خواهد بود. لذا جمهوری اسلامی تمهیدات و پروژه‌های چندی اندیشیده است که بدون شک، پزشکیان مهم‌ترین آن‌هاست.

در شرایط حاکم بر سیاست ایران، در حالت عادی پزشکیان شانسی برای رئیس‌جمهور شدن نداشت؛ همچنان‌که پیش‌تر نیز صلاحیت او رد شده بود. ولی شرایط حاکم بر کشور طوری رقم خورد که لازم شد یک رئیس‌جمهور اصلاح‌طلب که امکان مذاکره با آمریکا داشته باشد روی کار بیاید و در عین حال بتواند توده‌های ناراضی ملل تحت ستم در ایران، علی‌الخصوص ترک‌ها را کمی تطمین کند. لذا قرعه به نام پزشکیان خورد.

البته این بدین معنی نیست که پزشکیان نقش بازی می‌کند یا فردی بی‌لیاقت است. او به موضوعاتی که می‌گوید اعتقاد دارد، از گذشتهٔ تمیزتری نسبت به سایر سران رژیم برخوردار است و همین‌که توانسته است به این جایگاه برسد، نشان می‌دهد وی ذکاوت و تحلیل سیاسی قوی دارد. وی از نظر سیاسی یک وسط‌باز به تمام معناست و خوب بلد است مانور بدهد. نکته این است که در شرایط عادی سیاست ایران، وی امکان رئیس‌جمهور بودن نداشت؛ این فشار جنبش هویت‌خواهی ترک‌ها بود که جمهوری اسلامی را مجبور کرد او را از صندوق درآورد.

این‌که پزشکیان در گذشته در خصوص ترکیه و آذربایجان اظهار نظر منفی نکرده است، مانند روحانی با پاشینیان پُزهای صمیمی نداده، به ارمنستان نرفته و به جایش به آذربایجان رفته و با علی‌اف پُزهای صمیمی داده، همه معنا دارد و محبوبیت او را در میان ترک‌های داخل و خارج ایران بیشتر می‌کند. با این حال پزشکیان خوب می‌داند که کجا باید شهریارخوانی کند و کی به جای «ترک»، «آذری» بگوید، از اشعار فارسی نظامی بگوید تا در وسط بماند و از حاشیهٔ امنیت خارج نشود.

پزشکیان فعلی یک امتیاز استراتژیک رژیم به ترک‌ها نیست. او یک امتیاز تاکتیکی است. زیرا ممکن است دوران ریاست‌جمهوری‌اش را به همین شکل به پایان برساند، بدون این‌که ترک‌ها در عمل امتیاز معناداری گرفته باشند. ولی رژیم هم خوب می‌داند که پروژهٔ پزشکیان در بطن جامعه یک تغییر استراتژیک ایجاد می‌کند که در بلندمدت آثارش را نشان خواهد داد و جلوگیری از نتایج آن در امکان هیچ حاکمیتی نیست.

پروژه‌هایی مانند پزشکیان و تراکتور هرچند در کوتاه‌مدت نقش سوپاپ اطمینان بازی می‌کنند و قدری فشار روی رژیم را کم می‌کنند، ولی در بلندمدت یک «موج عمقی» ـ Dip Dalga ـ ایجاد خواهند کرد. با توجه به ظرفیت بزرگ ملل تحت ستم در ایران، هیچ حاکمیتی نخواهد توانست از نتایج این موج عمقی برحذر باشد. این‌که شخصِ پزشکیان خود در آینده درون این موج عمقی خواهد بود یا نه، سؤالی است که جواب آن را زمان خواهد داد.

از زاویهٔ جمهوری اسلامی، سفر پزشکیان به آذربایجان شمالی یک «چرخش قهرمانانه» تمام‌عیار در راستای سیاست «حفظ نظام اوجب واجبات است» می‌باشد. رژیمی که تا دیروز در جنگ قاراباغ در مقابل شیعیان آذربایجانی از ارامنهٔ مسیحی حمایت می‌کرد، مانورهای عبور از آراز (ارس) برگزار می‌کرد و در زنگه‌زور برای آذربایجان خط قرمز می‌کشید، اکنون رئیس‌جمهورش را فرستاده است تا در باکو با خواندن شعر ترکی دلبری کند. این سفر برای جمهوری اسلامی به حدی مهم بود که حتی انفجار مهیب بندرعباس نیز نتوانست آن را به تأخیر بیندازد.

جمهوری اسلامی به دو دلیل نیاز مبرم دارد که روابطش را با آذربایجان تنش زدایی کند. جمهوری اسلامی در آسیب‌پذیرترین دوران حیاتش به سر می‌برد. نیروهای نیابتی‌اش که با صرف هزینه‌های بزرگ ساخته بود و مهم‌ترین سلاحش بود، تماماً از دست رفته است. حملات وعده صادق ۱ و ۲ نشان داد توان موشکی‌اش آن‌چنان که ادعا می‌کرد کارساز نیست و در اثر ضدحملهٔ اسرائیل، توان دفاع هوایی‌اش آسیب جدی خورده است.