بسم الله الرحمن الرحیم

تلماسه (Dune) و مهدی هراسی آخرالزمانی - بخش دوم

در قسمت قبل، کلیات و مباحث مقدماتی در خصوص کتاب و سری فیلم های « تلماسه : Dune » بیان شد. در این قسمت، به ادامه بحث، می پردازیم.

در قسمت قبل، ذکر شد که در دنیای آینده که سه خاندان « کورینو »، « آتریدیس » و « هارکونن » قدرت را در سراسر کهکشان در دست داشته و توجه ویژه ای به استخراج « نمک : Spice » از سیاره « اراکیس »، به عنوان سوخت ویژه با قابلیت سفر بین سیاره ای، به خرج می دهند، وقایع ویژه ای رخ می دهد.

@alvadossadegh

در دنیا و فضای ترسیم شده در بالا، « پادشاه امپراطور شاددام چهارم » که از قدرت گرفتن و محبوبیت « خاندان آتریدیس » نگران شده است، با مشورت سایر گروه های ذی نفع، توطئه ای می چیند تا « دوک لتو » و سایر اعضا بلند پایه « خاندان آتریدیس » را قلع و قمع نماید. در این راستا، ابتدائاً به « خاندان هارکونن » که مسئول استخراج « نمک (ادویه) : Spices » از « آراکیس » بودند، دستور به ترک سیاره « آراکیس » و تحویل حکومت این سیاره به « خاندان آتریدیس » را می دهد. سپس با استقرار « خاندان آتریدیس » در سیاره « آراکیس » و به دنبال چند ترور ناموفق، از جمله ترور ناموفق « پل » فرزند ارشد خانواده، حمله ناگهانی و بزرگی توسط « خاندان هارکونن » با حمایت نیروهای نظامی « پادشاه امپراطور شاددام چهارم » صورت گرفته و بخش اعظم « خانواده آتریدیس » و نیروهای وفادار به آن ها کشته می شوند و « دوک لتو » بزرگ این خاندان که ابتدائاً زخمی شده بود نیز در ادامه، کشته می شود.

@alvadossadegh

در حین حمله بزرگ « خاندان هارکونن » و نیروهای « امپراطور شاددام چهارم »، « بانو جسیکا » و « پل » به کمک اندک نیروهای وفادار باقی مانده و نیز به مدد توانایی های جسمی و ذهنی خارق العاده « بانو جسیکا » و ذکاوت و قدرت « پل »، از دست دشمن نجات یافته و فرار می کنند و در بیابان ها آواره می شوند.

در این بیابان ها کرم های بزرگ و کشنده ای به اسم « شای هلود (شیء خلود) : Shai Hulud » زندگی می کنند که به ارتعاش حساس بوده و هر جنبنده ای را شکار می نمایند، لیکن به مدد هوش « پل » و البته طی یک فرآیند معجزه آسا، « پل » و مادرش « بانو جسیکا » نجات پیدا می کنند.

@alvadossadegh

اما در ادامه، توسط قبیله ای از بومیان بدوی سیاره که « فرمن : Fremen » نامیده می شوند، محاصره می گردند. به دنبال این محاصره، « پل » توانایی های اعجاب آور جسمی و ذهنی خود را نشان داده و رهبر « فرمن ها » رو شکست می دهد. « فرمن ها » یا مردم بدوی صحرای « آراکیس »، با دیدن توانایی های « پل »، به او می گویند که احتمالاً وی « مواددیب »، « مهدی »، « لسان الغیب » یا « اصول » و در یک کلمه « منجی موعود » است و مادرش نیز باید « سایادینا (سیدینا، سیدتینا، سیدتنا) : Sayyadina » باشد.

در مدت کوتاهی « پل » به رهبر و منجی کل « فرمن های صحراگرد آراکیس » تبدیل می شود و توانایی های جسمی و ذهنی خارق العاده خود را به آن ها آموزش می دهد و زبده ترین نیروهای وی، عنوان « فدایکین (فداییین، فداییان) : Fedaykin » را با خود یدک می کشد. در این بین مادر « پاول » یعنی « بانو جسیکا » از « آب حیات » نوشیده و قدرت ویژه ای می یابد. در ادامه نیز « بانو جسیکا »، دختر خود با نام « آلیا (عالیا، عالیه) : Alia » را که دارای توانایی های ویژه و خارق العاده می باشد و او را از « دوک لتو » قبل از کشته شدن، باردار بوده، به دنیا می آورد.

@alvadossadegh

به دنبال قدرت گرفتن « فرمن ها »، این مردم بدوی صحرای آراکیس، نبرد بزرگ « جهاد : Jihad » خود را علیه « خاندان هارکونن » و « امپراطور شاددام چهارم » آغاز کرده و در این نبرد، علی رغم ضعف تکنولوژیک، به کمک توانایی های جسمی و ذهنی بزرگی که به کمک « پل مواددیب » به دست می آورند، بر « هارکونن ها » و « امپراطور شاددام چهارم » پیروز شده و در نهایت، قدرت به « پل مواددیب » انتقال یافته و « آلیا » نیز نقش « نایب السلطنه » را پیدا می کند. داستان اصلی « تلماسه : Dune » با قدرت گرفتن « پل مواد دیب » و آغاز دوره امپراطوری او، به اتمام می رسد و سرگذشت سایر افراد خاندان « آتریدیس » و « هارکونن » و سایرین، در داستان های دیگر سری رمان های « تلماسه » بیان شده است، اما به طور کلی، نبردهای « جهادی » نیروهای تحت فرمان « پل مواددیب، » و یارانش که عمدتاً همان صحراگردان « اراکیس » بودند، منجر به توسعه جنگ به سایر سیاره ها و کهکشان ها شده و بیش از 61 میلیارد نفر در این جنگ ها کشته می شوند.

@alvadossadegh

البته سری داستان های « تلماسه » بعد از مرگ « پل مواددیب » نیز ادامه دارد و قدرت به فرزندش « لتو دوم » و سایرین نیز می رسد، لیکن با توجه به هدف اصلی نگارش این مقاله که بررسی « مهدی هراسی » و رویکرد آخرالزمانی این داستان است، از ذکر آن ها خودداری می نماییم.

با توجه به خلاصه داستان ذکر شده، احتمالاً مخاطبان محترم، متوجه کلمات و عبارات آشنای متعددی شده اند که در زبان های فارسی و عربی کاربرد دارند و این مساله نشان می دهد که اسامی ذکر شده در داستان « تلماسه »، اتفاقی نیستند و کاملا هدفمند انتخاب شده اند.

@alvadossadegh

برای درک بهتر این کلمات و عبارات، در این بخش، به ذکر برخی از مهم ترین کلمات، عبارات و مفاهیم به کار رفته در سری داستان ها و فیلم های « تلماسه » پرداخته، و به بیان اهمیت آن ها می پردازیم:

« مواددیب : Muad'dib »: « مواددیب »، مشهورترین لقبی است که برای منجی صحراگردان « آراکیس » به کار می رود و آن ها، « پل آتریدیس » را بعد از ملاحظه اعمال خارق العاده اش، « مواددیب » می نامند. گرچه در خصوص این کلمه، توجیهات دیگری هم ذکر شده است، اما این کلمه، صورت تغییر یافته ای از « مُؤَدِّب » یا با لهجه عربی غلیظ، « مُؤَدّیب » می باشد که در واقع به معنای « تربیت کننده »، « تأدیب کننده » و ... است و در فیلم « تلماسه » نیز « پل آتریدیس »، بعد از این که توسط « فرمن های صحراگرد » به عنوان منجی و رهبر برگزیده می شود، به تعلیم و تربیت جسمی، روحی و نظامی « فرمن ها » می پردازد. بنابراین کلمه « مواددیب » که لقبی برای منجی است، هوشمندانه از زبان عربی اقتباس شده است و ورژن تغییر یافته « مُؤَدِّب » است.

@alvadossadegh

« لسان الغیب : Lisan Al Gaib »: این عبارت، واضحاً ریشه ای عربی دارد و به معنای « زبان عالم غیب و ماورا » است که این لقب نیز توسط « فرمن های صحراگرد » برای منجی انتخاب گردیده و برای « پل آتریدیس »، مورد استفاده قرار گرفته است.

@alvadossadegh

« لسان الغیب » در بین مسلمانان، جزء القاب اصلی و شناخته شده منجی نیست، لیکن توسط شاعر بلندآوازه ایرانی، یعنی « حافظ شیرازی »، به عنوان لقب و اسم مستعار و تخلص، انتخاب شده است.

@alvadossadegh

« اصول : Usul »: یکی دیگر از القاب منجی « فرمن های صحراگرد »، « اصول » بوده است که به معنای جمع اساس، ریشه، ستون و بنیاد است و این لقب نیز برای « پل آتریدیس » مورد استفاده قرار گرفته است.

@alvadossadegh

تیزر فیلم سینمایی « تلماسه 2 : Dune 2 » که در حال حاضر در شبکه های اجتماعی و رسانه های جمعی مختلف جهان، در حال انتشار است. (تاریخ انتشار این فیلم، 1 مارس 2024 میلادی، برابر با 11 اسفند 1402 هجری شمسی می باشد.)

@alvadossadegh

بسم الله الرحمن الرحیم

تلماسه (Dune) و مهدی هراسی آخرالزمانی - بخش سوم

در قسمت قبل، به بررسی المان های آخرالزمانی سری فیلم ها و کتاب های « تلماسه » یا « Dune » پرداختیم. در این بخش نیز به ادامه مباحث مذکور می پردازیم.

@alvadossadegh

« آتریدیس : Atreides »: نام خاندانی محبوب، ثروتمند، و قدرتمند در داستان « تلماسه » است که « پل آتریدیس » یعنی منجی « فرمن های صحراگرد »، به این خانواده تعلق دارد. عبارت « آتریدیس »، گرچه ریشه ای یونانی دارد، لیکن به لحاظ آوایی بسیار شبیه به کلمه عربی « عترت » بوده که عبارت « عترت » به خاندان مطهر پیامبر اسلام (ص) و اهل بیت (ع) اختصاص دارد و به نظر می رسد که چنین انتخابی در بین کلمات مختلف، عمدی بوده است. در واقع نویسنده داستان و سازندگان فیلم « تلماسه »، تلاش کرده اند که خاندان « منجی » داستان « تلماسه » را، به « عترت » موجود در عقاید مسلمین، گره بزنند!

@alvadossadegh

مساله ای که این نکته را تقویت می کند، این است که نماد « خاندان آتریدیس »، « شاهین : Hawk » است که در عقاید اعراب، « شاهین » نماد « قبیله قریش » بوده است! با توجه به این که « عترت » و « اهل بیت (ع) » نیز از خاندان « قریش » بوده اند، در این جا نیز مجدداً تلاش شده است که حتی در قضیه نمادها هم بین « خاندان آتریدیس » و « عترت » که از خاندان « قریش » هستند، ارتباط برقرار گردد و نماد مشترک هر دو خاندان یعنی « شاهین : Hawk » نیز از این فرضیه، حمایت می کند!

@alvadossadegh