Caamsaa 8 /2017
#Kutaa_14ffaa_Qophii_Yuuba_Seeraa.
Qophiin kun
Inistiitiyuutiin Leenjii fi Qorannoo Seeraa Oromiyaa Faanaa Miidiyaa_korporeeshinii waliin ta'uun Effi Emmii Asallaa 90.0 fi Eff Emmoota Faanaa hunda irratti torbeetti si'a tokko hawaasa biraa kan gahuudha.
Qophii keenya har'aa kutaa 14ffaatin kan xiyyeeffatu Sanada wal hubannoon waliin hojjachuu Inistiitiyuutii Leenjii fi Qorannoo Seeraa Oromiyaa (ILQSO) fi Judicial Institute For Africa (JIFA) dhimmoota leenjii seeraa fi Qorannoowwan seeraa gaggeeffaman irratti waliin hojjachuuf walii mallatteessan irratti xiyyeeffata.
Qophicha fuula Teeleegiraamii keennaa www.t.me/ILQSO1 irratti dhaggeeffachuun yaada qophicha irratti qabdan fuula FB keenyaa irratti nuuf barreessaan dhaamsa keenya.
#Kutaa_14ffaa_Qophii_Yuuba_Seeraa.
Qophiin kun
Inistiitiyuutiin Leenjii fi Qorannoo Seeraa Oromiyaa Faanaa Miidiyaa_korporeeshinii waliin ta'uun Effi Emmii Asallaa 90.0 fi Eff Emmoota Faanaa hunda irratti torbeetti si'a tokko hawaasa biraa kan gahuudha.
Qophii keenya har'aa kutaa 14ffaatin kan xiyyeeffatu Sanada wal hubannoon waliin hojjachuu Inistiitiyuutii Leenjii fi Qorannoo Seeraa Oromiyaa (ILQSO) fi Judicial Institute For Africa (JIFA) dhimmoota leenjii seeraa fi Qorannoowwan seeraa gaggeeffaman irratti waliin hojjachuuf walii mallatteessan irratti xiyyeeffata.
Qophicha fuula Teeleegiraamii keennaa www.t.me/ILQSO1 irratti dhaggeeffachuun yaada qophicha irratti qabdan fuula FB keenyaa irratti nuuf barreessaan dhaamsa keenya.
Inistiitiyuutiin Leenjii fi Qorannoo Seeraa Oromiyaa (ILQSO)n Hojiilee gurguddoo Leenjii ,Qorannoowwanii fi Qo'annoo Seeraa gaggeessun cinatti Siimpioziyeemii akka biyyaatti mata dureewwan garaagaraa irratti marsaa 3ffaaf qopheessaa jira.
ILQSOn Hojiiwwan gurguddoo hojjachaa jiru keessatti Qorannoowwaan bu'a qabeessa akka Mana Murtii Aadaa yeroo ammaa bu'a qabeessummaan isaa Naannoo Oromiyaa irra darbee naannolee tokko tokko keessatti hojiirra oolaa jiru hojjachuun fooyya'iinsa sirna haqaa keessatti Hojii guddaa hojjachaa jira.
Mul'ata qabu milkeessuuf dhaabbilee garaagaraa biyya keessaa fi alaa waliin hojjataa jira. Tibba kanas Judicial Institute For Africa (JIFA) waliin dhimmoota leenjii fi Qorannoowwan Seeraa irratti waliin hojjachuuf sanada wal hubannoo walii mallatteessanii jiru.
ILQSOn Hojiiwwan gurguddoo hojjachaa jiru keessatti Qorannoowwaan bu'a qabeessa akka Mana Murtii Aadaa yeroo ammaa bu'a qabeessummaan isaa Naannoo Oromiyaa irra darbee naannolee tokko tokko keessatti hojiirra oolaa jiru hojjachuun fooyya'iinsa sirna haqaa keessatti Hojii guddaa hojjachaa jira.
Mul'ata qabu milkeessuuf dhaabbilee garaagaraa biyya keessaa fi alaa waliin hojjataa jira. Tibba kanas Judicial Institute For Africa (JIFA) waliin dhimmoota leenjii fi Qorannoowwan Seeraa irratti waliin hojjachuuf sanada wal hubannoo walii mallatteessanii jiru.
Ogeessonni Seeraa Inistiitiyuutii Leenjii fi Qorannoo Seeraa Oromiyaa Qorannoowwan Abbootii Hirtaaf Dhiyaachuuf Qophaa'anirratti mari'ataa jitu.
(Caamsaa 13/2017, Adaamaa ,ILQSO)
ILQSO'n bara baraan qaawwa seeraa fi hojimaata keenninsa seeraa sektaraalee adeemsa hojii keessatti mul'atan irratti hundaa'un qo'annoo seeraa gaggeessun abbooti hirtaaf dhiheessaa furmaata keennisisaa jiraachu isaa ni beekkama.
Bara kanas (2017) mata dureewwaan shan 1.Sirna kenniinsa fi madaallii hubannoo seeraa hawaasaa
2.Sirna to'annoo fi hordoffii hojiirraa Oolmaa seeraa
3. maddaa fi rakkoolee qulqullina keenna tajaajila Abbaa seerummaa manneen murtii Oromiyaa
4. Ittisaa fi To'annoo yakkoota Dubartootaa fi daa'imman irratti raawwataman fi
5.Sakatta'a itti quufiinsa tajaajilamtoota Mana murtii Naannoo Oromiyaa jadhu irratti qorannoo seeraa gaggeessuun bu'aa xiinxala qorannoowwanii leenjiistoota fi qorattootaaf dhiheessuun guyyoota lamaan itti ananiin irratti mari'atamaa jira.
kaayyoon marii kanas,qorannoowwaan dhihaatan irratti yaada ogeessotaan gabbisuun woorkshooppi guddaa qopheessuuf abbooti hirtaaf dhiheessuuf kan kaayyeeffate ta'u isa ogeessonni mari kana irratti hirmaatan himani jiru.
(Caamsaa 13/2017, Adaamaa ,ILQSO)
ILQSO'n bara baraan qaawwa seeraa fi hojimaata keenninsa seeraa sektaraalee adeemsa hojii keessatti mul'atan irratti hundaa'un qo'annoo seeraa gaggeessun abbooti hirtaaf dhiheessaa furmaata keennisisaa jiraachu isaa ni beekkama.
Bara kanas (2017) mata dureewwaan shan 1.Sirna kenniinsa fi madaallii hubannoo seeraa hawaasaa
2.Sirna to'annoo fi hordoffii hojiirraa Oolmaa seeraa
3. maddaa fi rakkoolee qulqullina keenna tajaajila Abbaa seerummaa manneen murtii Oromiyaa
4. Ittisaa fi To'annoo yakkoota Dubartootaa fi daa'imman irratti raawwataman fi
5.Sakatta'a itti quufiinsa tajaajilamtoota Mana murtii Naannoo Oromiyaa jadhu irratti qorannoo seeraa gaggeessuun bu'aa xiinxala qorannoowwanii leenjiistoota fi qorattootaaf dhiheessuun guyyoota lamaan itti ananiin irratti mari'atamaa jira.
kaayyoon marii kanas,qorannoowwaan dhihaatan irratti yaada ogeessotaan gabbisuun woorkshooppi guddaa qopheessuuf abbooti hirtaaf dhiheessuuf kan kaayyeeffate ta'u isa ogeessonni mari kana irratti hirmaatan himani jiru.
Caamsaa 14/2017
#Kutaa_15ffaa_Qophii_Yuuba_Seeraa.
Qophiin kun
Inistiitiyuutiin Leenjii fi Qorannoo Seeraa Oromiyaa Faanaa Miidiyaa_korporeeshinii waliin ta'uun Effi Emmii Asallaa 90.0 fi Eff Emmoota Faanaa hunda irratti torbeetti si'a tokko hawaasa biraa kan gahuudha.
Qophii keenya har'aa kutaa 15ffaatin mata duree "Akkaataa Kaffaltii Gibira Lafa Baadiyaa " jedhu qabannee dhiyaannee jirra.
Akkaataan kaffaltii Gibira Lafa baadiyaa labsii mataa isaa danda'e qaba. Labsii kana keessatti akkaataan kaffaltii gibiraa qonnaan bulaa irraa ittiin sassaabbamu, Hektaaratti hangam akka kaffalamuu qabu, Gibirri hanga yoomitti akka kaffalamuu fi mirgaa fi dirqama qonnaan bulaas bal'innaan kaahee jira.
Gama biraatiin immoo gibirri kan kaffalamu gosa omishaa qonnaan bulaan lafa sanarraa omishuun akka tahe ibsu.
Mata duree Itti fayyadama Lafa Baadiyaa fi kaffaltii Gibira lafa Baadiyaa kana irratti ibsa bal'aa kan kennan
Inistiitiyuutii Leenjii fi Qorannoo Seeraa Oromiyaatti, Qorataa seeraa #Obbo_Waaqgaarii_Dullumee ti.
Qophicha fuula Teeleegiraamii keennaa www.t.me/ILQSO1 irratti dhaggeeffachuun Gaafii mata durichaan walqabatuu fi yaada qophicha irratti qabdan fuula FB keenyaa irratti nuuf barreessaan dhaamsa keenya.
#Kutaa_15ffaa_Qophii_Yuuba_Seeraa.
Qophiin kun
Inistiitiyuutiin Leenjii fi Qorannoo Seeraa Oromiyaa Faanaa Miidiyaa_korporeeshinii waliin ta'uun Effi Emmii Asallaa 90.0 fi Eff Emmoota Faanaa hunda irratti torbeetti si'a tokko hawaasa biraa kan gahuudha.
Qophii keenya har'aa kutaa 15ffaatin mata duree "Akkaataa Kaffaltii Gibira Lafa Baadiyaa " jedhu qabannee dhiyaannee jirra.
Akkaataan kaffaltii Gibira Lafa baadiyaa labsii mataa isaa danda'e qaba. Labsii kana keessatti akkaataan kaffaltii gibiraa qonnaan bulaa irraa ittiin sassaabbamu, Hektaaratti hangam akka kaffalamuu qabu, Gibirri hanga yoomitti akka kaffalamuu fi mirgaa fi dirqama qonnaan bulaas bal'innaan kaahee jira.
Gama biraatiin immoo gibirri kan kaffalamu gosa omishaa qonnaan bulaan lafa sanarraa omishuun akka tahe ibsu.
Mata duree Itti fayyadama Lafa Baadiyaa fi kaffaltii Gibira lafa Baadiyaa kana irratti ibsa bal'aa kan kennan
Inistiitiyuutii Leenjii fi Qorannoo Seeraa Oromiyaatti, Qorataa seeraa #Obbo_Waaqgaarii_Dullumee ti.
Qophicha fuula Teeleegiraamii keennaa www.t.me/ILQSO1 irratti dhaggeeffachuun Gaafii mata durichaan walqabatuu fi yaada qophicha irratti qabdan fuula FB keenyaa irratti nuuf barreessaan dhaamsa keenya.
Caamsaa 15/2017
Hordoftoota keenna, kun Qophii Keenna "Seerri Maal Jedha"? Jedhu Ogeessota Seeraa(Leenjistootaa fi QorattootaSeeraa) Inistiitiyuutichaatin qophaa'uun isin bira gahuudha. Qophii Keenna Har'aatiin Abbaa Seeraa MMO fi Leenjisaa Seeraa ILQSO Obbo Jaaraa Bariisoo mata duree kana irratti qabannee dhiyaannee jirra.
Biqiltuu dhaabbataa, manaa fi ijaarsota lafa baadiyaa irratti horataman gurguruun ni danda’amaa?
Mirgoota Diimookiraasii lammiileen Itoophiyaa bu’uura heera mootummaatiin gonfatan keessa tokko mirga qabeenyaa (right to property) ti. Kunis bu’uura heera mootummaa kwt 40(1)tiin lammiileen Itoophiyaa mirga abbaa qabeenyummaa dhuunfaa kan qabanii fi mirgi kunis mirga qabeenya horachuu, fayyadamuu fi dabarsuu kan hammatuudha. Sadarkaa Heera Mootummaatti, daangaawwan mirga abbaa qabeenyummaa dhuunfaa jiran sababa dantaa uummataaf mootummaan fudhachuu danda’uu fi qabeenyicha dabarsuun mirga lammiilee biroo miidhuu dhabuudha.
Dabalataanis, heeriichi kwt 40(2) jalatti hiikkoo gaalee… qabeenya dhuunfaa.. jedhuuf yeroo kennu…. wanta gati-qabeessaa fi humna, kalaqaa fi kappitaalaa dhuunfaa lammiileen argame…jechuun lafaa fi qabeenya uumamaan argaman biroo qabeenya dhuunfaa lammiilee ta’uu akka hin dandeenye tumee jira.
Yaada kana caalaatti ifa gochuuf Heeriichi kwt 40(3) jalatti mirgi abbummaa (ownership right) lafa baadiyyaa fi magaalaa akkasumas qabeenya uumamaa kan handhuuraa mootummaa fi ummata Itoophiyaa ta’uufi lafti addatti qabeenya hin gurguramne ykn qabeenya biraatiin kan hin jijjiiramne ta’uu xiyyeeffannoo addaatiin tumee jira.
Kana malees, Heerichi kwt 40(4) fi (5) jalatti qonnaan bulaan, horsiisee bulaa ykn gamisa-horsiisee bulaan mirga lafa tolaan argachuu fi mirga lafa argatan irraa seeraan ala buqqa’uu dhabuu kan qabaniifi haalli argannaa fi buqqa’uu dhabuu isaanii seerota tarreeffamaan bahuu akka qabus qaama seera baasu aangeessee jira.
Qaamni seera baasus bu’uura tumaalee heeraa kanneen sadarkaa mootummaa federaalaa fi mootummoota naannooleetti yeroo adda addaa seerota bulchiinsaa fi itti fayyadama lafaa baasuun hojiirra oolchaa turee jira.
Qaamni seera baasaanis seerota hanga ammaatti baasaa ture keessatti tumaalee haala dabarsa biqiltuu dhaabbataa lafa baadiyaa keessatti horatame ilaalchisee, tumaa Heera Mootummaa kwt 40(3)n walsimsiisuuf, hundeedhaan akka hin gurguramne daangeessuun oomisha biqiltoota akkasii haala akkamii keessatti gurgurachuun akka danda’amu hayyamuun kaa’uuf yaalamaa turee jira.
Labsiin Bulchiinsaafi Itti-fayyadama Lafa Baadiyaa Oromiyaa Lakk. 248/2023 kwt 9(1)(i), 9(2) fi 9(13) jalatti biqiltuu dhaabbataa, manaa fi ijaarsota lafa baadiyaa irratti horataman gurguruun dhorkaa akka ta’e ifaan tumee jira.
Gama biraatiin, Labsiin Bulchiinsaafi Itti-fayyadama Lafa Baadiyaa Federaalaa Lakk.1324/2024 kwt 17(1) fi (2) jalatti hundee biqiltuu dhaabbataa, manaa fi ijaarsota lafa baadiyaa keessatti horatame lafuma waliin gurguruu ykn haala biraan dabarsuun akka danda’amu hayyamee jira.
Tumaan labsichaa kun tumaa heera mootummaa federaalaa kwt 40(1)n wal hin faalleessuu? Waliigalteen bittaa-gurgurtaa qabeenya akkasii irratti raawwatame, akka ragaa argannaa lafaafi qabeenya laficha irra jiru agarsiisuutti yoo dhiyaate, manneen murtii naannoo keenyaa biratti fudhatama qabaachuu ni danda’aa?
Gaaffilee kanneen irratti yaada qabdan “comment” jalatti barreessaa.
Gaaffilee kana irratti yaada gama barreessaatiin jiru, yeroo biraa qabannee deebina.
Hordoftoota keenna, kun Qophii Keenna "Seerri Maal Jedha"? Jedhu Ogeessota Seeraa(Leenjistootaa fi QorattootaSeeraa) Inistiitiyuutichaatin qophaa'uun isin bira gahuudha. Qophii Keenna Har'aatiin Abbaa Seeraa MMO fi Leenjisaa Seeraa ILQSO Obbo Jaaraa Bariisoo mata duree kana irratti qabannee dhiyaannee jirra.
Biqiltuu dhaabbataa, manaa fi ijaarsota lafa baadiyaa irratti horataman gurguruun ni danda’amaa?
Mirgoota Diimookiraasii lammiileen Itoophiyaa bu’uura heera mootummaatiin gonfatan keessa tokko mirga qabeenyaa (right to property) ti. Kunis bu’uura heera mootummaa kwt 40(1)tiin lammiileen Itoophiyaa mirga abbaa qabeenyummaa dhuunfaa kan qabanii fi mirgi kunis mirga qabeenya horachuu, fayyadamuu fi dabarsuu kan hammatuudha. Sadarkaa Heera Mootummaatti, daangaawwan mirga abbaa qabeenyummaa dhuunfaa jiran sababa dantaa uummataaf mootummaan fudhachuu danda’uu fi qabeenyicha dabarsuun mirga lammiilee biroo miidhuu dhabuudha.
Dabalataanis, heeriichi kwt 40(2) jalatti hiikkoo gaalee… qabeenya dhuunfaa.. jedhuuf yeroo kennu…. wanta gati-qabeessaa fi humna, kalaqaa fi kappitaalaa dhuunfaa lammiileen argame…jechuun lafaa fi qabeenya uumamaan argaman biroo qabeenya dhuunfaa lammiilee ta’uu akka hin dandeenye tumee jira.
Yaada kana caalaatti ifa gochuuf Heeriichi kwt 40(3) jalatti mirgi abbummaa (ownership right) lafa baadiyyaa fi magaalaa akkasumas qabeenya uumamaa kan handhuuraa mootummaa fi ummata Itoophiyaa ta’uufi lafti addatti qabeenya hin gurguramne ykn qabeenya biraatiin kan hin jijjiiramne ta’uu xiyyeeffannoo addaatiin tumee jira.
Kana malees, Heerichi kwt 40(4) fi (5) jalatti qonnaan bulaan, horsiisee bulaa ykn gamisa-horsiisee bulaan mirga lafa tolaan argachuu fi mirga lafa argatan irraa seeraan ala buqqa’uu dhabuu kan qabaniifi haalli argannaa fi buqqa’uu dhabuu isaanii seerota tarreeffamaan bahuu akka qabus qaama seera baasu aangeessee jira.
Qaamni seera baasus bu’uura tumaalee heeraa kanneen sadarkaa mootummaa federaalaa fi mootummoota naannooleetti yeroo adda addaa seerota bulchiinsaa fi itti fayyadama lafaa baasuun hojiirra oolchaa turee jira.
Qaamni seera baasaanis seerota hanga ammaatti baasaa ture keessatti tumaalee haala dabarsa biqiltuu dhaabbataa lafa baadiyaa keessatti horatame ilaalchisee, tumaa Heera Mootummaa kwt 40(3)n walsimsiisuuf, hundeedhaan akka hin gurguramne daangeessuun oomisha biqiltoota akkasii haala akkamii keessatti gurgurachuun akka danda’amu hayyamuun kaa’uuf yaalamaa turee jira.
Labsiin Bulchiinsaafi Itti-fayyadama Lafa Baadiyaa Oromiyaa Lakk. 248/2023 kwt 9(1)(i), 9(2) fi 9(13) jalatti biqiltuu dhaabbataa, manaa fi ijaarsota lafa baadiyaa irratti horataman gurguruun dhorkaa akka ta’e ifaan tumee jira.
Gama biraatiin, Labsiin Bulchiinsaafi Itti-fayyadama Lafa Baadiyaa Federaalaa Lakk.1324/2024 kwt 17(1) fi (2) jalatti hundee biqiltuu dhaabbataa, manaa fi ijaarsota lafa baadiyaa keessatti horatame lafuma waliin gurguruu ykn haala biraan dabarsuun akka danda’amu hayyamee jira.
Tumaan labsichaa kun tumaa heera mootummaa federaalaa kwt 40(1)n wal hin faalleessuu? Waliigalteen bittaa-gurgurtaa qabeenya akkasii irratti raawwatame, akka ragaa argannaa lafaafi qabeenya laficha irra jiru agarsiisuutti yoo dhiyaate, manneen murtii naannoo keenyaa biratti fudhatama qabaachuu ni danda’aa?
Gaaffilee kanneen irratti yaada qabdan “comment” jalatti barreessaa.
Gaaffilee kana irratti yaada gama barreessaatiin jiru, yeroo biraa qabannee deebina.