Atmosfere yayılan radyoaktif maddelerin çevreye etkileri nelerdi?
Çernobil nükleer santralinin dördüncü reaktörünün patlamasının ardından, 100'den fazla radyoaktif element atmosfere saçıldı. Söz konusu elementlerin çoğu kısa ömürlüydü ve içlerinde barındırdıkları radyoaktif maddeler çabucak zayıfladı. Ancak aralarından iyot, stronsiyum ve sezyum isimli en tehlikelileri sırayla 8 gün, 29 yıl ve 30 yıl boyunca doğada kalabiliyorlardı. Stronsiyum-90 ve Sezyum-137 elementlerinin etkisinin bugün dahi bölgede hissediliyor olması oldukça yüksek bir ihtimal. İyot insanlarda tiroit kanserine yol açabiliyorken, strosiyum'un da lösemiye neden olduğu biliniyor.
Söz konusu tehlikeli radyoaktif maddeler arasından en uzak bölgelere taşınabilen ve en dayanıklısı olan sezyum ise, karaciğer ve dalak başta olmak üzere tüm insan vücudu üzerinde yıkıcı etkilere yol açıyor.
Bunların yanında, santraldeki patlamanın ardından bölgedeki bitki ve hayvanlarda birtakım mutasyonlar gözlemlenmeye başladı. Sözgelimi bitkilerin yaprakları şekil değiştirdi ve kimi hayvanlar fiziksel deformasyonlarla dünyaya geldi.
Ancak artan radyasyon seviyesine rağmen günümüzde, nadir türlerin nüfusu bölgede yeniden artmaya başladı. Söz konusu hayvanlar arasında kunduz, sığın, kurt, vahşi ayı ve farklı kuş türleri yer alıyor.
Çernobil nükleer santralinin dördüncü reaktörünün patlamasının ardından, 100'den fazla radyoaktif element atmosfere saçıldı. Söz konusu elementlerin çoğu kısa ömürlüydü ve içlerinde barındırdıkları radyoaktif maddeler çabucak zayıfladı. Ancak aralarından iyot, stronsiyum ve sezyum isimli en tehlikelileri sırayla 8 gün, 29 yıl ve 30 yıl boyunca doğada kalabiliyorlardı. Stronsiyum-90 ve Sezyum-137 elementlerinin etkisinin bugün dahi bölgede hissediliyor olması oldukça yüksek bir ihtimal. İyot insanlarda tiroit kanserine yol açabiliyorken, strosiyum'un da lösemiye neden olduğu biliniyor.
Söz konusu tehlikeli radyoaktif maddeler arasından en uzak bölgelere taşınabilen ve en dayanıklısı olan sezyum ise, karaciğer ve dalak başta olmak üzere tüm insan vücudu üzerinde yıkıcı etkilere yol açıyor.
Bunların yanında, santraldeki patlamanın ardından bölgedeki bitki ve hayvanlarda birtakım mutasyonlar gözlemlenmeye başladı. Sözgelimi bitkilerin yaprakları şekil değiştirdi ve kimi hayvanlar fiziksel deformasyonlarla dünyaya geldi.
Ancak artan radyasyon seviyesine rağmen günümüzde, nadir türlerin nüfusu bölgede yeniden artmaya başladı. Söz konusu hayvanlar arasında kunduz, sığın, kurt, vahşi ayı ve farklı kuş türleri yer alıyor.
Dünyanın geri kalanı faciadan nasıl etkilendi?
Çernobil'deki dört reaktörden birinde meydana gelen patlama sonucu 1986 yılında Türkiye'nin Karadeniz kıyıları da dahil çok geniş bir alan radyoaktif sızıntının etkisine maruz kaldı.
İskandinav ülkeleri de Çernobil faciasıyla atmosfere saçılan radyoaktif maddelerden etkilendi. Rüzgârların etkisiyle sezyum ve diğer radyoaktif izotoplar kuzeye doğru savrularak, İsveç ve Finlandiya ile beraber kuzey yarım kürenin büyük bir bölümüne yayıldılar.
Kazayı takip eden ilk üç haftada dünya genelinde radyasyon seviyesi normallerin üzerine çıksa da, kısa süre sonra normal seyrine geri döndü. Radyasyon sızıntısının etkilerinin hemen görüldüğü Ukrayna, Belarus ve Rusya haricindeki yerlerde, Çernobil ile kanser oranlarının artması arasında doğrudan bir ilinti olduğunu saptayan bir çalışma ise ortaya koyulamadı.
Çernobil'deki dört reaktörden birinde meydana gelen patlama sonucu 1986 yılında Türkiye'nin Karadeniz kıyıları da dahil çok geniş bir alan radyoaktif sızıntının etkisine maruz kaldı.
İskandinav ülkeleri de Çernobil faciasıyla atmosfere saçılan radyoaktif maddelerden etkilendi. Rüzgârların etkisiyle sezyum ve diğer radyoaktif izotoplar kuzeye doğru savrularak, İsveç ve Finlandiya ile beraber kuzey yarım kürenin büyük bir bölümüne yayıldılar.
Kazayı takip eden ilk üç haftada dünya genelinde radyasyon seviyesi normallerin üzerine çıksa da, kısa süre sonra normal seyrine geri döndü. Radyasyon sızıntısının etkilerinin hemen görüldüğü Ukrayna, Belarus ve Rusya haricindeki yerlerde, Çernobil ile kanser oranlarının artması arasında doğrudan bir ilinti olduğunu saptayan bir çalışma ise ortaya koyulamadı.
Çernobil kazasının etkisi Hiroşima ve Nagazaki ile karşılaştırılabilir mi?
Çernobil'deki patlama, Hiroşima'ya atılan atom bombasından 400 kat daha yıkıcı etkilere sahipti. Ancak 1960 ila 1980 yılları arasında atom bombası deneyleri yapan çeşitli ülkelerin atmosfere yaydıkları radyoaktif maddeler, Çernobil kazası sonucu ortaya çıkan tehlikeli maddelerden 100 ile 1000 kat daha fazlaydı.
Çernobil'deki patlama, Hiroşima'ya atılan atom bombasından 400 kat daha yıkıcı etkilere sahipti. Ancak 1960 ila 1980 yılları arasında atom bombası deneyleri yapan çeşitli ülkelerin atmosfere yaydıkları radyoaktif maddeler, Çernobil kazası sonucu ortaya çıkan tehlikeli maddelerden 100 ile 1000 kat daha fazlaydı.
Çernobil'deki gibi bir facianın yeniden yaşanmaması için neler yapıldı?
Çernobil patlamasını, RBMK tipi reaktörlerin zayıflıklarını saptamak ve tasarım güvenliğini geliştirmek için yapılan önemli çalışmalar takip etti. Çernobil kazasında payı olan tasarım kusurlarının ortadan kaldırılması için, o dönem diğer Sovyet cumhuriyetlerinde de bulunan RBMK reaktörlerinin hepsi incelenip güçlendirildi. Ayrıca Çernobil'deki kaza esnasında kendinden beklenen işlevi görmeyen kapatma sistemleri geliştirilip bir dizi yeni denetim mekanizması oluşturuldu.
Çernobil patlamasını, RBMK tipi reaktörlerin zayıflıklarını saptamak ve tasarım güvenliğini geliştirmek için yapılan önemli çalışmalar takip etti. Çernobil kazasında payı olan tasarım kusurlarının ortadan kaldırılması için, o dönem diğer Sovyet cumhuriyetlerinde de bulunan RBMK reaktörlerinin hepsi incelenip güçlendirildi. Ayrıca Çernobil'deki kaza esnasında kendinden beklenen işlevi görmeyen kapatma sistemleri geliştirilip bir dizi yeni denetim mekanizması oluşturuldu.
Günümüzde Çernobil yakınlarında ikamet eden insanlar var mı?
Çernobil'in kötü şöhretiyle tanınan dördüncü reaktörünün çevresindeki 30 kilometrelik tahliye edilmiş bölge, hâlâ terk edilmiş halde. Ancak 2.000 kadar yerli vatandaş Pripyat ve civarındaki terk edilmiş evlerine kendi istekleriyle geri dönerek, topraklarını terk etmek yerine kötü koşullarda yaşamayı tercih etti.
Bölgenin 90 yaşındaki yerlilerinden biri 2016 yılında, "Uzun yaşamanın sırrı, zehirlenmiş olsa dahi doğduğun toprakları terk etmemektir" açıklamasını yaptı. Ancak yetkililer, çocukların söz konusu bölgede ikamet etmesine müsaade etmiyor.
Çernobil'in kötü şöhretiyle tanınan dördüncü reaktörünün çevresindeki 30 kilometrelik tahliye edilmiş bölge, hâlâ terk edilmiş halde. Ancak 2.000 kadar yerli vatandaş Pripyat ve civarındaki terk edilmiş evlerine kendi istekleriyle geri dönerek, topraklarını terk etmek yerine kötü koşullarda yaşamayı tercih etti.
Bölgenin 90 yaşındaki yerlilerinden biri 2016 yılında, "Uzun yaşamanın sırrı, zehirlenmiş olsa dahi doğduğun toprakları terk etmemektir" açıklamasını yaptı. Ancak yetkililer, çocukların söz konusu bölgede ikamet etmesine müsaade etmiyor.
Çernobil yakınlarındaki alanları ziyaret etmek serbest ve güvenli mi?
Patlamayla atmosfere salınan radyoaktif izotopların bazıları Çernobil yakınlarındaki varlıklarını hâlâ korusa da, kısa bir süre maruz kalınması hâlinde vücudun tolere edebildiği düzeydeler. Bu nedenle Çernobil çevresindeki kasabaların ziyaret edilmesine izin veriliyor. Hatta bu alanlara düzenli olarak düzenlenen turlar mevcut.
'Terk edilmiş tüyler ürpertici Sovyet kasabalarının' havasını solumak isteyenler için Ukrayna'nın kapıları sonuna kadar açık. İnternet üzerinden 89 dolardan başlayan ücretlerle bir tur rezervasyonu yaptırmak ve bu sıra dışı yeri deneyimlemek mümkün.
Bölgeyi iki sene önce ziyaret eden Russia Beyond The Headlines muhabiri Anton Papiç, "Bölgedeki tehlike seviyesi pek de yüksek değil, ancak yine de birtakım ihtiyati tedbirler öneriliyor. Adeta bir hayalet kasabasını geziyorsunuz, sanki zaman o kasvetli 1986 günü durmuş gibi" sözleriyle deneyimini anlatıyor.
Patlamayla atmosfere salınan radyoaktif izotopların bazıları Çernobil yakınlarındaki varlıklarını hâlâ korusa da, kısa bir süre maruz kalınması hâlinde vücudun tolere edebildiği düzeydeler. Bu nedenle Çernobil çevresindeki kasabaların ziyaret edilmesine izin veriliyor. Hatta bu alanlara düzenli olarak düzenlenen turlar mevcut.
'Terk edilmiş tüyler ürpertici Sovyet kasabalarının' havasını solumak isteyenler için Ukrayna'nın kapıları sonuna kadar açık. İnternet üzerinden 89 dolardan başlayan ücretlerle bir tur rezervasyonu yaptırmak ve bu sıra dışı yeri deneyimlemek mümkün.
Bölgeyi iki sene önce ziyaret eden Russia Beyond The Headlines muhabiri Anton Papiç, "Bölgedeki tehlike seviyesi pek de yüksek değil, ancak yine de birtakım ihtiyati tedbirler öneriliyor. Adeta bir hayalet kasabasını geziyorsunuz, sanki zaman o kasvetli 1986 günü durmuş gibi" sözleriyle deneyimini anlatıyor.
Suriye'de anız yangını petrol kuyularına sıçradı
Suriye'nin Al-Kahtaniye bölgesinde anız ve kuru otların tutuşmasıyla çıkan yangın petrol kuyularına sıçradı.
Alınan bilgilere göre, Suriye'nin Haseke iline bağlı Al-Kahtaniye (Tirbesipiye) bölgesinde anız ve kuru otların tutuşmasıyla başlayan yangın rüzgarın da etkisiyle büyüdü. Yangın, bölgedeki petrol kuyularına sıçradı. Türkiye'den de yaklaşık 5 kilometrelik mesafeden görülen yangın güçlükle söndürüldü.
Suriye'nin Al-Kahtaniye bölgesinde anız ve kuru otların tutuşmasıyla çıkan yangın petrol kuyularına sıçradı.
Alınan bilgilere göre, Suriye'nin Haseke iline bağlı Al-Kahtaniye (Tirbesipiye) bölgesinde anız ve kuru otların tutuşmasıyla başlayan yangın rüzgarın da etkisiyle büyüdü. Yangın, bölgedeki petrol kuyularına sıçradı. Türkiye'den de yaklaşık 5 kilometrelik mesafeden görülen yangın güçlükle söndürüldü.
Kriz büyüyor
Kestane şekerinin tanınmış markası Bursalı Kafkas’ın konkordato talebi haberleri üzerine Kafkas Pasta Şekerleme San. Ve Tic. A.Ş.’den açıklama geldi.
Bursa'da 1930 yılında kurulan kestane şekerinin marka ismi Kafkas, kordato talebinde bulundu.
Konkordato haberleri üzerine Kafkas'tan yapılan açıklamada, talebin şirket ortakları arasındaki anlaşmazlıktan kaynaklandığı belirtilirken, "90 yıldır süregelen faaliyetlerimizi hiçbir aksama olmadan aynı kalite ve anlayış ile sürdürmeye devam edeceğiz" denildi.
Kestane şekerinin tanınmış markası Bursalı Kafkas’ın konkordato talebi haberleri üzerine Kafkas Pasta Şekerleme San. Ve Tic. A.Ş.’den açıklama geldi.
Bursa'da 1930 yılında kurulan kestane şekerinin marka ismi Kafkas, kordato talebinde bulundu.
Konkordato haberleri üzerine Kafkas'tan yapılan açıklamada, talebin şirket ortakları arasındaki anlaşmazlıktan kaynaklandığı belirtilirken, "90 yıldır süregelen faaliyetlerimizi hiçbir aksama olmadan aynı kalite ve anlayış ile sürdürmeye devam edeceğiz" denildi.
AKPKK’li Başkan, AKPKK’li Başkanı kandırdı
AKPKK’li Başkan İbrahim Ethem Kibar, bir önceki belediye başkanı tarafından kendilerine açıklanan borcun gerçeği yansıtmadığını söyledi. Fatsa’da Başkan Kibar’dan önceki belediye Başkanı da AKPKK’li Hüseyin Anlayan’dı.
Başkan Kibar, “Seçim ziyaretleri esnasında belediyeyi ziyaret etmiştik. Bizlere belediyenin toplam borcunun 60 milyon civarında olduğu ve bununla ilgili basın açıklaması yapacaklarını bizzat başkan kendi ağzından söylemişti. Ayrıca Ordu’nun en düşük borcuna sahip bir belediye devir alacağımızı kendisi ifade etmişti. Yalnız bununla ilgili basın açıklaması yapılmadığı gibi açıkladıkların borcun gerçekle yakından uzaktan ilişkisi yoktur” dedi.
AKPKK’li Başkan İbrahim Ethem Kibar, bir önceki belediye başkanı tarafından kendilerine açıklanan borcun gerçeği yansıtmadığını söyledi. Fatsa’da Başkan Kibar’dan önceki belediye Başkanı da AKPKK’li Hüseyin Anlayan’dı.
Başkan Kibar, “Seçim ziyaretleri esnasında belediyeyi ziyaret etmiştik. Bizlere belediyenin toplam borcunun 60 milyon civarında olduğu ve bununla ilgili basın açıklaması yapacaklarını bizzat başkan kendi ağzından söylemişti. Ayrıca Ordu’nun en düşük borcuna sahip bir belediye devir alacağımızı kendisi ifade etmişti. Yalnız bununla ilgili basın açıklaması yapılmadığı gibi açıkladıkların borcun gerçekle yakından uzaktan ilişkisi yoktur” dedi.